The approaches of the interpreters varied and their methodologies diversified in the manner of their dealing with interpreting the Book of Almighty God. So, they left an important interpretation heritage. However, not all what is in this heritage can be taken as it is, because the words of the interpreters are not revealed text. We are Allah’s worshippers in the expressions of this book and we are not worshippers of the expressions of the interpreters. This research deals with the mechanism of dealing with this heritage in the scope of the call for modernity and novelty. For we have to look at the Holy Quran with the view of the age and the reality in which we live. Each age has its special circumstances which distinguish it from other age. The Qurán is Allah’s Book for all people since it had been revealed to Prophet Mohammad, may Allah’s prayer and peace be upon him, till the Judgment Day. We emphasize that modernity (novelty) which is sought in the interpretation is not based on going beyond the Quranic text or rejecting the efforts of the previous interpretations. Rather, it is committed to the original text and reconsideration of the human effort related to interpreting this text in a way which is appropriate to the circumstances of the age

1. ‫الت‬ ‫اث‬‫ر‬‫الت‬‫المعاصر‬‫و‬ ‫األصالة‬ ‫بين‬ ‫آن‬‫ر‬‫للق‬ ‫ي‬‫فسير‬‫ة‬
‫د‬.‫عودة‬‫عودة‬ ‫عبد‬‫هللا‬ ‫عبد‬*
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
*‫الد‬ ‫أصول‬ ‫قسم‬ ‫رئيس‬‫ين‬/‫الوطنية‬ ‫النجاح‬ ‫جامعة‬/‫فلسطين‬

2. 1
‫ة‬‫المعاصر‬‫و‬ ‫األصالة‬ ‫بين‬ ‫آن‬‫ر‬‫للق‬ ‫ي‬‫التفسير‬ ‫اث‬‫ر‬‫الت‬
‫د‬.‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫عودة‬
‫البحث‬ ‫ملخص‬
‫داورقة‬‫د‬‫ن‬‫ت‬ ‫د‬‫د‬ ‫ن‬‫ل‬‫م‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫داريقةع‬‫د‬‫ن‬‫ا‬ ‫دم‬‫د‬‫ع‬‫وتنو‬ ‫نوع‬‫ل‬‫د‬‫د‬،‫سران‬ ‫دالم‬‫د‬‫ر‬‫ا‬ ‫دددم‬‫د‬‫ع‬‫ت‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫رتن‬‫دار‬‫د‬‫ع‬‫ت‬ ‫هللا‬ ‫دام‬‫د‬‫ت‬‫ك‬.‫س‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫نتل‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫ن‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرت‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫داوع‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫نا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫سارا‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬‫ا‬‫ن‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫تن‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ث‬‫س‬‫ل‬‫ت‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬ ‫او‬ ‫ع‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫د،س‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬
‫تعبدنا‬ ‫ورة‬ ‫كتان‬ ‫نأرناظ‬ ‫تعبدنا‬ ‫و‬ ‫سرعارا‬ ‫ولم‬ ‫ع‬‫ف‬‫انز‬ ‫ف‬‫ا‬‫نص‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫نو‬‫ل‬،‫سران‬‫نأرناظ‬‫نو‬‫ل‬،‫سران‬.
‫ةع‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ث‬‫دس‬ ‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ددعوة‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫داث‬‫د‬‫م‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫د،س‬‫د‬‫ر‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫سرتعا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬ ‫سرن‬ ‫داوا‬‫د‬‫ن‬‫ت‬،‫ة‬‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دد‬‫د‬‫ب‬
‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫د‬‫ع‬‫ن‬ ،‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دل‬‫ص‬‫سرع‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫ظ‬‫بن‬ ‫نة‬‫ل‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫سرنظل‬‫ع‬ ‫دا‬ ‫ن‬ ،‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دا‬‫ق‬‫س‬‫و‬‫سر‬‫د‬‫ن‬‫ظلو‬ ‫دو‬‫ا‬‫ز‬ ‫د‬‫ي‬‫ر‬ ‫دنو‬‫ن‬
‫هللا‬ ‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫دنا‬ ‫د‬، ‫د‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫نزو‬ ،‫د‬‫ن‬‫ا‬ ‫ع‬ ‫د‬‫ن‬‫كا‬ ‫داس‬‫ن‬ ‫ر‬ ‫هللا‬ ‫دام‬‫د‬‫ت‬‫ك‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬‫و‬ ‫ع‬‫دل‬ ‫ا‬ ‫دو‬‫د‬‫ع‬ ‫دز‬ ‫تا‬ ‫دل‬‫ت‬‫سر‬ ‫د‬‫ص‬‫سرخا‬
‫داع‬‫د‬،‫سر‬ ‫داة‬‫د‬ ‫ق‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫و‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬،‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬.‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سرتأي‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬(‫د‬‫د‬‫ث‬‫دس‬ ‫سر‬)‫لع‬ ‫د‬‫د‬،‫سرتن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دودة‬‫د‬‫ر‬‫سران‬
‫سر‬ ‫و‬ ‫نلع‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫سرنص‬ ‫تياوز‬ ‫،اس‬ ‫ع‬ ‫وة‬ ‫ت‬‫دا‬‫ا‬‫ن‬‫س‬‫و‬ ‫داوإع‬ ‫سر‬ ‫دلل‬‫ع‬ ‫و‬ ‫دان‬،‫سر‬ ‫نو‬‫ل‬‫د‬،‫سران‬ ‫بيقود‬ ‫ضلم‬
‫دا‬‫ا‬‫ن‬ ‫دنص‬‫ر‬‫س‬ ‫د،س‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫بتن‬ ‫دا‬ ‫سراتع‬ ‫دانل‬،‫سمن‬ ‫دد‬‫ق‬‫سري‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫دل‬‫ظ‬‫سرن‬ ‫دادة‬‫ع‬‫ة‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫لع‬ ‫د‬‫ص‬‫سا‬ ‫دارنص‬‫ن‬ ‫سة‬‫ز‬‫د‬‫ت‬‫ر‬ ‫س‬ ‫دل‬‫ر‬
‫سرعصل‬ ‫وظلوف‬ ‫ءة‬ ‫ت‬.
The Interpretive Heritage of the Quran between Originality and Modernity
ABSTRACT
The approaches of the interpreters varied and their methodologies diversified
in the manner of their dealing with interpreting the Book of Almighty God.
So, they left an important interpretation heritage. However, not all what is in
this heritage can be taken as it is, because the words of the interpreters are
not revealed text. We are Allah’s worshippers in the expressions of this book
and we are not worshippers of the expressions of the interpreters.
This research deals with the mechanism of dealing with this heritage in the
scope of the call for modernity and novelty. For we have to look at the Holy
Quran with the view of the age and the reality in which we live. Each age has
its special circumstances which distinguish it from other age. The Qurán is
Allah’s Book for all people since it had been revealed to Prophet
Mohammad, may Allah’s prayer and peace be upon him, till the Judgment
Day. We emphasize that modernity (novelty) which is sought in the
interpretation is not based on going beyond the Quranic text or rejecting the
efforts of the previous interpretations. Rather, it is committed to the original
text and reconsideration of the human effort related to interpreting this text in
a way which is appropriate to the circumstances of the age.

3. 2
‫تمهي‬‫ـــ‬‫د‬
‫ددل‬‫د‬‫ص‬‫ا‬ ‫نة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬‫دم‬‫ن‬‫ل‬ ‫و‬ ‫ددع‬‫د‬‫ر‬‫سرخا‬ ‫دتول‬‫د‬،‫ود‬ ‫ساواع‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬،‫سم‬‫دل‬‫د‬‫ن‬‫د‬‫د‬ ‫اا‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬، ‫ي‬‫دك‬‫د‬‫ر‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫نق‬ َّ‫و‬
‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫اا‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫قا‬ ‫وتوي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫كا‬ ‫نأ‬ ‫سة‬‫ز‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ر‬ ‫س‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دوا‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سرو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫أ‬‫ب‬‫ن‬ ‫ع‬‫ل‬‫س‬‫ددب‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ة‬َّ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫سرال‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫سرع‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سرث‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫ةع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫س‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬
‫ودعوة‬ ‫ف‬ ‫وعا‬.
‫س‬ ‫د‬ ‫ع‬ ‫دا‬‫ن‬َّ‫ث‬ ‫دار‬‫ع‬‫وت‬ ‫ان‬ ‫دن‬، ‫هللا‬ َّ‫و‬ ‫هللاع‬ ‫دام‬‫ت‬‫ك‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫دا‬‫ض‬‫او‬ ‫دل‬ ‫ا‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫دل‬‫ق‬‫ظ‬ ‫و‬‫ل‬‫س‬‫ددب‬‫ت‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫ن‬‫كتا‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫دل‬‫ظ‬‫رن‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ك‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫كا‬ ‫دتننا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫س‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫اعان‬.‫دار‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ت‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬:((

))
1
.‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫زان‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫ي‬‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫ت‬ ‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫نة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬ ‫ددبل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ب‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سا‬‫و‬
‫نقا‬ ‫نع‬.
‫س‬ّ‫د‬‫ر‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫دو‬‫د‬،‫سر‬ ‫دة‬‫د‬‫ق‬‫سرن‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫داعد‬، ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫ا‬‫سا‬ ‫و‬‫و‬‫دل‬ ‫ر‬–‫داو‬‫د‬‫ض‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دوا‬‫د‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ك‬-‫دو‬‫د‬‫ر‬:
"‫د‬ ‫اأار‬ ‫دتن‬‫ن‬ ‫و‬ ‫سلع‬‫ل‬‫د‬،‫و‬ ‫ي‬‫دوز‬‫ن‬‫ك‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫دا‬‫س‬‫عا‬ ‫داة‬‫ث‬ ‫سر‬ ‫دم‬‫ر‬‫ك‬ ‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬ ‫اعان‬ ‫دن‬‫ض‬‫ونو‬ ‫دد‬‫ص‬‫ا‬ ‫ا‬ ‫و‬‫س‬‫د‬‫ب‬ ‫دا‬‫ا‬‫ن‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫تن‬ ‫،و‬‫ب‬
‫وم‬ ‫سر‬‫و‬ ‫وا‬ ‫ع‬ ‫ر‬"
2
.
‫هللا‬ ‫دام‬‫د‬‫ت‬‫ك‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫تن‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دل‬‫د‬ ‫سرنظ‬ ‫دا‬‫د‬‫م‬ ‫سران‬ ‫داا‬‫د‬‫ن‬‫سمق‬ ‫د،س‬‫د‬‫ر‬ ‫دتألم‬‫د‬،‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫ن‬‫ننن‬ ‫دا‬‫د‬‫ن‬‫ر‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫ع‬‫ف‬‫ا‬‫ث‬ ‫دد‬‫د‬ ‫و‬ ‫ف‬‫ا‬‫ا‬ ‫دد‬‫د‬‫ق‬
‫نا‬ ‫رد‬ ‫ل‬‫س‬‫ن‬‫تو‬‫سر‬ ‫ر،س‬‫ل‬ ،‫سرتن‬ ‫س‬‫ل‬‫سرت‬ ‫او‬ ‫سرقاو‬ ‫س‬‫ة‬‫ي‬‫اة‬ ‫سا‬ ،‫ر‬ ‫نل‬ ‫اكتناتنا‬ ‫ن‬ ‫تزخل‬ ،‫سر‬.
‫د‬ ‫سردق‬ ‫د‬ ‫سقر‬ ‫داو‬ ‫وة‬ ‫ع‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫د،س‬‫ر‬ ‫دا‬‫ي‬‫ت‬ ‫د‬‫ن‬‫و‬ ‫سرام‬‫و‬ ‫داون‬‫ص‬‫سر‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫ظ‬‫سرن‬ ‫داو‬ ‫رب‬ ‫د‬ ‫سرن‬ ‫ر،س‬ ‫أتل‬ ‫و‬
‫اع‬ ‫سرتعاا‬ ‫نل‬.
‫ظلون‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫زان‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ال‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫ور‬ ‫دددةع‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ات‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫زان‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫س‬‫ل‬‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫س‬‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫تن‬ ‫ف‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫سقو‬ ‫نا‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ب‬‫ن‬‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬
‫دل‬ ‫ا‬ ‫دو‬‫ع‬ ‫دز‬ ‫ا‬ ،‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫داص‬‫خ‬‫سر‬ ‫د‬‫ع‬‫مان‬ ‫د‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫سرتنا‬ ،‫ر‬ ‫او‬ ‫ل‬ ،‫تن‬ ‫وك‬ ‫واخلياتقاع‬.،‫د‬‫ر‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫د‬‫ا‬‫نتعا‬ ‫دم‬ ‫نك‬
‫دم‬‫د‬‫ض‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫نخ‬‫ل‬‫تا‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ر‬ ‫ف‬‫ا‬‫دن‬‫د‬،‫انا‬ ‫داو‬‫د‬‫ك‬ ‫ف‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ض‬ ‫ان‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬‫ث‬‫س‬‫ل‬‫ت‬ ‫دا‬‫د‬‫ر‬‫ناعتنال‬ ‫دا‬‫د‬‫ر‬‫نتياوز‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫له‬ ‫د‬‫د‬،‫سرتنا‬‫د‬‫د‬ ‫ن‬‫ل‬‫نم‬ ‫دا‬‫د‬‫ق‬‫ب‬ ّ‫د‬‫د‬،‫نتا‬ ‫ة‬ ‫ه‬
‫ددس‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫سرا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دارنص‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫داونقا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫ت‬‫دنق‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬((
))
3
‫ه‬‫ف‬‫س‬‫ل‬‫ا‬ ‫خ‬ ّ‫رنا‬ ‫ةو‬ ‫ة‬
‫د،س‬‫ر‬ ‫د‬ ‫تن‬ ‫د‬ ‫ع‬ ‫د‬‫ا‬‫سرع‬ ‫ا‬ ‫د‬‫خ‬ ‫دو‬‫ا‬ ّ‫د‬‫ر‬،‫و‬ ‫ع‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫سرتعاا‬ ‫نل‬ ‫سراعتدا‬ ‫سرانق‬ ‫اث‬ ،‫سر‬‫و‬ ‫ع‬‫ف‬‫ا‬‫ثارث‬
‫ه‬ ‫ع‬ ‫سربناء‬‫و‬ ‫س‬‫ل‬‫سرت‬
‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬‫ا‬‫سرتعا‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬‫و‬ ‫دد‬‫د‬ ‫تيد‬ ‫ر‬ ‫سم‬‫و‬‫د‬‫ع‬‫د‬ ‫سقو‬ ‫نا‬ ‫دد‬‫ر‬‫و‬.‫ددع‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ،‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫ع‬ ‫مب‬ ‫دا‬‫ا‬‫سمه‬‫و‬
‫،رّه‬ ‫ك‬ ‫او‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ةه‬‫ل‬‫سراعاص‬‫و‬ ‫ساصار‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫ق‬ ‫سرع‬ ‫واا‬ ‫قاه‬ ‫ن‬ ‫ياب‬ ‫سم‬‫و‬ ‫ب‬ ،‫سر‬ ‫و‬ ‫و‬
‫رقا‬ ‫نع‬ ‫ا‬ ‫ران‬ ‫ةيانام‬ ‫عو‬ ‫ن‬ ‫ر‬ ‫سرن‬ ‫ر،س‬ ‫ياء‬ ،‫،ا‬ ‫،و‬ ،‫ر‬.

4. 3
‫األول‬ ‫المبحث‬
‫آن‬‫ر‬‫الق‬ ‫وهداية‬ ‫التفسير‬ ‫علم‬
‫األول‬ ‫المطلب‬:‫التفسير‬ ‫معنى‬
‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫سرتن‬‫د‬‫د‬‫أ‬‫ر‬:‫داو‬‫د‬ ‫سرب‬‫و‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬‫ر‬‫سر‬‫سر‬‫و‬‫دم‬‫د‬‫ر‬‫ي‬.‫دلء‬‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫دل‬‫د‬ ‫س‬،‫ون‬:‫د‬‫د‬‫ن‬‫نا‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ض‬‫و‬.‫دلس‬‫د‬‫ن‬‫سر‬ ‫ب‬‫دلم‬‫د‬،‫ون‬:‫دنت‬‫د‬‫ر‬‫ك‬ ‫ة،س‬
‫دا‬‫د‬‫د‬ ‫نم‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ن‬‫ل‬‫وع‬
4
.‫دنقانل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سا‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫س‬‫ل‬‫سر‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬‫ق‬" :‫دل‬‫د‬‫د‬،‫سرن‬:‫دوا‬‫د‬‫د‬ ‫سراع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سراع‬ ‫دال‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫ةظ‬"
5
.‫دار‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ت‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬‫ق‬:((

))
6
.‫و‬‫دو‬‫د‬‫ر‬‫دتعا‬‫د‬،
‫سرير‬ ‫ونل‬ ‫،ل‬ ‫سر‬ ‫سريرم‬ ‫نل‬ ‫رأ‬‫س‬ ‫نل‬ ‫س،تعاار‬‫و‬ ‫ع‬ ‫ور‬ ‫سراع‬ ‫سراعانل‬ ‫عو‬ ‫م‬‫يثل‬ ‫رثانل‬.
‫وع‬ ‫صم‬ ‫س‬ ‫نل‬ ‫اا‬‫ااء‬ ‫سرع‬ ‫ننو‬‫د‬‫ر‬ ‫س‬‫و‬‫دع‬‫ض‬‫و‬‫ةع‬‫ل‬‫د‬ ‫كث‬ ‫دام‬‫ن‬‫ن‬‫ل‬‫تع‬‫دام‬‫ن‬‫ن‬‫ل‬‫سرتع‬ ،‫د‬‫ر‬‫و‬‫دو‬‫ا‬ ‫د‬‫ن‬ ‫اخت‬ ‫دم‬‫ن‬‫كا‬ ‫و‬‫س‬‫و‬
‫ةر‬ ‫تقدف‬ ‫واا‬ ‫سراعن‬ ‫يق‬ ‫او‬ ‫دة‬ ‫ات‬ ‫نننقا‬ ‫نظع‬ ‫سر‬ ‫يق‬.‫قا‬ ‫ك‬ ‫نقل‬‫د‬ ‫ن‬ ‫دة‬ ‫ع‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ‫دة‬ ‫ع‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫ع‬ ‫تتنا‬
‫نل‬‫و‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫اعانل‬ ‫او‬ ‫ب‬‫ع‬‫ن‬‫ل‬‫سرنر‬ ‫سرماق‬ ‫قدل‬.
‫د‬‫ن‬‫نأ‬ ‫داو‬ ‫بو‬ ‫علن‬ ‫د‬ ‫ن‬"‫د‬ ‫ن‬ ‫دة‬ ‫ع‬‫دو‬‫ع‬‫د‬ ‫سد‬‫ل‬‫سمن‬ ‫دا‬‫ق‬‫كاا‬ ‫و‬ ‫تقا‬ ‫ددرو‬‫ا‬‫و‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬ ‫داظ‬‫ن‬‫نأر‬ ‫دا‬‫م‬‫سرن‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫ك‬
‫ب‬ ‫سرتلك‬‫و‬‫ع‬‫س‬ ‫قا‬ ‫واعان‬‫وتت‬ ‫مع‬ ‫سرتلك‬ ‫ار‬ ‫قا‬ ‫ع‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫رتل‬‫س‬‫ا‬‫ا‬ّ‫ر،ر‬ ‫م‬"
7
.
‫دانل‬‫د‬‫ق‬‫سرزل‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫وعل‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫نأ‬:"‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬‫ر‬ ‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫نة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬ ‫سر‬ ‫سا‬‫و‬‫د‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ع‬ ‫د‬‫د‬ ‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ن‬ ‫دة‬‫د‬ ‫ع‬‫هللا‬ ‫سد‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬
‫ن‬‫ل‬‫سرنر‬ ‫سرماق‬ ‫دل‬ ‫ن‬ ‫تعار‬"
8
.
‫ن‬‫ل‬ ،‫سرتن‬ ‫ة‬ ‫ع‬‫،ة‬ ‫س‬ ‫بق،س‬ ‫ال‬ ‫ب‬،‫و‬ ‫سرتب‬‫و‬ ‫سريرم‬ ‫او‬ ‫ن‬ ‫راا‬ ‫ع‬.‫دوةع‬ ‫سرع‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫و‬‫دو‬ ‫دة‬، ‫س‬ ‫د،س‬‫ق‬‫ب‬ ‫سختص‬‫و‬
‫وع‬ ‫د‬‫د‬ ‫سرتب‬‫و‬ ‫دم‬‫د‬‫ر‬‫سري‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دتا‬‫د‬‫ر‬‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫ق‬ ‫ك‬ ‫دا‬‫د‬‫ق‬‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫و‬ ‫داع‬‫د‬‫ق‬‫ان‬ ‫هللا‬ ‫سد‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫داو‬‫د‬ ‫وة‬ ‫د‬‫د‬ ‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫داظ‬‫د‬‫ن‬‫ناار‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬‫ق‬ ‫رع‬‫ددل‬‫د‬‫ق‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫ري‬‫ع‬
‫د‬‫د‬‫د‬، ‫س‬ ‫دادة‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ز‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫ا‬ ‫ت‬ ‫س‬‫و‬‫تعدسد‬‫ع‬‫ك‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ك‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫هللا‬ ‫سد‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫تب‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫وق‬‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫و‬‫دو‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرتن‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫أ‬
‫عدس‬
9
.
‫د‬‫د‬‫ي‬‫ا‬ ‫دد‬‫د‬‫ا‬ ‫دالع‬‫د‬‫ق‬‫سمظ‬‫و‬ ‫داو‬‫د‬ ‫سرب‬‫و‬ ‫دم‬‫د‬‫ر‬‫سري‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬ ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫لع‬ ‫د‬‫د‬،‫سرتن‬ ‫دة‬‫د‬ ‫رع‬ ‫دابا‬‫د‬،‫سر‬ ‫دوة‬‫د‬‫ق‬‫سران‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫ق‬‫ظ‬
‫دل‬‫ر‬‫سرن‬ ‫سريقد‬ ‫ةر‬ ‫ة‬ ‫سرع‬ ‫ر،س‬‫م‬ ‫دد‬‫ر‬‫س‬ ‫دال‬‫ق‬‫مظ‬‫داظ‬‫ن‬‫سار‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫سدة‬‫ل‬‫د‬‫ا‬‫سر‬.‫ن‬‫او‬ ‫دص‬‫ن‬ ‫دود‬‫ي‬‫و‬ ‫دل‬‫ض‬‫ت‬ ‫ت‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ‫د‬‫ا‬ ‫ك‬
‫سد‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫دو‬‫د‬‫ع‬ ‫دم‬‫د‬‫ر‬‫ي‬ ‫ر‬ ‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ّ‫د‬‫د‬‫ر‬، ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دم‬‫د‬‫ك‬‫ع‬ ‫دل‬‫د‬،‫سران‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ا‬.‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬‫و‬‫دا‬‫د‬‫ن‬‫ر‬‫دو‬‫د‬‫ر‬‫نةع‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬ ‫سر‬ ‫دام‬‫د‬‫دوز‬‫د‬‫ي‬ ‫و‬
‫سر‬ ‫دارنص‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫م‬‫اخا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ري‬‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫تخ‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ت‬ ‫دلور‬‫د‬،‫ا‬‫سر‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫تن‬‫دان‬‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬ ‫ساي‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫بي‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬ ‫اكتن‬‫ع‬‫س‬‫او‬

5. 4
‫سر‬‫و‬‫دل‬‫و‬ ‫د‬‫ن‬ ‫سراك‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫اخام‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫ددد‬‫د‬‫ي‬‫ات‬‫ع‬‫د‬‫د‬‫سراخام‬ ‫دم‬‫ي‬‫س‬‫و‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬‫و‬‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دل‬‫ظ‬‫ن‬ ‫و‬ ‫م‬‫وع‬‫دل‬‫و‬‫و‬‫د‬‫ن‬‫ا‬ ‫دتننإ‬‫د‬،‫دة‬‫د‬‫ك‬ ‫سر‬
‫عل‬‫سررل‬‫ع‬‫قام‬ ‫سرتوي‬‫و‬ ‫ة‬ ‫سر‬‫و‬.
‫الثاني‬ ‫المطلب‬:‫آن‬‫ر‬‫الق‬ ‫هداية‬ ‫وتجلية‬ ‫التفسير‬ ‫علم‬
‫ة‬ ‫ع‬‫ل‬ ،‫سرتن‬‫تبتاو‬‫ل‬‫ا‬ ‫ر‬:
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ساو‬:‫دز‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫ل‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫تنا‬‫ابقا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫تن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬‫داظ‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سار‬‫سر‬‫أل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ن‬‫و‬ ‫ع‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سري‬ ‫سم‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫س‬‫ع‬‫و‬‫داو‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ب‬‫سر‬‫دم‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫ن‬
‫ا‬ ‫سرن‬‫د‬‫د‬‫دص‬‫د‬‫ص‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دا‬‫د‬،‫سرتو‬ ‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬ ‫ق‬ ‫سرن‬ ‫داة‬‫د‬‫ك‬ ‫سا‬ ‫و‬ ‫ع‬...‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬‫ع‬‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دل‬‫د‬،‫سران‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ر‬‫دل‬‫د‬‫ب‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬ ‫دم‬‫د‬، ّ‫د‬‫د‬‫ر‬، ‫داو‬‫د‬‫ك‬‫و‬
‫وة‬ ‫ع‬.‫ا‬ ،‫سر‬ ‫سء‬‫ل‬‫سق‬‫و‬ ‫ن‬ ‫سرضع‬ ‫ام‬ ‫س‬‫و‬‫سرل‬‫و‬ ‫ام‬ ‫سو‬‫ل‬،‫سم‬ ‫او‬ ‫تن‬ ‫ةر‬ ‫تاج‬ ‫ت‬ ‫سرتل‬ ‫س‬‫ل‬‫سرت‬ ‫كتم‬ ‫ترك‬ ،‫ور‬.
‫و‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫سرثان‬:‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ردس‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫تي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ساع‬ ‫ددنقة‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬‫د‬ ‫ونيع‬ ‫ددودع‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬ ،‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫ابقا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫داوز‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫ت‬‫و‬‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫وتعار‬
‫ع‬ ‫داة‬‫ك‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫داس‬‫ن‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫رل‬ ‫اا‬ ‫ن‬ ‫هللا‬ ‫كا‬ ‫و‬‫دتن‬‫ن‬ ‫و‬ ‫سو‬‫و‬‫سال‬ ‫د،م‬‫ت‬‫ي‬ ‫د‬‫ي‬‫و‬ ‫د‬‫دوم‬ ‫سر‬.‫د‬ ‫سرخ‬ ‫دل‬‫ر‬ ‫د‬‫ن‬‫ت‬‫ل‬‫سرا‬ ،‫د‬‫ر‬‫و‬
‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرتن‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬،‫نا‬‫لع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرتن‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سم‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرادل‬ ‫ام‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ك‬‫ددا‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫و‬‫ت‬‫ق‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫ة‬‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ي‬
‫دانل‬‫د‬‫أ‬‫سان‬‫ع‬‫دز‬‫د‬ ‫سراتا‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫ص‬‫سم‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫انق‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دال‬‫د‬، ‫دو‬‫د‬‫ا‬‫و‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫رتن‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سريد‬ ‫دلل‬‫د‬‫ع‬‫سر‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ددعوة‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬
‫نة‬‫ل‬‫سري‬ ‫و‬‫ل‬ ‫سر‬،‫سران‬ ‫او‬‫لضا‬ ‫د‬ ‫لر‬ ‫سرر‬‫و‬ ‫عبدة‬ ‫كامااة‬ ‫نوع‬‫ل‬.
‫س‬‫و‬‫د‬‫ن‬‫وة‬ ‫لع‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫د‬‫ر‬‫ساو‬ ‫د‬،‫سرادل‬ ‫دنق‬‫ا‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫ف‬‫س‬‫ل‬‫د‬ ‫كث‬ ‫س‬‫و‬‫ناد‬ ‫قد‬ ‫سرثان‬ ،‫سرادل‬ ‫ام‬ ‫ص‬ ‫س‬‫و‬ ‫خن‬ ‫و‬
‫د‬‫د‬ ‫ع‬.‫دو‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫وع‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬‫ثن‬ ‫س‬ ‫ر‬‫دو‬‫د‬‫ا‬‫اي‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دا‬‫د‬ ‫م‬ ‫داء‬‫د‬‫ن‬‫سرب‬ ‫داة‬‫د‬‫ا‬‫وت‬ ‫داوع‬‫د‬ ‫كاربن‬ ‫د‬‫د‬ ‫سرثان‬‫و‬ ‫داس‬‫د‬،‫كاا‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ساو‬ ‫د‬‫د‬،‫سرادل‬ ‫دم‬‫د‬‫ن‬‫نكا‬
‫سرثا‬ ‫م‬ ‫تي‬ ‫راا‬ ‫ساور‬‫ن‬.
ّ‫دل‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ام‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرادل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ردس‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫سرن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬ ‫س‬‫و‬‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫سبت‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرا‬ ‫دأو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫س‬‫و‬‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬
‫ناع‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫سرت‬‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫ك‬‫سرن‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬ ‫ة‬‫ل‬‫سرت‬‫و‬ ‫دار‬‫د‬‫ا‬‫يت‬ ‫س‬‫و‬ ‫دادع‬‫د‬‫ص‬‫قت‬ ‫س‬‫و‬ ‫د‬‫د‬،‫ا‬ ،‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬‫قا‬ ‫وتوي‬‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬ ‫يتااع‬ ‫س‬ ‫دنن‬‫د‬، ‫س‬‫و‬‫د‬‫د‬ ‫ويق‬
‫سر‬‫و‬ ‫ل‬ ‫تأ‬‫سر‬‫سرلكود‬ ‫،ل‬ ‫ك‬ ‫ور،س‬ ‫بناءع‬‫مون‬ ‫قلونا‬ ‫و‬‫او‬ ،‫سرا‬ ‫عار‬ ،‫سر‬ ‫ضال‬ ‫سر‬‫دددم‬‫ع‬‫وت‬ ‫دم‬ ‫سرتخ‬ ‫دار‬‫ر‬‫ن‬ ‫ع‬ ‫د‬
‫دانبل‬‫ن‬ ‫ع‬‫دارل‬‫ظ‬‫ا‬‫ء‬ ‫دل‬‫ر‬‫ج‬‫دلو‬‫خ‬‫سر‬ ‫د‬‫ي‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫د‬،‫سرا‬ ‫دد‬ ‫نأ‬ ،‫د‬‫خ‬‫سا‬‫و‬ ‫ددرا‬ ‫وتيد‬ ‫دار‬‫د‬‫ض‬‫ساو‬ ‫دل‬ ‫رتأ‬‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫و‬‫دس‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫دة‬‫ق‬‫ب‬
‫م‬ ‫سرتخ‬.
‫ددسا‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬ ‫نو‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫سران‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دانل‬‫د‬‫د‬‫أ‬‫سان‬ ‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ي‬ ‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫دام‬‫د‬‫د‬‫ع‬ ‫د،س‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫أو‬ ‫سر‬ ‫دام‬‫د‬‫د‬‫ك‬ ‫نارااا‬ ‫داءرة‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سعت‬
‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ظ‬‫سرن‬ ‫دو‬‫د‬‫ع‬ ‫دادرة‬‫د‬‫ع‬‫سبت‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫سري‬‫و‬‫و‬‫د‬‫د‬ ‫سريون‬ ‫داوا‬‫د‬ ‫سر‬ ‫سء‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫س‬‫و‬ ‫داة‬‫د‬ ‫سر‬ ‫دادة‬‫د‬ ‫ر‬ ‫دارن‬‫د‬‫ص‬
‫ق‬ ‫ساخ‬‫و‬ ‫يتااع‬ ‫س‬‫و‬‫ع‬‫ا‬ ‫ل‬ ‫وا‬ ‫ن‬‫هللا‬‫د‬‫ث‬ ‫د‬ ‫دل‬‫ن‬‫و‬‫دل‬ ‫سر‬ ‫دو‬‫ع‬:"‫و‬‫او‬ ‫د‬،‫سرا‬ ‫دو‬‫ن‬‫د‬ ،‫ة‬ ‫دم‬،‫ق‬ ‫دل‬‫ن‬‫س‬‫و‬‫د‬ ‫دنت‬ ‫و‬ ‫د‬‫ب‬
‫دانل‬‫د‬‫د‬ ‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫س‬‫و‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ومن‬ ‫دوز‬‫د‬‫ن‬‫سري‬‫دو‬‫د‬‫د‬‫ع‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫نت‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬‫سري‬‫ددقا‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫دل‬‫د‬ ‫سرن‬...‫س‬‫و‬ ‫دوا‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫دم‬‫د‬ ‫وك‬‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫ن‬ ‫،س‬‫س‬‫و‬ ‫دنا‬‫د‬،
‫و‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫ل‬ ،‫رتن‬‫س‬‫ل‬ ‫ن‬‫و‬ ‫سرن،ا‬ ‫بناء‬ ‫ة‬ ‫ة‬ ‫ق‬‫أ‬‫دو‬‫ق‬ ‫د‬‫ت‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫ص‬‫سر‬ ‫داد‬‫ص‬ ‫لف‬ ‫ج‬‫اخل‬ ‫او‬ ‫ج‬‫خل‬ ‫و‬ ‫وصع‬

6. 5
‫دانا‬‫ن‬‫سرا‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬ ‫د‬ ‫ع‬ ‫دتا‬‫ر‬‫س‬ ‫دا‬‫ا‬‫ن‬ ‫دار‬‫ن‬‫نت‬ ‫س‬ ‫ددة‬‫ع‬ ‫دوة‬‫ر‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ّ‫د‬‫ر‬، ‫ل‬ ‫واو‬ ‫رو‬‫د‬ ‫ساخلو‬‫و‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫سردن‬-
‫ويورقاا‬ ‫تة‬ ‫ع‬ ‫ساال‬ ‫س،تياار‬ ‫اا‬-‫وتنر‬ ‫سريق‬ ‫نعة‬‫سرياود‬"
10
.
‫ع‬ ‫ة‬‫ل‬‫دو‬‫د‬‫د‬‫ث‬‫ر‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫ن‬‫س‬‫و‬‫سرت‬ ‫دار‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سرا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫ن‬‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬‫س‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫كث‬ ‫دوم‬‫د‬‫د‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫دامنل‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سر‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرتن‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ك‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫وان‬ ‫ع‬ ‫ب‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سر‬
‫سم‬‫ل‬‫دا‬‫ن‬‫سرع‬‫و‬ ‫ة‬ ‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫دة‬ ‫ع‬ ‫دوم‬ ‫دل‬‫ت‬‫سر‬ ‫دن‬، ‫سرن‬ ‫سم‬‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫ض‬ ‫و‬ ‫دأنقاع‬‫ر‬ ‫و‬ ‫وع‬ ‫ساا‬ ‫دة‬ ‫بت‬ ‫تضل‬ ‫سرتل‬ ‫ام‬ ‫سررم‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫وعدسر‬ ‫دانل‬‫د‬‫د‬‫ة‬‫ل‬‫سر‬ ‫دنق‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬،‫و‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ع‬ ‫ف‬‫س‬‫دد‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ون‬ ‫ف‬‫س‬‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫تع‬ ‫ة‬ ‫ددنا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ز‬‫ت‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سريا‬.‫دو‬‫د‬‫د‬‫ع‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫ت‬ ‫دار‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سرا‬ ،‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫و‬
‫سرا‬‫دل‬‫ن‬ ‫د‬‫ق‬‫تأل‬ ‫انقا‬ ‫ع‬ ‫ت‬ ‫وردس‬ ‫و‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫نول‬ ‫ة‬ ،ّ‫د‬‫ن‬ ‫د‬ ‫ع‬ ‫دعم‬‫ص‬ ‫د‬‫ن‬‫ن‬‫ل‬‫ا‬ ‫ام‬ ‫دم‬‫ص‬‫وا‬ ‫ع‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫وك‬ ‫د‬ ‫رنظ‬ ‫د‬ ‫انا‬
‫و‬‫دو‬ ‫دوا‬ ‫ت‬ ‫داع‬‫ر‬‫لاوز‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ق‬ ‫اأار‬‫د‬‫ا‬ ‫بتعار‬ ‫دار‬‫ن‬‫نت‬ ‫س‬‫و‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬ ‫د‬ ‫ردس‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دوا‬‫ص‬‫سرو‬.‫س‬‫ل‬‫دتنك‬،‫ا‬ ‫داا‬ ‫ن‬:"‫دلننا‬‫د‬‫ص‬‫سن‬
،‫د‬‫خ‬‫سا‬ ‫دو‬‫ع‬‫و‬‫دلو‬‫ب‬‫دتأا‬‫ر‬ ‫س‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ع‬ ‫ن‬ ‫داا‬‫ض‬‫وا‬ ‫د‬ ‫ناعان‬ ‫د‬‫ا‬‫سرع‬‫و‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬‫عل‬‫س‬‫و‬ ‫د‬‫ظ‬‫نأرنا‬ ‫ا‬‫ن‬ ‫دد‬‫ن‬‫ع‬ ‫دوف‬‫ق‬‫سرو‬‫و‬ ‫د‬‫ن‬‫س‬‫و‬‫دو‬ ‫د‬‫ن‬‫ا‬
‫دوا‬ ‫دام‬‫ر‬‫واناق‬ ‫دا‬‫ظ‬‫رنا‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫دا‬‫ن‬ ‫ا‬ ‫دوة‬ ‫سر‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫ناا‬‫س‬‫و‬ ‫ع‬ ‫سن‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫ةر‬ ‫سرتخمل‬‫داة‬‫ك‬‫دتنتايام‬،‫س‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫ض‬‫نل‬
، ‫ر‬‫م‬‫ااو‬ ‫سم‬ ‫ةر‬ ‫تقة‬ ‫ردس‬ ‫و،او‬ ‫او‬ ‫رل‬ ‫و‬ ‫سرنرل‬ ‫اص‬ ‫نل‬‫دا‬‫ا‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬‫و‬ ‫و‬‫دل‬‫ر‬‫سر‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫د‬ ‫ةر‬ ‫ضننا‬‫و‬ ‫ع‬ ‫ن‬
‫لضاء‬‫س‬‫و‬ ‫سم‬‫ل‬‫سما‬ ‫،و‬ ‫ر‬ ‫ص‬‫سرعاا‬"
11
.
‫نارا‬‫دل‬‫ن‬ ‫دل‬،‫ن‬‫دل‬‫ظ‬‫ن‬‫ل‬‫داا‬‫ي‬‫د‬،‫سرادل‬ ،‫د‬‫ر‬‫د‬‫ا‬ ‫سرن‬ ‫دام‬‫ك‬‫ن‬ ‫و‬ ‫سم‬‫ل‬‫د‬‫ع‬‫سم‬ ‫دد‬‫ع‬‫س‬‫و‬ ‫ر‬ ‫دل‬ ‫تمب‬ ‫ددلس‬‫ب‬ ‫دوة‬
‫د‬َّ ‫سر‬ ‫د‬‫ت‬‫ن‬ ‫وظ‬ ‫دا‬‫ا‬‫ن‬‫س‬‫و‬ ‫نةع‬‫ل‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬ ‫دوص‬‫ص‬‫ن‬ ‫د‬ ‫ع‬‫دا‬‫ا‬ ‫دا‬‫د‬ ‫ت‬ ‫و‬‫دو‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫د‬،‫سرا‬ ‫دوا‬ ‫ع‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫د‬،‫ل‬‫د‬‫د‬‫و‬‫خام‬ ‫دال‬‫ك‬‫ن‬
‫دوس‬‫ن‬‫ن‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫ة‬ ‫دار‬‫ع‬‫سرت‬ ّ‫د‬ ‫ت‬ ‫دل‬ ‫و‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫سرد‬ ‫اوا‬ ‫سر‬ ‫عو‬ ‫نن‬‫ز‬‫ا‬ ‫ة‬ ‫وانار‬‫ة‬‫ل‬‫دا‬‫ن‬‫نع‬ ‫و‬ ‫وع‬ ‫ا‬ ‫د‬،‫سرا‬‫و‬ ‫دم‬‫ي‬ ‫دل‬‫خ‬
‫سرايتاا‬‫و‬ ‫سراتياا‬ ‫ا‬ ،‫سم‬ ‫سررخص‬ ‫نبنل‬‫و‬‫سز‬‫و‬‫سرات‬ ‫سرناض‬ ‫ال‬ ،‫سم‬
12
.
‫و‬ ‫را‬‫دعال‬‫ر‬ ‫دلع‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دنص‬‫ر‬‫س‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫د‬‫ق‬ ‫ع‬ ‫ر‬ ‫دة‬ ‫يد‬ ‫ف‬‫ا‬ ‫ن‬‫ل‬‫م‬ ‫ننتن‬ ‫و‬ ‫اكننا‬ ‫سردعوة‬ ،‫ر‬ ‫او‬ ‫ف‬‫ا‬‫ق‬ ‫سنم‬(‫و‬‫دل‬ ‫سر‬
‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ردس‬ ‫دام‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ك‬)
13
.‫ف‬‫س‬‫ل‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫أ‬‫ا‬ ‫ددنا‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫تن‬ ‫ر‬ ‫د‬‫س‬‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫سرع‬ ،‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫دت‬‫د‬‫د‬،‫س‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ر‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫ل‬‫سرت‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫تن‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ث‬‫ا‬ ،‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬
‫بل‬ ،‫سر‬ ‫تيا‬ ‫س‬‫ةن‬ ‫ع‬‫عبد‬ ‫سرر‬ ‫قاا‬ ‫كاا‬" :‫دل‬‫ن‬ ‫نا‬‫ل‬‫د‬‫ر‬‫سرت‬ ‫د‬‫ا‬‫ك‬ ‫و‬ ‫دوا‬ ‫سر‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫سد‬‫ل‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫دة‬‫ق‬‫ن‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ل‬ ‫س‬،‫سران‬ ‫،رام‬
‫ة‬ ‫سري‬ ‫نل‬ ‫سراودع‬ ‫سرقدس‬‫و‬ ‫سرعا‬ ‫ةر‬ ‫،وققا‬ ‫و‬ ‫سو‬‫و‬‫سال‬ ‫ي،م‬ ‫وي‬ ‫ع‬ ‫كاة‬ ‫سا‬‫و‬ ‫اود‬ ‫سرع‬"
14
.
"‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫ا‬
‫س‬
‫دل‬‫د‬‫ق‬‫سمر‬ ‫ل‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫س‬‫دأو‬‫د‬‫ن‬ ‫دوا‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫س‬‫دل‬‫د‬‫ر‬ ‫دال‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سرا‬ ‫داو‬‫د‬‫ك‬ ‫د،س‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ن‬‫ل‬‫دا‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫و‬‫و‬ ‫دا‬‫د‬ ‫نقاو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫د‬ ‫دنإ‬‫د‬‫ض‬ ‫و‬
‫دل‬‫ن‬ ‫د‬‫ن‬‫سرياا‬ ‫د‬ ‫سر‬ ‫م‬ ‫دد‬‫ر‬ ‫دا‬‫ر‬‫و‬ ‫د‬‫ض‬‫ن‬ ‫دا‬‫ا‬‫نق‬ ‫او‬ ‫ت‬ ‫س‬‫س‬‫د‬ ‫سرا‬ ‫سرنص‬ ‫اا‬ ‫يدرقاا‬ ‫نل‬ ‫و‬ ‫سمن،ان‬ ‫سراعلن‬‫و‬
‫دو‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬.‫د‬‫د‬،‫قد‬ ‫د‬‫د‬‫ع‬‫ا‬ ‫دنن‬‫د‬‫ص‬‫ت‬ ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬‫و‬ ‫نو‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫سرع‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬ ‫سر‬ ‫د‬‫د‬ ‫نقا‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫ا‬ ‫ني‬‫ل‬‫دد‬‫د‬‫ت‬ ‫دد‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬، ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دال‬‫د‬،‫سرا‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫ة‬
‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫س‬‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬-‫دا‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫ان‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫يا‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬-‫نا‬ ‫دور‬‫د‬‫ص‬‫او‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ان‬ ‫وث‬ ‫د‬‫د‬ ‫ن‬‫و‬ ‫داو‬‫د‬‫د‬،‫من‬‫؛‬‫دا‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سراع‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سرتو‬ ‫و‬
‫س‬
‫يتااعل‬ ‫س‬‫و‬ ‫س‬‫سرنكل‬ ‫سقع‬‫و‬ ‫س‬ ‫ناع‬ ‫ناعتنال‬ ‫و‬ ‫سمن،او‬ ‫ماقام‬ ‫اا‬ ‫ناريدا‬"
15
.
‫د،س‬‫د‬‫ر‬‫دو‬‫د‬‫ر‬‫سرت‬ ‫دنق‬‫د‬‫ا‬‫سر‬‫دد‬‫د‬‫ب‬‫ع‬ ‫دا‬‫د‬،‫ل‬ ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سريد‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫ن‬‫د‬‫د‬‫ث‬‫دس‬ ‫سر‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫اعا‬ ‫ر‬ ‫دد‬‫د‬‫ع‬‫ن‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ددسع‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫ر‬
‫ر‬ ‫د‬‫ث‬‫ا‬ ّ‫س‬‫ل‬‫ةد‬ ‫دود‬‫ي‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫دلو‬‫ض‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬‫ن‬‫ن‬ ‫لع‬ ،‫سرتن‬ ‫نل‬‫نع‬‫ل‬‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫دد‬‫ص‬‫ا‬ ‫وا‬ ‫دل‬ ‫س‬،‫سران‬ ‫د‬‫ا‬‫ع‬ ‫و‬ ‫د‬‫ب‬ ‫د‬‫ق‬ ‫ع‬.‫و‬‫د‬ ‫را‬ ‫دو‬‫ا‬‫تي‬

7. 6
‫دل‬‫ن‬ ‫د‬‫ي‬‫سرتو‬ ‫د،س‬‫ر‬‫دال‬‫د‬‫ن‬‫سعت‬‫ر‬ ‫د‬‫ن‬ ‫سراخت‬ ‫د‬‫ت‬‫ا‬ ‫د‬ ‫وت‬ ‫دا‬‫ق‬‫س‬‫و‬‫سر‬ ‫و‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ق‬‫دة‬‫ق‬‫ن‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫دل‬‫ث‬ ‫ا‬‫دلع‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دنص‬‫ر‬‫س‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫د‬‫ع‬‫سراود‬ ‫د‬‫د‬ ‫سر‬
‫نل‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫سرنص‬ ‫اا‬ ‫ل‬ ‫س‬،‫سران‬ ‫تعاا‬ ‫نل‬ ‫سراليع‬ ‫ة‬‫ل‬‫سردسو‬ ‫و،ا‬ ‫ور،س‬.
‫الثاني‬ ‫المبحث‬
‫المفهوم‬‫للمعا‬ ‫السلبي‬‫و‬ ‫اإليجابي‬‫ة‬‫ر‬‫ص‬
‫األول‬ ‫المطلب‬:‫التفسير‬ ‫في‬ ‫ة‬‫المعاصر‬‫و‬ ‫للتجديد‬ ‫الدعوة‬ ‫أبعاد‬
‫س‬‫و‬‫ب‬ ‫د‬‫ص‬ ‫دو‬‫ا‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫دتأ‬،‫سرا‬ ‫دل‬‫ع‬‫ن‬ ‫دا‬‫ض‬‫ت‬‫ل‬‫س‬ ،‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫سرانق‬ ّ‫،ر‬ ‫تعنل‬ ‫د‬ ‫سرتيد‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫سراعاص‬ ‫ةر‬ ‫سردعوة‬ ‫ر‬
‫دال‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫نب‬ ‫ر‬ ‫ف‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫نت‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫سراا‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫بدس‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ن‬‫ل‬‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ض‬ ‫ددا‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫ن‬‫ن‬
‫س‬
‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫سرع‬ ‫ددة‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫سرت‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫دلم‬‫د‬‫د‬‫د‬‫أ‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ةر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫و‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬
‫س‬‫سرع،كل‬‫و‬
‫س‬
‫سرصناعل‬‫و‬‫او‬ ‫رة‬‫نكال‬ ‫س‬‫و‬‫نصاا‬‫ة‬‫ل‬‫سرأ‬ ‫ان‬ ‫سرث‬ ‫نتيت‬ ‫اا‬ ‫ااة‬ ‫انقزا‬ ‫ي‬ ‫،رن‬ ‫ا‬ ‫خ‬‫ه‬
‫و‬‫رل‬ ‫ر‬‫ة‬‫ل‬‫سرنظ‬ ّ ‫ت‬‫سر‬‫د‬‫س‬ ‫ع‬‫دة‬َّ‫دل‬‫ي‬‫ا‬ ‫دل‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دنص‬ ‫ر‬‫ل‬ ‫دو‬‫ر‬‫س‬ ‫دو‬‫ع‬‫ه‬‫و‬‫دام‬‫ع‬‫قنا‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫د‬‫ع‬‫سرنان‬‫ف‬‫ا‬‫د‬‫ن‬‫اار‬ ‫د‬‫س‬‫ن‬‫ل‬‫نك‬
‫سث‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫،ت‬ ‫س‬ ‫دام‬‫د‬‫ن‬َّ‫اخ‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬‫ي‬‫ت‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ه‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ي‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ا‬‫ب‬ ‫دا‬‫د‬‫ص‬‫ق‬‫ا‬‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫س‬‫ل‬ ‫سن‬ ‫ب‬‫دلف‬‫د‬ ‫ونن‬ ‫ف‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ض‬‫س‬‫و‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ا‬‫ن‬‫تخ‬ ‫َّإ‬‫دن‬‫د‬‫خ‬‫ت‬‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫ف‬‫س‬‫د‬ ‫دد‬‫د‬‫ر‬
‫ة‬ ،‫سم‬ ‫نقة‬.
‫د‬‫د‬‫ن‬‫خ‬،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ظ‬‫ن‬-،‫د‬‫د‬‫ق‬‫ك‬ ‫ي‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬-‫ن‬ ‫دت‬‫د‬،‫ا‬ ‫و‬‫كو‬ ‫د‬‫د‬،‫دلمع‬‫د‬‫أ‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫ب‬‫ق‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬‫ا‬
‫دال‬‫د‬ ‫سراع‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬‫ك‬ ‫و‬‫دوة‬‫د‬‫ق‬‫ان‬ ‫دد‬‫د‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬‫ة‬‫ل‬‫دا‬‫د‬‫ض‬ ‫سر‬ ‫دة‬‫د‬‫ق‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫مل‬ ‫د‬‫د‬،‫سرا‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫ع‬.‫د‬‫د‬‫ر‬‫ا‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ر‬ ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫و‬
‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫ةع‬‫ل‬ ‫دق‬‫ر‬‫سر‬ ‫د‬‫ت‬‫ن‬‫ل‬‫نظ‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫و‬‫ددو‬ ‫خ‬ ‫ب‬‫دو‬‫ب‬‫س‬ ‫دا‬‫ق‬ ‫ع‬ ‫ن‬ ‫دم‬‫ص‬‫س‬ ‫سرتل‬(‫سر‬ ‫دد‬ ‫ت‬‫ا‬‫د‬ ‫أ‬‫و‬‫أ‬ ‫ر‬ ‫م‬‫ا‬‫دم‬‫ر‬)‫داا‬‫ق‬ ‫دا‬‫ا‬‫ن‬ ‫ع‬" :‫دوم‬ ‫سراأ‬ ‫ةو‬
‫د‬‫س‬‫ن‬‫وز‬ ‫دعال‬‫ر‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫نارأارم‬ ‫نامقتدسء‬ ‫ف‬‫س‬‫بد‬ ‫ف‬‫اورا‬‫د‬‫ت‬ ‫ون‬‫و‬ ‫داول‬،‫و‬‫س‬‫ف‬‫س‬‫دد‬‫ب‬ ‫دننس‬‫ر‬‫س‬ ‫و‬ ّ‫د‬‫ر‬، ‫دل‬‫ن‬ ‫دبم‬،‫سر‬‫و‬ ‫ع‬ ‫دد‬‫و‬‫س‬‫و‬‫وع‬ ‫د‬‫ر‬
‫ةر‬ ‫ادم‬ ‫سن‬‫و‬ ‫بقا‬ ‫ا‬ ‫او‬ ‫ن‬ ‫سريااا‬ ‫د‬ ‫تعت‬"
16
.
ّ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ف‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫س‬‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫ن‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫سرأا‬ ‫ة‬‫ل‬‫دا‬‫د‬‫د‬‫ض‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ناري‬ ‫داد‬‫د‬‫د‬ ‫عت‬ ‫س‬ ‫د،س‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫و‬‫دام‬‫د‬‫د‬ ‫دب‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ي‬‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫كث‬ ‫ل‬
‫سرا‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫دتأ‬‫د‬‫د‬،‫دار‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ونارا‬ ‫داع‬‫د‬‫د‬‫ة‬‫ل‬‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫داد‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫قت‬ ‫س‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫يتااع‬ ‫س‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫ا‬ ،‫سر‬ ‫داة‬‫د‬‫د‬ ‫نار‬ ‫و‬‫دلو‬‫د‬‫د‬ ‫س‬‫نر‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫دسو‬ ‫و‬ ،‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫ع‬
‫سقدسم‬‫و‬ ‫وة‬ ‫سرع‬ ‫نل‬ ‫ة‬‫ل‬‫سرأ‬ ‫سروضع‬‫نل‬ ‫د‬ ‫ال‬ ‫اع‬ ‫و‬ ‫وعل‬ ‫و‬‫دو‬ ‫،ن‬ ‫سرن‬‫و‬.‫ء‬ ‫دل‬‫ر‬ ‫د‬‫ا‬‫د‬ ‫ا‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫د‬‫ع‬‫ور‬‫و‬ ‫د‬، ‫د‬‫م‬
‫س‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫د‬‫د‬‫ك‬‫ن‬ ‫دوا‬‫د‬ ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬" :‫ف‬ ‫د‬‫د‬‫ض‬‫س‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ض‬‫سرنق‬ ‫دب‬‫د‬، َّ‫ةو‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫ن‬ ‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫سءع‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫و‬ ‫ج‬‫دو‬‫د‬‫ع‬ ‫دا‬‫د‬‫ق‬ ‫ن‬ ‫س‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫ف‬‫ا‬ ‫دت‬‫د‬،‫ا‬
‫ة‬‫ل‬‫دا‬‫د‬‫ض‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دلكاء‬‫د‬‫ر‬ ‫دة‬‫د‬‫ق‬‫ر‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬‫ك‬‫ورن‬ ‫ع‬‫ف‬‫س‬‫ددسد‬‫د‬‫ن‬ ‫دة‬‫د‬‫ق‬‫ر‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬‫ك‬‫رن‬ ‫قة‬ ‫ن‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫م‬ ّ ‫د‬‫د‬،‫ون‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫ة‬‫ل‬‫ساو‬ ‫ة‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬،:‫دا‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫ب‬ ‫راع‬‫س‬‫دل‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫دا‬‫د‬‫ر‬‫ل‬ ‫خ‬
‫عام‬‫ب‬ ‫واا‬ ‫انقا‬ ‫اد‬ ‫ب‬ ‫واا‬ ‫ع‬‫كل‬‫ب‬ ‫واا‬ ‫انقا‬ ‫س‬‫م‬ ‫ب‬ ‫واا‬ ‫راع‬‫س‬‫ل‬‫ب‬‫وا‬"
17
.‫دا‬‫ق‬‫س‬‫و‬ ‫دو‬‫ع‬ ‫دل‬‫ب‬‫تع‬ ‫و‬ ‫د‬، ‫د‬‫م‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫ددعوة‬‫ر‬‫س‬ ،‫ور‬
‫د‬‫ا‬‫ن‬‫ز‬‫سرق‬‫ع‬ ‫د‬‫د‬،‫سرنن‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سا‬ ‫ا‬ ‫د‬،‫سم‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫ا‬ ‫سرث‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬ ‫د‬‫ي‬‫خ‬ ‫سل‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫دل‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دلمع‬‫د‬‫أ‬‫سر‬ ‫ة‬‫ل‬‫دا‬‫د‬‫ض‬ ‫ن‬ ‫دال‬‫ق‬‫نب‬ ‫س‬‫و‬.،‫د‬‫د‬‫ر‬
‫دول‬‫م‬‫سرت‬‫و‬ ‫ددة‬ ‫سرت‬ ‫داة‬‫ا‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬ ‫عاو‬ ‫داة‬ ‫سا‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫دوة‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫دو‬‫ي‬‫ت‬ ‫دة‬‫ر‬ ‫نقا‬ ‫ف‬‫ا‬‫تااا‬ ّ‫ادل‬ ‫ع‬ ‫ولو‬ ‫ن‬ ‫ق‬ ‫رقا‬ ‫نتن‬ ‫رو‬ ‫سرتل‬ ‫ان‬ ‫سرث‬
‫د‬‫ر‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫ددة‬‫و‬‫س‬‫ل‬‫سر‬ ‫دل‬‫ق‬‫ن‬ ‫ف‬‫ا‬‫تااا‬ ّ‫،ر‬ ‫او‬ ‫سرعكس‬ ‫ع‬ ‫ب‬ ‫ع‬ ‫ضال‬ ‫سر‬‫و‬ ‫سرااد‬‫داة‬‫ا‬‫بز‬ ،‫د‬‫خ‬‫سا‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫سردسع‬‫و‬ ‫دااع‬‫ي‬‫سرا‬ ‫،س‬
‫سراعلن‬‫و‬ ‫ة‬ ‫سرع‬.

8. 7
‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ن‬‫ل‬‫ا‬ ‫و‬‫دل‬ ‫ر‬ ‫ف‬‫س‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫تن‬ ‫دا‬‫ن‬‫ر‬ ‫نت‬ ‫د‬‫د‬، ّ‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫و‬ ّ‫د‬‫ر‬، ‫دنو‬‫ن‬ ‫ددع‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫دو‬‫ر‬ ‫د،س‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬ ‫دل‬‫د‬‫ر‬ ،‫د‬‫ر‬ ‫دم‬‫ن‬‫كا‬ ‫ة،س‬
‫د‬‫ص‬‫ن‬ ‫و‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫ةر‬ ‫ام‬ ‫ب‬ ‫ع‬ ‫اضاون‬ ‫عو‬.‫دام‬‫ر‬‫تيا‬ ‫س‬ ‫دل‬‫ع‬‫ن‬ ‫دا‬‫ن‬‫ر‬ ‫دم‬‫ي‬‫نت‬ ‫دل‬‫ت‬‫سر‬ ‫دل‬‫ر‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫ظ‬‫سرن‬ ،‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫ث‬‫ا‬ ‫د‬‫ع‬‫ور‬
‫ن‬ ‫لع‬ ،‫سرتن‬ ‫نل‬ ‫لن‬ ‫سران‬‫د‬‫ث‬‫ا‬ ‫او‬ ‫ف‬‫ا‬‫كتن‬ ‫رنا‬ ‫أظقلم‬:‫دد‬‫ب‬‫رع‬ ‫دتن‬‫ن‬‫سر‬ ‫دار‬،‫ول‬ ‫ع‬ ‫ددانقول‬‫ر‬‫س‬ ‫دد‬‫ن‬‫ز‬ ‫دل‬‫ب‬‫ا‬ ‫داو‬‫ن‬‫سرعل‬‫و‬ ‫د‬ ‫سرقدس‬
‫اود‬ ‫ا‬ ‫راصمن‬ ‫و‬‫ل‬ ‫ر‬ ‫عصل‬ ‫رنقة‬ ‫اور‬ ‫وا‬ ‫سجع‬‫ل‬‫ن‬ ‫او‬ ‫سرل‬.
‫ة‬‫س‬‫و‬‫ت‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬ ‫دأو‬‫د‬‫ن‬ ‫داد‬‫د‬ ‫عت‬ ‫س‬‫د‬‫د‬‫وة‬‫ع‬‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫داوز‬‫د‬‫ي‬‫ت‬ ‫داس‬‫د‬، ‫د‬‫د‬‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬‫دل‬‫د‬‫ك‬‫سرتن‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫دل‬‫د‬‫ا‬ ‫ع‬‫و‬ ‫دو‬‫د‬‫ك‬‫ا‬
‫دو‬‫د‬‫ك‬‫و‬‫س‬‫او‬ ‫ع‬‫ف‬‫دو‬‫د‬‫ب‬ ‫ا‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دودة‬‫د‬‫ر‬‫سران‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫سرتعا‬ ‫ل‬‫دل‬‫د‬‫ن‬‫تع‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫ص‬‫سا‬ ‫دارنص‬‫د‬‫ن‬ ‫سة‬‫ز‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ر‬ ‫س‬‫ع‬‫دا‬‫د‬‫ا‬
‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ظ‬‫سرن‬ ‫دادة‬‫د‬‫ع‬‫ة‬‫دانل‬‫د‬،‫سمن‬ ‫دد‬‫د‬‫ق‬‫سري‬‫دا‬‫د‬ ‫سراتع‬‫ب‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫تن‬‫د،س‬‫د‬‫ر‬‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬‫ع‬،‫ة‬ ‫دلع‬‫د‬‫ص‬‫سرع‬ ‫دلوف‬‫د‬‫ظ‬‫و‬ ‫ءة‬ ‫دت‬‫د‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ن‬‫دو‬‫د‬‫ك‬‫ا‬
‫دال‬‫د‬‫ك‬‫ةن‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬‫دان‬‫د‬،‫سمن‬ ‫دول‬‫ل‬‫دة‬‫د‬‫ق‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬‫سر‬ ‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬‫دلع‬‫د‬‫ن‬‫ل‬‫دم‬‫د‬‫م‬‫سراخا‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬ ‫داو‬‫د‬،‫سمن‬ ‫س‬‫او‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ع‬‫د‬‫د‬‫ك‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دام‬‫د‬‫م‬‫سرخ‬ ‫ددد‬‫د‬‫ي‬‫ونت‬
‫دل‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫ر‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬ ‫اك‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ظ‬ ‫ر‬‫دم‬‫د‬‫د‬ ‫سرتي‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ة‬ ‫دت‬‫د‬‫د‬،‫ع‬‫دا‬‫د‬‫د‬‫م‬‫سرخ‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫تو‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫و‬‫م‬‫دم‬‫د‬‫د‬ ‫سرتي‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫رتو‬‫ع‬‫س‬ ‫ة‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬ ‫تي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬
‫دل‬‫د‬‫ي‬‫ر‬ ‫سة‬‫و‬‫دد‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫سراتعاق‬ ‫داا‬‫د‬ ‫ساي‬ ‫دم‬‫د‬‫م‬‫خا‬ ‫ددد‬‫د‬‫ي‬‫ات‬ ‫دام‬‫د‬‫م‬‫بخ‬‫د‬‫د‬ ‫سرن‬ ‫دوص‬‫د‬‫ص‬‫سرن‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬ ‫قو‬ ‫دا‬‫د‬‫ن‬‫ت‬‫ل‬ ‫س‬ ‫دتال‬‫د‬،
‫سرات‬ ‫اا‬ ‫ساي‬‫و‬‫ع‬‫سءة‬‫ل‬‫د‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫اك‬ ‫ي‬ ‫وك‬‫س‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫وتن‬ ‫دنص‬‫ر‬‫س‬‫دز‬‫ت‬‫ر‬‫ل‬ ‫د‬،‫سرتن‬ ‫دلو‬‫ر‬ ‫سة‬‫ع‬‫ا‬ ‫دتم‬،‫ن‬ ‫و‬‫داء‬‫ع‬‫د‬ ‫س‬
‫ن‬‫أ‬‫او‬ ‫ف‬ ‫ي‬ ‫س‬‫و‬‫سا‬‫اا‬ ‫ي‬‫قد‬‫ل‬ ،‫تن‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫سننلد‬‫نةع‬‫ل‬‫سري‬ ‫و‬‫ل‬ ‫سر‬‫دن‬‫ر‬‫س‬ ‫دم‬‫ق‬‫رتو‬ ّ‫د‬‫ر‬، ‫صن‬ ‫ورو‬‫دو‬‫ع‬ ‫ص‬‫داء‬‫م‬‫سرع‬
18
.‫دو‬‫ر‬‫و‬
‫دة‬ ‫نع‬ ‫دا‬‫ن‬‫ورين‬ ‫عع‬ ‫دوا‬،‫سرل‬ ‫دو‬‫ر‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬ ‫ع‬ ‫دزا‬‫ن‬ ،‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دخص‬‫ر‬‫سر‬ ‫داو‬‫ي‬‫ر‬ ‫نةع‬‫ل‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫و‬‫دل‬ ‫سر‬ ‫ل‬ ‫د‬،‫بتن‬ ‫دتص‬‫خ‬ ‫و‬ ‫ي‬‫د‬ ‫ا‬ ‫كاو‬
‫انتو‬ ‫داا‬‫د‬‫ي‬‫سرا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫ع‬‫ف‬ ‫داا‬‫د‬‫ك‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫د‬ ‫س‬،‫ن‬ ‫دة‬‫د‬‫ر‬ ‫دوا‬‫د‬،‫سرل‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دنص‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دتال‬‫د‬، ‫ن‬ ‫ددبلع‬‫د‬‫ت‬‫سر‬‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫ظ‬‫ن‬ ‫ر‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬
‫ة‬‫ل‬‫سراعاص‬‫و‬ ‫ساصار‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫ياا‬ ‫اتيدد‬ ‫ل‬ ،‫تن‬ ‫ا‬ ‫خ‬ ‫او‬ ‫سرعماءع‬‫و‬ ‫سرنااء‬.
‫الثاني‬ ‫المطلب‬:‫التجديد‬‫و‬ ‫ة‬‫المعاصر‬ ‫مفهوم‬ ‫تحديد‬
‫داو‬‫د‬ ‫ب‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دد‬‫د‬‫ب‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫سرتن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سرتيد‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ددعوة‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫سد‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬‫سرد‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ب‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬
‫سراصم‬ ‫ر،س‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫وت‬‫نع‬‫ورل‬ ‫ع‬ ‫اتص‬ ‫ي‬‫اعاو‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫او‬ ‫و‬َّ‫تيو‬ ‫أو‬ ‫سر‬ ‫اعنا‬ ‫نل‬ ‫د‬ ‫نارتيد‬
19
:
1.‫ة‬‫عقد‬ ‫ن‬ ‫ناس‬ ‫ور‬ ‫ع‬‫ف‬‫س‬‫اويود‬ ‫ال‬ ‫وا‬ ‫نل‬ ‫كاو‬ ‫قد‬ ‫د‬َّ‫سرايد‬ ‫سررلء‬ ‫و‬.
2.‫ة‬َّ‫ا‬ ‫اا‬ ‫ع‬ ‫مل‬ ‫قد‬ ‫سررلء‬ ‫ر،س‬ ‫و‬‫ف‬‫ا‬‫ا‬ ‫قد‬ ‫وصال‬ ‫ن‬‫و‬ ‫ل‬.
3.‫ة‬‫كاو‬ ‫سرتل‬ ‫ار‬ ‫سر‬ ‫اث‬ ‫ةر‬ ‫د‬ ‫ع‬ ‫قد‬ ‫سررلء‬ ّ‫،ر‬ ‫و‬‫ب‬ ‫و‬ ‫قب‬ ‫قا‬ ‫ع‬‫ا‬ ‫ونخ‬
‫دل‬‫د‬‫د‬‫ك‬، ‫داء‬‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫نة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫و‬‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫و‬(‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫سرتيد‬)‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫تت‬ ‫داو‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫دادةع‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫سم‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫سرن‬‫و‬ ‫داء‬‫د‬‫د‬ ‫سم‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ناع‬
‫دار‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫قو‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ك‬ ‫ددع‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫تيد‬ ‫ر‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫أ‬ ‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سراع‬:((

))
20
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫وقو‬ ‫ع‬:((


9. 8
))
21
.‫سرمبل‬ ‫قاا‬" :‫ف‬‫ا‬ ‫خ‬ ‫ةعادتقة‬ ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ة‬‫ل‬‫قد‬ ‫نو‬‫ل‬‫انك‬
‫وقة‬ ‫ون‬ ‫نناوقة‬ ‫نعد‬ ‫ف‬‫س‬‫د‬ ‫يد‬"
22
‫ل‬ ،‫سرتن‬ ‫ور،س‬ ‫ع‬-‫تل‬ ‫كاا‬-‫د‬ ‫تيد‬ ‫ر‬ ‫أو‬ ‫سر‬ ‫سراعن‬ ‫اا‬ ‫ف‬‫ان،ية‬.
‫داو‬‫د‬‫ض‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫دوا‬‫د‬" :‫دا‬‫د‬‫ا‬ ‫دلء‬‫د‬‫ر‬‫ر‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫ةو‬:‫دا‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دودة‬‫د‬‫ع‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫او‬ ‫ا‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬‫دأ‬‫د‬‫ر‬‫ن‬ ‫دوة‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫داو‬‫د‬‫ك‬
‫د‬‫ت‬ ‫داع‬‫ت‬‫سنن‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫دا‬‫ت‬‫ل‬‫و‬ ‫دلع‬ ‫ب‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫ة‬ ‫دلا‬‫ت‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫ن‬‫ا‬ ‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫بت‬ ّ‫د‬‫ر‬،‫و‬ ‫دع‬ ‫يد‬ ‫كأن‬ ‫قدا‬ ‫اا‬ ‫بدو‬ ‫ن‬ ‫وظقلع‬
‫د‬‫ر‬‫ساو‬ ‫ت‬‫ل‬‫دو‬‫ص‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫و‬‫كو‬ ‫اا‬ ‫قلم‬ ‫عود‬...‫د‬‫ن‬‫ع‬ ‫د‬‫ض‬‫،تعا‬ ‫س‬ ‫و‬ ‫ةع‬ ‫دد‬ ‫سر‬ ‫د‬‫ع‬ ‫مب‬ ‫دل‬ ‫تأ‬ ‫دا‬‫ن‬‫اع‬ ‫س‬ ‫د‬‫ر‬ ‫دد‬ ‫نارتيد‬
‫رلء‬ ‫نل‬ ‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫او‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫نق،س‬ ‫ابتيلع‬ ‫د‬ ‫ا،ت‬ ‫خل‬ ‫نرلء‬"
23
.
‫دل‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫ن‬ ‫دودود‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ساع‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬"‫داس‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سم‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫تمق‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ع‬ ‫ة‬‫ل‬‫دا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ع‬
‫اااة‬ ‫دونقا‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫كارراس‬ ‫ث‬‫رل‬ ‫ت‬ ‫نايت‬ ‫د‬ ‫ء‬ ‫وي‬ ‫ع‬ ‫سريار‬"
24
.
‫د‬‫د‬‫ا‬‫سا‬ ‫سل‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ا‬ ‫دام‬‫د‬‫ي‬ ‫سرع‬‫و‬ ‫دوا‬‫د‬ ‫سر‬ ‫ة‬ ‫دد‬‫د‬ ‫وت‬ ‫ع‬ ‫ددسو‬‫د‬‫ب‬‫سر‬ ‫سز‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ب‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫ع‬ ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬ ‫دل‬‫د‬ ‫سر‬ ‫دد‬‫د‬ ‫نارتيد‬
‫سر‬ ‫عام‬ ‫س،ت‬ ‫،اس‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫سرازان‬‫د‬‫ت‬‫سء‬‫ل‬‫ق‬ ‫دادة‬‫ع‬‫س‬‫و‬ ‫د‬ ‫وت‬ ‫دت‬،‫س‬‫ل‬‫ود‬ ‫د‬‫ا‬ ‫و‬ ‫وت‬ ‫ة‬ ‫د‬‫ع‬‫دو‬‫ا‬ ‫دل‬‫ض‬‫ا‬ ‫سر‬ ‫ام‬ ‫دد‬ ‫ت‬ ّ‫س‬‫ل‬‫د‬‫س‬‫و‬
‫دود‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫سران‬ ‫ب‬ ‫دت‬‫د‬‫د‬،‫سرا‬ ‫دام‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫اتم‬ ‫سف‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س،ت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬.‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫ق‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫دلز‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫و‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫س‬‫و‬‫سر‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫قاو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫ع‬ ‫ة،و‬ ّ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ر‬
‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫س‬‫و‬‫سر‬ ‫ام‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫سي‬‫و‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫ة‬‫ل‬‫داد‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬ ‫دال‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫سان‬ ‫دنا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ل‬‫وقد‬ ‫دانل‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫سمن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫سرع‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ة‬‫و‬ ‫دتيدسمع‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫وا‬
‫سراعاصل‬.
‫د،س‬‫ك‬‫ر‬‫دا‬‫د‬‫ن‬‫ر‬ ‫دد‬ ‫نارتيد‬ ‫دود‬‫د‬‫ص‬ ‫سرا‬ ‫س‬ ‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫ع‬ ‫دنق‬‫د‬‫ا‬‫سر‬‫و‬ ‫د‬‫ن‬‫ا‬ ‫سرث‬‫و‬ ‫دل‬‫ك‬‫سرن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دد‬ ‫تيد‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬ ‫دد‬ ‫سرتيد‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دص‬ ‫نخ‬
‫د‬‫ن‬‫ل‬‫سرنك‬ ‫سم‬‫ل‬‫دا‬‫د‬ ‫سرت‬ ‫دل‬‫ع‬‫ن‬ ‫ددو‬‫د‬ ‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬ ‫دا‬‫ا‬‫ك‬ ‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دم‬‫د‬‫ب‬‫س‬‫و‬‫ث‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫دو‬‫ر‬.‫دوز‬‫د‬‫ي‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬‫د‬ ‫ةرق‬ ‫ف‬‫ا‬‫د‬ ‫و‬ ‫دال‬‫د‬‫ن‬‫ناعت‬ ‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫ةو‬
‫و‬ ‫د‬،‫سرن‬ ‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫ب‬‫سرت‬ ‫و‬ ‫دل‬ ‫سرتأ‬ ‫و‬ ‫دادة‬‫د‬‫ن‬‫ز‬‫سر‬ ‫د‬ ‫ن‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫و‬ ‫دلع‬‫ص‬‫سرع‬ ‫داد‬‫د‬،‫ن‬ ‫د‬‫ي‬ ‫ن‬ ‫د‬‫د‬ ‫سرتعم‬‫دأن‬‫د‬‫ر‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دا‬‫ا‬‫ا‬ ّ‫د‬‫د‬‫ر‬، ‫دن‬‫ر‬ ‫ا‬
‫سضع‬‫و‬‫ا‬ ‫عو‬ ‫ة‬ ‫سري‬ ‫لف‬ ‫و‬
25
.
‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دد‬‫د‬‫ك‬‫ل‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬ ‫د،س‬‫د‬‫ر‬‫و‬‫دد‬‫د‬،‫ن‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫و‬" :‫دو‬‫د‬‫ظ‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ك‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬،‫سم‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ص‬‫ة‬ ‫دلل‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫داج‬‫د‬‫ت‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫دن‬‫د‬‫ن‬
‫دا‬‫د‬‫ن‬‫اوقن‬ ‫و‬ ‫د‬‫ص‬‫ة‬ ‫دو‬‫ر‬ ‫دا‬‫ا‬‫ننن‬ ‫ع‬‫ف‬ ‫د‬‫ع‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬ ‫ةر‬ ‫داج‬‫ت‬ ‫ن‬ ،‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫ع‬ ‫د‬‫ب‬‫ق‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬،‫بنن‬ ‫د‬‫ا‬‫كا‬ ‫ة‬ ‫د‬،‫سم‬ ‫او‬ ‫وع‬ ‫ا‬ ‫د‬،‫سرا‬ ‫دل‬‫ع‬‫ن‬
‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ل‬‫والو‬ ‫نا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫ك‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫ناعار‬ ‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫داو‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫سرا‬ ‫دوع‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ن‬ ‫داوونا‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫اعار‬ ‫ددة‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫س‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ونك‬ ‫داع‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ل‬‫نظ‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫وق‬
‫ددة‬‫د‬ ‫يد‬ ‫داد‬‫د‬‫ن‬‫ا‬ ‫دو‬‫د‬‫ع‬ ‫د‬‫د‬ ‫نن‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫داج‬‫د‬‫ت‬ ‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫ن‬‫ننن‬ ‫الع‬ ‫د‬‫د‬،‫ة‬ ‫داء‬‫د‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫ص‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ي‬‫ور‬ ‫ةع‬ ‫د‬‫د‬،‫سم‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫عو‬‫سراز‬
‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫ق‬ ‫ننمن‬ ‫ة‬‫ل‬‫دو‬‫د‬‫ي‬‫سراق‬ ‫داد‬‫د‬‫ن‬‫سرا‬ ّ‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دا‬‫د‬‫ي‬‫نل‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دإ‬‫د‬ ‫ن‬ ‫داج‬‫د‬‫ت‬ ‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫ن‬‫ةن‬ ‫جع‬‫دال‬‫د‬‫خ‬‫سر‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫ق‬‫ب‬ ‫دأتل‬‫د‬‫ن‬ ّ‫و‬ ‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬
‫د‬ ‫يد‬"
26
.
‫ا‬ ‫دتنت‬‫د‬،‫ن‬‫مع‬ ‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫دة‬‫د‬‫ق‬‫ن‬ ‫م‬ ‫د‬‫د‬‫ص‬‫ت،ت‬ ‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫ب‬ ‫دلع‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬،‫سرتن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دودة‬‫د‬‫ر‬‫سران‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬ ‫و‬ ‫دبا‬‫د‬، ‫دا‬‫د‬‫ا‬
‫عو‬ ‫ف‬‫س‬‫د‬ ‫نع‬‫ام‬ ،‫ة‬‫و‬، ‫د‬ ‫ت‬
27
‫و‬ ‫ع‬‫رك،س‬‫ةرأاء‬ ‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫و‬‫كو‬‫رألص‬‫دادة‬‫ع‬‫س‬‫و‬ ‫اع‬ ‫داب‬‫ن‬ ‫سر‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دودة‬‫ع‬ ‫دو‬‫ر‬ ‫ناا‬‫س‬‫و‬ ‫ع‬
‫دودة‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫و‬ ‫داةع‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ساو‬‫و‬ ‫دام‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫س‬‫ل‬‫سرخ‬‫و‬ ‫ددر‬‫د‬‫د‬‫ب‬‫سر‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫ا‬ ‫وا‬ ‫دوءع‬‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ب‬‫س‬‫و‬‫ن‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫س،تو‬‫و‬ ‫داع‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫س‬‫و‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫ن‬‫ز‬‫تن‬ّ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬
‫م‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫واعار‬ ‫ددةع‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫س‬‫ل‬‫سر‬ ّ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ب‬‫سر‬ ‫دز‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ل‬‫سريا‬ ‫دنو‬‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سرتعا‬‫و‬ ‫داعلع‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫يت‬ ‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫سرتأ‬ ‫دام‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬ ‫دأ‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫وت‬

10. 9
‫دونبقا‬‫ص‬‫وت‬ ‫را‬‫سختنال‬‫و‬ ‫صقا‬ ‫ن‬ ‫عادة‬‫س‬‫و‬ ‫سرناسع‬ ‫رنقا‬ ‫سرتل‬ ‫سرلخاوة‬‫و‬ ‫،تلخاء‬ ‫س‬."‫ر‬‫دو‬‫ن‬ ‫دو‬‫ر‬ ‫د‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫دد‬ ‫سرتيد‬ ‫ةو‬
‫سر،ن‬‫و‬ ‫سريتام‬ ‫ة‬ ‫ن‬ ‫سرانضنإ‬ ‫سرانقيل‬ ‫ل‬ ‫سرتأ‬ ‫او‬"
28
.
‫د‬‫د‬‫ا‬‫وا‬‫ا‬‫داو‬‫د‬ ‫تع‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ةن‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬‫و‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫و‬ ‫داع‬‫د‬‫ن‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬ ‫ةر‬ ‫ة‬‫ل‬‫دا‬‫د‬‫ر‬‫سم‬ ‫ددل‬‫د‬‫ي‬‫ت‬‫نا‬‫دإ‬‫د‬ ‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ض‬‫ا‬ ‫ر‬‫ع‬‫و‬‫دو‬‫د‬‫ك‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬ ‫ن‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫و‬ ‫دلع‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫سراا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ددسر‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ب‬‫س‬‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫تيد‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫ن‬ ‫مع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ع‬‫دال‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ب‬ ‫دنع‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ،‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫تيد‬ ‫ب‬ ‫دت‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫ر‬
‫دد‬‫د‬‫ب‬ ‫ب‬ ‫دت‬‫د‬،‫سرا‬ ‫دد‬‫د‬ ‫وتيد‬ ‫فع‬ ‫د‬‫د‬،‫سا‬ ‫دم‬‫د‬‫ق‬‫تو‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دد‬‫د‬‫ب‬ ‫دل‬‫د‬‫ض‬‫ا‬ ‫ر‬ ‫دد‬‫د‬ ‫نارتيد‬ ‫دلع‬‫د‬‫ض‬‫ا‬ ‫سر‬ ‫دد‬‫د‬ ‫رتيد‬ ‫ثع‬ ‫د‬‫د‬‫م‬‫ن‬ ‫س‬‫دو‬‫د‬‫ا‬
‫سرصار‬ ‫سث‬‫ل‬‫سرو‬ ‫او‬ ‫ء‬‫يز‬ ‫ور،س‬ ‫سية‬‫ل‬‫وات‬ ‫سص‬‫و‬‫وات‬ ‫اتص‬ ‫و‬ ‫ا‬ ،‫سرا‬ ‫نوعل‬ ‫ع‬ ‫سرعا‬ ‫نا‬ ‫نق‬
29
.
‫الثالث‬ ‫المطلب‬:‫في‬ ‫عبده‬ ‫دمحم‬ ‫اإلمام‬ ‫دور‬‫إلى‬ ‫الدعوة‬‫التجديد‬‫ة‬‫ر‬‫المعاص‬‫و‬
‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ر‬‫دو‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫سراو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ظ‬‫نن‬ ‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫داع‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫نعاد‬ ‫داو‬‫د‬‫د‬ ‫وة‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫سرتيد‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫اعا‬ ‫ر‬ ‫ددعوة‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دوة‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫ان‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ن‬
‫ل‬ ‫او‬ ‫لاز‬ ‫ا‬ ‫خ‬‫ل‬ ،‫سرتن‬ ‫اياا‬ ‫نل‬ ‫سردعوة‬ ،‫ر‬ ‫اوز‬30
‫ورو‬‫عبد‬ ‫سمااة‬‫هللا‬ ‫ا‬ ‫ل‬.
‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫داد‬‫د‬‫ن‬ ،‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫دو‬‫د‬‫ك‬ ‫دة‬‫د‬‫ر‬‫دد‬‫د‬‫ب‬‫ع‬ ‫داة‬‫د‬‫ا‬‫سم‬‫ف‬‫ا‬‫ددا‬‫د‬‫ر‬‫دلع‬‫د‬‫ض‬‫اا‬ ‫ر‬‫داو‬‫د‬‫ك‬ ‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫ع‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫داء‬‫د‬‫ض‬‫ق‬ ‫و‬
‫د‬‫ع‬‫يا‬‫ف‬‫ا‬‫ف‬‫ا‬‫د‬‫ن‬ ‫توظ‬ ‫داو‬‫ك‬‫و‬ ‫ةع‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬‫و‬ ‫دار‬‫ص‬‫سا‬ ‫و‬ ‫د‬‫ب‬‫د‬‫د‬‫ث‬ ‫د‬ ‫سر‬ ‫دل‬‫ص‬‫سرع‬ ‫سرل‬‫و‬‫د‬‫ظ‬ ‫دار‬‫د‬‫ض‬‫خ‬‫س‬‫و‬ ‫دلع‬‫ص‬‫سرع‬ ‫د‬‫ا‬‫خد‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫ر‬
‫ةر‬‫سرر‬ ‫كاة‬‫سء‬‫ل‬‫د‬‫أ‬‫سر‬ ‫نع‬‫ل‬.‫ف‬‫ا‬‫د‬‫ن‬‫اا‬ ‫س‬‫و‬‫و‬ ‫دلاو‬‫ت‬ ‫دخ‬،‫س‬‫ل‬ ‫ددة‬ ‫ع‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫ة‬ ‫دا‬‫ن‬‫ن‬ ‫دد‬ ‫سرتيد‬ ‫دأو‬‫ن‬ ‫دد‬‫ب‬‫ع‬ ‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫دو‬‫ا‬
‫ف‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ن‬‫ف‬‫و‬ ‫نل‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫دمل‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫وي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫ر‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫رأل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫ث‬‫وتا‬‫دل‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ساز‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ستيا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫د،س‬‫د‬‫د‬‫ر‬
‫سرد‬ ‫دام‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫سرتوي‬ ‫دوء‬‫د‬‫د‬‫ض‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سا‬ ‫داء‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ب‬ ‫داس‬‫د‬‫د‬، ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ا‬ ‫نل؛‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫ة‬ ‫دارتع‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫سرعنا‬‫و‬ ‫نم‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫سر‬‫اا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ن‬
‫ساا‬ ‫رخص‬.
‫دالع‬‫د‬‫ن‬‫عت‬ ‫س‬‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫ظ‬‫سرن‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ددعو‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬ ‫د‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫داو‬‫د‬ ‫وة‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫ع‬ ‫ددنار‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫ع‬‫تدن‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬،‫سم‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫دم‬‫د‬‫ن‬‫وكا‬
‫سل‬‫ل‬، ‫او‬ ‫و‬‫سريو‬ ‫نل‬ ‫اا‬ ‫وكرم‬.‫و‬‫اا‬ ‫ف‬‫س‬‫ل‬ ‫كث‬‫كتانات‬ ‫نل‬ ‫لكز‬‫دد‬‫ي‬‫تو‬ ‫د‬‫ن‬ ‫داو‬ ‫وة‬ ‫دة‬ ‫سرع‬ ‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ة‬ ،‫سم‬ ‫دعوة‬ ‫ع‬
‫دنو‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دارعكس‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫ع‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬ ‫سرع‬‫و‬ ‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫دوا‬‫د‬‫ص‬‫خ‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫ن‬ ‫دوة‬‫د‬‫د‬ ‫سر‬ ‫ددسد‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ددعو‬‫د‬‫د‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫سم‬
‫وزااو‬ ‫عصل‬ ‫ك‬ ‫اا‬ ‫تنا،م‬ ‫وناا‬ ‫ركارقا‬
31
.
‫بن‬‫ع‬ ‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫ةر‬ ‫دعوت‬ ‫عبد‬ ‫سمااة‬‫سا‬‫،س‬‫سقت‬
32
:
1-‫سنام‬‫ل‬‫سرخ‬‫و‬ ‫د‬ ‫سرت‬‫و‬ ‫سريق‬ ‫ل،سو‬ ‫عو‬ ‫ل‬ ‫سرتخ‬.
2-‫ل‬ ‫سرتنك‬‫و‬ ‫سرع‬ ‫سة‬‫ل‬‫ت‬ ‫س‬‫و‬ ‫ة‬ ‫نارع‬ ‫ل‬ ‫سرت‬.
3-‫سراعا‬‫و‬ ‫ساصار‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫سرياا‬‫د‬ ‫سرتيد‬‫و‬ ‫ة‬ ‫سرع‬‫و‬ ‫و‬ ‫سرد‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫خصوا‬ ‫ن‬‫و‬ ‫ةع‬‫ل‬‫ص‬.
‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ب‬‫ع‬ ‫داة‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سم‬ ‫دوة‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫د‬ ‫ةو‬‫دد‬‫د‬‫د‬ ‫سرتيد‬‫و‬ ‫ة‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سراعا‬‫و‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سم‬‫ع‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دوة‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬‫دار‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫سا‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ب‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سري‬
‫ةع‬‫ل‬‫سراعاص‬‫و‬‫تعتاد‬ ‫انقا‬‫،س‬ ‫ع‬‫و‬‫ة‬ ‫د‬‫ك‬ ‫وت‬ ‫دد‬ ‫سرتيد‬ ‫داا‬‫ي‬‫ا‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫س‬‫ل‬‫د‬‫ن‬‫ة‬ ّ‫دا‬‫ن‬‫ر‬ ‫و‬‫دو‬‫ك‬ ‫د‬‫ت‬ ‫ةع‬ ‫د‬،‫سم‬ ‫ة‬ ‫دار‬‫ع‬‫ت‬

11. 11
‫دد‬‫د‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫سرع‬‫س‬‫ن‬‫م‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫س‬ ‫ة‬ ‫دار‬‫د‬‫ع‬‫ت‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬‫و‬ ‫دد‬‫د‬‫ر‬.‫و‬‫د‬‫د‬،‫نن‬ ‫دم‬‫ق‬‫سرو‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬‫و‬‫سو‬‫ل‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫أ‬‫نن‬‫داس‬‫د‬‫ن‬‫سر‬‫دانقةع‬‫د‬‫ك‬‫ا‬‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ك‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬ ‫ظ‬ ‫و‬
‫د‬ ‫تيد‬ ‫و‬ ‫تمونل‬ ‫و‬ ‫دة‬ ‫ت‬ ‫و‬‫دو‬ ‫رة‬.‫و‬‫و‬ ‫سرد‬‫سر‬ ‫رو‬ ‫بنصوص‬‫كة‬‫ساع‬‫و‬‫د‬ ‫سا‬ ‫د‬‫ك‬ ‫نل‬‫و‬ ‫دمإ‬‫ر‬ ‫دد‬ ‫د‬ ‫ن‬
‫نإ‬‫ل‬‫تن‬ ‫و‬ ‫س‬‫ل‬‫ةن‬.
‫و‬‫دام‬‫د‬ ‫ياب‬ ‫ة‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دد‬‫د‬ ‫سرتيد‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫ددعوة‬‫د‬ ‫ر‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬33
‫ع‬‫دا‬‫د‬‫ق‬ ‫ن‬ ‫دا‬‫د‬ ‫دد‬‫د‬‫ق‬ ‫دل‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫ام‬ ‫ب‬ ‫د‬‫د‬،‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ع‬‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫ق‬ ‫ن‬ ‫دنو‬‫د‬‫ن‬‫دل‬‫د‬‫ع‬‫ن‬
‫سرع‬‫دل‬‫ك‬‫سران‬‫و‬ ‫ااء‬‫ن‬‫ددد‬‫ي‬‫سرا‬‫و‬ ‫و‬‫و‬‫ع‬‫دل‬ ‫وا‬ ‫دد‬‫ب‬‫ع‬ ‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫داا‬‫ث‬‫ا‬‫ع‬‫دل‬‫ر‬‫ن‬ ‫دة‬‫ق‬‫ان‬.‫دا‬‫ا‬‫و‬‫سا‬‫ل‬‫ت‬ ‫س‬‫داة‬‫ا‬‫را‬ ‫نا‬‫ل‬ ‫دد‬ ‫وت‬ ‫دا‬‫ن‬
‫ن‬ ‫و‬ ‫د،س‬‫د‬‫ر‬ ‫دا‬‫د‬‫ن‬‫انع‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ع‬‫ي‬‫داد‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫ال‬ ‫د‬‫د‬،‫سم‬ ‫دل‬‫د‬‫ك‬‫ن‬ ‫ر‬ ‫ددس‬‫د‬، ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫و‬ ‫ع‬ ‫دد‬‫د‬‫ب‬‫ع‬‫دا‬‫د‬‫ق‬‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫ت‬‫سر‬ ‫ام‬ ‫دم‬‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ع‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دلل‬‫د‬‫ت‬‫ع‬
‫او‬ ‫قاع‬ ‫ن‬‫س‬‫لد‬‫ب‬‫ون‬ ‫ل‬ ‫او‬ ،‫لخ‬ ‫ةن،او‬ ‫ك‬‫ع‬ ‫سراصمن‬ ‫ة‬.
‫و‬‫دنصع‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دة‬‫د‬‫ق‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دع‬‫د‬،‫س‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫د‬ ‫سرع‬ ‫داء‬‫د‬‫م‬‫مع‬ ‫دود‬‫د‬‫ع‬ ‫ام‬ ‫دم‬‫د‬‫ر‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬ ‫دد‬‫ب‬‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دا‬‫د‬‫ق‬‫و‬ ‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ا‬ ‫ف‬‫س‬‫ل‬‫د‬‫د‬ ‫كث‬ ‫د‬‫ع‬‫ر‬
‫دلع‬‫د‬‫ن‬‫ل‬ ‫سر‬ ‫دنص‬‫د‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫ن‬‫ل‬‫ا‬ ‫م‬ ‫دأو‬‫د‬‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ة‬ ‫داو‬‫د‬ ‫سا‬ ‫دل‬‫د‬‫ع‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دأ‬‫د‬‫ي‬ ‫ن‬ ‫دأثولع‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫دام‬‫د‬، ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ّ‫د‬‫د‬‫ر‬، ‫داو‬‫د‬‫ك‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬‫و‬
‫عنقا‬ ‫ا‬ ‫ق‬ ‫نز‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫سايدل‬ ‫كاو‬.‫دو،ي‬‫ا‬‫ن‬ ‫د،كل‬‫ب‬ ‫دا‬‫ن‬‫ر‬ ‫و،نكتنل‬‫و‬‫دا‬ ‫تع‬‫ددراا‬‫ع‬ ‫داء‬‫ي‬ ‫دا‬‫ا‬‫ن‬‫م‬ ‫دأو‬‫ت‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫د‬‫ن‬
‫وك‬ ‫سرا‬ ‫عو‬ ‫ث‬ ‫د‬ ‫عند‬ ‫دة‬ ‫قص‬ ‫نل‬ ‫نن‬‫ل‬‫ا‬‫سرن‬ ‫اث‬ ‫ر‬ ‫تأون‬ ‫سقخل‬‫و‬ ‫ع‬.
‫أ‬.‫آدم‬ ‫قصة‬ ‫في‬ ‫تأويالته‬
‫وا‬:"‫نو‬‫ل‬،‫سران‬ ‫نعل‬ ‫و،رم‬
34
‫دل‬‫ن‬ ‫ولد‬ ‫دا‬‫ا‬ ‫ر‬‫دو‬‫ا‬‫اي‬ ‫و‬ ‫دو‬‫ر‬‫و‬ ‫ع‬ ‫د‬‫ك‬‫و‬ ‫سرا‬ ‫د‬‫ن‬‫اع‬ ‫نقة‬ ‫نل‬ ‫خل‬ ‫ف‬‫ا‬‫ا،رن‬
‫ة‬ ‫دظ‬‫ن‬ ‫و‬ ‫سوع‬‫و‬‫د‬ ‫د‬ ‫وخ‬ ‫دام‬‫ن‬‫ن‬ ‫داء‬‫ا‬‫ةن‬ ‫دو‬‫ا‬ ‫دااع‬‫ا‬‫نااع‬ ‫و‬ ‫اوك‬ ‫كونقة‬ ‫او‬ ‫وك‬ ‫سرا‬‫داء‬‫ا‬ ‫ة‬ ‫د‬ ‫ن‬ ‫دّع‬‫ر‬، ‫دل‬ ‫وا‬ ‫داوع‬،‫ن‬
‫ة‬‫ل‬‫سرعنا‬ ‫ظارل‬ ‫او‬ ‫دث‬ ‫رو‬ ‫ناا‬ ‫ع‬ ‫سرخاص‬ ‫ةر‬"
35.
‫ل‬ ،‫تن‬ ‫ا‬ ‫ثنا‬ ‫نل‬ ّ‫،ر‬ ‫نعد‬ ‫وا‬ ‫ثة‬:
"‫وك‬ ‫سرا‬ ‫ةخنال‬ ‫ةو‬‫ب‬‫سالل‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫ن‬ ‫خ‬ ‫سمن،او‬ ‫يع‬‫ع‬‫سالل‬ ‫د‬‫و‬ ‫تق‬ ‫دو‬‫ع‬ ‫ة‬‫ل‬‫دا‬‫ن‬‫ع‬ ‫دو‬‫ر‬...‫ر‬‫دو‬‫ن‬ ‫دود‬‫ي‬‫رو‬
‫دا‬‫د‬‫ق‬ ‫ن‬ ‫دلف‬‫د‬‫ص‬‫ت‬ ‫دام‬‫د‬‫ق‬‫و‬ ‫سراخ‬ ‫دو‬‫د‬‫ا‬...‫سال‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دد‬‫د‬،‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫ع‬‫ي‬ ‫دو‬‫د‬‫ع‬ ‫د‬‫د‬‫ك‬‫و‬ ‫سرا‬ ‫سا‬‫ل‬‫د‬‫د‬،‫و‬‫ل‬...‫دا‬‫د‬‫ا‬‫ر‬ ‫دونل‬‫د‬‫ص‬‫ت‬ ‫دو‬‫د‬‫ر‬
ّ‫د،ر‬‫د‬‫ر‬ ‫داو‬‫د‬،‫سمن‬ ‫دتعدسد‬‫د‬،‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬...‫دا‬‫د‬‫ق‬ ‫ك‬ ‫دااء‬‫د‬،‫سا‬ ‫دة‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬ ‫وتع‬‫ع‬،‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫دلء‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫ك‬ ‫دة‬‫د‬ ‫رع‬ ‫داو‬‫د‬،‫سمن‬ ‫دتعدسد‬‫د‬، ‫داو‬‫د‬ ‫ب‬
‫سن‬‫و‬ ‫سالل‬‫ت‬‫دتعا‬‫د‬،‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ع‬‫نا‬‫د‬‫د‬‫ك‬‫و‬ ‫سرا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دااء‬‫د‬،‫سا‬ ‫دلل‬‫د‬‫ع‬‫و‬ ‫راع‬‫ال‬‫دا‬‫د‬‫ق‬‫عن‬ ‫سرقة‬‫ل‬‫د‬‫د‬،‫و‬ ‫ع‬‫ع‬‫سم‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫سر‬ ‫دل‬‫د‬‫ن‬ ‫قة‬ ‫د‬‫د‬‫ص‬‫وتن‬‫ع‬
‫ة‬‫ل‬‫ددب‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫سر‬ ‫سو‬‫و‬‫سال‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫و‬‫لو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ك‬ ‫م‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ،‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دعول‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫و‬‫دو‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫ر‬ ‫دونل‬‫د‬‫د‬‫ص‬‫ت‬‫ف‬‫س‬‫ددود‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫سرة‬‫و‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬ ‫ر‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ن‬ ‫وظ‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ت‬.
‫قدة‬ ‫وك‬ ‫سرا‬ ‫و،يود‬‫د‬‫ر‬ ‫دو‬ ‫سر‬‫و‬ ‫سو‬‫و‬‫سال‬ ،‫د‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫دخ‬،‫ت‬ ‫دو‬‫ع‬ ‫ة‬‫ل‬‫عنا‬ ‫ع‬‫ع‬‫و‬‫دو‬‫ي‬‫سر‬ ‫د‬ ‫تلق‬ ‫دل‬‫ن‬ ‫دا‬‫ق‬‫ب‬ ‫دا‬‫ن‬‫نت‬‫ع‬‫دنو‬، ‫د‬‫ن‬‫ناعل‬
ّ‫د‬‫ر‬، ‫دل‬‫ن‬ ‫تعار‬ ‫هللا‬.‫ديود‬،‫سر‬ ‫دو‬‫ع‬ ‫دتينال‬،‫س‬‫و‬ ‫س‬ ‫د‬ ‫ةب‬ ‫داء‬‫ن‬‫س‬‫و‬‫ع‬‫دل‬‫ر‬‫سر‬ ‫و‬‫لو‬ ‫دار‬‫ض‬‫ةخ‬ ‫دو‬‫ع‬ ‫داو‬،‫سمن‬ ‫دز‬‫ي‬‫رع‬ ‫د‬ ‫تاث‬...
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫سرن‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫س‬‫ل‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ناري‬ ‫سد‬‫ل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫دن‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ص‬ ‫و‬‫ة‬...‫دة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫و‬‫داو‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫سمن‬ ‫ر‬‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬...‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سراخار‬‫و‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫اع‬ ‫ة‬‫ل‬‫دي‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ونار‬...
‫سرتيونو‬ ‫ال‬ ‫انقا‬ ‫سرقبو‬‫و‬ ‫سرين‬ ‫ون،كن‬"
36
.
‫و‬ ‫ن‬ ‫دد‬‫د‬‫ت‬‫سرا‬ ‫دلم‬ ‫د،س‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬ ‫نعا‬ ‫د‬‫ن‬ ‫دل‬‫د‬،‫ن‬ ‫هللا‬ ‫د‬‫ا‬ ‫ل‬ ‫د‬‫ن‬‫وري‬ ‫وع‬ ‫دد‬‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫دو‬‫ع‬ ‫و‬ ‫دد‬ ‫سرنع‬ ‫دلم‬‫د‬ ‫و‬ ‫داة‬‫ا‬‫سم‬ ‫سد‬‫ل‬ ‫دد‬ ‫ر‬
‫دبل‬‫ص‬ ‫دمن‬‫ص‬‫ا‬ ‫د‬‫ر‬‫سر‬ ‫داا‬‫ق‬ ‫دا‬‫ا‬‫ك‬ ‫رة‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫او‬
37
.‫د‬ ‫كث‬ ‫م‬ ‫داز‬‫ن‬‫ت‬ ‫داة‬‫ا‬‫سم‬ ‫ددة‬‫ق‬ ‫دد‬ ‫ر‬،‫د‬‫ر‬ ‫ع‬ ‫د‬‫ن‬‫سرتأو‬ ‫دام‬‫ن‬ ‫دتن‬‫ن‬ ‫دا‬‫ا‬‫ن‬ ‫ة‬‫ل‬
‫دد‬‫ع‬‫ن‬ ‫اا‬ ‫ن‬ ‫ساثل‬ ‫،و‬ ‫رقا‬ ‫نا‬ ‫ل‬ ‫م‬ ‫سرتناز‬
38
‫دوةقة‬ ‫ق‬ ‫داو‬‫ا‬ ‫سم‬ ‫د‬‫ر‬‫نرا‬ ‫دارإ‬‫خ‬‫ت‬ ‫دة‬‫ر‬ ‫و‬ ،‫د‬‫ر‬‫س‬ ‫ء‬ ‫دل‬‫ر‬ ‫دد‬‫ن‬‫ع‬ ‫د‬‫ص‬‫وةخا‬ ‫ع‬" .‫ةو‬