Download luận án tiến sĩ ngành kinh tế lao động với đề tài: Hoàn thiện phương pháp trả công lao động theo cơ chế thị trường trong các doanh nghiệp ở Hà Nội

1. Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹oBé gi¸o dôc vµ ®µo t¹oBé gi¸o dôc vµ ®µo t¹oBé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©nTr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©nTr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©nTr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n
§ç THÞ T¦¥I§ç THÞ T¦¥I§ç THÞ T¦¥I§ç THÞ T¦¥I
DDDDDDDDDDDD§ç THÞ T¦¥I§ç THÞ T¦¥I§ç THÞ T¦¥I§ç THÞ T¦¥I
HOµN THIÖN PH¦¥NG PH¸P TR¶ C¤NG LAO §éNG
THEO C¥ CHÕ THÞ TR¦êNG TRONG C¸C
DOANH NGHIÖP ë Hµ NéI
Chuyªn ng nh:Chuyªn ng nh:Chuyªn ng nh:Chuyªn ng nh: KINH TÕKINH TÕKINH TÕKINH TÕ LAO §éNGLAO §éNGLAO §éNGLAO §éNG
M· sè:M· sè:M· sè:M· sè: 62.31.11.062.31.11.062.31.11.062.31.11.01111
LUËN ¸N TIÕN SÜ KINH TÕLUËN ¸N TIÕN SÜ KINH TÕLUËN ¸N TIÕN SÜ KINH TÕLUËN ¸N TIÕN SÜ KINH TÕ
Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:
1. PGS.TS.1. PGS.TS.1. PGS.TS.1. PGS.TS. NGUYNGUYNGUYNGUYÔN TIÖÔN TIÖÔN TIÖÔN TIÖPPPP
2. TS. NGUYÔN QUANG HUÒ2. TS. NGUYÔN QUANG HUÒ2. TS. NGUYÔN QUANG HUÒ2. TS. NGUYÔN QUANG HUÒ HUÒHUÒHUÒHUÒ
HÀ N I - 2012

2. i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi.
Các thông tin và k t qu nghiên c u trong lu n án là do tôi t tìm hi u,
ñúc k t và phân tích m t cách trung th c, phù h p v i tình hình th c t .
Các tài li u tham kh o ñư c trích d n ngu n g c rõ ràng.
Nghiên c u sinh
ð Th Tươi

3. ii
M C L C
L I CAM ðOAN ....................................................................................................... i
DANH M C T VI T T T................................................................................... vi
DANH M C B NG, BI U ð , SƠ ð ...............................................................vii
DANH M C BI U ð ............................................................................................ix
DANH M C SƠ ð ................................................................................................ix
M ð U .................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: TI N CÔNG VÀ PHƯƠNG PHÁP TR CÔNG LAO
ð NG THEO CƠ CH TH TRƯ NG TRONG DOANH NGHI P............. 15
1.1 Khái ni m ti n công và phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ
ch th trư ng............................................................................................. 15
1.1.1 Khái ni m ti n công, ti n lương.................................................................. 15
1.1.2 Khái ni m phương pháp tr công lao ñ ng................................................. 17
1.1.3 Khái ni m phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng............. 20
1.1.4 Phân bi t phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng v i
phương pháp tr công lao ñ ng phi th trư ng............................................ 23
1.2 M c tiêu c a phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng....... 25
1.2.1 ð m b o s công b ng trong ti n lương tr cho ngư i lao ñ ng................ 26
1.2.2 Thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng ........................................................... 29
1.3 Phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng trong
doanh nghi p............................................................................................. 30
1.3.1 Theo quan ñi m thù lao lao ñ ng................................................................ 30
1.3.2 Theo hình th c tr công............................................................................... 45
1.4 Các nhân t nh hư ng ñ n phương pháp tr công lao ñ ng theo
cơ ch th trư ng trong doanh nghi p..................................................... 49

4. iii
1.4.1 Quan ñi m tr lương và ñ i ngũ làm công tác ti n lương trong
doanh nghi p............................................................................................... 49
1.4.2 ð c ñi m tính ch t công vi c...................................................................... 51
1.4.3 Các y u t th trư ng................................................................................... 53
1.4.4 Các quy ñ nh pháp lu t v ti n lương trong doanh nghi p ......................... 56
1.4.5 Công ñoàn trong doanh nghi p ................................................................... 57
1.5 Kinh nghi m s d ng phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch
th trư ng c a m t s công ty................................................................... 59
1.5.1 T p ñoàn Jonhn Deere (Deere& Company)................................................ 59
1.5.2 Nghiên c u th c t JCPenney.................................................................. 60
1.5.3 Nghiên c u th c t công ty HP (Hewlett – Packard)............................... 61
1.5.4 Kinh nghi m c a m t s doanh nghi p Malaysia.................................... 61
1.6 S c n thi t hoàn thi n phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ
ch th trư ng trong các doanh nghi p Hà N i hi n nay ..................64
TI U K T CHƯƠNG 1 ......................................................................................... 65
CHƯƠNG 2: TH C TR NG PHƯƠNG PHÁP TR CÔNG LAO
ð NG THEO CƠ CH TH TRƯ NG TRONG CÁC DOANH
NGHI P HÀ N I.....................................................................................67
2.1 T ng quan v các doanh nghi p Hà N i hi n nay............................... 67
2.1.1 S lư ng và t c ñ tăng c a các doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i .......... 67
2.1.2 Vai trò c a các doanh nghi p trên ñ a bàn Hà N i ..................................... 70
2.2 Các nhân t ch y u tác ñ ng ñ n phương pháp tr công lao ñ ng
theo cơ ch th trư ng trong doanh nghi p Hà N i ............................ 74
2.2.1 Các quy ñ nh pháp lu t v ti n lương ñ i v i các lo i hình doanh
nghi p Hà N i .......................................................................................... 75
2.2.2 Quan ñi m c a lãnh ñ o doanh nghi p v ti n công và tr công trong
doanh nghi p Hà N i ............................................................................... 81

5. iv
2.2.3 ð i ngũ làm công tác lao ñ ng ti n công, qu n tr nhân l c trong
doanh nghi p Hà N i ............................................................................... 82
2.2.4 Vai trò c a t ch c công ñoàn trong doanh nghi p Hà N i..................... 85
2.3 Th c tr ng phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng
trong các doanh nghi p Hà N i ............................................................ 89
2.3.1 Th c tr ng phương pháp tr công lao ñ ng cho lao ñ ng tr c ti p và
gián ti p trong doanh nghi p c a các ngành s n xu t, thương m i, d ch
v ................................................................................................................. 89
2.3.2 Th c tr ng phương pháp tr công lao ñ ng theo v trí, ch c danh công
vi c ñang áp d ng trong các doanh nghi p Hà N i ................................. 93
2.3.3 Th c tr ng phương pháp tr công lao ñ ng theo k t qu th c hi n
công vi c ñang áp d ng trong các doanh nghi p Hà N i ........................ 99
2.3.4 Th c tr ng phương pháp tr công theo ñ c tính cá nhân ngư i lao ñ ng....... 105
2.4 Th c tr ng ñ m b o s công b ng trong ti n lương tr cho ngư i
lao ñ ng c a doanh nghi p Hà N i.................................................107
2.4.1 Th c tr ng ti n lương bình quân c a ngư i lao ñ ng trong doanh
nghi p Hà N i ........................................................................................ 108
2.4.2 M c ñ công b ng trong phương pháp tính tr công cho ngư i lao ñ ng...... 112
2.5 Th c tr ng m c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng c a
phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng trong các
doanh nghi p Hà N i ......................................................................117
TI U K T CHƯƠNG 2 ....................................................................................... 120
CHƯƠNG 3: M T S GI I PHÁP HOÀN THI N PHƯƠNG PHÁP
TR CÔNG LAO ð NG THEO CƠ CH TH TRƯ NG TRONG CÁC
DOANH NGHI P HÀ N I HI N NAY ........................................................ 123
3.1 Xu hư ng và quan ñi m phát tri n các lo i hình doanh nghi p......... 123
3.2 Quan ñi m v ti n lương và tr lương trong doanh nghi p...............126

6. v
3.3 Các gi i pháp hoàn thi n phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ
ch th trư ng trong các doanh nghi p Hà N i................................. 128
3.3.1 Hoàn thi n phương pháp tr công lao ñ ng theo công vi c (v trí, ch c
danh công vi c) ......................................................................................... 129
3.3.2 Hoàn thi n phương pháp tr công lao ñ ng theo k t qu th c hi n
công vi c.................................................................................................... 144
3.3.3 Hoàn thi n phương pháp tr công theo ñ c tính cá nhân c a ngư i lao
ñ ng........................................................................................................... 151
3.4 Các gi i pháp ñi u ki n ñ hoàn thi n phương pháp tr công lao
ñ ng theo cơ ch th trư ng trong doanh nghi p Hà N i................. 153
3.4.1 ð m b o s công b ng trong tr lương..................................................... 154
3.4.2 ðào t o và nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ cán b làm công tác lao ñ ng
ti n lương trong doanh nghi p .................................................................. 156
3.4.3 Hoàn thi n h th ng quy ñ nh pháp lu t v ti n lương ñ i v i doanh nghi p... 157
3.4.4 Tăng cư ng tuyên truy n và trang b nh n th c cho ch doanh nghi p
v v n ñ ti n lương trong doanh nghi p.................................................. 161
3.4.5 Hoàn thi n h th ng thông tin v lao ñ ng ti n lương.............................. 162
3.4.6 Hoàn thi n th ch và nâng cao vai trò ho t ñ ng c a t ch c công ñoàn...... 165
3.4.7 Tăng cư ng vai trò c a cơ ch ba bên và hoàn thi n cơ ch ñ i tho i,
thương lư ng ti n lương trong doanh nghi p ........................................... 168
TI U K T CHƯƠNG 3 ....................................................................................... 169
K T LU N............................................................................................................ 172
KI N NGH V NH NG NGHIÊN C U TI P THEO.................................. 174
DANH M C CÔNG TRÌNH NGHIÊN C U C A TÁC GI ðà ðƯ C
CÔNG B .............................................................................................................. 175
DANH M C TÀI LI U THAM KH O............................................................. 176
PH L C............................................................................................................... 180

7. vi
DANH M C T VI T T T
DNNN Doanh nghi p nhà nư c
DNNNN Doanh nghi p ngoài nhà nư c
FDI ð u tư tr c ti p nư c ngoài
GDP T ng s n ph m n i ñ a
ILO T ch c lao ñ ng qu c t
LðTBXH Lao ñ ng thương binh xã h i
Lð - TL Lao ñ ng – ti n lương
NLð Ngư i lao ñ ng
NXB Nhà xu t b n
NV Nhân viên
QTNL Qu n tr nhân l c
SL (ng) S lư ng (ngư i)
THCV Th c hi n công vi c
TTLð Th trư ng lao ñ ng
VCCI Phòng thương m i và công nghi p

8. vii
DANH M C B NG, BI U ð , SƠ ð
DANH M C B NG
B ng 1.1: Phân bi t phương pháp tr công theo cơ ch th trư ng v i phương
pháp tr công lao ñ ng phi th trư ng................................................. 24
B ng 1.2: Xác ñ nh m c ñ công b ng theo % m c ñ c m nh n c a ngư i
lao ñ ng............................................................................................... 28
B ng 1.3: Tương quan gi a chi phí ti n lương, thu nh p v i giá tr s n xu t..... 55
B ng 2.1: S lư ng doanh nghi p Hà N i ....................................................... 68
B ng 2.2: T ng s n ph m n i ñ a (GDP) c a Hà N i......................................... 71
B ng 2.3: T c ñ tăng t ng s n ph m n i ñ a (GDP) c a Hà N i...................... 72
B ng 2.4: S lao ñ ng ñang làm vi c trong các doanh nghi p Hà N i............ 72
B ng 2.5: ðóng góp cho ngân sách thành ph Hà N i c a các doanh nghi p
trên ñ a bàn.......................................................................................... 73
B ng 2.6: M c ñ nh hư ng c a các quy ñ nh pháp lu t v ti n lương............ 79
B ng 2.7: M c ñ nh hư ng c a ch doanh nghi p ñ n phương pháp tr
công lao ñ ng trong doanh nghi p...................................................... 82
B ng 2.8: Trình ñ chuyên môn ñư c ñào t o c a cán b lao ñ ng ti n lương.. 84
B ng 2.9: Vai trò c a công ñoàn trong doanh nghi p......................................... 87
B ng 2.10: M i liên h gi a vai trò c a công ñoàn trong doanh nghiêp v i s
thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng .................................................... 88
B ng 2.11: Phương pháp tr công lao ñ ng cho lao ñ ng gián ti p trong doanh
nghi p c a các ngành.......................................................................... 90
B ng 2.12: Phương pháp tr công lao ñ ng cho lao ñ ng tr c ti p trong doanh
nghi p c a các ngành.......................................................................... 92
B ng 2.13: H th ng thang b ng lương ñang áp d ng trong doanh nghi p
Hà N i.......................................................................................94
B ng 2.14: M c ñ công b ng khi áp d ng phương pháp tr công theo
công vi c ...................................................................................97
B ng 2.15: M c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng khi áp d ng phương
pháp tr công theo công vi c .............................................................. 98
B ng 2.16: M c ñ công b ng khi áp d ng phương pháp tr công lao ñ ng
theo k t qu th c hi n công vi c....................................................... 103

9. viii
B ng 2.17: M c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng khi áp d ng phương
pháp tr công theo k t qu th c hi n công vi c................................ 104
B ng 2.18: M c ñ công b ng khi áp d ng phương pháp tr công theo ñ c tính
cá nhân ngư i lao ñ ng..................................................................... 106
B ng 2.19: Ti n công bình quân th p nh t và cao nh t c a ngư i lao ñ ng
trong doanh nghi p Hà N i............................................................ 109
B ng 2.20: M c ñ phù h p trong cách tính tr lương v i s công b ng trong
doanh nghi p..................................................................................... 113
B ng 2.21: M c ñ c th , rõ ràng c a các tiêu chí tính tr lương nh hư ng
t i s công b ng trong phân ph i ti n lương doanh nghi p .......... 114
B ng 2.22: M i quan h gi a m c ñ công b ng trong ti n lương tr cho
ngư i lao ñ ng v i m c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng...... 116
B ng 2.23: M i quan h gi a m c ñ phát huy năng l c c a ngư i lao ñ ng
v i m c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng............................... 118
B ng 3.1: Thang ñi m ñánh giá giá tr công vi c c a lao ñ ng gián ti p trong
doanh nghi p..................................................................................... 135
B ng 3.2: ðánh giá giá tr công vi c c a m t s v trí phòng Nhân s ............. 136
B ng 3.3: Xác ñ nh s ñi m cho ng ch và b c lương ....................................... 139
B ng 3.4: H th ng tiêu chí ñánh giá Kj ........................................................... 149
B ng 3.5: M u ch m ñi m cho các phòng ban, b ph n trong doanh nghi p... 150
B ng 3.6: B ng xác ñ nh h s Kj và Kdn ........................................................ 151

10. ix
DANH M C BI U ð
Bi u ñ 2.1: nh hư ng c a các quy ñ nh pháp lu t v ti n lương trong
DNNN và DNNNN.......................................................................... 80
Bi u ñ 2.2: M c ñ nh hư ng c a ñ i ngũ cán b lao ñ ng ti n lương............ 85
Bi u ñ 2.3: Vai trò c a công ñoàn trong vi c tr lương t i doanh nghi p.......... 86
Bi u ñ 2.4: Chu kỳ ñánh giá th c hi n công vi c............................................. 101
Bi u ñ 2.5: Chênh l ch gi a ti n công bình quân th p nh t và cao nh t c a
ngư i lao ñ ng trong doanh nghi p Hà N i ............................... 111
DANH M C SƠ ð
Sơ ñ 0: Mô hình nghiên c u ñ xu t s nh hư ng c a các nhân t ñ n
phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng (ño b ng:
m c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng). .................................... 8
Sơ ñ 1.1: Quy trình ti n hành tr lương theo ñánh giá th c hi n công vi c.... 34
Sơ ñ 1.2: Quy trình tr công lao ñ ng theo công vi c..................................... 38
Sơ ñ 1.3: Quy trình tr công lao ñ ng theo phương pháp 3Ps......................... 44
Sơ ñ 3.1: Quy trình tính tr công c a phương pháp tr công lao ñ ng theo
ñ c tính cá nhân ngư i lao ñ ng .................................................... 152
Sơ ñ 3.2: Mô hình cung c p thông tin v ti n lương, thu nh p. .................... 165
Sơ ñ 3.3: Mô hình ho t ñ ng c a t ch c công ñoàn .................................... 168

11. 1
M ð U
1. Lý do ch n ñ tài
Ti n công, ti n lương là ngu n thu nh p chính, ch y u và là ngu n
s ng chính c a ngư i lao ñ ng và gia ñình h , nó tho mãn ph n l n các nhu
c u v v t ch t và tinh th n c a ngư i lao ñ ng. Vi c tính toán s lư ng ti n
ñ tr công cho ngư i lao ñ ng có ý nghĩa vô cùng quan tr ng. N u doanh
nghi p tr lương không h p lý ho c không chú ý ñúng m c ñ n l i ích c a
ngư i lao ñ ng thì s không phát huy ñư c ngu n l c con ngư i trong quá
trình s n xu t, ho c s không gi ñư c nh ng ngư i lao ñ ng gi i l i doanh
nghi p, ho c có th d n ñ n lãn công, bãi công, ñình công,... nh hư ng ñ n
l i ích c a c hai bên. M t phương pháp tr công lao ñ ng h p lý s t o ñi u
ki n tăng năng su t lao ñ ng, tăng ch t lư ng s n ph m, hi u qu công vi c
ñư c nâng cao, hi u qu s n xu t tăng lên, các m c tiêu c a doanh nghi p ñ u
ñ t ñư c. Doanh nghi p s thu hút ñư c nh ng lao ñ ng có tài, t ñó doanh
nghi p s phát tri n và m r ng s n xu t, kh ng ñ nh ñư c v th c a doanh
nghi p trên th trư ng. Chính s phát tri n ñó l i t o ñi u ki n ñ nâng cao
ti n lương, ti n công cho ngư i lao ñ ng.
Vi t Nam ñang th c hi n chuy n ñ i n n kinh t t cơ ch k ho ch hóa
t p trung sang cơ ch thi trư ng, do v y trình ñ qu n tr doanh nghi p nói
chung và ñ c bi t là trình ñ qu n tr nhân l c trong doanh nghi p còn nhi u y u
kém. Trong ñó h th ng tr công lao ñ ng trong doanh nghi p ch y u v n d a
vào cách tính tr theo h th ng thang b ng lương nhà nư c. Phương pháp tr
công lao ñ ng d a vào h th ng thang b ng lương Nhà nư c ñã th hi n rõ s
l c h u và không theo quy lu t giá c , cung c u c a th trư ng. ðó là nguyên
nhân khi n các doanh nghi p không gi ñư c ngư i lao ñ ng gi i, nh ng ngư i
lao ñ ng có năng l c làm vi c t t. Thêm vào ñó, quan ñi m và chính sách tr

12. 2
lương th p c a ð ng và Nhà nư c trong giai ño n ñ u c a chính sách thu hút
ñ u tư nư c ngoài ñã nh hư ng t i quan ñi m và nh n th c c a ngư i lãnh ñ o
doanh nghi p v v n ñ tr lương tr công cho ngư i lao ñ ng.
Hà N i là trung tâm c a c nư c trong các lĩnh v c và là m t trong
nh ng ñ a phương có h th ng th trư ng phát tri n m nh nh t. S phát tri n
c a các th trư ng trong ñó có th trư ng lao ñ ng là m t trong nh ng y u t
t o ra s c nh tranh góp ph n th c ñ y kinh t Hà N i phát tri n, ñ ng th i
thu hút m t lư ng l n ngư i lao ñ ng các ñ a phương khác ñ n Hà N i tìm
ki m vi c làm. Chính vì v y, nó ñã t o ra s sôi ñ ng trong ho t ñ ng mua
bán s c lao ñ ng trên th trư ng lao ñ ng và làm cho m c ñ c nh tranh trong
ti n lương di n ra m nh m hơn. ðây cũng là xu hư ng phát tri n c a th
trư ng lao ñ ng các khu công nghi p t i các ñ a phương khác trên c nư c.
Câu h i ñ t ra là các doanh nghi p tính toán, xác ñ nh s ti n tr công
cho ngư i lao ñ ng như th nào ñ phát huy ñư c năng l c lao ñ ng c a t ng
ngư i ñ ng th i t o ra ñư c s c nh tranh trong ti n lương trên th trư ng?
Nghiên c u phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng trong các
doanh nghi p Hà N i, ngoài vi c giúp các doanh nghi p Hà N i có th
tìm ra các bi n pháp thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng còn giúp các doanh
nghi p các khu công nghi p ñang phát tri n và các thành ph khác c a Vi t
Nam có th thu hút ngư i lao ñ ng gi i vào làm vi c t i doanh nghi p và
ñ ng th i gi a chân ñư c nh ng ngư i lao ñ ng ñang làm vi c trong doanh
nghi p. ðó chính là lý do nghiên c u ñ tài “Hoàn thi n phương pháp tr
công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng trong các doanh nghi p Hà N i”.
2. M c ñích nghiên c u
Xây d ng khái ni m phương pháp tr công lao ñ ng và phương pháp
tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng. Nghiên c u th c tr ng phương pháp
tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng trong các doanh nghi p Hà N i

13. 3
hi n nay. Xác ñ nh m c ñ nh hư ng c a các nhân t t i phương pháp tr
công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng hi n ñang áp d ng trong các doanh
nghi p Hà N i. T ñó ñ xu t gi i pháp nh m hoàn thi n phương pháp tr
công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng.
3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
- ð i tư ng nghiên c u là phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch
th trư ng trong doanh nghi p.
- Ph m vi nghiên c u là các doanh nghi p Hà N i bao g m doanh
nghi p nhà nư c và doanh nghi p ngoài nhà nư c (ch tính nh ng doanh nghi p
Hà N i, không tính các công ty con, các chi nhánh ñóng ñ a bàn các t nh khác),
không bao g m doanh nghi p có v n ñ u tư nư c ngoài.
Doanh nghi p nhà nư c bao g m: Doanh nghi p 100% v n nhà nư c
ho t ñ ng theo lu t doanh nghi p nhà nư c do trung ương qu n lý và ñ a
phương qu n lý; Doanh nghi p 100% v n nhà nư c ho t ñ ng theo lu t
doanh nghi p, ñó là các công ty trách nhi m h u h n nhà nư c do trung ương
qu n lý và ñ a phương qu n lý; Công ty c ph n v n trong nư c mà Nhà nư c
chi m gi trên 50% v n ñi u l [27].
Doanh nghi p ngoài nhà nư c là các doanh nghi p có v n trong nư c
mà ngu n v n thu c s h u t p th , tư nhân m t ngư i ho c nhóm ngư i ho c
có s h u nhà nư c nhưng chi m t 50% v n ñi u l tr xu ng. Bao g m: các
h p tác xã, các doanh nghi p tư nhân, các công ty h p danh, các công ty trách
nhi m h u h n tư nhân, các công ty c ph n không có v n nhà nư c, các công
ty c ph n có t l v n nhà nư c t 50% v n ñi u l tr xu ng[27].
4. Phương pháp nghiên c u
V ngu n s li u lu n án k t h p s li u ñi u tra theo b ng h i và s
li u c a các cu c ñi u tra do T ng c c Th ng kê và C c Th ng kê Hà N i
ti n hành ñ ph c v cho quá trình nghiên c u.

14. 4
Lu n án s d ng phương pháp phân tích ñ nh tính và phân tích ñ nh
lư ng. S d ng phương pháp phân tích ñ nh tính ñ nghiên c u, xác ñ nh các
y u t nh hư ng và m c tiêu c a phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch
th trư ng. Phân tích ñ nh lư ng g m phân tích th ng kê mô t và phân tích
h i quy tương quan các s li u thu th p ñư c.
Thi t k nghiên c u
- M u nghiên c u: D a trên s li u th ng kê c a C c Th ng kê Hà N i
v s lư ng doanh nghi p ñang ho t ñ ng trong các lĩnh v c s n xu t, thương
m i và d ch v , tác gi xác ñ nh m i lĩnh v c có s lư ng doanh nghi p chi m
bao nhiêu % trong t ng th . Năm 2010, s doanh nghi p ho t ñ ng trong lĩnh
v c s n xu t chi m kho ng 66% trong t ng s doanh nghi p Hà N i, lĩnh
v c thương m i chi m kho ng 18% và lĩnh v c d ch v chi m kho ng 16%.
T ñó xác ñ nh s lư ng m u ñi u tra ñ i v i t ng lĩnh v c. S lư ng m u
ban ñ u ñư c l a ch n là 70 doanh nghi p, th c hi n ñi u tra các qu n n i
thành Hà N i, huy n T Liêm và huy n Gia Lâm. Nhưng sau khi thu ñư c
phi u ñi u tra, trong quá trình làm s ch phi u ñã lo i b m t s phi u không
ñ y ñ thông tin ho c thông tin sơ sài ho c m t s doanh nghi p không có
phi u s 2 do không có cán b lao ñ ng ti n lương, qu n tr nhân l c, ñ ng
th i ñ ñ m b o cơ b n t l ph n trăm c a các lĩnh v c trong t ng th , cu i
cùng tác gi l a ch n s lư ng m u là 60 doanh nghi p. Trong ñó có 10
doanh nghi p nhà nư c và 50 doanh nghi p ngoài nhà nư c.
M i doanh nghi p ñư c ñi u tra v i hai lo i phi u câu h i và d a vào
quy mô c a doanh nghi p ph l c 10. Phi u m u s 1 dành cho ngư i lao
ñ ng trong doanh nghi p. M i doanh nghi p ñi u tra 3 phi u. Phi u m u s 2
dành cho cán b lao ñ ng ti n lương, qu n tr nhân l c trong doanh nghi p.
D a vào quy mô c a doanh nghi p và l c lư ng ñ i ngũ cán b làm công tác
lao ñ ng ti n lương ñ xác ñ nh s lư ng phi u s 2. Doanh nghi p có quy

15. 5
mô dư i 100 lao ñ ng n u có 1 cán b làm công tác lao ñ ng ti n lương, qu n
tr nhân l c thì ñi u tra 1 phi u, n u có t 2 cán b làm công tác lao ñ ng ti n
lương, qu n tr nhân l c tr lên thì ñi u tra 2 phi u. Doanh nghi p có quy mô
lao ñ ng t 100 ngư i tr lên thì ñi u tra 2 phi u.
Quy trình thi t k phi u ñi u tra ñư c ti n hành theo các bư c như sau:
Bư c 1: D a vào m c tiêu nghiên c u, tác gi ti n hành xác ñ nh n i
dung các câu h i c n ñi u tra. Các câu h i trong phi u ñi u tra ñư c xây d ng
d a trên nghiên c u, kinh nghi m chuyên môn c a b n thân tác gi cùng v i
phương pháp chuyên gia. ð i v i cán b lao ñ ng ti n lương, qu n tr nhân
l c trong doanh nghi p (phi u m u s 2), ñ có thông tin phân tích các nhân
t nh hư ng ñ n phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng trong
doanh nghi p tác gi ñã xây d ng các câu 7,8,9,10,13,14,15,16 c th là: vai
trò c a ñ i ngũ lao ñ ng ti n lương câu 7, câu 8, câu 9 và h i v m c ñ nh
hư ng c a ñ i ngũ này là câu 13; v i n i dung quan ñi m c a lãnh ñ o doanh
nghi p câu 10, câu 15; nh hư ng c a các quy ñ nh pháp lu t v ti n lương là
câu 14; nh hư ng c a quy mô doanh nghi p là câu 16. ð có thông tin phân
tích th c tr ng phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng tác gi
xây d ng câu 17,18,19,20, 22. M c ñ công b ng trong ti n lương doanh
nghi p câu 21, 23,24,26. Vai trò c a công ñoàn là câu 27. ð i v i ngư i lao
ñ ng không ph i là cán b lao ñ ng ti n lương trong doanh nghi p (phi u
m u s 1), các thông tin v công b ng trong ti n lương là câu 14,15,16; cách
xác ñ nh ti n lương là câu 17,18; vai trò c a công ñoàn câu 19.
Bư c 2: Tác gi cùng v i m t s sinh viên chuyên ngành Qu n tr nhân
l c c a trư ng ð i h c Lao ñ ng Xã h i ti n hành ñi u tra th . D a trên k t
qu ñi u tra th tác gi ñã ti n hành ñi u ch nh h th ng câu h i và th t các
câu h i cho phù h p.
Bư c 3: Hoàn thi n phi u ñi u tra và ti n hành ñi u tra

16. 6
K t qu thu th p phi u ñi u tra như sau:
Phi u “M u s 1” ñi u tra ngư i lao ñ ng, thu ñư c 180 phi u ng v i
60 doanh nghi p. Phi u c a lao ñ ng gián ti p thu ñư c 126 phi u, ñ i tư ng
ñi u tra bao g m c lao ñ ng qu n lý và nhân viên, phi u c a công nhân tr c
ti p s n xu t thu ñư c 54 phi u.
Phi u “M u s 2” thu ñư c 110 phi u trong ñó có 10 doanh nghi p có
quy mô lao ñ ng dư i 100 ngư i và ch có 1 ngư i làm vi c trong lĩnh v c
lao ñ ng ti n lương, qu n tr nhân l c nên ch ñi u tra ñư c 01 phi u/ 1 doanh
nghi p. S doanh nghi p còn l i ñ u thu ñ 02 phi u ñi u tra m u s 2.
- Phương pháp thu th p thông tin
Thi t k phi u ñi u tra và ph ng v n tr c ti p các câu h i ñã ñư c thi t
k s n bao g m c câu h i ñóng và câu h i m . Các phi u thu v ñư c mã
hoá và làm s ch phi u, xem xét các phi u nghi ng và lo i b phi u thi u quá
nhi u thông tin.
Ngoài các thông tin thu th p ñư c t phi u ñi u tra, Lu n án còn thu
th p các s li u th c p, các s li u ñi u tra c a các cu c ñi u tra khác.
- Phương pháp phân tích: Phân tích mô t th c tr ng m u ñi u tra, phân tích
ki m ñ nh m i liên h gi a các y u t , phân tích h i quy v i hàm Binary
Logistic áp d ng v i bi n nh phân (nh nguyên).
- Xác ñ nh các bi n:
+ Bi n Y là bi n ph thu c: Phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch
th trư ng. Th hi n c a phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th
trư ng là “m c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng”. Thư c ño c a “m c
ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng” là: 1- Không, 2-Có;
+ Bi n X1: M c ñ nh hư ng c a ñ i ngũ cán b Lð-TL trong doanh
nghi p. Thư c ño c a bi n là: Không nh hư ng (1), Có nh hư ng không l n
(2), Có nh hư ng l n (3), nh hư ng mang tính ch t quy t ñ nh (4).

17. 7
+ Bi n X2: M c ñ nh hư ng c a các quy ñ nh pháp lu t v ti n
lương ñ i v i doanh nghi p. Thư c ño c a bi n là: Không nh hư ng (1), Có
nh hư ng không l n (2), Có nh hư ng l n (3), nh hư ng mang tính ch t
quy t ñ nh (4).
+ Bi n X3: M c ñ nh hư ng c a ch doanh nghi p. Thư c ño c a
bi n là: Không nh hư ng (1), Có nh hư ng không l n (2), Có nh hư ng
l n (3), nh hư ng mang tính ch t quy t ñ nh (4).
+ Bi n X4: M c ñ nh hư ng c a quy mô doanh nghi p. Thư c ño
c a bi n là: Không nh hư ng (1), Có nh hư ng không l n (2), Có nh
hư ng l n (3), nh hư ng mang tính ch t quy t ñ nh (4).
+ Bi n X5: M c ñ nh hư ng c a s công b ng trong ti n lương tr
cho ngư i lao ñ ng doanh nghi p. Thư c ño c a bi n là: Không công b ng
(1), Chưa th c s công b ng (2), Công b ng (3), R t công b ng (4). ð ñ m
b o m c ñ chính xác hơn v s ñánh giá công b ng c a ñ i tư ng ñư c ñi u
tra, tác gi có h i kèm theo câu h i v m c ñ công b ng ñư c ño b ng t l %,
c th “ðánh giá theo % c m nh n m c ñ công b ng c a ông/bà:……. %”.
ðánh giá “Không công b ng” có t l % m c ñ c m nh n t 50% tr xu ng;
ðánh giá “Chưa th c s công b ng” có t l % m c ñ c m nh n trên 50% ñ n
80%; ðánh giá “Công b ng” có t l % m c ñ c m nh n trên 80% ñ n dư i
100%; ðánh giá “R t công b ng” có t l % m c ñ c m nh n là 100%.
+ Bi n X6: Vai trò c a công ñoàn trong doanh nghi p. Thư c ño là:
B o v quy n l i NLð (tho thu n v ti n lương, b o hi m,…) 1- Có, 2-
Không; Gi n ñ nh trong doanh nghi p 1- Có, 2-Không; T ch c các ho t
ñ ng phong trào 1- Có, 2-Không; Ch t n t i m t cách hình th c 1- Có, 2-
Không. Như v y bi n X6 s có X61, X62, X63 và X64.

18. 8
T các bi n trên, tác gi ñưa ra mô hình nghiên c u ñ xu t s nh
hư ng c a các nhân t ñ n phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th
trư ng (ño b ng: m c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng) sơ ñ 0.
S d ng hàm h i quy Binary Logistic, phương pháp th ng kê Forward
Stepwise (Wald) ti n hành h i quy t ng bư c, thông s th ng kê ñư c s
d ng cho các bi n ñư c ñưa vào và lo i ra căn c trên thông s th ng kê
Likelihood- Ratio hay xác su t c a thông s th ng kê Wald.
Sơ ñ 0: Mô hình nghiên c u ñ xu t s nh hư ng c a các nhân t ñ n
phương pháp tr công lao ñ ng theo cơ ch th trư ng (ño b ng: m c ñ
thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng).
K t qu c a quá trình x lý ñưa d n vào và lo i bi n như trên ñã mô t ,
các nhân t còn l i là: bi n X1, bi n X2, bi n X3 và bi n X5. Riêng bi n X6
do các vai trò c a công ñoàn là bi n ñ nh tính nên tác gi dùng ki m ñ nh Chi.
Square v i b ng Crosstabs ñ phân tích m i liên h gi a vai trò c a công
ñoàn ñ n m c ñ thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng.
M c ñ nh hư ng
c a các quy ñ nh
pháp lu t v ti n
lương (X2)
M c ñ nh hư ng
c a ch doanh
nghi p (X3)
M c ñ nh hư ng
c a quy mô doanh
nghi p (X4)
Phương pháp
tr công lao
ñ ng theo cơ
ch th
trư ng (m c
ñ thu hút và
gi chân
ngư i lao
ñ ng) -Y
M c ñ nh
hư ng c a
s công b ng
trong ti n
lương (X5)
M c ñ nh hư ng
c a ñ i ngũ cán b
Lð-TL (X1)
Vai trò c a
công ñoàn
trong doanh
nghi p (X6)

19. 9
5. ðóng góp c a lu n án
ðóng góp m i c a lu n án v h c thu t, lý lu n
Lu n án xây d ng m i khái ni m phương pháp tr công lao ñ ng theo
cơ ch th trư ng là phương pháp tr công lao ñ ng d a trên giá tr s c lao
ñ ng và quan h cung c u s c lao ñ ng trên th trư ng ñ quy t ñ nh m c
lương và cách tính tr lương h p lý ñ m b o tính c nh tranh c a ti n lương,
thu hút và gi chân ngư i lao ñ ng ñ ng th i doanh nghi p ph i ki m soát
ñư c chi phí lao ñ ng. Lu n án xây d ng mô hình h i quy bao g m b n nhân
t cùng m c ñ nh hư ng c a t ng nhân t t i phương pháp tr công lao
ñ ng theo cơ ch th trư ng trong các doanh nghi p Hà N i:
loge(P(Y=1)/P(Y=0)) = - 27,041 +3,318 ñ i ngũ cán b Lð-TL + 3,084 các
quy ñ nh pháp lu t v ti n lương +1,474 ch doanh nghi p + 3,649 công b ng
trong ti n lương tr cho ngư i lao ñ ng.
Nh ng ñ xu t m i rút ra t k t qu nghiên c u
Trên quan ñi m phát tri n th trư ng lao ñ ng v i ti n lương là giá c
c a hàng hóa s c lao ñ ng ph i xu t phát t các phương pháp tr công lao
ñ ng theo cơ ch th trư ng trong doanh nghi p, lu n án ñã ñ xu t các gi i
pháp bao g m c gi i pháp vĩ mô c a Nhà nư c và gi i pháp vi mô trong
doanh nghi p. C th :
- Nhóm gi i pháp c a Nhà nư c nh m t o môi trư ng và ñi u ki n ñ
doanh nghi p l a ch n và th c hi n có hi u qu phương pháp tr công lao
ñ ng theo cơ ch th trư ng, ñó là: (1) Nhà nư c không xây d ng thang b ng
lương cho doanh nghi p nhà nư c mà ñưa ra các nguyên t c, quy ñ nh ñ
doanh nghi p t xây d ng và ch ñ ng trong vi c tr lương theo v trí công
vi c g n v i hi u qu ho t ñ ng s n xu t kinh doanh; (2) Xây d ng cơ ch ba
bên cung c p thông tin trên th trư ng lao ñ ng, ñó là cơ ch Nhà nư c -

20. 10
Ngư i s d ng lao ñ ng - Ngư i lao ñ ng (ñ i di n là công ñoàn) cùng cung
c p thông tin ra th trư ng lao ñ ng; (3) ð i m i cơ c u t ch c và hoàn thi n
cơ ch ho t ñ ng c a các t ch c công ñoàn cũng như nâng cao vai trò c a
cán b công ñoàn trong vi c b o v quy n l i h p pháp c a ngư i lao ñ ng
trong các doanh nghi p, t ch c công ñoàn c p trên tr c ti p cùng v i công
ñoàn cơ s c n ñ c l p v nhân s và ñ c l p v tài chính, t o v trí ngang
hàng, bình ñ ng trong quan h v i ch s d ng lao ñ ng; (4) ðào t o và nâng
cao ch t lư ng ñ i ngũ cán b làm công tác lao ñ ng ti n lương, qu n tr nhân
l c trong doanh nghi p d a trên xây d ng chu n ñ u ra và hoàn thi n chương
trình ñào t o cho các trư ng ñào t o chuyên ngành qu n tr nhân l c.
- Nhóm gi i pháp hoàn thi n v m t k thu t c a phương pháp tr công
lao ñ ng theo cơ ch th trư ng trong doanh nghi p (như quy trình tính toán,
k năng, nghi p v tính tr lương cho ngư i lao ñ ng theo cơ ch th trư ng),
c th : (1) ñ i v i phương pháp tr công lao ñ ng theo công vi c, lu n án ñưa
ra nguyên t c xác ñ nh ñi m, xây d ng b ng ñi m ñ ñánh giá giá tr công
vi c, t ñó xây d ng thang b ng lương cho lao ñ ng gián ti p trong doanh
nghi p; (2) ñ i v i phương pháp tr công theo k t qu th c hi n công vi c,
lu n án ñưa ra nguyên t c xác ñ nh và xây d ng các b ng bi u m u ñ ñánh
giá k t qu th c hi n công vi c theo các h s Ki, Kj, Kdn và (3) lu n án xây
d ng quy trình tính tr công cho ngư i lao ñ ng c a phương pháp tr công lao
ñ ng theo ñ c tính cá nhân ngư i lao ñ ng.
6. T ng quan nghiên c u
Các h c thuy t, cơ s lý lu n
Ti n công, ti n lương là nh ng ph m trù kinh t có cùng b n ch t và
ñ u là giá c c a s c lao ñ ng, là m t trong nh ng y u t ñ u vào c a quá
trình s n xu t. Tuy nhiên, trong m t s nghiên c u có phân bi t ti n lương
thư ng dùng ñ tr cho lao ñ ng là công ch c, viên ch c thu c khu v c hành

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52768
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562