การพัฒนากระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรู้อย่างร่วมมือ ตามแนวคิดการเรียนรู้แบบเพื่อนช่วยเพื่อนเพื่อสร้างพฤติกรรมการสร้างความรู้ของนิสิตนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา

1. การพัฒนากระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้
คอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรู้อย่างร่วมมือ
ตามแนวคิดการเรียนรูแบบเพื่อนช่วยเพื่อนเพื่อสร้าง
้
พฤติกรรมการสร้างความรู้
ของนิสิตนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา
วิทยานิพนธ์ของ..
ศิวนิต อรรถวุฒิกุล
สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
ภาควิชาหลักสูตร การสอนและเทคโนโลยีการศึกษา
คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ปีการศึกษา 2551
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

2. ความเป็นมาและความสำาคัญของ
ปัญหา
 การเปลียนแปลงของยุคเศรษฐกิจฐานความรู้
่
 ศึกษาแนวคิด KM (Knowledge Management) ของ Ikujiro Nonaka and Hirotaka Takeuchi
(SECI Model : Socialization+Externalization+Combination+Interalization)
 ศึกษาแนวคิด KM (Knowledge Management) กับการศึกษา จากต่าง
ประเทศ (อเมริกา, มาเลเซีย)
 ศึกษาแนวคิด KM (Knowledge Management) กับการศึกษา ในประเทศไทย
- การนำาแนวคิด KM มาประยุกต์ใช้ในสถาบันอุดมศึกษา (UKM),
โครงการวิจัยฯ (สคส.+สกว.+สกศ.) และการศึกษาขั้นพื้นฐาน
- แนวคิดการเรียนรู้แบบเพื่อนช่วยเพื่อน (Peer Assisted Learning :
PAL) มีพื้นฐานมาจากทฤษฎีการเรียนรู้ทางด้านสังคม และลัทธิสร้างสรรค์นิยม
(Social learning Theory and Constructivism)
- แนวคิด ทฤษฎีคอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรู้อย่างร่วมมือ
(Computer Support Collaborative Learning : CSCL)...เพื่อสร้าง
เครื่องมือคอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรู้อย่างร่วมมือ
- พัฒนากระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์
สนับสนุนการเรียนรู้อย่างร่วมมือ
ตามแนวคิดการเรียนรู้แบบเพื่อนช่วยเพื้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห
ผู ่อน

3. วัตถุประสงค์
1. วัตถุประสงค์ทวไป
ั่
 เพื่อพัฒนากระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์
สนับสนุนการเรียนรู้อย่างร่วมมือ
ตามแนวคิดการเรียนรู้แบบเพื่อนช่วยเพือน เพื่อสร้างพฤติกรรมการ
่
สร้างความรู้ของนิสิตนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา
2. วัตถุประสงค์เฉพาะ
 เพื่อศึกษาความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับองค์ประกอบ และขัน ้
ตอนของกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์สนับสนุน
การเรียนรู้อย่างร่วมมือ ตามแนวคิดการเรียนรู้แบบเพือนช่วยเพื่อน
่
เพื่อสร้างพฤติกรรมการสร้างความรู้ของนิสิตนักศึกษาระดับบัณฑิต
ศึกษา
 เพื่อสร้างกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์สนับสนุน
การเรียนรู้อย่างร่วมมือ ตามแนวคิดการเรียนรู้แบบเพือนช่วยเพื่อน
่
เพื่อสร้างพฤติกรรมการสร้างความรู้ของนิสิตนักศึกษาระดับบัณฑิต
ศึกษา
 เพื่อศึกษาผลการใช้กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้
คอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรู้อย่างร่วมมือ ตามแนวคิดการเรียนรู้
่ ่ ผู้นำาเสนอ ..... นายวิช
แบบเพือนช่วยเพื่อน เพือสร้างพฤติกรรมการสร้างความรู้ของนิสิต ิต ชาวะห

4. คำาถามการวิจัย ?
 กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้
คอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรูอย่างร่วมมือ
้
ตามแนวคิดการเรียนรูแบบเพื่อนช่วยเพื่อน เพื่อ
้
สร้างพฤติกรรมการสร้างความรูของนิสิตนักศึกษา
้
ระดับบัณฑิตศึกษา
มีองค์ประกอบและขั้นตอนอะไรบ้าง และทำา
กิจกรรมอย่างไร
 พฤติกรรมการสร้างความรู้ของนิสิตนักศึกษา
เมื่อเรียนรูตามกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรูโดย
้ ้
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

5. สมมุติฐานการวิจัย
 นิสิตนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาที่ผ่าน
กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยใช้
คอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรูอย่างร่วมมือ
้
ตามแนวคิดการเรียนรูแบบเพื่อนช่วยเพื่อนจะมี
้
พฤติกรรมการสร้างความรู้หลังการทดลองสูงกว่า
ก่อนทดลองอย่างมีนยสำาคัญทางสถิติที่ระดับ .05
ั
และ
มีผลคะแนนการประเมินผลงานอยู่ในระดับดี
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

6. ขั้นตอนการดำาเนินงานวิจัย
 ศึกษา วิเคราะห์ และสังเคราะห์ขอมูลพื้นฐานที่
้
เกี่ยวข้อง และสัมภาษณ์ความคิดเห็นของผู้
เชี่ยวชาญ เกี่ยวกับองค์ประกอบของกระบวนการ
แลกเปลี่ยนเรียนรู้
 สร้างกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
 ศึกษาผลการใช้งานกระบวนการแลกเปลี่ยน
เรียนรู้เป็นเวลา 16 สัปดาห์
 นำาเสนอกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่พัฒนา
ขึ้น
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

7. สถิติที่ใช้
 สถิตที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่
ิ
 ความถี่
 ร้อยละ
 ค่าเฉลี่ย
 ส่วนเบียงเบนมาตรฐาน
่
 Shapiro-Wilk test
 t-test Dependent
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

8. ขอบเขตการวิจัย
 การพัฒนากระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
โดยใช้คอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรูอย่างร่วม
้
มือฯ
 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่
 กลุ่มตัวอย่างสำาหรับสัมภาษณ์ความคิดเห็นเกี่ยว
กับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ฯ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญ
จำานวน 7 คน
 กลุ่มตัวอย่างที่เป็นเพื่อนร่วมเรียนรู้ สำาหรับศึกษา
ผลการใช้งานกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรูฯ คือ ้
นิสิตนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา ที่ลงทะเบียน
ในรายวิชา 2726795 การออกแบบการเรียนการสอน
อิเล็กทรอนิกส์ ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

9. ขอบเขตการวิจัย (ต่อ)
 การสร้างกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ฯ
 องค์ประกอบของกระบวนการ
1. บุคคล
2. สาระความรู้
3. เครื่องมือคอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรู้อย่างร่วมมือ
4. การปรับเปลี่ยนและการจัดการพฤติกรรม
5. การประเมิน
 ขั้นตอนของกระบวนการ
1. แนะนำาทาง สร้างกลุ่มสัมพันธ์
2. กำาหนดความรู้ นำาไปสู่เป้าหมาย
3. สืบเสาะแสวงหา เพื่อพัฒนาผลงาน
4. พบปะแลกเปลี่ยน เพื่อนเรียนเพื่อนรู้
5. สร้างสรรค์เผยแพร่ ร่วมแก้ร่วมปรับ
6. ประเมินผลงาน ผสานความคิด
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

10. ขอบเขตการวิจัย (ต่อ)
 โปรแกรมคอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรูอย่าง
้
ร่วมมือที่พัฒนาขึ้น
เพื่อใช้ในกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
 เครื่องมือบันทึกความรู้ (Weblog)
 เครื่องมือร่วมคิดร่วมเขียน (Wikipedia)
 เครื่องมือกระดานความรู้ (Web Board)
 เครื่องมือคุยกันฉันท์เพื่อน (Chat/MSN)
 เครื่องมือสารสัมพันธ์ (e-Mail)
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

11. กรอบแนวคิดการวิจัย
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต ชาวะห

12. ผลการวิจัย
 องค์ประกอบของกระบวนการที่พัฒนาขึ้น... 1)
บุคคล 2) สาระความรู้
3) เครื่องมือคอมพิวเตอร์สนับสนุนการเรียนรูอย่างร่วมมือ
้
4) การปรับเปลี่ยนและ
การจัดการพฤติกรรม และ 5) การประเมิน
 ขั้นตอนของกระบวนการที่พัฒนาขึ้น... 1) ขั้นแนะนำา
ทาง สร้างกลุ่มสัมพันธ์
2) ขั้นกำาหนดความรู้ นำาไปสู่เป้าหมาย 3) ขั้นสืบเสาะ
แสวงหา เพื่อพัฒนาผลงาน
4) ขั้นพบปะแลกเปลี่ยน เพื่อนเรียนเพื่อนรู้ 5) ขั้น
สร้างสรรค์เผยแพร่ ร่วมแก้ร่วมปรับ และ 6) ขั้นประเมินผล
งาน ผสานความคิด
 กลุ่มตัวอย่าง มีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการสร้างความรู้ ชาวะห
ผู้นำาเสนอ ..... นายวิชิต