1. หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที ว 23101
หน่วยย่อยที 5
โมเมนต์ของแรง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
ครูผู้สอน
นางพรพนา สมัยรัฐ
ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

2. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ทดลองและอธิบายหลักการของโมเมนต์ของแรง
2. วิเคราะห์และคํานวณโมเมนต์ของแรงใน
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
2. วิเคราะห์และคํานวณโมเมนต์ของแรงใน
สถานการณ์ต่างๆ

3. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
คําถามก่อนทํากิจกรรม
โมเมนต์ คืออะไร
หลักการของโมเมนต์ของแรงเป็นอย่างไร
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
หลักการของโมเมนต์ของแรงเป็นอย่างไร
โมเมนต์ทีพบในชีวิตประจําวันมีอะไรบ้าง

4. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
ภาพการแขวนคาน
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13

5. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
กิจกรรมที 5 คานและการหมุน
วิธีทํากิจกรรม
1. ใช้เชือกผูกคานตรงรูทีอยู่ตรงกลาง แล้วแขวน
คานให้อยู่ในแนวระดับ ดังภาพ
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
คานให้อยู่ในแนวระดับ ดังภาพ

6. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
กิจกรรมที 5 คานและการหมุน
วิธีทํากิจกรรม
2. ชังนําหนักของถุงทราย 1 ถุง ด้วยเครืองชังสปริง
บันทึกผล
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
บันทึกผล

7. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
กิจกรรมที 5 คานและการหมุน
วิธีทํากิจกรรม
3. แขวนถุงทราย 1 ถุง ทีตําแหน่งหนึงของคาน ใช้
เครืองชังสปริงเกียวทีคานแล้วออกแรงดึงเครืองชังสปริง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
เครืองชังสปริงเกียวทีคานแล้วออกแรงดึงเครืองชังสปริง
ในแนวดิง โดยให้คานอยู่ในแนวระดับ ดังภาพ สังเกต
และบันทึกระยะทางระหว่างจุดแขวนคานถึงจุดทีแขวน
ถุงทราย ระยะทางระหว่างจุดเกียวเครืองชังสปริงถึงจุด
แขวนคาน และขนาดแรงดึง

8. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
กิจกรรมที 5 คานและการหมุน
วิธีทํากิจกรรม
4. ทําซําข้อ 3 โดยเปลียนตําแหน่งเกียวเครืองชัง
สปริงไปอีก 2-3 ตําแหน่ง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
สปริงไปอีก 2-3 ตําแหน่ง

9. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
วัสดุอุปกรณ์ทีใช้ทํากิจกรรม
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
ถุงทราย เครืองชังสปริง

10. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
วัสดุอุปกรณ์ทีใช้ทํากิจกรรม
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
คาน ถุงทราย เครืองชังสปริง

11. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
กําหนดปัญหา
ตังสมมติฐาน
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
การกําหนดและควบคุมตัวแปร

12. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
ตารางบันทึกผล โมเมนต์ของแรง
โมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา (Nm) โมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา (Nm)
ระยะ
(m)
แรงดึง /นําหนัก
(N)
โมเมนต์
(Nm)
ระยะ
(m)
แรงดึง /
นําหนัก (N)
โมเมนต์
(Nm)
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13

13. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
คําถามท้ายกิจกรรม
1. ผลคูณระหว่างแรงทีวัดได้จากเครืองชังสปริงกับ
ระยะจากจุดแขวนคานไปยังแนวดึง และผลคูณระหว่าง
นําหนักของถุงทรายกับระยะจากจุดแขวนคานไปยังจุด
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
นําหนักของถุงทรายกับระยะจากจุดแขวนคานไปยังจุด
แขวนถุงทรายมีความสัมพันธ์กันหรือไม่ อย่างไร

14. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
คําถามท้ายกิจกรรม
2. ในกรณีทีเปลียนตําแหน่งถุงทราย โดยเครืองชัง
สปริงอยู่ทีเดิมแล้วทําให้คานอยู่นิงในแนวระดับ ค่าทีอ่าน
ได้จากเครืองชังสปริงจะเปลียนแปลงหรือไม่ อย่างไร
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
ได้จากเครืองชังสปริงจะเปลียนแปลงหรือไม่ อย่างไร

15. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
สรุปผลการทํากิจกรรม
จากผลการทดลองพบว่าเมือแขวนคานให้อยู่นิงใน
แนวระดับ คานจะอยู่ในสภาพสมดุล ถ้าออกแรงดึงปลาย
ด้านหนึงด้านใด คานจะหมุนรอบจุดหมุนทีแขวน
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
ด้านหนึงด้านใด คานจะหมุนรอบจุดหมุนทีแขวน

16. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
1. รายงานกิจกรรมการทดลองที โมเมนต์ของแรง
2. แผนทีความคิดสรุปองค์ความรู้หน่วยย่อยที 5
ชินงาน/ภาระงาน
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
2. แผนทีความคิดสรุปองค์ความรู้หน่วยย่อยที 5
3. แบบฝึกหัดทบทวน
4. ใบบันทึกคะแนน

17. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
โมเมนต์ คือ ผลคูณของแรงซึงกระทํากับวัตถุแล้วทําให้
วัตถุนันหมุนรอบจัดหมุน โดยทิศของการหมุนมี 2
ความหมายของโมเมนต์
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
วัตถุนันหมุนรอบจัดหมุน โดยทิศของการหมุนมี 2
ลักษณะ คือหมุนตามเข็มนาฬิกา และหมุนทวนเข็ม
นาฬิกา

18. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13

19. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13

20. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13

21. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
Mซ้าย = Mขวา
(20x1)+(30x0.7) =(0.5X)
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
(20x1)+(30x0.7) =(0.5X)
20+21 = 0.5X
0.5X = 41
X = 41/0.5 =82 N

22. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
Mซ้าย = Mขวา
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
Mซ้าย = Mขวา
(200x2) = (10x3)+(8P)
400 = 30+8P
8P = 400-30=370
P = 370/8 = 46.25 N

23. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13

24. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13

25. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
W1 W2
รูปหน้า 29
l1 l2
ซ้าย ขวา
โมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา โมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
โมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา โมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา
ถ้าคานอยู่ในภาวะสมดุล
โมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา = โมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา
M1 = M2
W1l1 = W2l2

26. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
รูปหน้า 29
เด็กผู้ชาย หนัก 500 N ระยะ 1 m
เด็กผู้หญิง หนัก 400 N ระยะ 0.8 m
โมเมนต์สมดุลหรือไม่
500*1 400*0.8
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
500*1 400*0.8
500 N.m ไม่เท่ากัน 320 N.m
แสดงว่าคานไม่สมดุล ทําอย่างไรจะให้คานสมดุล

27. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
รูปหน้า 29
500 N.m ไม่เท่ากัน 320 N.m
แสดงว่าคานไม่สมดุล ทําอย่างไรจะให้คานสมดุล
500*x = 400* 0.8
X = 400*0.8/500
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
X = 400*0.8/500
X = 0.64 m
ตรวจคําตอบ
500*0.64 = 400*0.8
320 N.m = 320 N.m

28. หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
บรรณานุกรม
http://www.ceted.org/ceted2010/e-learning.php
ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี,สถาบัน. (2554).
หนังสือเรียนรายวิชาพืนฐาน วิทยาศาสตร์ 5
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13
หนังสือเรียนรายวิชาพืนฐาน วิทยาศาสตร์ 5
ชันมัธยมศึกษาปีที 3 เล่ม 1
โรงพิมพ์ สกสค. กรุงเทพฯ.

29. หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
หน่วยที 1 แรงและการเคลือนที
หน่วยย่อยที 5 โมเมนต์ของแรง
13โรงเรียนทุ่งยาวผดุงศิษย์ สํานักงานเขตพืนทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 13