วิชาชีววิทยา ม.5

2. 16.1 การถ่ายทอดยีนและโครโมโซม
ฦอลเตอร์ ซศตตศน เป็นคนแรกที่เสนอ“ทฤวฎีโครโมโซมในการถ่ายทอด
ลศกวณะทางพศนธุกรรม(Chromosometheoryof inheritance)
เสนอฦ่ายีน(แฟกเตอร์)น่าจะอยู่บนโครโมโซมเพราะมีเหตุผลต่อไปนี้

3. เหตุผลของฦอลเตอร์ ซศตตศน
1.ยีนมี2 ชุดโครโมโซมก็มี2 ชุด
2.ยีนและโครโมโซมสามารถถ่ายทอดไปรุ่นลูกและรุ่นหลาน
3.ขณะแบ่งเซลล์โครโมโซมมีการลดลงและแยกตศฦออกเหมือนกศบยีน
4. การแยกตศฦของโครโมโซมเป็นไปอย่างอิสระเช่นเดียฦกศบการแยกตศฦของยีนแต่ละแอลลีล
5.การรฦมตศฦของโครโมโซมจากไข่และสเปิร์มก็เป็นไปจากสุ่มเช่นเดียฦกศนเหมือนกศบในการ
รฦมกศนของยีนของพ่อและแม่
6.เซลล์ของไซโกตจะมีโครโมโซมครษ่งหนษ่งมาจากแม่และอีกครษ่งหนษ่งมาจากพ่อเหมือนในยีน

4. 16.2 การค้นพบสารพศนธุกรรม
16.2.1นศกชีฦเคมีชาฦสฦีเดนที่ชื่อ Friedrich Miescher(เฟรดริชมิเชอร์): 2412
นาเซลล์เม็ดเลือดขาฦจากผ้าพศนแผลมาย่อยโปรตีนออกด้ฦยเอนไซม์เปปซิน
พบฦ่ามีสารชนิดหนษ่งที่เอนไซม์ไม่สามารถย่อยได้(มีไนโตรเจนและฟอสฟอรศสเป็น
องค์ประกอบ)
จษงตศ้งชื่อสารชนิดนศ้นฦ่านิฦคลีอิน(Nuclein)ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นกรดนิฦคลีอิก

5. 16.2.2RobertFeulgen(โรเบิร์ตฟอยล์เกน)
มีการพศฒนาสีที่สามารถย้อมDNAได้เรียกฦ่า“สีฟุคซิน”(Fuchsin): 2457
เมื่อนาไปย้อมพบฦ่าติดที่นิฦเคลียสและหนาแน่นที่โครโมโซม
จษงมีคฦามเป็นไปได้ฦ่าDNAอาจจะเป็นสารพศนธุกรรมที่อยู่ที่โครโมโซม

6. 16.2.3การทดลองของเฟรเดอริก กริฟฟิท(Frederic Griffit)
ทดลองโดยฉีดแบคทีเรียStreptococcuspneomoniaeให้หนู: 2471
โดยทาให้เกิดโรคปอดบฦมในหนู
โดยแบคทีเรียดศงกล่าฦมี2สายพศนธุ์คือสายพศนธุ์ผิฦหยาบ(ไม่มีแคปซูล)และสาย
พศนธุ์ผิฦเรียบ(มีแคปซูล)

7. 16.2.3 การทดลองของเฟรเดอริก กริฟฟิท(Frederic Griffit)
เมื่อนาสายพศนธุ์R ฉีดให้หนู พบฦ่าไม่ตาย
เมื่อนาสายพศนธุ์S ฉีดให้หนู พบฦ่าตาย
เมื่อนาสายพศนธุ์S ที่ตายด้ฦยคฦามร้อนฉีดให้หนู พบฦ่าไม่ตาย
เมื่อนาสายพศนธุ์S ที่ตายด้ฦยคฦามร้อน
ผสมกศบสายพศนธุ์R ฉีดให้หนู พบฦ่าตาย

9. บทสรุปของเฟรเดอริก กริฟฟิท(Frederic Griffit)
มีสารบางอย่างจากแบคทีเรียสายพศนธุ์S ที่ตายด้ฦยคฦามร้อนถ่ายทอดไป
ยศงสายพศนธุ์Rที่มีชีฦิตและทาให้สายพศนธุ์R กลายไปเป็นสายพศนธุ์S และยศงถ่ายทอด
ไปยศงลูกหลาน

10. 16.2.4 การทดลองของโอทีแอเฦอรี่, ซี แมคลอยด์และเอ็มแมคคาร์ที
ได้ทาการทดลองต่อจากกริฟฟิท(2487)โดยนาแบคทีเรียสายพศนธุ์S
ที่ตายด้ฦยคฦามร้อนมาแบ่งเป็น4 หลอด
หลอดที่1 เติมRNAse,สายพศนธุ์R พบสายพศนธุ์S
หลอดที่2 เติมProtease,สายพศนธุ์R พบสายพศนธุ์S
หลอดที่3 เติมDnase,สายพศนธุ์R ไม่พบสายพศนธุ์S
หลอดที่4 เติมสายพศนธุ์R พบสายพศนธุ์S

12. 16.2.4การทดลองของโอทีแอเฦอรี่, ซี แมคลอยด์และเอ็มแมคคาร์ที
จษงสรุปได้ฦ่าDNAเป็นตศฦคฦบคุมการถ่ายทอดลศกวณะทางพศนธุกรรม
ไม่ใช่โปรตีนอย่างที่เข้าใจ
จษงถือฦ่าการทดลองนี้เป็นจุดเริ่มต้นของคฦามรู้ทางพศนธุศาสตร์ในเฦลาต่อมา

14. 16.3.1รูปร่างของโครโมโซม
โครโมโซมแต่ละโครโมโซมประกอบด้ฦยโครมาทิด(chromatid)2 โครมาทิด
ที่เหมือนกศนซษ่งเกิดจากการที่โครโมโซมจาลองตศฦ
โครมาทิดทศ้งสองมีส่ฦนที่ติดกศนอยู่เรียกฦ่าเซนโทรเมียร์(centromere)
โครโมโซมในเซลล์ร่างกายจะมีรูปร่างลศกวณะที่เหมือนกศนเป็นคู่ๆแต่ละคู่เรียกฦ่า
ฮอมอโลกศสโครโมโซม(homologouschromosome)

15. 16.3.2 ลศกวณะของโครโมโซม
จะแตกต่างกศนโดยขษ้นอยู่กศบตาแหน่งของเซนโทรเมียร์หรือโคนีโทคอร์(chinetochore)
เซนโทรเมียร์เป็นแกนหลศกสาคศญสาหรศบการเคลื่อนไหฦของโครโมโซมภายในเซลล์ขณะที่
โครโมโซมเคลื่อนที่เข้าสู่ขศ้ฦเซลล์ในช่ฦงระยะการแบ่งเซลล์

16. 16.3.3 ชนิดและจานฦนของโครโมโซม
1.ออโตโซม(autosome)
เป็นโครโมโซมที่คฦบคุมลศกวณะต่างๆ ของร่างกายยกเฦ้นที่เกี่ยฦกศบเพศ
ในเซลล์ของเพศชายและเพศหญิงจะมีออโตโซมเหมือนกศนมี22คู่

17. 16.3.3ชนิดและจานฦนของโครโมโซม
2.โครโมโซมเพศ(sexchromosome)
เป็นโครโมโซมที่ทาหน้าที่คฦบคุมหรือกาหนดเพศได้แก่โครโมโซมX และ
โครโมโซมY
ซษ่งจะแตกต่างกศนในแต่ละเพศโดยในเพศหญิงมีโครโมโซมเพศแบบXX
และเพศชายมีโครโมโซมเพศแบบXY
 โดยคู่ที่23 โครโมโซมY มีขนาดเล็กกฦ่าโครโมโซมX มาก

18. 16.3.3ชนิดและจานฦนของโครโมโซม

19. จานฦนโครโมโซมในสิ่งมีชีฦิตแต่ละชนิด

20. 16.3.4ส่ฦนประกอบของโครโมโซม
1.หากจะประมาณสศดส่ฦนระหฦ่างDNAและโปรตีนที่เป็นองค์ประกอบของโครโมโซม
ของยูคาริโอตจะพบฦ่าประกอบด้ฦยDNA1 ใน3และอีก2ใน3 เป็นโปรตีน
2.ส่ฦนที่เป็นโปรตีนจะเป็นฮิสโตน(histone)และนอนฮิสโตน(non-histone)
อย่างละประมาณเท่าๆกศน

21. 16.3.4ส่ฦนประกอบของโครโมโซม
3.Chromosomeประกอบด้ฦยDNAเกลียฦคู่1 สายที่ยาฦมากซษ่งมีประจุลบอศดแน่น
กศนเข้ากศบโปรตีนซษ่งมีประจุบฦกและโปรตีนnon-histoneทาให้เกิดสมดุลประจุเรียกฦ่า
nucleosome

23. nucleosome

24. 16.3.5 จีโนม(Genome)
 สารพศนธุกรรมทศ้งหมดของสิ่งมีชีฦิตชนิดหนษ่งๆเรียกฦ่าจีโนม(genome)
สิ่งมีชีฦิตแต่ละชนิดมีขนาดของจีโนมและจานฦนยีนแตกต่างกศน

25. 16.3.5 จีโนม(Genome)
 จีโนมคือมฦลสารพศนธุกรรมทศ้งหมดที่จาเป็นต่อการดารงชีฦิต
 จีโนมก็คือชุดของDNAทศ้งหมดที่บรรจุอยู่ในนิฦเคลียสของทุกๆเซลล์นศ่นเอง
 จษงมีคากล่าฦฦ่าจีโนมคือ"แบบพิมพ์เขียฦ"ของสิ่งมีชีฦิต

26. 16.4องค์ประกอบทางเคมีของDNA
กรดนิฦคลีอิก(nucleicacid) เป็นสารชีฦโมเลกุลที่มีขนาดใหญ่ทาหน้าที่เก็บ
และถ่ายทอดข้อมูลทางพศนธุ์กรรมของสิ่งมีชีฦิต
คฦบคุมการเจริญเติบโตและกระบฦนการต่างๆของสิ่งมีชีฦิต
กรดนิฦคลีอิกมี2 ชนิดคือDNA( deoxyribonucleicacid)และ
RNA( ribonucleicacid)

28. 16.4.1หน่ฦยย่อยของกรดนิฦคลีอิก
ประกอบด้ฦยหน่ฦยย่อยที่เรียกฦ่านิฦคลีโอไทด์(nucleotide)
นิฦคลีโอไทด์จะเรียงตศฦต่อกศนเป็นสายยาฦเรียกฦ่าพอลินิฦพลีโอไทด์
( polynucleotide)
โมเลกุลDNAประกอบด้ฦยพอลินิฦคลีโอไทด์2 สายเรียงตศฦสลศบทิศทางกศน
มีส่ฦนของเบสเชื่อมต่อกศนด้ฦยพศนธะไฮโดรเจนโมเลกุลบิดเป็นเกลียฦคล้ายบศนได
เฦียน
ส่ฦนRNAเป็นพอลินิฦคลีอิกเพียงสายเดียฦ

31. 16.4.2 หน่ฦยย่อยของนิฦคลีโอไทด์
น้าตาลดีออกซีไรโบส(DeoxyriboseSugar)
- มีสูตรโมเลกุลC5H10O4

33. ไนโตรจีนศสเบส(NitrogenousBase)
แบ่งเป็น2 กลุ่มคือ
2.1เบสพิฦรีน( Purinebase)มีฦงแหฦน2ฦงแบ่งเป็น2ชนิดได้แก่
Guanine(G), Adenine(A)
2.2เบสไพริมีดีน( Pyrimidinebase)มีฦงแหฦน1 ฦงมี2 ชนิดได้แก่
Cytosin(C), Thymine(T)

35. หมู่ฟอสเฟต(phophategroup)

36. 16.4.3 โครงสร้างของนิฦคลีโอไทด์
ทศ้งสามส่ฦนจะประกอบกศนโดยมีน้าตาลเป็นแกนหลศก
มีไนโตรจีนศสเบสอยู่ที่คาร์บอนตาแหน่งที่1
หมู่ฟอสเฟตอยู่ที่คาร์บอนตาแหน่งที่5
ดศงนศ้นจษงสามารถจาแนกนิฦคลีโอไทด์ในDNA ได้4 ชนิดซษ่งจะแตกต่างกศนตาม
องค์ประกอบที่เป็นเบสได้แก่เบสA เบสT เบสCและเบสG

39. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA
ปีพ.ศ.2412 Friedrich Miescher(เฟรดริชมิเชอร์) ได้ค้นพบสารในนิฦเคลียส
ซษ่งไม่ใช่โปรตีนไขมศนหรือคาร์โบไฮเดรตเขาตศ้งชื่อสารนี้ฦ่ากรดนิฦคลีอิน(หมายถษงชนิด
หนษ่งอยู่ในนิฦเคลียส)

40. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA
ปีพ.ศ.2453 AlbrechtKossel (อศลเบรชท์คอสเซล) นศกเคมีชาฦเยอรมศนได้รศบ
รางฦศลโนเบลสาขาฦิทยาศาสตร์การแพทย์และสารฦิทยา
เนื่องจากเขาได้ฦิเคราะห์กรดนิฦคลีอิก และพบฦ่าประกอบด้ฦยไนโตรจีนศสเบส2
ประการคือ ไพริมิดีน(pyrimidine) และพิฦรีน(purine)

41. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA
ปีพ.ศ.2492ErwinChargaff (เออร์ฦิน ชาร์กาฟฟ์)ได้ฦิเคราะห์ปริมาณ
นิฦคลีโอไทด์ในDNAของสิ่งมีชีฦิตต่างๆ
พบฦ่าปริมาณเบสA = T, C =G เสมอเรียกฦ่า“กฎของชาร์กาฟฟ์“

42. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA
ปีพ.ศ.2493–2495 M.H.F.Wilkins(มศฦริส ฦิลคินส์)และRosalind
Franklin (โรซาลินด์แฟรงคลิน) นศกฟิสิกส์ชาฦอศงกฤวได้ถ่ายภาพซษ่งแสดงการหศกเห
ของรศงสีเอกซ์ที่ฉายผ่านโมเลกุลของDNA
สามารถแปลผลได้ฦ่า DNAมีลศกวณะเป็นเกลียฦ(helix)ประกอบด้ฦย
polynucleotideมากกฦ่า1 สายและเกลียฦแต่ละรอบจะมีระยะทางเท่ากศน

43. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA

44. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA
James D.Watson (เจมส์ฦศตสศน)นศกชีฦฦิทยาอเมริกศนและ FrancisCrick
(ฟรานซิส คริก)นศกฟิสิกส์อศงกฤวได้เสนอโครงสร้างของDNA ไฦ้ดศงนี้
1.เป็นสายpolynucleotides2 สายยษดกศนโดยการจศบคู่กศนของเบสโดยH-bond
2.ทศ้ง2 สายขนานกศนและมีทิศทางตรงข้าม(antiparallel)

45. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA
3.การจศบคู่กศนของเบสระหฦ่างA -T , C - G= complementarybase pairs
(เบสที่เป็นเบสคู่สมกศนคือA จศบคู่กศบT ด้ฦยพศนธะไฮโดรเจน2 พศนธะและGจศบคู่
กศบCด้ฦยพศนธะไฮโดรเจน3 พศนธะ)

46. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA

47. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA
4.ทศ้ง2 สายจะพศนกศนเป็นเกลียฦเฦียนขฦา(righthandeddoublestrandhelix)
5.แต่ละคู่เบสห่างกศน3.4อศงสตรอม(.34nm)เอียงทามุม36องศา 1 รอบ=10คู่เบส
= 34อศงสตรอมเส้นผ่าศูนย์กลาง20อศงสตรอม

48. 16.5.1การค้นพบโครงสร้างของDNA

49. 16.6สมบศติของสารพศนธุกรรม
ประการแรกต้องสามารถเพิ่มจานฦนตศฦเองได้โดยมีลศกวณะเหมือนเดิมเพื่อให้
สามารถถ่ายทอดลศกวณะทางพศนธุกรรมจากรุ่นพ่อแม่ไปยศงรุ่นลูกได้

50. 16.6สมบศติของสารพศนธุกรรม
ประการที่สองสามารถคฦบคุมให้เซลล์สศงเคราะห์สารต่างๆเพื่อแสดงลศกวณะทาง
พศนธุกรรมให้ปรากฏ

51. 16.6สมบศติของสารพศนธุกรรม
ประการที่สามต้องสามารถเปลี่ยนแปลงได้บ้างซษ่งการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขษ้นอาจก่อให้เกิด
ลศกวณะพศนธุกรรมที่ผิดแปลกไปจากเดิมและเป็นช่องทางให้เกิดสิ่งมีชีฦิตสปีชีส์ใหม่ๆขษ้น

52. 16.6.1การสศงเคราะห์DNA(DNAReplication)
 James D.Watson (เจมส์ฦศตสศน)และ FrancisCrick(ฟรานซิส คริก)
ผู้เสนอโครงสร้างของDNA ได้นาไปสู่คฦามรู้เรื่องการจาลองDNA
ArthurKornberk(อาร์เธอร์คอนเบิร์ก)เป็นคนที่พิสูจน์ฦ่าDNAสายใหม่ที่
สศงเคราะห์ มีลศกวณะเหมือนแม่แบบทุกประการ(อศตราส่ฦนของเบส)

53. 16.6.2กระบฦนการเพิ่มจานฦน DNA(DNAReplication)
1.1DNA สามารถเพิ่มจานฦนได้โดยการจาลองตศฦเอง(selfreplication)
1.2เริ่มจากการคลายเกลียฦออกจากกศนแล้ฦใช้สายพอลินิฦคลีโอไทด์สายใดสายหนษ่ง
เป็นแม่พิมพ์(template)ในการสร้างสายใหม่ขษ้นมา
1.3ดีเอ็นเอที่จาลองใหม่จะประกอบด้ฦยสายพอลินิฦคลีโอไทด์สายเดิมและสายใหม่

54. 16.6.2กระบฦนการเพิ่มจานฦน DNA(DNAReplication)
1.5หลศงสองสายคลายเกลียฦแยกออกจากกศน DNApolymerasจะสศงเคราะห์เป็น
สายยาฦโดยมีทิศทางจากปลาย5’ไปยศง3’เรียกฦ่าการสร้างสายleadingstrand
1.6จากนศ้นสศงเคราะห์DNAสายใหม่เป็นสายสศ้นๆโดยมีทิศทาง3’ไปยศง5’แล้ฦใช้
DNAligaseจะเชื่อมต่อDNAสายสศ้นๆให้เป็นสายยาฦเรียกฦ่าการสร้างlagging
strand

55. 16.6.2กระบฦนการเพิ่มจานฦน DNA(DNAReplication)

56. 16.6.3 รูปแบบการจาลองตศฦเองของDNA
1.แบบกษ่งอนุรศกว์(semiconservativereplication)เมื่อมีการจาลองตศฦเองของ
DNAแล้ฦDNAแต่ละโมเลกุลมีพอลินิฦคลีโอไทด์สายเดิมและสายใหม่

57. 16.6.3 รูปแบบการจาลองตศฦเองของDNA
2 แบบอนุรศกว์(conservativereplication)เมื่อมีการจาลองตศฦเองของDNAแล้ฦ
พอลินิฦคลีโอไทด์ทศ้งสองสายไม่แยกจากกศนยศงเป็นสายเดิมจะได้DNAโมเลกุลใหม่ที่มี
สายของโมเลกุลพอลินิฦคลีโอไทด์สายใหม่ทศ้งสองสาย

58. 16.6.3 รูปแบบการจาลองตศฦเองของDNA
3.แบบกระจศดกระจาย(dispersivereplication)เมื่อมีการจาลองตศฦเองของDNA
จะได้DNAที่เป็นของเดิมและของใหม่ปะปนกศนไม่เป็นระเบียบ

59. 16.6.3 รูปแบบการจาลองตศฦเองของDNA

60. 16.6.4 DNAกศบการสศงเคราะห์โปรตีน
ในปี2500VernonM.Ingrame(เฦอร์นอนอินแกรม)ได้ศษกวาโครงสร้างของ
ฮีโมโกลบินของคนที่เป็นโรคโลหิตจางชนิดซิกเคิลเซลล์(Sicklecellanemia)
ซษ่งเป็นผลจากการเรียงตศฦที่ผิดตาแหน่งของกรดอะมิโนเพียงหนษ่งตาแหน่ง
เป็นที่มาของการศษกวาฦ่าDNAเกี่ยฦข้องกศบการสร้างโปรตีน(กรดอะมิโน)อย่างไร

61. 16.6.4 DNAกศบการสศงเคราะห์โปรตีน

62. 1.โครงสร้างของRNA
RNAมีโครงสร้างคล้ายDNAประกอบด้ฦยนิฦคลีโอไทด์เรียงต่อกศน
RNAในเซลล์ส่ฦนใหญ่เป็นสายเดี่ยฦ(single stranded)
แต่องค์ประกอบนิฦคลีโอไทด์แตกต่างกศนที่น้าตาลและเบสโดยน้าตาลของRNA
เป็นไรโบสส่ฦนเบสในRNAมียูราซิล(u)มาแทนไทมีน(T)

63. 2. ชนิดของRNA
2.1เมสเซนเจอร์อาร์เอ็นเอหรือเอ็มอาร์เอ็นเอ( messengerRNA: mRNA)
 เป็นอาร์เอ็นเอที่ได้จากกระบฦนการถอดรหศส( transcription) ของสายใดสาย
หนษ่งของดีเอ็นเอ
 ทาหน้าที่เป็นรหศสพศนธุกรรมที่ใช้ในการสศงเคราะห์โปรตีน

64. 2.2ทรานสเฟอร์อาร์เอ็นเอหรือทีอาร์เอ็นเอ
( transferRNA: tRNA)
 ผลิตจากดีเอ็นเอเช่นเดียฦกศน
 ทาหน้าที่ในการนากรดอะมิโนต่างๆไปยศงไรโบโซมซษ่งเป็นแหล่งที่มีการสศงเคราะห์
โปรตีนในไซโทพลาซษม

65. 2.3ไรโบโซมอลอาร์เอ็นเอหรืออาร์อาร์เอ็นเอ
(ribosomalRNA: rRNA)
 ทาหน้าที่เป็นองค์ประกอบของไรโบโซม
 โดยจะรฦมกศบโปรตีนกลายเป็นหน่ฦยของไรโบโซม(smallกศบLargesubunit)

66. 3. กระบฦนการสศงเคราะห์โปรตีน
3.1การสศงเคราะห์RNA(DNATranscription)
1)พอลินิฦคลีโอไทด์สองสายของดีเอ็นเอคลายเกลียฦแยกจากกศนบริเฦณที่จะมีการ
สศงเคราะห์RNA(ต้องการสศงเคราะห์โปรตีน)
2)นานิฦคลีโอไทด์ของRNAเข้าจศบกศบเบสของDNAแต่ในRNAไม่มีไทมีน(T)
มียูราซิล(U)แทน

67. 3.1การสศงเคราะห์RNA(DNATranscription)
3)การสศงเคราะห์RNAเริ่มจากปลาย3’ไปยศงปลาย5’ของDNAโมเลกุลของRNA
จษงเริ่มจากปลาย5’ไปยศงปลาย3’
4)นิฦคลีโอไทด์ของRNAเชื่อมต่อกศนโดยอาศศยเอนไซม์ชื่ออาร์เอ็นเอพอลิเมอเรส
( RNApolymerase)
5)ขศ้นตอนการสศงเคราะห์RNAโดยมีDNAเป็นแม่พิมพ์นี้เรียกฦ่าทรานสคริปชศน
(transcription)

68. การสังเคราะห์ RNA (DNA Transcription)

69. 3.2การสศงเคราะห์โปรตีน (DNATranslation)
หลศงจากได้สายmRNAจากกระบฦนการDNATranscriptionแล้ฦ
mRNAจะทาหน้าที่เป็นแม่แบบ เพื่อให้tRNAที่ทางานร่ฦมกศบไรโบโซมในการนา
กรดอะมิโนมาต่อ (เคลื่อนออกมาจากนิฦเคลียส)
โดยกรดอะมิโนหนษ่งตศฦจะจศบกศบลาดศบเบส3 ตศฦ(3 นิฦคลีโอไทด์)ซษ่งเรียกลาดศบเบส
3 ตศฦนศ้นฦ่า“รหศสพศนธุกรรม”

70. 3.2.1รหศสพศนธุกรรม
 คือลาดศบของเบสบนDNAซษ่งถ่ายทอดไปยศงRNA เบสในDNAมีเพียง4 ตศฦ
ส่ฦนกรดอะมิโนมีอย่างน้อย20ชนิดดศงนศ้นรหศสหนษ่งๆจะต้องประกอบด้ฦยเบสอย่าง
น้อย3 ตศฦประกอบกศน
และจากการคานฦณรหศสหนษ่งมีเบส3 ตศฦจะได้รหศสจานฦนถษง64รหศสด้ฦยกศนซษ่งมาก
เกินพอสาหรศบกรดอะมิโนที่มีอยู่ในธรรมชาติ (20ชนิด)

71. รหัสพันธุกรรม

72. 3.2.1รหศสพศนธุกรรม
รหศสบนmRNAนี้เรียกฦ่าโคดอน
ซษ่งโคดอนมีเบสคู่รฦมกศบเบสอิสระบนtRNAที่เรียกฦ่าแอนติโคดอน

73. รหัสพันธุกรรม

74. 3.2.2กระบฦนการสศงเคราะห์โปรตีน
1)กระบฦนการเริ่มต้น
ไรโบโซมหน่ฦยย่อยขนาดเล็กเข้าจศบกศบสายmRNA
เป็นตศฦเร่งให้tRNAนากรดอะมิโนเมทไธโอนีน(Met)มาจศบกศบstart
Codon(AUG)บนสายmRNA
จากนศ้นไรโบโซมขนาดใหญ่จะเข้ามาประกบไรโบโซมขนาดเล็กเพื่อทาหน้าที่ต่อไป

75. 2) กระบฦนการต่อสาย
tRNAโมเลกุลที่2นากรดอะมิโนตศฦที่2เข้ามาเรียงต่อ
แล้ฦสร้างพศนธะเปปไทด์เชื่อมระหฦ่างกรดอะมิโนตศฦที่2 กศบตศฦแรก
โดยไรโบโซมจะเคลื่อนที่ตามในทิศทาง5’ไป3’
เมื่อtRNAโมเลกุลที่3 นากรดอะมิโนมาต่อตศฦที่1จะหลุดออกจากสายmRNA

76. ขั้นตอนการสังเคราะห์โปรตีนอย่างละเอียด

77. 3)กระบฦนการสิ้นสุดการสศงเคราะห์
ไรโบโซมเคลื่อนที่ต่อไปที่ละโคดอนตามลาดศบโดยเมื่อถษงตศฦ4 ตศฦ2 ก็จะหลุดถษงตศฦ5
ตศฦ3ก็จะหลุด
เมื่อเคลื่อนที่มาถษงstopcodonได้แก่UAAUAGUGAจะหยุดการแปลรหศส
tRNAตศฦสุดท้ายจะหลุดจากกรดอะมิโนและไรโบโซม2 หน่ฦยจะหลุดออกจากกศน

78. สรุปขั้นตอนการสังเคราะห์โปรตีน

79. สรุปการสศงเคราะห์โปรตีนอย่างง่ายๆ
DNA mRNA
Transcription
การถอดรหศส
Polypeptide
Translation
การแปลรหศส

80. 3.3การเกิด polyribosome (โพลีไรโบโซม)
เกิดในสิ่งมีชีฦิตพฦกโพรคาริโอตซษ่งไม่มีเยื่อหุ้มนิฦเคลียส
ปกติจะเกิดการถอดรหศสก่อน(Transcription) แล้ฦออกจากนิฦเคลียส จษงเกิด
การแปลรหศส(Translation)
แต่ในโพรคาริโอตสามารถเกิดการแปลพร้อมไปกศบการถอดรหศส
ทาให้เกิดสายโพลีเปปไทด์หลายสายบน mRNAหลายเส้นบนDNA

82. 16.7มิฦเทชศน(Mutation)
คือการเปลี่ยนแปลงลศกวณะพศนธุกรรมไปจากบรรพบุรุวโดยสามารถจะ
ถ่ายทอดจากชศ่ฦอายุหนษ่งได้
แบ่งเป็น2 ระดศบคือ มิฦเทชศนระดศบโครโมโซมและมิฦเทชศนระดศบยีน

83. 16.7มิฦเทชศน(Mutation)

84. 16.7มิฦเทชศน(Mutation)
โดยปกติเมื่อมีการจาลองตศฦเองของDNAจะได้DNAใหม่ที่เหมือนเดิมทุกประการ
แต่บางครศ้งอาจมีคฦามผิดพลาดเช่นเบสเปลี่ยนจากชนิดเดิมเป็นเบสชนิดอื่น
หรือนิฦคลีโอไทด์ขาดหายไปนิฦคลีโอไทด์มีจานฦนเพิ่มขษ้น
เรียกฦ่าเป็นการเกิดมิฦเทชศนนศ่นเอง

85. 16.7.1 การเกิดมิฦเทชศนเฉพาะที่(pointmutation)
1)การแทนที่คู่เบส(base-pairsubstitution)
ทาให้รหศสพศนธุกรรมเปลี่ยน ส่งผลให้กรดอะมิโนเปลี่ยนไปด้ฦยและเกิดโปรตีนต่างกศน
และยศงอาจมีผลต่อฟีโนไทป์ของสิ่งมีชีฦิตด้ฦยเช่นการเกิดโรคโลหิตจางแบบซิกเคิลเซลล์

86. 1)การแทนที่คู่เบส(base-pairsubstitution)

87. 2)การเพิ่มขษ้นหรือขาดหายของนิฦคลีโอไทด์(Insertion/Deletion)
คือการเพิ่มขษ้นหรือลดลงของนิฦคลีโอไทด์1-2นิฦคลีโอไทด์
จะมีผลทาให้ลาดศบกรดอะมิโนตศ้งแต่ตาแหน่งที่มีการเพิ่มขษ้นหรือลดลง
และทาให้ให้ลาดศบเบสเปลี่ยนไปทศ้งหมดเรียกการเกิดมิฦเทชศนนี้ฦ่า เฟรมชิฟท์มิฦเทชศน
(Frameshiftmutation)

89. 16.7.2 สิ่งที่ก่อให้เกิดการกลายพศนธุ์(Mutagen)
มิฦเทชศนสามารถเกิดได้เองตามธรรมชาติ(อศตราต่ามาก)
แต่ถ้าเกิดโดยการชศกนา/กระตุ้นให้เกิดเรียกสิ่งนศ้นฦ่ามิฦทาเจน(Mutagen)
ได้แก่รศงสีบางชนิดเช่นรศงสีเอกซ์แกมมาUVสารเคมีเช่นคฦศนบุหรี่อะฟลาท็อกซิน
มีการพิสูจน์แล้ฦฦ่ามิทาเจนเป็นสาเหตุทาให้เกิดโรคมะเร็งจษงถือฦ่ามิฦทาเจนเป็น
สารก่อมะเร็ง(Carcinogen)นศ่นเอง

90. 16.7.2 สิ่งที่ก่อให้เกิดการกลายพศนธุ์(Mutagen)

91. 16.7.3 คฦามผิดปกติของโครโมโซม
1.การเปลี่ยนแปลงด้านโครงสร้างของโครโมโซม
เกิดขษ้นขณะแบ่งเซลล์ เช่นบางส่ฦนขาดหายไปบางส่ฦนเกิน
หรือที่ขาดหายไปกลศบมาต่อใหม่แต่สลศบด้านกศน

92. 2.การเปลี่ยนแปลงด้านจานฦนของโครโมโซม
เกิดขษ้นขณะแบ่งเซลล์แบบไมโอซิสเรียกฦ่า non- disjunction
เกิดจากโฮโมโลกศสโครโมโซมไม่แยกออกจากกศน

93. 2.การเปลี่ยนแปลงด้านจานฦนของโครโมโซม

94. 2.การเปลี่ยนแปลงด้านจานฦนของโครโมโซม

95. 2.การเปลี่ยนแปลงด้านจานฦนของโครโมโซม

96. 2.การเปลี่ยนแปลงด้านจานฦนของโครโมโซม