2. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
ประจุไฟฟ้ามีแรงกระทาต่อกันตามกฏของคูลอมบ์
ดังนั้นเมื่อนาวัตถุที่มีประจุไปวางไว้ ณ จุดใดๆ ในบริเวณ
ของอีกประจุหนึ่ง จะพบว่ามีแรงไฟฟ้ากระทาต่อประจุ
ที่นาไปวางเสมอ สังเกตได้จากเมื่อนาลูกโป่งที่มีประจุ
ไฟฟ้าเข้าใกล้ เครื่องกาเนิดประจุแวนเดอร์แกรฟฟ์
(Van de Graff Generator) ดังรูป จะมีแรงไฟฟ้า
กระทาต่อลูกโป่ง ในกรณีเช่นนี้ เรากล่าวว่าบริเวณนี้
สนามไฟฟ้า (electric field) เรียกประจุที่นาไปวาง
ว่า ประจุทดสอบ (test charge)

3. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
ประจุทดสอบนี้ โดยทั่วไปจะ
ใช้ประจุบวกและแทนด้วย
สัญลักษณ์ +q ดังนั้นถ้าเรา
ต้องการทราบว่า ตาแหน่งใดมี
สนามไฟฟ้าหรือไม่ อาจตรวจสอบ
ได้โดยนาประจุทดสอบ +q ไป
วางไว้ ณ ตาแหน่งนั้น ถ้ามีแรง
กระทาต่อประจุทดสอบ +q
แสดงว่าตาแหน่งนั้นมีสนามไฟฟ้า
ถ้าไม่มีแรงกระทาก็แสดงว่าไม่มี
สนามไฟฟ้า ณ ตาแหน่งนั้น

4. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
เมื่อนาประจุทดสอบ +q ไปวางไว้ ณ ตาแหน่งที่อยู่รอบๆประจุ +Q จะมี
แรงกระทาต่อกัน ซึ่งแรงที่กระทาต่อประจุบวกขนาดหนึ่งหน่วยซึ่งวางไว้ ณ
ตาแหน่งใดๆ คือ สนามไฟฟ้า ณ ตาแหน่งนั้น และเขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ E
เขียนเป็นความสัมพันธ์ได้ว่า
แรงทางไฟฟ้าที่กระทาที่ประจุทดสอบ +q
สนามไฟฟ้า =
ประจุทดสอบ +q
F
E 
q
ภาพแสดงสนามไฟฟ้า และแรงกระทา

5. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
จากกฎของคูลอมบ์ จะสามารถ คานวณหาขนาดของสนามไฟฟ้าเนื่องจาก
ประจุ +Q ได้ดังนี้
kQq
E  r2
q
kQ
E  2 ......... (2)
r
สนามไฟฟ้า มีหน่วยเป็น นิวตันต่อคูลอมบ์ (N/C)

6. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
ตัวอย่าง สนามไฟฟ้าเนื่องจากจุดประจุ +3.5 ไมโครคูลอมบ์ เป็นระยะ 20
เซนติเมตร มีค่าเท่าใด
วิธีทา เราสามารถคานวณหาสนามไฟฟ้า
Q = +3.5 C จากสมการ (2) ดังนี้
kQ
+ E  2
r = 20 cm r
(9  10 9 )  (3.5  10 -6 )
E 
(20  10 -2 ) 2
(9  3.5)  (10 9 10 -6 )
E 
(20  20 )  (10 -2 10 -2 )

7. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
ตัวอย่าง สนามไฟฟ้าเนื่องจากจุดประจุ +3.5 ไมโครคูลอมบ์ เป็นระยะ 20
เซนติเมตร มีค่าเท่าใด
วิธีทา (ต่อ)
(9  3.5)  (10 9 10 -6 )
Q = +3.5 C E 
(20  20 )  (10 -2 10 -2 )
+
r = 20 cm 31 .5  (10 9-6 )
E 
40 0  (10 -2-2 )
31 .5 (10 3 )
E  
40 0 (10 -4 )

8. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
ตัวอย่าง สนามไฟฟ้าเนื่องจากจุดประจุ +3.5 ไมโครคูลอมบ์ เป็นระยะ 20
เซนติเมตร มีค่าเท่าใด
วิธีทา (ต่อ)
31 .5 (10 3 )
Q = +3.5 C E  
40 0 (10 -4 )
+
r = 20 cm E  0.079103-(-4)
E  0.079103 4
E  0.079107
E  (7.9 10 -2 ) 10 7

9. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
ตัวอย่าง สนามไฟฟ้าเนื่องจากจุดประจุ +3.5 ไมโครคูลอมบ์ เป็นระยะ 20
เซนติเมตร มีค่าเท่าใด
วิธีทา (ต่อ)
Q = +3.5 C E  (7.9 10 -2 ) 10 7
+
r = 20 cm E  7.9  (10 -2 7 )
E  7.9105
ตอบ สนามไฟฟ้ามีขนาด 7.9 x 105 นิวตันต่อคูลอมบ์

10. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
+
คาถาม
สนามไฟฟ้าของประจุไฟฟ้าขนาด +2.25 ไมโครคูลอมบ์ ที่อยู่ห่าง
ออกไปเป็นระยะ 25 เซนติเมตร มีค่าเป็นเท่าใด
ลองหาคาตอบดูนะครับ -

11. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
คาตอบ
สนามไฟฟ้ามีขนาด 3.24 x 105 นิวตันต่อคูลอมบ์
ตอบถูกใช่ไหมครับ เก่งมากเลย!
ตอบผิด ลองดูคาเฉลยนะครับ

12. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
เฉลย สนามไฟฟ้าเนื่องจากจุดประจุ +2.25 ไมโครคูลอมบ์ เป็นระยะ 25
เซนติเมตร มีค่าเท่าใด
วิธีทา เราสามารถคานวณหาสนามไฟฟ้า
Q = +3.5 C จากสมการ (2) ดังนี้
kQ
+ E  2
r = 20 cm r
(9 10 9 )  (2.25 10 -6 )
E 
(25 10 -2 ) 2
(9  2.25 )  (10 9  10 -6 )
E 
(25  25 )  (10 -2  10 -2 )

13. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
เฉลย สนามไฟฟ้าเนื่องจากจุดประจุ +2.25 ไมโครคูลอมบ์ เป็นระยะ 25
เซนติเมตร มีค่าเท่าใด
วิธีทา (ต่อ) 20 .25  (10 9-6 )
E 
Q = +3.5 C 625  (10 -2-2 )
+ 20 .25 (10 3 )
r = 20 cm E  
625 (10 -4 )
E  0.0324103-(-4)
E  0.0324103 4
E  0.0324107

14. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
เฉลย สนามไฟฟ้าเนื่องจากจุดประจุ +2.25 ไมโครคูลอมบ์ เป็นระยะ 25
เซนติเมตร มีค่าเท่าใด
วิธีทา (ต่อ) E  0.0324107
Q = +3.5 C
+ E  (3.24 10 -2 ) 10 7
r = 20 cm
E  3.24  (10 -2 7
)
E  3.24105
ตอบ สนามไฟฟ้ามีขนาด 3.24 x 105 นิวตันต่อคูลอมบ์

15. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
สรุปสาระสาคัญ สนามไฟฟ้าในทรงกลมตัวนาทรงกลมมีค่าเป็นศูนย์ และมีค่าสูงสุดที่
บริเวณผิวของทรงกลม และเมื่ออยู่ห่างออกไปจากทรงกลมตัวนา ค่าสนามไฟฟ้า
จะมีค่าลดลงตามลาดับ

16. สนามไฟฟ้า (Electric filed)
หนังสือสารอ้างอิง
นิรันดร์ สุวรัตน์. ฟิสิกส์ ม.6 เล่ม 1-2. สานักพิมพ์ พ.ศ. พัฒนา :
กรุงเทพฯ, 2552.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติม ฟิสกส์
ิ
เล่ม 4 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6. โรงพิมพ์คุรุสภา : กรุงเทพ, 2554.