ชีววิทยา ม.6

1. โดย..ครูปินัชยา นาคจารูญ

2. เป็นสิ่งมีชีวิตที่สร้างอาหารได้เอง (Autotroph)
เชื่อว่ามีวิวัฒนาการมาจากสาหร่ายสีเขียว
 ต่อมาจึงมีวิวัฒนาการ จนขึ้นมาอยู่บนบกและแพร่กระจายอยู่ทั่วไป

3. มีผนังเซลล์ที่มีสารประกอบ เซลลูโลส (cellulose)
มีคลอโรฟิลล์อยู่ในคลอโรพลาสต์ จึงสร้างอาหารได้เอง
หลังจากปฏิสนธิจะมีระยะต้นอ่อนก่อนเจริญเติบโตเป็นต้นใหม่
มีวงชีวิตแบบสลับ (alternation of generation)

5. 1. ดิวิชันไบรโอไฟตา (Division Bryophyta)
2. ดิวิชันไซโลไฟตา (Division Psilophyta)
3. ดิวิชันไลโคไฟตา (Division Lycophyta)
4. ดิวิชันสฟีโนไฟตา (Division Sphenophyta)
5. ดิวิชันเทอโรไฟตา (Division Pterophyta)
6. ดิวิชันโคนิเฟอโรไฟตา (Division Coniferophyta)
7. ดิวิชันไซคาโดไฟตา (Division Cycadophyta)
8. ดิวิชันกิงโกไฟตา (Division Ginkophyta)
9. ดิวิชันนีโทไฟตา (Division Gnetophyta)
10. ดิวิชันแอนโทไฟตา (Division Anthophyta)

6. เป็นพืชที่มีวิวัฒนาการต่าสุด ได้แก่ ดิวิชันไบรโอไฟตา
ไม่มีราก ลาต้นและใบที่แท้จริง มีไรซอยด์ ทาหน้าที่ดูดน้าและแร่ธาตุ
ช่วงที่สร้างเซลล์สืบพันธุ์ (แกมีโตไฟต์) เด่นกว่าช่วงที่สร้างสปอร์ (สปอร์โรไฟต์)

7. ได้แก่มอส (moss) มีอยู่ประมาณ 9,500 ชนิด
ประกอบด้วยส่วนที่คล้ายราก เรียกว่า rhizoid ส่วนที่คล้ายลาต้น เรียกว่า
caulidium และส่วนที่คล้ายใบเรียกว่า phyllidium
มีวงชีวิตแบบสลับ (alternation generation)

11. ได้แก่ พวกลิเวอร์เวิร์ต (liverwort) มีอยู่ประมาณ 6,000 ชนิด
มีลักษณะที่ชื้นแฉะ มีลักษณะ แบนบางสีเขียว
ส่วนปลายแยกออกเป็น 2 แฉก มีชีวิตแบบสลับคล้ายมอส

14. ได้แก่ ฮอร์นเวิร์ต (hornwort) มีประมาณ 100 ชนิด
มีลักษณะเป็นแผ่นมีรอยหยักตรงขอบ มีวงชีวิตแบบสลับเช่นกัน

17. พืชกลุ่มนี้ส่วนใหญ่มีราก ลาต้นและใบเจริญเติบโต
มีสปอร์โรไฟต์เด่นชัด ส่วนแกมีโตไฟต์มี ขนาดเล็ก

18. ลาต้นเป็นเหลี่ยมมีสีเขียว แตกกิ่งเป็นคู่ ๆ ไม่มีใบที่แท้จริง แต่มีใบเกล็ด
ลาต้นอยู่ใต้ดิน (rhizome) มี (rhizoid) ทาหน้าที่แทนราก
อับสปอร์อยู่ติดกับลาต้น เช่น หวายทะนอย (Psilotum nudum)
ซึ่งถือว่าเป็นพืชที่มีท่อลาเลียงที่มีวิวัฒนาการต่าที่สุด

20. มีราก ลาต้น ใบที่แท้จริง รากและลาต้นแตกแขนงเป็น 2 แฉกเสมอ
ส่วนปลายสุดของกิ่งจะสร้างอับสปอร์รวมกันเรียกว่า สตรอบิลัส
พบแล้วประมาณ 1,000 ชนิด ได้แก่ช้องนางคลี่ สร้อยสุกรม หางกระรอก
สามร้อยยอด หญ้ารังไก่ พ่อค้าตีเมีย ตีนตุ๊กแก

27. ลาต้นสีเขียวสังเคราะห์แสงแทนใบ ผิวเป็นร่องและเป็นสันยาว
ภายในแต่ละปล้องกลวง ข้อปล้องเด่นชัด ปลายกิ่งมีอับสปอร์ เรียกว่า strobilus
สร้างเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมียได้ในต้นเดียวกัน สปอโรไฟต์ขนาดใหญ่
เช่น หญ้าถอดปล้อง สนหางม้า

30. มีราก และลาต้นใบเจริญดี ใบเป็นแผ่นกว้างและมีเส้นใบแตกจากเส้นกลางใบ
สร้างสปอร์อยู่ภายในกลุ่มอับสปอร์ เรียกว่า sorus อยู่ด้านล่างใบ
พบแล้วประมาณ 1,200 ชนิด มีแหล่งที่อยู่ต่างกันหลายแบบ เช่น
- อยู่ในน้า ได้แก่ ผักแว่น ผักกูดน้า แหนแดง
- อยู่บนบกที่ชุ่มชื้น ได้แก่ ย่านลิเภา ปรงทะเล เฟิน
- เกาะบนต้นไม้ใหญ่ ได้แก่ ชายผ้าสีดา

34. พวกจิมโนสเปิร์ม (Gymnosperm) เป็นพืชที่มีเมล็ดซึ่งไม่มีเครื่องห่อหุ้ม
ถ่ายละอองเรณูโดยอาศัยลม ซึ่งถือว่าเป็นวิวัฒนาการขั้นสาคัญของพืชบก

36. เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ รูปคล้ายพีระมิด ใบมีขนาดเล็กคล้ายเข็มรวมกัน
สืบพันธุ์โดยเมล็ด ซึ่งเป็นแผ่นแข็งสีน้าตาลเรียงซ้อนเป็นชั้น ๆ
พบแล้วประมาณ 550 ชนิด เช่น สนสองใบ สนสามใบ สนหางสิงห์ สนฉัตร

41. ลาต้นมีขนาดใหญ่และเตี้ย
มีใบประกอบขนาดใหญ่อยู่เป็นกระจุกบนยอดลาต้น และไม่แตกกิ่งก้าน
ปัจจุบันพบประมาณ 100 ชนิด เช่น ปรงป่า มะพร้าวเต่า ปรงญี่ปุ่น

45. ใบมีขนาดเล็กรูปร่างเป็นสามเหลี่ยมคล้ายพัด
เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ผลมีกลิ่นเหม็น แต่เมล็ดมีรสมันอร่อย
แป๊ะก๊วย (Ginkgo biloba) จัดเป็นพืชโบราณที่มีวิวัฒนาการน้อยมาก

47. เป็นไม้ยืนต้น ไม้พุ่มหรือไม้เถาขนาดใหญ่ที่มีเนื้อไม้
ใบเป็นใบเดี่ยวขนาดเล็กถึงปานกลาง เกือบสูญพันธุ์แล้ว ทั่วโลกพบเพียง 66 ชนิด
เช่น มะเมื่อย (Gnetum) มั่วอึ้ง (Ephedra) เวลวิชเชีย (Welwitchia)

51. เป็นพืชที่มีดอกและเมล็ดมีเครื่องหุ้มห่อ ถือว่ามีวิวัฒนาการสูงสุด
มีจานวนมากที่สุดประมาณ 235,000 ชนิด
มีเพียงดิวิชันเดียว คือ ดิวิชันแอนโทไฟตา (Division Anthophyta)

52. มีดอกเป็นอวัยวะสืบพันธุ์และมีเมล็ดที่มีผนังรังไข่ห่อหุ้ม
มีการปฏิสนธิซ้อน (double fertilization)
สปอโรไฟต์มีขนาดใหญ่เด่นชัด ส่วนแกมีโตไฟต์มีขนาดเล็ก เจริญอยู่บนสปอโรไฟต์

53. 1. Class Monocotyledones (ใบเลี้ยงเดี่ยว)
ได้แก่ พืชใบเลี้ยงเดี่ยว พบแล้วประมาณ 65,000 ชนิด
เช่น มะพร้าว ข้าว อ้อย หญ้า ฯลฯ

54. ได้แก่ พืชใบเลี้ยงคู่ พบแล้วประมาณ 170,000 ชนิด
เช่น มะเขือ ชบา กุหลาบ มะม่วง ฯลฯ