Credit to : Aisyah Hamdan (IPGKPT/Major Sains/2PISMP) Dalam pembentangan ini diperjelaskan mengenai persoalan dalam hikayat ini. Persoalan ini dibahaskan daripada segi aspek persoalan pembinaan jati diri bangsa, pembentukan masyarakat, kritikan sosial, pendidikan, pemikiran dan peranan wanita dalam karya agung,

1. SJHK3033 M4:
PERSOALAN-
PERSOALAN DI DALAM
HIKAYAT ABDULLAH
NAMA: AISYAH BINTI HAMDAN
NO I/C: 960829-01-6062
ANGKA GILIRAN: 2015162340003

2. Soalan Perbincangan
 Bahaskan persoalan-persoalan pembinaan jati diri bangsa, pembentukan
masyarakat, kritikan sosial, pendidikan, pemikiran dan peranan wanita dalam karya
agung, Hikayat Abdullah.

3. SEKILAS PANDANG
 Hikayat Abdullah, 1849 karya Abdullah Munsyi merupakan penceritaan
beliau mengenai kehidupan keluarga beliau, sahabat-sahabat serta
pengalamannya semasa di Melaka. (ayis
 Hikayat ini merupakan karya sastera sejarah dan sebagai sebuah
catatan kehidupan Abdullah yang menjadi seorang jurutulis dan
pembantu kepada Stamford Raffles semasa di Melaka dan Singapura.
 Hikayat Abdullah juga dikenali dengan nama Hikayat Abdullah bin
Abdul Kadir 1849 yang menceritakan kisah pengembaraan Abdullah.

4. SKOP PENGKHUSUSAN KAJIAN KARYA
• Pembinaan jati diri bangsa
• Pembentukan masyarakat
• Kritikan sosial
• Pendidikan
• Pemikiran
• Peranan wanita
Hikayat
Abdullah

5. a) Aspek pembinaan jati diri bangsa
Zaman
British
• Abdullah lahir di tengah-tengah
masyarakat Melaka pada zaman
kependudukan British, 1824.
• Orang Melayu cuba mengekalkan
jati diri bangsa.
Adat
warisan
• Masyarakat Melayu Melaka
mempercayai adat yang pelik.
• Percaya kepada adat resam yang
jahat dan mundur dan taat kepada
raja walaupun raja itu zalim. (Kassim
Ahmad, 2004 dalam Nota
Pensejarahan Malaysia)
• Adat menjual anak/ kesan nama
kepada kesihatan
Percaya
perkara
mistik &
magis
• Peristiwa perobohan Kota Melaka
oleh British.
• Peristiwa menangkap gajah.

6. Masyarakat Melayu
pada zaman ini bersifat
konservatif dan masih
terikat dengan tradisi
lama.
Jati diri orang Melayu
masih kekal kepada
kepercayaan adat dan
tertutup kepada
perubahan yang berlaku
pada waktu itu.
Konservatif
Jati diri dalam diri
Abdullah yang realistik.
Beliau membantu
menterjemah Kitab Injil
ke dalam bahasa
Melayu.
Realistik
Jati diri Abdullah yang
mengenangkan nasib
orang Melayu yang
mundur dalam ilmu
pengetahuan.
Jati diri Abdullah yang
cinta akan bahasa
Melayu dan mahu
mewujudkan nahu
bahasa Melayu.
Nasib
orang
Melayu &
Bahasa

7. b) Aspek pembentukan masyarakat
Zaman
perubahan
(transisi)
• Perubahan daripada zaman feudal Melayu →
zaman kolonial British.
• Berlaku pertembungan aliran ilmu (Barat Vs
Tradisi)
• Orang Melayu cuba mengekalkan kehidupan lama
mereka.
Prasangka
kepada Inggeris
• Inggeris cuba untuk menjadikan penduduk
menganut agama Kristian.
• Masyarakat tempatan tidak bersetuju dengan cara
Inggeris kerana ia bersalahan dari segi agama.

8. Pendudukan tentang
Inggeris sebarkan
ilmu bahasa Inggeris
kepada anak
mereka.
Usaha paderi Tuan
Mine & Tuan
Thomsen.
Tertubuhnya sekolah
mubaligh iaitu Anglo-
Chinese College.
Pembentukan
sekolah tersebut
telah membentuk
masyarakat baru di
era transisi.
Iaitu perubahan
feudal kepada
kolonialisme.
Hasilnya, perubahan
kepada pembentukan
masyarakat yang
mendapat pendidikan
formal.

9. Golongan imigran
Pembentukan masyarakat Singapura didominasi oleh imigran
Cina.
Kongsi gelap
Golongan imigran ini membawa budaya kongsi gelap ke
Singapura yang dinamakan T’ien Ti Hui.
Aktiviti kongsi gelap
Terdapat upacara pembakaran nazar, meminum darah di
hadapan berhala dan seksaan kepada ahli yang melanggar
peraturan kongsi gelap.
Undang-undang
Berkaitan dengan larangan perjudian dan menanam candu.

10. c) Aspek Kritikan Sosial
Kritikan kepada raja
Melayu
• Kritik raja yang zalim.
• Raja yang mengambil
harta benda rakyat dan
wanita yang diminati.
• Kritik Tengku Long yang
malas berniaga atas
alasan bukan adat
golongan diraja untuk
berniaga.
Kritikan kepada orang
Melayu
• Kritik masyarakat Melayu
yang ralit dengan
kepercayaan tahyul.
• Kritik mereka yang tidak
berusaha untuk
mengajarkan Bahasa
mereka sendiri.
• Kritik dengan sikap orang
Melayu yang tertutup
dengan ilmu yang dibawa
oleh Inggeris.
Kritikan terhadap orang
Eropah di Melaka
• Kritik sikap Tuan Milne
dan Tuan Thomsen yang
memandai-mandai
mengajar Bahasa
Melayu.
• Kritik sikap Tuan Bean
yang suka menyeksa
binatang dan menyakiti
tubuh manusia.

11. d) Aspek pendidikan
• Sejak kecil telah dititik beratkan mengenai ilmu. Abdullah menjadi guru,
penterjemah, penulis dan pengkaji bidang pendidikan.
• Abdullah mengemukakan kritikan dan saranan mengenai pendidikan orang
Melayu yang ketinggalan zaman dan sikap tertutup orang Melayu yang
menolak ilmu moden Barat.
Tradisi ilmu
• Abdullah dilahirkan dan dibesarkan dalam sebuah keluarga yang berilmu.
Bapanya sendiri iaitu Abdul Kadir merupakan ahli bahasa, jurutulis dan khatib
serta ahli perniagaan yang berjaya.
• Peri Achi-nenek kepada Abdullah. Merupakan guru besar di Kg. Pali. Beliau
mengajar murid membaca, menulis dan mengaji al-Quran.
Didikan daripada
keluarga
• Zaman kanak-kanak beliau dihabiskan bersama neneknya di sekolah.
• 7 tahun- dihadiahkan papan loh dan kalam resam menjadi alat permainannya.Zaman kanak-kanak

12. • Bapa Abdullah merupakan pendisiplin ilmu.
• Bapanya bersikap tegas terhadap pelajaran
Abdullah sehingga menyebabkan beliau
mampu khatam al-Quran dan dapat membaca
dengan baik.
Tauladan bapa
• Abdullah merupakan seorang insan yang
gemar membudayakan ilmu. Beliau berguru
dengan 2 orang ahli bahasa Melayu iaitu
Datuk Sulaiman dan Datuk Astur.
• Beliau juga dapat menguasai hampir 4 bahasa
asing yang masa itu digunakan di Melaka.
Pembudayaan
ilmu

13. • Abdullah menekankan kepentingan untuk
mewujudkan kitab nahu bahasa Melayu untuk menjadi
panduan kepada masyarakat Melayu.
Kitab nahu
• Sejak kecil beliau telah menjadi guru al-Quran kepada
supai Benggali yang beragama Islam.
• Beliau juga menjadi guru bahasa Melayu kepada
orang Eropah dan juga berani mengkritik orang
Melayu yang pada masa ini tidak mempunyai sekolah
bagi mempelajari bahasa Melayu.
Penyebaran
ilmu

14. e) Aspek Pemikiran
Rennaisance Abdullah melalui pergaulannya bersama tokoh besar Inggeris
seperti Stamford Rafles dan William Farquhar telah
membawanya untuk terpengaruh dengan idea rennaisance.
Abdullah + rasionalis= secara terang-terangan menolak
sebarang bentuk khurafat, tahyul dan kepercayaan karut yang
pada masa ini begitu sebati dengan pemikiran orang Melayu.
Abdullah kritik kepercayaan khurafat dalam masyarakat
Melayu.

15. Pemikiran
humanis
Abdullah mengkritik atas kezaliman raja kepada
masyarakat Melayu.
Pemikiran Abdullah kaya dengan islah
(pembaharuan) yang mengkritik secara terbuka
kepada raja Melayu dan orang Melayu.
Pemikiran yang sarat dengan kecintaan terhadap
bahasa Melayu, Inggeris dan ilmu pengetahuan.
Islah
Kecintaan
kepada
ilmu

16. f) Aspek Peranan Wanita
Peri Achi
Salamah
Isteri
Tuan
Raffles
Nenek kepada Abdullah.
Nenek beliau merupakan guru
besar di SK Kg. Pali.
Sekolah ini mengajar membaca,
menulis & mengaji al-Quran.
Menunjukkan wanita pada zaman
Abdullah ini memainkan peranan
dalam menjadi tenaga pendidik
dalam kalangan masyarakat
Melayu.
Ibu kepada Abdullah.
Karya beliau menggambarkan
bahawa ibunya seorang yang
penyayang dan sentiasa
menyokong tindakan suaminya
serta sering menasihati Abdullah.
Isteri Tuan Raffles berperanan
dalam menunjukkan citra
seorang wanita barat yang
berpekerti tinggi dan sesuai
dengan statusnya sebagai isteri
seorang pegawai Inggeris.

17. Rujukan
 Ahmad Yani Salleh. (n.d.). Kesusasteraan melayu moden STPM [Web log comment]. Retrieved from
http://ayisgc65.blogspot.my/2009/07/bahagian-sejarah-kesusasteraan-melayu.html
 Anonymous. (n.d.). Pembelaan Wanita Melayu. Retrieved from http://studentsrepo.um.edu.my/617/7/BAB6.pdf
 Hamzah Hamdani. (2007). Hikayat abdullah. Batu Caves, Selangor: PTS Publications & Distributors Sdn. Bhd.
 Hasnah Hussiin. (n.d.). Isu pendidikan wanita melayu dalam akhbar dan majalah melayu, 1920-ab hingga 1940-an.
Jurnal Sejarah, 136-151. http://www.myjurnal.my/filebank/published_article/25272/Article__6.PDF
 Hazman Azhar. Wacana karya-karya agung [PDF documents]. Retrieved from Lecture Notes Online Web site:
http://ml.scribd.com/doc/140534760/Nota-SJH3102Bab-3-Keunikan-Karya-Agung#scribd
 Pauzi Isa. (2010, June 22). Abdullah bin abdul kadir (Munsyi Abdullah) [Web log comment]. Retrieved from
http://cgpauzi.blogspot.my/2010/06/abdullah-bin-abdul-kadir-munsyi_22.html
 Rashid Idris. (2013, May 30). Karya agung melayu [Web log comment]. Retrieved form
http://ilmukaryaagungmelayu.blogspot.my/2013/05/abdullah-munsyi.html