Đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh của Tổng Cty Xây dựng Thăng Long

Môc lôc
Trang
Lêi nãi ®Çu ........................................................................................................5
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ ®Çu t vµ c¹nh tranh ...........................................7
I/ §Çu t vµ ®Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp ....................................7
1. §Çu t.......................................................................................................7
1.1. Kh¸i niÖm ®Çu t.................................................................................7
1.2. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng ®Çu t ..........................................................7
2. §Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp..................................................8
2.1.Kh¸i niÖm...............................................................................................8
2.2. Vai trß cña ®Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp..................................8
2.3. Vèn vµ nguån vèn trong doanh nghiÖp.................................................9
2.4. Néi dung ®Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp....................................11
2.4.1. §Çu t X©y dùng c¬ b¶n.............................................................11
2.4.2. §Çu t ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ........................................12
2.4.3. §Çu t ph¸t triÓn nguån nh©n lùc................................................13
2.4.4. §Çu t ph¸t triÓn marketing........................................................15
2.4.5. §Çu t vµo hµng dù tr÷................................................................17
2.4.6. §Çu t vµo tµi s¶n v« h×nh...........................................................17
2.5. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t cña doanh nghiÖp...........18
2.5.1. Lîi nhuËn kú väng trong t¬ng lai..............................................18
2.5.2. L·i suÊt tiÒn vay........................................................................18
2.5.3. Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn ®Çu t...............................................19
2.5.4. ChiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp....................19
2.5.5. Dù ®o¸n cña h·ng vÒ t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕ trong t¬ng lai.......19
2.6. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t trong doanh nghiÖp...................................20
1

II/ C¬ së lý luËn vÒ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng.....................................................................................................22
1. Quan niÖm vÒ c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh................................22
2. Çc lo¹i h×nh c¹nh tranh.......................................................................23
3. Çc nh©n tè t¸c ®éng ®Õn c¹nh tranh....................................................25
3.1. Sù ®e do¹ cña çc ®èi thñ tiÒm Èn.............................................25
3.2. Nguy c¬ tõ nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ........................................26
3.3. QuyÒn lùc cña ngêi mua............................................................27
3.4. QuyÒn lùc cña nhµ cung øng.....................................................27
3.5. C¹nh tranh gi÷a çc h·ng trong ngµnh......................................28
4. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh
nghiÖp.........................................................................................................28
III/ Mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña mét
doanh nghiÖp............................................................................................30
Ch¬ng II: T×nh h×nh ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña
Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long trong thêi gian qua...................32
I/ Giíi thiÖu chung vÒ Tæng c«ng ty.......................................................32
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn........................................................32
2. Chøc n¨ng nhiÖm vô.............................................................................34
3. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh..............................................34
II/ §¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty X©y dùng
Th¨ng Long trong thêi gian qua............................................................36
III/ T×nh h×nh ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty
X©y dùng Th¨ng Long.............................................................................39
1. Vèn vµ c¬ cÊu vèn cña Tæng c«ng ty.................................................40
2. C¬ cÊu ®Çu t.........................................................................................46
2

3. Néi dung ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh ................................50
3.1. §Çu t mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ....................................................50
3.2. §Çu t söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ....................................................52
3.3. §Çu t ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ...............................................53
3.4. §Çu t n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc.......................................55
3.5. §Çu t x©y dùng nhµ xëng................................................................57
3.6. C¸c ho¹t ®éng ®Çu t kh¸c................................................................59
4. §¸nh gi¸ t×nh h×nh ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña
Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long.....................................................60
4.1. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc.................................................................60
4.2. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ trong c«ng t¸c ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc
c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty......................................................................68
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p ®Çu t nh»m n©ng cao n¨ng lùc
c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long..........................71
I/ C¬ héi vµ th¸ch thøc ®Æt ra cho Tæng c«ng ty trong thêi gian
tíi...............................................................................................................71
II/ Môc tiªu, ph¬ng híng ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty giai ®o¹n
2000- 2010.................................................................................................73
1. Mét sè ®Þnh híng ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh.........................73
1.1. ChiÕn lîc huy ®éng vèn..............................................................73
1.2. §Çu t c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ®Çu t thiÕt bÞ- c«ng nghÖ lµ
néi dung chñ yÕu cña ho¹t ®éng ®Çu t trong thêi gian tíi....................74
2. §Þnh híng ph¸t triªn s¶n xuÊt kinh doanh............................................75
III/ Mét sè gi¶i ph¸p ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña
Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long......................................................77
1. Nhãm gi¶i ph¸p tõ phÝa Doanh nghiÖp............................................77
1.1. Gi¶i ph¸p vÒ thu hót vèn...............................................................77
1.2. Gi¶i ph¸p vÒ sö dông vèn....................................................................80
3

1.2.1. N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c x©y dùng chiÕn lîc ®Çu t vµ
kÕ ho¹ch ho¸ ®Çu t...............................................................................80
1.2.2. §æi míi c¬ cÊu kü thuËt cña vèn ®Çu t.....................................80
1.2.3. §æi míi c¬ cÊu t¸i s¶n xuÊt cña vèn ®Çu t................................81
1.2.4. TiÕp tôc ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ.....................82
1.2.5. §Çu t ph¸t triÓn nguån nh©n lùc................................................85
1.2.6. §Çu t thóc ®Èy ho¹t ®éng marketing.........................................88
1.2.7. T¨ng cêng qu¶n lý chÊt lîng vµ tiÕn ®é c«ng tr×nh...................90
2. Mét sè kiÕn nghÞ tõ phÝa Nhµ níc.....................................................91
2.1. Hç trî vèn cho c¸c doanh nghiÖp................................................90
2.2.T¨ng cêng ®Çu t ®æi míi vµ kiÓm so¸t c«ng nghÖ trong Doanh
nghiÖp Nhµ níc ..................................................................................92
2.3.§Çu t n©ng cao tr×nh ®é cho nh÷ng c¸n bé chñ chèt....................93
2.4.X©y dùng c«ng ty §Çu t tµi chÝnh Nhµ níc ®Ó xãa chñ qu¶n
®èi víi Doanh nghiÖp Nhµ níc...........................................................94
2.5.§æi míi c¬ cÊu Doanh nghiÖp Nhµ níc........................................95
KÕt luËn.....................................................................................................97
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o..................................................................98
4

Lêi nãi ®Çu
Bíc vµo kû nguyªn míi, thÕ giíi héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc tÕ, níc ta còng
kh«ng ngoµi vßng qui luËt ®ã. ViÖt Nam ®· ®Æt quan hÖ víi trªn 170 níc trªn toµn
thÕ giíi, ký hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng ViÖt Nam- Hoa Kú, héi nhËp th¬ng
m¹i AFTA khu vùc §«ng Nam ¸ vµ tiÕn tíi héi nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi
WTO. Tõ ®ã §¶ng vµ Nhµ níc ®· cã sù chØ ®¹o s¸t sao ®Ó çc doanh nghiÖp thuéc
mäi thµnh phÇn kinh tÕ cã sù chñ ®éng héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi
víi çc h×nh thøc ®a ph¬ng, song ph¬ng, khu vùc, hîp t¸c liªn doanh nh thÕ nµo
cho cã lîi khi lµm ¨n hîp t¸c víi çc doanh nghiÖp níc ngoµi.
Trong tiÕn tr×nh chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ t¹o ra nh÷ng c¬ héi lín
vÒ lùc lîng m«i trêng toµn cÇu, çc tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ, tù do
ho¸ th¬ng m¹i, dÞch chuyÓn dßng ®Çu t vµ th¬ng m¹i toµn thÕ giíi còng nh ë ch©u
¸ . Song nã còng t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc to lín ®èi víi çc doanh nghiÖp vµ çc
nhµ qu¶n lý. ChÊp nhËn nÒn kinh tÕ héi nhËp, lµ chÊp nhËn c¹nh tranh ngay trªn
“s©n nhµ”. Do vËy, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ dÉn tíi nh÷ng thêi c¬, th¸ch thøc
®ßi hái çc doanh nghiÖp ph¶i lµm g× ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh.
§èi víi ngµnh Giao th«ng VËn t¶i trong thêi kú CNH, H§H ®Êt níc, ®ßi hái
x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cùc kú lín. V× vËy ngµnh ®· ph¸t triÓn nhanh, cã nh÷ng
Tæng c«ng ty X©y dùng, Hµng h¶i, Hµng kh«ng...m¹nh cã vèn lín, bÒ dµy kinh
nghiÖm, ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn trong níc vµ v¬n ra thÞ trêng níc ngoµi lµm ¨n
cã hiÖu qu¶, ch¾c ch¾n sÏ v÷ng bíc trªn con ®êng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Song
®èi víi hÇu hÕt çc doanh nghiÖp, c¬ së h¹ tÇng cha ®Çy ®ñ, quy m« nhá, vèn Ýt,
bÒ dµy kinh nghiÖm cßn máng. Qu¶ lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m khi ph¶i ®èi mÆt víi
çc tËp ®oµn níc ngoµi.
Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long lµ mét doanh nghiÖp trùc thuéc Bé Giao
th«ng VËn t¶i ®îc thµnh lËp n¨m 1973. §©y lµ doanh nghiÖp x©y dùng cÇu ®êng
lín nhÊt ViÖt Nam. Còng nh nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ níc kh¸c, trong bèi c¶nh thÞ
5

trêng c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn nay, Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long ®· ®Æc
biÖt chó träng ®Õn viÖc ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh. Song ®©y
kh«ng ph¶i lµ mét viÖc lµm ®¬n gi¶n chót nµo. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña
vÊn ®Ò nµy, t«i ®· m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi: “§Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh
tranh cña Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long lµm chuyªn ®Ò thùc tËp tèt
nghiÖp.
§Ò tµi nµy tËp trung ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña
Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long trong thêi gian qua tõ ®ã thÊy ®îc nh÷ng u
®iÓm vµ nhîc ®iÓm ®Ó ®a ra nh÷ng ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn trong thêi
gian tíi.
Néi dung cña ®Ò tµi gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: C¬ së lý luËn vÒ ®Çu t vµ c¹nh tranh.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh vµ t×nh h×nh ®Çu t n©ng
cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long.
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh
cña Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long.
Lêi cuèi, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o Ph¹m
ThÞ Thªu còng nh c¸c c«, c¸c chó phßng KÕ ho¹ch- §Çu t , Tæng c«ng ty X©y
dùng Th¨ng Long ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Ch¬ng I
Lý LuËn Chung VÒ §Çu T Vµ C¹nh Tranh
6

I/ §Çu T Vµ §Çu T Ph¸t TriÓn Trong Doanh NghiÖp
1.§Çu T
1.1. Kh¸i niÖm ®Çu t
§Çu t theo nghÜa réng nãi chung lµ sù hy sinh çc nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn
hµnh çc ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu vÒ cho ngêi ®Çu t çc kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong
t¬ng lai lín h¬n çc nguån lùc ®· bá ra ®Ó ®¹t ®îc çc kÕt qu¶ ®ã. Nguån lùc ®ã
cã thÓ lµ tiÒn, lµ tµi nguyªn thiªn nhiªn, lµ søc lao ®éng vµ trÝ tuÖ.
Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã cã thÓ lµ sù t¨ng thªm çc tµi s¶n tµi chÝnh (tiÒn vèn), tµi
s¶n vËt chÊt ( nhµ m¸y, ®íng s¸, çc cña c¶i vËt chÊt kh¸c...) vµ nguån nh©n lùc cã
®ñ ®iªu kiÖn ®Ó lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao h¬n trong nÒn kinh tÕ x· héi.
Theo nghÜa hÑp, ®Çu t chØ bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng sö dông çc nguån lùc
hiÖn t¹i, nh»m ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ x· héi nh÷ng kÕt qu¶ trong t¬ng lai lín h¬n
çc nguån lùc ®· sö dông ®Ó ®¹t ®îc çc kÕt qu¶ ®ã.
1.2. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng ®Çu t
Ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn cã sù kh¸c biÖt víi çc lo¹i h×nh ®Çu t kh¸c, thÓ
hiÖn ë nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
ρ Ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn thêng ®ßi hái mét khèi lîng vèn lín, vèn nµy n»m
khª ®äng trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t. §©y lµ çi gi¸ ph¶i tr¶ kh¸ lín cña
®Çu t ph¸t triÓn
ρ Thêi gian ®Ó tiÕn hµnh mét c«ng cuéc ®Çu t cho ®Õn khi çc thµnh qu¶ cña nã
ph¸t huy t¸c dông thêng ®ßi hái nhiÒu n¨m th¸ng víi nhiÒu biÕn ®éng x¶y ra.
ρ Thêi gian cÇn ho¹t ®éng ®Ó cã thÓ thu håi ®ñ vèn ®· bá ra ®èi víi çc c¬ së
vËt chÊt phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh thêng ®ßi hái nhiÒu n¨m th¸ng vµ do ®ã
kh«ng thÓ tr¸nh khái sù t¸c ®éng hai mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc cña çc yÕu tè
kh«ng æn ®Þnh vÒ tù nhiªn, x· héi, chÝnh trÞ, kinh tÕ..
ρ Çc thµnh qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn cã gi¸ trÞ sö dông l©u dµi nhiÒu
n¨m, cã khi hµng tr¨m, hµng ngµn n¨m vµ thËm trÝ tån t¹i vÜnh viÔn nh çc c«ng
7

tr×nh kiÕn tróc næi tiÕng trªn thÕ giíi (Kim Tù Th¸p cæ Ai CËp, Nhµ thê La M· ë
R«m, V¹n Lý Trêng Thµnh ë Trung Quèc ). §iÒu nµy nãi lªn gi¸ trÞ lín cña çc
…
thµnh qu¶ ®Çu t ph¸t triÓn.
ρ Çc thµnh qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t lµ çc c«ng tr×nh x©y dùng sÏ ho¹t ®éng ë
ngay n¬i mµ nã ®îc t¹o dùng nªn. Do ®ã, çc ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa lý, ®Þa h×nh, ®Þa
chÊt t¹i ®ã cã ¶nh hëng lín ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t còng nh t¸c dông sau nµy
cña çc kÕt qu¶ ®Çu t. ViÖc x©y dùng çc nhµ m¸y ë n¬i cã ®Þa chÊt kh«ng æn ®Þnh
sÏ kh«ng ®¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng sau nµy, thËm chÝ ngay c¶
trong qu¸ tr×nh x©y dùng c«ng tr×nh.
ρ Mäi thµnh qu¶ vµ hËu qu¶ cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t chÞu ¶nh hëng nhiÒu cña
çc yÕu tè kh«ng æn ®Þnh theo thêi gian vµ ®iÒu kiÖn ®Þa lý cña kh«ng gian.
ρ §Ó ®¶m b¶o cho mäi c«ng cuéc ®Çu t ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao ®ßi
hái ph¶i lµm tèt c«ng t¸c chuÈn bÞ. Sù chuÈn bÞ nµy ®îc thÓ hiÖn trong viÖc so¹n
th¶o çc dù ¸n ®Çu t (lËp dù ¸n ®Çu t), cã nghÜa lµ ph¶i thùc hiÖn ®Çu t theo dù ¸n
®îc so¹n th¶o víi chÊt lîng tèt.
2. §Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp
2.1. Kh¸i niÖm
§Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp lµ ho¹t ®éng chi dïng vèn cïng víi çc
nguån lùc kh¸c trong hiÖn t¹i nh»m duy tr× sù ho¹t ®éng vµ lµm t¨ng thªm tµi s¶n
cña doanh nghiÖp, t¹o thªm viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cña çc thµnh viªn
trong ®¬n vÞ.
2.2.Vai trß cña ®Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp
§Çu t quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. §Ó t¹o
dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho sù ra ®êi cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo ®Òu cÇn
ph¶i x©y dùng nhµ xëng, cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ m¸y mãc
trªn nÒn bÖ, tiÕn hµnh çc c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n vµ thùc hiÖn çc chi phÝ g¾n
liÒn víi sù ho¹t ®éng trong mét chu kú cña çc c¬ së vËt chÊt -kü thuËt võa ®îc
t¹o ra. Çc ho¹t ®éng nµy chÝnh lµ ho¹t ®éng ®Çu t.
8

§èi víi çc c¬ së s¶n xuÊt - kinh doanh - dÞch vô ®ang tån t¹i, sau mét thêi
gian ho¹t ®éng, çc c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña çc c¬ së nµy hao mßn, h háng.
§Ó duy tr× ®îc sù ho¹t ®éng b×nh thêng cÇn ®Þnh kú tiÕn hµnh söa ch÷a lín hoÆc
thay thÕ míi çc c¬ së vËt chÊt -kü thuËt ®· h háng, hao mßn hoÆc ®æi míi ®Ó
thÝch øng víi ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng míi cña sù ph¸t triÓn khoa häc -kü thuËt vµ nhu
cÇu tiªu dïng cña nÒn s¶n xuÊt x· héi; mua s¾m çc trang thiÕt bÞ míi thay thÕ
cho çc trang thiÕt bÞ cò ®· lçi thêi, còng cã nghÜa lµ ph¶i ®Çu t.
§Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp còng t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm, tiÕt kiÖm t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh vµ lµ c¬ së ®Ó h¹ gi¸ thµnh, t¨ng lîi
nhuËn cho doanh nghiÖp.
2.3. Vèn vµ nguån vèn trong doanh nghiÖp.
a.Kh¸i niÖm
Theo nguån h×nh thµnh vµ môc tiªu sö dông ta cã kh¸i niÖm vèn ®Çu t nh sau:
Vèn ®Çu t cña doanh nghiÖp lµ s« tiÒn mµ doanh nghiÖp tÝch luü ®îc ®Ó ®a vµo sö
dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m duy tr× tiÒm lùc s½n cã vµ t¹o ra tiÒm lùc
míi cho doanh nghiÖp.
Nguån vèn cña doanh nghiÖp bao gåm hai bé phËn chñ yÕu lµ: Vèn chñ së h÷u
vµ vèn vay:
• Nguån vèn chñ së h÷u: §èi víi tÊt c¶ çc lo¹i h×nh doanh nghiÖp, vèn
chñ së h÷u cña doanh nghiÖp bao gåm çc bé phËn chñ yÕu sau:
+ Vèn gãp ban ®Çu: Khi doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp bao giê chñ doanh nghiÖp
còng ph¶i cã mét sè vèn ban ®Çu nhÊt ®Þnh do çc cæ ®«ng - chñ së h÷u gãp. §èi
víi doanh nghiÖp Nhµ níc, vèn gãp ban ®Çu chÝnh lµ vèn ®Çu t cña Nhµ níc. Chñ
së h÷u cña çc doanh nghiÖp Nhµ níc chÝnh lµ Nhµ níc.
+ Nguån vèn tõ lîi nhuËn kh«ng chia: Nguån vèn tÝch luü tõ lîi nhuËn kh«ng
chia lµ bé phËn lîi nhuËn ®îc sö dông ®Ó t¸i ®Çu t, më réng s¶n xuÊt - kinh doanh
cña doanh nghiÖp. Nguån vèn t¸i ®Çu t tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc
nÕu nh doanh nghiÖp ®· vµ ®ang ho¹t ®éng vµ cã lîi nhuËn, ®îc phÐp tiÕp tôc ®Çu
t.
9

+ Ph¸t hµnh cæ phiÕu: Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh, doanh nghiÖp
cã thÓ t¨ng vèn chñ së h÷u b»ng çch ph¸t hµnh cæ phiÕu míi. §©y ®îc xem lµ
nguån tµi chÝnh dµi h¹n rÊt quan träng ®èi víi çc doanh nghiÖp.
• Nguån vèn vay: Cã thÓ nãi r»ng ®©y lµ mét trong nh÷ng nguån vèn
quan träng nhÊt kh«ng chØ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n çc doanh
nghiÖp mµ cßn ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Kh«ng mét doanh
nghiÖp nµo kh«ng ®i vay vèn nÕu doanh nghiÖp ®ã muèn tån t¹i v÷ng
ch¾c trªn th¬ng trêng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, çc doanh nghiÖp th-
êng vay vèn ®Ó ®¶m b¶o nguån tµi chÝnh cho çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt -
kinh doanh, ®Æc biÖt lµ ®¶m b¶o cã ®ñ vèn cho çc dù ¸n më réng hoÆc
®Çu t chiÒu s©u cña doanh nghiÖp. Cã thÓ thùc hiÖn ph¬ng thøc vay vèn
díi çc h×nh thøc sau:
- TÝn dông ng©n hµng
- TÝn dông th¬ng m¹i
- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty
b .Néi dung vèn ®Çu t trong doanh nghiÖp
Trong doanh nghiÖp vèn ®Çu t ®îc chia thµnh çc kho¶n môc sau:
- Chi phÝ ®Ó t¹o ra tµi s¶n cè ®Þnh gåm: Chi phÝ ban ®Çu vÒ ®Êt ®ai, çc kho¶n
chi phÝ cho qu¸ tr×nh x©y dùng, söa ch÷a, c¶i t¹o çc kÕt cÊu h¹ tÇng, çc
kho¶n chi phÝ cho qu¸ tr×nh mua s¾m vµ l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ, chi phÝ ®Ó
mua s¾m çc ph¬ng tiÖn vËn t¶i vµ çc kho¶n chi phÝ kh¸c.
- Chi phÝ ®Ó t¹o ra tµi s¶n lu ®éng gåm: Chi phÝ n»m trong giai ®o¹n s¶n xuÊt
nh chi phÝ mua nguyªn vËt liÖu, tr¶ l¬ng ngêi lao ®éng, chi phÝ vÒ ®iÖn níc, nhiªn
liÖu...vµ chi phÝ n»m trong giai ®o¹n lu th«ng.
- Chi phÝ chuÈn bÞ ®Çu t gåm: Chi phÝ cho viÖc nghiªn cøu vµ ph¸t hiÖn çc c¬
héi ®Çu t, chi phÝ cho viÖc nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, nghiªn cøu kh¶ thi vµ chi phÝ
thÈm ®Þnh dù ¸n
- Chi phÝ dù phßng
2.4. Néi dung ®Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp
10

Ho¹t ®éng ®Çu t trong doanh nghiÖp bao gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu sau:
2.4.1. §Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
§©y lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng hay nãi çch kh¸c, ®Ó tiÕn hµnh ®îc çc ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i bá mét lîng vèn ®Ó ®Çu
t x©y dùng c¬ b¶n, kh«ng chØ doanh nghiÖp mµ bÊt cø tæ chøc nµo muèn tån t¹i vµ
ho¹t ®éng ph¶i ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n, lîng vèn nµy thêng chiÕm mét tû träng kh¸
lín. §Ó ®¸nh gi¸ hÕt néi dung cña ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ta xÐt trªn 2 gãc ®é:
+ Thø nhÊt lµ ®Çu t x©y dùng hÖ thèng nhµ xëng, c«ng tr×nh.
§èi víi mét doanh nghiÖp mµ nãi th× ®©y lµ yÕu tè c¨n b¶n ban ®Çu ®Ó cã thÓ
tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh.
Tríc hÕt ta xÐt ®èi víi doanh nghiÖp kinh doanh trªn lÜnh vùc c«ng nghiÖp: §Ó tiÕn
hµnh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× b¾t buéc ph¶i cã n¬i, ®Þa ®iÓm, (nhµ xëng) ®Ó chøa çc
dông cô hµng ho¸, m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Ó giao dÞch ( c¬ quan, trô së).
§èi víi doanh nghiÖp X©y dùng th× ®©y võa lµ c«ng viÖc võa lµ s¶n phÈm cña
hä, khi hoµn thµnh c«ng tr×nh th× ®ã lµ tµi s¶n cña hä vµ hä sÏ chuyÓn giao, b¸n l¹i
cho ngêi kh¸c.
Tãm l¹i ®Çu t x©y dùng nhµ xëng, trô së, c¬ quan... lµ ®Çu t b¾t buéc ban ®Çu,
bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i bá mét kho¶n vèn ®Ó tiÕn hµnh x©y dùng
c¬ së vËt chÊt ban ®Çu. H¬n n÷a khi më réng s¶n xuÊt kinh doanh th× ®Çu t thªm
vµo x©y dùng c¬ b¶n lµ ®iÒu hiÓn nhiªn.
VÝ dô: ViÖc c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt ph©n ®¹m
Phó Mü, th× nhµ m¸y ®ã lµ TSC§ cña c«ng ty dÇu khÝ, vµ vèn ban ®Çu bá ra x©y
dùng nhµ m¸y lµ vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
+ Thø hai lµ viÖc ®Çu t vµo m¸y mãc thiÕt bÞ.
Cã nhµ xëng råi, muèn s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× ph¶i mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ
hay nãi çch kh¸c doanh nghiÖp muèn më réng thªm s¶n xuÊt kinh doanh còng cÇn
mua thªm m¸y mãc thiÕt bÞ, sau mét thêi gian sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cò háng,
khÊu hao hÕt, m¸y mãc bÞ hao mßn h÷u h×nh th× ®Òu ph¶i tiÕn hµnh bá chi phÝ ®Ó
söa ch÷a mua s¾m míi. TÊt c¶ nh÷ng néi dung ®ã ®Òu ®îc hiÓu lµ ®Çu t vµo m¸y
11

mãc thiÕt bÞ. Nh vËy ë bÊt cø giai ®o¹n nµo doanh nghiÖp còng cÇn h×nh thµnh mét
kho¶n quü ®Ó chi dïng cho viÖc söa ch÷a, mua s¾m, thay ®æi m¸y mãc thiÕt bÞ.
Kho¶n quü nµy cã thÓ lµ quü khÊu hao hay quü dù phßng.
Çc doanh nghiÖp kinh doanh trªn lÜnh vùc kh¸c nhau th× sö dông çc lo¹i m¸y
mãc thiÕt bÞ kh¸c nhau nhng dï ho¹t ®éng trªn bÊt kú lÜnh vùc s¶n xuÊt nµo th×
®Çu vµo m¸y mãc thiÕt bÞ lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña s¶n xuÊt ( còng cã thÓ hiÓu m¸y
mãc ë ®©y lµ çc ph¬ng tiÖn giao th«ng). Gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ sÏ ®îc chuyÓn
dÇn vµo s¶n phÈm vµ doanh nghiÖp ph¶i trÝch mét phÇn lîi nhuËn bï ®¾p phÇn
thiÕu hôt ®ã.
2.4.2. §Çu t ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ.
Trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu ho¸ diÔn ra ngµy cµng s©u s¾c vµ khoa häc c«ng
nghÖ ph¸t triÓn nh vò b·o, tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trë thµnh yÕu tè quan träng
nhÊt trong tÊt c¶ çc yÕu tè quyÕt ®Þnh n¨ng lùc c¹nh tranh cña çc doanh nghiÖp
nãi chung vµ DNNN nãi riªng.
Theo ®¸nh gi¸ cña Bé Khoa häc- C«ng nghÖ vµ M«i trêng, tr×nh ®é c«ng nghÖ
cña ViÖt Nam l¹c hËu so víi thÕ giíi kho¶ng 20 n¨m, hiÖu suÊt sö dông kho¶ng
25-30% vµ møc ®é hao mßn h÷u h×nh tõ 30-50%. TÊt c¶ nh÷ng kÕt qu¶ trªn ®Òu lý
gi¶i vÞ sao n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña ta thÊp, møc tiªu hao cho mét ®¬n vÞ
s¶n phÈm cao ( cao h¬n so víi møc trung b×nh cña thÕ giíi lµ 1,5 lÇn), chÊt lîng
s¶n phÈm thiÕu æn ®Þnh vµ mÉu m· s¶n phÈm ®¬n ®iÖu.
Trong khi ®ã, ¸p lùc tõ phÝa kh¸ch hµng ®ßi hái ngµy cµng cao vÒ chÊt lîng
s¶n phÈm, cïng víi bèi c¶nh c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng gay g¾t sÏ lu«n lu«n
t¹o søc Ðp ph¶i ®æi míi c«ng nghÖ, ph¬ng thøc s¶n xuÊt vµ n©ng cao kh¶ n¨ng
c¹nh tranh cña çc doanh nghiÖp.
§øng tríc vÊn ®Ò nµy çc doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i lµm g× ®Ó n©ng vÞ
thÕ c¹nh tranh cña s¶n phÈm cña m×nh trªn th¬ng trêng? C©u tr¶ lêi cã tÇm quan
träng hµng ®Çu lµ nhanh chãng ®æi míi t duy, ph¬ng thøc s¶n xuÊt vµ ®Çu t c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i.
12

Ngµy nay, c«ng nghÖ míi ®· t¹o c¬ héi, cho phÐp doanh nghiÖp tæ chøc l¹i
çc qui tr×nh s¶n xuÊt cña m×nh mét çch hiÖu qu¶ h¬n. C«ng nghÖ míi còng ®·
®Èy tíi viÖc gi¶m nhu cÇu lao ®éng b»ng søc m¹nh c¬ b¾p, thay vµo ®ã lµ nhu cÇu
lao ®éng vÒ trÝ n·o, vÒ kü n¨ng tay nghÒ t¨ng lªn. V× thÕ, sù thay ®æi c«ng nghÖ sÏ
dÉn tíi sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu lao ®éng, trong ®ã lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n
s©u sÏ cã lîi thÕ, cßn lao ®éng gi¶n ®¬n cã kü n¨ng thÊp sÏ bÞ ®e do¹. V× vËy, viÖc
çc chñ doanh nghiÖp khi cã ý tëng ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ ®«i khi vÊp ph¶i
sù ph¶n ®èi tõ phÝa ngêi lao ®éng do nh÷ng lo ©u vÒ gi¶m thu nhËp, mÊt viÖc... tån
t¹i ®ång hµnh víi nhÞp ®é thay ®æi c«ng nghÖ.
Lîi thÕ vÒ chi phÝ lao ®éng rÎ bÞ ®Èy lïi trong xu híng ph¸t triÓn lao ®éng cã
tay nghÒ cha ®îc chó träng ®Èy m¹nh, ®a ®Õn viÖc n¾m b¾t vµ øng dông ph¬ng
thøc s¶n xuÊt míi tõ çc níc tiªn tiÕn cña çc doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn chËm
ch¹p vµ thiÕu hiÖu qu¶. Cã mét thùc tÕ khã chèi c·i lµ cßn hiÖn tîng nhiÒu thiÕt bÞ,
m¸y mãc nhËp vÒ trÞ gi¸ hµng triÖu ®Õn hµng vµi tû ®ång ®îc ®¾p chiÕu, n»m im
l×m trong kho mµ nguyªn do chÝnh lµ thiÕu çc kü s cã n¨ng lùc vËn hµnh. HËu
qu¶ lµ vèn chÕt, nhµ xëng bÞ chiÕm chç vµ c«ng nh©n ngåi ch¬i. Lµ níc ®i sau,
trong ®iÒu kiÖn tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, çc doanh nghiÖp ViÖt Nam chØ cÇn
cè g¾ng n¾m b¾t, t×m hiÓu vµ sö dông tèi ®a nh÷ng c«ng nghÖ thiÕt bÞ mµ hä ®Þnh
trang bÞ sÏ t¹o nªn mét bíc ph¸t triÓn. V× vËy, tríc khi ®i ®Õn mét quyÕt ®Þnh ®Çu
t mét thiÕt bÞ míi, çc doanh nghiÖp ph¶i n¾m ®îc ph¬ng thøc vËn hµnh nã, ph¶i
trï tÝnh nh÷ng c«ng cô hç trî, thËm chÝ cßn ph¶i biÕt xö lý, kh¾c phôc nh÷ng sù
cè x¶y ra vµ cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o nh©n lùc kÞp thêi.
2.4.3. §Çu t ph¸t triÓn nguån nh©n lùc.
Nguån nh©n lùc ®îc hiÓu lµ nguån lùc con ngêi, lµ mét trong nh÷ng nguån lùc
quan träng nhÊt cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Nguån nh©n lùc ®îc hiÓu trªn hai
khÝa c¹nh:
Mét lµ: nguån nh©n lùc lµ toµn bé søc lao ®éng vµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña lùc
lîng lao ®éng x· héi.
13

Hai lµ: nguån nh©n lùc lµ søc lao ®éng, tr×nh ®é, ý thøc cña tõng ç nh©n vµ
mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a çc ç nh©n. MÆt thø hai nãi lªn chÊt lîng cña nguån
nh©n lùc vµ ®ang ngµy cµng ®îc chó träng, quan t©m h¬n.
Trong mÊy thËp niªn qua, chóng ta ®· chøng kiÕn sù thay ®æi m¹nh mÏ cña nÒn
kinh tÕ, c«ng nghÖ vµ x· héi. Sù thay ®æi m¹nh mÏ nµy ®· t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc,
søc Ðp ®ang kh«ng ngõng ®Ì nÆng lªn ®«i vai cña çc doanh nghiÖp ®ã lµ:
ρ Mong ®îi cña kh¸ch hµng ngµy cµng t¨ng: Víi møc sèng nh×n chung ®· ®îc
c¶i thiÖn trªn toµn cÇu, tr×nh ®é ®µo t¹o cña con ngêi ®ang ngµy cµng cao thÓ hiÖn
trong nh÷ng nhu cÇu sinh ho¹t hiÖn ®¹i, mong ®îi vµ ®ßi hái vÒ nh÷ng s¶n phÈm vµ
dÞch vô tèt h¬n cña ®¹i bé phËn kh¸ch hµng ngµy cµng cao. §Ó c¹nh tranh, çc
doanh nghiÖp cÇn n¾m b¾t nhu cÇu hiÖn t¹i còng nh dù ®o¸n tríc nh÷ng mong
muèn cña kh¸ch hµng vµ ®¸p øng chóng mét çch nhanh chãng.
ρ S¶n phÈm lçi thêi nhanh chãng: C«ng nghÖ lu«n ®ãng vai trß quan träng
trong viÖc ph¸t triÓn s¶n phÈm míi. Sù tiÕn bé trong kü thuËt t¹o s¶n phÈm sÏ lµm
cho çc s¶n phÈm hiÖn cã trªn thÞ trêng trë nªn lçi thêi mét çch nhanh chãng.
§iÒu nµy ®ßi hái çc doanh nghiÖp ph¶i liªn tôc c¶i tiÕn, ®æi míi s¶n phÈm.
ρ C¹nh tranh m¹nh mÏ cã tÝnh toµn cÇu: Toµn cÇu ho¸ vÒ kinh tÕ ®· lµm cho
vÊn ®Ò c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, khèc liÖt h¬n. Trong bèi c¶nh ®ã, dï muèn
hay kh«ng çc doanh nghiÖp còng ®· vµ ®ang ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n ®îc t¹o
ra bëi nh÷ng nhµ c¹nh tranh hïng m¹nh víi qui m« ho¹t ®éng ®a quèc gia.
§Ó tån t¹i vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ®ßi hái çc doanh nghiÖp ph¶i biÕt sö
dông mét çch hiÖu qu¶ çc nguån lùc cña m×nh. Trong ®ã, nguån nh©n lùc víi
nguån tri thøc s¸ng t¹o v« tËn lµ nguån lùc duy nhÊt cã kh¶ n¨ng suy nghÜ vÒ
nh÷ng thay ®æi vµ lµm cho nh÷ng thay ®æi nµy ®îc thùc hiÖn, lµ nguån lùc khiÕn
cho çc nguån lùc kh¸c ho¹t ®éng vµ ®îc xem lµ nguån lùc quý gi¸ nhÊt trong
viÖc t¹o ®éng lùc ph¸t triÓn cho mäi doanh nghiÖp.
MÆt kh¸c, mét doanh nghiÖp muèn vËn hµnh tèt, t¹o ®îc nhiÒu s¶n phÈm cã
gi¸ trÞ cao, chÊt lîng tèt, gi¸ thµnh rÎ... th× cÇn ph¶i cã nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo c¬
b¶n lµ: m¸y mãc thiÕt bÞ - c«ng nghÖ; nguyªn phô liÖu; nguån vèn; nguån nh©n
14

lùc - con ngêi...Trong sè çc nh©n tè chñ yÕu trªn, yÕu tè con ngêi lµ v« cïng
quan träng v× r»ng con ngêi lµ ch×a kho¸ ®Ó gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò, lµ nh©n tè
quyÕt ®Þnh mäi sù thµnh b¹i trong çc ho¹t ®éng. Trong bÊt kú mét tæ chøc nµo,
nÕu cã ®îc nh÷ng con ngêi nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc, n¨ng ®éng, d¸m nghÜ, d¸m
lµm, chÞu tr¸ch nhiÖm v× c«ng viÖc th× míi cã thÓ gi¶i quyÕt tèt ®îc mét lo¹t çc
bµi to¸n ®Æt ra nh: t×m thÞ trêng, quyÕt ®Þnh lùa chän s¶n phÈm vµ thiÕt bÞ c«ng
nghÖ ®a vµo s¶n xuÊt, lùa chän ®Çu t u tiªn cho kh©u nµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ
ph©n phèi... Vµ khi nh÷ng vÊn ®Ò nµy ®îc gi¶i quyÕt tèt th× lËp tøc doanh nghiÖp
sÏ t¹o ra ®îc nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ cao víi chi phÝ thÊp vµ mét lo¹t çc vÊn ®Ò
kh¸c liªn quan còng sÏ ®îc gi¶i quyÕt nhanh chãng, cã hiÖu qu¶.
2.4.4. §Çu t ph¸t triÓn Marketing.
Mét c«ng ty s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng cao mµ kh«ng thÓ ph©n
phèi hay ®a chóng ra thÞ trêng ®Ó b¸n vµ thu lîi nhuËn th× kh«ng thÓ tån t¹i ®îc.
Bëi vËy, Marketing (MKT) lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng ®èi víi mçi
doanh nghiÖp.
MKT cã thÓ ®Þnh nghÜa lµ mét hÖ thèng çc h×nh thøc kinh doanh ®Ó ho¹ch
®Þnh, ®Þnh gi¸, chiªu m¹i vµ ph©n phèi hµng ho¸ hay dÞch vô nh»m thu lîi nhuËn
tõ thÞ trêng, thÞ trêng nµy bao gåm c¶ kh¸ch hµng c«ng nghiÖp, hé tiªu dïng hiÖn
t¹i vµ trong t¬ng lai
Tríc kia, MKT chñ yÕu híng vµo giao dÞch giê ®©y nã chñ yÕu híng vµo çc
mèi quan hÖ. Kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ viÖc thiÕt kÕ mét hçn hîp MKT tèt nhÊt ®Ó
b¸n ®îc hµng mµ cßn chó träng tíi viÖc x©y dùng çc mèi quan hÖ ®Ó giµnh vµ gi÷
kh¸ch hµng. Mét khèi lîng kh¸ch hµng lín vµ trung thµnh sÏ ®em l¹i cho c«ng ty
nguån thu nhËp lín vµ æn ®Þnh, hay nãi çch kh¸c nã ®em l¹i cho c«ng ty mét chç
®øng trªn thÞ trêng. C¹nh tranh trªn thÞ trêng ngµy cµng trë nªn quyÕt liÖt, ®èi víi
mäi doanh nghiÖp, çch thøc ®Ó duy tr× lßng trung thµnh cña kh¸ch hµng chÝnh lµ
tho¶ m·n mét çch tèt nhÊt nh÷ng nhu cÇu cña hä.
Trong sù nghiÖp kinh doanh cña mäi doanh nghiÖp trªn thÞ trêng th× MKT lµ
vÊn ®Ò ®Æc biÖt ®îc chó träng. §èi víi çc doanh nghiÖp ViÖt Nam th× nã cµng
15

quan träng h¬n, bëi ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña khu vùc kinh tÕ ph¸t triÓn n¨ng
®éng nhÊt thÕ giíi ( Khu vùc §«ng Nam ¸ ), h¬n n÷a trong t¬ng lai kh«ng xa
ASEAN sÏ tõng bíc tiÕn tíi thµnh thÞ trêng thèng nhÊt, hµng ho¸ cña çc quèc gia
trong khèi sÏ lu th«ng, bu«n b¸n tù do trªn thÞ trêng ViÖt Nam ( ®Æc biÖt lµ çc
doanh nghiÖp Nhµ níc), v× hµng ho¸ cña chóng ta sÏ bÞ c¹nh tranh gay g¾t ngay
trªn thÞ trêng nhµ, çc doanh nghiÖp trong níc sÏ kh«ng cßn ®îc b¶o vÖ b»ng hµng
rµo thuÕ quan nh tríc.
Doanh nghiÖp Nhµ níc (DNNN) vèn ho¹t ®éng kÐm n¨ng ®éng, søc c¹nh
tranh cña s¶n phÈm yÕu, viÖc x©y dùng th¬ng hiÖu th× do tù ph¸t, nhá lÎ thiÕu
®ång bé, chuyªn nghiÖp. Néi dung cña çc chiÕn lîc x©y dùng th¬ng hiÖu kh«ng
®îc ®Þnh vÞ mét çch râ rµng, cha nhËn thøc ®Çy ®ñ vµ ®óng vÒ vai trß cña MKT.
Theo nhËn xÐt cña chuyªn gia vÒ vÊn ®Ò MKT cho thÊy: mÆc dï mét sè DNNN
®ang tÝch cùc ®Çu t vµo MKT song vÉn dÌ dÆt, hä cho r»ng chØ vµi ch¬ng tr×nh
qu¶ng ço th× coi nh lµ hoµn thµnh xong vÊn ®Ò MKT , ®ã lµ t tëng sai lÇm cÇn
ph¶i thay ®æi.
Ngay trªn thÞ trêng néi ®Þa chóng ta còng bÞ c¹nh tranh, chÌn Ðp do çc hµng
ho¸ cña níc ngoµi gÝa hîp lý, chÊt lîng ®¶m b¶o, mÉu m· phong phó... HiÖn t¹i
çc doanh nghiÖp còng ®· b¾t ®Çu nhËn thøc ®îc vai trß cña MKT víi çc cuéc thi
“ Sao vµng ®Êt ViÖt”, sao ®á, nh·n hiÖu hµng ViÖt Nam chÊt lîng cao... song nh
vËy vÉn cha ®ñ. Trªn çc siªu thÞ chñ yÕu lµ hµng nhËp khÈu, çc doanh nghiÖp
vÉn cha ®Çu t x©y dùng mét hÖ thèng ph©n phèi hoµn thiÖn ®iÒu nµy ¶nh hëng tíi
kh¶ n¨ng cung cÊp s¶n phÈm.
§èi víi hµng xuÊt khÈu th× c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i cña ta cßn yÕu kÐm,
viÖc t×m hiÓu th«ng tin thÞ trêng lµ rÊt h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy mµ s¶n phÈm cña ta
cha cã ®îc chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng níc ngoµi.
VËy cã thÓ thÊy ho¹t ®éng MKT trong çc doanh nghiÖp lµ cßn yÕu kÐm, ®Ó
kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy çc doanh nghiÖp ph¶i tÝch cùc ®Çu t cho ho¹t ®éng
MKT, ®a d¹ng ho¸ çc h×nh thøc, ph¬ng thøc MKT nh»m t¹o mét h×nh ¶nh s¶n
16

phÈm Ên tîng, mét th¬ng hiÖu v÷ng m¹nh vµ mét thÞ trêng æn ®Þnh ®Ó cã møc t¨ng
trëng cao.
2.4.5. §Çu t vµo hµng dù tr÷.
Hµng dù tr÷ cña doanh nghiÖp lµ toµn bé nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm, chi
tiÕt, phô tïng, thµnh phÈm ®îc tån tr÷ trong doanh nghiÖp.
Tríc ®©y ngêi ta Ýt coi träng ®Õn ®Çu t vµo hµng dù tr÷ vµ coi ®©y lµ mét hiÖn t-
îng bÊt thêng, kh«ng ®a l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn cña doanh nghiÖp. Trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng, yªu cÇu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cho thÊy viÖc ®Çu t vµo
hµng dù tr÷ lµ cÇn thiÕt bëi çc lý do c¬ b¶n sau:
ρ Nh»m gi¶m thiÓu chi phÝ ( chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ ®Æt hµng vµ chi phÝ tån
tr÷ hµng).
ρ §¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc.
ρ Cho phÐp mua nguyªn vËt liÖu mét çch hîp lý vµ kinh tÕ nhÊt.
2.4.6. §Çu t vµo tµi s¶n v« h×nh.
§Çu t vµo tµi s¶n v« h×nh cña doanh nghiÖp bao gåm çc ho¹t ®éng nh: Nghiªn
cøu vµ ph¸t triÓn thÞ trêng, ®Çu t mua b¶n quyÒn, ®Çu t cho qu¶ng ço hoÆc tµi trî
cho çc ch¬ng tr×nh, dù ¸n...
Ngµy nay çc c«ng ty cã xu híng khuyÕch tr¬ng tµi s¶n v« h×nh cña m×nh bëi
hä nhËn thÊy t¨ng ®Çu t cho tµi s¶n v« h×nh sÏ lµm t¨ng ®¸ng kÓ doanh thu vµ lîi
nhuËn. Theo ®iÒu tra th× trung b×nh çc doanh nghiÖp sö dông tõ 10 -20% chi phÝ
cho ho¹t ®éng qu¶ng ço. Coca- Cola, h·ng níc gi¶i kh¸t hµng ®Çu thÕ giíi dµnh
40% chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy, qu¶ng ço trªn 524 ngh×n lÇn mét ngµy b»ng h¬n
80 thø tiÕng víi qu¶ng ço lu«n lu«n ph¶n ¸nh phong çch hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt nhÊn
m¹nh vµo líp trÎ. Giê ®©y cã trªn 160 níc a thÝch Coca-cola.
2.5. Çc nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t cña doanh nghiÖp
Ho¹t ®éng ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp chÞu sù
t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè trong ®ã cã nh÷ng nh©n t« chñ yÕu sau:
17

2.5.1. Lîi nhuËn kú väng trong t¬ng lai.
Mäi quyÕt ®Þnh ®Çu t nãi chung vµ ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh nãi
riªng ®Òu c¨n cø trªn mèi quan hÖ so s¸nh gi÷a lîi Ých thu ®îc víi chi phÝ bá ra
®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t ®ã. Lîi nhuËn mµ çc chñ ®Çu t mong ®îi vµ hy
väng sÏ ®¹t ®îc trong t¬ng lai khi tiÕn hµnh mét c«ng cuéc ®Çu t hay lîi nhuËn kú
väng lµ mét trong nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc nhÊt mµ çc chñ ®Çu t quan t©m. §èi
víi ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh th× lîi nhuËn kú väng chÝnh lµ møc lîi
nhuËn t¨ng thªm mµ doanh nghiÖp cã thÓ thu ®îc khi tiÕn hµnh ®Çu t nh»m n©ng
cao h¬n n÷a kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu phÇn lîi nhuËn
t¨ng thªm nµy lín h¬n chi phÝ huy ®éng çc nguån lùc th× doanh nghiÖp sÏ thùc
hiÖn ®Çu t vµ ngîc l¹i doanh nghiÖp sÏ gi÷ nguyªn møc s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc
chuyÓn híng kinh doanh sang çc lo¹i s¶n phÈm kh¸c.
2.5.2. L·i suÊt tiÒn vay.
L·i suÊt ®îc hiÓu theo mét nghÜa chung nhÊt lµ gi¸ c¶ cña tÝn dông - gi¸ c¶
cña quan hÖ vay mîn hoÆc cho thuª nh÷ng dÞch vô vÒ vèn díi h×nh thøc tiÒn tÖ
hay çc d¹ng thøc tµi s¶n kh¸c nhau. Khi ®Õn h¹n ngêi ®i vay sÏ ph¶i tr¶ cho ngêi
cho vay mét kho¶n tiÒn d«i ra ngoµi tiÒn vèn gäi lµ tiÒn l·i. Tû lÖ phÇn tr¨m cña
sè tiÒn l·i trªn sè tiÒn vèn cho vay gäi lµ l·i suÊt.
Nh vËy, tiÒn l·i lµ sè tiÒn ph¶i tr¶ do viÖc sö dông tiÒn vèn. L·i suÊt lµ lîng
tiÒn l·i ph¶i tr¶ trong mét ®¬n vÞ thêi gian. Nãi çch kh¸c ngêi ta ph¶i tr¶ cho c¬
héi ®îc vay tiÒn. Chi phÝ cho viÖc vay tiÒn ®îc tÝnh b»ng sè tiÒn tr¶ hµng n¨m
chia cho sè tiÒn vay ( l·i suÊt). L·i suÊt ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së thÞ trêng, tøc lµ
do quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trªn thÞ trêng quyÕt ®Þnh.
L·i suÊt gåm cã l·i suÊt danh nghÜa vµ l·i suÊt thùc tÕ:
L·i suÊt danh nghÜa lµ l·i suÊt trªn çc mãn vay tÝnh b»ng tiÒn.
L·i suÊt thùc tÕ lµ l·i suÊt ®· ®îc ®iÒu chØnh theo l¹m ph¸t vµ ®îc tÝnh b»ng
çch lÊy l·i suÊt danh nghÜa trõ ®i tû lÖ l¹m ph¸t. L·i suÊt thùc tÕ lµ l·I suÊt tÝnh
theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng ho¸ vµ dÞch vô, ph¶n ¸nh chi phÝ thùc sù cña viÖc vay
tiÒn.
18

Trªn thùc tÕ, çc nhµ ®Çu t thêng ®i vay vèn ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t, mµ l·i suÊt l¹i
lµ gi¸ c¶ cña kho¶n vay ®ã nªn gi¸ cao ( l·i suÊt cao) h¬n tû suÊt lîi nhuËn b×nh
qu©n th× Ýt nhµ ®Çu t vay vèn vµ quy m« ®Çu t theo ®ã còng bÞ thu hÑp. Ngîc l¹i,
khi l·i suÊt ë møc thÊp th× nhu cÇu vay vèn t¨ng vµ qui m« ®Çu t còng t¨ng theo.
2.5.3. Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t.
Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh møc lîi nhuËn thuÇn thu ®îc
tõ mét ®¬n vÞ vèn ®Çu t ®îc thùc hiÖn.
Trong giai ®o¹n ph¸t triÓn cña mét chu kú kinh doanh, tæng sè hµng ho¸ vµ
dÞch vô ®îc s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ t¨ng lªn, thu nhËp quèc d©n t¨ng nªn ®Çu
t sÏ sinh lîi cho çc c«ng ty. Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t t¨ng, cµng cã nhiÒu c¬
héi ®Çu t, çc c«ng ty cã nhiÒu ý ®Þnh vay vèn ®Çu t. Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t
trong mét ngµnh, mét lÜnh vùc, mét ®Þa ph¬ng gia t¨ng sÏ kÐo theo ho¹t ®éng ®Çu
t ë ®ã t¨ng theo. Çc nhµ ®Çu t thÊy ë ®©u cã tiÒm n¨ng mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn
th× hä sÏ dèc vèn cña m×nh ®Ó ®Çu t vµo ®ã. Lîi nhuËn lµ môc tiªu hµng ®Çu cña
çc nhµ kinh doanh. Tû suÊt lîi nhuËn vèn ®Çu t lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi viÖc cã
nªn ®Çu t cña nhµ ®Çu t hay kh«ng. MÆt kh¸c nã ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng hoµn vèn cña
mét dù ¸n, qua ®ã nã ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t.
2.5.4. ChiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
§Ó chiÕm lÜnh thÞ trêng môc tiªu cña m×nh çc doanh nghiÖp thùc hiÖn çc
chiÕn lîc kinh doanh kh¸c nhau. Cã doanh nghiÖp thùc hiÖn chiÕn lîc h¹ thÊp chi
phÝ s¶n xuÊt, cã doanh nghiÖp thùc hiÖn chiÕn lîc ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh
tranh. NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn chiÕn lîc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh th× ®Çu
t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh lµ ho¹t ®éng ph¶i ®Æt lªn hµng ®Çu, doanh nghiÖp
sÏ dµnh nhiÒu nguån lùc cho ho¹t ®éng ®Çu t nµy
2.5.5. Dù ®o¸n cña h·ng vÒ t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕ trong t¬ng lai.
Ho¹t ®éng ®Çu t cã ®é trÔ rÊt lín vÒ mÆt thêi gian, v× ®©y lµ sù hy sinh tiªu
dïng hiÖn t¹i ®Ó ®¹t çc kÕt qu¶ trong t¬ng lai ®Æc biÖt lµ víi ®Çu t ph¸t triÓn, viÖc
thùc hiÖn ®Çu t cã thÓ sau nhiÒu n¨m míi thu kÕt qu¶. ChÝnh v× vËy vÒ t×nh tr¹ng
19

tèt xÊu cña nÒn kinh tÕ trong t¬ng lai lµ mét trong nh÷ng tiªu chÝ ®Ó quyÕt ®Þnh
®Çu t.
2.6. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t trong doanh nghiÖp
a. KÕt qu¶ ®Çu t
KÕt qu¶ ®Çu t trong doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn qua çc chØ tiªu c¬ b¶n sau:
- Khèi lîng vèn ®Çu t thùc hiÖn: lµ tæng sè tiÒn ®· chi ®Ó tiÕn hµnh çc ho¹t
®éng cña çc c«ng cuéc ®Çu t bao gåm çc chi phÝ cho c«ng t¸c x©y l¾p, chi phÝ
cho c«ng t¸c mua s¾m thiÕt bÞ vµ çc chi phÝ kh¸c theo quy ®Þnh cña thiÕt kÕ dù
to¸n vµ ®îc ghi trong dù ¸n ®Çu t ®îc duyÖt.
- Tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng vµ n¨ng suÊt phôc vô t¨ng thªm:
+ Tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng lµ c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh, ®èi tîng
x©y dùng cã kh¶ n¨ng ph¸t huy t¸c dông ®éc lËp, ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh x©y dùng,
mua s¾m, ®· lµm xong thñ tôc nghiÖm thu sö dông, cã thÓ ®a vµo ho¹t ®éng ®îc
ngay.
+ N¨ng lùc s¶n xuÊt phôc vô t¨ng thªm lµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu s¶n
xuÊt, phôc vô cña çc tµi s¶n cè ®Þnh ®· ®îc huy ®éng vµo sö dông ®Ó s¶n xuÊt ra
s¶n phÈm hoÆc tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng dÞch vô theo quy ®Þnh ®îc ghi trong dù ¸n
®Çu t.
b.HiÖu qu¶ ®Çu t
HiÖu qu¶ ®Çu t trong mét doanh nghiÖp ®îc chia lµm 2 lo¹i: HiÖu qu¶ tµi chÝnh
vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi.
- HiÖu qu¶ tµi chÝnh: HiÖu qu¶ tµi chÝnh ( Etc) cña ho¹t ®éng ®Çu t trong
doanh nghiÖp lµ møc ®é ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh dÞch vô vµ n©ng cao ®êi sèng cña ngêi lao ®éng trong çc doanh
nghiÖp trªn c¬ së sè vèn ®Çu t mµ doanh nghiÖp ®· sö dông so víi çc kú
kh¸c, çc doanh nghiÖp kh¸c hoÆc so víi ®Þnh møc chung. Chóng ta cã thÓ
biÓu diÔn kh¸i niÖm nµy th«ng qua c«ng thøc sau:
Çc kÕt qu¶ mµ c¬ së thu ®îc do thùc hÖn ®Çu t
Etc =
Sè vèn ®Çu t mµ c¬ së ®· thùc hiÖn ®Ó t¹o ra çc kÕt qu¶ trªn
20

HiÖu qu¶ tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ®Çu t trong doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn qua
mét hÖ thèng çc chØ tiªu nh: tû suÊt sinh lêi cña vèn ®Çu t, s¶n lîng ( doanh thu )
t¨ng thªm b×nh qu©n n¨m trong kú nghiªn cøu víi vèn ®Çu t thùc hiÖn cña doanh
nghiÖp, hÖ sè huy ®éng tµi s¶n cè ®Þnh, tû suÊt sinh lêi t¨ng thªm vèn tù cã, sè lÇn
quay vßng t¨ng thªm cña vèn lu ®éng, møc n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng thªm hµng
n¨m, thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t vµ møc ho¹t ®éng hoµ vèn.
- HiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi:
HiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi cña ho¹t ®éng ®Çu t trong doanh nghiÖp lµ chªnh lÖch
gi÷a çc lîi Ých mµ nÒn kinh tÕ- x· héi thu ®îc so víi çc ®ãng gãp mµ nÒn kinh tÕ
vµ x· héi ph¶i bá ra khi doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çu t.
HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña ho¹t ®éng ®Çu t trong doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn qua
mét hÖ thèng çc chØ tiªu gåm:
+ Møc ®ãng gãp cho ng©n s¸ch Nhµ níc t¨ng thªm tÝnh trªn mét ®¬n vÞ vèn
®Çu t t¨ng thªm.
+ Sè chç lµm viÖc t¨ng thªm tÝnh trªn mét ®¬n vÞ vèn ®Çu t t¨ng thªm.
+ Møc tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ t¨ng thªm tÝnh trªn mét ®¬n vÞ vèn ®Çu t.
+ Møc thu nhËp cña ngêi lao ®éng t¨ng thªm tÝnh trªn mét ®¬n vÞ vèn ®Çu t.
+ Møc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp.
+ Møc n©ng cao tr×nh ®é nghÒ nghiÖp cña ngêi lao ®éng.
+ Møc ®é ®¸p øng çc môc tiªu trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña
®Êt níc.
II. c¬ së lý luËn vÒ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng
1. Quan niÖm vÒ c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh
1.1. C¹nh tranh
21

XÐt tõ gãc ®é tæng thÓ nÒn kinh tÕ, c¹nh tranh trong c¬ chÕ thÞ trêng cã thÓ ®-
îc hiÓu lµ cuéc c¹nh tranh gi÷a çc chñ thÓ kinh tÕ tham gia vµo thÞ trêng nh»m
giµnh giËt çc lîi Ých kinh tÕ vÒ m×nh.
Çc chñ thÓ kinh tÕ ë ®©y chÝnh lµ çc bªn b¸n vµ bªn mua çc lo¹i hµng ho¸
mµ hä mua ®îc hay nãi çch kh¸c lµ hä muèn mua ®îc hµng cã chÊt lîng cao,
tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng mµ gi¸ c¶ l¹i rÎ. Ngîc l¹i, bªn b¸n bao giê còng híng
tíi tèi ®a ho¸ lîi nhuËn b»ng çch b¸n ®îc nhiÒu hµng víi gi¸ cao. V× vËy, çc bªn
c¹nh tranh víi nhau ®Ó giµnh nh÷ng phÇn cã lîi h¬n vÒ m×nh.
XÐt ë gãc ®é doanh nghiÖp, c¹nh tranh gi÷a çc doanh nghiÖp ®îc M¸c ®Ò cËp
nh sau: “ C¹nh tranh t b¶n chñ nghÜa lµ sù ganh ®ua, sù ®Êu tranh gay g¾t gi÷a çc
nhµ t b¶n nh»m giµnh giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô
hµng hãa ®Ó thu lîi nhuËn siªu ng¹ch”. ë ®©y, M¸c ®· ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò c¹nh
tranh trong mét kh«ng gian hÑp chñ nghÜa t b¶n, lóc nµy c¹nh tranh ®îc xem lµ sù
lÊn ¸t, chÌn Ðp lÉn nhau ®Ó tån t¹i, quan niÖm vÒ c¹nh tranh ®îc nh×n nhËn tõ gãc
®é kh¸ tiªu cùc.
1.2. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh
Cho ®Õn nay nay cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
mét doanh nghiÖp.
Theo Dunning: Kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ kh¶ n¨ng doanh nghiÖp cã thÓ cung
øng s¶n phÈm cña m×nh trªn çc thÞ trêng kh¸c nhau mµ kh«ng ph©n biÖt n¬i bè
trÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®ã.
Theo Fafchams: Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp chÝnh lµ kh¶
n¨ng cña doanh nghiÖp ®ã cã thÓ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm víi chi phÝ trung b×nh thÊp
h¬n gi¸ cña nã trªn thÞ trêng. Theo quan niÖm nµy th× doanh nghiÖp nµo s¶n xuÊt
ra çc s¶n phÈm t¬ng tù nh cña çc doanh nghiÖp kh¸c nhng víi chi phÝ thÊp h¬n
th× ®îc coi lµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao h¬n.
Còng cã quan niÖm cho r»ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ kh¶ n¨ng giµnh ®îc vµ
duy tr× thÞ phÇn trªn thÞ trêng vµ ®¹t ®îc mét møc lîi nhuËn nhÊt ®Þnh.
22

MÆc dï cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh song, çc quan
®iÓm nµy ®Òu cã chung mét ý tëng lµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®îc
®Æc trng bëi lîi nhuËn vµ møc chiÕm lÜnh thÞ trêng. V× vËy, ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng
c¹nh tranh cña m×nh, çc doanh nghiÖp ph¶i t×m çch chiÕm lÜnh thÞ trêng vµ n©ng
møc lîi nhuËn lªn cao.
2.Çc lo¹i h×nh c¹nh tranh
C¨n cø vµo çc tiªu chÝ kh¸c nhau, ngêi ta ph©n chia c¹nh tranh thµnh çc lo¹i
h×nh kh¸c nhau:
- C¨n cø theo ph¹m vi nÒn kinh tÕ c¹nh tranh ®îc chia lµm 2 lo¹i:
+ C¹nh tranh gi÷a çc ngµnh: Lµ cuéc c¹nh tranh gi÷a çc doanh nghiÖp s¶n
xuÊt, mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô trong çc ngµnh kinh tÕ kh¸c nhau nh»m thu ®îc
tû suÊt lîi nhuËn cao. Cuéc c¹nh tranh nh»m thu ®îc tû suÊt cao gi÷a çc ngµnh
kh¸c nhau ®· ®îc Mac ph©n tÝch rÊt râ trong qu¸ tr×nh ph©n chia lîi nhuËn gi÷a
çc nhµ t b¶n bá vèn ®Çu t vµo çc ngµnh kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ vµ chÝnh sù
c¹nh tranh nµy dÉn tíi sù di chuyÓn vèn ®Çu t tõ çc ngµnh cã tû suÊt lîi nhuËn
thÊp sang çc ngµnh cã tû suÊt lîi nhuËn cao h¬n, di chuyÓn vèn nµy dÇn h×nh
thµnh nªn tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n gi÷a çc ngµnh víi nhau, ®iÒu nµy cã nghÜa
lµ çc nhµ ®Çu t ®Çu t vµo çc ngµnh kh¸c nhau víi sè vèn b»ng nhau th× chØ thu ®-
îc lîi nhuËn nh nhau.
+ C¹nh tranh trong néi bé ngµnh: Lµ sù c¹nh tranh gi÷a çc doanh nghiÖp cïng
s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i hµng ho¸. C¹nh tranh trong néi bé ngµnh dÉn ®Õn sù
h×nh thµnh gi¸ c¶ thÞ trêng. Trong cuéc c¹nh tranh nµy çc doanh nghiÖp th«n tÝnh
lÉn nhau, çc doanh nghiÖp lín th©u tãm çc doanh nghiÖp nhá h¬n b»ng h×nh
thøc: s¸t nhËp, mua l¹i. Nh÷ng doanh nghiÖp chiÕn th¾ng trong cuéc c¹nh tranh
nµy th× ngµy cµng m¹nh h¬n, nh÷ng doanh nghiÖp thua cuéc sÏ ph¶i thu hÑp s¶n
xuÊt kinh doanh, thËm chÝ ph¸ s¶n, xo¸ sæ khái thÞ trêng. KÕt qu¶ cña h×nh thøc
c¹nh tranh nµy lµ ®Õn nay thÕ giíi ®· h×nh thµnh nªn nh÷ng tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh
xuyªn quèc gia th©u tãm toµn bé ngµnh kinh tÕ trªn toµn cÇu trong lÜnh vùc: ®iÖn
tö, viÔn th«ng, truyÒn th«ng...
23

- C¨n cø vµo møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ trêng, ngêi ta chia ra:
+ ThÞ trêng c¹nh tranh hoµn h¶o: lµ h×nh thøc c¹nh tranh trªn thÞ trêng cã nhiÒu
ngêi mua vµ ngêi b¸n ®éc lËp víi nhau. TÊt c¶ çc ®¬n vÞ hµng ho¸ trao ®æi ®îc
coi lµ gièng nhau. Nh÷ng ngêi mua vµ ngêi b¸n ®Òu cã hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ çc
th«ng tin liªn quan ®Õn viÖc trao ®æi, kh«ng cã g× c¶n trë viÖc ra nhËp vµ rót khái
thÞ trêng.
+ ThÞ trêng c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o: lµ h×nh thøc c¹nh tranh trªn thÞ trêng
mµ phÇn lín s¶n phÈm kh«ng ®ång nhÊt víi nhau. Ngêi b¸n cã thÓ Ên ®Þnh gi¸
linh ho¹t theo khu vùc b¸n s¶n phÈm, tïy theo kh¸ch hµng cô thÓ vµ møc ®é lîi
nhuËn mong muèn.
+ C¹nh tranh ®éc quyÒn lµ trêng hîp trªn thÞ trêng cã mét sè lîng ngêi b¸n
nhÊt ®Þnh, hä cã thÓ tù ®Þnh ra gi¸ c¶ ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô.
- C¨n cø vµo chñ thÓ tham gia thÞ trêng ngêi ta ph©n chia c¹nh tranh ra lµm
3 lo¹i:
+ C¹nh tranh gi÷a ngêi b¸n víi ngêi mua: lµ cuéc c¹nh tranh diÔn ra theo qui
luËt mua rÎ b¸n ®¾t.
+ C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi b¸n víi nhau: lµ cuéc c¹nh tranh gay go vµ quyÕt
liÖt nhÊt. §©y lµ cuéc c¹nh tranh quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp.
TÊt c¶ çc doanh nghiÖp ®Òu muèn giµnh lîi thÕ c¹nh tranh. §Ó cã thÓ ®øng v÷ng
vµ ph¸t triÓn çc doanh nghiÖp ph¶i sö dông mäi biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó t¹o cho
m×nh cã ®îc lîi thÕ h¬n ®èi thñ c¹nh tranh.
+ C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi mua víi nhau: lµ cuéc c¹nh tranh theo quy luËt
cung cÇu. Khi cung nhá h¬n cÇu th× cuéc c¹nh tranh gi÷a ngêi mua trë nªn quyÕt
liÖt, gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô sÏ t¨ng lªn
2.Çc nh©n tè t¸c ®éng ®Õn c¹nh tranh trong mét ngµnh
24
Sù ®e do¹ cña çc
®èi thñ tiÒm n¨ng
C¹nh tranh gi÷a çc ®èi
thñ hiÖn t¹i trong ngµnh
QuyÒn lùc
cña ngêi mua
QuyÒn lùc cña
nhµ cung øng
Sù ®e do¹ cña nh÷ng
s¶n phÈm thay thÕ

Çc nh©n tè t¸c ®éng ®Õn c¹nh tranh trong mét ngµnh
Theo Michael E.Porter, th× cã 5 nh©n tè t¸c ®éng tíi c¹nh tranh trong ngµnh:
nguy c¬ cña sù gia nhËp míi; nguy c¬ vÒ çc s¶n phÈm thay thÕ; quyÒn lùc cña nhµ
cung øng; quyÒn lùc cña ngêi mua vµ tÝnh sèng cßn trong c¹nh tranh gi÷a çc
thµnh viªn hiÖn t¹i cña ngµnh kinh doanh.
3.1. Sù ®e do¹ cña çc ®èi thñ c¹nh tranh.
Trong mét ngµnh bÊt kú lu«n tån t¹i kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn nh÷ng c«ng ty kinh
doanh míi. §ã lµ nh÷ng ®èi thñ tiÒm Èn cña çc c«ng ty hiÖn t¹i. Cã 8 trë ng¹i chÝnh
®èi víi viÖc gia nhËp, sù hiÖn diÖn hoÆc v¾ng mÆt cña çc ®èi thñ tiÒm Èn t¹o nªn møc
®é nguy c¬ cña sù gia nhËp míi.
Trë ng¹i thø nhÊt lµ sù tiÕt kiÖm kinh tÕ hay lîi thÕ theo qui m«, ¸m chØ sù gi¶m
chi phÝ s¶n xuÊt trªn mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo khèi lîng s¶n xuÊt s¶n phÈm. MÆc dï
kh¸i niÖm vÒ lîi thÕ theo qui m« thêng g¾n víi lÜnh vùc s¶n xuÊt, nhng nã còng ®îc ¸p
dông ®èi víi viÖc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, hµnh chÝnh, marketing vµ çc chøc n¨ng
kinh doanh kh¸c.
Hµng rµo trë ng¹i chÝnh thø hai ®ã lµ sù kh¸c biÖt vÒ s¶n phÈm, møc ®é ®éc nhÊt
cã thÓ nhËn biÕt ®îc cña s¶n phÈm, møc ®é ®éc nhÊt cã thÓ nhËn biÕt ®îc cña s¶n
phÈm. Møc ®é kh¸c biÖt cao cña s¶n phÈm vµ tÝnh nhÊt qu¸n vÒ nh·n hiÖu lµm t¨ng
gi¸ trÞ ®èi víi nh÷ng sù gia nhËp ngµnh trong t¬ng lai.
Trë ng¹i thø ba liªn quan ®Õn nh÷ng yªu cÇu vÒ vèn. Vèn ®îc ®ßi hái kh«ng chØ
®Ó cho s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô mµ cßn cho tµi trî Ngiªn cøu vµ Ph¸t triÓn,
qu¶ng ço, dÞch vô vµ b¸n hµng ngoµI trêi, tÝn dông kh¸ch hµng vµ nh÷ng vËt phÈm
tån kho. Nh÷ng nhu cÇu lín vÒ vèn trong nh÷ng ngµnh nh dîc phÈm, nh÷ng m¸y tÝnh
cã c«ng suÊt cao, bé nhí réng, ho¸ häc vµ khai th¸c kho¸ng s¶n, biÓu hiÖn nh÷ng trë
ng¹i hÕt søc ghª gím.
25

Trë ng¹i thø t lµ çc chi phÝ chuyÓn mèi, chi phÝ g¾n liÒn víi viÖc thay ®æi nhµ
cung øng vµ nh÷ng s¶n phÈm cña ngêi mua. §iÒu nµy cã thÓ bao gåm viÖc ®µo t¹o l¹i,
çc chi phÝ dông cô phï trî, çc chi phÝ vÒ viÖc ®¸nh gÝa çc nguèn lùc míi .. Çc
…
chi phÝ nh×n thÊy tríc cña kh¸ch hµng trong viÖc chuyÓn ®æi sang s¶n phÈm míi cña
®èi thñ c¹nh tranh cã thÓ biÓu hiÖn mét trë ng¹i kh«ng thÓ vît qua, ng¨n c¶n nh÷ng
thµnh viªn míi trong viÖc ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng.
Trë ng¹i thø n¨m lµ møc ®é khã kh¨n cña viÖc tham gia vµo çc kªnh ph©n phèi.
Trong mét chõng mùc nµo ®Êy, çc kªnh nµy ®· ®Çy ¾p hoÆc kh«ng thÓ sö dông, chi
phÝ cña viÖc gia nhËp bÞ t¨ng lªn mét çch ®¸ng kÓ bëi v× mçi thµnh viªn míi ®Òu ph¶i
t¹o ra vµ thµnh lËp çc kªnh míi.
ChÝnh s¸ch cña chÝnh phñ còng lu«n lµ hµng rµo trë ng¹i quan träng. Trong mét
vµi trêng hîp, chÝnh phñ sÏ tuyÖt ®èi ng¨n cÊm viÖc tham gia c¹nh tranh.
Çc h·ng kinh doanh ®· ®îc thµnh lËp còng quan t©m ®Õn nh÷ng lîi thÕ chi phÝ
cã ®îc do ®éc lËp vÒ qui m« mµ ®©y còng lµ hµng rµo c¶n trë viÖc gia nhËp cña çc
®èi thñ míi.
Cuèi cïng, viÖc mong chê sù ®¸p l¹i cña ®èi thñ c¹nh tranh cã thÓ lµ mét hµng
rµo trë ng¹i chÝnh. NÕu nh÷ng thµnh viªn míi bÞ nh÷ng nhµ c¹nh tranh hiÖn t¹i ph¶n
øng mét çch m¹nh mÏ viÖc gia nhËp th× viÖc gia nhËp tÊt nhiªn bÞ khã kh¨n.
3.2. Nguy c¬ tõ nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ
Nh©n tè thø hai t¸c ®éng ®Õn c¹nh tranh trong mét ngµnh lµ nguy c¬ cña nh÷ng
s¶n phÈm thay thÕ. TÝnh kh¶ dông cña çc s¶n phÈm thay thÕ ¸p ®Æt møc giíi h¹n cho
gi¸ c¶ mµ nh÷ng nhµ ®iÒu hµnh thÞ trêng trong mét ngµnh cã thÓ ph¶i tÝnh ®Õn , gÝa
cao cã thÓ khiÕn cho ngêi mua ph¶i chuyÓn sang s¶n phÈm thay thÕ.
3.3. QuyÒn lùc cña ngêi mua
Môc ®Ých cuèi cïng cña nh÷ng kh¸ch hµng c«ng nghiÖp lµ ph¶i tr¶ møc gi¸ thÊp
nhÊt cã thÓ ®Ó cã ®îc nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô ®îc sö dông nh s¶n phÈm ®Çu vµo.
Do vËy, th«ng thêng, lîi Ých cao nhÊt cña ngêi mua sÏ ®îc ®¸p øng nÕu hä cã thÓ gi¶m
lîi nhuËn tõ phÝa nhµ cung cÊp. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, ngêi mua ph¶I cã mét quyÒn lùc
vît tréi ®èi víi tÊt c¶ çc h·ng trong ngµnh cung øng.
Mét çch mµ hä cã thÓ lµm ®ã lµ mua víi sè lîng lín vµ khi ®ã, çc h·ng cung
øng sÏ phô thuéc vµo kinh doanh cña ngêi mua ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Çch
26

thø hai, khi nh÷ng s¶n phÈm cña nhµ cung øng ®îc xem lµ tiªu chuÈn ho¸ hoÆc kh«ng
ph©n biÖt th× ngêi mua cã kh¶ n¨ng mÆc c¶ ®Ó cã gi¸ thÊp bëi nhiÒu h·ng kh¸c cã thÓ
tháa m·n nhu cÇu nh hä. Ngêi mua còng cã thÓ sÏ khã mÆc c¶ khi çc s¶n phÈm hoÆc
dÞch vô cña ngµnh cung øng chiÕm mét phÇn ®¸ng kÓ chi phÝ mua s¾m cña nh÷ng
h·ng nµy. Nh©n tè thø t ®èi víi quyÒn ngêi mua lµ sù s»n lßng vµ kh¶ n¨ng ®Ó cã ®îc
mèi liªn hÖ víi nhµ cung øng vÒ sau.
3.4. QuyÒn lùc cña nhµ cung øng
“QuyÒn lùc cña nhµ cung øng” cña çc h·ng thuéc ngµnh lµ” mÆt cßn l¹i cña
®ång tiÒn” trong khi quyÒn lùc cña ngêi mua lµ mÆt tríc. NÕu nhµ cung øng cã ®ñ
quyÒn lùc vît trªn çc h·ng c«ng nghiÖp kh¸c, th× hä cã thÓ t¨ng gi¸ ®ñ cao ®Ó t¸c
®éng ®¸ng kÓ tíi lîi nhuËn cña nh÷ng kh¸ch hµng cã tæ chøc.
Kh¶ n¨ng cña nhµ cung øng ®Ó cã ®îc ¶nh hëng trong çc h·ng thuéc ngµnh ®îc
x¸c ®Þnh bëi mét vµi nh©n tè.
Nhµ cung øng sÏ cã lîi thÕ nÕu hä cã qui m« lín h¬n çc c«ng ty trong ngµnh.
Thø hai, khi çc s¶n phÈm hoÆc dÞch vô cña nhµ cung øng lµ nh÷ng s¶n phÈm ®Çu vµo
quan träng ®èi víi çc h·ng thuéc ngµnh, hoÆc ®îc ph©n biÖt, hoÆc chÞu ®îc chi phÝ
chuyÓn ®æi, th× nhµ cung øng sÏ cã ¶nh hëng ®¸ng kÓ tíi ngêi mua. Nhµ cung øng
còng sÏ quan t©m tíi quyÒn mÆc c¶ nÕu viÖc kinh doanh cña hä kh«ng bÞ ®e do¹ bëi
çc s¶n phÈm thay thÕ. Nh©n tè thø t ®èi víi quyÒn cña ngêi cung øng lµ sù s½n lßng
vµ kh¶ n¨ng cña nhµ cung øng ®Ó theo ®uæi mét chiÕn lîc hoµ nhËp cã tÇm quan träng
tõ trªn xuèng díi trong t¬ng lai vµ ph¸t triÓn çc s¶n phÈm cña riªng m×nh nÕu hä
kh«ng thÓ cã ®îc çc ®iÒu kho¶n tho¶ m·n víi nh÷ng ngêi mua.
3.5. C¹nh tranh gi÷a çc h·ng trong ngµnh.
Cuéc c¹nh tranh khèc liÖt gi÷a çc h·ng ¸m chØ tÊt c¶ nh÷ng hµnh ®éng do çc
h·ng thùc hiÖn trong mét ngµnh ®Ó c¶i thiÖn vÞ trÝ cña hä vµ tËn dông ®îc lîi thÕ cña
nhau, çc hµnh ®éng nh: c¹nh tranh gi¸ c¶, chiÕn dÞch qu¶ng ço, vÞ trÝ s¶n phÈm, cè
g¾ng t¹o ra sù kh¸c biÖt... ë mét møc ®é nµo ®ã, cuéc c¹nh tranh khèc liÖt gi÷a çc
h·ng lµm c¶i thiÖn møc ®é lîi nhuËn vµ khuyÕn khÝch tÝnh æn ®Þnh trong ngµnh, ®©y lµ
nh©n tè tÝch cùc. Nhng ë mét møc ®é kh¸c, nã l¹i lµm gi¶m gi¸ c¶ vµ dÉn ®Õn kh¶
n¨ng lîi nhuËn gi¶m vµ t¹o ra tÝnh bÊt æn ®Þnh trong ngµnh, ®©y lµ nh©n tè tiªu cùc.
Mét khi mµ mét ngµnh ®ang trong giai ®o¹n t¨ng trëng chËm th× çc h·ng chØ chó
27

träng vµo thÞ phÇn trªn thÞ trêng vµ lµm sao ®Ó cã thÓ ®¹t ®îc ®iÒu nµy víi sù hy sinh
çc nh©n tè kh¸c. Thø hai, çc ngµnh mang ®Æc ®iÓm chi phÝ cè ®Þnh cao th× thêng
xuyªn chÞu ¸p lùc lµ ph¶i duy tr× s¶n xuÊt víi c«ng suÊt tèi ®a ®Ó bï ®¾p çc chi phÝ cè
®Þnh. Khi mµ mét ngµnh tÝch luü vît qu¸ c«ng suÊt , nghÜa lµ s¶n xuÊt qu¸ nhiÒu, hµnh
®éng c©n ®èi c«ng suÊt sÏ ®Èy gi¸ c¶ vµ møc ®é lîi nhuËn gi¶m. Nh©n tè thø ba t¸c
®éng ®Õn lµ thiÕu chi phÝ chuyÓn ®æi. §iÒu nµy sÏ lµ mét ¸p lùc lµm gi¶m gi¸ vµ kh¶
n¨ng lîi nhuËn sÏ gi¶m xuèng. Thø t, çc h·ng víi môc tiªu cæ phÇn chiÕn lîc cao
trong viÖc ®¹t ®îc thµnh c«ng trong mét ngµnh, nh×n chung lµ kh«ng æn ®Þnh do hä cã
thÓ lu«n s½n lßng chÊp nhËn mét çch kh«ng hîp lý nh÷ng tû lÖ hoa lîi thÊp ®Ó tù thiÕt
lËp nªn b¶n th©n, n¾m gi÷ vÞ trÝ trªn thÞ trêng hay më réng qui m«.
4.Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, gi¸ c¶ thÞ trêng lµ cèt lâi, quan hÖ cung - cÇu lµ trung
t©m, c¹nh tranh lµ søc sèng, lµ thuéc tÝnh c¬ b¶n vµ lµ ®éng lùc m¹nh mÏ nhÊt
cña sù ph¸t triÓn. T tëng vÒ c¹nh tranh ®· tõng ®îc çc nhµ kinh tÕ häc cæ ®iÓn
nh A. Smith vµ D. Ricardo ®Ò cao, t tëng nµy tõng tån t¹i tõ thÕ kû XVIII,
kho¶ng h¬n hai thÕ kû qua ®a sè çc níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· ®¹t ®îc
nh÷ng thµnh tùu phi thêng trong viÖc gia t¨ng khèi lîng cña c¶i cho x· héi.
§éng lùc m¹nh mÏ nhÊt cña t¨ng trëng kinh tÕ lµ søc sèng cña m«i trêng c¹nh
tranh.
ë ViÖt Nam kÓ tõ khi ®æi míi ®Æc biÖt trong kho¶ng 10 n¨m qua khi chÝnh
s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®i vµo cuéc sèng, t tëng c¹nh tranh gi÷a çc ®¬n vÞ
vµ gi÷a çc thµnh phÇn kinh t Õ ®îc thõa nhËn, mét sè doanh nghiÖp vµ mÆt hµng
cña ViÖt Nam ®· v¬n ra thÞ trêng tham gia c¹nh tranh vµ c¹nh tranh ®îc víi níc
ngoµi, biÓu hiÖn kÕt qu¶ bíc ®Çu vµ chñ tr¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng ta trong ph¸t
triÓn kinh tÕ trong xu thÕ héi nhËp. Tuy nhiªn, tríc sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¬
chÕ thÞ trêng, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu nhá bÐ ®¹t ®îc søc c¹nh tranh cña phÇn
lín doanh nghiÖp vµ hµng ho¸ cña ta cßn yÕu kÐm c¶ vÒ chÊt lîng, mÉu m· vµ gi¸
c¶. Sù héi nhËp cña ViÖt Nam hiÖn nay ®îc ®¸nh gi¸ ë møc trung b×nh ngo¹i trõ
lÜnh vùc h¹ tÇng th«ng tin. N¨m 2002, ViÖt Nam ®îc xÕp h¹ng vÒ n¨ng lùc c¹nh
28

tranh thø 62 trªn 67 quèc gia, nh vËy nh×n chung søc c¹nh tranh cña ta cßn yÕu.
V× vËy n©ng cao søc c¹nh tranh trong viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ lµ vÊn ®Ò
sèng cßn cña çc doanh nghiÖp trong xu thÕ héi nhËp. ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn
cña ASEAN vµ ®ang trùc tiÕp bu«n b¸n víi h¬n 100 quèc gia kh¸c, ®· ký kÕt hiÖp
®Þnh th¬ng m¹i víi h¬n 70 níc vµ hiÖn ®ang trong giai ®o¹n ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp
WTO. Tríc hÕt theo lé tr×nh cña khu vùc mËu dÞch tù do khu vùc §«ng Nam ¸
mµ thuÕ quan sÏ ph¶i gi¶m dÇn tíi 0% vµo n¨m 2015 vµ tríc m¾t lµ tõ 0-5% vµo
n¨m 2006. Trong xu thÕ nµy, hµng ho¸ cña ViÖt Nam sÏ ph¶i c¹nh tranh gay g¾t
víi hµng ho¸ cïng lo¹i cña çc níc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc, ®Æc biÖt víi çc
níc ASEAN vµ Trung Quèc, do vËy ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng
ho¸ ViÖt Nam trë thµnh nhu cÇu bøc xóc hiÖn nay.
III/ mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña
doanh nghiÖp
§Çu t vµ c¹nh tranh lµ hai yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña mçi doanh nghiÖp. §Çu t vµ c¹nh tranh cã mèi quan hÖ qua l¹i lÉn nhau
vµ cïng híng tíi môc ®Ých chung lµ t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. §Çu t lµm
t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. §Õn lît m×nh, khi n¨ng lùc c¹nh tranh
t¨ng lªn, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng, lîi nhuËn t¨ng lµm cho ®Çu t t¨ng.
Mèi quan hÖ nµy ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau:
29
§Çu t N¨ng lùc c¹nh
tranh
Lîi nhuËn

§Çu t quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. Mçi
doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ph¶i x©y dùng nhµ xëng, cÊu
tróc h¹ tÇng, mua s¾m l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ çc chi phÝ kh¸c. Ho¹t ®éng ®Çu t nµy
nh»m thùc hiÖn çc néi dung:
- Gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt dÉn tíi viÖc gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm
- N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn
- N©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ lao ®éng
- N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ më réng n¨ng lùc s¶n xuÊt
Nhê ®ã n©ng cao ®îc n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.
Nh vËy, ®Çu t lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña mçi doanh
nghiÖp. §Çu t lµm cho s¶n phÈm cã chÊt lîng h¬n, mÉu m· phong phó h¬n, ®îc
ngêi tiªu dïng biÕt ®Õn nhiÒu h¬n, tõ ®ã n©ng cao ®îc vÞ thÕ cña doanh nghiÖp
còng lµ n©ng cao ®îc n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng.
Khi n¨ng lùc c¹nh tranh ®îc n©ng cao, kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm t¨ng, dÉn
®Õn doanh thu t¨ng, lîi nhuËn t¨ng, mét phÇn lîi nhuËn nµy l¹i ®îc tiÕp tôc t¸i ®Çu
t vµo doanh nghiÖp trong çc lÜnh vùc: thiÕt bÞ nhµ xëng, c«ng nghÖ, nguån nh©n
lùc, vµ çc tµi s¶n v« h×nh kh¸c... vµ nhê ®ã ho¹t ®éng ®Çu t ®îc n©ng lªn.
Tãm l¹i, ®Çu t vµ c¹nh tranh lu«n ®ång hµnh cïng víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña mçi doanh nghiÖp. Chóng t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau vµ cïng híng tíi môc tiªu
lîi nhuËn. §Çu t lµm t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp vµ ngîc l¹i khi
n¨ng lùc c¹nh tranh ®îc n©ng cao, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng, lîi nhuËn
t¨ng, doanh nghiÖp l¹i tiÕp tôc t¸i ®Çu t
30

Ch¬ng II: t×nh h×nh ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh
tranh cña tæng c«ng ty x©y dùng th¨ng long
I.giíi thiÖu chung vÒ tæng c«ng ty
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
Tæng C«ng ty X©y dùng Th¨ng Long lµ mét doanh nghiÖp lín cña Nhµ níc ®îc
thµnh lËp tõ n¨m 1973. §©y lµ mét doanh nghiÖp x©y dùng cÇu ®êng lín nhÊt ViÖt
Nam.
C«ng tr×nh ®Çu tiªn lµ x©y dùng cÇu Th¨ng Long- c©y cÇu lín nhÊt thêi bÊy
giê, víi qui m« 2 tÇng: tÇng díi lµ ®êng s¾t vµ ®êng bé, tÇng trªn lµ ®êng « t« réng
23m víi tæng chiÒu dµi trªn 10km, lµ niÒm tù hµo cña ngêi d©n ViÖt Nam trong
nh÷ng n¨m th¸ng khã kh¨n.
Sau gÇn 30 n¨m ho¹t ®éng Tæng C«ng ty ®· x©y dùng hµng tr¨m c©y cÇu lín,
hµng ngh×n c«ng tr×nh d©n dông, ®êng, c¶ng s«ng, c¶ng biÓn, s©n bay... nh: cÇu
KiÒn d©y v¨ng, cÇu S«ng Gianh, cÇu Phï §æng, cÇu ViÖt Tr×, cÇu Ch¬ng D¬ng,
cÇu Yªn B¸i, cÇu Cèc LÕu, cÇu BÕn Thuû, cÇu Hoµng Long.. §©y lµ nh÷ng c«ng
31

tr×nh cã quy tr×nh thiÕt kÕ vµ thi c«ng khã kh¨n trªn nÒn mãng phøc t¹p, ph¶i cã
thiÕt bÞ thi c«ng ®Æc chñng, khoa häc, tiªn tiÕn nhÊt, cïng çn bé l·nh ®¹o chØ huy,
çc kü s, çc nhµ khoa häc kü thuËt tµi n¨ng, s¸ng t¹o, c«ng nh©n lµnh nghÒ.
Víi sè lîng c«ng tr×nh t¨ng lªn hµng n¨m, Tæng C«ng ty ®· kh«ng ngõng lín
m¹nh, ph¸t triÓn víi møc t¨ng trëng nhanh, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc, trë thµnh
mét trong nh÷ng Tæng C«ng ty x©y dùng cÇu ®êng cã vÞ thÕ lín trong ngµnh Giao
th«ng VËn t¶i. N¨m 2000, gi¸ trÞ tæng s¶n lîng ®¹t 1.139 tû ®ång ViÖt Nam, n¨m
2001, gÝa trÞ tæng s¶n lîng lªn tíi 1500 tû ®ång ViÖt Nam vµ n¨m 2002 lµ 2000 tû
®ång ViÖt Nam.
Tæng C«ng ty X©y dùng Th¨ng Long ®· vµ ®ang liªn doanh víi çc TËp ®oµn
kinh tÕ cña NhËt B¶n, Hµn Quèc, Mü, Ph¸p, Thuþ Sü... tham gia ®Êu thÇu vµ th¾ng
thÇu nhiÒu dù ¸n vèn ®Çu t cña níc ngoµi nh : cÇu §¸ B¹c, cÇu KiÒn d©y v¨ng, cÇu
Yªn L·nh, cÇu T¹ Khoa, cÇu B×nh d©y v¨ng, ®êng Néi Bµi- B¾c Ninh, ®êng R5
quèc lé 18...
Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long víi kinh nghiÖm gÇn 30 n¨m x©y dùng vµ
trëng thµnh , cã tiÒm n¨ng hïng hËu vÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn: Lµm cÇu d©y
v¨ng, cäc khoan nhåi ®êng kÝnh lín 2.5m, s©u tíi 85m, trong çc hang ®éng c¾t
t¬, khoan s©u vµo tÇng ®¸ r¾n.. Cã ®éi ngò chuyªn gia, kü s vµ c«ng nh©n lµnh
nghÒ. S½n sµng cïng çc Liªn doanh thi c«ng mäi c«ng tr×nh cÇu, ®êng, bÕn c¶ng,
t vÊn thiÕt kÕ, ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt, s¶n xuÊt dÇm bªt«ng cã chiÒu dµi tíi
40m, çc cÇu thÐp, dÇm thÐp, dÇm bªt«ng dù øng lùc, v¸n khoan ®óc hÉng c©n
b»ng, tr¹m trén bªt«ng Atphalt 100 tÊn/giê, tr¹m trén bªt«ng xi m¨ng 45m3
/giê...
Ngoµi viÖc s¶n xuÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng cßn xuÊt nhËp khÈu vËt t, thiÕt bÞ,
lao ®éng... ë trong níc vµ quèc tÕ.
Trong suèt 30 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh, Tæng c«ng ty ®· nhËn ®îc nh÷ng
phÇn thëng cao quý tõ §¶ng vµ Nhµ níc trao tÆng nh: Hu©n ch¬ng Hå ChÝ Minh,
Hu©n ch¬ng ®éc lËp h¹ng I,II,III; Hu©n ch¬ng lao ®éng h¹ng I,II,III( cho tËp thÓ
vµ ç nh©n); çc tËp thÓ c«ng ty, ®éi cÇu, ç nh©n ®îc phong tÆng danh hiÖu anh
hïng lao ®éng. Tæng c«ng ty còng ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt nh:
32

• Huy ch¬ng Vµng chÊt lîng cao do HiÖp héi X©y dùng viÖt Nam trao tÆng cho
5 c«ng tr×nh cña Tæng c«ng ty hoµn thµnh trong thËp kû 90 thÕ kû 20.
• Gi¶i thëng Cafor 2000, Gi¶i thëng Quèc tÕ dµnh cho çc c«ng tr×nh cÇu lín
chÊt lîng cao.
HiÖn nay Tæng c«ng ty gåm cã 18 ®¬n vÞ thµnh viªn ®ã lµ:
1.C«ng ty cÇu 1 Th¨ng Long.
5.C«ng ty x©y dùng sè 9.
7.C«ng ty x©y dùng Th¨ng Long.
8.C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Th¨ng Long.
9.Trung t©m c«ng nghÖ kÜ thuËt h¹ tÇng Th¨ng Long.
10.C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh kiÕn tróc Th¨ng Long.
11.C«ng ty thi c«ng c¬ giíi Th¨ng Long.
12.C«ng ty chÕ t¹o dÇm thÐp vµ x©y dùng Th¨ng Long.
13.C«ng ty ®ãng tµu vµ x©y dùng Th¨ng Long.
14.C«ng ty lÆn vµ x©y dùng c«ng tr×nh Th¨ng Long.
15.C«ng ty t vÊn thiÕt kÕ Th¨ng Long.
16.C«ng ty thÝ nghiÖm vµ x©y l¾p ®iÖn Th¨ng Long.
17.Trêng kÜ thuËt nghiÖp vô c«ng tr×nh Th¨ng Long.
18.Trung t©m y tÕ Th¨ng Long.
2. Chøc n¨ng nhiÖm vô
Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long cã nh÷ng chøc n©ng nhiÖm vô sau:
1.X©y dùng çc c«ng tr×nh giao th«ng, c«ng nghiÖp vµ d©n dông trong vµ
ngoµi níc.
2.S¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, cÊu kiÖn bª t«ng, ®óc s½n dÇm bª t«ng dù
øng lùc.
3.S¶n xuÊt dÇm cÇu thÐp, cÊu kiÖn thÐp vµ çc s¶n phÈm c¬ khÝ.
4.X©y dùng çc c«ng tr×nh ngÇm díi níc.
33

5.Cung øng xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp vËt t, thiÕt bÞ giao th«ng vËn t¶i.
6.VËn chuyÓn vËt t, thiÕt bÞ cÊu kiÖn phôc vô thi c«ng.
7.T vÊn thiÕt kÕ çc c«ng tr×nh x©y dùng.
8.Kinh doanh nhµ nghØ.
9.§µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt, kh¸m ch÷a bÖnh, ®iÒu dìng.
3. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
N¨m 2004 cã thÓ nãi lµ n¨m Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long- Bé Giao
th«ng vËn t¶i thµnh ®¹t trªn c¬ng vÞ lµ mét nhµ thÇu lín trong lÜnh vùc x©y dùng
çc c«ng tr×nh giao th«ng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cïng víi çc c¬
chÕ ®Êu thÇu tuy vÒ h×nh thøc lµ ®Êu thÇu theo th«ng lÖ quèc tÕ song trong thùc tÕ
®· bÞ “ ViÖt Nam ho¸ nhiÒu” g©y ra nh÷ng trë ng¹i lín ®èi víi çc nhµ thÇu.
Trong b¶n tæng kÕt s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2004, Tæng c«ng ty X©y dùng
Th¨ng Long ®Æt môc tiªu n¨m 2004 phÊn ®Êu ®¹t gi¸ trÞ s¶n lîng lµ 1.600.000
triÖu ®ång nhng tÝnh ®Õn nh÷ng ngµy cuèi cïng cña n¨m 2004 Tæng c«ng ty ®·
®¹t gi¸ trÞ s¶n lîng h¬n 1.823.234 triÖu ®ång vît 14% cô thÓ lµ vît 223.234 triÖu
®ång so víi kÕ ho¹ch dù ®Þnh. NhiÒu c«ng tr×nh träng ®iÓm cña Nhµ níc vµ nhiÒu
dù ¸n quèc tÕ ®· hoµn thµnh vît tiÕn ®é, ®¶m b¶o chÊt lîng ®a vµo sö dông phôc
vô ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ d©n sinh. N¨m 2004 Tæng c«ng ty ®· tËp trung chØ ®¹o
çc c«ng tr×nh träng ®iÓm, giao ban dù ¸n, ®Ó kÞp thêi th¸o gì khã kh¨n, víng
m¾c, liªn tôc ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua nªn ®· ®¶m b¶o tiÕn ®é hoµn thµnh
bµn giao h¬n 74 c«ng tr×nh víi gi¸ trÞ gÇn 1.108 tû ®ång, ®Æc biÖt lµ çc c«ng
tr×nh träng ®iÓm cña Bé Giao th«ng vËn t¶i nh:
- Næi bËt nhÊt lµ cÇu KiÒn, c©y cÇu d©y v¨ng lín nhÊt ë phÝa B¾c do çn bé c«ng
nh©n viªn ViÖt Nam tù x©y dùng, ®· hoµn thµnh th«ng xe ngµy 28/9/2004. ViÖc
hoµn thµnh cÇu KiÒn ®¸nh dÊu mét bíc tiÕn míi vÒ kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña Tæng
c«ng ty trong viÖc x©y dùng çc cÇu cã khÈu ®é nhÞp lín, tÜnh kh«ng lín víi yªu
cÇu kiÕn tróc vµ mü thuËt cao cho çc thµnh phè lín, çc trung t©m du lÞch nh Hµ
Néi, H¶i Phßng, TP. Hå ChÝ Minh, CÇn Th¬, Qu¶ng Ninh...
34

- Çc c«ng tr×nh kh¸c nh: CÇu §¸ B¹c, dù ¸n R5 H¶i Phßng, dù ¸n Bång S¬n-
Bµn Th¹ch, dù ¸n 5 cÇu ®êng s¾t, dù ¸n cÇu NhÞ Thiªn §êng, cÇu T¹ Khoa, dù ¸n
Néi Bµi- B¾c Ninh. Mét sè c«ng tr×nh cã tiÕn ®é thi rót ng¾n nhiÒu so víi tiÕn ®é
ký hîp ®ång nh: CÇu Yªn LÖnh ®ång lo¹t thi c«ng çc trô, xong toµn bé th©n mò
trô ®Ó vît lò tríc ngµy 30/6/2004 vµ ®îc Bé Giao th«ng vËn t¶i khen ngîi, phÊn
®Êu th«ng xe vµo th¸ng 5/2005.
§iÒu ®Æc biÖt n÷a lµ n¨m 2004 còng lµ n¨m mµ Tæng c«ng ty X©y dùng
Th¨ng Long ®· t¹o ®îc uy tÝn lín trong viÖc x©y dùng çc c«ng tr×nh võa mang ý
nghÜa chÝnh trÞ vµ kinh tÕ to lín võa ph¶i ®¹t yªu cÇu khÈn tr¬ng vÒ tiÕn ®é, yªu
cÇu cao vÒ kü thuËt. Tæng c«ng ty còng trë thµnh mét nhµ thÇu cã kinh nghiÖm vµ
vËn dông kh¸ tèt çch tiÕn hµnh çc c«ng tr×nh ®Êu thÇu trong níc díi h×nh thøc
chØ ®Þnh thÇu. Cïng víi viÖc x©y dùng cã hiÖu qu¶ çc c«ng tr×nh giao th«ng th×
n¨m 2004 Tæng c«ng ty x©y dùng Th¨ng Long cßn lµ mét trong sè Ýt çc ®¬n vÞ
cña Bé Giao th«ng vËn t¶i ®ét ph¸ trong sù ph¸t triÓn theo híng ®a doanh, ®a së
h÷u cña s¶n xuÊt kinh doanh tõng bíc biÕn ®¬n vÞ m×nh thµnh mét tËp ®oµn kinh
tÕ m¹nh. Tiªu biÓu cña xu thÕ ph¸t triÓn nµy lµ ®îc ChÝnh phñ cho phÐp ®Çu t x©m
nhËp vµo lÜnh vùc kinh doanh nhµ ®Êt vµ kinh doanh, khai th¸c c¶ng biÓn...
Trong vßng 30 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh, tõ mét ®¬n vÞ x©y dùng giao
th«ng cha ph¶i m¹nh Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long ®· v¬n lªn thµnh mét
nhµ thÇu lín ®Çy uy lùc trong viÖc x©y dùng cÇu, ®êng c¶ng vµ çc c«ng tr×nh
giao th«ng kh¸c. Uy lùc nµy ®îc khëi nguån tõ uy tÝn trong viÖc ®¶m b¶o, duy tr×
yªu cÇu chÊt lîng vµ tiÕn bé c«ng tr×nh. Kh¸c víi nhiÒu Tæng c«ng ty còng trong
Bé Giao th«ng vËn t¶i Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long trong sù rît ®uæi, t×m
kiÕm c«ng ¨n viÖc lµm th«ng qua çc cuéc ®Êu thÇu nhng vÉn ®¶m b¶o hiÖu qu¶
kinh tÕ trong s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh v× vËy n¨m 2004 kh«ng Ýt nhµ thÇu lao
®ao v× tµi chÝnh bëi c¨n bÖnh tróng thÇu çc c«ng tr×nh b»ng bÊt kú gi¸ thÇu nµo-
mµ ®a phÇn lµ bá qu¸ thÊp so víi gi¸ dù to¸n th× t×nh h×nh tµi chÝnh cña Tæng
c«ng ty vÉn ®¶m b¶o çc chØ sè lîi nhuËn tríc thuÕ ®¹t 6 tû ®ång t¨ng 7% so víi
kÕ ho¹ch, nép ng©n s¸ch 65 tû ®ång t¨ng 4% so víi kÕ ho¹ch. Bªn c¹nh ®ã thu
35

nhËp cña ngêi lao ®éng vÉn ®îc duy tr× vµ ph¸t triÓn víi b×nh qu©n thu nhËp ®¹t 1
triÖu 300 ngh×n ®ång/ngêi/th¸ng, trong ®ã cã tíi 10/18 ®¬n vÞ cã møc thu nhËp
h¬n møc thu nhËp b×nh qu©n cña Tæng c«ng ty.
II/ §¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty x©y
dùng Th¨ng Long trong thêi gian qua
Trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, Nhµ níc ®· dµnh mét
nguån lùc ®¸ng kÓ ®Ó kh«i phôc, më réng vµ x©y dùng hµng lo¹t c«ng tr×nh giao
th«ng trªn tÊt c¶ çc vïng, miÒn, cña ®Êt níc. ChØ tÝnh riªng vèn nhµ níc ®Çu t
cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng, th× giai ®o¹n 1996- 2000 ®· ®Çu t trªn 37
ngh×n tû ®ång vµ theo kÕ ho¹ch 2001- 2005, dù tÝnh ®Çu t h¬n 85 ngh×n tû ®ång.
Trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam n¨m 2005, ®Çu t ph¸t triÓn hÖ
thèng giao th«ng vÉn tiÕp tôc ®îc u tiªn trong ®ã ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc íc
tÝnh kho¶ng h¬n 11 ngh×n tû ®ång, chiÕm 26,3% tæng sè vèn ®Çu t cña ng©n s¸ch
nhµ níc.
Râ rµng, viÖc §¶ng vµ Nhµ níc u tiªn ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao
th«ng, dÉn ®Õn viÖc lµm t¨ng sè lîng c«ng tr×nh vµ tæng møc ®Çu t cña Nhµ níc,
cña nh©n d©n trong lÜnh vùc nµy th× çc doanh nghiÖp X©y dùng c«ng tr×nh giao
th«ng ®ang thùc sù ®øng tríc nhiÒu c¬ héi, ®ång thêi còng cã nhiÒu th¸ch thøc.
C¬ héi ®ã lµ viÖc ®îc tham gia ®Êu thÇu t¨ng lªn, cßn th¸ch thøc lµ viÖc cã tróng
thÇu hay kh«ng, vÒ c¬ b¶n, tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng cña b¶n th©n çc doanh
nghiÖp.
HiÖn nay, trªn toµn quèc, cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp trung ¬ng, ®Þa ph¬ng vµ
doanh nghiÖp níc ngoµi tham gia x©y dùng çc c«ng tr×nh giao th«ng; trong ®ã cã
16 tæng c«ng ty thuéc Bé Giao th«ng VËn t¶i, Bé X©y dùng, Bé Quèc phßng, cña
Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ nh÷ng ®¬n vÞ m¹nh. Tæng c«ng ty X©y
dùng Th¨ng Long lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp trùc thuéc Bé Giao th«ng
VËn t¶i ®îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh 90 cña Thñ tíng chÝnh phñ n¨m 1995. §©y
lµ mét doanh nghiÖp x©y dùng cÇu ®êng lín nhÊt ViÖt Nam.
36

Sau h¬n 30 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh, Tæng c«ng ty ®· x©y dùng hµng
tr¨m c©y cÇu lín, hµng ngh×n c«ng tr×nh d©n dông, ®êng, c¶ng s«ng, c¶ng biÓn,
s©n bay... Víi sè lîng c«ng tr×nh t¨ng lªn hµng n¨m, Tæng c«ng ty ®· kh«ng
ngõng lín m¹nh, ph¸t triÓn víi møc t¨ng trëng nhanh, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc,
trë thµnh mét trong nh÷ng Tæng c«ng ty x©y dùng cÇu ®êng m¹nh cã vÞ thÕ lín
trong ngµnh Giao th«ng VËn t¶i.
VÒ khoa häc c«ng nghÖ: Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long hiÖn cã mét
tiÒm lùc hïng hËu vÒ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh: hÖ næi gi¸ bóa ®ãng cäc
thi c«ng trªn biÓn, 7 bé thiÕt bÞ khoan cäc nhåi ®êng kÝnh lín, 2 bé v¸n khu«n
dÇm cÇu di ®éng, d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt dÇm thÐp... Víi dµn thiÕt bÞ thi
c«ng hiÖn ®¹i tiªn tiÕn nhÊt: tr¹m trén bª t«ng Asphalt 80 tÊn/giê, tr¹m trén Base
100tÊn/giê, m¸y r¶i bª t«ng Asphalt Dinapae- F12C Céng hoµ Liªn bang §øc 107
HP 500tÊn/giê, 4 m¸y lu rung ch©n cõu W900D ( Mü) 17- 21 tÊn... vµ nhiÒu lo¹i
m¸y kh¸c nh m¸y xóc, m¸y san tù hµnh, m¸y ñi, «t« çc lo¹i, m¸y trén bª t«ng di
®éng... Çc lo¹i cÈu, m¸y b¬m, m¸y c¾t, m¸y khoan...
Cã thÓ nãi Th¨ng Long lµ ngêi ®i ®Çu vÒ çc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i so
víi çc Tæng c«ng ty thuéc bé Giao th«ng VËn t¶i. ChÝnh v× vËy, Tæng c«ng ty
X©y dùng Th¨ng Long lu«n cã u thÕ vît tréi trong viÖc thi c«ng çc c«ng tr×nh cã
yªu cÇu kü thuËt phøc t¹p. Tæng c«ng ty cã ®ñ kh¶ n¨ng hoµn thµnh çc dù ¸n
®Êu thÇu quèc tÕ, nhÊt lµ vÒ thi c«ng ®êng bé theo quy tr×nh AASHTO nh: tr¹m
trén bª t«ng 100 tÊn/h, m¸y r¶i cña §øc cã senx¬ tù ®éng ®iÒu chØnh ®é cao...
Víi viÖc ®Çu t c«ng nghÖ míi, trong nh÷ng n¨m qua, Tæng c«ng ty ®· ®¹t ®îc gi¸
trÞ s¶n lîng cao, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc 10- 15%.
VÒ nh©n lùc: §©y còng ®îc coi lµ mét thÕ m¹nh cña Tæng c«ng ty X©y dùng
Th¨ng Long. Tæng c«ng ty hiÖn cã h¬n 6000 çn bé c«ng nh©n viªn trong ®ã cã
trªn 1000 kü s, 595 chuyªn viªn, 1642 c«ng nh©n kü thuËt bËc cao.
Nhê viÖc chó träng ®Çu t n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc, ®Õn nay Tæng
c«ng ty ®· cã mét ®éi ngò çn bé kü thuËt, c«ng nh©n lµnh nghÒ, ®îc rÌn luyÖn
37

qua nhiÒu c«ng tr×nh lín, lµ lùc lîng nßng cèt quyÕt ®Þnh thùc hiÖn th¾ng lîi çc
dù ¸n míi, phøc t¹p, cã b¶n lÜnh ®Ó vît qua mäi khã kh¨n thö th¸ch.
Çc c«ng tr×nh ®· x©y dùng: N¨m 2004, Tæng c«ng ty ®· bµn giao h¬n 100
c«ng tr×nh víi gÝa trÞ gÇn 1.400 tû ®ång, trong ®ã cã çc c«ng tr×nh träng ®iÓm cña
Bé Giao th«ng VËn t¶i nh: cÇu §¸ B¹c, cÇu T¹ Khoa, dù ¸n Néi Bµi- B¾c Ninh, dù
¸n 5 cÇu ®êng s¾t...vµ ®Æc biÖt lµ cÇu KiÒn, c©y cÇu d©y v¨ng lín nhÊt ë phÝa B¾c.
ViÖc hoµn thµnh cÇu KiÒn ®¸nh dÊu mét bíc tiÕn míi vÒ kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña
Tæng c«ng ty trong viÖc x©y dùng çc cÇu cã khÈu ®é nhÞp lín.
Tuy cã nhiÒu lîi thÕ h¬n h¼n çc doanh nghiÖp X©y dùng kh¸c ®Æc biÖt lµ
trong lÜnh vùc x©y dùng cÇu song kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty X©y
dùng Th¨ng Long vÉn cßn mét sè ®iÓm h¹n chÕ nh: Tæng c«ng ty vÉn cha chñ
®éng ®îc vÒ nguån vèn, tû träng vèn chñ së h÷u cßn thÊp. Tr×nh ®é trang thiÕt bÞ
hiÖn nay cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu s¶n xuÊt. Thªm vµo ®ã, kinh nghiÖm, tr×nh ®é
tæ chøc qu¶n lý cßn nhiÒu h¹n chÕ, kÓ tõ viÖc tæ chøc ho¹t ®éng marketing, t×m
kiÕm thÞ trêng, còng nh tr×nh ®é ®éi ngò çn bé lËp hå s¬ dù thÇu, qu¶n lý tiÕn ®é
thi c«ng...
V× vËy, trong nh÷ng n¨m tíi viÖc ®Çu t n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÉn ®îc
xem lµ vÊn ®Ò mÊu chèt cña Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long.
III/ t×nh h×nh ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña
Tæng c«ng ty x©y dùng th¨ng long trong thêi gian
qua
1.Vèn vµ c¬ cÊu vèn cña Tæng c«ng ty
VÒ vèn: Trong thêi gian qua, mÆc dï cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n song Tæng c«ng
ty X©y dùng Th¨ng Long ®· huy ®éng ®îc mét khèi lîng vèn ®¸ng kÓ cho ho¹t
®éng ®Çu t n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. Tuy nhiªn quy m« vèn ®Çu t cña Tæng
c«ng ty t¨ng gi¶m kh«ng ®ång ®Òu qua çc n¨m do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c
nhau. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn râ nÐt qua b¶ng sè liÖu sau:
38

Nguån:
Phßng
KÕ
ho¹ch
-
§Çu
t
§¬n
vÞ:
triÖu
®ång
8.
Vèn
vay
kh¸c
7.Vèn
níc
ngoµi
6.TÝn
dông
u
®·i
5.
Vèn
tù
cã
4.
Vay
th¬ng
m¹i
3.
Ng©n
s¸ch
Nhµ
níc
19.017,991
18.201
11.521,14
25.317,17
40.162
10.141,7
15,29
14,63
9,26
20,36
32,29
8,155
24.373
47.581,6
25.017,8
58.121
80.211,5
9.870
9,94
19,41
10,2
23,71
32,72
4,026
18.571,7
32.001,7
12.155
50.252,6
65.617
8.920
9,9
17,06
6,48
26,8
34,99
4,76
4.175,5
15.170
8.211,5
19.605
20.178
8.540
5,5
20
10,82
25,84
26,59
11,25
10.048,3
8.576
6215,28
12.172,4
13.141
7.124
17,54
3
10,85
21,25
22,94
12,44
76.186,59
121.530,32
63.120,72
165.468,17
219.309,5
44.595,7
Trong
®ã
2.Tæng
vèn
®Çu
t
1.
Sè
dù
¸n
N¨m
ChØ
tiªu
124.361
25
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2000
245.175
40
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2001
187.518
29
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2002
75.880
16
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2003
57.277
8
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2004
690.211
118
Gi¸
trÞ
Tæ
ng
11,038
17,61
9,14
23,97
31,77
6,46
100
Tû
lÖ
(%)
B¶ng
1:
Vèn
vµ
c¬
cÊu
vèn
giai
®o¹n
2000
-
2004
cña
Tæng
c«ng
ty
X©y
dùng
Th¨ng
Long
B¶ng 2: Xu híng ph¸t triÓn cña c¸c nguån vèn
40

§¬n vÞ: %
N¨m
ChØ tiªu
2000 2001 2002 2003 2004
1. Vèn ®Çu t
1.1. T¨ng ®Þnh gèc - 97,15 50,78 -38,98 -53,94
1.2. T¨ng liªn hoµn - 97,15 -23,52 -59,53 -24,52
2. Vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc
2.1. T¨ng ®Þnh gèc - -2,68 -12,05 -15,79 -29,75
2.2. T¨ng liªn hoµn - -2,68 -9,62 -4,26 -16,58
3. Vay th¬ng m¹i
3.1. T¨ng ®Þnh gèc - 99,72 63,38 -49,75 -67,28
3.2. T¨ng liªn hoµn - 99,72 -18,19 -69,25 -34,87
4. Vèn tù cã
4.1. T¨ng ®Þnh gèc - 129,57 98,49 -22,56 -51,92
4.2. T¨ng liªn hoµn - 129,57 -13,54 -60,99 -37,91
5. TÝn dông u ®·i
5.1. T¨ng ®Þnh gèc - 117,15 5,5 -28,73 -46,05
5.2. T¨ng liªn hoµn - 117,15 -51,41 -32,44 -24,31
6. Vèn níc ngoµi
6.1. T¨ng ®Þnh gèc - 161,42 75,82 -16,65 -52,88
6.2. T¨ng liªn hoµn - 161,42 -32,74 -52,59 -43,47
7. Vèn vay kh¸c
7.1. T¨ng ®Þnh gèc - 28,16 -2,35 -78,04 -47,16
7.2. T¨ng liªn hoµn - 28,16 -23,8 -77,52 140,65
Tõ sè liÖu b¶ng 1 vµ b¶ng 2 cho thÊy: Giai ®o¹n 2000-2004, Tæng c«ng ty ®·
huy ®éng ®îc 690.211 triÖu ®ång vèn ®Çu t vµ nguån vèn nµy biÕn ®éng kh«ng
®ång ®Òu qua c¸c n¨m. N¨m 2000 cã 25 dù ¸n víi sè vèn ®Çu t lµ 124.361 triÖu
®ång. N¨m 2001 cã 40 dù ¸n víi tæng møc vèn ®Çu t lªn tíi 245.175 triÖu ®ång,
t¨ng 120.814 triÖu ®ång t¬ng ®¬ng víi 97,15% so víi n¨m 2000. Nhng tõ n¨m
2002 trë ®i vèn ®Çu t b¾t ®Çu gi¶m sót mét c¸ch ®¸ng kÓ. N¨m 2002 cã 29 dù ¸n
víi sè vèn ®Çu t lµ 187.518 triÖu ®ång, gi¶m 23,52% so víi n¨m 2001 nhng vÉn
t¨ng 50,78% so víi n¨m 2000. N¨m 2003, vèn ®Çu t lµ 75.880 triÖu ®ång gi¶m
38,98% so víi n¨m 2002 vµ gi¶m 59,53% so víi n¨m 2000. N¨m 2004, vèn ®Çu t
41

tiÕp tôc gi¶m xuèng cßn 57.277 triÖu ®ång, gi¶m 18.603 triÖu ®ång t¬ng ®¬ng víi
24,52% so víi n¨m 2003 vµ gi¶m 53,94% so víi n¨m 2000. Nh vËy, vèn ®Çu t cã
xu híng cµng ngµy cµng gi¶m dÇn víi tèc ®é kh¸c nhau. Sù gi¶m sót vÒ vèn
nguyªn nh©n kh«ng ph¶i do Tæng c«ng ty kh«ng chó träng c«ng t¸c ®Çu t trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ do Tæng c«ng ty ®· tËp trung mét
nguån vèn rÊt lín ®Çu t trong giai ®o¹n 2000- 2001. V× vËy, trong thêi gian qua,
Tæng c«ng ty tiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn vµ hoµn thµnh çc dù ¸n cña giai ®o¹n
2000- 2001 vµ chØ bæ sung thªm mét sè dù ¸n cÇn thiÕt cã khèi lîng vèn nhá.
VÒ qui m« dù ¸n: còng cã sù t¨ng gi¶m kh«ng ®ång ®Òu qua çc n¨m. Giai
®o¹n 2000- 2001, qui m« dù ¸n b×nh qu©n lµ 5.551,9 triÖu ®ång. Giai ®o¹n 2002-
2004, qui m« dù ¸n lµ 6.122,75 triÖu ®ång t¨ng 10,28% so víi giai ®o¹n 2000-
2001. Khi qui m« dù ¸n t¨ng lªn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho Tæng c«ng ty mua s¾m m¸y
mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ x©y dùng c¬ së vËt chÊt n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh.
VÒ c¬ cÊu vèn: Vèn ®Çu t cña Tæng c«ng ty ®îc huy ®éng chñ yÕu tõ çc nguån:
vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc, vèn tù cã vµ khÊu hao c¬ b¶n, vèn níc ngoµi, tÝn dông u
®·i, vèn vay th¬ng m¹i vµ nguån vèn vay kh¸c trong ®ã vèn vay th¬ng m¹i chiÕm
tû träng lín nhÊt.
• Nguån vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc: Tæng møc vèn ng©n s¸ch Nhµ níc giai
®o¹n 2000- 2004 lµ 44.595,7 triÖu ®ång, chiÕm tû träng nhá nhÊt trong tæng
møc vèn ®Çu t cña Tæng c«ng ty ( 6,46%). §iÒu nµy cho thÊy Tæng c«ng ty
®· tÝch cùc chñ ®éng trong viÖc huy ®éng çc nguån vèn kh¸c. Nguån vèn
Ng©n s¸ch cã xu híng gi¶m dÇn qua çc n¨m. N¨m 2000, vèn Ng©n s¸ch lµ
10.141,7 triÖu ®ång chiÕm 8,155% tæng møc vèn ®Çu t. N¨m 2001, vèn Ng©n
s¸ch gi¶m xuèng cßn 9.870 triÖu ®ång, gi¶m 2,68% so víi n¨m 2000. N¨m
2002, vèn Ng©n s¸ch lµ 8.920 triÖu ®ång gi¶m 9.62% so víi n¨m 2001 vµ
gi¶m 12,05% so víi n¨m 2001. N¨m 2003, vèn Ng©n s¸ch lµ 8.540 triÖu
®ång gi¶m 4,26% so víi n¨m 2002 vµ gi¶m 15,79% so víi n¨m 2000. N¨m
2004, vèn Ng©n s¸ch thÊp nhÊt tõ tríc ®Õn nay chØ cã 7.124 triÖu ®ång, gi¶m
16,58% so víi n¨m 2003 vµ gi¶m 29,75% so víi n¨m 2000. Sù gi¶m sót vèn
42

Ng©n s¸ch lµ mét dÊu hiÖu tÝch cùc cho thÊy sù linh ho¹t, s¸ng t¹o cña çc
doanh nghiÖp Nhµ níc nãi chung vµ Tæng c«ng ty nãi riªng trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng. Trong thêi kú bao cÊp, çc doanh nghiÖp thêng cã tÝnh thô ®éng,
tr«ng chê, û l¹i vµo Nhµ níc v× vËy, vèn Ng©n s¸ch thêng chiÕm mét tû
träng lín trong tæng møc vèn ®Çu t cña hÇu hÕt çc doanh nghiÖp. Nhng tõ
khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng víi nh÷ng qui luËt c¹nh tranh kh¾c nghiÖt
buéc çc doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng h¬n trong s¶n xuÊt kinh doanh. Nguån
vèn ng©n s¸ch Nhµ níc cã xu híng gi¶m dÇn vµ kh«ng cßn ®ãng vai trß
quyÕt ®Þnh mµ chØ cã vai trß ®Þnh híng, hç trî ph¸t triÓn.
Tuy nguån vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc chiÕm tû träng nhá song nã vÉn ®ãng mét
vai trß rÊt quan träng ®Ó ®Þnh híng vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp
ho¹t ®éng.
• Nguån vèn tÝn dông th¬ng m¹i: Tæng møc vèn tÝn dông th¬ng m¹i trong
giai ®o¹n nµy lªn tíi 219.309,5 triÖu ®ång, chiÕm tû träng cao nhÊt 31,77%
tæng møc vèn ®Çu t cña Tæng c«ng ty. Nguån vèn nµy biÕn ®éng cïng víi
sù biÕn ®éng cña tæng møc vèn ®Çu t. N¨m 2000, vèn vay th¬ng m¹i lµ
40.162 triÖu ®ång chiÕm 32,29% tæng møc vèn ®Çu t. N¨m 2001, khèi lîng
vèn lµ 80.211,5 triÖu ®ång t¨ng gÇn gÊp ®«i so víi n¨m 2000. Nhng tõ n¨m
2002, vèn tÝn dông th¬ng m¹i cã xu híng gi¶m xuèng. §Õn n¨m 2004, khèi
lîng vèn chØ cßn 13.141 triÖu ®ång gi¶m 34,87% so víi n¨m 2003 vµ chØ
b»ng 1/3 so víi n¨m 2000. Tuy gi¶m xuèng song vèn tÝn dông th¬ng m¹i
vÉn gi÷ mét vai trß quan träng trong tæng møc vèn ®Çu t. ViÖc chiÕm tû
träng cao nhÊt trong tæng møc vèn ®Çu t cho thÊy vèn huy ®éng cho ®Çu t
ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty chñ yÕu vÉn lµ vèn vay. Do vËy, ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty sÏ chÞu ¶nh hëng nhiÒu cña yÕu tè l·i
suÊt. Song ®©y lµ mét nguån vèn kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi bÊt kú mét
doanh nghiÖp nµo.
• Nguån vèn tù cã : Nguån vèn nµy ®îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ hai bé phËn lµ:
Lîi nhuËn gi÷ l¹i sau thuÕ vµ khÊu hao c¬ b¶n. Trong giai ®o¹n nµy, tæng møc
43

vèn tù cã ®¹t 166.486,17 triÖu ®ång chiÕm 23,97% tæng møc vèn ®Çu t, ®øng
thø hai sau nguån vèn tÝn dông th¬ng m¹i. Trong 2 n¨m 2000- 2001, nguån
vèn nµy cã tèc ®é t¨ng trëng rÊt cao 129,08% nhng l¹i gi¶m dÇn ë 3 n¨m sau.
§Õn n¨m 2004, nguån vèn nµy chØ ®¹t cã 12.172,4 triÖu ®ång, gi¶m 37,91%
so víi n¨m 2003 vµ gi¶m 51,92% so víi n¨m 2000. Sù gi¶m sót nµy kh«ng
ph¶i do kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty yÕu kÐm mµ do nhu
cÇu ®Çu t gi¶m nªn phÇn lîi nhuËn trÝch ra ®Ó ®Çu t còng gi¶m theo. §©y lµ
nguån vèn quan träng mµ Tæng c«ng ty cÇn ph¶i khai th¸c triÖt ®Ó h¬n n÷a
trong thêi gian tíi v× nã gióp doanh nghiÖp chñ ®éng trong quyÕt ®Þnh cña
m×nh, kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo thÕ lùc bªn ngoµi.
• Nguån vèn níc ngoµi: Trong ®iÒu kiÖn nguån vèn h¹n hÑp, ®Ó cã thªm vèn
®Çu t, Tæng c«ng ty ®· tÝch cùc huy ®éng vèn tõ níc ngoµi. Nguån vèn níc
ngoµi cña Tæng c«ng ty chñ yÕu bao gåm çc nguån ODA, FDI vµ vèn tham
gia liªn doanh, liªn kÕt. Trong giai ®o¹n 2000- 2004, nguån vèn nµy ®¹t
121.530,32 triÖu ®ång chiÕm 17,61% tæng møc vèn ®Çu t vµ cã xu híng t¨ng
gi¶m kh«ng ®ång ®Òu qua çc n¨m. NÕu nh 2 n¨m ®Çu, vèn ®Çu t b×nh qu©n
®¹t 32.891,31 triÖu ®ång vµ cã tèc ®é t¨ng trëng rÊt cao 161,42% th× ®Õn 3
n¨m sau, vèn b×nh qu©n gi¶m xuèng cßn 18.582,57 triÖu ®ång chØ b»ng
56,5% so víi giai ®o¹n tríc. §©y lµ nguån vèn ®ãng vai trß quan träng kh«ng
thÓ thiÕu ®îc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Nã kh«ng chØ bæ sung thªm vèn mµ
qua ®ã, cã thÓ tiÕp thu nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn
tiÕn, t¸c phong lµm viÖc n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña ®èi t¸c níc ngoµi. V× vËy,
trong thêi gian tíi, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i chñ ®éng h¬n n÷a trong viÖc thu
hót çc nguån vèn níc ngoµi.
• Vèn tÝn dông u ®·i cña Nhµ níc: Cïng víi viÖc huy ®éng çc nguån vèn
kh¸c,Tæng c«ng ty ®· tranh thñ sù trî gióp tõ phÝa Nhµ níc díi h×nh thøc
cho vay u ®·i víi møc l·i suÊt thÊp vµ thêi gian cho vay dµi. Nguån vèn nµy
hiÖn ®ang cã 63.120,72 triÖu ®ång chiÕm 11,81% tæng møc vèn ®Çu t vµ
ngµy cµng cã vai trß quan träng ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t cña Tæng c«ng ty.
44

Còng gièng nh çc nguån vèn kh¸c, nguån vèn nµy t¨ng dÇn trong 2 n¨m
2000- 2001 vµ gi¶m dÇn ë 3 n¨m sau. N¨m 2000, vèn tÝn dông u ®·i lµ
11.521,14 triÖu ®ång. N¨m 2001, vèn tÝn dông u ®·i lµ 25.017,8 triÖu ®ång,
t¨ng 117,15% so víi n¨m 2000. Nhng ®Õn n¨m 2004, nguån vèn nµy gi¶m
xuèng cßn 6.215,28 triÖu ®ång, gi¶m 24,31% so víi n¨m 2003 vµ gi¶m
46,05% so víi n¨m 2000.Nguån vèn nµy cã u ®iÓm lµ kh«ng ph¶i mÊt mét
kho¶n chi phÝ lín ®Ó chi tr¶ tiÒn l·i mµ thêi gian cho vay l¹i kÐo dµi. Tuy
nhiªn nã vÉn cßn chiÕm mét tû träng nhá trong tæng møc vèn ®Çu t. V× vËy,
trong thêi gian tíi, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch huy ®éng nguån vèn
nµy ®Ó ho¹t ®éng ®Çu t ®îc tiÕn hµnh hiÖu qu¶ h¬n.
• Nguån vèn vay kh¸c: Trong giai ®o¹n 2000- 2004, Tæng c«ng ty ®· huy
®éng ®îc 76.186,59 triÖu ®ång vèn vay kh¸c chiÕm 11,038% tæng møc vèn
®Çu t. Kh«ng gièng nh çc nguån vèn nãi trªn, nguån vèn nµy cã xu híng
vËn ®éng kh¸c h¬n mét chót cô thÓ lµ: Trong 2 n¨m 2000- 2001, vèn ®Çu t cã
xu híng t¨ng lªn víi tèc ®é t¨ng trëng ®¹t 28,16% vµ b¾t ®Çu gi¶m xuèng tõ
n¨m 2002. Nhng ®Õn n¨m 2004, nguån vèn nµy l¹i cã xu híng t¨ng lªn. N¨m
2004, vèn ®Çu t lµ 10.048,32 triÖu ®ång t¨ng 140,65% so víi n¨m 2003.
Trong nguån vèn nµy th× mét phÇn lµ vèn vay cña çn bé c«ng nh©n viªn
trong Tæng c«ng ty. §iÒu nµy thÓ hiÖn sù linh ho¹t s¸ng t¹o cña Tæng c«ng ty
trong viÖc huy ®éng vèn. ViÖc lµm nµy võa nh»m huy ®éng nguån vèn nhµn
rçi cña çn bé c«ng nh©n viªn l¹i võa n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña hä ®èi
víi c«ng viÖc. Nh vËy, võa cã thªm vèn ®Ó ®Çu t l¹i võa n©ng cao ®îc hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
2.C¬ cÊu ®Çu t
45

Nguån:
Phßng
KÕ
ho¹ch
-
§Çu
t
§¬n
vÞ:
triÖu
®ång
7.§Çu
t
kh¸c
5.Nguån
nh©n
lùc
4.
Khoa
häc
c«ng
nghÖ
3.Söa
ch÷a
thiÕt
bÞ
2.Mua
s¾m
thiÕt
bÞ
1.100
6.803
450
360
7.821
107.827
0,88
5,47
0,36
0,29
6,29
86,7
1.726
7.925
760
512
9.219
225.033
0,7
3,23
0,31
0,21
3,76
91,78
2000
8.
144
1.120
1.030
12.273
162.951
1,07
4,34
0,59
0,55
6,54
86,89
913
2.164
1.400
2.165
13.638
55.600
1,2
2,85
1,84
2,85
17,97
73,27
251
1.526
2.751
1.253
13.795
31.920
0,44
2,66
4,8
2,19
24,08
55,73
5.990
26.562
6.481
5.320
56.746
583.331
0,87
3,85
0,94
0,77
8,22
84,51
Trong
®ã
1.Tæng
vèn
®Çu
t
N¨m
ChØ
tiªu
124.361
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2000
245.175
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2001
187.518
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2002
75.880
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2003
57.277
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
2004
690.211
Gi¸
trÞ
100
Tû
lÖ
(%)
Tæng
B¶ng
3:
C¬
cÊu
®Çu
t
giai
®o¹n
2000
-
2004
cña
Tæng
c«ng
ty
X©y
dùng
Th¨ng
Long
B¶ng 4: Xu híng vËn ®éng cña vèn ®Çu t trong c¬ cÊu ®Çu t cña
Tæng c«ng ty X©y dùng Th¨ng Long
§¬n vÞ: %
47

N¨m
ChØ tiªu 2000 2001 2002 2003 2004
1. Mua s¾m thiÕt bÞ
1.1. T¨ng ®Þnh gèc - 108,7 51,12 -48,43 -70,4
1.2. T¨ng liªn hoµn - 108,7 -27,6 -65,88 -42,59
2. Söa ch÷a thiÕt bÞ
2.1. T¨ng ®Þnh gèc - 17,87 56,92 74,37 76,38
2.2. T¨ng liªn hoµn - 17,87 33,13 11,12 1,15
3. Nguån nh©n lùc
4.1. T¨ng ®Þnh gèc - 68,89 148,89 211,11 511,33
4.2. T¨ng liªn hoµn - 68,89 47,37 25 96,5
4. X©y dùng nhµ xëng
5.1. T¨ng ®Þnh gèc - 16,49 19,71 -68,19 -77,57
5.2. T¨ng liªn hoµn - 16,49 2,76 -73,43 -29,48
5. §Çu t kh¸c
6.1. T¨ng ®Þnh gèc - 56,91 81,82 -17 77,18
6.2. T¨ng liªn hoµn - 56,91 15,87 -54,35 72,51
Nh×n vµo b¶ng sè liÖu ta thÊy: Vèn ®Çu t mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ lu«n chiÕm
tû träng cao nhÊt trong tæng møc vèn ®Çu t. Giai ®o¹n 2000- 2004, Tæng c«ng ty
®· tiÕn hµnh mua s¾m 583.331 triÖu ®ång thiÕt bÞ t¬ng ®¬ng víi 84,51% tæng møc
vèn ®Çu t. Tû lÖ nµy biÕn ®éng kh«ng ®ång ®Òu qua c¸c n¨m nhng lu«n ®¹t ë møc
cao nhÊt. N¨m 2002, tû lÖ nµy lµ 86,87%. N¨m 2001, tû lÖ nµy cao nhÊt ®¹t
91,78%. N¨m 2002, tû lÖ nµy gi¶m xuèng nhng vÉn ë møc rÊt cao 86,89%. N¨m
2003, vèn ®Çu t mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm 73,27% vµ n¨m 2004, chiÕm
55,73% tæng møc vèn ®Çu t.
Bªn c¹nh viÖc ®Çu t mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, Tæng c«ng ty còng tiÕn hµnh
nhiÒu ho¹t ®éng ®Çu t kh¸c. Tuy nhiªn, nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu t nµy cßn chiÕm mét
tû träng rÊt nhá trong tæng møc vèn ®Çu t. Vèn ®Çu t söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ
chiÕm 8,22% tæng møc vèn ®Çu t. Vèn ®Çu t ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ
chiÕm tû lÖ thÊp nhÊt 0,77%, vèn ®Çu t ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chiÕm 0,94%
tæng møc vèn ®Çu t, vèn ®Çu t x©y dùng nhµ xëng chiÕm 3,85% tæng møc vèn ®Çu
t vµ vèn ®Çu t kh¸c chiÕm 0,87% tæng møc vèn ®Çu t.
48
Tải bản FULL (file word 96 trang): bit.ly/2Ywib4t
Dự phòng: fb.com/KhoTaiLieuAZ

Đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh của Tổng Cty Xây dựng Thăng Long

Đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh của Tổng Cty Xây dựng Thăng Long

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh của Tổng Cty Xây dựng Thăng Long

Similar to Đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh của Tổng Cty Xây dựng Thăng Long (20)

More from nataliej4

More from nataliej4 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh của Tổng Cty Xây dựng Thăng Long