SlideShare a Scribd company logo
BERPUASA DI BULAN RAMADAN:
TIPS PESAKIT DIABETES
Norlaila Mustafa
Hospital Cancelor Tuanku Muhriz, PPUKM
16 Mac 2022
PERSOALAN LAZIM
• BOLEHKAH PESAKIT DIABETIS BERPUASA?
• SIAPA YANG DIBOLEHKAN BERPUASA?
• ADAKAH PERLU MENGAMBIL UBAT DIABETIS?
• PENTINGKAH MEMANTAU PARAS GULA
ISLAM DAN RAMADAN
• 1.9 billion populasi dunia adalah Muslim
(peningkatan sebanyak 3% setiap tahun)
• Tanggungjawab seorang Muslim untuk berpuasa (~14 jam)
BERPUASA RAMADAN
• Wahai orang-orang yang beriman, diwajibkan atas kamu
berpuasa sebagaimana diwajibkan atas orang-orang sebelum
kamu agar kamu bertaqwa “
Al Baqarah Ayat 183
• “…Dan barangsiapa sakit atau dalam perjalanan (lalu ia
berbuka) maka (wajiblah baginya berpuasa) sebanyak hari
yang ditinggalkannya itu, pada hari-hari yang lain.
• Allah menghendaki kemudahan bagimu dan tidak
menghendaki kesukaran bagimu. ”
Al Baqarah Ayat 185
MEREKA YANG
DIKECUALIKAN
BERPUASA
CACAT WARGA EMAS
MUSAFIR
WANITA MENGANDUNG
BELUM AKIL BALIGH PESAKIT DIALISIS
PARAS GULA NORMAL PESAKIT
DIABETIS
4.0 - 6.0 mmol/L
5.0 – 7.0 mmol/L
< 8.5 mmol/L
BOLEHKAH PESAKIT DIABETES
BERPUASA RAMADAN?
• Berpuasa di bulan Ramadan adalah selamat dan tidak
memudaratkan bagi kebanyakan pesakit
• Bermula dengan nasihat dan rawatan diabetis yang
betul
BERPUASA RAMADAN
• Pesakit diabetes: Perubahan dari segi masa makan dan
juga tidur perlu di ambil kira
• Boleh menyebabkan risiko tertentu kerana masalah
diabetes itu sendiri mengganggu dan mengubah paras gula
normal
PENILAIAN PESAKIT OLEH DOKTOR
• 6 to 8 minggu sebelum bermulanya Ramadan
• Masalah perubatan secara terperinci, menilai risiko
• Selamat untuk berpuasa
• Perubahan dos ubat jika perlu
• Pendidikan kesihatan dan nasihat pemakanan
• Semasa berpuasa Ramadan, pesakit perlu memantau paras
gula dalam darah dengan lebih kerap
BERPUASA SEBELUM BULAN RAMADAN
DIGALAKKAN
• Berpuasa 3 hari berturut-turut sebelum
Ramadan
• Dapat mengesan risiko hipoglisemia
• Membantu untuk ‘adjust’ dos insulin jika
perlu
• Dapat mengesan hiperglisemia jika ada
PERKARA YANG DITITIKBERATKAN
1. Jenis diabetes
2. Berapa lama mengidap diabetes
3. Pernah mengalami hipoglisemia (paras gula
rendah)
4. Jenis ubat diabetes yang diambil
5. Kawalan diabetes yang memuaskan (HbA1c)
6. Komplikasi diabetes
7. Memantau paras gula
8. Pekerjaan
9. Kebergantungan kepada orang lain
10.Masalah berpuasa di Ramadan yang lalu
11.Mengandung
KRITERIA PESAKIT DIABETIS
BERPUASA RAMADAN
DIABETIS BERISIKO RENDAH
DIABETIS BERISIKO SEDERHANA
DIABETIS BERISIKO TINGGI
DIABETIS BERISIKO TINGGI
DIABETIS JENIS 1
SERANGAN JANTUNG
PESAKIT DIALISIS
HIPOGLISEMIA
BERULANG,
TIDAK SEDAR
JENIS PEKERJAAN
DIABETIS TIDAK
TERKAWAL
WARGA EMAS,
MASALAH KESIHATAN
UBAT YANG MENGGANGGU
PEMIKIRAN
DIABETIS BERISIKO SEDERHANA
DIABETIS TERKAWAL (AMBIL RAWATAN
TERMASUK INSULIN, A1c 7.5%-9%)
TINGGAL BERSENDIRIAN
KOMPLIKASI DIABETIS,
PENYAKIT LAIN
RAWATAN INSULIN, RISIKO
HIPOGLISEMIA
DIABETIS BERISIKO RENDAH
Diabetis terkawal,
dirawat dengan
mengamalkan gaya
hidup sihat
KENAPA PERLU MEMANTAU PARAS
GULA?
• Risiko hipoglisemia (paras gula rendah)
• Lapar
• Menggiggil
• Berpeluh
• Kepenatan/mengantuk
• Risiko diabetes tidak terkawal (kerana dehidrasi)
• Penat berlebihan
• Dahaga berlebihan
MEMANTAU PARAS GULA BEBERAPA KALI SEHARI
SIANG
MALAM
Sahur Iftar
6
1 5
4
3
2
Tengah
malam
Apabila terdapat tanda
paras gula rendah/hipo
atau apabila tidak sihat
PERLU BERBUKA PUASA APABILA…
• <4.0 mmol/L : hipoglisemia
• Jika bacaan antara 4.0-5.0 mmol/L : periksa sekali lagi
dalam masa 1 jam
• >16.7 mmol/L : hiperglisemia
TANDA TANDA HIPOGLISEMIA
• Rasa tidak selesa
• Penat
• Tersangat lapar
• Berpeluh-peluh
• Pucat
• Berdebar-debar
• Menggigil
• Koma
TANDA-TANDA HIPERGLISEMIA
• Kerap buang air kecil
• Dahaga berlebihan
• Penat
PERLU BERBUKA JIKA BERLAKU
DEHIDRASI
• Paras guls yang
tinggi dalam badan
menyebabkan risiko
berlakunya dehidrasi
dan kegagalan buah
pinggang
RAWATAN DIABETIS KETIKA BERPUASA
RAMADAN
• Mungkin perlu menukar dos ubat diabetis atau pun
insulin semasa berpuasa
• Tidak makan dan minum di siang hari, selama ~14
jam
UBAT-UBATAN DIABETIS
Kump 1 Kump 2 Kump 3 Kump 4 Kump 5
Metformin Diamicron Actos Januvia Jardiance
Acarbose Amaryl Galvus Forxiga
Glipizide Trajenta
Daonil Onglyza
METFORMIN / ACARBOSE
• Tidak menyebabkan
hipoglisemia
• Tiada perubahan
dose
• Ambil semasa
bersahur dan
berbuka
DIAMICRON / AMARYL / GLIPIZIDE
• Risiko hipoglisemia
• Diamicron MR,
Amaryl, Glipizide
diambil semasa
berbuka
• Diamicron 80mg
• Kurangkan dos semasa
bersahur
• Dos yang sama semasa
berbuka
JANUVIA / GALVUS / TRAJENTA / ONGLYZA
• Tidak menyebabkan
hipoglisemia
• Ubat-ubat jenis ini
diambil semasa
berbuka puasa
• Tiada perubahan dos
ACTOS
• Tiada risiko
hipoglisemia
• Diambil semasa
berbuka, tiada
perubahan dos
JARDIANCE / FORXIGA / IVOKANA
• Tidak menyebabkan
hipoglisemia
• Tiada perubahan
dos
• Diambil ketika
berbuka
UBAT-UBATAN INJEKSI
Kump 1 Kump 2 Kump 3 Kump 4
Insulatard Actrapid Mixtard Victoza
Basalog Aspart Novomix Trulicity
Lantus Lispro Humalog
mix
Levemir
Risiko hipoglisemia dengan insulin, perlu perubahan dos dan
pemantauan paras gula lebih kerap
INSULATARD / LANTUS / BASALOG /
LEVEMIR
• Perubahan dos
bergantung kepada
individu (30-40%)
• Di ambil selepas
berbuka puasa
ACTRAPID / ASPART / LISPRO
• Mungkin perlu
kurangkan dos
semasa sahur (25-
50%)
• Dos seperti biasa
semasa berbuka
• Tidak perlu ambil
semasa tengahari
MIXTARD / NOVOMIX / HUMALOG MIX
• Kurangkan dos
semasa sahur
sebanyak 30%-50%
• Dos yang biasa
semasa berbuka
puasa
VICTOZA / TRULICITY / SEMAGLUTIDE
• Bukan insulin, tidak
menyebabkan
hipoglisemia
• Ambil dos seperti biasa
PEMAKANAN KETIKA BERPUASA
• Cara makan sihat (Healthy eating)
• Makanan tinggi serat (kekacang, beras perang, sayur-sayuran)
• Kurangkan makanan berlemak
• Jangan makan berlebihan ketika berbuka (2 biji kurma)
• Minum air dengan banyak
10 PRINSIPAL PELAN NUTRISI RAMADAN
Agihkan jumlah kalori yang sama
untuk sahur dan berbuka
Makanan seimbang iaitu 45-50%
karbohidrat, 20-30% protin,35% lemak
Reka ‘pinggan Ramadan’ anda
Elakkan pencuci mulut yang manis dan
tinggi gula
Tingkatkan pengambilan karbohidrat
tinggi serat
Kekalkan hidrasi badan dengan minum
banyak air, kurangkan air yang manis
Bersahur selewat yang boleh
Ambil lemak dan protin yang cukup
semasa sahur untuk lebih rasa kenyang
Buka puasa/iftar dengan minum air, diikuti
dengan 1-2 biji kurma sebagai sumber
gula
Snek berkalori rendah seperti buah,
kacang dan sayur-sayuran digalakkan
diambil
NASIHAT PEMAKANAN
Good “buka puasa” meal
Food that should be limited
during “buka puasa”
A B
AKTIVITI FIZIKAL
Aktiviti ringan dan sederhana, setiap hari
cth: pilates, yoga
Elakkan aktiviti yang memenatkan
seperti berlari, angkat berat di gim
Masa aktiviti fizikal seelok-eloknya 1-2
jam selepas berbuka
Bersembahyang Tarawih adalah sangat
digalakkan sebagai satu aktiviti fizikal
RINGKASAN
• Pesakit diabetes boleh berpuasa.
• Pesakit diabetes perlu mendapatkan nasihat mengenai
ubat diabetes dan perubahan dos
• Makan secara seimbang dan sihat
• Minum air sebanyak mungkin dan jangan lupa makan
ubat diabetes!
TERIMA KASIH

More Related Content

What's hot

Insulin
InsulinInsulin
Kepentingan senamrobik terhadap sistem kardiovaskular
Kepentingan senamrobik terhadap sistem kardiovaskularKepentingan senamrobik terhadap sistem kardiovaskular
Kepentingan senamrobik terhadap sistem kardiovaskularAwatif Atif
 
Tafsir surah al kahfi
Tafsir surah al kahfiTafsir surah al kahfi
Tafsir surah al kahfi
Heri Java
 
PENGKATETARAN
PENGKATETARANPENGKATETARAN
PENGKATETARAN
Muhammad Nasrullah
 
AKIL BALIGH.ppt
AKIL BALIGH.pptAKIL BALIGH.ppt
AKIL BALIGH.ppt
ssuser024bab
 
Metabolisma karbohidrat
Metabolisma karbohidratMetabolisma karbohidrat
Metabolisma karbohidrat
Muhammad Nasrullah
 
INHALASI TOKSIK
INHALASI TOKSIKINHALASI TOKSIK
INHALASI TOKSIK
Muhammad Nasrullah
 
Adab pergaulan
Adab pergaulanAdab pergaulan
Adab pergaulan
Slight Hope
 
Fiqh cara-cara solat jumaat
Fiqh cara-cara solat jumaatFiqh cara-cara solat jumaat
Fiqh cara-cara solat jumaat
UNIVERSITI ISLAM ANTARABANGSA MALAYSIA
 
Keperluan eliminasi
Keperluan eliminasiKeperluan eliminasi
Keperluan eliminasi
Muhammad Nasrullah
 
PENJAGAAN SEBELUM DAN SELEPAS PEMBEDAHAN SECARA KHUSUS
PENJAGAAN SEBELUM DAN SELEPAS PEMBEDAHAN SECARA KHUSUSPENJAGAAN SEBELUM DAN SELEPAS PEMBEDAHAN SECARA KHUSUS
PENJAGAAN SEBELUM DAN SELEPAS PEMBEDAHAN SECARA KHUSUS
Muhammad Nasrullah
 
Solat mercu kejayaan
Solat mercu kejayaanSolat mercu kejayaan
Solat mercu kejayaan
Atikah Sulong
 
KUMPULAN & DINAMIK KUMPULAN
KUMPULAN & DINAMIK KUMPULANKUMPULAN & DINAMIK KUMPULAN
KUMPULAN & DINAMIK KUMPULAN
Muhammad Nasrullah
 
Hijrah
HijrahHijrah
Hijrah
wanmusa2013
 
chegu abbas - Latihan fartlek litar
chegu abbas - Latihan fartlek litarchegu abbas - Latihan fartlek litar
chegu abbas - Latihan fartlek litar
Chegu Abbas : Guru PJ SK Bandar Baru Sungai Buloh
 
Adab bercakap dalam majlis
Adab bercakap dalam majlisAdab bercakap dalam majlis
Adab bercakap dalam majlis
Khairul Anwar
 
Syarat wajib sah solat
Syarat wajib sah solatSyarat wajib sah solat
Syarat wajib sah solatMayang Abadi
 
Komunikasi berkesan
Komunikasi berkesanKomunikasi berkesan
Komunikasi berkesanLee Oi Wah
 
Tisu Otot
Tisu OtotTisu Otot
Tisu Otot
suriashahid
 

What's hot (20)

Insulin
InsulinInsulin
Insulin
 
Kepentingan senamrobik terhadap sistem kardiovaskular
Kepentingan senamrobik terhadap sistem kardiovaskularKepentingan senamrobik terhadap sistem kardiovaskular
Kepentingan senamrobik terhadap sistem kardiovaskular
 
Tafsir surah al kahfi
Tafsir surah al kahfiTafsir surah al kahfi
Tafsir surah al kahfi
 
PENGKATETARAN
PENGKATETARANPENGKATETARAN
PENGKATETARAN
 
AKIL BALIGH.ppt
AKIL BALIGH.pptAKIL BALIGH.ppt
AKIL BALIGH.ppt
 
Metabolisma karbohidrat
Metabolisma karbohidratMetabolisma karbohidrat
Metabolisma karbohidrat
 
INHALASI TOKSIK
INHALASI TOKSIKINHALASI TOKSIK
INHALASI TOKSIK
 
Adab pergaulan
Adab pergaulanAdab pergaulan
Adab pergaulan
 
Fiqh cara-cara solat jumaat
Fiqh cara-cara solat jumaatFiqh cara-cara solat jumaat
Fiqh cara-cara solat jumaat
 
Pengurusan emosi
Pengurusan emosiPengurusan emosi
Pengurusan emosi
 
Keperluan eliminasi
Keperluan eliminasiKeperluan eliminasi
Keperluan eliminasi
 
PENJAGAAN SEBELUM DAN SELEPAS PEMBEDAHAN SECARA KHUSUS
PENJAGAAN SEBELUM DAN SELEPAS PEMBEDAHAN SECARA KHUSUSPENJAGAAN SEBELUM DAN SELEPAS PEMBEDAHAN SECARA KHUSUS
PENJAGAAN SEBELUM DAN SELEPAS PEMBEDAHAN SECARA KHUSUS
 
Solat mercu kejayaan
Solat mercu kejayaanSolat mercu kejayaan
Solat mercu kejayaan
 
KUMPULAN & DINAMIK KUMPULAN
KUMPULAN & DINAMIK KUMPULANKUMPULAN & DINAMIK KUMPULAN
KUMPULAN & DINAMIK KUMPULAN
 
Hijrah
HijrahHijrah
Hijrah
 
chegu abbas - Latihan fartlek litar
chegu abbas - Latihan fartlek litarchegu abbas - Latihan fartlek litar
chegu abbas - Latihan fartlek litar
 
Adab bercakap dalam majlis
Adab bercakap dalam majlisAdab bercakap dalam majlis
Adab bercakap dalam majlis
 
Syarat wajib sah solat
Syarat wajib sah solatSyarat wajib sah solat
Syarat wajib sah solat
 
Komunikasi berkesan
Komunikasi berkesanKomunikasi berkesan
Komunikasi berkesan
 
Tisu Otot
Tisu OtotTisu Otot
Tisu Otot
 

Similar to 2_TIPS PESAKIT DIABETES DI BULAN RAMADAN.pdf

Puasa & sakit 2018 ppt
Puasa & sakit 2018 pptPuasa & sakit 2018 ppt
Puasa & sakit 2018 ppt
henro1
 
dm pada lansia selama bulan puasa atau ramadhan.ppt
dm pada lansia selama bulan puasa atau ramadhan.pptdm pada lansia selama bulan puasa atau ramadhan.ppt
dm pada lansia selama bulan puasa atau ramadhan.ppt
farahdinadr
 
Dm+ramadhan (1)
Dm+ramadhan (1)Dm+ramadhan (1)
Dm+ramadhan (1)
Lia Farizta
 
Dm+ramadhan
Dm+ramadhanDm+ramadhan
Dm+ramadhan
Puskesmas Lembang
 
Diabetes Melitus - Presentasi untuk Para KARYAWAN PERKANTORAN di JAKARTA, IND...
Diabetes Melitus - Presentasi untuk Para KARYAWAN PERKANTORAN di JAKARTA, IND...Diabetes Melitus - Presentasi untuk Para KARYAWAN PERKANTORAN di JAKARTA, IND...
Diabetes Melitus - Presentasi untuk Para KARYAWAN PERKANTORAN di JAKARTA, IND...
Mangatas Manalu-Tiga
 
Perawatan Diabetes Melitus Diet Diabetes Melitus.pptx
Perawatan Diabetes Melitus Diet Diabetes Melitus.pptxPerawatan Diabetes Melitus Diet Diabetes Melitus.pptx
Perawatan Diabetes Melitus Diet Diabetes Melitus.pptx
NirmalasariHusain1
 
Diabetes mellitus
Diabetes mellitusDiabetes mellitus
Diabetes mellitus
Vanyield Simanjuntak
 
DIET DIABETES MELITUS PADA PASIEN DIABETES
DIET DIABETES MELITUS PADA PASIEN DIABETESDIET DIABETES MELITUS PADA PASIEN DIABETES
DIET DIABETES MELITUS PADA PASIEN DIABETES
atemrspi
 
insullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptx
insullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptx
insullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptx
mamad54
 
PROLANIS PUASA, DM, dan HT - dr. Rif.pptx
PROLANIS PUASA, DM, dan HT - dr. Rif.pptxPROLANIS PUASA, DM, dan HT - dr. Rif.pptx
PROLANIS PUASA, DM, dan HT - dr. Rif.pptx
AnonymousjU0HVa0k
 
Diabetes Melitus.pdf
Diabetes Melitus.pdfDiabetes Melitus.pdf
Diabetes Melitus.pdf
AndiMuhammadSyukur
 
Dm 2
Dm 2Dm 2
Diabetes melitus.pdf
Diabetes melitus.pdfDiabetes melitus.pdf
Diabetes melitus.pdf
AchmadIlhamRizwani1
 
Pengenalan kepada diabetes mellitus
Pengenalan kepada diabetes mellitusPengenalan kepada diabetes mellitus
Pengenalan kepada diabetes mellitusLee Oi Wah
 
Dm-puasa-ramadhan.ppt
Dm-puasa-ramadhan.pptDm-puasa-ramadhan.ppt
Dm-puasa-ramadhan.ppt
MustikaDewiSetyaning1
 
DM.pptx
DM.pptxDM.pptx
DM.pptx
MasFerdie
 
obesitas2.pptx
obesitas2.pptxobesitas2.pptx
obesitas2.pptx
FerriMartin1
 
Penyakit penyakit yang memengaruhi kehamilan dan persalinan edisi kedua norma...
Penyakit penyakit yang memengaruhi kehamilan dan persalinan edisi kedua norma...Penyakit penyakit yang memengaruhi kehamilan dan persalinan edisi kedua norma...
Penyakit penyakit yang memengaruhi kehamilan dan persalinan edisi kedua norma...RaQa DhuaFa
 
Memahami Diabetes
Memahami Diabetes Memahami Diabetes
Memahami Diabetes
guthe mahaedhie, MPH
 
PPT PEYULUHAN YULIA 17.pptx
PPT PEYULUHAN YULIA 17.pptxPPT PEYULUHAN YULIA 17.pptx
PPT PEYULUHAN YULIA 17.pptx
IrnaMegawaty3
 

Similar to 2_TIPS PESAKIT DIABETES DI BULAN RAMADAN.pdf (20)

Puasa & sakit 2018 ppt
Puasa & sakit 2018 pptPuasa & sakit 2018 ppt
Puasa & sakit 2018 ppt
 
dm pada lansia selama bulan puasa atau ramadhan.ppt
dm pada lansia selama bulan puasa atau ramadhan.pptdm pada lansia selama bulan puasa atau ramadhan.ppt
dm pada lansia selama bulan puasa atau ramadhan.ppt
 
Dm+ramadhan (1)
Dm+ramadhan (1)Dm+ramadhan (1)
Dm+ramadhan (1)
 
Dm+ramadhan
Dm+ramadhanDm+ramadhan
Dm+ramadhan
 
Diabetes Melitus - Presentasi untuk Para KARYAWAN PERKANTORAN di JAKARTA, IND...
Diabetes Melitus - Presentasi untuk Para KARYAWAN PERKANTORAN di JAKARTA, IND...Diabetes Melitus - Presentasi untuk Para KARYAWAN PERKANTORAN di JAKARTA, IND...
Diabetes Melitus - Presentasi untuk Para KARYAWAN PERKANTORAN di JAKARTA, IND...
 
Perawatan Diabetes Melitus Diet Diabetes Melitus.pptx
Perawatan Diabetes Melitus Diet Diabetes Melitus.pptxPerawatan Diabetes Melitus Diet Diabetes Melitus.pptx
Perawatan Diabetes Melitus Diet Diabetes Melitus.pptx
 
Diabetes mellitus
Diabetes mellitusDiabetes mellitus
Diabetes mellitus
 
DIET DIABETES MELITUS PADA PASIEN DIABETES
DIET DIABETES MELITUS PADA PASIEN DIABETESDIET DIABETES MELITUS PADA PASIEN DIABETES
DIET DIABETES MELITUS PADA PASIEN DIABETES
 
insullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptx
insullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptx
insullin Humalog 1.pptxinsullin Humalog 1.pptx
 
PROLANIS PUASA, DM, dan HT - dr. Rif.pptx
PROLANIS PUASA, DM, dan HT - dr. Rif.pptxPROLANIS PUASA, DM, dan HT - dr. Rif.pptx
PROLANIS PUASA, DM, dan HT - dr. Rif.pptx
 
Diabetes Melitus.pdf
Diabetes Melitus.pdfDiabetes Melitus.pdf
Diabetes Melitus.pdf
 
Dm 2
Dm 2Dm 2
Dm 2
 
Diabetes melitus.pdf
Diabetes melitus.pdfDiabetes melitus.pdf
Diabetes melitus.pdf
 
Pengenalan kepada diabetes mellitus
Pengenalan kepada diabetes mellitusPengenalan kepada diabetes mellitus
Pengenalan kepada diabetes mellitus
 
Dm-puasa-ramadhan.ppt
Dm-puasa-ramadhan.pptDm-puasa-ramadhan.ppt
Dm-puasa-ramadhan.ppt
 
DM.pptx
DM.pptxDM.pptx
DM.pptx
 
obesitas2.pptx
obesitas2.pptxobesitas2.pptx
obesitas2.pptx
 
Penyakit penyakit yang memengaruhi kehamilan dan persalinan edisi kedua norma...
Penyakit penyakit yang memengaruhi kehamilan dan persalinan edisi kedua norma...Penyakit penyakit yang memengaruhi kehamilan dan persalinan edisi kedua norma...
Penyakit penyakit yang memengaruhi kehamilan dan persalinan edisi kedua norma...
 
Memahami Diabetes
Memahami Diabetes Memahami Diabetes
Memahami Diabetes
 
PPT PEYULUHAN YULIA 17.pptx
PPT PEYULUHAN YULIA 17.pptxPPT PEYULUHAN YULIA 17.pptx
PPT PEYULUHAN YULIA 17.pptx
 

Recently uploaded

PRESENTASI LAPORAN TUGAS AKHIR ASUHAN KEBIDANAN KOMPREHENSIF
PRESENTASI LAPORAN TUGAS AKHIR ASUHAN KEBIDANAN KOMPREHENSIFPRESENTASI LAPORAN TUGAS AKHIR ASUHAN KEBIDANAN KOMPREHENSIF
PRESENTASI LAPORAN TUGAS AKHIR ASUHAN KEBIDANAN KOMPREHENSIF
ratnawulokt
 
v2 Intervensi serentak pencegahan stunting.pdf
v2 Intervensi serentak pencegahan stunting.pdfv2 Intervensi serentak pencegahan stunting.pdf
v2 Intervensi serentak pencegahan stunting.pdf
fritshenukh
 
Slide 1. Analisis Obat-obat Analgetik.pptx
Slide 1. Analisis Obat-obat Analgetik.pptxSlide 1. Analisis Obat-obat Analgetik.pptx
Slide 1. Analisis Obat-obat Analgetik.pptx
FiikFiik
 
Desain Deskriptif Desain studi pada epidemiology bencana .pdf
Desain Deskriptif Desain studi pada epidemiology bencana .pdfDesain Deskriptif Desain studi pada epidemiology bencana .pdf
Desain Deskriptif Desain studi pada epidemiology bencana .pdf
arikiskandar
 
Petunjuk teknis Aplikasi Indikator Nasional Mutu FKTP
Petunjuk teknis Aplikasi Indikator Nasional Mutu FKTPPetunjuk teknis Aplikasi Indikator Nasional Mutu FKTP
Petunjuk teknis Aplikasi Indikator Nasional Mutu FKTP
adhiwargamandiriseja
 
pengukuran dan intervensi Serentak stunting.pdf
pengukuran dan intervensi Serentak stunting.pdfpengukuran dan intervensi Serentak stunting.pdf
pengukuran dan intervensi Serentak stunting.pdf
adwinhadipurnadi
 
Pengertian dan jenis obat antiparasit.pdf
Pengertian dan jenis obat antiparasit.pdfPengertian dan jenis obat antiparasit.pdf
Pengertian dan jenis obat antiparasit.pdf
ryskilahmudin
 
DEFENISI OPERASIONAL (SINDROM) PENYAKIT SKDR.pptx
DEFENISI OPERASIONAL (SINDROM) PENYAKIT SKDR.pptxDEFENISI OPERASIONAL (SINDROM) PENYAKIT SKDR.pptx
DEFENISI OPERASIONAL (SINDROM) PENYAKIT SKDR.pptx
DamianLoveChannel
 
441766795-PERSONAL-HYGIENE-ppt kebersihan diri sendiri.ppt
441766795-PERSONAL-HYGIENE-ppt kebersihan diri sendiri.ppt441766795-PERSONAL-HYGIENE-ppt kebersihan diri sendiri.ppt
441766795-PERSONAL-HYGIENE-ppt kebersihan diri sendiri.ppt
Datalablokakalianda
 
farmakologi antikoagulan presentasi.pptx
farmakologi antikoagulan presentasi.pptxfarmakologi antikoagulan presentasi.pptx
farmakologi antikoagulan presentasi.pptx
MuhammadAuliaKurniaw1
 
1.Kebutuhan Dasar Neonatus, Bayi, Balita, dan Anak Pra Sekolah.pptx
1.Kebutuhan Dasar Neonatus, Bayi, Balita, dan Anak Pra Sekolah.pptx1.Kebutuhan Dasar Neonatus, Bayi, Balita, dan Anak Pra Sekolah.pptx
1.Kebutuhan Dasar Neonatus, Bayi, Balita, dan Anak Pra Sekolah.pptx
LisnaKhairaniNasutio
 
Hiv DAN AIDS dalam kehamilan-------------
Hiv DAN AIDS dalam kehamilan-------------Hiv DAN AIDS dalam kehamilan-------------
Hiv DAN AIDS dalam kehamilan-------------
nurulkarunia4
 
PPT RAKOR POKJANAL POSYANDU DALAM PENGUATAN INTEGRASI LAYANAN PRIMER
PPT  RAKOR POKJANAL POSYANDU DALAM PENGUATAN INTEGRASI LAYANAN PRIMERPPT  RAKOR POKJANAL POSYANDU DALAM PENGUATAN INTEGRASI LAYANAN PRIMER
PPT RAKOR POKJANAL POSYANDU DALAM PENGUATAN INTEGRASI LAYANAN PRIMER
sulastri822782
 
Pengendalian Proses.pptx Mata kuliah manajemen mutu laboratorium
Pengendalian Proses.pptx Mata kuliah manajemen mutu laboratoriumPengendalian Proses.pptx Mata kuliah manajemen mutu laboratorium
Pengendalian Proses.pptx Mata kuliah manajemen mutu laboratorium
SyailaNandaSofiaWell
 
graves’ disease etiology, pathofisiology
graves’ disease etiology, pathofisiologygraves’ disease etiology, pathofisiology
graves’ disease etiology, pathofisiology
RheginaSalsabila
 
farmakologi antikoagulan pada kasus kardiovaskular
farmakologi antikoagulan pada kasus kardiovaskularfarmakologi antikoagulan pada kasus kardiovaskular
farmakologi antikoagulan pada kasus kardiovaskular
MuhammadAuliaKurniaw1
 
Supracondyler humerus fracture modul.pdf
Supracondyler humerus fracture modul.pdfSupracondyler humerus fracture modul.pdf
Supracondyler humerus fracture modul.pdf
ortopedifk
 
Materi 5. Penjaminan Mutu Labkesmas.pptx
Materi 5. Penjaminan Mutu Labkesmas.pptxMateri 5. Penjaminan Mutu Labkesmas.pptx
Materi 5. Penjaminan Mutu Labkesmas.pptx
syam586213
 
Cara Pembuatan Obat Tradisional Yang Baik_New.ppt
Cara Pembuatan Obat Tradisional Yang Baik_New.pptCara Pembuatan Obat Tradisional Yang Baik_New.ppt
Cara Pembuatan Obat Tradisional Yang Baik_New.ppt
andiulfahmagefirahra1
 
pemaparan PPT pneumonia untuk fakultas kedokteran
pemaparan PPT pneumonia untuk fakultas kedokteranpemaparan PPT pneumonia untuk fakultas kedokteran
pemaparan PPT pneumonia untuk fakultas kedokteran
hadijaul
 

Recently uploaded (20)

PRESENTASI LAPORAN TUGAS AKHIR ASUHAN KEBIDANAN KOMPREHENSIF
PRESENTASI LAPORAN TUGAS AKHIR ASUHAN KEBIDANAN KOMPREHENSIFPRESENTASI LAPORAN TUGAS AKHIR ASUHAN KEBIDANAN KOMPREHENSIF
PRESENTASI LAPORAN TUGAS AKHIR ASUHAN KEBIDANAN KOMPREHENSIF
 
v2 Intervensi serentak pencegahan stunting.pdf
v2 Intervensi serentak pencegahan stunting.pdfv2 Intervensi serentak pencegahan stunting.pdf
v2 Intervensi serentak pencegahan stunting.pdf
 
Slide 1. Analisis Obat-obat Analgetik.pptx
Slide 1. Analisis Obat-obat Analgetik.pptxSlide 1. Analisis Obat-obat Analgetik.pptx
Slide 1. Analisis Obat-obat Analgetik.pptx
 
Desain Deskriptif Desain studi pada epidemiology bencana .pdf
Desain Deskriptif Desain studi pada epidemiology bencana .pdfDesain Deskriptif Desain studi pada epidemiology bencana .pdf
Desain Deskriptif Desain studi pada epidemiology bencana .pdf
 
Petunjuk teknis Aplikasi Indikator Nasional Mutu FKTP
Petunjuk teknis Aplikasi Indikator Nasional Mutu FKTPPetunjuk teknis Aplikasi Indikator Nasional Mutu FKTP
Petunjuk teknis Aplikasi Indikator Nasional Mutu FKTP
 
pengukuran dan intervensi Serentak stunting.pdf
pengukuran dan intervensi Serentak stunting.pdfpengukuran dan intervensi Serentak stunting.pdf
pengukuran dan intervensi Serentak stunting.pdf
 
Pengertian dan jenis obat antiparasit.pdf
Pengertian dan jenis obat antiparasit.pdfPengertian dan jenis obat antiparasit.pdf
Pengertian dan jenis obat antiparasit.pdf
 
DEFENISI OPERASIONAL (SINDROM) PENYAKIT SKDR.pptx
DEFENISI OPERASIONAL (SINDROM) PENYAKIT SKDR.pptxDEFENISI OPERASIONAL (SINDROM) PENYAKIT SKDR.pptx
DEFENISI OPERASIONAL (SINDROM) PENYAKIT SKDR.pptx
 
441766795-PERSONAL-HYGIENE-ppt kebersihan diri sendiri.ppt
441766795-PERSONAL-HYGIENE-ppt kebersihan diri sendiri.ppt441766795-PERSONAL-HYGIENE-ppt kebersihan diri sendiri.ppt
441766795-PERSONAL-HYGIENE-ppt kebersihan diri sendiri.ppt
 
farmakologi antikoagulan presentasi.pptx
farmakologi antikoagulan presentasi.pptxfarmakologi antikoagulan presentasi.pptx
farmakologi antikoagulan presentasi.pptx
 
1.Kebutuhan Dasar Neonatus, Bayi, Balita, dan Anak Pra Sekolah.pptx
1.Kebutuhan Dasar Neonatus, Bayi, Balita, dan Anak Pra Sekolah.pptx1.Kebutuhan Dasar Neonatus, Bayi, Balita, dan Anak Pra Sekolah.pptx
1.Kebutuhan Dasar Neonatus, Bayi, Balita, dan Anak Pra Sekolah.pptx
 
Hiv DAN AIDS dalam kehamilan-------------
Hiv DAN AIDS dalam kehamilan-------------Hiv DAN AIDS dalam kehamilan-------------
Hiv DAN AIDS dalam kehamilan-------------
 
PPT RAKOR POKJANAL POSYANDU DALAM PENGUATAN INTEGRASI LAYANAN PRIMER
PPT  RAKOR POKJANAL POSYANDU DALAM PENGUATAN INTEGRASI LAYANAN PRIMERPPT  RAKOR POKJANAL POSYANDU DALAM PENGUATAN INTEGRASI LAYANAN PRIMER
PPT RAKOR POKJANAL POSYANDU DALAM PENGUATAN INTEGRASI LAYANAN PRIMER
 
Pengendalian Proses.pptx Mata kuliah manajemen mutu laboratorium
Pengendalian Proses.pptx Mata kuliah manajemen mutu laboratoriumPengendalian Proses.pptx Mata kuliah manajemen mutu laboratorium
Pengendalian Proses.pptx Mata kuliah manajemen mutu laboratorium
 
graves’ disease etiology, pathofisiology
graves’ disease etiology, pathofisiologygraves’ disease etiology, pathofisiology
graves’ disease etiology, pathofisiology
 
farmakologi antikoagulan pada kasus kardiovaskular
farmakologi antikoagulan pada kasus kardiovaskularfarmakologi antikoagulan pada kasus kardiovaskular
farmakologi antikoagulan pada kasus kardiovaskular
 
Supracondyler humerus fracture modul.pdf
Supracondyler humerus fracture modul.pdfSupracondyler humerus fracture modul.pdf
Supracondyler humerus fracture modul.pdf
 
Materi 5. Penjaminan Mutu Labkesmas.pptx
Materi 5. Penjaminan Mutu Labkesmas.pptxMateri 5. Penjaminan Mutu Labkesmas.pptx
Materi 5. Penjaminan Mutu Labkesmas.pptx
 
Cara Pembuatan Obat Tradisional Yang Baik_New.ppt
Cara Pembuatan Obat Tradisional Yang Baik_New.pptCara Pembuatan Obat Tradisional Yang Baik_New.ppt
Cara Pembuatan Obat Tradisional Yang Baik_New.ppt
 
pemaparan PPT pneumonia untuk fakultas kedokteran
pemaparan PPT pneumonia untuk fakultas kedokteranpemaparan PPT pneumonia untuk fakultas kedokteran
pemaparan PPT pneumonia untuk fakultas kedokteran
 

2_TIPS PESAKIT DIABETES DI BULAN RAMADAN.pdf

  • 1. BERPUASA DI BULAN RAMADAN: TIPS PESAKIT DIABETES Norlaila Mustafa Hospital Cancelor Tuanku Muhriz, PPUKM 16 Mac 2022
  • 2. PERSOALAN LAZIM • BOLEHKAH PESAKIT DIABETIS BERPUASA? • SIAPA YANG DIBOLEHKAN BERPUASA? • ADAKAH PERLU MENGAMBIL UBAT DIABETIS? • PENTINGKAH MEMANTAU PARAS GULA
  • 3. ISLAM DAN RAMADAN • 1.9 billion populasi dunia adalah Muslim (peningkatan sebanyak 3% setiap tahun) • Tanggungjawab seorang Muslim untuk berpuasa (~14 jam)
  • 4. BERPUASA RAMADAN • Wahai orang-orang yang beriman, diwajibkan atas kamu berpuasa sebagaimana diwajibkan atas orang-orang sebelum kamu agar kamu bertaqwa “ Al Baqarah Ayat 183 • “…Dan barangsiapa sakit atau dalam perjalanan (lalu ia berbuka) maka (wajiblah baginya berpuasa) sebanyak hari yang ditinggalkannya itu, pada hari-hari yang lain. • Allah menghendaki kemudahan bagimu dan tidak menghendaki kesukaran bagimu. ” Al Baqarah Ayat 185
  • 5. MEREKA YANG DIKECUALIKAN BERPUASA CACAT WARGA EMAS MUSAFIR WANITA MENGANDUNG BELUM AKIL BALIGH PESAKIT DIALISIS
  • 6. PARAS GULA NORMAL PESAKIT DIABETIS 4.0 - 6.0 mmol/L 5.0 – 7.0 mmol/L < 8.5 mmol/L
  • 7. BOLEHKAH PESAKIT DIABETES BERPUASA RAMADAN? • Berpuasa di bulan Ramadan adalah selamat dan tidak memudaratkan bagi kebanyakan pesakit • Bermula dengan nasihat dan rawatan diabetis yang betul
  • 8. BERPUASA RAMADAN • Pesakit diabetes: Perubahan dari segi masa makan dan juga tidur perlu di ambil kira • Boleh menyebabkan risiko tertentu kerana masalah diabetes itu sendiri mengganggu dan mengubah paras gula normal
  • 9. PENILAIAN PESAKIT OLEH DOKTOR • 6 to 8 minggu sebelum bermulanya Ramadan • Masalah perubatan secara terperinci, menilai risiko • Selamat untuk berpuasa • Perubahan dos ubat jika perlu • Pendidikan kesihatan dan nasihat pemakanan • Semasa berpuasa Ramadan, pesakit perlu memantau paras gula dalam darah dengan lebih kerap
  • 10. BERPUASA SEBELUM BULAN RAMADAN DIGALAKKAN • Berpuasa 3 hari berturut-turut sebelum Ramadan • Dapat mengesan risiko hipoglisemia • Membantu untuk ‘adjust’ dos insulin jika perlu • Dapat mengesan hiperglisemia jika ada
  • 11. PERKARA YANG DITITIKBERATKAN 1. Jenis diabetes 2. Berapa lama mengidap diabetes 3. Pernah mengalami hipoglisemia (paras gula rendah) 4. Jenis ubat diabetes yang diambil 5. Kawalan diabetes yang memuaskan (HbA1c) 6. Komplikasi diabetes 7. Memantau paras gula 8. Pekerjaan 9. Kebergantungan kepada orang lain 10.Masalah berpuasa di Ramadan yang lalu 11.Mengandung
  • 12. KRITERIA PESAKIT DIABETIS BERPUASA RAMADAN DIABETIS BERISIKO RENDAH DIABETIS BERISIKO SEDERHANA DIABETIS BERISIKO TINGGI
  • 13. DIABETIS BERISIKO TINGGI DIABETIS JENIS 1 SERANGAN JANTUNG PESAKIT DIALISIS HIPOGLISEMIA BERULANG, TIDAK SEDAR JENIS PEKERJAAN DIABETIS TIDAK TERKAWAL WARGA EMAS, MASALAH KESIHATAN UBAT YANG MENGGANGGU PEMIKIRAN
  • 14. DIABETIS BERISIKO SEDERHANA DIABETIS TERKAWAL (AMBIL RAWATAN TERMASUK INSULIN, A1c 7.5%-9%) TINGGAL BERSENDIRIAN KOMPLIKASI DIABETIS, PENYAKIT LAIN RAWATAN INSULIN, RISIKO HIPOGLISEMIA
  • 15. DIABETIS BERISIKO RENDAH Diabetis terkawal, dirawat dengan mengamalkan gaya hidup sihat
  • 16. KENAPA PERLU MEMANTAU PARAS GULA? • Risiko hipoglisemia (paras gula rendah) • Lapar • Menggiggil • Berpeluh • Kepenatan/mengantuk • Risiko diabetes tidak terkawal (kerana dehidrasi) • Penat berlebihan • Dahaga berlebihan
  • 17. MEMANTAU PARAS GULA BEBERAPA KALI SEHARI SIANG MALAM Sahur Iftar 6 1 5 4 3 2 Tengah malam Apabila terdapat tanda paras gula rendah/hipo atau apabila tidak sihat
  • 18. PERLU BERBUKA PUASA APABILA… • <4.0 mmol/L : hipoglisemia • Jika bacaan antara 4.0-5.0 mmol/L : periksa sekali lagi dalam masa 1 jam • >16.7 mmol/L : hiperglisemia
  • 19. TANDA TANDA HIPOGLISEMIA • Rasa tidak selesa • Penat • Tersangat lapar • Berpeluh-peluh • Pucat • Berdebar-debar • Menggigil • Koma
  • 20. TANDA-TANDA HIPERGLISEMIA • Kerap buang air kecil • Dahaga berlebihan • Penat
  • 21. PERLU BERBUKA JIKA BERLAKU DEHIDRASI • Paras guls yang tinggi dalam badan menyebabkan risiko berlakunya dehidrasi dan kegagalan buah pinggang
  • 22. RAWATAN DIABETIS KETIKA BERPUASA RAMADAN • Mungkin perlu menukar dos ubat diabetis atau pun insulin semasa berpuasa • Tidak makan dan minum di siang hari, selama ~14 jam
  • 23. UBAT-UBATAN DIABETIS Kump 1 Kump 2 Kump 3 Kump 4 Kump 5 Metformin Diamicron Actos Januvia Jardiance Acarbose Amaryl Galvus Forxiga Glipizide Trajenta Daonil Onglyza
  • 24. METFORMIN / ACARBOSE • Tidak menyebabkan hipoglisemia • Tiada perubahan dose • Ambil semasa bersahur dan berbuka
  • 25. DIAMICRON / AMARYL / GLIPIZIDE • Risiko hipoglisemia • Diamicron MR, Amaryl, Glipizide diambil semasa berbuka • Diamicron 80mg • Kurangkan dos semasa bersahur • Dos yang sama semasa berbuka
  • 26. JANUVIA / GALVUS / TRAJENTA / ONGLYZA • Tidak menyebabkan hipoglisemia • Ubat-ubat jenis ini diambil semasa berbuka puasa • Tiada perubahan dos
  • 27. ACTOS • Tiada risiko hipoglisemia • Diambil semasa berbuka, tiada perubahan dos
  • 28. JARDIANCE / FORXIGA / IVOKANA • Tidak menyebabkan hipoglisemia • Tiada perubahan dos • Diambil ketika berbuka
  • 29. UBAT-UBATAN INJEKSI Kump 1 Kump 2 Kump 3 Kump 4 Insulatard Actrapid Mixtard Victoza Basalog Aspart Novomix Trulicity Lantus Lispro Humalog mix Levemir Risiko hipoglisemia dengan insulin, perlu perubahan dos dan pemantauan paras gula lebih kerap
  • 30. INSULATARD / LANTUS / BASALOG / LEVEMIR • Perubahan dos bergantung kepada individu (30-40%) • Di ambil selepas berbuka puasa
  • 31. ACTRAPID / ASPART / LISPRO • Mungkin perlu kurangkan dos semasa sahur (25- 50%) • Dos seperti biasa semasa berbuka • Tidak perlu ambil semasa tengahari
  • 32. MIXTARD / NOVOMIX / HUMALOG MIX • Kurangkan dos semasa sahur sebanyak 30%-50% • Dos yang biasa semasa berbuka puasa
  • 33. VICTOZA / TRULICITY / SEMAGLUTIDE • Bukan insulin, tidak menyebabkan hipoglisemia • Ambil dos seperti biasa
  • 34. PEMAKANAN KETIKA BERPUASA • Cara makan sihat (Healthy eating) • Makanan tinggi serat (kekacang, beras perang, sayur-sayuran) • Kurangkan makanan berlemak • Jangan makan berlebihan ketika berbuka (2 biji kurma) • Minum air dengan banyak
  • 35. 10 PRINSIPAL PELAN NUTRISI RAMADAN Agihkan jumlah kalori yang sama untuk sahur dan berbuka Makanan seimbang iaitu 45-50% karbohidrat, 20-30% protin,35% lemak Reka ‘pinggan Ramadan’ anda Elakkan pencuci mulut yang manis dan tinggi gula Tingkatkan pengambilan karbohidrat tinggi serat Kekalkan hidrasi badan dengan minum banyak air, kurangkan air yang manis Bersahur selewat yang boleh Ambil lemak dan protin yang cukup semasa sahur untuk lebih rasa kenyang Buka puasa/iftar dengan minum air, diikuti dengan 1-2 biji kurma sebagai sumber gula Snek berkalori rendah seperti buah, kacang dan sayur-sayuran digalakkan diambil
  • 36. NASIHAT PEMAKANAN Good “buka puasa” meal Food that should be limited during “buka puasa” A B
  • 37. AKTIVITI FIZIKAL Aktiviti ringan dan sederhana, setiap hari cth: pilates, yoga Elakkan aktiviti yang memenatkan seperti berlari, angkat berat di gim Masa aktiviti fizikal seelok-eloknya 1-2 jam selepas berbuka Bersembahyang Tarawih adalah sangat digalakkan sebagai satu aktiviti fizikal
  • 38. RINGKASAN • Pesakit diabetes boleh berpuasa. • Pesakit diabetes perlu mendapatkan nasihat mengenai ubat diabetes dan perubahan dos • Makan secara seimbang dan sihat • Minum air sebanyak mungkin dan jangan lupa makan ubat diabetes!