Vraagverhelderingssessie Versnellingsvraag CPOZ Goed, 13 april 2016

1. Hoe ict-bekwaam moeten we zijn?
Overwegingen bij de Versnellingsvraag van CPOZ
Frans Schouwenburg – Kennisnet – april 2016

2. Inhoud
•Waarom praten over ict-bekwaamheid?
•Wat wel/wat niet?
•Hoe wel/hoe niet?

3. Inhoud
•Waarom praten over ict-bekwaamheid?
•Wat wel/wat niet?
•Hoe wel/hoe niet?

4. Waarom praten over ict-deskundigheid?
•Aanleiding versnellingsvraag
•ICT-geletterdheid
•Didactische vaardigheden, hoe is het ermee?

5. De vraag:
Op welke objectieve wijze is het mogelijk om de
leerkrachtcompetenties op het snijvlak van onderwijs en ict in
kaart te brengen,
de professionaliseringsbehoefte van leerkrachten in kaart te
brengen en actief en binnen een korte tijd te werken aan het
vergroten (op niveau brengen) van deze competenties?

6. 6
Hmm…

7. 7

8. 8
Gebruiken maar niet benutten

9. 9

10. 10

11. 3 uitspraken:
11
• Wie onvoldoende digitaal geletterd is, staat buitenspel in
de samenleving
• Doe recht aan verschillen door te automatiseren
• Effectief onderwijs combineert leraargestuurde
kennisoverdracht met leerlinggestuurde kennisconstructie

12. 12
Wie onvoldoende digitaal geletterd is, staat
buitenspel in de samenleving
• Achtergrondkenmerken leerling
bepalend
• Rol van de school is beperkt
• Huidige interventie niet effectief
• Groeiende digitale ongelijkheid

13. 13
Leerlingen zijn in staat de meest relevante informatie te
vinden en evalueren op basis van bruikbaarheid en
betrouwbaarheid. Ze kunnen informatieproducten
maken waarin zij optimaal gebruik
maken van de mogelijkheden van de software en
rekening houden met het publiek dat van de producten
gebruikmaakt. Ze zijn zich bewust van eigenaarschap
vaninformatie op internet.
Leerlingen kunnen zelfstandig computers gebruiken
als instrument voor informatieverzameling en –
beheer. Zij zijn in staat informatie te selecteren op
basis van relevantie en betrouwbaarheid en deze te
verwerken in informatieproducten.
Leerlingen laten een basisniveau zien van het gebruik
van de computer als informatiebron. Zij zijn in staat om
specifieke informatie te vinden gebruikmakend van de
bronnen die aangereikt worden. Zij kunnen simpele
informatieproducten maken met een consistente
opmaak. Zij begrijpen de mogelijke gevaren van het
gebruik van computers in de openbaarheid.
Leerlingen beschikken over enkele
basisvaardigheden zoals het vinden, verwerken en
creëren van digitale informatie, en het communiceren
met anderen. Zij kennen een aantal basisconventies
van communicatiesoftware en kunnen potentieel
misbruik via de computer herkennen
1
2
3
4ICILS: INTERNATIONAL COMPUTER AND INFORMATION LITERACY STUDY
Referentieniveaus digitale geletterdheid

14. 14
Digitalis - Almere
Gaat het wel om ict-deskundigheid?

15. leraren vinden zichzelf vaardig

17. 17

18. Leraargestuurd dominant - repertoire van ongeveer 7 activiteiten

19. Inhoud
•Waarom praten over ict-bekwaamheid?
•Wat wel/wat niet?
•Hoe wel/hoe niet?

20. Wat wel/ wat niet?
•Wat weten we uit onderzoek?
•Welke bekwaamheidsmodellen zijn er?

22. Kennispiramide

23. De Kennispiramide
Bewijs
Voorbeelden
Ideeën
23
impact

24. 24

25. 25
Automatiseren superieur:
•vaste stappen
•instructie-oefenen-herhalen
•reproduceren
•toepassing vergeetcurve, 75%
succeservaring, inspanning
Programmagestuurde leersituaties

26. 26
Snappet
Taalzee
Rekentuin
Slim Stampen
Studyflow
Math
Exova
Peerscholar
Code26

29. 29
ICT naast leraar en leerling
•mindmaps
•planning tools
•portfolio en registratietools
•communicatie en presentatie
•hulp bij leren leren
Lerende gestuurde leersituaties

30. 30
standaard differentiatie
maatwerk differentiatie
leerlijn gestuurd Leerling gestuurd

31. 31

32. 32
standaard differentiatie
maatwerk differentiatie
leerlijn volgend leervraag volgend

33. 33
standaard differentiatie
maatwerk differentiatie
leerlijn volgend leervraag volgend

34. 34
Taxonomie van Bloom

35. Digitale
geletterd-
heid

36. Wordt dit jaar opnieuw
tegen het licht gehouden
Kader ICT Bekwaamheid 2012

37. Vakdidactische bekwaamheidseisen leraar
primair onderwijs
(Onderwijscoöperatie 2014)
• De leraar heeft kennis van digitale leermaterialen en -middelen. Hij
kent de technische en pedagogisch didactische mogelijkheden en
beperkingen daarvan
• Doelmatig gebruik maken van beschikbare digitale leermaterialen en
-middelen

38. Kennisbasis ICT 2013
ADEF
• Thema 1 Attitude
• Thema 2 Digitale basisvaardigheden
• Thema 3 Digitale media- en informatiegeletterdheid
• Thema 4 Didactisch handelen

39. Competenties Leidinggeven aan onderwijs
en ICT Ixperium 2016

40. 10 Mediawijsheidscompetenties
Mediawijzer
http://www.mediawijzer.net/competentiemodel/

41. Inhoud
•Waarom praten over ict-bekwaamheid?
•Wat wel/wat niet?
•Hoe wel/hoe niet?

42. 12 april 2016

43. •Meestal op eigen houtje en in eigen tijd
•Los van het beleid van school
•Zonder actuele aanleiding geen effecten
•Niet op HR-beleid afgestemd
•Leren van collega’s, als in een professionele
leergemeenschap gebeurt te weinig

45. Wat werkt wel?
Stichting Leerkracht
1. Het creëren van een professionele cultuur op
scholen waarin je van en met elkaar leert.
2. Er zijn bewezen strategieën om de professionaliteit
van leraren te verhogen.
3. Professionele leraren zijn een stuk tevredener dan
de rest.

46. 46
“Onderling wordt enorm intensief
samengewerkt. Leraren zoeken
elkaar doorlopend op, werken in
teams op de leerpleinen, waardoor
er dus altijd (brede) bevoegdheid
aanwezig is. De leraren worden
getraind in het geven van feedback
op elkaar; er is veel intervisie en
didactische coaching. De scholen
doen een groot beroep op het
organiserend vermogen van de
leraren. “

47. Instrumentarium ontwikkelen is erg nuttig
Maar altijd in combinatie met interventies die de instrumenten dragen
• Autonomie en samenwerking
• Actief om feedback vragen
• Verantwoordelijkheid
• Verspreiden ideeën in een professioneel netwerk
(Michael Fullan – Vrijheid in verandering 2016)

48. de lijm tussen top down en bottum up? In het midden
je bent altijd wel ergens het midden. Daar bind je
met je lotgenoten
van mijn lokaal naar
onze leerlingen
zelf het goede
voorbeeld geven
je maakt deel uit van een
groter geheel waarvan je
ook de vruchten plukt
een stroom aan ideeën
en diep leren zijn de
brandstof
Verspreiding

49. Alle onderzoek wijst uit:
Hoofdfactor is een cultuur van professionele samenwerking
Fullan Leerkracht
Hattie Vier in Balans
Instrumentarium

50. leermiddelen
Differentiatie (passend onderwijs)
data-analyse
ict-geletterdheid
didactische vaardigheden met ict
verspreiding
Iedereen dezelfde vaardigheden?
• Maatwerk neemt weerstand weg
• In kaart brengen bij welke taak welke vaardigheden

51. Dus
Waarom
• Deskundigheid vergroten is noodzaak
• Gaat vooral om didactische vaardigheden
Wat
• We weten meer over het rendement van ict
• Impact van ict is afhankelijk van onderwijskundige keuzes
Hoe
• Niet iedereen hoeft alles te beheersen
• Werkt alleen in combinatie top down-bottum up
• Maak het onderdeel van het totale hr-beleid

52. Namens uw toekomstige leerlingen: bedankt!