.

2.  Ağciyərin fibroz kavernoz vərəmi əsasən, kavernoz, infiltrativ, ocaqlı,
səpələnmiş vərəm formalarından, bir sıra hallarda isə kazeoz
pnevmoniyadan, ikin vərəm kompleksindən yarana bilər.
 Dekstruktiv vərəmin yekun formasıdır.
 Həmin nahiyədə xroniki vərəm kavernası yaranır.

3.  2-5% - İLK DƏFƏ AŞKAR OLUNAN XƏSTƏLƏR ARASINDA
 8-10% - AKTİV VƏRƏM DİAQNOZU İLƏ QEYDİYYATDA OLANLAR
ARASINDA
 80% - VƏRƏM XƏSTƏLİYİ NƏTİCƏSİNDƏ ÖLƏNLƏR ARASINDA

5. Fresh elastic cavity fibrous cavity
disintegration

7. A-ağciyərləin rentgenoqramması
B-ağciyərləin tomoqramması

14.  Kaverna boşluğu əksər hallarda şarabənzər yaxud da ellipsə bənzər
şəkildə olur.
 Rentgenoqrammada üzüyə bənzər kölgə yaranır.
 Kavernanın aparıcı bronxları ilə bəlğəm xaric olur və bu bronxların
drenaj funksiyası pozulduqda kaverna daxilində maye toplanır,
rentgenoloji müayinə zamanı kavernanın daxilində horizontal
səviyyə görünür.

15. Maddələr
mübadiləsi
pozğunluğu
Vitamin
defsiti
Mədə bağırsaq
sistemi
pozğunluqları
Ürək-damar
sistemində
dəyişliklər.

16. 1. Məhdud və nisbətən stabil fibroz-kavernoz vərəm.
2. Tədricən şiddətlənən fibroz-kavernoz vərəm.
3. Sürətlə şiddətlənən fibroz-kavernoz vərəm.
4. Müxtəlif ağırlaşmalarla müşahidə olunan fibroz-kavernoz vərəm.

17. 1. MƏHDUD ZƏDƏLƏNMƏLƏRLƏ GEDİŞ
2. BİR QAYDA OLARAQ TƏK FİBROZ KAVERNOZ
3. NADİR KƏSKİNLƏŞMƏ
4. ADƏTƏN BASİLXARİCETMƏDƏN
PROQRESSİVLƏŞƏN FORMA:
1. BRONXOGEN YAYILMA, YENİ KAVERNALARIN YARANMASI
2. KAVERNALARIN ÖLÇÜSÜ BÖYÜYÜR
3. ÇOXKAMERALI GİQANT KAVERNALARIN ƏMƏLƏ GƏLMƏ MÜMKÜNLÜYÜ
4. FİBROZ,DEGENERATİV, GERİYƏ DÖNÜŞÜ OLMAYAN KOBUD
DESTRUKSİYALARIN YARANMASI
5. BRONXLARIN DEFORMASİYA VƏ DESTRUKSİYASI- BRONXOEKTAZLAR

18. 1. DAMAR DİVARLARININ ZƏDƏLƏNMƏSİ AĞCİYƏR QANAXMASINA
SƏBƏB OLUR
2. AĞCİYƏR ARTERİYALARININ DARALMASI VƏ OBLİTERASİYASI
3. AĞCİYƏRİN TƏNƏFFÜS SƏTHİNİN AZALMASI
4. TƏNƏFFÜS ÇATIŞMAZLIĞININ ARTMASI
5. AĞCİYƏR ÜRƏYİNİN İNKİŞAFI
6. PLEVRANIN EMPİEMASI, QIRTLAQ VƏ BAĞIRSAQ VƏRƏMİ
7. QARACİYƏRİN, ÖD KİSƏSİNİN, BÖYRƏKLƏRİN AMİLOİDOZU
8. KAZEOZ PNEVMONİYANIN İNKİŞAFI

19. İmmunoloji reaktivliyin
zəifləməsi
Orqanizmin müdafiə
qabiliyyətinin lazimi
səviyyədə olmaması
Ağciyər qanaxması

20. Öskürək
Bəlğəm ifrazı
Döş qəfəsində ağrı
Zəiflik
Arıqlama
Bədən hərarətinin yüksəlməsi
Qanhayxırma
Yuxu zamanı tərləmə
Ağciyər qanaxması

22.  Vizual müayinə: Körpücüküstü və körpücükaltı sahələrin çökməsi,
qabırğaarası sahələrin dartılması, döş qəfəsinin yastılaşması və uzanması,
bir tərəfinin tənəffüs aktında geri qalması müşahidə olunur.
 Perkussiya: Fibroz nahiyələrində perkutor səs qısalmış olur
 Auskultasiya: İri kavernaların üzərində bronxial, giqant kavernaların
üzərində isə amforik səs eşidilir.

23.  Tuberkulin test: Remissiya zamanı müsbət, şiddətlənərkən isə zəif müsbət,
hətta mənfi ola bilər.
 Qanın müayinəsi: anemiya, çubuqnüvəli neytrofillərin sola meyli,
eozinofillərin və leykositlərin azalması, EÇS-nin 30-50 mm/saata qədər
sürətlənməsi
 Sidiyin müayinəsi: proteinuriya, tək-tək leykositlər və eritrositlər aşkar
olunur.
 Bəlğəmdə çoxsaylı vərəm mikobakteriyaları aşkar olunur.

24.  Ağciyərlərdə bir və ya neçə üzükvarı
kölgələr görünür, plevranın qalınlaşması,
ağciyərlərin zədələnmiş hissələrində fibroz
büzüşmələr və bronxogen yayılmış ocaqlar
görünür. Kavrenanın ölçüləri, diametri 4 sm-
dən çox olur.Forması qeyri-bərabər,
paxlaşəkilli, əgər kavernalar bir-birinə
qovuşaraq politsiklik olur. Kaverna əksər
hallarda ağciyərin yuxarı paylarında aşkar
olunur.

25.  Bronxoloji müayinələr zamanı bronxlarda vərəm prosesi aşkar olunur. Bu,
vərəm mikobakteriyalarının kavernadan bronxlarla yayılması nəticəsində baş
verir. Bununla bərabər, qeyri-spesifik endobronxit, bronxoektazlar olarkən
və qeyri-spesifik mikrofloranın iştirakından qeyri-spesifik proses də xeyli
yayılmış olur.
 Bəzən traxeya və qırtlağın da vərəm prosesinə cəlb olunması aşkar olunur.

26.  Ağciyər absesi
 Ağciyər xərçəngi
 Müxtəlif etiologiyalı fibrozlar
 Aktinomikoz

27.  Aspirasion və ya kazeoz sətəlcəm
 Spontan pnevmotoraks
 İrinli plevrit
 Parenximatoz orqanaların amiloidozu
 Qaraciyər koması
 Böyrək çatışmazlığı
 Uremiya
 Adisson
 Kuşinq sindromu tipli və ya hipofizar kaxeksiya

28.  Artropatiya
 Artralgiya
 Kuşinq sindromu tipli və ya hipofizar kaxeksiya
 Endokrinopatiya
 Adissonizm
 Qalxanvarı vəzin funksiyasının pozulması

29. Xəstəliyin müalicəsi antibakterial preparatlarla
kombinasiyalı aparılmalıdır.
Tam sağalma imkanı çox azdır.
Əgər məhdud və yaxud birtərəfli prosesdirsə və yaxud
proses birtərəflidirsə,iki paydan artıq nahiyəni əhatə
etmirsə funksional dəyişikliklər imkan verirsə belə
xəstələrin müalicəsi cərrahi yolla aparılmalıdır.