هذا بحث يتضمن دراسة بعض ترجمات القرآن الكريم إلى اللغة السندية؛ إذ تناول الباحث خمس ترجماتٍ، واشتملت كل واحدة منها على نبذة مختصرة عن صاحب الترجمة، مع بيان منهجه فيها، ومحاسنها والملاحظات عليها إن وُجدت. - وهو بحث مقدم في ندوة ترجمة معاني القرآن الكريم تقويم للماضي وتخطيط للمستقبل عام 1422.

1. ‫الكريم‬ ‫القرآن‬ ‫لمعاني‬ ‫الترجمات‬ ‫بعض‬ ‫دراسة‬
‫السندية‬ ‫اللغة‬ ‫إلى‬
‫السندي‬ ‫الغفور‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫القيوم‬ ‫عبد‬ /‫الدكتور‬

2. 1
: ‫تمهيد‬
‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫س‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دشخ‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬‫س‬ ‫دشر‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫وا‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫عا‬ ‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫احل‬
‫د‬ ‫س‬ ‫نوا‬ ‫دو‬ ‫ا‬ ‫دةم‬‫ا‬ ‫دو‬‫أ‬‫ا‬‫س‬‫ج‬‫س‬ ‫دهةوو‬‫ا‬‫س‬ ‫دو‬،‫ل‬ ‫د‬ ‫سمت‬ ‫حممبا‬ ‫نة‬ ‫س‬ ‫ة‬ ‫ب‬ ‫س‬ ‫وا‬ ‫س‬ ‫ا‬
: ‫ب‬ ‫و‬ ‫ة‬ ‫ا‬ ‫بي‬،‫ا‬ ‫يوخ‬ ‫إىل‬ ‫وإحنةن‬ ‫ام‬ ‫ت‬
‫اا‬ ‫د‬‫د‬ ‫دب‬‫د‬‫ق‬‫ف‬

‫د‬‫د‬ ‫ف‬‫س‬ ‫را‬ ‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دة‬‫د‬‫ا‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫د‬‫ن‬‫ر‬‫أ‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬ ‫ص‬ ‫دةف‬‫د‬‫ت‬ ‫ن‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬
‫إىل‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫ةين‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫ض‬ ‫و‬ ‫اس‬‫ع‬‫د‬ ‫سه‬ ‫ال‬ ‫مبامتاةا‬ ‫ةخ‬ ‫ق‬،‫ا‬‫س‬ ‫هلة‬ ‫غ‬‫تف‬،‫ا‬
‫دةا‬‫د‬‫ت‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬ ‫ب‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫اهلنب‬ ‫دةعر‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫دةم‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫دغ‬‫د‬،‫ا‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬
‫د‬‫د‬ ‫اا‬
‫د‬‫د‬‫ن‬‫بي‬ ‫وة‬ ‫ي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫ده‬‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫مت‬‫ة‬ ‫ا‬، ‫دب‬‫د‬‫ا‬‫ف‬ ‫دع‬‫د‬ ‫ا‬ ‫ده‬‫د‬‫م‬‫ل‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫ن‬ ‫إىل‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫نةح‬،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬
: ‫ان‬‫و‬‫ن‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫مت‬ ‫بسر‬ ‫مت‬ ‫نوعر‬ ‫ا‬
: ‫الكريم‬ ‫القرآن‬ ‫معاني‬ ‫ترجمة‬
‫للمستقبل‬ ‫وتخطيط‬ ،‫للماضي‬ ‫تقويم‬
‫دوع‬‫و‬‫ا‬ ‫د‬ ‫ث‬،‫ثة‬،‫ا‬ ‫وضوع‬ ‫ا‬ ‫حبث‬ ‫تةو‬ ‫و‬ ‫نبسر‬،‫ا‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫ر‬
‫ةع‬ ‫وة‬ ‫فا‬ ‫ر‬
‫س‬
: ‫ان‬‫و‬‫ن‬ ‫و‬ ‫سل‬ ‫ا‬
‫اسة‬
‫ر‬‫د‬
.‫السندية‬ ‫اللغة‬ ‫إلى‬ ‫الكريم‬ ‫آن‬
‫ر‬‫الق‬ ‫لمعاني‬ ‫الترجمات‬ ‫بعض‬
‫د‬‫ر‬
‫ةع‬ ‫ا‬ ‫دبسر‬‫ن‬،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫ه‬ ‫دب‬‫ق‬ ، ‫ا‬‫ز‬‫د‬‫جل‬‫ا‬ ‫ري‬ ‫اجملمه‬ ‫إداعر‬ ‫مت‬ ‫قةئمو‬،‫ا‬ ‫اا‬ ‫فجزى‬
‫اا‬ ‫دةا‬‫د‬‫ت‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬ ‫ب‬ ‫دشخ‬‫د‬‫س‬‫اإل‬ ‫دة‬‫د‬‫م‬ ‫سمت‬ ‫مو‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ا‬ ‫دسع‬ ‫اج‬ ‫د‬‫د‬‫و‬‫إل‬
–
‫دةم‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬ ‫ةح‬ ‫د‬‫د‬
‫مي‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫م‬ ،‫دة‬‫د‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫دةا‬‫و‬ ‫د‬ ‫دةب‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دةم‬‫غ‬، ‫دل‬ ‫إىل‬ ‫دو‬ ‫ة‬
–
‫ا‬‫و‬‫دةح‬‫د‬‫ت‬ ‫ي‬ ‫د‬،‫ا‬
‫دة‬‫م‬ ‫مت‬ ‫دسع‬ ‫اج‬ ‫د‬‫و‬‫إل‬ ‫دنب‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشد‬‫و‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫حةأ‬ ‫حنب‬ ‫نبسر‬،‫ا‬ ‫ر‬
‫ةع‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ف‬ ‫ص‬
‫دةحل‬ ،‫ا‬ ‫ام‬‫و‬‫دبمت‬،‫ا‬‫س‬ ‫دبي‬‫ق‬‫ت‬،‫ا‬‫س‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫رل‬‫ين‬ ‫سهلم‬ ‫اإلسشخا‬ ‫وشد‬ ‫ناق‬ ‫ا‬ ‫ع‬ ‫ت‬
.‫يب‬‫ز‬‫م‬ ، ‫ق‬ ‫توف‬،‫ا‬‫س‬ ‫ل‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫ةهتم‬ ‫ب‬ ‫ول‬ ‫ق‬،

3. 2
: ‫للدراسة‬ ‫الترجمات‬ ‫لبعض‬ ‫الباحث‬ ‫اختيار‬ ‫دواعي‬
‫ا‬ ‫ده‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ل‬ ‫دةخ‬‫د‬
‫أ‬‫ا‬‫ع‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دوعر‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫بي‬ ‫وة‬ ‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫ده‬‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫مت‬‫ة‬ ‫ا‬، ‫دب‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ف‬ ‫دع‬‫د‬
‫رةن‬
‫س‬ ‫نبسر‬ ، ‫أ‬‫ة‬ ‫ا‬‫و‬‫متن‬ ‫تةعا‬ ‫ا‬‫س‬ )‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫ةين‬ ‫مج‬ ‫(ت‬ ‫ةعك‬ ‫ا‬ ‫وضوع‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫وإثةعر‬
‫دبدر‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫ا‬‫و‬‫اجل‬ ‫د‬‫د‬‫س‬‫ا‬‫ع‬‫ب‬، ‫دةحثو‬‫د‬ ، ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ب‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬ ‫دةف‬‫د‬‫ت‬‫س‬ ‫دةعاا‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫أ‬‫ة‬‫د‬‫ق‬‫وف‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫فةتتن‬ ‫دةىلا‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫اا‬ ‫دةا‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫و‬ ‫دق‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫دوع‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫مو‬ ،
‫دةم‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دض‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫ا‬‫ع‬‫ب‬، ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬،‫ا‬ ‫ا‬
‫دع‬‫د‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬ ‫دث‬‫د‬‫ه‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫و‬‫رتة‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫دشل‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫ب‬ ‫دتف‬‫د‬‫س‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬
‫دع‬ ‫ت‬ ‫د‬‫مت‬ ‫د‬ ‫متة‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫ف‬ ‫د‬ ‫و‬ ،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫د‬‫ا‬‫مت‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ةح‬ ‫د‬ ‫أ‬‫ة‬‫د‬ ‫م‬ ‫مت‬ ‫استاة‬‫ع‬‫وب‬ :‫مجةم‬ ،‫ا‬
.‫ى‬ ‫ةح‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬
‫ناة‬ ‫ه‬ ‫سط‬ ‫رثريرا‬‫ا‬ ‫رة‬‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬ ، ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ،‫س‬
‫رثريا‬
‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬ ‫س‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ف‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫ا‬‫ع‬‫ب‬،‫وة‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ر‬‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫هل‬‫تنةس‬ ‫ن‬ ‫دال‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫س‬
.‫أ‬‫ا‬ ‫س‬ ‫أ‬‫ال‬‫و‬ ‫س‬ ‫ستباسال‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫هة‬ ‫رث‬‫س‬
‫ين‬ ‫رمة‬
-
‫ةع‬ ‫ت‬ ‫اال‬ ‫ا‬ ‫هب‬
-
‫دث‬ ‫ح‬ ‫دةا‬‫هت‬‫ش‬ ‫ث‬ ‫وو‬ ‫بدر‬ ‫ت‬ ‫منةذج‬ ‫م‬ ‫ا‬
‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ف‬ ‫ح‬ ‫دا‬‫د‬‫ن‬ ، ‫دة‬‫د‬ ‫إال‬ ‫دف‬‫د‬‫ف‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫و‬ ‫دتم‬‫د‬‫هت‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دةسعر‬‫د‬‫و‬‫وة‬ ‫دبر‬‫د‬‫ح‬‫ا‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫م‬ ‫د‬‫د‬ ‫ا‬
‫سس‬
.‫دوأزر‬‫د‬‫د‬ ‫دةم‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫ست‬ ‫ا‬‫و‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ح‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دتمل‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ف‬ ‫ح‬ ‫دري‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫دنبي‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دةسعر‬‫د‬‫د‬‫و‬‫وة‬ ‫دبر‬‫د‬‫د‬‫ح‬‫ا‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ست‬ . ‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ا‬ ‫ه‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫تو‬ ‫دةم‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دتمل‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ف‬ ‫ح‬ ‫دري‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫دودر‬‫د‬‫د‬ ‫ق‬ ‫دبر‬‫د‬‫د‬‫ح‬‫ا‬‫س‬‫س‬
‫رة‬
‫س‬ ‫نظو‬ ‫احبر‬‫س‬‫س‬ . ‫دو‬ ‫ا‬ ‫وةوةسعر‬ ‫ة‬ ‫رو‬‫ه‬ )‫فف‬ ،‫ا‬ ‫(حتا‬ ‫ف‬ ‫ح‬ ‫احبر‬‫س‬
. ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫وة‬ ‫نظو‬ ‫ا‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫وو‬

4. 3
: ‫البحث‬ ‫خطة‬
. ‫ةمت‬ ‫س‬ ‫ةحثا‬ ‫سمخن‬ ‫ا‬ ‫قب‬ ‫س‬ ‫با‬ ‫متا‬ : ‫مت‬ ‫هث‬ ،‫ا‬ ‫تمل‬ ‫ي‬
: ‫مت‬ ‫حيتوي‬ ‫ب‬ ‫تما‬،‫ا‬
.‫موضوع‬ ، ‫ةحث‬ ،‫ا‬ ‫ةع‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫امت‬‫س‬‫د‬
.‫هث‬ ،‫ا‬ ‫ا‬
.‫هث‬ ،‫ا‬ ‫ناج‬
: ‫مت‬ ‫تمل‬ ‫فت‬ ‫ا‬ ‫قب‬ ‫ا‬ ‫ة‬
.‫اإلسشخ‬ ،‫س‬‫د‬ ‫إىل‬ ‫اة‬ ‫ضمة‬ ‫ا‬‫س‬ ‫هتة‬‫ع‬‫سحضة‬ ‫ننب‬،‫ا‬ ‫وشد‬ ‫مت‬ ‫تةعخي‬ ‫ر‬
‫ستاو‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬ ، ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫أر‬
.‫عهة‬
‫ست‬ ‫ا‬ ‫مج‬ ،‫ا‬ ‫اس‬‫ع‬‫د‬ : ‫سل‬ ‫ا‬ ‫هث‬ ‫ا‬
)‫الرحمن‬ ‫(إلهام‬
‫خ‬ ،‫ا‬ ‫ش‬ ،
:‫(م‬ ‫سيت‬ ‫ا‬ ‫حممود‬ ‫تةج‬
8431
.)‫د‬‫ه‬
‫ائ‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫مج‬ ،‫ا‬ ‫اس‬‫ع‬‫د‬ : ‫ثةين‬،‫ا‬ ‫هث‬ ‫ا‬
)‫المنير‬ ‫(التفسير‬
‫خ‬ ،‫ا‬ ‫ش‬ ،
:‫(م‬ ‫س‬ ‫و‬ ‫ةن‬ ‫مت‬
8431
=‫د‬‫ه‬
8591
.)‫خ‬
، ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫ا‬‫ع‬‫د‬ : ‫دث‬‫د‬‫د‬،‫ثة‬،‫ا‬ ‫دث‬‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫ا‬
‫دبين‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ش‬
:‫(م‬
8451
.)‫د‬‫ه‬
‫مي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ، ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫ا‬‫ع‬‫د‬ : ‫ده‬‫د‬‫د‬‫د‬‫و‬‫ا‬ ،‫ا‬ ‫دث‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫ا‬
:‫(م‬ ‫ي‬ ‫ق‬،‫ا‬
8385
.)‫د‬‫ه‬
‫د‬‫د‬ ‫نظو‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫س‬‫ا‬‫ع‬‫د‬ : ‫دة‬‫د‬‫م‬‫ا‬ ‫دث‬‫د‬‫ه‬ ‫ا‬
) ‫ور‬‫و‬‫آ‬‫ال‬ ‫ا‬ ‫و‬‫و‬‫ن‬(
‫دب‬‫د‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،
:‫(م‬ ‫شف‬ ‫ا‬
8413
=‫د‬‫ه‬
8513
.)‫خ‬
: ‫ب‬،‫اة‬ ‫مت‬ ‫ناة‬ ‫هث‬ ‫رل‬‫تمل‬ ‫سي‬
‫ا‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ا‬
.‫أم‬ ‫ا‬ ‫ةر‬ ‫ح‬ ‫مت‬ ‫وأزر‬ ‫ر‬ : ‫سل‬

5. 4
.‫اة‬ ‫ف‬ ‫ناجو‬ ‫س‬ ‫مجتو‬ ‫و‬ ‫ي‬ ‫ت‬،‫ا‬ : ‫ثةين‬،‫ا‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ا‬
.‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬ ، ‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫حمةس‬ : ‫ث‬،‫ثة‬،‫ا‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ا‬
‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫مت‬ ‫شحظةم‬ : ‫اوه‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ا‬
-
‫سأبم‬ ‫إن‬
-
: ‫مل‬ ‫ست‬ ‫ا‬
. ‫قبي‬ ،‫ا‬ ‫شحظةم‬ ‫ا‬
. ‫م‬ ،‫ا‬ ‫شحظةم‬ ‫ا‬
. ‫دو‬ ‫ا‬ ‫شحظةم‬ ‫ا‬
‫امةمت‬ : ‫أ‬‫ا‬‫ري‬ ‫س‬
.‫موضوع‬ ، ‫اسغ‬‫ع‬‫د‬ ‫شل‬ ‫اة‬ ،‫إ‬ ‫ا‬ ‫توا‬ ‫غ‬،‫ا‬ ‫نتةئج‬،‫ا‬
: ‫البحث‬ ‫منهج‬
.‫اهةهبة‬ ‫ةم‬ ‫سف‬ ‫ث‬ ‫ح‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫حنب‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫اس‬‫ع‬‫د‬ ‫ا‬ ‫ت‬‫ع‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ف‬ ‫دةا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫هب‬‫وة‬ ‫دبر‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫ف‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ، ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫نظو‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫ا‬‫ع‬‫د‬ ‫م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دين‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دري‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬
. ‫ي‬ ‫ث‬ ‫اة‬ ‫ة‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫نظو‬
‫ا‬ ‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫دةحب‬‫ا‬ ‫دةر‬ ‫ح‬ ‫د‬‫مت‬ ‫دوأزر‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫ف‬ ‫سال‬ ‫قةعئ‬،‫ا‬ ‫متا‬
‫د‬ ‫مت‬ ‫دم‬ ‫ت‬
‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ج‬‫نا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ذ‬ ‫سال‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫هب‬ ‫ي‬‫دأمت‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫اح‬‫و‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ) ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫(ا‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫متم‬
‫دب‬‫د‬‫ن‬‫ح‬ ‫دع‬‫د‬،‫ذ‬ ‫دةيت‬‫د‬ ‫ئ‬ ‫دبي‬‫د‬‫و‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫دع‬‫د‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫س‬‫حمة‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دم‬‫د‬ ‫ت‬ ‫دةعا‬‫د‬ ‫ت‬ ‫وة‬
‫دة‬‫د‬‫ا‬ ‫مت‬ ‫دةيت‬‫د‬‫ظ‬‫شح‬ ‫دبي‬‫د‬‫و‬ ‫أ‬‫ا‬‫ري‬‫د‬‫د‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫احلق‬ ‫إىل‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫تو‬
-
‫دة‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬ ‫دبم‬‫د‬‫أ‬‫س‬ ‫إن‬
-
‫د‬‫د‬‫ي‬‫متقب‬
‫دع‬‫د‬،‫ذ‬ ‫دبي‬‫د‬‫و‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫دو‬ ‫س‬ ‫د‬‫د‬ ‫م‬ ‫مت‬ ‫س‬ ‫دا‬‫د‬ ‫رة‬
‫دو‬‫د‬ ،‫إ‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫توا‬ ‫مة‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫ح‬ ‫ص‬ ‫ى‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫دة‬‫د‬
‫اهبة‬‫و‬‫د‬‫ا‬ ‫سال‬ ‫هةا‬ ‫دة‬ ‫استق‬ ‫د‬‫مت‬‫د‬ ‫دا‬‫ن‬، ‫ا‬ ‫د‬‫ظ‬ ‫د‬‫ا‬‫سأ‬ ‫دل‬‫ث‬‫مت‬ ‫سه‬ ‫وا‬ ‫ف‬ ‫اأتابم‬ ‫مة‬ ‫ف‬
. ‫اح‬‫و‬‫ن‬،‫ا‬ ‫ه‬ ‫مج‬
‫ب‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫إال‬ ‫دثا‬‫د‬‫ه‬ ،‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫ي‬‫ثنة‬ ‫هم‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ذ‬ ‫سعد‬ ‫ي‬ ‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫دشخ‬‫د‬‫مت‬ ، ‫دةع‬‫د‬ ‫ت‬ ‫وة‬ ‫دا‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬
.‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫مت‬ ‫ه‬ ‫ط‬

6. 5
‫دث‬‫ه‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫د‬‫ا‬ ‫دة‬‫ا‬ ‫ة‬‫ع‬ ‫د‬‫ر‬‫ذ‬ ‫ده‬ ‫دوعهة‬‫س‬ ‫إىل‬ ‫د‬ ‫ل‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫دةم‬‫ي‬‫اي‬ ‫دزسم‬‫مت‬
‫دب‬‫د‬ ‫و‬
. ‫ا‬‫و‬‫ه‬ ، ‫أ‬‫ة‬‫ف‬ ‫ختف‬ ‫ع‬،‫سذ‬ ‫را‬ ‫ة‬ ‫ايي‬ ‫ص‬ ‫رتةو‬
‫يب‬ ،‫ا‬ ‫ج‬ ‫ة‬‫رب‬،‫وة‬ ‫رتةوتاة‬ ‫وو‬ ، ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫وة‬ ‫ث‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫ن‬ ‫ا‬،‫حةس‬
.‫ايص‬ ‫هةسب‬ ،
.‫موضومتةم‬ ، ‫سل‬ ‫اأه‬ ‫م‬ ، ‫أ‬‫ة‬‫س‬ ‫فا‬ ‫هث‬ ،‫ا‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫متم‬
‫دوعا‬‫د‬‫ض‬‫و‬ ‫ا‬ ‫يب‬ ‫د‬‫د‬‫مت‬ ‫ده‬‫د‬‫أ‬ ‫ي‬ ‫اف‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫دبخ‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫دث‬‫د‬‫ح‬‫ة‬ ،‫ا‬ ‫دةب‬‫د‬‫مت‬ ‫دب‬‫د‬ ‫س‬
‫اف‬‫و‬‫ت‬ ‫سمتبخ‬
‫دودي‬‫ا‬‫ل‬ ‫د‬‫ي‬‫تة‬ ‫ا‬، ‫د‬‫و‬ ‫دب‬‫ق‬‫ف‬ ‫دع‬،‫ذ‬ ‫سعتم‬ ‫عا‬، ‫ر‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫اأه‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫ت‬
‫ن‬ ‫دةىل‬ ‫ت‬ ‫اا‬ ‫دو‬‫أ‬‫ع‬ ‫دغ‬،‫ا‬ ‫دوعر‬ ،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫هب‬ ‫دو‬‫ن‬ ‫دت‬‫ف‬‫س‬ ‫اا‬ ‫نري‬ ‫وت‬ ‫فجة‬ ‫وضوعا‬ ‫ا‬
‫سإن‬ ‫دلا‬ ‫اجلم‬ ‫ثنة‬،‫ا‬‫س‬ ،‫ا‬ ‫و‬،‫س‬ ‫ةىلا‬ ‫ت‬ ‫اا‬ ‫فم‬ ‫سفقا‬ ‫فإن‬ ‫ا‬ ،‫و‬ ‫ق‬ ‫س‬ ‫وفق‬ ‫ون‬ ‫ت‬
‫اهل‬ ‫سهو‬ ‫توا‬ ‫غف‬ ‫س‬ ‫ةفةتو‬ ‫اا‬ ‫فأسةل‬ ‫ع‬،‫ذ‬ ‫تري‬ ‫رةن‬
.‫ل‬ ‫ن‬،‫ا‬ ‫ا‬‫و‬‫س‬ ‫إىل‬ ‫ةدي‬
.‫و‬ ‫مج‬ ‫و‬ ‫ساه‬ ‫و‬،‫ل‬ ‫سمت‬ ‫حممب‬ ‫نة‬ ‫مت‬ ‫م‬ ‫سس‬ ‫اا‬ ‫سا‬

7. 6
: ‫المقدمة‬
‫إلى‬ ‫انضمامها‬‫و‬ ‫وحضارتها‬ ‫السند‬ ‫بالد‬ ‫عن‬ ‫تاريخية‬ ‫نبذة‬
: ‫اإلسالمية‬ ‫الدولة‬
‫دون‬ ‫اف‬ ‫اجلغ‬‫س‬ ‫دون‬ ‫وع‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫دب‬ ‫س‬ ‫ا‬‫أ‬‫ر‬‫دةع‬‫ض‬‫سح‬ ‫أ‬‫ا‬‫دود‬‫أ‬‫س‬ ‫بمي‬ "‫ننب‬،‫"ا‬ ‫وشد‬
: ‫ل‬ ‫فق‬ ‫تاةا‬ ‫تنم‬ ‫سأو‬
‫دنبه‬‫د‬‫س‬" : ‫اة‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬
‫د‬‫د‬‫ي‬‫با‬ ،‫ا‬ ‫شد‬ ‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫دل‬‫د‬‫ه‬ ‫دو‬‫د‬‫ق‬ ‫ط‬ ‫دث‬‫د‬ ‫ح‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫مب‬ "‫و‬
.‫ننب‬،‫ا‬ ‫مت‬
‫د‬ ‫مت‬ ‫أ‬‫ة‬‫د‬‫ي‬ ‫أ‬ ‫دم‬‫س‬‫اال‬ ‫ا‬ ‫د‬‫هب‬ ‫دة‬ ‫فو‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫د‬‫ف‬،‫ا‬ ‫دةن‬‫ر‬‫ث‬ ‫ح‬ "‫"هنبهو‬ ‫اة‬ ‫ا‬ : ‫ل‬ ‫س‬
‫وةهلة‬ ‫يت‬ ‫ننن‬،‫ا‬ ‫نو‬،‫ا‬ ‫إوبال‬ ‫متةدهتم‬
(
1
)
.
( "‫بية‬ ‫د"إ‬‫د‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫هتة‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬ ‫س‬ ‫اين‬ "‫دب‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫"اهل‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ت‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬ ،‫س‬
India
‫دشد‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫ر‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫و‬‫قة‬ )
‫د"إ‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دنب‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬
( "‫بي‬
Indus
‫ا‬ ‫دبا‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دون‬‫د‬ ‫وع‬ ‫ا‬ ‫دو‬‫د‬ ،‫إ‬ ‫دب‬‫د‬‫ه‬‫ذ‬ ‫دة‬‫د‬ ‫دب‬‫د‬‫ي‬‫يو‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬،‫ا‬ ‫دبى‬‫د‬، )
: ‫نةدايت‬،‫ا‬ ‫ب‬ ‫برتوع‬،‫ا‬ ‫يقول‬ ‫ع‬، ،‫س‬
‫دو‬‫د‬،‫اإل‬ ‫إىل‬ ‫اة‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬ ‫دنام‬‫د‬‫م‬‫ف‬ ‫شدا‬ ‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫دم‬‫د‬‫ن‬‫ت‬ ‫دأ‬‫د‬ ‫ن‬ ‫دةي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬‫س‬"
‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ف‬،‫ا‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫ي‬ ‫دةن‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫دنب‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫عد‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دنام‬‫د‬‫د‬ ‫س‬ ‫دبميا‬‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫اهل‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬،‫إ‬ "‫ا‬‫ع‬‫دب‬‫د‬‫د‬ ‫"إ‬
"‫"هنبهو‬ ‫وةسم‬ ‫ة‬ ‫قب‬،‫ا‬
" ‫نا‬،‫ا‬ ‫ي‬
(
2
)
.
( ‫دبي‬‫د‬ ‫اإل‬ ‫إىل‬ "‫دنبهو‬‫د‬‫س‬" ‫دف‬‫د‬‫ف‬، ‫ا‬‫و‬،‫دب‬‫د‬‫و‬ ‫و‬ ‫دة‬‫د‬‫و‬ ،‫ا‬ ‫دأن‬‫د‬‫و‬ ‫ض‬ ‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫ق‬‫ت‬ ‫سي‬
Indus
)
‫ن‬ ‫سن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫اي‬ ‫ى‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ن‬ ‫و‬ ‫دةا‬‫د‬‫د‬‫و‬‫سعس‬ ‫وا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫إىل‬ ‫دوا‬‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫سمت‬ ‫دنبا‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دوا‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫ط‬‫س‬
‫إىل‬ ‫سخ‬ ‫د‬،‫ا‬ ‫دو‬ ‫ب‬ ‫سخا‬ ‫د‬ ، ‫دوا‬‫ا‬‫مت‬‫س‬ ‫ي‬ ‫د‬‫ف‬،‫ا‬ ‫د‬ "‫دبي‬ ‫"إ‬ ‫دم‬‫س‬‫اال‬ ‫ا‬‫س‬ ‫د‬ ‫دب‬ ‫و‬ ‫ة‬‫و‬ ،‫ا‬
(
8
‫نةدايت‬،‫ا‬ ‫ب‬ /‫برتوع‬ ، ‫اهلنبي‬ ‫قةعر‬،‫ا‬ ‫و‬ ‫مو‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫يخ‬‫ع‬‫تة‬ ‫اأه‬‫ع‬ )
8
/
4
/‫ق‬ ‫منت‬ ، ،‫ا‬ ‫امشف‬ ‫بان‬ ‫سو‬ ‫ا‬
Guy Le strange
‫د‬‫د‬‫د‬ ‫حة‬
433
‫هة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫حة‬ ‫س‬ ‫اة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫ة‬ ‫دتةن‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سوةر‬ ‫ا‬
833
‫دربى‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫اهل‬ ‫دةن‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫د‬‫س‬ ‫ا‬
‫يب‬ ‫ب‬ /‫برتوع‬ ،
18
.
(
1
‫اهلنبي‬ ‫قةعر‬،‫ا‬ ‫و‬ ‫مو‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫يخ‬‫ع‬‫تة‬ )
8
/
4
.

8. 7
‫دبرا‬‫د‬‫ي‬‫أب‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ف‬ ‫ده‬‫د‬ ‫سعسيب‬ ‫ا‬ ‫دةب‬‫د‬ ،‫ا‬
‫دوي‬‫د‬ ‫ت‬،‫ا‬ ‫دةين‬‫د‬‫يو‬ ‫دة‬‫د‬‫ا‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬، "‫دبي‬‫د‬ ‫"إ‬ : ‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬‫س‬
‫دتفف‬‫د‬‫ح‬‫ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫س‬ ‫دنبا‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫ن‬، ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫ا‬ ‫و‬ ‫دتقل‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫س‬‫فةع‬ ‫دم‬‫د‬‫س‬‫ا‬ ‫دو‬‫د‬‫ه‬ ‫دل‬‫د‬‫و‬ ‫دنبهو"ا‬‫د‬‫س‬" ‫دم‬‫د‬‫س‬‫ش‬،
‫ري‬ ‫تغ‬ ‫ي‬ ‫و‬ ‫مت‬ ‫يا‬ ‫ن‬ ‫دسن‬ ‫و‬ ‫ة‬ ‫و‬
(
1
)
.
‫أ‬‫ة‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫فظ‬، ‫أ‬‫ة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ف‬‫ي‬ ‫حت‬ ‫إال‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ، "‫دب‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫"اهل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬ ‫ر‬‫ن‬ :‫دة‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫ا‬‫و‬‫سفه‬ ‫ىا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫ظ‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫سه‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫نن‬،‫ا‬ "‫ب‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬" ‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دتق‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ "‫دنب‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫"ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬ ،
‫س‬ ‫ل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫"ي‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫نة‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫يت‬
‫د‬‫ا‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دم‬‫س‬‫ا‬ ‫دة‬‫أ‬ "‫دب‬‫ن‬‫"اهل‬ ‫د‬‫م‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫س‬ ‫بسيا‬ ‫إ‬ ‫نا‬، ‫اسم‬ "‫"سنبس‬ ‫م‬ ‫ر‬
‫س‬ ‫يننةا"ا‬
‫د‬ ‫دشد‬‫و‬ ‫ين‬ ‫ت‬ ‫إمنة‬ ‫اهلنب‬ ‫فإن‬ ‫غ‬ ،‫ا‬ ‫فقو‬ ‫ث‬ ‫ح‬ ‫س‬ ‫"اهلنب"ا‬ ‫شد‬ ،‫ا‬ ‫اسم‬‫س‬ ‫بسي"ا‬ ‫"إ‬
‫دةم‬‫م‬ ‫ر‬‫دنب‬‫ن‬،‫ا‬‫س‬ ‫دب‬‫ن‬‫اهل‬ ‫دة‬‫ت‬‫م‬ ‫ر‬‫دة‬‫ا‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫دت‬‫س‬‫ا‬ ‫د‬ ‫ث‬ ‫ا‬ ‫دض‬ ‫و‬ ‫سعدم‬ ‫قب‬،‫س‬ ‫بسيا‬ ‫اإل‬
‫ا‬ ‫اتنه‬ ‫ا‬ ‫ادف‬
‫ر‬ ‫تأ‬ ‫ر‬ ‫ف‬ ‫متو‬ ،‫ا‬ ‫وو‬ ‫أ‬‫ة‬ ‫تبعجي‬ ‫تش‬ ‫ال‬
(
2
)
.
‫دغ‬،‫ا‬ ‫دبن‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫أ‬‫ا‬‫ري‬‫د‬‫ث‬‫ر‬‫ا‬‫س‬ ‫د‬‫ر‬‫سذ‬ ‫ان"ا‬ ‫د‬‫ا‬ " : ‫دبي‬ ‫اإل‬ ‫د‬ ‫دم‬‫ن‬‫ت‬ ‫ا‬ ،‫ا‬ ‫ا‬ ‫رة‬
‫س‬
"‫ل‬ ‫ن‬،‫د"ا‬‫د‬‫و‬ ‫ان‬ ‫د‬‫ا‬ ‫د‬ ‫ي‬ ‫دا‬‫ا‬‫اإل‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫س‬ ‫تةنا‬ ُ : ‫اة‬ ‫ضفةفوا‬ ‫مت‬ ‫ا‬ ‫رة‬
‫ل‬ ‫متةس‬ ‫ثل‬ ‫متةس‬ ‫و‬ ‫ف‬ ‫إن‬ : ‫ةل‬ ‫س‬ ‫نفها‬،‫ا‬‫س‬ ‫رب‬ ،‫ا‬
(
3
)
.
‫التر‬ ‫نشأة‬
: ‫ها‬
‫وتطور‬ ‫الكريم‬ ‫آن‬
‫ر‬‫للق‬ ‫السندية‬ ‫جمات‬
‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫ا‬ ،‫إ‬ ‫أم‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬، ‫سل‬ ‫دة‬‫د‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫تت‬
‫د‬‫د‬‫د‬ ‫أ‬‫ا‬‫دبد‬‫د‬‫د‬‫مت‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫رث‬‫س‬ ‫دةعر‬‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫ا‬ ‫ث‬‫س‬ ‫دةم‬‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ر‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫اهلنب‬ ‫دةعر‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬
.‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬ ، ‫مجةم‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫تفنري‬،‫ا‬ ‫ث‬ ‫ح‬
(
8
‫د‬‫ه‬‫سنب‬ : ‫رتةا‬‫اأه‬‫ع‬ )
‫هكــ‬
: ،‫دأ‬‫ت‬ )‫دنب‬‫ن‬،‫ا‬ ‫شد‬ ‫د‬، ‫د‬ ‫متة‬ ‫د‬‫ي‬‫(عة‬ ‫دةئزس‬‫أ‬ ‫دةخ‬‫مت‬
T.H. Lambrick
8
:‫ط‬ ‫ا‬
‫متةخ‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫دا‬ ‫ا‬ ‫ة‬ ‫إح‬ ‫جلن‬
8511
.‫خ‬
(
1
‫ق‬،‫ا‬ ‫و‬ ‫اإلسش‬ ‫اجملتمه‬ )
‫ي‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫حنو‬ ‫ةق‬ ‫ت‬ ‫إ‬ /‫برتوع‬ ، ‫ةرنتة‬ ،‫ا‬ ‫اهلنبي‬ ‫ةعر‬
49
.
(
4
،‫ا‬ ‫امشف‬ ‫بان‬ ‫و‬ ‫ظ‬ ‫ا‬ )
415
.

9. 8
‫ائ‬‫ع‬ ‫و‬ ‫سك‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫يخ‬‫ع‬‫تة‬،‫ا‬ ‫رتب‬ ‫ذر‬ ‫فقب‬
‫اهلنبسس‬ ‫ع‬
-
‫سالي‬ ‫حةرم‬
"‫وع‬، "
-
‫ةعي‬ ‫اهل‬ ‫يز‬‫ز‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫و‬ ‫متم‬ ‫و‬ ‫اا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫ب‬ ‫ط‬
(
1
)
-
‫سالي‬ ‫حةرم‬
"‫وعر‬ ‫ن‬ ‫"ا‬
-
‫غ‬ ،‫وة‬ ‫أ‬‫ة‬‫متةعف‬ ‫ون‬ ‫ي‬ ‫ا‬ ،‫ا‬ ‫مو‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫مة‬ ‫مت‬ ‫أ‬‫ة‬ ‫و‬ ،‫إ‬ ‫سل‬ ‫ي‬ ‫ن‬
‫أل‬ ،‫ا‬ ‫رةن‬
‫س‬ ‫و‬ ‫ط‬ ‫حنب‬ ‫أ‬‫ة‬ ‫متة‬ ‫و‬ ،‫إ‬ ‫عسل‬‫س‬ ‫وا‬ ‫ط‬ ‫وعر‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫حةرم‬ ‫ىب‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫ننبي‬،‫ا‬
‫س‬ ‫اقا‬ ،‫ا‬ ‫هل‬
‫ب‬ ‫فا‬ ‫ا‬‫أ‬‫ة‬‫ظم‬‫س‬ ‫أ‬‫ا‬ ‫ث‬ ‫ا‬‫أ‬‫رتةو‬
‫س‬ ‫أ‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫ا‬ ‫أةد‬ ‫ب‬ ‫رةن‬
‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫و‬، ‫أم‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫وة‬ ‫اإلسشخ‬ ‫و‬، ‫ي‬ ‫ن‬ ‫اهلنبسس‬ ‫احلةرم‬ ‫نو‬
‫رةن‬
‫س‬ ‫وا‬ ،‫إ‬ ‫اة‬ ‫ب‬‫س‬ ‫فقا‬،‫ا‬ ‫ةخ‬ ‫ح‬ ‫ا‬ ‫أ‬‫ة‬‫ئ‬ ‫اة‬ ‫ف‬ ‫ظم‬‫س‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫مي‬ ،‫ا‬
‫اهلنبسس‬ ‫احلةرم‬ ‫مج‬ ،‫ا‬ ‫ع‬ ‫ت‬ ‫ث‬
‫و‬،‫و‬ ‫مج‬ ‫ت‬ ‫اه‬ ‫نمة‬ ‫ح‬ ‫و‬
:‫ةىل‬ ‫ت‬

َ
‫ال‬
َ
‫ق‬
‫ن‬َ‫م‬
‫ي‬
ۡ
‫ح‬ُ‫ي‬
‫ٱ‬
َ‫م‬َٰ َ
‫ظ‬‫ي‬‫ع‬
ۡ
‫ل‬
َ ‫ي‬
‫ه‬َ‫و‬
‫ييم‬‫م‬َ‫ر‬
٧٨

: ‫(ي‬
31
)
‫و‬ ‫مت‬ ‫زل‬
‫أ‬‫ا‬‫بيب‬ ‫أ‬‫ة‬ ‫و‬ ‫ةىل‬ ‫ت‬ ‫اا‬ ‫أ‬‫ة‬‫وف‬ ‫ي‬ ‫عض‬ ‫ا‬ ‫مت‬ ‫سأ‬
(
2
)
.
‫و‬‫و‬‫و‬‫آ‬‫عت‬ ‫وعاق‬‫و‬‫و‬، ‫وذ‬‫و‬‫و‬‫ل‬‫وع‬
-
‫و‬‫و‬‫و‬‫ل‬‫أع‬ ‫واهلل‬
-
‫ول‬‫و‬‫و‬‫غ‬‫ل‬ ‫أو‬ ‫و‬‫و‬‫و‬، ‫أل‬ ‫ون‬‫و‬‫و‬‫س‬‫ال‬ ‫ول‬‫و‬‫و‬‫غ‬‫الل‬ ‫أ‬
‫أ‬‫ر‬‫الك‬ ‫الآر‬ ‫إليها‬ ‫ترج‬ ‫أعجميل‬
.‫الهجري‬ ‫الثالث‬ ‫الآر‬
.‫اوطةم‬ ‫ا‬ ‫متةب‬ ‫ذر‬ ‫هلة‬ ،‫س‬ ‫فقودرا‬ ‫روعر‬ ‫ا‬ ‫مج‬ ،‫ا‬ ‫ن‬ ‫تري‬
‫أم‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫اهلنب‬ ‫دةعر‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬، ‫سل‬ ‫دة‬‫د‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫تت‬ ‫دة‬‫د‬‫م‬‫ر‬
‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫هب‬ ‫دةخ‬‫د‬‫د‬ ‫دغ‬‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫فةع‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫وة‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫رة‬‫دة‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ،‫إ‬
(
8
‫ةعي‬ ‫اهل‬ ‫يز‬‫ز‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫و‬ ‫متم‬ ‫با‬،‫ا‬‫س‬ ‫سفةر‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫ننب‬،‫ا‬ ‫وشد‬ ‫وعر‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ح‬ ‫توىل‬ )
133
= ‫د‬‫ه‬
114
‫دا‬ ‫رة‬
‫س‬ ‫خا‬
‫ةخ‬ ‫احل‬ ‫وو‬ ‫ر‬ ‫نتم‬ ‫ا‬ ‫احل‬ ‫ا‬ ‫رة‬
‫س‬ ‫ر‬ ‫نتق‬ ‫تري‬ ‫و‬ ‫ية‬ ‫سضةع‬ ‫ا‬
‫د‬‫م‬‫ف‬ ‫دبا‬‫ا‬‫نة‬ ‫ا‬‫س‬ ‫دم‬ ‫احل‬ ‫توص‬، ‫ا‬ ،‫ا‬ ‫مو‬ ‫ن‬ ‫ا‬
‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دزعك‬‫د‬ ، ‫دب‬‫د‬‫ن‬‫اهل‬ ‫دب‬‫د‬‫ئ‬‫متجة‬ : ‫د‬‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬ ‫عا‬، ‫د‬‫د‬‫ر‬‫دبسي‬‫د‬‫ن‬‫اهل‬ ‫دنام‬‫د‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬ ‫دة‬‫د‬‫ا‬‫م‬ ‫حي‬ ‫دةم‬‫د‬‫ي‬‫سال‬ ‫إىل‬ ‫دنب‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشد‬‫د‬‫و‬ ‫دا‬‫د‬ ‫تف‬
‫يةع‬ ‫ا‬
4
‫اهلنب‬‫س‬ ‫ننب‬،‫ا‬ ‫سعأةل‬ ‫ا‬
194
-
193
.
(
1
‫ننب‬،‫ا‬ ‫أن‬ ‫ظ‬ ‫ا‬ )
811
‫ستفة‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫حول‬ ‫قةا‬،‫ا‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫قةل‬ ‫س‬ ‫ا‬
‫سريهة‬
1
.

10. 9
‫دب‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫اا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دوف‬‫د‬‫د‬ ‫دبسخ‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬
:‫(م‬ ‫دةالئ‬‫د‬‫د‬‫هل‬‫ا‬ ‫يق‬
551
‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ة‬ ،‫ا‬ ‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ )‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
‫ي‬ ‫اهلج‬
(
1
)
‫وي‬ ‫به‬،‫ا‬ ‫اا‬ ‫سص‬ ‫ةخ‬ ‫اإل‬ ‫مج‬ ‫ت‬ ‫ق‬ ‫تن‬ ‫سه‬ ‫ا‬
(
2
)
.‫ثري‬ ‫و‬
‫دا‬‫د‬ ‫و‬،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫م‬ ‫دب‬‫د‬‫و‬ ‫دب‬‫د‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫د‬ ‫ةدا‬ ‫س‬
‫تري‬ ‫عا‬،‫ذ‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫مج‬ ،‫ا‬ ‫متم‬ ‫اال‬‫س‬ ‫مة‬ ،‫ا‬ ‫ون‬ ‫ي‬ ‫ن‬ ‫ب‬ ‫ينت‬ ‫فش‬ ‫ا‬ ‫ا‬
‫أ‬‫ا‬ ‫ذر‬ ‫جنب‬ ‫ال‬ ‫نة‬
.‫ي‬ ‫اهلج‬ ‫مت‬ ‫احلةدي‬ ‫ن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫يخ‬‫ع‬‫تة‬،‫ا‬ ‫رتب‬ ‫ع‬، ،
‫دة‬‫د‬‫هب‬ ‫دةخ‬‫د‬ ‫دة‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫دوخ‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫اف‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ست‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬ ، ‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دبخ‬‫د‬ ‫س‬
‫(م‬ ‫دنبي‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دوي‬‫ت‬‫ت‬،‫ا‬ ‫ث‬‫ع‬‫دة‬‫حل‬‫ا‬ ‫دوع‬‫ف‬‫غ‬،‫ا‬ ‫دب‬ ‫مت‬ ‫د‬‫و‬ ‫دم‬ ‫هة‬ ‫حممب‬ ‫ةخ‬ ‫اإل‬
8833
)‫د‬‫د‬‫ه‬
(
3
)
‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫مي‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬ ‫ي‬‫ري‬ ‫ا‬ ‫ي‬‫اجلز‬ ‫أم‬ ‫ت‬ ‫ث‬ ‫ح‬ ‫اا‬‫ع‬‫او‬ ،‫ا‬ ‫متاب‬
‫دنبي‬‫ن‬،‫ا‬
‫دةخ‬‫د‬‫مت‬ ‫أ‬‫ة‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ظ‬ ‫ة‬ ‫دري‬‫د‬‫ن‬‫تف‬ ‫ده‬‫د‬
8811
‫دبر‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬‫ف‬ ‫دري‬‫د‬ ‫ا‬ ‫دز‬‫د‬‫جل‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دة‬‫د‬‫ا‬‫ن‬ ‫ده‬‫د‬ ‫سط‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ه‬
‫متةخ‬ ‫وةهلنب‬ ‫ةي‬ ‫وو‬ ‫سهلة‬ ‫ةم‬ ‫ط‬
8443
= ‫د‬‫ه‬
8588
‫خ‬
(
4
)
.
(
8
‫دب‬‫د‬‫د‬،‫س‬ ‫دنبا‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشد‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دشخ‬‫د‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ )
588
‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ام‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ، ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
13
/
88
/
551
‫مي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ، ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫مج‬ ‫ست‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
‫اخ‬ ،‫ا‬ ‫حتف‬ :‫مجتو‬ ، ‫ظ‬ ‫ا‬‫س‬ ‫ننبا‬،‫ا‬ ‫لوةد‬ ‫بع‬ ‫ح‬ ‫قةا‬،‫ا‬ ‫اف‬ ‫تشخ‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫قب‬ ‫س‬ ‫نةي‬ ‫و‬ ‫ومت‬ ‫ا‬
414
-
419
‫ننب‬،‫ا‬ ‫ةهري‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫ا‬
1
/
8
-
3
‫ننب‬،‫ا‬ ‫أن‬ ‫ا‬
311
.
(
1
)
( ‫وي‬ ‫به‬،‫ا‬ ‫اا‬ ‫سص‬ ‫ةا‬ ،‫وة‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ح‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫اإلسشخ‬ ‫حج‬
8883
-
8831
‫دين‬‫غ‬‫ت‬ ‫تو‬ ‫دا‬ ‫م‬ ‫مت‬ ‫د)ا‬‫ه‬
‫اط‬‫و‬‫ام‬ ‫زه‬ :‫مجتو‬ ، ‫اأه‬‫ع‬ ‫وو‬ ‫ي‬ ‫ت‬،‫ا‬ ‫مت‬
1
/
383
-
311
‫متشخ‬ ‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
8
/
835
‫سالدتو‬ ‫و‬ ‫سف‬
8883
.‫د‬‫ه‬
(
4
‫دب‬‫د‬،‫س‬ ‫دةا‬‫ا‬‫ا‬ ‫سفق‬ ‫دنب‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشد‬‫و‬ ‫د‬‫ج‬‫ح‬ )
8833
‫دو‬‫ت‬‫س‬ ‫دا‬‫د‬‫ه‬
8833
‫د‬‫ي‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دم‬ ‫ست‬ ‫دا‬‫د‬‫ه‬
‫د‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬ ‫س‬ ‫دشداا‬‫و‬ ‫دة‬‫م‬ ‫مت‬ ‫ب‬
‫دةر‬‫د‬‫د‬ ‫ح‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫دري‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دنبي‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫احل‬ ‫يب‬ ‫دةخ‬‫د‬‫د‬ ‫ي‬، ‫أ‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ة‬ ‫دةن‬‫د‬‫د‬‫ر‬
‫س‬ ‫عا‬، ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫يفو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫حل‬‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫م‬ ‫مت‬
‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫ث‬‫ر‬ ‫دو‬‫د‬، ‫دريهما‬‫د‬‫ت‬‫س‬ ‫وي‬ ‫دبه‬‫د‬،‫ا‬ ‫اا‬ ‫سص‬ ‫دةخ‬‫د‬ ‫اإل‬‫س‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬
813
‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫وة‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬ ، ‫دةن‬‫د‬‫هل‬‫ا‬ ‫دري‬‫د‬‫ن‬‫تف‬،‫ا‬ :‫دة‬‫د‬‫ا‬‫ن‬ ‫ا‬‫أ‬‫ة‬‫د‬‫د‬‫ف‬،‫و‬
‫امو‬ ‫زه‬ : ‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ننبي‬،‫ا‬
‫اط‬
1
/
434
‫متشخ‬ ‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
3
/
815
" ‫ا‬ ‫د‬،‫ا‬ ،‫نأ‬ ‫فة‬ ،‫ا‬ " ‫تو‬،‫سة‬ ، ‫تنة‬ ‫قب‬ ‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
‫متةخ‬ ‫قنة‬ ‫وتهق‬ ‫ه‬ ‫ط‬ ‫تجويبا‬،‫ا‬ ‫م‬ ‫مت‬
8313
.‫د‬‫ه‬
(
3
‫ات‬ ‫و‬ ‫ان‬ ‫ا‬ ‫رةدمي‬ ‫ه‬ ‫سط‬ ‫اا‬ ‫ونث‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫ب‬ ‫اجمل‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫م‬ /‫برتوع‬،‫ا‬ ‫ةخ‬ )
8558
.‫خ‬

11. 11
‫دوخ‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫داع‬ ‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دة‬‫د‬‫ا‬‫ن‬ ‫إن‬ :‫دةل‬‫د‬‫ق‬ ‫ف‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬، "‫دةعك‬‫د‬ ‫ت‬ " ‫دز‬‫د‬‫أ‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دة‬‫د‬
‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬ ‫ط‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬ ‫إ‬ :‫دةل‬‫د‬‫د‬‫ق‬‫ي‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ر‬‫دبا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫اهل‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫و‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫م‬ ،‫ا‬ ‫دبسر‬‫د‬‫د‬
‫دةي‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫مي‬
‫اهلنب‬
(
1
)
.‫فقودام‬ ‫ا‬ ‫متباد‬ ‫ة‬ ‫تري‬ ‫ا‬
‫وعل‬‫ك‬ ، ‫عه‬ ‫قام‬ ‫كما‬
‫دنبي‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫غ‬ ،‫وة‬ ‫دريا‬‫ن‬‫ستف‬ ‫مي‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫مج‬ ‫و‬
: ‫رل‬
‫تتوي‬،‫ا‬ ‫ق‬،‫امة‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫و‬ ‫حممب‬ ‫خ‬ ،‫ا‬
(
2
)
.
:‫(م‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫ئ‬ ‫ن‬،‫ا‬ ‫حممب‬ ‫ةن‬ ‫و‬ ‫اا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬
8141
)‫د‬‫ه‬
(
3
)
.
‫قةض‬،‫ا‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬
(
4
)
‫ستريهم‬ ‫ا‬
‫مة‬ ،‫ا‬
(
5
)
.
‫ا‬ ‫والو‬‫ت‬ ‫عه‬ ‫أما‬
(
6
)
-
‫د‬ ‫دبهم‬‫ا‬‫مت‬ ‫دب‬‫ت‬‫مي‬ ‫ي‬ ‫د‬،‫ا‬‫س‬
8853
-
8195
‫د‬‫د‬‫ه‬
–
‫مج‬ ‫ت‬ :‫هة‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫وة‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫ستفنري‬ ‫مج‬ ‫و‬ ‫مة‬ ،‫ا‬ ‫ض‬ ‫و‬ ‫ةخ‬ ‫فقب‬
(
8
‫اجمل‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫م‬ /‫برتوع‬ ، ‫اهلةن‬ ‫تفنري‬،‫ا‬ ‫قب‬ )
‫ننبي‬،‫ا‬ ‫ب‬
83
.
(
1
‫د‬ ‫ق‬،‫دة‬‫م‬‫ا‬ ‫دب‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫با‬،‫ا‬‫س‬‫س‬ ‫سسفةتوا‬ ‫سالدتو‬ ‫يخ‬‫ع‬‫تة‬ ‫مت‬ ‫ه‬ ‫ط‬ ‫ب‬ ‫يا‬ ‫اهلج‬ ‫مت‬ ‫ثةين‬،‫ا‬ ‫ن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫تتو‬ ‫مة‬ ‫مت‬ )
‫دوط‬‫د‬‫ا‬ ‫دة‬‫د‬ ‫رش‬‫دع‬‫د‬ ‫ا‬ ‫دوعر‬‫د‬‫س‬ ‫دري‬‫د‬‫ن‬‫ستف‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ست‬ ‫ا‬ ‫دم‬‫د‬‫ن‬ ،‫ا‬ ‫دري‬‫د‬‫ن‬‫تف‬ ‫دو‬‫د‬، ‫أم‬ ‫د‬‫د‬‫م‬ ،‫س‬ ‫دويا‬‫د‬‫ت‬‫ت‬،‫ا‬ ‫دم‬‫د‬ ‫هة‬ ‫دب‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫دةخ‬‫د‬ ‫اإل‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬ ‫تش‬
‫لي‬ ‫ستفنري‬ ‫نبنا‬ ‫و‬ ‫ياةين‬‫رب‬،‫ا‬ ‫ته‬ ‫ا‬
‫د‬‫ي‬‫سمتنة‬ ‫دب‬ ‫ت‬ ‫و‬ )‫دنب‬‫ن‬،‫(ا‬ ‫دوعس‬ ‫رة‬ ‫دتةين‬‫ن‬‫ةر‬ ،‫ا‬ ‫دق‬ ‫تهق‬،‫ا‬ ‫دز‬‫ر‬ ‫ده‬ ‫ط‬ ‫د‬‫س‬ ،‫ا‬
.‫الرو‬ ‫حممب‬ ‫تشخ‬
(
4
‫دب‬‫د‬،‫س‬ )
8893
‫دو‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫دث‬‫د‬ ‫ح‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬‫مبنا‬ )‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ( ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫إىل‬ ‫دل‬‫د‬‫ق‬‫ت‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫دبي‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دةفةم‬‫د‬‫ض‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دبع‬‫د‬ ‫ة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
8141
‫و‬، ‫دا‬‫ه‬
83
‫ح‬ : ‫وةسم‬ ‫يوس‬ ‫سوعر‬ ‫ستفنري‬ ‫مج‬ ‫ت‬ ‫ناة‬ ‫ا‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫وة‬ ‫أ‬‫ة‬‫ف‬،‫و‬
‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬ ‫دوط)ا‬‫ا‬ ( ‫ص‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫ن‬
‫س‬ ‫اة‬ ، ‫مجةم‬ ،‫ا‬ :
33
-
38
.
(
3
‫ب‬،‫س‬ )
8843
‫دبر‬‫ي‬‫متب‬ ‫دةم‬‫ف‬،‫و‬ ‫دو‬، ‫دوا‬‫ت‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دع‬،‫ذ‬ ‫د‬ ‫د‬‫ث‬‫ر‬ ‫د‬ ‫مت‬ ‫ده‬ ‫ط‬ ‫ب‬
‫س‬ ‫)ا‬ ‫اهوأ‬‫ع‬ ‫(رةه‬ ‫ي‬ ‫وق‬ ‫أ‬‫ة‬ ‫ي‬ ‫تق‬ ‫د‬‫ه‬
.)‫(خ‬ ‫به‬،‫ا‬ ‫سوعر‬ ‫ستفنري‬ ‫مج‬ ‫ست‬ ‫وع)ا‬ ‫ا‬ ( ‫ي‬ ‫سوعر‬ ‫ستفنري‬ ‫مج‬ ‫ت‬ ‫ناة‬
(
9
‫س‬ ‫دة‬‫د‬‫ا‬ ،‫ا‬ ‫اق‬‫ج‬ ‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫مت‬/‫برتوع‬،‫ا‬ ‫د‬‫ر‬‫ذ‬ )
‫دريهة‬‫د‬‫س‬‫ستفة‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دةم‬‫د‬‫مج‬ ،‫(ا‬ ‫دب‬‫د‬‫ا‬ ،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫دري‬‫س‬‫ستفة‬ ‫دةم‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دةين‬‫د‬‫ب‬
43
-
53
.)
(
1
‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬‫و‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ر‬
‫س‬ ‫دتاما‬‫د‬‫د‬‫ف‬‫ش‬ ‫داع‬ ‫دةد‬‫د‬‫د‬‫و‬‫ل‬ ‫دبع‬‫د‬‫د‬ ‫ح‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫بي‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬ ‫رة‬
‫س‬ ‫دلا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ن‬،‫ا‬‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ا‬ ‫دنبي‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫ئ‬‫ة‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ : ‫وع‬ ،‫دة‬‫د‬‫د‬‫ت‬ )
‫و‬ ‫دج‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫إال‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ،‫ا‬ ‫ائ‬‫س‬‫دب‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫غ‬، ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫هم‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫فةع‬،‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫رة‬‫سإن‬ ‫داا‬ ‫ا‬‫س‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ، ‫و‬ ‫دج‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬
=‫دا‬ ‫ا‬ ‫ا‬

12. 11
‫دةعسي‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬ )‫دين‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬ ‫(ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫قة‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬‫ذا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫اا‬ ‫دز‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫ز‬‫مت‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬
:‫(م‬
8134
)‫د‬‫ه‬
(
1
)
‫اهل‬ ‫مت‬ ‫ث‬،‫ثة‬،‫ا‬ ‫ن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫نت‬
‫متبيبرا‬ ‫ام‬ ‫ا‬ ‫ط‬ ‫يا‬ ‫ج‬
‫دو‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫ط‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ن‬
8413
‫دب‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫وةهل‬ ‫دةي‬‫د‬‫د‬ ‫وو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫مي‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مبا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
(
2
)
‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫سل‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ،‫س‬ ‫ا‬
‫ا‬‫س‬ ‫د‬‫حي‬ ‫ن‬ ‫ا‬‫و‬،‫س‬‫دة‬‫ح‬‫س‬ ‫دة‬‫م‬ ،‫ا‬ ‫د‬ ‫دبا‬ ‫و‬ ‫د‬‫ت‬ ‫أل‬ ‫امتتمبهة‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫ي‬ ‫ث‬
‫دشد‬‫و‬ ‫أ‬‫ا‬‫ع‬‫ة‬ ‫ت‬ ‫ا‬‫س‬ ‫أ‬‫ة‬‫ومت‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫رث‬ ‫ا‬ ‫رة‬
‫س‬ ‫ميا‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬ ، ‫مجةهتم‬ ‫ت‬ ‫سهة‬ ‫ح‬
‫حب‬ ‫ننب‬،‫ا‬
‫تاة‬ ‫ن‬ ‫ه‬ ‫أة‬ ‫و‬ ‫خي‬ ‫ةد‬ ‫ي‬ ‫ال‬ ‫ث‬
(
3
)
.
‫اإلنجليز‬ ‫عه‬ ‫أما‬
(
8195
-
8413
‫فةضل‬ ‫لمومت‬ ‫ةخ‬ ‫فقب‬ )‫د‬‫ه‬
‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫وة‬ ‫ستفنريا‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫مج‬ ‫و‬ ‫ننب‬،‫ا‬ ‫متشخ‬
(
4
)
‫ز‬ ‫اإلجن‬ ‫رةن‬ ‫سإن‬ ‫ا‬
‫ا‬‫و‬‫حلق‬‫س‬ ‫اعدهة‬‫و‬ ‫س‬ ‫ةفاة‬ ‫س‬ ‫وهة‬ ‫سس‬ ‫اإلسش‬ ‫ارز‬ ‫ا‬‫س‬ ‫باعي‬ ‫ا‬ ‫ص‬ ‫تق‬ ‫ا‬‫و‬،‫حةس‬
‫م‬ ‫اجلن‬ ‫اع‬ ‫ض‬ ‫ا‬
‫ا‬ ،‫امة‬ ‫ب‬ ‫توح‬،‫ا‬ ‫بر‬ ‫متق‬ ‫ضب‬ ‫ا‬‫و‬‫ف‬ ‫سس‬ ‫اإلسش‬ ‫بمتور‬،‫وة‬
‫سمتش‬ ‫أل‬ ‫احلق‬ ‫ول‬ ‫ام‬ ‫مت‬ ‫ابق‬ ‫ب‬ ‫س‬ ‫اةا‬ ‫ه‬ ‫ا‬‫و‬‫سدمتم‬ ‫بع‬ ،‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ج‬ ‫ع‬،‫ذ‬ ‫قةول‬ ‫س‬
:

َ
‫ون‬ُ‫يد‬‫ي‬‫ر‬ُ‫ي‬
‫ن‬
َ
‫أ‬
‫ي‬
‫ف‬ ۡ
‫ط‬ُ‫ي‬
ُ
‫ا‬
‫و‬
َ‫ور‬
ُ
‫ن‬
‫ٱ‬
‫ي‬
َ
‫ّلل‬
ۡ‫م‬‫ي‬‫ه‬‫ي‬‫ه‬َٰ َ‫و‬
ۡ
‫ف‬
َ
‫أ‬‫ي‬‫ب‬
َ
‫ب‬
ۡ
‫أ‬َ‫ي‬َ‫و‬
‫ٱ‬
ُ َ
‫ّلل‬
‫ا‬ َ
‫ّل‬‫ي‬‫إ‬
‫ن‬
َ
‫أ‬
َ‫م‬‫ي‬‫ت‬ُ‫ي‬
ُ‫ه‬َ‫ور‬
ُ
‫ن‬
‫ۥ‬
ۡ‫و‬
َ
‫ل‬َ‫و‬
َ‫ه‬‫ي‬‫ر‬
َ
‫ك‬
‫ٱ‬
‫ي‬‫ف‬َٰ َ
‫ك‬
ۡ
‫ل‬
َ
‫ون‬ُ‫ر‬
٣٢

: ‫توو‬،‫(ا‬
41
)
.
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬
‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫ئ‬‫ة‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ع‬، ‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬‫س‬ "‫ا‬‫ع‬‫دو‬‫د‬‫ا‬ ،‫"ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫و‬ ‫دنب‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشد‬‫د‬‫و‬ ‫ا‬‫و‬‫د‬‫د‬‫م‬ ‫ح‬ ‫دب‬‫د‬‫س‬ ‫اا‬ ‫دوي‬‫د‬‫ا‬‫ت‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫ا‬‫و‬‫د‬‫د‬ ‫سمتم‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫=ا‬
.‫و‬ ‫ةس‬ ،‫ا‬ ‫إىل‬ ‫تنتنب‬ ‫ة‬ ‫تري‬ ‫قبمي‬،‫ا‬
(
8
‫دن‬‫س‬ )‫دنب‬‫ن‬،‫(ا‬ ‫دةد‬‫و‬‫ل‬ ‫دبع‬ ‫ح‬ ‫دةفةم‬‫ض‬ "‫ةعي‬ ‫ت‬ " ‫بين‬ ‫ب‬،‫س‬ ‫ننبا‬،‫ا‬ ‫وشد‬ ‫متشخ‬ )
8813
‫د‬ ‫مت‬ ‫دم‬ ‫ست‬ ‫دا‬‫د‬‫ه‬
‫متثمة‬ ‫حممب‬ ‫خ‬ ،‫ا‬
‫د‬ ‫د‬‫ض‬‫قة‬،‫ا‬ ‫دب‬‫م‬‫حم‬ ‫د‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫دو‬‫ن‬‫او‬ ‫دةن‬‫ر‬
‫س‬ ‫دةدا‬‫و‬‫ل‬ ‫دبع‬ ‫ح‬ ‫د‬‫ن‬‫بي‬ ‫د‬‫ن‬‫ي‬ ‫دةن‬‫ر‬
‫س‬ ‫درياا‬‫ت‬‫س‬ ‫ةعسي‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ن‬
‫دو‬‫د‬‫ت‬ ‫عا‬، ‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫دة‬‫د‬‫م‬ ،‫ا‬
8134
‫دةئ‬‫د‬‫ف‬‫و‬ ، ‫دنب‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دةهري‬‫د‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬ : ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ه‬
4
/
13
‫دول‬‫د‬‫ح‬ ‫دةا‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دةل‬‫د‬‫ق‬ ‫د‬‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
‫ستفةسريهة‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬
4
.
(
1
‫نةوق‬،‫ا‬ ‫أه‬ ‫ا‬ )
4
‫س‬ ‫اة‬ ، ‫مجةم‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
51
-
54
.
(
4
‫اهلةن‬ ‫تفنري‬،‫ا‬ ‫قب‬ ‫ظ‬ ‫ا‬ )
81
.
(
3
‫س‬ ‫اة‬ ،‫ا‬ ‫اق‬‫ج‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬/‫برتوع‬،‫ا‬ ‫ذر‬ )
18
‫دةم‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬ ‫دبهما‬‫ا‬‫مت‬ ‫دنبي‬‫ن‬،‫وة‬ ‫تفنري‬،‫ا‬‫س‬ ‫مج‬ ،‫ا‬ ‫أ‬‫ة‬‫ف‬،‫و‬
831
-
811
.

13. 12
: ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫ع‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫س‬
. ‫اس‬‫ع‬‫ب‬،‫ا‬ ‫سافاة‬ ‫أيت‬ ‫س‬ ‫سيتا‬ ‫ا‬ ‫حممود‬ ‫تةج‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
)‫(خ‬ ‫و‬ ‫فةض‬،‫ا‬ ‫ستفنري‬ ‫مج‬ ‫ت‬
(
1
)
.
:‫(م‬ ‫نوع‬،‫ا‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫و‬ ‫ابيق‬ ‫حممب‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
8485
)‫د‬‫ه‬
(
2
)
.
:‫(م‬ ‫نوع‬،‫ا‬ ‫متثمةن‬ ‫حممب‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫ستفنري‬ ‫مج‬ ‫ت‬
8581
)‫خ‬
(
3
)
.
،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
:‫(م‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ح‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫خ‬
8534
)‫خ‬
(
4
)
.
:‫(م‬ ‫وعي‬ ،‫ةد‬ ،‫ا‬ ‫حممب‬ ‫وع‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
8419
)‫د‬‫ه‬
(
5
)
.
(
8
‫دل‬‫د‬‫ض‬‫ف‬ ‫دب‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ : ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ض‬‫فة‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬ ، ‫دو‬‫د‬‫ه‬ )
–
‫د‬‫د‬‫س‬‫يو‬ ‫دوعر‬‫د‬‫س‬ ‫إىل‬ ‫د‬‫د‬‫حت‬‫فة‬،‫ا‬ ‫سل‬ ‫د‬‫د‬
–
‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫م‬ ‫ت‬، ‫دو‬‫د‬‫ت‬ ‫م‬ ‫ست‬
،‫ا‬
( ‫دةدي‬‫و‬‫ل‬ ‫دبع‬ ‫احل‬ ‫دةا‬ ‫دبع‬ ‫ح‬ ‫ب‬ ‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫و‬ ‫دل‬‫ض‬‫فة‬ ‫حممب‬ ‫ب‬ ‫ن‬
8191
-
8485
‫دة‬‫ا‬‫ن‬ )‫(خ‬ ‫دو‬،‫اجلش‬ ‫دري‬‫ن‬‫تف‬ ‫دج‬ ‫د‬ ‫مت‬ )‫د‬‫د‬‫ه‬
.‫تتوي‬،‫ا‬ ،‫با‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫ت‬ ‫مب‬ ‫بام‬ ‫ل‬ ‫ثشث‬ ‫رة‬ ‫ن‬
(
1
‫وةهلنب‬ ‫ةي‬ ‫وو‬ ‫تو‬ ‫فةضل‬ ‫ا‬ ‫ننب‬،‫ا‬ ‫مة‬ ‫مت‬ )
-
‫ين‬ ‫د‬‫ن‬‫احل‬ ‫ده‬ ‫ا‬ ‫ا‬ : ‫دم‬‫س‬‫وة‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬‫س‬ ‫دب‬ ‫دةن‬‫ر‬‫دث‬ ‫ح‬
-
8485
= ‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
8538
‫دو‬‫د‬‫ت‬ ‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫هل‬‫س‬ ‫دبرا‬‫د‬‫ي‬‫متب‬ ‫ام‬ ‫د‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫د‬ ‫ط‬ ‫خا‬
8159
‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دل‬‫د‬ ‫رة‬‫دري‬‫د‬‫ن‬‫تف‬ ‫دو‬‫د‬،‫س‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ه‬
‫دةهري‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫د‬‫ت‬ ‫دو‬‫ت‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دوع)ا‬ ‫ا‬ ( ‫و‬ ‫إىل‬ ‫ن‬ ‫دان‬ ‫ةا‬ ‫روث‬‫تفنري‬ ‫وةسم‬ ‫بام‬ ‫ل‬ ‫مخن‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫وة‬
‫ننب‬،‫ا‬
4
/
13
.
(
4
‫اإلس‬ ‫ننب‬،‫ا‬ ‫بعس‬ ‫أ‬‫ة‬‫بعس‬ ‫رةن‬‫ننبا‬،‫ا‬ ‫وشد‬ ‫مة‬ ‫مت‬ )
‫ش‬
8193
‫إىل‬
8584
‫متبيبر‬ ‫فةم‬،‫و‬ ‫و‬، ‫خا‬
‫ننب‬،‫ا‬ ‫أن‬ ‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫را‬ ‫رث‬ ‫ه‬ ‫ط‬ ‫اإلميةنا‬ ‫تنوي‬ ‫تفنري‬ ‫ناة‬
441
‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫ظ‬ ‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
841
.
(
3
‫د‬‫د‬ "‫دةن‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ي‬ ‫و‬ ‫ائ‬ ‫د‬‫د‬‫س‬" ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫دب‬‫د‬،‫س‬ ‫دنبا‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫م‬ ‫مت‬ ‫دل‬‫د‬‫ض‬‫فة‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ا‬ ‫دةن‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ي‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫و‬ ‫م‬ ‫ح‬ ‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ )
‫دن‬‫د‬‫س‬ ‫دبسد‬‫د‬‫ح‬ ‫دادس‬ ‫دةفةم‬‫د‬‫ض‬
8131
-
8135
‫د‬‫د‬‫ق‬‫نا‬ ‫د‬‫د‬‫و‬‫ة‬ ‫ن‬،‫وة‬ ‫دة‬‫د‬‫ض‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫تق‬ ‫دوا‬‫د‬‫ت‬‫ناق‬ ‫دةيخ‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دم‬‫د‬ ‫ست‬ ‫خ‬
‫دنب‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫س‬‫بع‬ ‫أ‬‫ة‬‫د‬‫س‬‫بع‬ ‫ي‬
‫دو‬‫مت‬ ‫ر‬ ‫ف‬ ‫يب‬ ،‫ا‬ ‫اب‬،‫ا‬ ‫ةعي‬ ‫ث‬ ‫ح‬ "‫"دادس‬ ‫إىل‬ ‫سعأه‬ ‫استقةل‬ ‫نتةن)ا‬ ‫و‬ ‫(و‬ ‫ن‬،
‫د‬‫د‬ ‫ات‬ ‫و‬ ‫دش‬‫د‬‫س‬‫اإل‬
8583
،‫ا‬ ‫دري‬‫د‬‫ن‬‫وتف‬ ‫دةن‬‫د‬‫مي‬‫اإل‬ ‫دل‬‫د‬‫ئ‬‫دال‬ : ‫دة‬‫د‬‫ا‬‫ن‬ ‫ا‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫وة‬ ‫دبر‬‫د‬‫ي‬‫متب‬ ‫دةم‬‫د‬‫ف‬،‫و‬ ‫دو‬‫د‬، ‫خا‬
‫ده‬‫د‬‫و‬ ، ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬
‫اا‬ ‫سص‬ ‫دةا‬‫د‬ ، ‫د‬‫س‬‫فةع‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫ده‬ ‫دا‬‫د‬ ‫ط‬ ‫دنبي‬‫ن‬،‫وة‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫ق‬ ، ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫مج‬ ‫ست‬ ‫دةا‬‫ه‬‫ستري‬ ‫دوع)ا‬‫د‬ ‫ا‬ ( ‫دم‬‫مت‬ ‫دز‬‫د‬‫أ‬ ‫د‬ ‫دري‬ ‫ا‬
‫وي‬ ‫دبه‬،‫ا‬ ‫دز‬‫ي‬‫ز‬ ،‫ا‬ ‫دب‬ ‫مت‬ ‫دةا‬ ، ‫لن‬ ‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫ض‬‫و‬ ‫دري‬‫ن‬‫تف‬ ‫د‬‫مج‬ ‫ست‬ ‫وي‬ ‫به‬،‫ا‬ ‫بي‬،‫ا‬ ‫ه‬ ‫ف‬‫ع‬ ‫ةا‬ ،‫ا‬ ‫و‬ ‫نج‬، ‫عدي‬ ‫ا‬ ‫مج‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫وي‬ ‫به‬،‫ا‬
‫متةخ‬ ‫الهوع‬ ‫تو‬ ‫حة‬ ‫مت‬
8491
= ‫د‬‫ه‬
8533
‫دريهة‬‫س‬‫ستفة‬ ‫دنبي‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دةم‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫دول‬‫ح‬ ‫دةا‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫دةل‬‫ق‬ ‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬ ‫خا‬
893
‫س‬ ‫اة‬ ، ‫مجةم‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
811
.
(
9
‫اص‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ح‬ ‫وع‬ ،‫دةد‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫دب‬‫د‬،‫س‬ "‫دع‬‫د‬ " ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫م‬ ‫اه‬ ‫د‬‫د‬‫و‬‫إ‬ ‫دب‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دب‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫دوع‬‫د‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ )
8151
= ‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
8193
‫خا‬
‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬ ‫دين‬ ‫دباعي‬‫د‬ ‫دواسدعي‬‫د‬‫ت‬‫ناق‬ ‫دةيخ‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دم‬‫د‬ ‫ت‬
=‫دو‬‫د‬‫ت‬ ‫تش‬ ‫د‬‫د‬ ‫سيتا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫دود‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫دةج‬‫د‬‫ت‬ ‫خ‬

14. 13
( ‫باكستا‬ ‫ة‬ ‫نش‬ ‫بع‬ ‫أما‬
8411
= ‫د‬‫ه‬
8533
‫دة‬‫م‬ ،‫ا‬ ‫د‬ ‫ده‬‫مج‬ ‫ةخ‬ ‫فقب‬ )‫خ‬
‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫وة‬ ‫ستفنريا‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫ةين‬ ‫مج‬ ‫و‬
(
1
)
.
: ‫هة‬ ‫ا‬ ‫س‬
:‫س(م‬ ‫و‬ ‫ةن‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
8591
‫ساف‬ ‫أيت‬ ‫سس‬ ‫خ)ا‬
. ‫اس‬‫ع‬‫ب‬،‫ا‬ ‫اة‬
:‫(م‬ ‫بين‬ ‫ا‬ ‫حممب‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
8451
. ‫اس‬‫ع‬‫ب‬،‫ا‬ ‫سافاة‬ ‫أيت‬ ‫س‬ ‫د)ا‬‫ه‬
:‫(م‬ ‫ادا‬‫ج‬‫وري‬ ‫اج‬‫و‬‫ةهن‬ ‫احلةج‬ ‫مج‬ ‫ت‬
8533
)‫خ‬
(
2
)
.
)‫جنب‬ ‫مة‬ ‫مت‬ ( ‫يب‬ ،‫ا‬ ‫يز‬‫ز‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
(
3
)
.
:‫(م‬ ‫سي‬ ‫سه‬ ،‫ا‬ ‫قةض‬،‫ا‬ ‫اق‬‫ج‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
8418
)‫د‬‫ه‬
(
4
)
.
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬
‫دةخ‬‫د‬‫مت‬ ‫دوع‬‫د‬‫ه‬‫ال‬ ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫د‬ ‫ط‬ ‫جويا‬ ،‫دة‬‫د‬‫هل‬‫ا‬ ‫اا‬ ‫دةد‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫دل‬‫د‬ ‫اجل‬ ‫يب‬ ‫د‬‫د‬ ‫ا‬‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫ض‬‫فة‬،‫ا‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫=ا‬
8431
= ‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
8543
‫خا‬
‫مة‬ ،‫ا‬ ‫اأم‬ ‫ت‬ ‫متبد‬ ‫ي‬ ،‫ا‬ ‫ل‬ ‫ظ‬ ‫ا‬
48
‫س‬ ‫اة‬ ، ‫مجةم‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
893
-
891
.
(
8
‫ناة‬ ‫س‬ ‫اة‬ ،‫ا‬ ‫اق‬‫ج‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ /‫برتوع‬،‫ا‬ ‫ذر‬ )
13
‫و‬
‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫ظ‬ ‫ا‬ ‫ا‬‫أ‬‫ة‬‫ف‬،
814
-
191
.
(
1
‫ب‬،‫س‬ ‫ننبا‬،‫ا‬ ‫متشخ‬ ‫اداا‬‫ج‬‫وري‬ ‫بي‬،‫ا‬ ‫مجةل‬ ‫و‬ ‫اج‬‫و‬‫ةهن‬ )
83
/
81
/
8115
‫مت‬ ‫ل‬ ‫ح‬ ‫رنبيةعسا‬ ‫بين‬ ‫خ‬
‫ةي‬ ‫وو‬ ‫أة‬ ‫زي‬ ‫اإلجن‬ ‫دا‬ ‫ا‬ ‫ةأنتري‬ ‫ا‬
8581
‫دتقةلا‬‫س‬‫ا‬ ‫ن‬ ‫إىل‬ ‫دبدر‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫ح‬ ‫دةئ‬‫ظ‬‫س‬ ‫ج‬
‫تبع‬ ‫خا‬
‫دب‬‫د‬‫ي‬ ‫أ‬ ‫دبع‬‫د‬ ‫ي‬ ‫دةن‬‫د‬‫ر‬
‫س‬ ‫دةرا‬‫د‬ ‫وةوة‬ ‫دب‬‫د‬‫و‬‫س‬
‫دةخ‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫دةد‬‫د‬‫و‬‫ل‬ ‫دبع‬‫د‬ ‫ح‬ ‫د‬‫د‬ ) ‫د‬‫د‬‫س‬‫ة‬ ‫ن‬،‫(ا‬ ‫ر‬
8549
‫س‬ ‫خا‬
8598
‫أ‬‫ا‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫مت‬ ‫دب‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫خ‬
‫دو‬‫د‬‫ت‬‫س‬ ‫دنبا‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دةن‬‫د‬ ‫و‬
11
/
1
/
8533
‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دل‬‫د‬ ‫ة‬ ، ‫دا‬‫د‬‫ن‬ ، ‫دة‬‫د‬ ‫دري‬‫د‬‫ت‬ ‫دةجرا‬‫د‬‫ت‬‫ري‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫ث‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬ ، ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫مج‬ ‫ست‬ ‫خا‬
‫دةخ‬‫مت‬ ‫ي‬‫دز‬‫أ‬ ‫دا‬ ‫ط‬ ‫ةا‬ ‫دمو‬‫ض‬ ‫س‬ ‫دة‬‫ه‬‫ا‬‫و‬‫حمت‬ ‫ى‬ ‫د‬ ‫ليةم‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫ليةم‬ ‫مج‬ ‫ت‬ ‫ك‬ ‫ت‬ ‫ث‬ ‫ح‬
8533
‫ل‬ ‫دبع‬ ‫حب‬ ‫خ‬
‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬ ‫دةدا‬‫و‬
‫مجةم‬ ،‫ا‬
813
-
819
.
(
4
‫دشد‬‫د‬‫و‬ ‫سعد‬ ‫دبا‬‫جن‬ ‫دة‬‫م‬ ‫مت‬ ‫د‬ ‫دو‬ : ‫دو‬‫د‬ ‫س‬ ‫دوا‬،‫قة‬ ‫دةا‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫دةدا‬‫ف‬ ‫دة‬‫د‬‫ري‬ ‫د‬‫ث‬‫ر‬ ‫د‬ ‫مت‬ ‫دو‬‫ت‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫ده‬ ‫ط‬ ‫ب‬ )
‫و‬ ‫غ‬ ‫رةن‬
‫س‬ ‫ننبا‬،‫ا‬ ‫مة‬ ‫مت‬ ‫ض‬ ‫و‬ ‫ر‬
‫ةع‬ ‫مب‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫اة‬ ،‫إ‬ ‫أم‬ ‫ست‬ ‫أةدهة‬ ‫حل‬ ‫ننبي‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫ا‬ ‫م‬ ‫ست‬ ‫فتوطناة‬ ‫ننب‬،‫ا‬
‫دبمتور‬‫د‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫دةتل‬‫د‬ ،‫ا‬
‫دةا‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫دةل‬‫د‬‫ق‬ ‫د‬‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫بي‬ ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫د‬ ‫ط‬ ‫لنا‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬‫س‬ ‫دبيث‬‫د‬‫حل‬‫ا‬ ‫دم‬‫د‬ ‫سمت‬
5
‫ا‬
‫مجةم‬ ،‫ا‬‫س‬
851
.
(
3
‫دب‬‫د‬،‫س‬ ‫دةا‬‫د‬‫ا‬‫دوةئ‬‫س‬ ‫دنب‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫م‬ ‫مت‬ ‫د‬‫د‬ )
8151
‫دو‬‫د‬‫ت‬‫س‬ ‫خ‬
8518
‫ده‬‫د‬‫و‬ ، "‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دم‬‫د‬ " ‫دري‬‫د‬‫ن‬‫تف‬ : ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫فة‬،‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫خا‬
‫دةخ‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ات‬ ‫ر‬ ‫ده‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ط‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مت‬ ‫دز‬‫د‬‫د‬‫د‬‫أ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دري‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬
8533
‫ده‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫رة‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ست‬ ‫خا‬
‫دةخ‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ات‬ ‫ر‬ ‫ده‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ط‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬‫و‬‫ح‬
8411
‫د‬‫مج‬ ‫ست‬ ‫دةدا‬‫و‬‫ل‬ ‫دبع‬ ‫حب‬ ‫لن‬ ‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫ن‬‫وس‬ ‫د‬‫مت‬ ‫م‬ ‫د‬ ‫دةوقتاةا‬‫س‬ ‫د‬‫مت‬ ‫د‬ ‫ختت‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫ل‬ ‫ة‬ ، ‫ى‬ ‫مج‬ ‫ست‬ ‫دا‬‫ه‬
‫وي‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ت‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫د‬‫د‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ، ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دةن‬‫د‬ ‫و‬ ‫دري‬‫د‬‫ن‬‫تف‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ا‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ح‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫تف‬ ‫دب‬‫د‬‫ئ‬‫ا‬‫و‬‫ف‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫مت‬‫لمو‬ ‫ده‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫ث‬،‫ثة‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫حت‬‫فة‬،‫ا‬ ‫دوعر‬‫د‬‫د‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ست‬ ‫دوعا‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫وش‬ ‫م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬
‫دةخ‬‫د‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ات‬ ‫ر‬ ‫ده‬‫د‬‫د‬ ‫ط‬ ‫د‬‫د‬‫د‬،‫ا‬ ‫دت‬‫د‬‫د‬‫ف‬ ‫دم‬‫د‬‫د‬‫س‬‫وة‬ ‫دريهة‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ستف‬
8593
‫دةل‬‫د‬‫د‬‫ق‬ = = ‫د‬‫د‬‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬ ‫ا‬

15. 14
:‫شف(م‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫مج‬ ‫ت‬
8413
‫س‬ ‫د)ا‬‫ه‬
. ‫اس‬‫ع‬‫ب‬،‫ا‬ ‫سافاة‬ ‫أيت‬
:‫(م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ي‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬
8385
‫دفاة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫س‬ ‫أيت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬ ‫د)ا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
. ‫اس‬‫ع‬‫ب‬،‫ا‬
‫دةم‬‫د‬‫ف‬،‫و‬ ‫ا‬‫س‬ ‫دب‬‫د‬‫ت‬ ،‫ا‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫د‬‫د‬ ‫تف‬ ‫دنبي‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫وة‬ ‫دري‬‫د‬‫س‬‫ستفة‬ ‫دةم‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دةك‬‫ن‬‫سه‬
‫أ‬‫ا‬‫ري‬‫ستفن‬ ‫مج‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫و‬‫ع‬ ‫اص‬‫و‬‫ح‬ ‫إىل‬ ‫ل‬ ‫ت‬
(
1
)
.
: ‫والخالصل‬
‫ا‬ ‫د‬ ‫ة‬ ،‫ا‬ ‫ن‬ ‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫د‬‫ن‬ ‫دنبي‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دري‬‫س‬‫تفة‬،‫ا‬‫س‬ ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫ن‬
‫ا‬ ‫د‬‫ه‬ ‫ة‬ ‫د‬ ‫مت‬ ‫إىل‬ ‫ي‬ ‫د‬‫ج‬‫هل‬
‫دريا‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫ستف‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ئ‬‫ة‬ ‫اص‬‫و‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ح‬ ‫إىل‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬ ‫ت‬
‫وا‬‫و‬‫و‬‫ه‬‫من‬
11
‫ول‬‫و‬‫و‬‫ل‬‫كام‬‫ول‬‫و‬‫و‬‫م‬‫ترج‬
‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ئ‬‫ز‬‫أ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ق‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
‫دو‬‫د‬‫ه‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫س‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫سل‬ ‫دم‬‫د‬‫ن‬ ،‫رة‬‫دةم‬‫د‬‫ي‬‫اي‬ ‫دض‬‫د‬ ‫و‬ ‫س‬ ‫دوع‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دض‬‫د‬ ‫و‬ ‫س‬ ‫ا‬‫ز‬‫د‬‫د‬‫أ‬ ‫ا‬ ‫ض‬ ‫د‬‫د‬،
‫و‬ ‫تضةه‬ ‫ال‬ ‫متبد‬
–
‫م‬ ‫مت‬ ‫حنب‬
-
.‫م‬ ‫مت‬ ‫اا‬‫س‬ ‫ا‬ ‫اهلنبي‬ ‫قةعر‬،‫ا‬ ‫و‬ ‫غ‬، ‫ي‬
‫إىل‬ ‫مي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دةين‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫س‬
‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬ ، ‫م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ت‬ ‫دنبي‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬
–
‫أ‬‫ة‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ظ‬‫س‬ ‫أ‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ث‬
-
‫د‬‫د‬ ‫دو‬ ‫ا‬ ‫دةم‬‫د‬ ‫ر‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫غو‬ ،‫ا‬ ‫دام‬ ‫ف‬ ‫دة‬‫د‬‫و‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫ث‬ ‫روعر‬ ‫د‬‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫غ‬ ،‫ا‬ ‫دون‬‫د‬ ،
‫درب‬‫ر‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫و‬ ،‫وة‬ ‫اة‬ ،‫دة‬‫س‬‫س‬ ‫دة‬‫هب‬‫د‬ ‫ر‬ ‫دأث‬‫ت‬ ‫دة‬ ‫و‬ ،‫س‬ ‫نةيةما‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ام‬‫ع‬‫ة‬ ‫االست‬ ‫سسأود‬
‫س‬ ‫ا‬ ‫ي‬ ،‫ا‬ ،‫سة‬ ،‫ا‬ :‫ةحتاة‬ ‫سف‬ ‫وشتتاة‬ ‫سمجةل‬ ‫ة‬ ‫ة‬ ‫و‬ ‫عسمت‬ ‫مت‬ ‫ةهب‬
‫ةا‬ "‫د‬‫و‬ ‫ف‬
:‫(م‬ ‫دةئ‬‫ت‬ ،‫ا‬ ‫ا‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫ةا‬ ،‫ا‬ ‫اري‬ ،‫ا‬ ‫يب‬ ،‫ا‬ ‫ةمت‬ ، "‫و‬،‫عسة‬ ‫أو‬
8819
)‫د‬‫د‬‫ه‬
(
2
)
‫دةن‬‫د‬‫د‬ ‫سو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ن‬،‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ائ‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫اجلم‬ ‫ةع‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬‫س‬ ‫دةم‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫لال‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دون‬‫د‬‫د‬ ‫تت‬ ‫دغ‬‫د‬‫د‬،‫ا‬‫س‬
‫دل‬‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫ه‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫س‬ ‫دن‬‫د‬‫د‬‫ن‬، ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دد‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬،‫ا‬‫ج‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫دهةو‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دبف‬‫د‬‫د‬ ‫س‬ ،‫دة‬‫د‬‫د‬‫س‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬ ‫توح‬،‫ا‬
.‫ا‬ ‫ه‬ ‫نة‬ ‫يو‬ ‫إىل‬ ‫ننب‬،‫ا‬
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬
‫دةا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬
5
‫س‬ ‫ا‬
81
‫س‬ ‫ا‬
13
‫س‬ ‫ا‬
19
‫س‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ، ‫دةم‬‫د‬‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
853
‫س‬ ‫ا‬
133
‫س‬ ‫ا‬
133
‫س‬ ‫ا‬
183
‫س‬ ‫ا‬
188
-
181
‫ي‬ ،‫ا‬ ‫ل‬ ‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫ا‬
51
-
59
.
(
8
‫س‬ ‫اة‬ ، ‫مجةم‬ ،‫ا‬ ‫متناة‬ ‫ا‬ )
195
-
114
.
(
1
‫ا‬ ،‫ا‬ ‫قةالم‬ : ‫مجتو‬ ‫ت‬ )
311
‫اخ‬ ،‫ا‬ ‫سحتف‬ ‫ا‬
413
‫ننب‬،‫ا‬ ‫ةهري‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ست‬ ‫ا‬
4
/
438
.

16. 15
‫األول‬ ‫المبحث‬
‫في‬
‫األمروتية‬ ‫الترجمة‬ ‫دراسة‬
)‫الرحمن‬ ‫(إلهام‬
:‫(ت‬ ‫األمروتي‬ ‫محمود‬ ‫تاج‬ ‫الشيخ‬ ‫للعالمة‬
8431
)‫هـ‬
.‫المترجم‬ ‫حياة‬ ‫عن‬ ‫ة‬
‫موجز‬ ‫نبذة‬ : ‫األول‬ ‫المطلب‬
: ‫ونسبه‬ ‫اسمه‬
‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دود‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫دةج‬‫د‬‫ت‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬‫احل‬ ‫دو‬‫د‬‫و‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫ه‬‫اجملة‬ ‫يب‬ ‫د‬‫د‬ ‫ا‬‫س‬ ‫دل‬‫د‬ ‫اجل‬ ‫دةب‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دو‬‫د‬‫ه‬
‫دةا‬ ‫د‬‫ن‬‫ح‬ ‫د‬‫و‬ ‫دةا‬ ‫دب‬‫م‬‫حم‬ ‫د‬‫و‬ ‫حممب‬ ‫تةج‬ ‫و‬ ‫قةدع‬،‫با‬ ‫مت‬
‫قةدع‬،‫دبا‬ ‫مت‬ ‫د‬‫و‬ ‫م‬ ‫اه‬ ‫د‬‫و‬‫إ‬ ‫د‬‫و‬
‫قةدع‬،‫دبا‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫وةين‬ ،‫ا‬ ‫ةخ‬ ‫اإل‬ ‫و‬ )‫ةا‬ ‫مبهمود‬ ‫س‬ ‫(ا‬ ‫حممب‬ ‫و‬ ‫مةن‬ ‫س‬ ‫او‬
‫شين‬ ‫اجل‬
(
1
)
.
: ‫ونشأته‬ ‫الدته‬‫و‬
‫ةا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬‫و‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ستنق‬ ‫دةا‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫فتوطنو‬ ‫دنب‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشد‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫إىل‬ ‫اق‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دبادا‬‫د‬‫د‬‫أ‬ ‫دةأ‬‫د‬‫د‬‫ه‬
‫ري‬ " ‫ي‬ ‫بي‬ "‫وعي‬ ‫"رةعه‬ ‫ا‬ ‫ق‬،‫وة‬ "‫اين‬‫و‬‫"دي‬ ‫ي‬ ‫ا‬‫س‬ ‫استق‬‫س‬
"‫دريي‬ ‫ووع‬
: ‫سن‬ ‫حبسد‬ )‫اا‬ ‫و‬ ‫(ع‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫ب‬،‫س‬ ‫ث‬ ‫ح‬
8131
=‫د‬‫ه‬
8195
‫خ‬
(
2
)
.
(
8
‫وط‬،‫ا‬ ‫ي‬ ‫حت‬ ‫ةئب‬ )
44
-
49
‫فنام‬ ‫ون‬ ‫ق‬ ‫ي‬ ‫م‬ ‫اهلنبي‬ ‫قةعر‬،‫ا‬ ‫و‬ ‫نةدر‬،‫ا‬‫س‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫متةدر‬ : ‫ا‬ ‫ا‬
‫ده‬‫د‬‫ن‬‫مي‬ ‫دةن‬‫د‬‫ر‬‫دل‬‫د‬‫و‬ ‫دةا‬‫د‬‫ا‬‫ه‬ ‫سي‬ ‫دةدر‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ه‬ ،‫دة‬‫د‬‫خي‬ ‫دةن‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫مج‬ ،‫ا‬ ‫دةحب‬‫د‬‫ا‬ ‫ن‬ ‫دري‬‫د‬‫ت‬ ‫دةئاما‬‫د‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫دز‬‫د‬‫ج‬‫يت‬ ‫ال‬ ‫دز‬‫د‬‫أ‬ ‫دو‬‫د‬‫ه‬‫س‬ "‫ةا‬ "‫د‬‫د‬‫د‬‫و‬
‫نة‬،‫ا‬
‫دول‬ ‫احل‬‫س‬ ‫دةا‬‫ن‬ ‫وة‬ ‫د‬ ‫ف‬،‫ا‬ ‫دةا‬‫و‬ ‫ع‬،‫ذ‬ ّ
‫ب‬ ‫ي‬ ‫رةن‬
‫س‬ ‫اةئاما‬ ‫ه‬ )‫ب‬ ‫ن‬،‫ا‬ ‫س‬ ‫ةا‬ ( ‫فظ‬، ‫مةل‬ ‫است‬ ‫أ‬‫ة‬ ‫مج‬ ‫ي‬
‫دع‬،‫ذ‬ ‫دو‬،‫ا‬‫و‬ ‫د‬‫ظ‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫دين‬ ‫د‬‫ف‬،‫ة‬ ‫دع‬،‫ذ‬ ‫ى‬ ‫د‬‫ي‬ ‫دةن‬‫ر‬
‫س‬ ‫دبا‬‫ن‬‫فه‬ ‫دب‬‫ن‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دل‬‫أ‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫ة‬ ،‫ا‬ ‫د‬ ‫مي‬ ‫ت‬،‫ا‬‫س‬ ‫م‬ ‫ظ‬ ‫ت‬،‫ا‬ ‫مت‬
. ‫نةوق‬،‫ا‬ ‫أه‬ ‫ا‬
(
1
‫دة‬‫م‬ ،‫ا‬ ‫اأم‬ ‫د‬‫ت‬ ‫دبد‬‫مت‬( ‫ي‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ر‬ )
)
833
‫دةم‬‫مج‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ا‬
811
( ‫دوط‬،‫ا‬ ‫د‬‫ي‬ ‫حت‬ ‫دب‬‫ئ‬‫ة‬ ‫س‬ ‫ا‬
44
:)
‫أ‬‫ة‬ ‫ي‬ ‫تق‬ ‫ب‬،‫س‬ ‫و‬
8193
‫س‬
8191
.‫خ‬

17. 16
: ‫وشيوخه‬ ‫استه‬
‫ر‬‫د‬
‫دم‬‫س‬‫ة‬ ‫دب‬‫م‬‫حم‬ ‫خ‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬ ‫سمت‬ ‫دباا‬،‫ا‬‫س‬ ‫د‬ ‫مت‬ ‫د‬ ‫االوتبائ‬ ‫تب‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫مي‬ ،‫ا‬ ‫لن‬ ‫ق‬،‫ا‬
‫ر‬ ‫سو‬
(
8
)
"‫دوم‬‫د‬‫ر‬‫دو‬‫د‬‫أ‬ ‫دري‬‫د‬‫و‬" ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫د‬‫د‬ ‫و‬ ‫مت‬ ‫د‬‫د‬‫س‬‫مببع‬ ‫دق‬‫د‬‫ه‬‫ت‬،‫ا‬ ‫ا)ا‬ ‫د‬‫د‬، ( ‫د‬‫د‬‫ي‬
‫مب‬ ‫تهق‬،‫ا‬ ‫ا‬ ‫فةعس‬،‫ا‬ ‫غ‬ ،‫ا‬ ‫اة‬ ‫ف‬ ‫م‬ ‫فت‬
‫به‬ ‫اإل‬ ‫قةدع‬،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫بعس‬
(
1
)
‫ي‬
‫د‬‫ق‬‫نا‬ ‫س‬ ‫دنب‬‫ن‬،‫ا‬ ‫ي‬ ‫ل‬ ‫ةيخ‬ ‫استفةد‬ ‫رمة‬‫اةا‬ ‫ف‬ ‫ج‬‫خت‬ ‫ث‬ ‫ح‬ )‫اعي‬‫و‬‫(ونا‬
‫ع‬، ‫ر‬‫نجةا‬ ،‫ا‬
(
4
)
.
: ‫وتالمذته‬ ‫تدريسه‬
)‫سم‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ( ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫وق‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫اجلب‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫و‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ي‬‫ع‬‫دب‬‫د‬‫د‬‫ت‬،‫وة‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫و‬
–
‫دبادا‬‫د‬‫د‬‫أ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ق‬
-
‫ا‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫دأ‬‫و‬ ‫دو‬‫س‬‫ية‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫بين‬ ‫ا‬ ‫ق‬،‫وة‬
‫دب‬‫م‬‫حم‬ ‫دةفف‬‫حل‬‫ا‬ ‫خ‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫داري‬ ،
:‫(م‬ ‫دبسي‬‫د‬‫د‬‫ربأو‬،‫ا‬ ‫دبيق‬‫د‬‫د‬‫ا‬
8431
)‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬
(
4
)
‫دو‬‫د‬‫د‬ ،‫إ‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫أ‬‫ستو‬ ‫تو‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ‫ص‬
‫دب‬‫د‬‫د‬ُ‫ص‬‫د‬‫و‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دتا‬‫د‬‫د‬ ‫فة‬ ‫ا‬
‫دتةن‬‫ن‬ ‫و‬ ‫سو‬ ‫ننب‬،‫ا‬ ‫نةطق‬ ‫ه‬ ‫مج‬ ‫نةي‬،‫ا‬ ‫سمتة‬ ‫مة‬ ،‫ا‬ ‫و‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫م‬ ،‫ا‬ ‫طشا‬
‫دون‬ ‫حي‬ ‫ال‬ ‫دق‬ ‫و‬ ‫مت‬ ‫م‬ ‫ستت‬ ‫حب"ا‬ ‫د"س‬‫و‬ ‫سف‬ ‫ا‬ ،‫مة‬ ،‫ا‬ ‫احلبسد‬ ‫حل‬ ‫نجةا‬ ،‫ا‬‫س‬
.‫ر‬ ‫رث‬
‫ي‬ ‫مت‬ ‫ست‬
‫شهوعي‬،‫ا‬ ‫مت‬ ‫ب‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫فن‬ ‫ا‬ ‫ش‬ ،‫ا‬ ‫ثةل‬ ‫بيو‬
(
5
)
.
(
8
.‫و‬، ‫مج‬ ‫ت‬ ‫مت‬ ‫ه‬ ‫ط‬ ‫)ب‬
(
1
‫تو‬ ‫)ا‬ ‫به‬ ‫(إ‬ ‫فةضل‬ ‫حممب‬ ‫و‬ ‫حممب‬ ‫و‬ ‫قةدع‬،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ )
8411
‫ي‬ ،‫ا‬ ‫ل‬ ‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫ه‬
15
-
38
.
(
4
‫وط‬،‫ا‬ ‫ي‬ ‫حت‬ ‫ةئب‬ )
43
-
41
‫ي‬ ،‫ا‬ ‫ل‬ ‫ا‬
833
.
(
3
‫داري‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫ه‬‫اجملة‬ ‫دج‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دةم‬‫د‬‫ف‬‫ا‬ ‫ام‬‫س‬ ‫دبع‬‫د‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ك‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دةل‬‫د‬ ‫استئ‬‫س‬ ‫دب‬‫د‬ ‫توح‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫ا‬‫ع‬ ‫ده‬‫د‬‫ف‬ ، ‫دبي‬‫د‬‫ه‬‫اجملة‬‫س‬ ‫دنب‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشخ‬‫د‬‫مت‬ ‫د‬‫د‬ )
‫وط‬،‫ا‬ ‫ي‬ ‫حت‬ ‫ةئب‬ ‫مجتو‬ ، ‫ظ‬ ‫ا‬ ‫)ا‬ ‫بي‬ ‫ا‬ ،‫(ا‬ ‫وي‬ ‫به‬،‫ا‬ ‫ل‬ ‫إاةمت‬ ‫ةا‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫وي‬ ‫ربي‬،‫ا‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ن‬،‫ا‬
31
.
(
9
‫د‬‫د‬‫ن‬‫سح‬ ‫دبا‬‫د‬‫د‬،‫ا‬‫س‬ ‫م‬ ‫د‬‫د‬‫س‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫وثن‬،‫ا‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫اا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫ح‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دب‬‫د‬ )
‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دب‬‫د‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬،‫س‬ ‫وا‬ ‫دش‬‫د‬‫د‬‫س‬‫إ‬
8433
‫د‬ ‫دةن‬‫ر‬
‫س‬ ‫دنبا‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشد‬‫و‬ ‫د‬ ‫دبس‬‫ن‬‫وريأا‬ ‫د‬‫ي‬ ‫س‬ ‫سم‬ ‫د‬ ‫دنبي‬‫ن‬،‫ا‬ ‫اا‬ ‫دب‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ‫د‬ ،‫ا‬ ‫د‬ ‫مت‬ ‫دو‬‫م‬ ‫ت‬ ‫د‬‫ث‬‫ر‬ ‫دةن‬‫ر‬‫دا‬‫ه‬
‫دو‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫جسأ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫اون‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫أ‬‫سجس‬ ‫داا‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫دو‬‫د‬‫ح‬ ‫دو‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ب‬،‫ا‬‫و‬‫و‬ ‫دزسج‬‫د‬‫ت‬ ‫دنبي‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دةن‬‫د‬‫ر‬‫ا‬ ‫دش‬‫د‬‫د‬‫س‬‫اإل‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ف‬‫امش‬ ‫د‬‫د‬‫ر‬‫ح‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫ض‬‫مت‬ ‫درب‬‫د‬‫ر‬
‫ة‬ ،‫ا‬ ‫اشر‬ ‫تو‬ ‫ا‬ ‫ننبي‬،‫ا‬
‫أ‬‫ا‬‫سةأب‬
14
/
1
/
8511
‫وط‬،‫ا‬ ‫ي‬ ‫حت‬ ‫ةئب‬ ‫ظ‬ ‫ا‬ ‫خا‬
811
-
811
.

18. 17
‫جوي‬ ،‫اهلة‬ ‫اا‬ ‫ةد‬ ‫فن‬ ‫ا‬ ‫ش‬ ،‫ا‬‫س‬
(
1
)
.
‫وي‬ ‫جية‬ ،‫ا‬ ‫يز‬‫ز‬ ،‫ا‬ ‫ب‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ،‫ا‬ ‫ش‬ ،‫ا‬‫س‬
(
2
)
.
‫جوي‬ ‫ةئ‬ ،‫ا‬ ‫اةحل‬ ‫حممب‬ ‫خ‬ ،‫ا‬‫س‬
(
3
)
.‫ستريهم‬ ‫ا‬
: ‫خصاله‬ ‫أبرز‬‫و‬ ‫شخصيته‬
‫خ‬ ،‫ا‬ ‫رةن‬
–
‫اا‬ ‫و‬ ‫ع‬
–
‫ع‬
‫دوع‬،‫ا‬‫س‬ ‫زهب‬،‫ا‬ ‫أ‬‫ا‬‫ز‬ ‫تم‬ ‫ا‬‫أ‬‫ة‬‫م‬ ‫متظ‬ ‫أ‬‫ة‬‫ه‬
‫دل‬‫ر‬
‫تو‬،‫ا‬‫س‬
‫ا‬ ‫دةف‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دبر‬‫د‬‫د‬ ‫ق‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬ ‫توح‬ ، ‫أ‬‫ا‬‫ز‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ع‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫ي‬‫و‬ ‫ن‬،‫ا‬ ‫دن‬‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬‫س‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫بين‬،‫ا‬ ‫دوخ‬‫د‬‫د‬ ، ‫أ‬‫ة‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫حم‬ ‫ااا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫مت‬
‫دو‬‫د‬‫ت‬‫وباي‬ ‫دا‬‫د‬ ‫رة‬
‫س‬ ‫دةما‬‫د‬‫ف‬‫ا‬ ‫ام‬‫س‬ ‫دبع‬‫د‬ ، ‫أ‬‫ة‬‫د‬‫د‬‫و‬‫ع‬‫حمة‬ ‫ا‬‫أ‬‫ش‬‫د‬‫د‬ ‫سف‬ ‫أ‬‫ال‬‫دو‬‫د‬ ‫دن‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬‫س‬ ‫دةا‬‫د‬‫ت‬ ،‫وة‬ ‫أ‬‫ة‬ ‫د‬‫ن‬‫تم‬
‫دة‬‫د‬‫م‬‫ن‬ ‫ح‬ )‫سم‬ ‫د‬‫د‬ ( ‫د‬‫د‬‫ي‬ ‫وق‬ ‫دبادا‬‫د‬‫أ‬ ‫دب‬‫د‬‫ح‬ ‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫ض‬ ‫دةسعي‬‫د‬‫جمل‬ ‫دا‬ ‫د‬‫د‬‫ا‬‫و‬ ‫ر‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫دوع‬‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫و‬‫ع‬‫حمة‬
‫د‬‫د‬ ‫رة‬
‫س‬ ‫دةا‬‫د‬‫د‬‫ا‬ ،‫إ‬ ‫دل‬‫د‬‫ق‬‫ت‬ ‫ا‬
‫دة‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ري‬ ‫ي‬ ‫ن‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫أ‬‫ال‬‫دب‬‫د‬ ‫ف‬ ‫اة‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬‫ق‬، ‫ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫ا‬ ‫دب‬‫د‬‫د‬ ‫دبا‬‫د‬‫د‬‫أ‬ ‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫ض‬ ‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬
‫دو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫ب‬ ‫دتف‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ، ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫بع‬ ‫ا‬‫س‬ ‫دجب‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫م‬ ، ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ئ‬‫و‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫و‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫دت‬‫د‬‫د‬‫د‬‫س‬‫ا‬‫س‬ ‫دة‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ص‬‫ن‬‫س‬، ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دبدهةا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫جي‬‫س‬
‫دو‬‫و‬‫ع‬‫حة‬ ‫دب‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫دن‬‫د‬َّ
‫ن‬،‫ا‬ ‫د‬ ‫مت‬ ‫أ‬‫ا‬‫رب‬‫د‬ ‫دنمتاة‬‫س‬ ‫ل‬ ‫سأ‬ ‫وعا‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫ى‬‫سسو‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ض‬،‫ا‬‫س‬ ‫اشا‬،‫ا‬
‫ت‬،‫ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫دو‬‫د‬‫ن‬ ‫دةىل‬‫د‬ ‫ست‬ ‫و‬ ‫هة‬ ‫د‬‫د‬‫س‬ ‫اا‬ ‫ن‬ ‫إال‬ ‫دونا‬‫د‬‫ي‬‫ع‬‫و‬ ‫ق‬،‫ا‬ ‫دع‬‫د‬،‫ذ‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬
‫دم‬‫د‬‫ت‬‫ع‬ ‫ام‬ ‫د‬‫د‬ ‫مت‬ ‫دب‬‫د‬ ‫غ‬
(
8
‫دبسد‬‫د‬‫ح‬ ‫دب‬‫د‬،‫س‬ ‫ا‬ ‫دبي‬‫د‬‫ح‬‫و‬ ‫ا‬ ‫دة‬‫د‬‫س‬‫سعة‬ ‫دنب‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشخ‬‫د‬‫مت‬ ‫ج‬ ‫د‬‫د‬‫و‬ ‫د‬‫د‬ ) ‫دبه‬‫د‬ ‫(إ‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫اا‬ ‫دةد‬‫د‬ ‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دود‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫د‬‫د‬‫و‬ ‫اا‬ ‫دةد‬‫د‬ )
8438
‫و‬ ‫حم‬ ‫دةن‬‫ر‬
‫س‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ،‫ا‬ ‫وع‬ ‫ا‬‫س‬ ‫افةم‬ ‫ام‬‫س‬ ‫بع‬ ،‫ا‬ ‫سعد‬ ‫نن‬،‫ا‬ ‫ةع‬ ‫ات‬‫س‬ ‫ب‬ ‫توح‬،‫ا‬ ‫سيت‬ ، ‫ري‬ ‫دارةن‬‫ه‬
‫أ‬‫ة‬‫د‬‫و‬
‫دنب‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دشد‬‫د‬‫و‬ ‫دو‬‫د‬ ‫ث‬ ‫د‬‫ي‬ ‫ب‬ ‫خا‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫ده‬‫د‬‫ض‬‫ا‬‫و‬‫ت‬،‫ا‬‫س‬ ‫ع‬
‫دوع‬‫د‬،‫ا‬‫س‬ ‫دب‬‫ه‬‫ز‬،‫ا‬‫س‬ ‫دل‬‫د‬‫ض‬‫ف‬،‫ا‬‫س‬ ‫دم‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫اا‬ ‫دةم‬‫د‬‫ي‬‫ل‬ ‫د‬ ‫د‬‫د‬‫ي‬‫ل‬ ‫اخا‬‫و‬‫د‬‫د‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫دة‬‫م‬ ،
‫ه‬ ‫د‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دةم‬‫د‬‫ق‬ ‫ا‬ ‫ف‬‫د‬‫د‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫دنبي‬‫د‬‫ن‬،‫ا‬‫س‬ ‫د‬‫د‬ ‫و‬ ،‫وة‬ ‫لن‬ ‫د‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دةم‬‫د‬‫غ‬، ‫دةن‬‫د‬‫أ‬ ‫ا‬‫س‬ ‫دو‬‫د‬،‫و‬ ،‫ا‬ : ‫دو‬‫د‬‫ت‬‫فة‬،‫و‬ ‫د‬‫د‬ ‫اينا‬ ‫إىل‬ ‫دبا‬‫د‬ ‫و‬ ‫سال‬ ‫دو‬‫د‬ ‫ا‬‫س‬
‫تو‬ ‫عا‬،‫ذ‬ ‫ستري‬
8418
‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫ه‬
‫ي‬ ،‫ا‬ ‫ل‬
39
-
35
.
(
1
‫اا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫مت‬ ‫د‬‫د‬ ‫ش‬ ،‫ا‬‫س‬ ‫اعسي‬‫و‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ن‬ ،‫ا‬ ‫دةدع‬‫د‬‫ق‬،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫مت‬ ‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫ا‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬ ‫تش‬ ‫د‬‫د‬ )‫خ‬ ‫د‬‫د‬ ،‫(ا‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫دةر‬‫د‬ ‫ح‬ ‫دب‬‫د‬‫م‬‫حم‬ ‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دز‬‫د‬‫ي‬‫ز‬ ،‫ا‬ ‫دب‬‫د‬ ‫مت‬ )
‫دو‬‫ت‬ ‫دزا‬ ‫يجن‬، ‫دو‬‫ت‬‫باس‬ ‫و‬ ‫أ‬‫ا‬ ‫دةه‬‫ل‬ ‫دةما‬‫ف‬‫ا‬ ‫ام‬‫س‬ ‫دبع‬ ،‫ا‬ ‫سعد‬ ‫دن‬‫ن‬،‫ا‬ ‫دةع‬ ‫ات‬‫س‬ ‫ب‬ ‫توح‬،‫ا‬ ‫مت‬ ‫أ‬‫ا‬‫ز‬‫ر‬ ‫أ‬‫ا‬‫ري‬ ‫ر‬‫أ‬‫ة‬‫ه‬ ‫رةن‬‫ننبيا‬،‫ا‬
8593
‫ل‬ ‫مجتو‬ ‫ت‬ ‫خا‬
) ‫مة‬ ،‫ا‬ ‫اأم‬ ‫ت‬ ‫(متبد‬ ‫ي‬ ،‫ا‬
43
-
41
.
(
4
‫دو‬‫ت‬ ‫سرا‬ ‫د‬‫د‬‫ث‬‫س‬ ‫اض‬‫ع‬ ‫دةحب‬‫ا‬ ‫دةن‬‫د‬‫ر‬
‫س‬ )‫دة‬‫جي‬‫(داع‬ ‫د‬‫د‬ ‫د‬ ‫د‬‫د‬ ‫دبا‬ ‫د‬‫د‬‫و‬ ‫دةحل‬‫ا‬ ‫دب‬‫م‬‫حم‬ )
8418
‫د‬‫د‬ ‫ل‬ ‫دو‬‫ت‬‫مج‬ ‫ت‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫ه‬
‫ي‬ ،‫ا‬
41
-
41
.