Калиева Жанар Кенжебаевна
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
«№2 Новоишим орта мектебі» КММ
Солтүстік Қазақстан облысы, Ғабит Мүсірепов атындағы аудан Новоишим селосы
Калыбаева Сауле Есимовна
Солтүстік Қазақстан облысы, Ғабит Мүсірепов атындағы аудан Новоишим селосы
«№2 Новоишим орта мектебі» КММ-нің
биология мен химия пәндері мұғалімі
Калиева Жанар Кенжебаевна
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
«№2 Новоишим орта мектебі» КММ
Солтүстік Қазақстан облысы, Ғабит Мүсірепов атындағы аудан Новоишим селосы
Калыбаева Сауле Есимовна
Солтүстік Қазақстан облысы, Ғабит Мүсірепов атындағы аудан Новоишим селосы
«№2 Новоишим орта мектебі» КММ-нің
биология мен химия пәндері мұғалімі
сборник дидактические игры по ознакомлению дошкольников с природой
орынай (2)
1. Республикалық “Менің педагогикалық жетістігім” байқауына қатынасушы
Батыс қазақстан облысы,Жаңақала аудандық Қали Жантілеуов атындағы балалар
саз мектебінің директордың оқу-
ісі жөніндегі орынбасары Сапарова Орынай Каршыгиевна
Тұлғаның мүддесі мен қабілетін
дамытуда тәрбиенің
атқаратын рөлі.
2. Жоба тақырыбының өзектілігі
Бұл жоба саз мектептерінің 5-жылдық бағдарламасына негізделген.
Тұлға 1,2-сыныптарда қалыптасу кезеңімен жүреді.Қалыптасу кезеңінде
әлеуметтік орта,отбасылық әсер,яғни ата-ананың қадағалауы көп көмек
болады.
3-сыныптан бастап оқу бағдарламасының күрделілігімен қоса саз
мектебінен өтетін бағдарламаның қиындығы балаға ауытқушылық
туғызуы мүмкін. Орта мектепте сыныбы жоғарлаған сайын бағдарламада
қиындап мектептен тыс мекемелерге келуден қашқақтап жүреді.
Бұл жағдайда талантты оқушыдан айырылмау үшін мұғалім түрлі әдіс
тәсілдерге баруы керек.Оқушыны белсенді топ оқушыларының қатарына
алып, қоғамдық жұмыстарға тартып,үлгілілер сапына қосып ынталандыру
керек.Саз мектебінің 5 жылдық бағдарламасын толық меңгерген оқушы
кәсіби бағдар бағытанда да негізі қаланған маман болып есептеледі.
3. Педагогика мен психология ғылымында тұлға және оның дамуы шешуші мәселелер
қатарына жатады.Бұл мәселеге қатысты бұрыннан қалыптасқан үш негізгі бағыт
бар. Олар:биологиялық,әлеуметтік және биологиялық-әлеуметтік бағыттар.
• Биологиялық бағыт өкілдері (З.Фрейд және басқалар)
тұлғаны табиғи тірі ағза деп қарастыра отырып,адамның
барлық мінез-құлқын туа біткен қажеттіліктері,
ұмтылулары және инстинкттері әрекетімен түсіндіреді.Бұл
бағыт мәніне сәйкес,адам өзінің табиғи қажеттіліктерін
баса отырып, қоғамдық талаптарға бағынуға мәжбүр
болады.Өзімен күресті жасыру үшін бетперде киеді немесе
табиғи қажеттіліктердің қанағаттанбауын басқа бір іс-
әрекет түрімен алмастырады.
Биологиялық бағыт
• Әлеуметтік бағыт өкілдері адам биологиялық түр ретінде
пайда болғанымен, өмір сүру барысында әлеуметтік топтар
әсерімен біртіндеп әлеуметтік мәнге ие болады деп
түсіндіреді. Тұлғаның даму деңгейі төмен болған сайын,
биологиялық белгілері басым болады.
Әлеуметтік бағыт
• Биоәлеуметтік бағыт өкілдері психикалық үдерістерді
(түйсік, қабылдау, ойлау және т.б)-биологиялық
мәнді,ал тұлғаның бағыттылығы, қызығушылығы,
қабілеттілігін әлеуметтік құбылыс деп қарастырады.
Тұлғаны бұлай бөлу оның мінез-құлқын да,дамуын да
түсіндіре алмайды.
Биоәлеуметтік бағыт
4. • Өз бетінше түрлендіруші іс-әрекет жасауға мүмкіндік беретін
сананың және өзіндік сананың иесі болуын анықтайтын даму
деңгейіне жеткен адамды тұлға деп атайды.Адам туа сала тұлға
болмайды,ол даму барысында тұлға болып
қалыптасады.«Тұлға-адамның әлеуметтік сипаттамасы.»Адам
тұлға болып әлеуметтік жүйеде жүргізілген мақсатты және
ойластырылған тәрбие негізінде қалыптасады.Тұлға бір
жағынан қоғамдық тәжірибені меңгеру дәрежесімен және
екінші жағынан материалдық,рухани құндылықтарды
қалыптастыруға қосқан үлесімен анықталады.
• Тұлғаның дамуы- адамның денелік,интеллектуалдық және
рухани сипаттамаларындағы сандық өзгерістердің сапалық
түрде өтуін сипаттайтын био-әлеуметтік үдеріс.
Демек,тұлғаның дамуы негізінде қарама-қайшылықтар
жатады.Тұлға дамуының қозғаушы күші-оқыту мен тәрбиелеу
барысында пайда болып, жойылып отыратын қарама-қайшылық
болып табылады.
5. Тұлғаның дамуына сыртқы және ішкі факторлар әсер етеді.
Сыртқы факторлар:
Тұқым қуалаушылық, әлеуметтік орта, тәрбие.
Тұқым қуалаушылық
түрлі бағытта
келеді.Мысалы:саз
мектептеріне қабылдау
емтиханынан бастап
көңіл бөлетін есту,есте
сақтау қабілеттері,дауыс
диапазоны міндетті түрде
тұқым қуалаушылыққа
жатады.Ол оқушының
бойындағы талант- тума
талантқа жатады.
Әлеуметтік орта әсері-бұл сатыда
қоршаған ортаның әсері басымдық
береді. Мысалы:талантты,
дарынды болғанмен материалдық
жағдайы болмаса тұлға арттқа
тартыншақтай береді,оған қарама-
қарсы талантсыз болғанмен
жағдайы жоғары болса қазіргі
заман тілімен айтсақ алға
ұмтылушылық басым тұрып,озып
шығады.
Тәрбие-бұл тал бесіктен басталып,
отбасынан жалғасып, сабақтастық
алатын әрекет. Мұнда тұлғаның
даму деңгейі ата-ананың
қызығушылығынан туындайды.
Яғни ,бала болашағын ерте ойлаған
ата-ана бала дүниеге келісімен оның
бойындағы әр сәттік қылықтарды
жақсылыққа балап,қай салаға
бағыттауды, қай мұғалімге оқытуды,
қай үйірмеге қатыстыруды
ойластыра бастайды.
Нәтижесінде: тәрбие тұлғаның дамуын мақсатты түрде ұйымдастырады,жетекшілік етуге ықпал
етеді. Дәл осы арада тұлғаның сыртқы факторлар әсерінен болатын өзгерісіне педагогтың ықпалы
күшті болады.Себебі тұқымында дарынды,қабілетті,тума талантты оқушы жақсы әлеуметтік
ортаға,талапшыл ұстазға,тәрбиелі топқа тап болса бағының жанғаны.Мұндай тұлғаны іздеп табу ,әрі
қарай дамыту жаңашыл басшының,талапшыл ұстаздың міндеті.
6. Ішкі факторлар
Ішкі фактордың белгісі-тұлға белсенділігін, сезімін, еркін, қызығушылықтарын,іс-әрекетін
білдіреді.Бұл факторлар сыртқы факторлар әсерінен қалыптаса отырып,өздері даму көзі болып
қалыптасады.Сыртқы фактордың талаптарына сай табылған тұлғаны ішкі факторлармен
байланыстыра отырып қызығушылығын дөп басу немесе қабілет-қырын ашу оқушының
болашағына бағдаршам іспеттес болады.
Ішкі факторлардың тұлғаның қалыптасуына ықпалы неғұрлым әсерлі болған сайын соғұрлым нәтижелі
болады.Бұл жерде, тұлғаны көздеген талап деңгейінен көргіңіз келсе үлкен шыдамдылық қажет
болады.Саз мектебінің мұғалімдері үшін бұл табандылықты қажет ететін фактор. Мысалға: бір тұлғаны
алып қаралық,саз мектебіне келген Райымбек есімді оқушы жалпы орта білім беретін мектеп мұғалімдері
үшін қиын балалар қатарына жатуы мүмкін оқушы есебінде болған.Өте қозғалғыш,сабақ уақыты , 45
минут ол бала үшін жылдай ұзақ болып көрінген.Дәлізде асыр салған баланы сыныптастарыда
қызықтыра алмаған.3-сыныптың есігін зорлықпен ашқан оқушы көрші балаға ілесіп саз мектебіне келеді.
Қарсысынан ер мұғалімді көрген бала,сыныпқа ілесе кіріп,домбыраға оқуға рұқсат сұрайды. Мұғалім
басында таң тамаша қалады.Себебі жанында ата-анасы жоқ,ойын баласы....Әрі қарай жұмыс өз
бағытымен жүре берді.Жалпы орта білім беретін мектеп мұғалімдері Райымбекті көріп қайран
қалды.Мінезі тұрақтанған, үнемі ыңылдап әуенннің құшағында,бұрынғыдай есерсоқ емес.Бұл нені
көрсетеді?
- Тұлға өзін қызықтыратын
орта тапты.
-Тұлға бойындағы тасыған
қуаттын жұмсайтын кәсіп
тапты.
-Тұлға сүйікті ұстаз тапты.
Нәтижесінде: Райымбек-аудандық,облыстық,республикалық,халықаралық
байқаулардың лауреаты атанды.
7. Тарихов Райымбек-Аймақтық жас домбырашылар
байқауы 1-орын.Дина Нұрпейісованың 150
жылдығына орай ұйымдастырылған аудандық
домбырашылар байқауында 1-орын. Облыстық
Дильфийлік ойындарында 2011 жыл 2-орын,2012
жыл-2 орын, Түркістан қаласында өткен
Тәуелсіздіктің 20 жылдығына орай
ұйымдастырылған “Тәуелсіздік тірегім,
теберегім”атты 1-халықаралық фестивалінің
дипломанты-2011ж.2012 жылы өткен 46 облыстық
жас музыканттар байқауында домбыра
номинациясының кіші тобы бойынша 1-
орын.Облыстық Махамбет оқулары байқауында
«Ұлы арман» бағымы бойынша 1-орын. 1-3 мамыр
аралығында Астана қаласында өткен 1-ші
республикалық «Салем,Астана» байқауында
домбыра номинациясының кіші тобы бойынша 3-
орынды ,қыркүйек айында өткен Республикалық
Махамбет күйлері байқауында 1-орын
иеленді.Жетекшісі Ертай Губайдуллин. Орал
қаласында өткен IX-Ұлттық жастар Дельфийлік
ойындарында 2-орын, жет.Н.Хамзин, Алматы
қаласында ұйымдастырылған X-Халықаралық
«Күншуақ» фестиваль-конкурсінде 1-орынды жеңіп
алды.Жет .Н.Хамзин
8. Саз мектебіндегі Райымбек Тариховтың домбыра
сыныбындағы оқытушысы Ертай Аманжолұлының пікірі.
Тарихов Райымбек-алғашқы
саз мектебіне келген кезде өте
қозғалғыш, бір орында отыра алмайтын
болды.Оны орта мектебіндегі сыныптағы
24 оқушыда қызықтыра алған жоқ,бірақ
көрші баласымен ілесіп саз мектебіне
келіп,мектептің ішкі безендірілуі,басқа да
дыбыстар оқушылардың еркін жүріп
тұруы бұл оқушыға ұнады.Домбыра
сыныбына өзі келіп ата-анасыз
жазылды.Саз мектебіне оқығаннан кейін
оқушының мінезі тұрақтанды, үнемі
ыңылдап әуеннің құшағында,
бұрынғыдай есерсоқ емес.Оқушы жан-
жақты ашылып,дамып еңбегінің
арқасында көптеген байқаулардың
лауреаты атанды.Атап айтсам: Облыстық
байқаудан 4 орын, республикалық
байқаудан 2, халықаралық байқаудан 2
орын жеңіп алды.
9. Функционалдық сауаттылық- білім сапасын жетілдірудің негізгі бағдары
Білім беру жүйесін жаңартуға Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Әлеуметтік-
экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан
халқына Жолдауында ерекше атап өтсе, «Қазақстан-2050» стратегиясы:
қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында білім беру
саласындағы басымдықтарды қадап айтты. Білім беруді жаңарту оқушы білімін
ғана емес, оларды қолдану дағдыларын, атап айтқанда функционалдық
сауаттылығын қалыптастырады. Оқушылардың бойында өзіндік білім алу, талдау,
құрастыру, қоғамдық өмірде өзін-өзі жан-жақты таныту үшін білімін пайдалана
білу дағдыларын қалыптастырады және қоғамға пайда келтіреді.
Үкіметінің 2012ж. 25 маусымдағы №832 қаулысымен «Мектеп
оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі
2012-2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспары» бекітілді.
Қосымша білім мекемелерінде функционалдықсауаттылықты дамыту
мақсатында жаңа стандарт қабылданды.
10. Жаңа бағдарламамен бұрынғы бағдарламаның
салыстырмалы түрі.
Бұрынғы жоспар Қазіргі жоспар
Саз мектебінің жеке оқушыға
жасалатын бұрынғы жоспарында
бірінші сыныптан бастап бесінші
сыныпқа дейінгі аралық бір
нұсқада,жобада жазылады.Сыныптан
сыныпқа көшу емтиханның
нәтижесінде оқушының деңгейі
көрсетіледі
Қазіргі жоспар бойынша мұғалімге
берілген жүктеме сағатында
көрсетілген сынып оқушыларына бір
жылдық жоспар бірден жасалады.
Мысалы: Бірініші сынып-түсінік
хатымен жоспары,екінші сынып-
түсінік хатымен жоспары т.б.
11. Мектеп жасындағы баланың жас кезеңі ерекшеліктері
Психологиялық Педагогикалық
1.Жатырда қалыптасу кезеңі
2.Жаңа туған шақ (6 аптаға дейін)
3.Емшек жасындағы (1 жылға дейін)
4.Жөргек жасы (1-3 жастар)
5.Мектепке дейін (3-6 жас)
6.Мектеп жасы (6-11 жас)
7.Пубертаттық кезең (11-15 жас)
8.Жастық шақ (15-20 жас)
1.Бөбектік (1 жыл)
2.Сәбилік кезең (1-ден 3-ке дейін)
3.Мектеп алдындағы кезең (3-тен 6 жасқа дейін)
кіші (3-4 жастар)
орта (4-5 жастар)
үлкен (5-6 жастар)
4.Кіші мектеп жасы (6-10 жас)
5.Орта мектеп жасы (10-15 жас)
6.Жоғары мектеп жасы (15-18 жас)
12. Тұлғаның дамуы жас ерекшеліктерімен тығыз байланысты.Жас
ерекшеліктері дегеніміз өмір сүрудің белгілі бір кезеңіне сәйкес
байқалатын анатомия-физиологиялық және психикалық қасиеттер
болып табылады.
Денелік даму Физиологиялық даму
Психикалық даму
Әлеуметтік даму
Рухани даму
Даму сатылары
13. Оқу-тәрбие жұмысында баланың жас ерекшеліктерін қатаң есепке алуды ең алғаш
Я.А Коменский талап етті. Ол оқыту мен тәрбиелеу дамудың жас кезеңдеріне сәйкес
жүргізілуді анықтайтын табиғи үйлесімділік принципін тұжырымдады. Педагогикалық
жүйеде мектеп жасындағы баланың дамуы ерекше маңызды.Сондықтан мектеп жасындағы
балалардың тұлғалық даму ерекшеліктеріне назар аударайық.
Кіші мектеп жасындағы даму ерекшеліктері.6-10 ж. Бұл кезеңде биологиялық жағынан
бойы өсуі баяулап,салмағы арта, бұлшық еттері дами бастайды. Сондықтан жазуға тез
дағдылана бастайды.Кіші мектеп жасында еріксіз зейіні басым,тұрақтылығы
жеткіліксіз,көлемі аз. Осы жаста саз мектебі бойынша 76 оқушы оқиды.
Орта мектеп жасындағы даму
ерекшеліктері.11-15 жастар аралығы
балалықтан жастық шаққа өту кезеңі болып
табылады.Кіші мектеп жасына
қарағанда,жасөспірімнің қабылдауы
мақсатты,жоспарлы және ұйымдасқан түрде
жүруі мүмкін.Осы жаста саз мектебі
бойынша 94 оқушы оқиды.
Жоғары мектеп жасындағы 15-18 ж
балалардың дамуы.Оқушылар тұлғасын
дамытуда олардың жекелеген ерекшеліктерін
де ескеру қажет.Адам дамуында жалпы және
ерекше қасиеттер байқалады.Бұл ерекше
қасиеттер адамның дербестігін құрайды.Осы
жаста саз мектебі бойынша 11 оқушы оқиды.
14. • Оқу-тәрбие іс-әрекетін ұйымдастыруда адам дамуының заңдылықтарын
ескеріп отыру қажет.Мысалы :жас ерекшелігін,өзі қатарлас оқушылар
деңгейін есепке алу керек.Өйткені саз мектебіндегі оқу бағдарламасына
қарасақ ,бір сынып жас ерекшелігімен топтаспайды.1-сыныпқа жалпы орта
білім беретін мектептің 2,3,4, сынып оқушылары қабылдана береді.Олардың
жас ерекшеліктерінде айырмашылық болған соң қызығушылығыда түрліше
болады.
• Тұлғаның белсенділігі-даму көзі ғана емес,оның нәтижесі деп айтуға да
болады.Тұлғаның өзін-өзі дамытуы-рухани,денелік және әлеуметтік үйлесімге
қол жеткізуді жүзеге асыру,яғни өзінің рухани және денелік мүмкіндіктерін
саналы сезінумен байланысты ішкі еркіндіктің байқалуы.
15. Маңызды педагогикалық ұғым ретінде тәрбие үш ерекше
қасиетпен сипатталады:
біріншісі-мақсаттылық,яғни жалпы болса да
әлеуметтік- мәдени бағдар ретіндегі қандай да
бір ұмтылатын үлгінің болуы;
екіншісі-адамзат дамуының тарихи жетістіктері
ретіндегі әлеуметтік-мәдени құндылықтарға
тәрбие үдерісі жүру барысының сәйкестігі;
үшіншісі-тәрбие үдерісінде ұйымдастырылған
әсерлердің белгілі бір жүйесінің болуы.
16. Біріншісі –мақсаттылық,жалпы болса да әлеуметтік-бағдар ретінде ұмтылатын тұлғаның
болуы.Сыныбы өскен сайын тұлға бойында еліктеушілік,мақсат қойғыштық қасиет басым
болады.Саз мектебін бітірген түлектердің алды ұжымда еңбек етуде.Бұл мамандардың
оқыған сыныбы,мұғалімдерімен түскен суреттері,қазіргі жетістіктерінен фотостенд
жасалып оқыған сыныптарына қойылады.Мақсат:оқушының еліктеушілігінен туған,
мақсатына жеткен жолын басқа тұлғаға үлгі ету.
17. екіншісі-адамзат дамуының тарихи жетістіктері ретіндегі әлеуметтік-мәдени
құндылықтарға тәрбие үдерісі жүру барысының сәйкестігі.Мектепішілік тәрбие саласында
бұл бағыт ескеріледі.Мәдени мұра бағдарламасын басшылыққа ала отырып өлке,аудан
мәдениетінің тарихы, ондағы саз мектебінің үлесі айшықталған фото көрмелер
жасақталды. Қали Жантілеуовтің 110 жылдығына орай мектеп алдына ескерткіш бой
көтерді.
18. үшіншісі-тәрбие үдерісінде ұйымдастырылған әсерлердің белгілі бір жүйесінің
болуы.Тәрбие үдерісі жоспарлы өтеді және де оқушылардың пікірлері ескеріліп жаңаша іс-
шаралар өтіп тұрады.Тәрбие саласының бағыттары:саз мектебіне 1-сынып оқушыларын
салтанатты түрде қабалдаудан басталып мерекелік,дәстүрлі шаралар,ата-аналармен
көпшілік кештер,кәсіби бағдар кездесулері,салауатты өмір салтын насихаттайтын спорттық
ойындардан тұрады.
“Жаңа-жыл 2013”.Әкім
шыршасы.“Жаңа-жыл
2013”.Әкім шыршасы.
19. Кәсіби -бағдар шаралары
Студенттермен кездесу кеші Ардагер ұстаздармен оқушылардың кездесу кеші
Облыстық өлке-тану мұражайы
Студенттермен оқушылардың бірігіп қойған
концерті.
20. Сонымен бірге тәрбие практикасы үшін нақты заңдылықтарды білудің де
маңызы зор.Тәрбиенің нақты заңдылықтары тәрбие үдерісі
компоненттері арасындағы байланыспен анықталады.Енді нақты
заңдылықтар мәнін ашып көрсетейік.
Тәрбиенің тиімділігі:
Әлеуметтік тәжірибе мен
тәрбиеленушілерге тәрбиелік әсерлер
сипаты сәйкестілігіне байланысты;
Тәрбиеленушілердің алған білімі және
біліктері өмір сүру жағдайларына сәйкес
болуы қажет.
Дамыту және оқыту үдерістерінің тиімді
жүзеге асырылуына байланысты; Тәрбие
дамуды жетілдіреді,даму тәрбиенің
тиімдірек жүруінің шарты болып
табылады.
Тәрбиелеу мен өзін-өзі тәрбиелеудің
интенсивтілігіне байланысты; Тәрбие мен
өзін-өзі тәрбиелеу ұштастырыла
жүргізілуі тұлғаның дамуына тиімді
жағдайлар жасаудың бір мүмкіндігі болып
табылады.
Тұлға шәкірт тәрбиелей отырып,
тұлға педагогта тәрбиелейміз
21. Күтілетін нәтиже
Әлеуметтік Дамыту Өзін-өзі тәрбиелеу Түлектеріміздің
педагог болып
ортамызға оралуы
Мектепте екі баласы
оқыған ата-аналарға
жарнадан 50 % жеңілдік
Оқушыларды облыстық,
республикалық,халықара
лық байқауларға
дайындау
Сабақта оқушыларға
өзін-өзі бағалауға
мүмкіндік беру
Домбыра сыныбына -2
Аз-қамтылған отбасы
балаларына кәсіподақ
ұйымнынан Жаңа-
жылдық сыйлықтар
Аудандық іс-шараларға
оқушыларды
оқытушыларымен бірге
қатыстыру
Байқауларға өзін-өзі
ұсынуға талпыну
Қобыз сыныбына-2
Жағдайы төмен отбасы
балаларына көмек
“Мектепке жол ”
акциясы бойынша
Баян сыныбына-1
22. Тұлғаны тәрбиелеу мен қатар әлеуметтік ортамен байланысын,дамуын,өз-өзіне
сыни көзқараспен қарауын қатар қадағалаған күнде нәтижесін берді.Саз
мектептерінде әлеуметтік жағдайдың бір ескерілетін жері бір үйден екі бала
оқыса айлық жарна біреуі үшін елу пайыздық жеңілдік,аз қамтылған отбасы
балаларын жаңа жылдық шырша мерекелеріне қатыстыру көмектері
ұйымдастырылған.
Дамытушылық кезеңінде саз мектебінің жетістігі өте көп.Ол салада байқаулардан
алған орындардың нәтижесі төмендегіше:
0
5
10
15
2014
ж.
2015
ж.
2016
ж.
2017
ж.
Облыстық
Республикалық
Халықаралық
23. Қосымша білім беру мекемелері,саз мектептері, оқушымен жеке жұмысқа негізделгендіктен
ойларын ұстаздарына ашық айта алады.Кейбір ұстаздар сыни тұрғыдан ойлау жобасын
сабақтарында қолданып өзін-өзі бағалауға рұқсат беріп жатады.Тәрбиелік шараларда
оқушылар өз талғамдарынша киініп,сахнаға шығарда әсемденіп,бойларын түзей бастайды.
Ойын ашық айтатын оқушы қалаған іс-шараларды саз мектебінен көргісі келеді.Бұл
бағытта оқушылар белсенділігімен жаңа жылдық шыршалар,кездесу кештері жиі өтіп
тұрады.
“Жаңа-жыл
2014”.Аудан
әкімінің шыршасы.
Саз мектебінің есеп беру
концерті.
Т.Шәміловтің кесеңісін
ашу кезі
24. Шығармашылық кештер
Домбырашы,күйші қазақ
халқының Қаршығасымен
бірге
Қ.Жантілеуовтің 110 -
жылдығына орай
ұйымдастырылған кеш.
Р.Ниязбековтың
“Махамбеттің майданы”
кітабы бойынша
сахналанған поэзия кеші.
25. Тәрбие үдерісінің принциптері-оның мазмұнына,әдістеріне ұйымдастырылуына
қойылатын талаптарды бейнелейтін жалпы бастапқы қағидалар болып табылады.
Педагогикада бұл принциптерге қатысты бірқатар жалпы талаптарды ескеру
қажеттілігі қойылып отыр.
Мұндай талаптар:
міндеттілік кешенділік тең мағыналылық
Оқушыларға қойылатын талаптар:
Саз мектебінде 5-7 жыл
оқып білім алуға
Жылына өтетін екі
техникалық сынақ,екі
академиялық концертке
қатысуға
Мектепте өтетін іс-
шараларға қатысып,озат
оқуға
26. Жеке тұлға ретінде оқушылардан күтілетін қасиеттер:
Адамгершілік мүмкіншілік:
-өзге адамдармен қарым-қатынас
орната білу
-Үлкенге ізет,кішіге құрмет
-Отанға,қоғамға,
Менің мақсатым:бойында рухани адамгершілік кұндылықтары
қалыптасқан,өз міндетін айқын сезіне алатын адамды құрметтеу,
оған сену, әдептілік, кішіпейілділік,
қайырымдылық, ізетілік, қарапайымдылық, отансүйгіштік
қасиеттерімен мінез-құлығы қалыптасқан саналы ұрпақ
тәрбиелеу
Рухани мүмкіншілік:
-әдеп пен әдет
-ұлттық салт-дәстүр
-өнерге ұмтылыс
Жеке оқушы
Танымдылық мүмкіншілік:
-Білім-білік дағдысы
-Оқушы іскерлігі
-Ұйымдастыру қабілеті
Мәдени мүмкіншілік.
-Жылдам,тез ойлау қабілеті
-белсенділік
Шығармашылық
мүмкіндшілік:
27. Оқытушыларға қойылатын талаптар:
Бұл жобаны ұсына отырып оқытушыларға төмендегідей талаптарды
қоямын.Жобада қосымша білім беру мекемелеріндегі соның ішінде
саз мектебінің тәжірибесі жан-жақты қамтылған:
• -Тұлғаны тәрбиелеу
• -Тұлғаны ортаға тарту
• -педагогика-психилогиялық ерекшеліктері
• -шығармашылық қызметі
• Фукционалдық міндеттері.
Жобаны жүзеге асыру үшін автордың өзі өз мамандығының кәсіби шебері
болу тиіс.
Мамандығым қобызы сыныбының оқытушысы болғандықтан
Құрманғазының күйі “Балбырауынды” назарларыңызға ұсынамын.
28. ҚОРЫТЫНДЫ:
Қазіргі ұстаздың негізгі мақсаты-оқушысын өз деңгейіне жеткізу емес,
өзінен озып ілгерілуіне негіз қалауы керек, “шәкірт ұстаздан озса игі”,-
деген халық сөзі осыған орай айтылғандай.
Бауыржан Момышұлының: “Ұстаздық ұлы құрмет. Себебі ұрпақтарды
ұстаз тәрбиелейді.Болашақтың басшысын да, данасында, ғалымында,
еңбекқор егіншісін де,кеншісін де ұстаз өсіреді...” деген сөзі ұстаздардың
адам жанының ұстасы екендігін дәлелдейді.
Демек,педагогикалық психологияны жетік білу жан-жақты дамыған жеке
тұлғаны тәрбиелеудегі басты құрал.Бұл жобаны жүзеге асыру үшін
ұстаздарға қойылатын талаптар деңгейі төмендегіше:
29. Пайдаланылған әдебиеттер:
1. З.Т.Байжанова .Жалпы педагогика-Алматы: “Таймас”бапасы-2008 ж.
41-52 беттер.
2. С.Б.Бабаев, Ш.Б.Оразов, К.С.Бабаева-Педагогика:жалпы негіздері және
тәрбие теориясы-Алматы: Заң әдебиеті,2008 34,64 бетттер.
3. Г.Ж.Изтилеуова.Мектеп директорының орынбасары № 2-2012 18-бет.
4. Г.Ә.Джанбирова.Мектеп директорының орынбасары № 2-2013 3-27 беттер.
5. С.А.Тілеуова. Мектеп директорының орынбасары № 1-2013 7-бет.
6. А.Диханбаева.”Қазақстан мектебі” №2,2013 ж. 41 бет.
7. Ж..Б. Қоянбаев, Р. М. Қоянбаев. Педагогика. – Алматы, 2002.
8. М.Д.Шүкірәлиева- ғаламтор желісі