โครงการเตรียมความพร้อมและพัฒนาอย่างเข้มสำหรับครูผู้ช่วย (รูปแบบออนไลน์) สำนักพัฒนาสมรรถนะครูและบุคลากรอาชีวศึกษา วันที่ 20-24 กันยายน 2564 หมวดที่ 2 การจัดการเรียนการสอน ๒.๑ การวิเคราะห์หลักสูตร มาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัดผลการเรียนรู้ ๒.๒ การออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และส่งเสริมกระบวนการคิด ๒.๓ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และส่งเสริมกระบวนการคิด ๒.๔ การเลือก หรือสร้าง หรือพัฒนาสื่อ เทคโนโลยี และแหล่งเรียนรู้ ๒.๕ การวัดและประเมินผลการเรียนรู้

1. การจัดการเรียนการสอนอาชีวศึกษา
การออกแบบการจัดการเรียนรู้และกิจกรรมที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ และส่งเสริมกระบวนการคิด
ศาสตราจารย์ ดร.ปรัชญนันท์ นิลสุข
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

2. วิทยากรหมวดที่ 2

3. ประเด็นสนทนา
มีทัศนคติที่ถูกต้องต่อบ้านเมือง
ประเทศไทยที่คุณอาศัยอยู่
มีพื้นฐานชีวิตที่มั่นคงมีคุณภาพ
มีความเห็นที่ถูกต้อง เข้าใจสภาพแรงงานของประเทศไทย
มีงานทา มีอาชีพ
อาชีพในอนาคต ชีวิตที่ดีบนพื้นฐานคุณธรรมจริยธรรม
เป็นพลเมืองดี

4. หมวดที่ ๒ การจัดการเรียนการสอน (ต่อ)
๒.๓ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ และส่งเสริมกระบวนการคิด
วัตถุประสงค์ เพื่อให้ครูผู้ช่วยมีความรู้ความเข้าใจ และสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็น
สาคัญและส่งเสริมกระบวนการคิด สอดคล้องกับแผนการจัดการเรียนรู้
เนื้อหา
๑) การจัดการเรียนรู้ที่ให้ผู้เรียนสามารถสร้างองค์ความรู้
๒) การจัดการเรียนรู้โดยวิธีปฏิบัติ
๓) การจัดการเรียนรู้ ที่เน้นกระบวนการคิด
๔) การจัดการเรียนรู้ที่สนับสนุนให้ผู้เรียนสร้างนวัตกรรมและกระบวนการเรียนรู้อื่น ๆ
ที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ

5. 5 on

6. สอศ.2

7. สอศ.3

8. สอศ.4

9. สอศ.5

10. สอศ.6

11. สอศ.7

12. แนวทางจัดการศึกษาอาชีวศึกษาช่วงโควิด19

13. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ
และส่งเสริมกระบวนการคิด
• 1) การเรียนรู้จากกรณีศึกษา
• 2) การเรียนรู้จากกระบวนการกระจ่างค่านิยม
• 3) การเรียนรู้โดยบูรณาการการปฏิบัติงานจริง
ในสถานศึกษา
• 4) การบรรยายเชิงปฏิสัมพันธ์
• 5) การเรียนรู้แบบร่วมมือ
• 6) การเรียนรู้โดยการสืบสอบ
• 7) การเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีสรรสร้างนิยม
(Constructivism)
• 8) การเรียนรู้แบบผสมผสาน โดยบูรณาการเทคโนโลยีดิจิทัล
• 9) การเรียนรู้แบบห้องเรียนกลับด้าน
• 10) การเรียนรู้โดยใช้สถานการณ์/ปรากฏการณ์/ฉากทัศน์เป็นพื้นฐาน
• 11) การเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน
• 12) การเรียนรู้โดยใช้การวิจัยเป็นฐาน
• 13) การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน
• 14) การเรียนรู้เชิงผลิตภาพ
• 15) การเรียนรู้ด้วยการนาตนเอง
• 16) การเรียนรู้โดยวิธีโสเครติส
• 17) การเรียนรู้แบบจุลภาค
• 18) การเรียนรู้แบบจินตวิศวกรรม
• 19) MIAP
• 20) Team-based Learning
• 21) Workplace-based Learning
• 22) MOOC (Massive Open Online Course)
ฯลฯ

14. Common Core

15. Professional Learning Community

16. การสอนโดยใช้คาถาม (Q/A)

17. การเรียนรู้แบบวิจัยเป็นฐาน (Research-based Learning)

18. •MIAP/KMUTNB
•Motivation
•Information
•Application
•Progress
การสอนแบบ MIAP

19. Motivation
•ขั้นสนใจปัญหา/การจูงใจผู้เรียน
•เตรียมการอย่างดี ปฏิบัติการได้ไม่ติดขัด
•นาผู้เรียนเข้าสู่หัวเรื่องและวัตถุประสงค์ได้ชัดเจน
•ใช้การรวมสื่อประกอบกับเทคนิคการถามช่วยดึงความสนใจให้มากที่สุด
•ใช้เวลากะทัดรัดอย่างเหมาะสม
•พยายามให้ผู้เรียนทั้งชั้นได้มีส่วนร่วม
•การสรุปจูงใจต้องทาให้ได้อย่างเหมาะสมตรงประเด็นที่จะนาผู้เรียนศึกษาใน
เนื้อหาสาระต่อไป

20. Information
•ขั้นสนใจข้อมูล
•พร้อมที่จะรับเนื้อหาสาระ
•ขั้นที่ให้ผู้เรียนอ่านจากตารา เรียนรู้ด้วยตัวเอง
•เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ที่ควรจะได้จากแหล่งข้อมูลต่างๆ
•ใช้อุปกรณ์ช่วยสอนและวางขั้นตอนในการให้เนื้อหา
•จากน้อยไปมาก ง่ายไปยาก
•ตรงตามวัตถุประสงค์ตามหลักสูตร

21. Application
•ขั้นนาข้อมูลมาทดลองใช้
• เพื่อให้ผู้เรียนมีโอกาสทดสอบความสามารถภายหลังจากผ่านการรับเนื้อหาสาระว่าเขา มี
การรับเนื้อหาได้มากน้อยเพียงใด มีความเข้าใจเนื้อหาได้มากน้อยเพียงใด
• ก่อให้เกิดการตรวจปรับเนื้อหา ในส่วนที่ผู้เรียนยังรับเนื้อไม่ได้ซ่อมเสริมให้สมบูรณ์ ด้วย
ความถูกต้อง
• ช่วยลดภาวการณ์อิ่มตัวในการรับเนื้อหา ทาให้รับปริมาณเนื้อหาได้มากขึ้น
• ใช้เป็นการทบทวนความจาเพื่อป้องกันการเลือนหาย
• ช่วยพัฒนาการเรียนรู้ให้ผู้เรียนฝึกการใช้สติปัญญาและการแก้ปัญหา เสริมสร้างการส่งถ่าย
การเรียนรู้

22. Progress
•ขั้นประเมินผล
•ขั้นตอนในการตรวจผลสาเร็จ หรือขั้นตอนในการตรวจสอบ
ความก้าวหน้าในการเรียนรู้
•การวัดและประเมินผล
•พฤติกรรม ความรู้ เจตคติ
•ทักษะ

23. WIL : Work-Integrated Learning

24. การสอนแบบสาธิต

25. Active Learning

26. พัฒนาครูอาชีวศึกษา

27. Project-based Learning : PjBL

28. STEM

29. STEAM

30. Project-based Learning (PjBL)

31. Imagineering

32. การเรียนการสอนแบบผสมผสาน Blended Learning

33. การเรียนการสอนแบบผสมผสาน

34. การเรียนแบบผสมผสาน - แนวตั้ง
. 1 4
การ รียนแ ก ิ 2 ชม. การ รียนแ ออน น 2 ชม.
1. 50% 50%
2. 50% 50%
3. 50% 50%
4. 50% 50%
5. 50% 50%
6. 50% 50%
7. 50% 50%
8. 50% 50%
9. 50% 50%
10. 50% 50%

35. การเรียนแบบผสมผสาน - แนวนอน
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
วิ ีการเรียนรู้ การรียนแ ก ิ รอย 50 การรียนแ ออน นรอย 50
การนาเสนอเนือหาผ่านอินเทอร์เน็ต
(Online Learning)
ระดับการผสมผสาน
(Meaning)
80-100 % การ รียนการสอนออน น (Online Learning)
30-79% การ รียนแ สม สาน (Blended Learning)
1-29% การ ช ว ช่วยสอน (Web Facilitation)
0% การ รียนการสอนแ ก ิ (Tradition)

36. ขั้นตอนการเรียนรู้แบบผสมผสาน แนวตั้ง
การเรียนปกติ การเรียนออนไลน์
1. ขั้นการนาเข้าสู่บทเรียน
2. ขั้นเสนอเนื้อหา
3. ขั้นแลกเปลี่ยนเรียนรู้
4. ขั้นสรุป
5. ขั้นประเมินผล
1. ขั้นเตรียมเข้าสู่ระบบ
2. ขั้นเรียนรู้ด้วยตนเอง
3. ขั้นการสื่อสารออนไลน์
4. ขั้นปฏิสัมพันธ์เครือข่าย
5. ขั้นการประเมินผล

37. ขั้นตอนการเรียนรู้แบบผสมผสาน แนวนอน
ขั้นการสอนปกติ – นาเข้าสู่บทเรียน F2F
ขั้นเรียนออนไลน์ – การเข้าสู่ระบบ online
ขั้นเรียนออนไลน์ – การเรียนด้วยตนเอง online
ขั้นเรียนออนไลน์ – การสื่อสารในสังคมออนไลน์ online
ขั้นเรียนออนไลน์ – การฝึกและทดสอบออนไลน์ online
ขั้นการสอนปกติ – การสรุปผลและทดสอบหลังเรียน F2F

38. การสอนแบบห้องเรียนกลับด้าน (Flipped Classroom)

39. การเรียนรู้แบบกลับทาง หรือห้องเรียนกลับด้าน
•วิธีเรียนรู้แบบกลับทาง คือเรียนวิชาที่บ้าน ทาการบ้าน
ที่โรงเรียน หรือรับถ่ายทอดความรู้ที่บ้าน แล้วมาสร้าง
ความรู้ต่อยอดจากวิชาที่รับถ่ายทอดมา ให้เป็นความรู้ที่
สอดคล้องกับชีวิต ทาให้เกิดการเรียนรู้ ที่มีพลัง เกิด
ทักษะ ที่เรียกว่า ทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑ ไม่ใช่
นักเรียนเท่านั้นที่เรียนรู้กลับทาง ครูก็สอนกลับทางด้วย
(วิจารณ์ พานิช, 2555)

40. การเรียนแบบห้องเรียนกลับด้าน (Flipped Classroom)

41. ขั้นตอนการเรียนแบบห้องเรียนกลับด้าน
ขั้นตอนนอกห้องเรียน ขั้นตอนในห้องเรียน
1. ผู้เรียนศึกษาการบรรยายผ่าน
สื่ออิเล็กทรอนิกส์
2. ผู้เรียนค้นคว้าและซักถาม
ผู้สอนออนไลน์
3. ผู้เรียนศึกษาเนื้อหาด้วย
ตนเองผ่านออนไลน์
4. ผู้เรียนสรุปความเข้าใจ
1. ผู้สอนแนะนาผู้เรียนให้ทา
การบ้านและงานที่มอบหมาย
2. ผู้เรียนนาเสนองานที่เรียนรู้มา
จากบ้าน
3. ผู้สอนประเมินความรู้และ
ทักษะผู้เรียน

42. Adaptive Learning

43. การเรียนรู้แบบจุลภาค

44. Social Learning

45. Gamification

46. Micro-Learning

47. MOOCs

48. TPACK

49. How it work

50. Remote Learning

52. คาถาม ???
www.themegallery.com
prachyanunn@kmutnb.ac.th http://www.prachyanun.com

53. บทสรุป
•การจัดการเรียนการสอนแบบฐานสมรรถนะอาชีวศึกษา เป็นสิ่งที่จาเป็น
อย่างยิ่งต่อการเปลี่ยนแปลงระบบการอาชีวศึกษา การสอนแบบฐาน
สมรรถะเป็นการสอนให้ผู้เรียนมีความรู้ มีทักษะ และมีคุณลักษณะอันพึ่ง
ประสงค์ มีเจตคติที่ดีในวิชาชีพ เป็นการสอนให้ผู้เรียนมีความสามารถ
ตรงตามวัตถุประสงค์รายวิชา ในแต่ละรายวิชาทางด้านอาชีวศึกษาเมื่อ
เรียนแล้วจะต้องตอบผู้เรียนและสังคมได้ เรียนไปแล้วเขามีสมรรถนะคือ
เขาสามารถทาอะไรได้ เขาทาเป็น เขาทาได้ ไม่ใช่เรียนเพียงเพื่อรู้ว่าคือ
อะไร แต่ไม่สามารถลงมือปฏิบัติหรือประยุกต์ในการทางานได้จริง

54. คาถาม

55. ศาสตราจารย์ ดร.ปรัชญนันท์ นิลสุข
ภาควิชาครุศาสตร์เทคโนโลยีและสารสนเทศ
คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ
081-7037515 LINE : prachyanun
prachyanunn@kmutnb.ac.th
http://www.facebook.com/prachyanun
http://www.prachyanun.com