Op 20 januari 2021 heb ik bij CINOP in het kader van hun Flexlab een online sessie verzorgd over de rol van digitalisering bij flexibilisering, en de effecten van de Covid-19 op het gebruik van leertechnologie voor leren, opleiden en onderwijs.

1. Digitalisering,
fl
exibilisering en geleerde lessen
van de Coronacrisis

2. Inhoud
1. Potentie digitalisering voor
fl
exibilisering
2. En toen….
3. Geleerde lessen ‘coronaonderwijs’
4. Didactische principes en technologie ondersteund leren
5. Online socialisatie en technologie ondersteund leren
6. Samenvatting

3. Potentie digitalisering voor
fl
exibilisering
Bron: SURF, 2016

4. Inhoudelijke keuzevrijheid
• Catalogus (keuzedelen)
• Microcredentials
• Binnen online cursus (keuzes)
• Adaptief (op basis van oefeningen)

5. Achtergrond
• Voorkennis, ervaring
• Learning analytics

6. Eigen plaats, tijd, tempo
• Binnen kaders
(start, einde,
deadlines)
• Risico op uitval

7. Eigen niveau
• Adaptief toetsen
• Handmatig
• AI
(machine learning)

8. Voor welke vormen van
fl
exibilisering
passen jullie leertechnologie toe?
Gebruik de chat en geef concrete
voorbeelden

9. Tijd
Adoptie
e-learning
1995 2020

10. Original: https://www.scienti
fi
canimations.com Derivative: ‫عالء‬ / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)

11. Tijd
Adoptie
e-learning
2020 2021

12. Geleerde lessen

14. Original: https://www.scienti
fi
canimations.com Derivative: ‫عالء‬ / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)

16. Didactisch voor verbetering
vatbaar

17. -
n/
Bron: https://www.leraar24.nl/50527/effectiever-onderwijs-en-
minder-stress-door-goede-relatie-met-leerlingen/

19. Asynchroon,
onafhankelijk van
Synchroon,
onafhankelijk van

20. Eigenschappen
asynchroon
Eigenschappen
synchroon
• Zeer
fl
exibel
• Tijd om te verdiepen
• Minder
fl
exibel
• Onmiddellijkheid (o.a.
snel feedback)
• Socialiseren

21. Benutten we deze eigenschappen voldoende?

22. Anders roosteren

23. Applicaties

24. Mate
online
leren
Vermogen om eigen leren
te reguleren

25. Simultaan onderwijs

28. Transactional distance
F2F-studenten - online studenten:
1-0

29. 1. Ongelijkheid beschikbaarheid ICT
2. Didactisch voor verbetering vatbaar
3. Sociale verbondenheid moeizaam
4. Sterke toename synchroon online leren
5. Anders roosteren
6. Overdaad aan applicaties
7. Studenten moeite zelfregulering
8. Complexiteit simultaan onderwijs
Herkenbaar?

30. Didactische principes
en technologie
ondersteund leren

31. David Merrill (2002), First
Principles of Instruction

32. Hoe kun je principes van
effectieve didactiek
faciliteren mbv
leertechnologie?

33. Vijf principes
(er zijn er meer)
Schrijf even mee
(voor de opdracht)

34. A.Laat leerstof actief verwerken
• Activerende werkvormen
• Creëren

35. Lange termijn
geheugen
B. Voorkennis activeren
Korte termijn
geheugen
Nieuwe
kennis

36. Lange termijn
geheugen
B. Voorkennis activeren
Korte termijn
geheugen
Nieuwe
kennis

37. C. Betrek lerenden bij het oplossen
realistische taken of problemen.

38. D.Toetsing als leer- en oefenstrategie

39. E

40. Opdracht break-out room sessie
• Wijs een gespreksleider aan, iemand die de tijd bewaakt en een verslaggever/
presentator
• Bedenk minimaal 1 online werkvorm op basis van (één van) de vijf genoemde
didactische principes. Vermijd de test via Kahoot (etc).
• Werk deze op hoofdlijnen uit in een slide of tekstdocument
• Je hebt de beschikking over een MS Teams, Of
fi
ce 365, Microsoft Forms, online
toetstool, online video’s, online brainstorm tools (zoals Padlet), smartphone
• 15 minuten

41. Voorbeeld elaboreren
• Studenten bestuderen instructievideo
• Studenten ontwikkelen testvragen en antwoorden
• Studenten leveren die via een online formulier in
• Docent voert deze in toetsapplicatie in
• Studenten maken toetsvragen

42. Opdracht break-out room sessie
• Wijs een gespreksleider aan, iemand die de tijd bewaakt en een verslaggever/
presentator
• Bedenk minimaal 1 online werkvorm op basis van (één van) de vijf genoemde
didactische principes. Vermijd de test via Kahoot (etc).
• Werk deze op hoofdlijnen uit in een slide of tekstdocument
• Je hebt de beschikking over een MS Teams, Of
fi
ce 365, Microsoft Forms, online
toetstool, online video’s, online brainstorm tools (zoals Padlet), smartphone
• 15 minuten

43. Plenaire presentatie

44. Voorbeelden werkvormen

45. Gericht vragen stellen in de chat
• Peiling
• Toelichting in de chat
• Uitweiden via
microfoon
• Moderator
• Chat
• Houd vast
• Verstuur
• ******: nieuw onderwerp

47. Video’s voor
zelfverklaren (bijv.
Insuline injecteren)

48. Re
fl
ecteren:
re
fl
ectievloggen

49. Break-out room
opdrachten
(o.a. doel,
samenvatting,individuele
bijdrage, planning)

50. Elevator Pitch
•Bestuderen video, artikel, inleiding

54. • Beschrijf twee dingen die je
interessant vond
• Formuleer één vraag die je nu nog
hebt

55. Online socialisatie

56. 5 stages model, Gilly Salmon

57. ‘Sense of belonging’ (Dopmeijer & De Jong-Weissman, 2021)
•Voorwaardelijk voor leren (leren als
sociaal proces)
•Voorwaardelijk voor bepaalde
competenties (o.a. feedback geven)
•Voorkomen uitval
•Voorwaardelijk voor autonomie en
competent zijn (SDT)
•Voorwaardelijk voor welzijn

58. Mate
online
leren
Online aandacht voor
socialisatie

60. Hoe proberen jullie (collega’s) socialisatie
en verbondenheid online te bevorderen?
Gebruik de chat

61. Log eerder in en blijf hangen

62. Laat wat van je
horen

63. Wat valt me op?

64. Ben bereikbaar

67. Faciliteer bouwstenen effectieve
didactiek met leertechnologie
https://www.te-learning.nl/blog/wijze-lessen-twaalf-bouwstenen-
voor-effectieve-didactiek-versterkt-met-behulp-van-
leertechnologie/
https://www.te-learning.nl/blog/david-merrills-first-principles-of-
instruction-versterken-met-behulp-van-leertechnologie-
principe-4-leren-wordt-bevorderd-als-lerenden-worden-
aangemoedigd-om-de-nieuwe-kennis-of-vaardigheid/

68. Samenvattend
1. Digitalisering kan
fl
exibilisering naar inhoud, niveau, tijd/plaats/tempo en
achtergrond faciliteren
2. Coronacrisis heeft impuls gegeven aan online leren en geleid tot acht
‘geleerde lessen'
3. Vijf bewezen didactische principes met online werkvormen
4. Online socialisatie belangrijk (met voorbeelden)

69. Exit ticket
• Beschrijf drie dingen die je hebt
geleerd
• Beschrijf twee dingen die je
interessant vond
• Formuleer één vraag die je nu nog
hebt

71. Dank!
@wrubens
wilfred@wilfredrubens.com