1336227137 dtkf 70_dc74k_f7anj_20131116081046_65671

luËn v¨n tèt nghiÖp th¸i anh tuÊn – líp k36-d5
Môc lôc
Trang
Trang ....................................................................................................1
Lêi më ®Çu...........................................................................................5
Ch¬ng I: C¬ së lÝ luËn ph©n tÝch t×nh h×nh tµi ............................8
chÝnh trong çc doanh nghiÖp....................................8
I. B¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña Tµi ChÝnh Doanh NghiÖp. .......................8
1. B¶n chÊt cña Tµi ChÝnh Doanh NghiÖp......................................................8
2. Chøc n¨ng cña tµi chÝnh doanh nghiÖp.....................................................12
2.1. Chøc n¨ng ph©n phèi cña tµi chÝnh doanh nghiÖp.............................12
2.2. Chøc n¨ng gi¸m ®èc cña tµi chÝnh.......................................................14
3. Vai trß cña tµi chÝnh doanh nghiÖp............................................................16
3.1. Tµi ChÝnh doanh nghiÖp lµ mét c«ng cô khai th¸c, thu hót çc nguån
Tµi ChÝnh nh»m ®¶m b¶o nhu cÇu vèn cho ®Çu t kinh doanh cña
doanh nghiÖp. ....................................................................................17
3.2. Tµi ChÝnh doanh nghiÖp cã vai trß quan träng trong viÖc sö dông vèn
tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶. .......................................................................18
3.3. Tµi ChÝnh doanh nghiÖp ®îc sö dông nh mét c«ng cô ®Ó kÝch thÝch
thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh............................................................19
3.4. Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ c«ng cô quan träng ®Ó kiÓm tra çc ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp....................................20
II. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh
nghiÖp..........................................................................................................20
§Ò tµi : Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña
C«ng ty Cæ phÇn §Çu t vµ X©y dùng C«ng tr×nh 646
Trang 1

1. Kh¸i niÖm ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp..........................20
2. ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh....................................21
III. Nguån tµi liÖu vµ ph¬ng ph¸p sö dông ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh Tµi ChÝnh
doanh nghiÖp...............................................................................................23
1. Nguån tµi liÖu ph©n tÝch. ......................................................................23
1.1. B¶ng C©n §èi KÕ To¸n:........................................................................24
1.2. B¸o C¸o KÕt Qu¶ Kinh Doanh...............................................................26
1.3. Nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt kh¸c phôc vô cho viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh
tµi chÝnh doanh nghiÖp. ....................................................................27
2. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch................................................................................28
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty
cæ phÇn ®Çu t & x©y dùng 646........................................................30
I. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T & X©y Dùng 646..............30
1.§Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T& X©y Dùng
646. ...........................................................................................................30
2. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lÝ cña c«ng ty:.........................................................32
3. Tæ chøc bé m¸y KÕ To¸n vµ h×nh thøc KÕ To¸n ¸p dông cña c«ng ty:.....35
II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty...................39
1. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ c¬ cÊu ph©n bæ tµi s¶n............40
1.1. Ph¬ng ph¸p vµ néi dung ph©n tÝch......................................................40
A.TSL§ & §TNH..................................................................................42
B.TSC§ & §TDH..................................................................................42
Trang 2

Tæng TS..............................................................................................42
1.2. ¦u vµ nhîc ®iÓm. ............................................................................44
2. Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña nguån vèn..................................45
2.2. u vµ nhîc ®iÓm:....................................................................................48
3. Ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n c«ng nî cña c«ng ty.
....................................................................................................................49
3.2. u vµ nhîc ®iÓm.....................................................................................53
4. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty..............................................55
Sè ngµy mét vßng quay = * 360 ngµy ..................................................57
ChØ tiªu........................................................................................................62
4.2. u nhîc ®iÓm:........................................................................................65
Ch¬ng III: Ph¬ng híng hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh tµi
chÝnh cña c«ng ty cæ phÇn ®Çu t vµ x©y dùng c«ng tr×nh 646......69
I. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cña c«ng ty...69
II. Néi dung vµ ph¬ng híng hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh
cña c«ng ty cæ phÇn ®Çu t vµ x©y dùng 646.............................................71
1. C¸c néi dung cÇn hoµn thiÖn .....................................................................71
1.1. Ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n c«ng nî cña c«ng
ty..........................................................................................................71
Trang 3

1.2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty.....................................77
2. Çc néi dung cÇn bæ sung khi ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng
ty.................................................................................................................82
2.1. Ph©n tÝch cÊu tróc tµi chÝnh vµ t×nh h×nh ®Çu t cña c«ng ty.........82
Gi¸ trÞ TSC§ vµ §TDH.........................................................................83
2.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông nguån tµi trî vèn trong n¨m.................84
Céng....................................................................................................86
Sö dông vèn........................................................................................86
Céng....................................................................................................86
2.3. Ph©n tÝch quan hÖ bï ®¾p gi÷a nguån vèn víi çc lo¹i tµi s¶n...........87
2.4. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña c«ng ty.......................................91
III. §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn çc ph¬ng híng ®· nªu. .......................................100
1. Nh÷ng kiÕn nghÞ ®èi víi c«ng ty. ............................................................100
2. Nh÷ng kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ Níc.............................................................103
Trang 4

Lêi më ®Çu
h©n tÝch tµi chÝnh cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa nh mét tæng
thÓ çc ph¬ng ph¸p cho phÐp ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh
trong qu¸ khø vµ hiÖn t¹i, gióp cho viÖc ra quÕt ®Þnh qu¶n
trÞ vµ ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp mét çch chÝnh x¸c.
P
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khñng ho¶ng tµi chÝnh vµ nh÷ng
nguy c¬ mÊt æn ®Þnh ®ang t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn nÒn tµi chÝnh
cña mçi quèc gia, trong ®ã chñ thÓ ph¶i ®èi mÆt thêng xuyªn víi
nh÷ng nguy c¬ ®ã chÝnh lµ çc doanh nghiÖp. Thùc tÕ ®· chØ ra
r»ng t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp æn ®Þnh lµ mét trong nh÷ng
nh©n tè c¬ b¶n ®Ó gi÷ v÷ng vµ ®¶m b¶o an ninh tµi chÝnh quèc gia.
ë níc ta, khu vùc doanh nghiÖp míi bíc vµo ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ
trêng ®îc h¬n chôc n¨m nay, kinh nghiÖm cha nhiÒu vµ tr×nh ®é qu¶n
lÝ cßn thÊp. §¹i ®a sè çc doanh nghiÖp cã quy m« nhá, tÝch luü cha
®¸ng kÓ, hiÖu qu¶ kinh doanh vµ søc c¹nh tranh cßn thÊp. Cã thÓ nãi
t×nh h×nh tµi chÝnh cña khu vùc doanh nghiÖp hiÖn nay nãi chung
cßn chøa ®ùng nhiÒu nguy c¬ mÊt æn ®Þnh. Thùc hiÖn ph¸t triÓn
nÒn kinh tÕ thÞ trêng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp khu vùc vµ ThÕ Giíi
th× viÖc ®¶m b¶o ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp ®îc an toµn,
lµnh m¹nh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng.
V× thÕ viÖc chØ ra nh÷ng bÊt æn cña thùc tr¹ng tµi chÝnh doanh
nghiÖp ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi vµ hiÖu qu¶ lµ
viÖc lµm rÊt quan träng hiÖn nay ®èi víi çc doanh nghiÖp.
H¬n n÷a, ®Ó thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh cña m×nh, doanh
nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i t¹o lËp, qu¶n lÝ, ph©n phèi vµ sö dông vèn cña
m×nh th«ng qua çc ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng tµi
chÝnh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp lµnh m¹nh, hiÖu qu¶ sÏ
Trang 5

t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ngîc l¹i, ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ sÏ gãp
phÇn lµm cho t×nh h×nh tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh
nghiÖp lµnh m¹nh, hiÖu qu¶. HiÓu râ ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh vµ thùc
tr¹ng tµi chÝnh doanh nghiÖp cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong
qu¶n lÝ doanh nghiÖp nãi chung, qu¶n lÝ tµi chÝnh nãi riªng. Ph©n
tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp ®îc sö dông nh mét c«ng cô
h÷u hiÖu nhÊt nh»m thùc hiÖn môc tiªu Êy.
MÆt kh¸c, kh«ng chØ cã Nhµ Níc, c¬ quan thuÕ, nhµ qu¶n trÞ
lµ nh÷ng ngêi thêng xuyªn quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña çc
doanh nghiÖp, mµ çc ®èi tîng kh¸c nh : çc cæ ®«ng hiÖn t¹i hoÆc
ngêi ®ang muèn trë thµnh cæ ®«ng cña doanh nghiÖp, çc nhµ ph©n
tÝch tµi chÝnh, ng©n hµng, ngêi mua tÝn phiÕu cña doanh nghiÖp,
c«ng ty mÑ, çc doanh nghiÖp kh¸c... còng rÊt muèn dÔ dµng hiÓu ®-
îc çc th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Ó ra
nh÷ng quyÕt ®Þnh theo nh÷ng môc ®Ých kh¸c nhau. Tuy nhiªn, ®Ó
cã ®îc nh÷ng th«ng tin thùc sù chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ vÒ t×nh h×nh tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp, phï hîp víi nhu cÇu cña tõng ®èi tîng th×
kh«ng ph¶i ®¬n gi¶n. C«ng viÖc nµy chØ ®îc thùc hiÖn nhanh chãng,
chÝnh x¸c bëi ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp cïng sù trî gióp cña
m¸y tÝnh. Hay nãi çch kh¸c lµ ph©n tÝch tµi chÝnh sÏ gióp ngêi quan
t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp hiÓu ®îc qu¸ khø vµ ®a
ra ®îc nh÷ng dù tÝnh cÇn thiÕt cho t¬ng lai cña doanh nghiÖp.
NhËn thøc ®îc ý nghÜa quan träng cña ph©n tÝch tµi chÝnh
doanh nghiÖp nãi trªn, cïng víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o Th¹c sü
L¬ng ThÞ Tr©m, em ®· lùa chän vµ nghiªn cøu ®Ò tµi :
Trang 6

“ Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh
cña C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T vµ X©y Dùng C«ng Tr×nh
646.”
Víi ®Ò tµi nµy, em ®· triÓn khai cô thÓ trong luËn v¨n thµnh ba
môc lín lµ:
• Ch¬ng I : C¬ së lÝ luËn ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh trong çc
doanh nghiÖp.
• Ch¬ng II: Thùc tr¹ng néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña
C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T vµ X©y Dùng C«ng Tr×nh 646.
• Ch¬ng III: Ph¬ng híng hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh
tµi chÝnh cña C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T vµ X©y Dùng C«ng Tr×nh
646.
Do cha cã kinh nghiÖm thùc tÕ vµ kiÕn thøc cña em cßn nhiÒu
h¹n hÑp cho nªn luËn v¨n cña em ch¾c ch¾n cßn nhiÒu chç thiÕu sãt
cÇn söa ch÷a.
VËy nªn em rÊt kÝnh mong nhËn ®îc sù chØ b¶o tËn t×nh cña
c« gi¸o L¬ng ThÞ Tr©m, çc thÇy c« gi¸o trêng §¹i häc Th¬ng M¹i, çc
anh chÞ phßng KÕ to¸n C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T vµ X©y Dùng C«ng
Tr×nh 646, cïng b¹n bÌ ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt nhÊt b¶n luËn
v¨n nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ Néi, ngµy 30 th¸ng 4 n¨m 2004
Sinh viªn
Th¸i Anh TuÊn
Líp K36- D5 Khoa KÕ To¸n Tµi ChÝnh.
Trang 7

Ch¬ng I: C¬ së lÝ luËn ph©n tÝch t×nh h×nh tµi
chÝnh trong çc doanh nghiÖp.
I. B¶n chÊt, chøc n¨ng vµ vai trß cña Tµi ChÝnh Doanh NghiÖp.
1. B¶n chÊt cña Tµi ChÝnh Doanh NghiÖp.
Tµi ChÝnh doanh nghiÖp lµ Tµi ChÝnh cña çc ph¸p nh©n kinh
tÕ. §Æc biÖt Tµi ChÝnh doanh nghiÖp cña çc ph¸p nh©n kinh tÕ
Trang 8

thuéc lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt lµ mét bé phËn rÊt quan träng cña
HÖ Thèng Tµi ChÝnh trong nÒn Kinh TÕ ThÞ Trêng. §Ó tiÕn hµnh
s¶n xuÊt kinh doanh, çc doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã çc yÕu tè cÇn
thiÕt lµ çc t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. §iÒu
nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét lîng vèn tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh ®Ó
®Çu t vµo çc yÕu tè ®ã. Sè vèn øng tríc nµy ph¶i ®îc t¹o lËp bëi çc
nguån kh¸c nhau vµ ®îc ph©n chia theo nh÷ng quan hÖ tØ lÖ nhÊt
®Þnh t¬ng øng víi çc yÕu tè cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §©y lµ
®iÓm xuÊt ph¸t lµm n¶y sinh ra nh÷ng quan hÖ ph©n phèi vµ t¸i ph©n
phèi, çc quan hÖ tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. Qu¸
tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp çc
yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô vµ tiªu thô
th«ng qua thÞ trêng. Sè tiÒn thu vÒ sÏ ®îc sö dông ®Ó bï ®¾p çc
kho¶n chi phÝ vËt chÊt ®· tiªu hao, tr¶ tiÒn c«ng cho ngêi lao ®éng,
nép thuÕ cho Nhµ Níc, phÇn cßn l¹i lµ lîi nhuËn thuéc vÒ doanh
nghiÖp.
Theo c¶m nhËn trùc quan th× chóng ta thêng hiÓu ph¹m trï Tµi
ChÝnh nãi chung vµ Tµi ChÝnh doanh nghiÖp nãi riªng lµ tiÒn tÖ vµ
çc quü tiÒn tÖ. Nhng xÐt vÒ thùc chÊt th× tiÒn tÖ vµ quü tiÒn tÖ
chØ lµ h×nh thøc biÓu hiÖn bªn ngoµi mµ bªn trong nã Èn dÊu nh÷ng
quan hÖ phøc t¹p. §ã lµ luång chuyÓn dÞch cã gi¸ trÞ g¾n liÒn víi
viÖc t¹o lËp vµ sö dông çc quü tiÒn tÖ trong doanh nghiÖp. Nh chóng
ta ®· biÕt, ®iÓm xuÊt ph¸t cña mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ
ph¶i cã mét sè vèn øng tríc, vµ ®Æc ®iÓm næi bËt cña ®ång vèn
trong doanh nghiÖp lµ chóng vËn ®éng kh«ng ngõng. Sù vËn ®éng
cña vèn rÊt ®a d¹ng, ®ã lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ tõ chñ thÓ nµy
sang chñ thÓ kh¸c hoÆc trong cïng mét chñ thÓ.
Trang 9

C.Mac ®· kh¸i qu¸t ho¸ chu k× vËn ®éng cña vèn tiÒn tÖ trong qu¸
tr×nh t¸i s¶n xuÊt nãi chung vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nãi riªng
theo s¬ ®å:
TLSX
T H ...SX...H’...T’
SL§
S¬ ®å trªn cho thÊy, nhê sù vËn ®éng cña vèn tiÒn tÖ mµ qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghÞªp ®îc tiÕn hµnh liªn tôc.
Sù vËn ®éng cña vèn tiÒn tÖ ®· lµm n¶y sinh hµng lo¹t çc mèi quan
hÖ kinh tÕ díi h×nh thøc gi¸ trÞ trong çc kh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt trong nÒn Kinh TÕ ThÞ Trêng.
Muèn thùc hiÖn qu¸ tr×nh nµy, doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn hµng
lo¹t çc mèi quan hÖ tµi chÝnh tiÒn tÖ. Song nh×n chung çc quan hÖ
kinh tÕ n¶y sinh trong viÖc ph©n phèi vµ sö dông çc quü tiÒn tÖ cña
çc doanh nghiÖp thêng ®îc biÓu hiÖn qua ba nhãm quan hÖ:
• Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµ Nhµ Níc: thÓ hiÖn qua viÖc doanh
nghiÖp thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ Níc nh nép çc kho¶n thuÕ, lÖ
phÝ ...Ngîc l¹i çc doanh nghiÖp Nhµ Níc thêng ®îc Ng©n s¸ch Nhµ
Níc cÊp vèn ®Ó ho¹t ®éng.
• Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi çc tæ chøc kinh tÕ x· héi kh¸c: thÓ
hiÖn trong viÖc gãp vèn liªn doanh liªn kÕt, vay vµ tr¶ nî vay Ng©n
hµng, cho vay vèn, thanh to¸n do mua hoÆc b¸n tµi s¶n, vËt t hµng
ho¸ dÞch vô...
• Quan hÖ kinh tÕ gi÷a çc bé phËn trong néi bé doanh nghiÖp : th-
êng ph¸t sinh trong çc trêng hîp thanh to¸n gi÷a çc bé phËn trong
doanh nghiÖp, ph©n phèi lîi nhuËn sau thuÕ cña doanh nghiÖp,
h×nh thµnh vµ sö dông çc quü cña doanh nghiÖp, tr¶ l¬ng, trî cÊp,
thëng ph¹t vËt chÊt ®èi víi ngêi lao ®éng...
Trang 10

MÆc dï nh÷ng mèi quan hÖ trªn ®©y ph¶n ¸nh néi dung kinh tÕ
kh¸c nhau, song chóng ®Òu cã chung hai ®Æc trng lµ:
• §Òu lµ nh÷ng quan hÖ kinh tÕ díi h×nh thøc gi¸ trÞ ®îc ph¶n ¸nh
qua sù chuyÓn dÞch çc bé phËn gi¸ trÞ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
• Tõ gãc ®é mét doanh nghiÖp ®Ó xÐt th× nh÷ng quan hÖ nµy ®Òu
n¶y sinh trong qu¸ tr×nh ph©n phèi cña c¶i cña x· héi nh»m t¹o lËp
hoÆc sö dông çc quü tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp phôc vô cho qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh: vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng, quü khÊu
hao, quü tiÒn l¬ng...
Hai ®Æc trng nµy cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau ®Ó ph¶n ¸nh
h×nh thøc vµ néi dung cña çc quan hÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp. Çc
quan hÖ ph©n phèi díi h×nh thøc gi¸ trÞ lµ ph¬ng tiÖn ®Ó “hót” vèn
hoÆc “b¬m” vèn, t¹o ra sù chuyÓn dÞch çc bé phËn gi¸ trÞ trong qu¸
tr×nh h×nh thµnh vµ sö dông çc quü tiÒn tÖ. Nãi çch kh¸c lµ ®Ó
h×nh thµnh vµ sö dông çc quü tiÒn tÖ nhÊt thiÕt ph¶i b»ng ph¬ng
thøc ph©n phèi díi h×nh thøc gi¸ trÞ. Nh vËy Tµi ChÝnh Doanh
NghiÖp kh«ng ph¶i lµ tiÒn tÖ vµ quü tiÒn tÖ theo nghÜa th«ng thêng,
mµ lµ sù vËn ®éng cña gi¸ trÞ g¾n liÒn víi viÖc t¹o lËp vµ sö dông çc
quü tiÒn tÖ trong doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh ®ã ®· ph¸t sinh vµ
h×nh thµnh çc luång tiÒn tÖ g¾n liÒn víi ho¹t ®éng ®Çu t vµ ho¹t
®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Çc luång tiÒn tÖ bao gåm luång
tiÒn tÖ ®i vµo doanh nghiÖp vµ çc luång tiÒn tÖ xuÊt ra khái doanh
nghiÖp t¹o thµnh sù vËn ®éng cña çc luång tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Tãm l¹i, qua ph©n tÝch trªn cho phÐp ta rót ra kh¸i niÖm vÒ Tµi
ChÝnh doanh nghiÖp lµ:
Tµi ChÝnh doanh nghiÖp lµ hÖ thèng çc quan hÖ kinh tÕ díi
h×nh thøc gi¸ trÞ n¶y sinh trong qu¸ tr×nh ph©n phèi cña c¶i x· héi
g¾n liÒn víi viÖc t¹o lËp vµ sö dông çc quü tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp
Trang 11

®Ó phôc vô cho yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ
çc nhu cÇu chung cña x· héi.
2. Chøc n¨ng cña tµi chÝnh doanh nghiÖp.
2.1. Chøc n¨ng ph©n phèi cña tµi chÝnh doanh nghiÖp.
XÐt trªn gãc ®é VÜ M«, ph©n phèi tµi chÝnh lµ sù ph©n chia
tæng s¶n phÈm Quèc D©n theo nh÷ng tØ lÖ vµ xu híng nhÊt ®Þnh
cho tiÕt kiÖm vµ tiªu dïng nh»m tÝch tô, tËp trung vèn ®Ó ®Çu t ph¸t
triÓn kinh tÕ vµ tho¶ m·n nhu cÇu chung cña Nhµ Níc, X· Héi vµ ç
nh©n. §èi tîng ph©n phèi lµ cña c¶i x· héi díi h×nh thøc gi¸ trÞ, lµ çc
nguån Tµi ChÝnh, lµ tiÒn tÖ ®ang vËn ®éng mét çch ®éc lËp víi t
çch lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n vµ ph¬ng tiÖn cÊt tr÷ trong qu¸ trÝnh t¹o
lËp vµ sö dông çc quü tiÒn tÖ.Trong khi ®ã chñ thÓ ph©n phèi cã
thÓ rÊt kh¸c nhau: Nhµ Níc, doanh nghiÖp, çc tæ chøc x· héi, hé gia
®×nh hay ç nh©n d©n c. ViÖc ph©n phèi çc nguån Tµi ChÝnh bÞ chi
phèi bëi quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn sö dông cña çc chñ thÓ ®èi víi
çc nguån Tµi ChÝnh trong lÜnh vùc kinh tÕ hoÆc bëi çc quan hÖ x·
héi nh quyÒn lùc chÝnh trÞ cña Nhµ Níc, quan hÖ x· héi trong çc tæ
chøc x· héi, trong céng ®ång d©n téc vµ quèc tÕ. Ta cã thÓ tãm t¾t
mét sè ®Æc ®iÓm cña chøc n¨ng ph©n phèi Tµi ChÝnh nh sau:
• Ph©n phèi Tµi ChÝnh lu«n g¾n liÒn víi viÖc h×nh thµnh vµ sö
dông çc quü tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh.
• Ph©n phèi Tµi ChÝnh lµ sù ph©n phèi chØ diÔn ra díi h×nh thøc
gi¸ trÞ, nã kh«ng kÌm theo sù thay ®æi cña h×nh th¸i gi¸ trÞ. Nãi
çch kh¸c, ph©n phèi cña Tµi ChÝnh lµ sù ph©n phèi díi h×nh thøc
gi¸ trÞ, kh«ng ®i kÌm víi sù vËn ®éng ngîc chiÒu cña hai h×nh th¸i
gi¸ trÞ nh trong mua b¸n hµng ho¸.
Trang 12

• Th«ng qua chøc n¨ng ph©n phèi Tµi ChÝnh, çc quü tiÒn tÖ nhÊt
®Þnh ®îc h×nh thµnh hoÆc ®îc sö dông nhng chÝnh trong qu¸
tr×nh ®ã, b¶n chÊt cña Tµi ChÝnh- ph©n phèi díi h×nh thøc gi¸ trÞ
vÉn kh«ng thay ®æi. Çc quü tiÒn tÖ ®îc h×nh thµnh vµ khuyÕch
tr¬ng, ®îc sö dông, ®îc chia nhá v× nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh,
theo t¸c dông hÑp hay réng h¬n, nhng ®ã vÉn lµ qu¸ tr×nh ph©n
phèi víi sù vËn ®éng cña çc nguån Tµi ChÝnh.
• Ph©n phèi Tµi ChÝnh bao hµm c¶ qu¸ tr×nh ph©n phèi lÇn ®Çu
(gi÷a nh÷ng ngêi t¹o ra s¶n phÈm x· héi) vµ qu¸ tr×nh ph©n phèi l¹i,
trong ®ã bao trïm réng lín cã tÝnh ®Æc trng lµ ph©n phèi l¹i. Ph©n
phèi lÇn ®Çu s¶n phÈm x· héi lµ sù ph©n phèi ®îc tiÕn hµnh trong
lÜnh vùc s¶n xuÊt cho nh÷ng chñ thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh s¸ng
t¹o ra cña c¶i vËt chÊt hay thùc hiÖn çc dÞch vô. Ph©n phèi lÇn
®Çu ®¬c thùc hiÖn tríc hÕt vµ chñ yÕu trong çc kh©u c¬ së cña
hÖ thèng Tµi ChÝnh. Qua ph©n phèi lÇn ®Çu, s¶n phÈm x· héi vµ
thu nhËp Quèc D©n díi h×nh thøc gi¸ trÞ míi chØ h×nh thµnh nªn
nh÷ng phÇn thu nhËp c¬ b¶n. Dõng l¹i ë ®ã th× cha thÓ ®¸p øng
®îc nhu cÇu cña x· héi. Do ®ã n¶y sinh nhu cÇu kh¸ch quan cña x·
héi ®èi víi t¸i ph©n phèi. Ph©n phèi l¹i lµ tiÕp tôc ph©n phèi nh÷ng
phÇn thu nhËp c¬ b¶n, sö dông nh÷ng quü tiÒn tÖ chøa ®ùng
nh÷ng nguån lùc Tµi ChÝnh ®· ®îc h×nh thµnh trong ph©n phèi lÇn
®Çu ra ph¹m vi x· héi réng h¬n.
NÕu xÐt trªn ph¹m vi vi m« th× qu¸ tr×nh vËn ®éng vèn tiÒn tÖ
®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp,
®ã lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan cña tµi chÝnh doanh nghiÖp. ViÖc
ph©n phèi nµy ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc gi¸ trÞ cña cña c¶i x· héi vµ
ë tÊt c¶ çc kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Trang 13

ViÖc ph©n phèi nµy lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ tiÒn tÖ tõ chñ thÓ
nµy sang chñ thÓ kh¸c hoÆc trong cïng mét chñ thÓ, tõ mét h×nh
thøc së h÷u nµy sang mét h×nh thøc së h÷u kh¸c. Néi dung cña ph©n
phèi bao gåm : kÕt thóc mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiªu thô ®îc s¶n phÈm
, doanh nghiÖp cã doanh thu. §Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt,
doanh thu biÓu hiÖn b»ng tiÒn ®îc ph©n phèi nh sau:
• Bï ®¾p chi phÝ vËt chÊt : khÊu hao TSC§, chi phÝ vÒ nguyªn vËt
liÖu...
• Tr¶ l¬ng cho çn bé c«ng nh©n viªn, chi phÝ vÒ thuª mín chuyªn
gia, tiÒn c«ng thuª ngoµi...
• Nép thuÕ cho ng©n s¸ch Nhµ Níc.
• Tr¶ nî vay, tr¶ lîi tøc cæ phiÕu, tr¸i phiÕu...
• PhÇn cßn l¹i gäi lµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, sè lîi nhuËn nµy ®-
îc trÝch mét phÇn nép vµo Ng©n S¸ch Nhµ Níc gäi lµ thuÕ Thu
nhËp doanh nghiÖp, phÇn cßn l¹i dïng ®Ó trÝch lËp çc quü doanh
nghiÖp.
Tãm l¹i, chøc n¨ng ph©n phèi cã ý nghÜa quan träng trong qu¸
tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp. Thùc hiÖn tèt chøc n¨ng
nµy kh«ng nh÷ng cã t¸c dông thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn, mµ cßn gãp phÇn lµm hoµn
thiÖn chÕ ®é qu¶n lÝ kinh tÕ Tµi ChÝnh b»ng Ph¸p LuËt cña Nhµ N-
íc.
2.2. Chøc n¨ng gi¸m ®èc cña tµi chÝnh.
Chøc n¨ng nµy còng lµ thuéc tÝnh vèn cã kh¸ch quan cña Tµi
ChÝnh doanh nghiÖp. Nã thÓ hiÖn kh¶ n¨ng cña Tµi ChÝnh trong
viÖc gi¸m s¸t môc ®Ých, tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc h×nh thµnh vµ sö
dông çc quü tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp.
Trang 14

§Æc trng cña chøc n¨ng nµy lµ:
• Gi¸m ®èc b»ng ®ång tiÒn th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh vµ thùc hiÖn
çc chØ tiªu Tµi ChÝnh. V× çc chØ tiªu Tµi ChÝnh lµ nh÷ng tÊm g-
¬ng ph¶n ¸nh mét çch trung thùc vµ toµn diÖn t×nh h×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp, tõ ®ã cã thÓ gióp nhµ qu¶n lÝ cã
kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh çc ho¹t ®éng Tµi ChÝnh, ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh ®i ®óng vµo çc môc tiªu ®· ®Þnh.
• Gi¸m ®èc Tµi ChÝnh lµ gi¸m ®èc b»ng ®ång tiÒn nhng nã kh«ng
®ång nhÊt víi mäi lo¹i kiÓm tra, kiÓm so¸t b»ng ®ång tiÒn kh¸c. Nã
®îc thùc hiÖn th«ng qua sù vËn ®éng cña ®ång vèn nhng kh«ng
ph¶i víi tÊt c¶ çc chøc n¨ng cña tiÒn tÖ mµ chØ sö dông chøc n¨ng
ph¬ng tiÖn thanh to¸n vµ ph¬ng tiÖn cÊt tr÷.
• Gi¸m ®èc Tµi ChÝnh ®îc thùc hiÖn ®èi víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh,
ph©n phèi vµ sö dông çc quü tiÒn tÖ cña doanh nghiÖp. V× vËy
gi¸m ®èc Tµi ChÝnh cã tÝnh toµn diÖn, thêng xuyªn liªn tôc réng r·i
vµ kÞp thêi.
• Gi¸m ®èc Tµi ChÝnh kh«ng chØ ®îc thùc hiÖn ®èi víi sù vËn ®éng
cña tiÒn vèn mµ cßn thùc hiÖn c¶ ®èi víi sù vËn ®éng cña vËt t,
lao ®éng. Hay nãi çch kh¸c lµ ë ®©u cã viÖc sö dông çc nguån
lùc Tµi ChÝnh th× ë ®ã cã sù kiÓm tra gi¸m s¸t Tµi ChÝnh.
Víi nh÷ng ®Æc trng trªn th× néi dung cña chøc n¨ng gi¸m ®èc tµi
chÝnh bao gåm çc néi dung sau:
• gi¸m ®èc viÖc x©y dùng çc chØ tiªu vµ thùc hiÖn çc chØ tiªu cña
çc kÕ hoÆch ®Çu t, x©y dùng, kÕ hoÆch tµi chÝnh, kÕ hoÆch
s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, kÕ hoÆch ph©n phèi thu nhËp, kÕ
hoÆch vay vèn tr¶ nî...
• gi¸m ®èc çc kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch.
Trang 15

• gi¸m ®èc çc kho¶n ph¶i thu ph¶i tr¶.
• gi¸m ®èc kh¶ n¨ng thanh to¸n b»ng tiÒn ®èi víi çc kho¶n nî.
• gi¸m ®èc viÖc thùc hiÖn çc chÕ ®é qu¶n lÝ kinh tÕ tµi chÝnh cña
Nhµ Níc.
• gi¸m ®èc mèi quan hÖ c©n ®èi gi÷a nguån vèn vµ sö dông vèn
còng nh tÝnh hîp lÝ cña nh÷ng c©n ®èi ®ã.
Môc ®Ých cña gi¸m ®èc tµi chÝnh lµ nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng tån
t¹i, nh÷ng u ®iÓm trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn çc chØ tiªu kÕ hoÆch
s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi qua ®ã ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c ®îc kÕt
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cho nªn chøc n¨ng gi¸m
®èc cña tµi chÝnh sÏ gióp doanh nghiÖp cã thÓ ®a ra nh÷ng biÖn
ph¸p hiÖu qu¶ nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, ph¸t huy nh÷ng mÆt
m¹nh, ®ång thêi ®iÒu chØnh çc ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp ®i ®óng vµo môc tiªu ®· ®Þnh.
Gi÷a chøc n¨ng gi¸m ®èc vµ chøc n¨ng ph©n phèi cña tµi chÝnh
doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ hç trî vµ t¸c ®éng lÉn nhau. Thùc hiÖn
tèt chøc n¨ng nµy lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng kia vµ ngîc l¹i.
3. Vai trß cña tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Vai trß cña tµi chÝnh doanh nghiÖp sÏ trë nªn tÝch cùc hay thô
®éng, thËm chÝ cã thÓ lµ tiªu cùc ®èi víi kinh doanh lµ do nhiÒu
nh©n tè t¸c ®éng. Së dÜ nh vËy lµ do: Tµi ChÝnh kh«ng chØ lµ mét
ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan mµ nã cßn lµ c«ng cô ®Ó qu¶n lÝ kinh tÕ.
Sù ph¸t huy vai trß t¸c dông cña c«ng cô nµy kh«ng chØ phô thuéc vµo
kh¶ n¨ng, tr×nh ®é cña ngêi qu¶n lÝ, mµ cßn phô thuéc vµo çc yÕu tè
kh¸ch quan nh m«i trêng kinh doanh, lÜnh vùc kinh doanh, vµ c¬ chÕ
qu¶n lÝ kinh tÕ VÜ M« cña Nhµ Níc, hay nãi çch kh¸c lµ møc ®é can
thiÖp b»ng “bµn tay h÷u h×nh” cña Nhµ Níc vµo nÒn kinh tÕ.
Trang 16

Song song víi viÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ ThÞ Trêng, Nhµ Níc
®· ho¹ch ®Þnh hµng lo¹t çc chÝnh s¸ch ®æi míi nh»m xo¸ bá c¬ chÕ
tËp trung bao cÊp, x¸c lËp c¬ chÕ qu¶n lÝ n¨ng ®éng nh: chÝnh s¸ch
khuyÕn khÝch ®Çu t kinh doanh, më réng khuyÕn khÝch giao lu vèn,
®Èy m¹nh kinh tÕ ®èi ngo¹i... Trong ®iÒu kiÖn m«i trêng kinh doanh
®· tõng bíc ®îc c¶i thiÖn Tµi chÝnh doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ ®iÒu
kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t huy vai trß cña m×nh trªn nh÷ng mÆt c¬ b¶n
sau ®©y:
3.1. Tµi ChÝnh doanh nghiÖp lµ mét c«ng cô khai th¸c, thu hót çc
nguån Tµi ChÝnh nh»m ®¶m b¶o nhu cÇu vèn cho ®Çu t kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
Trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao cÊp tríc ®©y, çc doanh
nghiÖp Nhµ Níc ®Òu ®îc Ng©n S¸ch tµi trî vèn, nÕu thiÕu vèn sÏ ®îc
Ng©n Hµng cho vay víi l·i suÊt u ®·i. Víi c¬ chÕ bao cÊp nÆng nÒ nh
vËy nªn vai trß khai th¸c thu hót vèn cña doanh nghiÖp kh«ng ®îc ®Æt
ra nh mét vÊn ®Ò cÊo thiÕt, cã tÝnh sèng cßn ®èi víi çc doanh
nghiÖp. ChÕ ®é cÊp ph¸t giao nép mét mÆt ®· thñ tiªu tÝnh chñ
®éng cña çc doanh nghiÖp, mÆt kh¸c ®· t¹o ra sù c©n ®èi gi¶ t¹o vÒ
quan hÖ cung cÇu vèn trong nÒn kinh tÕ . §©y lµ lÝ do chñ yÕu ®Ó
lÝ gi¶i c©u hái t¹i sao trong thêi k× bao cÊp l¹i v¾ng mÆt thÞ trêng
vèn.
ChuyÓn sang nÒn Kinh TÕ ThÞ Trêng nhiÒu thµnh phÇn, çc
doanh nghiÖp Nhµ Níc chØ cßn lµ mét bé phËn cïng song song tån t¹i
víi nhiÒu doanh nghiÖp thuéc çc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. C¹nh tranh
vµ kh¸t väng lîi nhuËn ®· thùc sù trë thµnh ®éng lùc, th«i thóc çc
doanh nghiÖp t¨ng cêng ®Çu t, ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ®Çu t
Trang 17

vµo nh÷ng ngµnh nghÒ míi, ®Çu t ®Ó chiÕm lÜnh thÞ trêng...T×nh
h×nh trªn ®©y ®· lµm gia t¨ng nhu cÇu vèn trong nÒn kinh tÕ.
Trong nÒn Kinh TÕ ThÞ Trêng, sù ho¹t ®éng cña quy luËt cung
cÇu rÊt m¹nh mÏ. ë ®©u ë lÜnh vùc nµo cã nhu cÇu, th× ë ®ã sÏ cã
nguån cung cÊp. V× vËy, khi çc doanh nghiÖp cã nhu cÇu vèn th×
tÊt yÕu thÞ trêng vèn sÏ ®îc h×nh thµnh víi h×nh thøc ®a d¹ng cña nã.
§©y lµ m«i trêng hÕt søc thuËn lîi ®Ó çc doanh nghiÖp chñ ®éng
khai th¸c, thu hót çc nguån vèn trong x· héi nh»m phôc vô cho çc
môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp.
3.2. Tµi ChÝnh doanh nghiÖp cã vai trß quan träng trong viÖc sö dông
vèn tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶.
Còng nh viÖc khai th¸c sö dông vèn, viÖc sö dông vèn tiÕt kiÖm
vµ cã hiÖu qu¶ ®îc coi lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi
doanh nghiÖp. Trong nÒn Kinh TÕ ThÞ Trêng, yªu cÇu cña çc quy
luËt kinh tÕ ®· ®Æt ra tríc mäi doanh nghiÖp nh÷ng chuÈn mùc hÕt
søc kh¾t khe: s¶n xuÊt kh«ng ph¶i víi bÊt k× gi¸ nµo, ph¶i b¸n ®îc
hµng ho¸, dÞch vô mµ thÞ trêng cÇn vµ chÊp nhËn ®îc, chø kh«ng
ph¶i b¸n nh÷ng çi g× mµ m×nh cã. Tríc søc Ðp nhiÒu mÆt cña thÞ tr-
êng ®· buéc çc doanh nghiÖp ph¶i sö dông vèn mét çch tiÕt kiÖm vµ
hiÖu qu¶.
§iÒu lu ý ë ®©y lµ cÇn cã sù ph©n biÖt gi÷a chØ tiªu lîi nhuËn
víi chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ. Nãi chung sù gia t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ
sÏ bao hµm c¶ yÕu tè t¨ng chØ tiªu lîi nhuËn. Song ngîc l¹i, cã nh÷ng
trêng hîp t¨ng chØ tiªu lîi nhuËn nhng l¹i kh«ng cã hiÖu qu¶, vÝ dô ®Ó
®¹t møc lîi nhuËn t¨ng gÊp ®«i trong khi ph¶i sö dông vèn t¨ng gÊp m-
êi lÇn, th× ®ã kh«ng ph¶i lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. V× thÕ, hiÖu qu¶ kinh
Trang 18

tÕ chØ cã thÓ cã ®ù¬c khi vèn ®îc sö dông tiÕt kiÖm mµ vÉn ph¶i
®¶m b¶o møc gia t¨ng lîi nhuËn.
Trong nÒn Kinh TÕ ThÞ Trêng, mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp ®Òu ®îc ph¶n ¸nh b»ng çc chØ tiªu gi¸ trÞ,
çc chØ tiªu Tµi ChÝnh, b»ng çc sè liÖu cña KÕ To¸n vµ B¶ng C©n
§èi KÕ To¸n. Víi ®Æc ®iÓm nµy, ngêi çn bé Tµi ChÝnh ph¶i cã kh¶
n¨ng ph©n tÝch, gi¸m s¸t çc ho¹t ®éng kinh doanh, ®iÒu chØnh çc
quan hÖ tØ lÖ, dù b¸o nh÷ng xu híng ph¸t triÓn ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt
kinh doanh víi hiÖu qu¶ cao, vèn kinh doanh ®îc b¶o toµn vµ tiÕt
kiÖm.
3.3. Tµi ChÝnh doanh nghiÖp ®îc sö dông nh mét c«ng cô ®Ó kÝch
thÝch thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh.
Kh¸c víi nÒn kinh tÕ tËp trung, trong nÒn kinh tÕ ThÞ Trêng çc
quan hÖ Tµi ChÝnh doanh nghiÖp ®îc më ra trªn mét ph¹m vi réng lín.
§ã lµ nh÷ng quan hÖ víi hÖ thèng Ng©n Hµng Th¬ng M¹i, víi çc tæ
chøc Tµi ChÝnh ThÕ Giíi, çc thµnh viªn gãp vèn ®Çu t liªn doanh, çc
cæ ®«ng, çc kh¸ch hµng mua b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô vµ
nh÷ng quan hÖ Tµi ChÝnh trong néi bé doanh nghiÖp.
Nh÷ng quan hÖ Tµi ChÝnh trªn ®©y cã thÓ diÔn ra khi c¶ hai bªn
cïng cã lîi vµ trong khu«n khæ cña Ph¸p LuËt. Dùa vµo kh¶ n¨ng nµy,
nhµ qu¶n lÝ cã thÓ sö dông çc c«ng cô Tµi ChÝnh nh: ®Çu t, x¸c
®Þnh l·i suÊt, cæ tøc, gi¸ b¸n hoÆc mua s¶n phÈm dÞch vô, tiÒn l-
¬ng, tiÒn thëng ®Ó kÝch thÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, kÝch thÝch
tiªu dïng, kÝch thÝch thu hót vèn... nh»m thóc ®Èy sù t¨ng trëng trong
ho¹t ®éng kinh doanh.
Trong nh÷ng biÖn ph¸p sö dông çc c«ng cô Tµi ChÝnh nªu trªn,
viÖc sö dông c«ng cô ®Çu t Tµi ChÝnh thêng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh
Trang 19

tÕ cao vµ v÷ng ch¾c nhÊt. §Çu t ®æi míi kÜ thuËt, ®Æc biÖt lµ ®Çu
t vµo yÕu tè con ngêi sÏ t¹o ra kh¶ n¨ng réng lín ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng. §©y lµ nh©n tè hÕt søc quan träng nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh vµ kÐo dµi chu k× sèng cña doanh nghiÖp.
3.4. Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ c«ng cô quan träng ®Ó kiÓm tra çc
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
T×nh h×nh Tµi ChÝnh doanh nghiÖp lµ tÊm g¬ng ph¶n ¸nh trung
thùc mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th«ng
qua çc sè liÖu KÕ To¸n, çc chØ tiªu Tµi ChÝnh nh hÖ sè thanh to¸n,
hiÖu qu¶ sö dông vèn, hÖ sè sinh lêi, c¬ cÊu çc nguån vèn vµ c¬ cÊu
ph©n phèi sö dông vèn... ngêi qu¶n lÝ cã thÓ dÔ dµng nhËn biÕt thùc
tr¹ng tèt xÊu trong çc kh©u cña qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Víi
kh¶ n¨ng ®ã, ngêi qu¶n lÝ cã thÓ kÞp thêi ph¸t hiÖn çc khuyÕt tËt vµ
çc nguyªn nh©n cña nã ®Ó ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh kinh doanh nh»m
®¹t ®îc çc môc tiªu ®· dù ®Þnh.
§Ó sö dông cã hiÖu qu¶ c«ng cô kiÓm tra Tµi ChÝnh, ®ßi hái
nhµ qu¶n lÝ doanh nghiÖp cÇn tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n KÕ
To¸n, h¹ch to¸n thèng kª, x©y dùng hÖ thèng çc chØ tiªu ph©n tÝch
Tµi ChÝnh vµ duy tr× nÒ nÕp chÕ ®é ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ
cña doanh nghiÖp.
II. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh
nghiÖp.
1. Kh¸i niÖm ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc çc nhµ qu¶n lÝ b¾t ®Çu chó ý tõ cuèi
thÕ kØ ixx. Tõ ®Çu thÕ kØ thø xx ®Õn nay, ph©n tÝch tµi chÝnh thùc
sù ph¸t triÓn vµ ®îc chó träng h¬n bao giê hÕt bëi nhu cÇu qu¶n lÝ
doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ ngµy cµng t¨ng, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña
Trang 20

HÖ Thèng Tµi ChÝnh, sù ph¸t triÓn cña çc tËp ®oµn kinh tÕ vµ kh¶
n¨ng sö dông réng r·i cña c«ng nghÖ th«ng tin. Nghiªn cøu ph©n tÝch
tµi chÝnh lµ kh©u quan träng trong qu¶n lÝ kinh doanh.VËy ph©n
tÝch tµi chÝnh lµ g× ?
Ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc hiÓu lµ viÖc sö dông mét tËp hîp çc
kh¸i niÖm, ph¬ng ph¸p vµ c«ng cô cho phÐp sö lÝ çc th«ng tin KÕ
To¸n vµ çc th«ng tin kh¸c vÒ qu¶n lÝ nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi
chÝnh cña mét doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ rñi ro, møc ®é chÊt lîng hiÖu
qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®ã. Hay nãi çch kh¸c, ph©n tÝch tµi
chÝnh lµ qu¸ tr×nh xem xÐt, kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ so s¸nh sè liÖu tµi
chÝnh hiÖn hµnh víi qu¸ khø.
2. ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh.
Th«ng qua viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh, ngêi sö dông
th«ng tin cã thÓ ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng, hiÖu qu¶ kinh doanh còng nh
nh÷ng rñi ro trong t¬ng lai vµ triÓn väng cña doanh nghiÖp. Bëi vËy,
viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ mèi quan
t©m cña nhiÒu nhãm ngêi kh¸c nhau nh ban gi¸m ®èc, çc nhµ ®Çu t,
çc cæ ®«ng çc chñ nî, çc nhµ cho vay tÝn dông, çc nh©n viªn ng©n
hµng, çc nhµ qu¶n lÝ, çc nhµ b¶o hiÓm...kÓ c¶ çc c¬ quan ChÝnh
Phñ vµ ngêi lao ®éng. Mçi mét nhãm ngêi nµy cã nh÷ng nhu cÇu
th«ng tin kh¸c nhau vµ do vËy, mçi nhãm cã xu híng tËp trung vµo
nh÷ng khÝa c¹nh riªng trong bøc tranh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
MÆc dï môc ®Ých cña hä kh¸c nhau nhng thêng liªn quan víi nhau,v×
thÕ çc c«ng cô vµ kÜ thuËt ph©n tÝch c¬ b¶n mµ hä sö dông ®Ó
ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh l¹i gièng nhau.
§èi víi çc chñ doanh nghiÖp vµ çc nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp,
mèi quan t©m hµng ®Çu cña hä lµ t×m kiÕm lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng tr¶
Trang 21

nî. Ngoµi ra, çc nhµ qu¶n trÞ cßn quan t©m ®Õn nhiÒu môc tiªu kh¸c
nhau: t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, cung cÊp
nhiÒu s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô víi chi phÝ thÊp, ®ãng gãp phóc lîi
x· héi, b¶o vÖ m«i trêng...Tuy nhiªn mét doanh nghiÖp chØ cã thÓ
thùc hiÖn ®îc çc môc tiªu nµy nÕu ®¸p øng ®îc hai thö th¸ch sèng
cßn lµ: kinh doanh cã l·i vµ thanh to¸n ®îc nî. Mét doanh nghiÖp bÞ
thua lç liªn tôc, rót côc sÏ bÞ c¹n kiÖt çc nguån lùc vµ buéc ph¶i ®ãng
cöa. MÆt kh¸c, nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nî
®Õn h¹n th× còng bÞ buéc ph¶i ngõng ho¹t ®éng vµ ®ãng cöa.
§èi víi çc chñ ng©n hµng vµ çc nhµ cho vay tÝn dông, mèi quan
t©m cña hä híng chñ yÕu vµo kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp. V×
vËy hä ®Æc biÖt chó ý ®Õn sè lîng tiÒn vµ çc tµi s¶n kh¸c cã thÓ
chuyÓn ®æi thµnh tiÒn nhanh, tõ ®ã so s¸nh sè nî ng¾n h¹n ®Ó biÕt
®îc kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, çc
chñ ng©n hµng vµ çc nhµ cho vay tÝn dông còng rÊt quan t©m tíi sè
lîng vèn chñ së h÷u, bëi v× sè vèn chñ së h÷u nµy lµ kho¶n b¶o hiÓm
cho hä trong trêng hîp doanh nghiÖp gÆp rñi ro. Kh«ng mÊy ai s½n
sµng cho vay nÕu çc th«ng tin cho thÊy ngêi vay kh«ng b¶o ®¶m
ch¾c ch¾n r»ng kho¶n vay ®ã cã thÓ vµ sÏ ®îc thanh to¸n ngay khi
®Õn h¹n.
§èi víi çc nhµ cung cÊp vËt t hµng ho¸ dÞch vô, hä ph¶i quyÕt
®Þnh xem cã cho phÐp kh¸ch hµng s¾p tíi ®îc mua chÞu hay kh«ng ?
nhãm ngêi nµy còng gièng nh chñ ng©n hµng, hä cÇn ph¶i biÕt kh¶
n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng hiÖn t¹i vµ thêi gian s¾p tíi.
§èi víi çc nhµ ®Çu t, mèi quan t©m cña hä híng vµo çc yÕu tè
nh sù rñi ro, thêi gian hoµn vèn, møc sinh lêi, kh¶ n¨ng thanh to¸n
vèn... V× vËy, hä cÇn nh÷ng th«ng tin vÒ ®iÒu kiÖn tµi chÝnh, t×nh
h×nh ho¹t ®éng, vÒ kÕt qu¶ kinh doanh vµ çc tiÒm n¨ng t¨ng trëng
Trang 22

cña doanh nghiÖp. §ång thêi çc nhµ ®Çu t còng rÊt quan t©m tíi viÖc
®iÒu hµnh ho¹t ®éng v¶ tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lÝ. Nh÷ng
®iÒu ®ã nh»m ®¶m b¶o sù an toµn vµ tÝnh hiÖu qu¶ cho çc nhµ
®Çu t.
Bªn c¹nh çc chñ doanh nghiÖp, çc nhµ qu¶n lÝ, nhµ ®Çu t, çc
chñ ng©n hµng, nhµ cung cÊp cßn cã nhiÒu nhãm ngêi kh¸c còng
quan t©m tíi tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §ã lµ c¬ quan tµi chÝnh,
thuÕ thèng kª, chñ qu¶n, çc nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh, ngêi lao
®éng... Nh÷ng ngêi nµy cã nhu cÇu th«ng tin vÒ c¬ b¶n gièng nh çc
chñ ng©n hµng, çc nhµ ®Çu t, çc chñ doanh nghiÖp... bëi v× nã liªn
quan ®Õn quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm, ®Õn kh¸ch hµng hiÖn t¹i vµ t¬ng
lai cña hä.
Nh vËy cã thÓ nãi môc ®Ých tèi cao vµ quan träng nhÊt cña
ph©n tÝch tµi chÝnh lµ gióp nh÷ng ngêi ra quyÕt ®Þnh lùa chän ph-
¬ng ¸n kinh doanh tèi u vµ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c thùc tr¹ng, tiÒm n¨ng
cña doanh nghiÖp.
III. Nguån tµi liÖu vµ ph¬ng ph¸p sö dông ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh Tµi
ChÝnh doanh nghiÖp.
1. Nguån tµi liÖu ph©n tÝch.
§Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp, ngêi
ph©n tÝch ph¶i sö dông rÊt nhiÒu tµi liÖu kh¸c nhau, trong ®ã chñ
yÕu lµ çc b¸o ço tµi chÝnh. B¸o ço tµi chÝnh lµ nh÷ng tµi liÖu rÊt
h÷u Ých ®èi víi çc nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ lµ nguån th«ng tin
tµi chÝnh chñ yÕu ®èi víi ngêi ngoµi doanh nghiÖp. B¸o ço tµi chÝnh
kh«ng nh÷ng cho biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i thêi
®iÓm b¸o ço mµ cßn cho thÊy nh÷ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng mµ doanh
nghiÖp ®¹t ®îc trong mét thêi k× nµo ®ã. Sau ®©y, em xin giíi thiÖu
Trang 23

hai b¸o ço tµi chÝnh chñ yÕu cña doanh nghiÖp lµ B¶ng C©n §èi KÕ
To¸n vµ B¸o Ço KÕt Qu¶ Kinh Doanh.
1.1. B¶ng C©n §èi KÕ To¸n:
B¶ng C©n §èi KÕ To¸n lµ mét b¸o ço tµi chÝnh chñ yÕu, ph¶n
¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh tµi s¶n cña doanh nghiÖp theo hai çch ®¸nh
gi¸: Tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o ço.
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cã kÕt cÊu ngang,
theo h×nh thøc nµy, b¶ng ®îc chia thµnh hai bªn: bªn tr¸i ph¶n ¸nh tµi
s¶n, bªn ph¶i ph¶n ¸nh nguån vèn, hoÆc cã thÓ cã kÕt cÊu däc ,
nghÜa lµ gåm hai phÇn: phÇn tµi s¶n vµ phÇn nguån vèn.
PhÇn Tµi s¶n ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ cña Tµi s¶n hiÖn cã cña
doanh nghiÖp, bao gåm Tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n h¹n (lo¹i A) vµ
Tµi s¶n cè ®Þnh & ®Çu t dµi h¹n (lo¹i B). Mçi lo¹i l¹i ®îc bao gåm
nhiÒu chØ tiªu kh¸c nhau ®îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù phï hîp víi
yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lÝ trong tõng giai ®o¹n. XÐt vÒ mÆt kinh
tÕ, çc chØ tiªu thuéc phÇn tµi s¶n cña B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶n
¸nh vèn hiÖn cã cña doanh nghiÖp ë thêi ®iÓm lËp b¸o ço; Cßn xÐt
vÒ mÆt ph¸p lÝ, nã ph¶n ¸nh vèn thuéc quyÒn së h÷u vµ qu¶n lÝ cña
doanh nghiÖp.
PhÇn nguån vèn ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh cña tµi s¶n, bao
gåm nî ph¶i tr¶ (lo¹i A) vµ nguån vèn chñ së h÷u (lo¹i B). Mçi lo¹i A vµ
B l¹i bao gåm çc chØ tiªu kh¸c nhau vµ còng ®îc s¾p xÕp theo mét
tr×nh tù thÝch hîp víi yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lÝ. XÐt vÒ mÆt kinh
tÕ, çc chØ tiªu thuéc phÇn nguån vèn cña B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
ph¶n ¸nh çc nguån h×nh thµnh cña tµi s¶n hiÖn cã cña doanh
nghiÖp; Cßn xÐt vÒ ph¬ng diÖn ph¸p lÝ, çc chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh
tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ cña doanh nghiÖp ®èi víi çc ®èi tîng ®Çu t vèn
(nhµ níc, ng©n hµng, cæ ®«ng...) còng nh ®èi víi kh¸ch hµng th«ng
Trang 24

qua c«ng nî ph¶i tr¶. Qua nghiªn cøu kÕt cÊu cña B¶ng c©n ®èi kÕ
to¸n ta thÊy B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cã çc ®Æc ®iÓm sau ®©y:
• Çc chØ tiªu ®îc ph¶n ¸nh díi h×nh th¸i gi¸ trÞ cho nªn ngêi ta cã
thÓ tæng hîp ®îc toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm
nhÊt ®Þnh, tõ ®ã cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp th«ng qua çc chØ tiªu ®ã.
• Thêi ®iÓm ®Ó ph¶n ¶nh çc chØ tiªu trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
lµ ®Çu n¨m vµ cuèi k×, do ®ã cho phÐp ta nghiªn cøu ®îc sù biÕn
®éng cña tµi s¶n còng nh cña nguån vèn gi÷a çc k× kÕ to¸n.
• B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®îc chia lµm hai phÇn (cã thÓ kÕt cÊu
theo kiÓu hai bªn hoÆc mét bªn) lµ phÇn “Tµi s¶n” vµ phÇn “Nguån
vèn”, tæng gi¸ trÞ Tµi s¶n lu«n b»ng tæng gi¸ trÞ Nguån vèn. NÕu cô
thÓ ho¸ quan hÖ c©n ®èi nãi trªn, ta cã:
Tæng tµi s¶n = Tæng nguån vèn
hoÆc lµ
Tµi s¶n lu ®éng + Tµi s¶n cè ®Þnh = Nî ph¶i tr¶ + Nguån vèn chñ
së h÷u
vµ ®Çu t ng¾n h¹n vµ ®Çu t dµi h¹n
Qua çc quan hÖ c©n ®èi nãi trªn còng cho phÐp ta thÊy ®îc s¬
bé vÒ thùc tr¹ng t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
Trang 25

B¶ng C©n §èi KÕ To¸n mÉu B01- DN cã d¹ng nh sau:
Tµi s¶n nguån vèn
A. Tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n
h¹n
A. Nî ph¶i tr¶
I. TiÒn I. Nî ng¾n h¹n
II. Çc kho¶n ®Çu t Tµi ChÝnh ng¾n
h¹n
II. Nî dµi h¹n
III. Çc kho¶n ph¶i thu III. Nî kh¸c
IV. Hµng tån kho
V. Tµi s¶n lu ®éng kh¸c
B. Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t dµi h¹n B. Nguån vèn chñ së h÷u
I. Tµi s¶n cè ®Þnh I. Nguån vèn – quü
II. Çc kho¶n ®Çu t tµi chÝnh dµi h¹n II. Nguån kinh phÝ
III. Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang
IV. Çc kho¶n kÝ quü kÝ cîc dµi h¹n
tæng tµi s¶n tæng nguån vèn
1.2. B¸o Ço KÕt Qu¶ Kinh Doanh.
B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh lµ b¸o ço tµi chÝnh tæng hîp, ph¶n
¸nh t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh còng nh t×nh h×nh thùc
hiÖn tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi Nhµ Níc trong
mét k× kÕ to¸n.
Th«ng qua çc chØ tiªu trªn B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
cã thÓ kiÓm tra, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ hoÆch,
dù ®o¸n chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ vèn, doanh thu s¶n phÈm vËt t hµng ho¸
®· tiªu thô, t×nh h×nh chi phÝ, thu nhËp cña ho¹t ®éng kh¸c vµ kÕt
qu¶ kinh doanh sau mét k× kÕ to¸n.
Trang 26

Th«ng qua sè liÖu trªn B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cã
thÓ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña doanh
nghiÖp ®èi víi nhµ níc vÒ çc kho¶n thuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép kh¸c.
§ång thêi th«ng qua B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh ngêi ta cßn cã
thÓ ®¸nh gi¸ xu híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp qua çc k× kh¸c
nhau.
B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh gåm 3 phÇn sau:
• PhÇn I : L·i, lç.
• PhÇn II : T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc.
• PhÇn III : ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ, ®îc hoµn l¹i, ®îc miÔn
gi¶m.
1.3. Nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt kh¸c phôc vô cho viÖc ph©n tÝch t×nh
h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Ph©n tÝch tµi chÝnh cã môc tiªu ®i tíi dù ®o¸n tµi chÝnh, dù ®o¸n
kÕt qu¶ t¬ng lai cña doanh nghiÖp, trªn c¬ së ®ã mµ ®a ra ®îc nh÷ng
quyÕt ®Þnh phï hîp. ChÝnh v× thÕ cho nªn ngoµi viÖc nghiªn cøu
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh, B¸o ço lu chuyÓn
tiÒn tÖ, ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× cßn
cÇn ph¶i tËp hîp ®Çy ®ñ çc th«ng tin liªn quan ®Õn t×nh h×nh tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp, nh çc th«ng tin chung vÒ kinh tÕ, tiÒn tÖ,
thuÕ kho¸ cña quèc gia vµ quèc tÕ, çc th«ng tin vÒ ngµnh kinh tÕ,
çc th«ng tin vÒ ph¸p lÝ, vÒ kinh tÕ ®èi víi doanh nghiÖp.
MÆt kh¸c sù tån t¹i ph¸t triÓn còng nh qu¸ tr×nh suy tho¸i cña
doanh nghiÖp phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè : cã nh÷ng yÕu tè bªn
trong vµ yÕu tè bªn ngoµi, cã nh÷ng yÕu tè chñ quan vµ yÕu tè kh¸ch
quan. Çc yÕu tè bªn trong bao gåm nh÷ng yÕu tè thuéc vÒ tæ chøc
doanh nghiÖp, ngµnh s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp kinh doanh, quy
Trang 27

tr×nh c«ng nghÖ, n¨ng lùc cña lao ®éng...Cßn çc yÕu tè bªn ngoµi cã
thÓ lµ sù t¨ng trëng kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ, tiÕn bé khoa häc kÜ
thuËt, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch thuÕ...ViÖc thu thËp vµ nghiªn
cøu ®Çy ®ñ çc tµi liÖu vµ çc yÕu tè kÓ trªn lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi
gióp cho viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp ®îc xem xÐt mét
çch triÖt ®Ó vµ toµn diÖn nhÊt.
2. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch.
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc sö dông nhiÒu nhÊt lµ ph-
¬ng ph¸p so s¸nh. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh xu híng ph¸t
triÓn vµ møc ®é biÕn ®éng cña çc chØ tiªu kinh tÕ. §Ó cã thÓ tiÕn
hµnh so s¸nh gi÷a çc sè liÖu víi nhau, ®ßi hái ngêi ph©n tÝch ph¶i
gi¶i quyÕt ®îc bèn vÊn ®Ò lµ:
Mét lµ, ph¶i thiÕt lËp çc tiªu chuÈn so s¸nh. Tiªu chuÈn so s¸nh ë
®©y lµ chØ tiªu ®îc chän lµm c¨n cø so s¸nh (thêng lµ sè liÖu k× gèc).
Tuú theo yªu cÇu cña ph©n tÝch mµ chän çc c¨n cø hoÆc k× gèc
thÝch hîp. Khi nghiªn cøu vÒ tèc ®é t¨ng trëng th× k× gèc ®îc chän
lµm c¨n cø so s¸nh lµ tµi liÖu cña n¨m tríc. HoÆc lµ ®Ó xem xÐt kÕt
qu¶ ®¹t ®îc cña doanh nghiÖp víi ®¬n vÞ kh¸c th× k× gèc ®îc chän lµ
tiªu chuÈn trung b×nh cña çc doanh nghiÖp trong cïng ngµnh kinh
doanh....
Hai lµ, gi÷a çc chØ tiªu kinh tÕ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh so s¸nh ®îc.
§iÒu kiÖn cã thÓ so s¸nh ®îc gi÷a çc chØ tiªu kinh tÕ ph¶i ®îc quan
t©m c¶ vÒ kh«ng gian lÉn thêi gian, cã nghÜa lµ çc chØ tiªu kinh tÕ
®îc lùa chän ®Ó so s¸nh ph¶i ph¶n ¸nh cïng mét néi dung kinh tÕ, cã
cïng ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n, cã cïng ®¬n vÞ tÝnh. Ngoµi ra, çc chØ tiªu
®ã ph¶i ®îc quy ®æi vÒ cïng mét quy m« ho¹t ®éng víi çc ®iÒu kiÖn
kinh doanh t¬ng tù nhau.
Trang 28

Ba lµ, ph¶i x¸c ®Þnh râ môc tiªu so s¸nh lµ g×. Qu¸ tr×nh so s¸nh
gi÷a çc chØ tiªu ®îc thÓ hiÖn díi ba h×nh th¸i lµ sè tuyÖt ®èi, sè t¬ng
®èi vµ sè b×nh qu©n. Mçi mét h×nh th¸i øng víi mét môc tiªu so s¸nh t-
¬ng øng. NÕu nh so s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi ph¶n ¸nh biÕn ®éng vÒ
mÆt quy m« hoÆc khèi lîng cña çc chØ tiªu ph©n tÝch, th× so s¸nh
b»ng sè t¬ng ®èi ph¶n ¸nh mèi quan hÖ tØ lÖ, kÕt cÊu cña tõng chØ
tiªu trong tæng thÓ, hoÆc biÕn ®éng vÒ mÆt tèc ®é cña chØ tiªu
®ang xem xÐt gi÷a çc k× víi nhau.Trong khi ®ã viÖc sö dông sè b×nh
qu©n sÏ cho thÊy tÝnh phæ biÕn cña chØ tiªu ph©n tÝch.
Bèn lµ, çc chØ tiªu kinh tÕ cã thÓ ®îc ph©n tÝch theo chiÒu däc
hoÆc ph©n tÝch theo chiÒu ngang. Ph©n tÝch theo chiÒu däc lµ qu¸
tr×nh so s¸nh, x¸c ®Þnh çc tØ lÖ, quan hÖ t¬ng quan gi÷a çc d÷
kiÖn trªn b¸o ço tµi chÝnh cña k× hiÖn hµnh. Cßn qu¸ tr×nh so s¸nh,
x¸c ®Þnh tØ lÖ vµ chiÒu híng t¨ng gi¶m cña çc d÷ kiÖn trªn b¸o ço
tµi chÝnh cña nhiÒu k× kh¸c nhau ®îc gäi lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch theo
chiÒu ngang. Ph©n tÝch theo chiÒu ngang cã thÓ ¶nh hëng bëi l¹m
ph¸t, v× vËy kÕt qu¶ chØ cã ý nghÜa khi ngêi ph©n tÝch lo¹i trõ ¶nh h-
ëng cña biÕn ®éng gi¸.
Ngoµi ph¬ng ph¸p so s¸nh, ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
cßn ®îc thùc hiÖn bëi çc ph¬ng ph¸p kh¸c nh : ph¬ng ph¸p thay thÕ
liªn hoµn, ph¬ng ph¸p sè chªnh lÖch, ph¬ng ph¸p c©n ®èi, ph¬ng ph¸p
dïng biÓu, s¬ ®å ph©n tÝch, ph¬ng ph¸p chØ sè... ViÖc kÕt hîp sö
dông nhiÒu ph¬ng ph¸p sÏ cho kÕt qu¶ ph©n tÝch kh¸ch quan vµ
chÝnh x¸c.
Trang 29

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña
c«ng ty cæ phÇn ®Çu t & x©y dùng 646
I. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T & X©y Dùng 646.
1. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T&
X©y Dùng 646.
Çc doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®· vµ ®ang ®ãng gãp vai
trß ngµy cµng quan träng trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc,
t¹o nhiÒu viÖc lµm vµ cña c¶i cho x· héi. Trong nhiÒu n¨m qua, §¶ng
vµ Nhµ Níc ®· ®Ò ra nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi ®Ó çc doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ bÒn
v÷ng h¬n. HiÖn nay ë níc ta cã 6 lo¹i h×nh doanh nghiÖp chÝnh lµ :
c«ng ty TNHH, c«ng ty t nh©n, c«ng ty hîp danh, c«ng ty cæ phÇn,
c«ng ty Nhµ Níc vµ Hîp T¸c X·. Trong ®ã lo¹i h×nh doanh nghiÖp c«ng
ty cæ phÇn ®ang dÇn chiÕm u thÕ vµ trë nªn phæ biÕn. Kh«ng riªng
g× ë níc ta mµ trªn ThÕ Giíi lo¹i h×nh c«ng ty cæ phÇn còng ®· ph¸t
triÓn rÊt m¹nh mÏ, çc c«ng ty lín nh Sony, Microsoft, General
Electronic...®Òu lµ c«ng ty cæ phÇn. Së dÜ nh vËy lµ do lo¹i h×nh
c«ng ty cæ phÇn cã nhiÒu u ®iÓm h¬n çc lo¹i h×nh c«ng ty kh¸c. Tríc
hÕt mét c«ng ty nÕu ®îc thµnh lËp díi d¹ng c«ng ty cæ phÇn sÏ cã kh¶
n¨ng thu hót ®îc rÊt nhiÒu çc nhµ ®Çu t. Ngoµi ph¬ng thøc huy ®éng
vèn phæ th«ng nh çc c«ng ty kh¸c lµ liªn doanh, liªn kÕt, vay nî, c«ng
ty cæ phÇn cßn ®îc phÐp ph¸t hµnh çc lo¹i chøng kho¸n ra thÞ trêng
nh»m huy ®éng vèn. §©y lµ kªnh huy ®éng vèn rÊt hiÖu qu¶ chØ cã ë
c«ng ty cæ phÇn. Ngoµi ra sù t¸ch biÖt gi÷a quyÒn së h÷u vµ quyÒn
qu¶n lÝ ®· mang l¹i cho lo¹i h×nh c«ng ty cæ phÇn mét thêi gian ho¹t
Trang 30

®éng ®¬c xem nh lµ vÜnh viÔn. ThËm chÝ ngay c¶ khi çc nhµ qu¶n
lÝ c«ng ty bÞ b·i nhiÖm, tõ nhiÖm, hoÆc lµ çc cæ ®«ng rót vèn gãp
cña m×nh ra khái c«ng ty b»ng çch b¸n çc cæ phÇn cña m×nh cho
nh÷ng nhµ ®Çu t kh¸c th× vÉn kh«ng lµm gi¸n ®o¹n ho¹t ®éng cña
c«ng ty. MÆt kh¸c, kh«ng gièng nh çc lo¹i h×nh c«ng ty hîp danh hay
c«ng ty t nh©n, c«ng ty cæ phÇn chØ cã tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trªn
phÇn vèn kinh doanh cña m×nh, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ çc cæ ®«ng
sÏ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm ç nh©n tríc nghÜa vô tµi chÝnh cña c«ng
ty. NÕu c«ng ty bÞ ph¸ s¶n th× kh«ng ai ®îc quyÒn yªu cÇu liªn ®íi çc
tµi s¶n riªng cña çc cæ ®«ng cña nã ®èi víi çc nghÜa vô tr¶ nî cña
c«ng ty.
N»m trong xu thÕ ph¸t triÓn chung Êy, ngµy 20/7/2001, C«ng Ty
Cæ PhÇn §Çu T vµ X©y Dùng C«ng Tr×nh 646 ®· ®îc thµnh lËp víi
vèn ®iÒu lÖ lµ 6.000.000.000 ®ång, ho¹t ®éng theo giÊy chøng nhËn
§¨ng KÝ Kinh Doanh sè : 0103000465 do së KÕ HoÆch vµ §Çu T -
UBND thµnh phè Hµ Néi cÊp ngµy 08/8/2001. C«ng ty cã trô së chÝnh
t¹i sè 9- ng¸ch 88/1- ®êng Vâ ThÞ S¸u- Phêng Thanh Nhµn- QuËn Hai
Bµ Trng – HN. Tªn giao dÞch tiÕng Anh lµ Investment and
construction no 646 joint- stock company, viÕt t¾t lµ 646 J.S.C. C«ng
ty cæ phÇn ®Çu t vµ x©y dùng c«ng tr×nh 646 ®îc thµnh lËp nh»m
môc ®Ých kinh doanh çc ngµnh nghÒ sau:
• X©y dùng d©n dông, c«ng nghiÖp ( ®Çu t, x©y dùng çc khu
d©n c, ®« thÞ, khu kinh tÕ vµ khu c«ng nghiÖp tËp trung).
• X©y dùng çc c«ng tr×nh giao th«ng, thuû lîi.
• Bu«n b¸n, cho thuª m¸y mãc, thiÕt bÞ x©y dùng.
• Bu«n b¸n hµng t liÖu s¶n xuÊt, t liªu tiªu dïng.
Trang 31

HiÖn nay, c«ng ty cã mét ®éi ngò çn bé kÜ thuËt giµu kinh
nghiÖm, c«ng nh©n kÜ thuËt, thî chuyªn m«n lµnh nghÒ vµ çc trang
thiÕt bÞ m¸y mãc chuyªn dïng ®Ó thùc hiÖn viÖc x©y l¾p çc c«ng
tr×nh, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc x©y dùng c«ng nghiÖp, d©n dông,
x©y dùng çc c«ng tr×nh giao th«ng, thuû lîi víi yªu cÇu chÊt lîng kÜ
thuËt cao.
Lµ mét c«ng ty míi thµnh lËp, tríc m¾t cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ
vèn, vÒ nh©n sù, vÒ tæ chøc qu¶n lÝ, nhng trong 4 n¨m ho¹t ®éng
võa qua c«ng ty Cæ phÇn ®Çu t vµ x©y dùng c«ng tr×nh 646 lu«n
®Æt chÊt lîng vµ tiÕn ®é thi c«ng ë vÞ trÝ hµng ®Çu trong chiÕn lîc
ph¸t triÓn cña m×nh.
2. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lÝ cña c«ng ty:
S¬ ®å tãm t¾t c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty :
Trang 32
Héi §ång Qu¶n trÞ
Ban Gi¸m §èc
Phßng
Hµnh
ChÝnh
Phßng
KÕ To¸n
Tµi
Phßng
KÕ Ho¹ch
KÜ ThuËt
QLDA
H¹ tÇng
§éi
XDCT 1
§éi
XDCT 2
§éi
XDCT 3
§éi
XDCT 4
Phßng
TB- VT
§éi
XDCT5

Theo s¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty th× Héi ®ång qu¶n trÞ
lµ c¬ quan qu¶n lÝ cao nhÊt cña c«ng ty do §¹i héi §ång cæ ®«ng bÇu
ra. H§QT cã toµn quyÒn nh©n danh c«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh mäi vÊn
®Ò liªn quan ®Õn môc ®Ých, quyÒn lîi cña c«ng ty, trõ nh÷ng vÊn ®Ò
thuéc thÈm quyÒn cña §¹i héi §ång cæ ®«ng. Sau ®©y lµ mét sè
quyÒn vµ nghÜa vô cña H§QT:
•QuyÕt ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng ty.
•KiÕn nghÞ lo¹i cæ phiÕu vµ tæng sè cæ phiÕu ®îc quyÒn chµo
b¸n cña tõng lo¹i .
•QuyÕt ®Þnh chµo b¸n cæ phÇn míi trong ph¹m vi sè cæ phÇn
®îc quyÒn chµo b¸n cña tõng lo¹i; quyÕt ®Þnh huy ®éng thªm vèn
theo h×nh thøc kh¸c.
•QuyÕt ®Þnh ph¬ng ¸n ®Çu t.
•QuyÕt ®Þnh gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng, tiÕp thÞ vµ c«ng
nghÖ; th«ng qua hîp ®ång mua, b¸n, cho vay vµ hîp ®ång kh¸c cã gi¸
trÞ b»ng hoÆc lín h¬n 50% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n ®îc ghi trong sæ kÕ
to¸n cña c«ng ty.
•Bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, çch chøc Gi¸m ®èc vµ çn bé qu¶n lÝ
quan träng kh¸c cña c«ng ty; quyÕt ®Þnh møc l¬ng vµ lîi Ých cña çn
bé qu¶n lÝ ®ã.
Trang 33

•QuyÕt ®Þnh c¬ cÊu tæ chøc, quy chÕ qu¶n lÝ néi bé c«ng ty,
quyÕt ®Þnh thµnh lËp c«ng ty con, lËp chi nh¸nh v¨n phßng ®¹i diÖn
vµ viÖc gãp vèn mua cæ phÇn cña doanh nghiÖp kh¸c.
•Tr×nh quyÕt to¸n tµi chÝnh hµng n¨m lªn §¹i héi §ång cæ ®«ng.
•QuyÕt ®Þnh gi¸ chµo b¸n cæ phÇn vµ tr¸i phiÕu cña c«ng ty;
®Þnh gi¸ tµi s¶n gãp vèn kh«ng ph¶i lµ tiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ tù do
chuyÓn ®æi, vµng.
•KiÕn nghÞ viÖc tæ chøc l¹i hoÆc gi¶i thÓ c«ng ty.
•Thµnh viªn H§QT cã quyÒn yªu cÇu Gi¸m ®èc, Phã gi¸m ®èc
®iÒu hµnh c«ng ty, çn bé qu¶n lÝ çc ®¬n vÞ kh¸c trong c«ng ty cung
cÊp th«ng tin vµ tµi liÖu vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, ho¹t ®éng kinh
doanh cña c«ng ty vµ çc ®¬n vÞ trong c«ng ty.
•ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc §¹i héi §ång cæ ®«ng vÒ nh÷ng s¹i ph¹m
trong qu¶n lÝ, vi ph¹m ®iÒu lÖ, vi ph¹m ph¸p luËt, g©y thiÖt h¹i cho
c«ng ty.
Gi¸m ®èc c«ng ty do H§QT bæ nhiÖm, lµ ngêi ®iÒu hµnh ho¹t
®éng hµng ngµy cña c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc H§QT vÒ viÖc
thùc hiÖn çc quyÒn vµ nhiÖm vô ®îc giao. Gi¸m ®èc c«ng ty cã
quyÒn vµ nghÜa vô sau:
•QuyÕt ®Þnh vÒ tÊt c¶ çc vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng
hµng ngµy cña c«ng ty.
•Tæ chøc thùc hiÖn çc quyÕt ®Þnh cña H§QT.
•Tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh vÒ ph¬ng ¸n ®Çu t cña
c«ng ty.
•KiÕn nghÞ ph¬ng ¸n bè trÝ c¬ cÊu tæ chøc, quy chÕ qu¶n lÝ néi
bé c«ng ty.
Trang 34

Ngoµi ra, Gi¸m §èc c«ng ty cßn cã mét sè quyÒn vµ nghÜa vô
kh¸c ®îc quy ®Þnh cô thÓ trong ®iÒu lÖ c«ng ty.
Bªn c¹nh H§QT vµ ban Gi¸m §èc c«ng ty, trong c¬ cÊu tæ chøc
cña c«ng ty cßn bao gåm: phßng Hµnh ChÝnh Tæng Hîp; phßng KÕ
To¸n Tµi ChÝnh; phßng KÕ HoÆch Kü ThuËt; phßng ThiÕt BÞ VËt T;
Bé phËn Chñ NhiÖm c«ng tr×nh; çc ®éi thi c«ng c«ng tr×nh... TÊt c¶
çc phßng ban nµy chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña gi¸m ®èc, tù triÓn
khai tiÕn hµnh çc c«ng viÖc ®îc giao còng nh cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp
chÆt chÏ víi nhau trong viÖc gi¶i quyÕt çc c«ng viÖc chung.
3. Tæ chøc bé m¸y KÕ To¸n vµ h×nh thøc KÕ To¸n ¸p dông cña c«ng ty:
Do C«ng Ty Cæ PhÇn §Çu T Vµ X©y Dng C«ng Tr×nh 646 lµ
mét ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p nªn ®Þa bµn kinh doanh s¶n xuÊt
cña c«ng ty lµ rÊt réng lín. Cïng mét thêi ®iÓm, c«ng ty cã thÓ tiÕn
hµnh thi c«ng trªn ®Þa bµn Hµ Néi, B¾c Giang, Lµo Cai, Th¸i Nguyªn,
§µ N½ng... ChÝnh v× thÕ viÖc theo dâi vµ h¹nh to¸n çc nghiÖp vô
kinh tÕ ph¸t sinh lµ rÊt khã kh¨n. §Ó kh¾c phôc vÊn ®Ò nµy, c«ng ty
®· lùa chän m« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ph©n t¸n víi s¬ ®å nh
sau:
Trang 35

Theo m« h×nh nµy, bé m¸y KÕ To¸n cña c«ng ty ®îc tæ chøc bao
gåm phßng KÕ To¸n t¹i v¨n phßng c«ng ty(trô së chÝnh) vµ bé phËn
KÕ To¸n ë phßng ThiÕt BÞ- VËt T ®îc phÐp h¹ch to¸n ®éc lËp. Phßng
KÕ To¸n t¹i trô së chÝnh cña c«ng ty cã nhiÖm vô tæng hîp tµi liÖu kÕ
to¸n göi lªn tõ çc phßng ban chøc n¨ng kh¸c nh bé phËn m¸y thiÕt bÞ,
bé phËn Chñ NhiÖm c«ng tr×nh, phßng Hµnh ChÝnh Tæng Hîp,
phßng KÕ Ho¹ch KÜ ThuËt, çc ®éi thi c«ng c«ng tr×nh ... sau ®ã tiÕn
hµnh ghi chÐp çc nghiÖp vô nµy vµ lËp b¸o ço tµi chÝnh. §ång thêi
phßng KÕ To¸n cña c«ng ty cßn cã tr¸ch nhiÖm híng dÉn h¹ch to¸n
cho bé phËn KÕ To¸n phßng TB- VT, gióp ban KiÓm So¸t, ban Gi¸m
§èc tiÕn hµnh c«ng t¸c kiÓm tra KÕ To¸n, Tµi ChÝnh ë çc bé phËn
Trang 36
KÕ to¸n trëng
Bé phËn tµi chÝnh Bé phËn kÕ to¸n çc
ho¹t ®éng chung
Bé phËn tæng
hîp kiÓm tra
Bé phËn kÕ
to¸n phßng TB-
KÕ to¸n vËt
t hµng ho¸
KÕ to¸n
thanh to¸n
KÕ to¸n m¸y
thi c«ng

kh¸c cña c«ng ty. KÕ to¸n phßng ThiÕt BÞ VËt T cã nhiÖm vô thùc
hiÖn çc nghiÖp vô kÕ to¸n t¬ng ®èi hoµn chØnh theo sù ph©n cÊp
cña phßng kÕ to¸n: h¹ch to¸n ban ®Çu, h¹ch to¸n tæng hîp, h¹ch to¸n
chi tiÕt çc nghiÖp vô kÕ to¸n ë bé phËn m×nh, lËp b¸o ço tµi chÝnh
theo quy ®Þnh göi phßng KÕ To¸n t¹i trô së chÝnh cña c«ng ty.
C«ng ty Cæ PhÇn §Çu T & X©y Dùng C«ng Tr×nh 646 sö dông
h×nh thøc kÕ to¸n NhËt KÝ Chung. Theo h×nh thøc nµy, sæ NhËt KÝ
Chung lµ sæ kÕ to¸n c¨n b¶n ®Ó ghi chÐp çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t
sinh theo thø tù thêi gian vµ theo néi dung kinh tÕ cña nghiÖp vô ph¸t
sinh. Sè liÖu cña sæ NhËt KÝ Chung sÏ ®îc sö dông ®Ó ghi vµo Sæ
Çi.
Sau ®©y lµ S¬ ®å tr×nh tù h¹ch to¸n cña h×nh thøc NhËt KÝ
Chung :
Trang 37
Chøng tõ gèc
hoÆc b¶ng
tæng hîp
chøng tõ.
Sæ quü Sæ chi
tiÕt
NhËt kÝ chuyªn
dïng
NhËt kÝ
chung
Sæ çi
B¶ng
tæng hîp
chi tiÕt

Ghi chó: Ghi hµng th¸ng
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu kiÓm tra
Tr×nh tù h¹ch to¸n :
• Hµng ngµy kÕ to¸n çc nghiÖp vô c¨n cø vµo çc chøng tõ gèc ghi
çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµo sæ NhËt KÝ Chung theo thø tù
thêi gian.
• Nh÷ng nghiÖp vô kinh tÕ cÇn tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt (nh nghiÖp
vô tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng) th× ®ång thêi víi viÖc ghi
NhËt KÝ Chung, kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ghi vµo çc sæ KÕ To¸n Chi
TiÕt.
• Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sèn liÖu cña NhËt KÝ Chung ®Ó ghi Sæ Çi.
• Cuèi th¸ng céng sæ KÕ To¸n Chi TiÕt ®Ó lËp B¶ng Tæng Hîp Chi
TiÕt cña tõng tµi kho¶n, ®èi chiÕu sè liÖu ë Sæ Çi víi B¶ng Tæng
Hîp Chi TiÕt vµ ®èi chiÕu sè tiÒn ë sæ quü víi sè liÖu tµi kho¶n
tiÒn mÆt ë Sæ Çi. C¨n cø vµo sè liÖu ë Sæ Çi ®Ó lËp B¶ng C©n
§èi Sè Ph¸t Sinh. C¨n cø vµo sè liÖu ë B¶ng C©n §èi ®Ó ®èi
chiÕu sè ph¸t sinh ë B¶ng Tæng Hîp çc sæ chi tiÕt ®Ó lËp çc B¸o
Ço Tµi ChÝnh.
Trang 38
B¶ng c©n
®èi sè
ph¸t sinh
B¸o ço tµi
chÝnh

II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty.
Trong sè nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp th× th«ng tin vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ nh÷ng
th«ng tin ®îc nhµ qu¶n lÝ quan t©m hµng ®Çu. T×nh h×nh tµi chÝnh
doanh nghiÖp lµnh m¹nh vµ æn ®Þnh lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó mét
doanh nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Tríc tiªn nhµ qu¶n lÝ cÇn th«ng tin
vÒ sù biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®Ó
ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh vÒ quy m«, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh
doanh, xem xÐt cã cÇn ph¶i ®iÒu chØnh l¹i c¬ cÊu tµi s¶n kh«ng, cÇn
mua s¾m thªm m¸y mãc thiÕt bÞ hay t¨ng dù tr÷ nguyªn vËt liÖu s¶n
xuÊt...Song song víi th«ng tin vÒ sù biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ
tµi s¶n, nh÷ng th«ng tin vÒ nguån vèn cña c«ng ty sÏ chØ râ kh¶ n¨ng
tù chñ vÒ tµi chÝnh cña c«ng ty, khuyÕn ço c«ng ty nªn cã nh÷ng
chÝnh s¸ch tµi trî nh thÕ nµo, cÇn t¨ng vay nî hay ph¸t huy vai trß cña
vèn chñ së h÷u ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
®em l¹i kÕt qu¶ tèi ®a. Quan träng h¬n c¶ lµ nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh
h×nh c«ng nî cña c«ng ty. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp, ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng doanh nghiÖp bÞ çc chñ nî yªu
cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n do mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, nhµ qu¶n trÞ lu«n
quan t©m ®Õn çc kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp, tõ ®ã
®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Ó xö lÝ çc kho¶n nî qu¸ h¹n, tíi h¹n, h¹n
chÕ tèi ®a nh÷ng kho¶n nî nÇn d©y da khã ®ßi g©y thiÖt h¹i cho c«ng
ty. MÆt kh¸c, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, hiÖu qu¶ kinh
doanh lu«n lµ mèi quan t©m thêng trùc víi bÊt k× mét doanh nghiÖp
nµo. Nhµ qu¶n lÝ cÇn th«ng tin vÒ hiÖu qu¶ sö dông çc lo¹i nguån
lùc, kÕt qu¶ thu ®îc cuèi cïng lµ cao hay thÊp, chiÒu híng ph¸t triÓn
nh thÕ nµo ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh kÞp thêi
nh»m tèi thiÓu ho¸ chi phÝ vµ tèi ®a ho¸ kÕt qu¶ thu ®îc.
Trang 39

Ngoµi çc th«ng tin trªn, nhµ qu¶n lÝ cßn cÇn rÊt nhiÒu th«ng tin
kh¸c n÷a ®Ó ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c liªn quan ®Õn t×nh
h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, khèi lîng th«ng tin tµi chÝnh
cÇn ph©n tÝch qu¸ nhiÒu, nhËn thøc cña çn bé kÕ to¸n ë mçi c«ng ty
l¹i kh¸c nhau, cho nªn néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh cña c«ng ty Cæ
phÇn ®Çu t vµ x©y dùng c«ng tr×nh 646 chØ ®îc triÓn khai theo 4
néi dung nhá lµ:
• Ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ tµi s¶n.
• Ph©n tÝch c¬ cÊu ph©n bæ vµ sù biÕn ®éng cña nguån vèn.
• Ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n c«ng nî
cña c«ng ty.
• Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty.
Sau ®©y chóng ta sÏ ®i s©u xem xÐt chi tiÕt tõng néi dung nµy:
1. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ c¬ cÊu ph©n bæ tµi s¶n.
1.1. Ph¬ng ph¸p vµ néi dung ph©n tÝch.
§Ó n¾m b¾t ®îc mét çch ®Çy ®ñ thùc tr¹ng tµi chÝnh còng nh
t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cña c«ng ty, cÇn thiÕt ph¶i ®i s©u xem xÐt
çc mèi quan hÖ vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña çc kho¶n môc trong
B¶ng C©n §èi KÕ To¸n nãi chung vµ cña phÇn Tµi S¶n nãi riªng.
Tæng sè Tµi S¶n cña c«ng ty bao gåm hai lo¹i lµ Tµi S¶n Lu §éng vµ
Tµi S¶n Cè §Þnh. Tµi s¶n nhiÒu hay Ýt, t¨ng hay gi¶m, ph©n bæ cho
tõng kh©u tõng giai ®o¹n hîp lÝ hay kh«ng sÏ ¶nh hëng lín ®Õn kÕt
qu¶ kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch
sù biÕn ®éng vµ t×nh h×nh ph©n bæ tµi s¶n lµ ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh
h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n, t×nh h×nh ph©n bæ tµi s¶n nh thÕ nµo ®Ó tõ
®ã ®¸nh gi¸ viÖc sö dông vèn cña doanh nghiÖp cã hîp lÝ hay kh«ng.
Trang 40

Víi ý nghÜa quan träng nh vËy cho nªn bé phËn kÕ to¸n cña c«ng ty
®· sö dông ph¬ng ph¸p so s¸nh theo chiÒu ngang vµ chiÒu däc ®Ó
ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ tµi s¶n cña c«ng
ty theo nh÷ng néi dung cô thÓ sau:
Thø nhÊt, xem xÐt sù biÕn ®éng cña tæng tµi s¶n còng nh tõng
lo¹i tµi s¶n th«ng qua viÖc so s¸nh gi÷a n¨m tríc so víi n¨m sau c¶ vÒ
sè tuyÖt ®èi lÉn sè t¬ng ®èi cña tæng sè tµi s¶n còng nh chi tiÕt ®èi
víi tõng lo¹i tµi s¶n. Qua ®ã thÊy ®îc sù biÕn ®éng vÒ quy m« kinh
doanh, n¨ng lùc kinh doanh cña c«ng ty.
Thø hai, xem xÐt c¬ cÊu vèn cã hîp lÝ kh«ng? c¬ cÊu vèn ®ã t¸c
®éng nh thÕ nµo ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh vµ cã phï hîp víi tÝnh
chÊt ngµnh nghÒ kinh doanh cña c«ng ty hay kh«ng? TÊt c¶ ®îc xem
xÐt th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh tØ träng cña tõng lo¹i tµi s¶n trong tæng
tµi s¶n, ®ång thêi so s¸nh tØ träng tõng lo¹i gi÷a n¨m tríc so víi n¨m
sau ®Ó thÊy ®îc sù biÕn ®éng cña c¬ cÊu vèn.
Thùc hiÖn hai néi dung trªn, bé phËn kÕ to¸n cña c«ng ty ®· lËp
B¶ng ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ t×nh h×nh ph©n bæ tµi s¶n theo
mÉu sau:
Trang 41

B¶ng 2.1. B¶ng ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ t×nh h×nh ph©n bæ vèn
(®¬n vÞ: ®ång)
ChØ tiªu
§Çu n¨m Cuèi k× T¨ng gi¶m
ST TT% ST TT% ST TL% TT%
A.TSL§ & §TNH 11189521869 69,4 19260125572 83,6 8070603703 72,1 14,2
I. TiÒn 2292757149 20,5 5369149139 27,9 3076391990 134,2 7,4
II.CK §TTCNH 0 0 0 0 0 _ 0
III.CK ph¶i thu 645053534 5,8 6453110132 33,5 5808056598 900,4 27,7
IV.Hµng tån kho 8187317856 73,2 7369506673 38,3 -817811183 -9,9 -34,9
V.TSL§# 64393330 0,5 68359628 0,3 3966298 6,2 -0,2
B.TSC§ & §TDH 4924842994 30,6 3774931157 16,4 -1149911837 -23,3 -14,2
I.TSC§ 4924842994 100 3751472738 99,4 -1173370256 -23,8 -0,6
II.§TTCDH 0 0 0 0 0 _ 0
III.CFXDCBDD 0 0 23458419 0,6 23458419 _ 0,6
IV. KÝ quü kÝ cîc dµi
h¹n
0 0 0 0 0 _ 0
Tæng TS 16114364863 100 23035056729 100 6920691866 42,95 _
§Ò tµi : Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty Cæ phÇn §Çu t vµ X©y dùng
C«ng tr×nh 646
Trang 42

NhËn xÐt:
Cuèi k× kinh doanh, tæng Tµi S¶n cña c«ng ty t¨ng kh¸ m¹nh so
víi ®Çu n¨m lµ 42,95% t¬ng øng 6.920.691.866 ®ång. Nguyªn nh©n
chñ yÕu lµ do TSL§ vµ §TNH t¨ng m¹nh vÒ cuèi k× víi tØ lÖ 72,1%
øng víi 8.070.603.703 ®ång, trong khi TSC§ vµ §TDH l¹i gi¶m sót
m¹nh c¶ vÒ sè tiÒn vµ tØ träng(-23,3%). Tuy nhiªn viÖc tæng Tµi S¶n
cña c«ng ty vÒ cuèi k× t¨ng m¹nh cho thÊy quy m« kinh doanh cña
c«ng ty cã vÎ nh ®ang dÇn ®îc më réng. §i vµo xem xÐt tõng lo¹i tµi
s¶n cho thÊy:
C¬ cÊu TSC§ & §TDH trong tæng Tµi S¶n cña c«ng ty c¶ ®Çu
n¨m vµ cuèi k× lµ cha hîp lÝ víi doanh nghiÖp x©y l¾p. TØ träng
TSC§ vµ §TDH kh«ng nh÷ng nhá mµ cßn gi¶m vÒ cuèi k×. Nguyªn
nh©n cña hiÖn tîng nµy lµ do trong k× sè m¸y mãc thiÕt bÞ míi ®îc
trang bÞ thªm t¨ng rÊt nhá so víi sè m¸y mãc cò cÇn thanh lÝ vµ sè
trÝch khÊu hao trong n¨m. §©y lµ ®iÒu bÊt lîi mµ c«ng ty cÇn kh¾c
phôc trong thêi gian tíi nh»m t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña
c«ng ty ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é vµ chÊt lîng thi c«ng çc c«ng tr×nh.
CFXDCB chiÕm tØ träng qu¸ nhá vµ chØ t¨ng lªn vµo cuèi n¨m khi
c«ng ty tróng thÇu mét sè c«ng tr×nh vµ tiÕn hµnh x©y dùng l¸n tr¹i
phôc vô thi c«ng. Çc kho¶n §Çu T Tµi ChÝnh Dµi H¹n kh«ng ph¸t sinh
còng lµ vÊn ®Ò cÇn xem xÐt nh»m t¨ng n¨ng lùc tµi chÝnh cña c«ng
ty. Bëi v× §Çu T Tµi ChÝnh Dµi H¹n sÏ ®em l¹i nguån lîi tøc l©u dµi
cho c«ng ty, vµ nã phï hîp víi xu thÕ chung lµ ®a d¹ng ho¸ çc ho¹t
®éng ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro tµi chÝnh.
Trong khi TSC§ vµ §TDH gi¶m ®i th× TSL§ vµ §TNH cuèi k× so
víi ®Çu n¨m l¹i t¨ng 72,1% øng víi 8.070.603.703 ®ång vµ chñ yÕu lµ
do çc kho¶n Ph¶i thu t¨ng lªn (900,4%), ®Æc biÖt lµ çc kho¶n Ph¶i
thu cña kh¸ch hµng. Trong khi ®ã tiÒn vµ çc kho¶n ®Çu t tµi chÝnh
§Ò tµi : Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng
ty cæ phÇn ®Çu t vµ x©y dùng c«ng tr×nh 646
Trang 43

ng¾n h¹n còng t¨ng nhng chËm h¬n çc kho¶n ph¶i thu. §iÒu ®ã cho
thÊy ë thêi ®iÓm cuèi k× kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cña doanh
nghiÖp ®îc t¨ng lªn, c«ng ty cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thùc hiÖn çc
giao dÞch cÇn tiÒn. Tuy nhiªn dù tr÷ qu¸ nhiÒu tiÒn vµ l©u th× kh«ng
ph¶i lµ tèt. Çc kho¶n ph¶i thu t¨ng nhanh dÉn ®Õn tØ träng çc kho¶n
ph¶i thu ®Çu n¨m lµ 5,8% ®Õn cuèi k× lµ 33,5%, t¨ng 27,7%. §iÒu
nµy cho thÊy c«ng ty cha tÝch cùc trong viÖc thu håi çc kho¶n nî ph¶i
thu nh»m gi¶m bít ø ®äng vèn trong kh©u thanh to¸n, tr¸nh ®Ó doanh
nghiÖp kh¸c chiÕm dông vèn qu¸ nhiÒu.
Hµng tån kho gi¶m 34,9% øng víi 817.811.183 ®ång nguyªn
nh©n chñ yÕu lµ do Chi PhÝ X©y Dùng C¬ B¶n Dë Dang gi¶m ®i v×
çc c«ng tr×nh ®· ®îc hoµn thµnh bµn giao theo tiÕn ®é thi c«ng.
Tãm l¹i, qua viÖc ph©n tÝch b¶ng trªn cho thÊy: c¬ cÊu tµi s¶n
cña c«ng ty lµ cha hîp lÝ, çc lo¹i tµi s¶n cÇn thiÕt ®Ó më réng quy
m«, t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh th× kh«ng t¨ng trong khi çc lo¹i
tµi s¶n kh«ng cÇn thiÕt l¹i t¨ng m¹nh, ®Æc biÖt lµ çc kho¶n ph¶i thu.
ChÝnh v× lÏ ®ã trong thêi gian tíi cÇn hÕt søc chó ý ®Õn kh¶ n¨ng
thanh to¸n cña çc chñ ®Çu t, h¹n chÕ rñi ro trong kh©u thanh to¸n, dù
tr÷ tiÒn vµ hµng tån kho võa ®ñ phï hîp víi nhu cÇu x©y l¾p vµ thùc
hiÖn çc giao dÞch cÇn tiÒn, t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn.
1.2. ¦u vµ nhîc ®iÓm.
ViÖc ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ tµi s¶n cña
c«ng ty nh trªn lµ çch lµm rÊt hiÖu qu¶. Th«ng qua B¶ng ph©n tÝch
sù biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ tµi s¶n cña c«ng ty, ngêi ®äc ®îc
cung cÊp çc th«ng tin quan träng sau:
• Sù biÕn ®éng cña TSC§ ¶nh hëng ®Õn quy m« vµ n¨ng lùc
s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty nh thÕ nµo.
Trang 44

• Sù biÕn ®éng cña tiÒn vµ ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n cã lµm
t¨ng kh¶ n¨ng øng phã cña c«ng ty ®èi víi çc kho¶n nî ®Õn h¹n hay
kh«ng.
• Sù biÕn ®éng cña hµng tån kho chÞu ¶nh hëng lín bëi nh©n
tè nµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tõ kh©u dù tr÷, s¶n xuÊt thi
c«ng ®Õn kh©u bµn giao quÕt to¸n c«ng tr×nh.
• C«ng ty cã th¸i ®é nh thÕ nµo ®èi víi sù biÕn ®éng cña çc
kho¶n ph¶i thu, ®· thóc ®Èy c«ng t¸c thanh to¸n thu håi nî hay cha, vµ
®· cã chÝnh s¸ch tÝn dông nh thÕ nµo ®èi víi kh¸ch hµng cña c«ng ty.
Víi nh÷ng th«ng tin nµy, gi¸m ®èc c«ng ty cã thÓ ®a ra nh÷ng
quyÕt ®Þnh quan träng nh»m t¨ng cêng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh
còng nh ®iÒu chØnh l¹i c¬ cÊu tµi s¶n cña doanh nghiÖp sao cho hîp
lÝ ®Ó viÖc sö dông vèn kinh doanh ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Hay
nãi çch kh¸c, qua B¶ng ph©n tÝch trªn gi¸m ®èc c«ng ty còng nh nhµ
®Çu t, ng©n hµng, cæ ®«ng, c¬ quan thuÕ... cã thÓ thÊy râ ®îc t¸c
®éng cña tõng lo¹i tµi s¶n ®èi víi qu¸ tr×nh kinh doanh vµ chÝnh s¸ch
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc huy ®éng vèn.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng u ®iÓm trªn, trong thêi gian tíi c«ng ty nªn tiÕp
tôc duy tr× c«ng t¸c ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ tµi
s¶n ®Ó gãp phÇn t¨ng cêng hiÖu qu¶ qu¶n lÝ kinh doanh nãi chung
vµ qu¶n lÝ tµi chÝnh doanh nghiÖp nãi riªng.
2. Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña nguån vèn.
Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña nguån vèn nh»m môc
®Ých ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t kh¶ n¨ng tù tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp, x¸c ®Þnh møc ®é ®éc lËp vµ tù chñ trong s¶n xuÊt kinh
doanh hoÆc nh÷ng khã kh¨n mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i trong viÖc
Trang 45

khai th¸c nguån vèn. Tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ lµ nÕu nguån vèn chñ së
h÷u chiÕm tØ träng cao vµ cã xu híng t¨ng th× ®iÒu ®ã cho thÊy kh¶
n¨ng tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ cao, møc ®é
phô thuéc vÒ mÆt tµi chÝnh ®èi víi c¸c chñ nî thÊp vµ ngîc l¹i. §Ó lµm
®îc ®iÒu nµy, c«ng ty ®· sö dông ph¬ng ph¸p so s¸nh tõng lo¹i nguån
vèn gi÷a n¨m tríc so víi n¨m sau c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn sè t¬ng ®èi,
x¸c ®Þnh vµ so s¸nh gi÷a n¨m tríc so víi n¨m sau vÒ tØ träng tõng lo¹i
nguån vèn trong tæng sè ®Ó x¸c ®Þnh chªnh lÖch c¶ vÒ sè tiÒn, tØ
lÖ vµ tØ träng. Kh«ng nh÷ng thÕ c«ng ty cÇn kÕt hîp xem xÐt sù biÕn
®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ cña nguån vèn víi c¸c chÝnh s¸ch tµi trî cña
c«ng ty vµ hiÖu qu¶ kinh doanh mµ c«ng ty ®¹t ®îc, ®Ó tõ ®ã cã thÓ
dù ®o¸n nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong t¬ng lai mµ doanh nghiÖp sÏ
gÆp ph¶i. ChÝnh ®iÒu ®ã ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ lín trong viÖc ph©n
tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng nguån vèn cña c«ng ty.
Còng gièng nh ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n
bæ tµi s¶n, ®Ó ph©n tÝch c«ng ty lËp b¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù
biÕn ®éng cña nguån vèn nh sau:
B¶ng 2.2. B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña nguån
vèn
(®¬n vÞ: triÖu ®ång)
ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi k× T¨ng gi¶m
ST TT% ST TT% ST TL% TT%
A.Nî ph¶i tr¶
10154,
6
63,1 16992,
5
73,8 6837,9 67,3 10,7
I.Nî ng¾n h¹n 10061,
8
99,1 16942,
5
99,7 6880,7 68,4 0,6
1.Vayng¾n
h¹n
0 0 0 0 0 _ 0
2.Nî dµi h¹n
®Õn h¹n tr¶
13,4 0,13 0 0 -13,4 -100 -0,13
Trang 46

3.Ph¶i tr¶ cho
ngêi b¸n
6175,8 61,3
8
16907,
4
99,7
9
10731,
6
173,
8
38,41
4.Ngêi mua tr¶
tiÒn tríc
3855,2 38,3
2
0 0 -3855,2 -100 -38,32
5.ThuÕ vµ c¸c
kho¶n ph¶i
nép
15,5 0,15 27,8 0,16 12,3 78,9 0,01
6.Ph¶i tr¶ CNV 0 0 0 0 0 _ 0
7.Ph¶i tr¶ NB 0 0 0 0 0 _ 0
8.CK ph¶i tr¶
nép kh¸c
1,8 0,02 7,3 0,05 5,5 301,
2
0,03
II.Nî dµi h¹n 92,8 0,9 50 0,3 -42,8 -46,1 -0,6
1.Vay dµi h¹n 92,8 100 50 100 -42,8 -46,1 0
2.Nî dµi h¹n 0 0 0 0 0 _ 0
III.Nî kh¸c 0 0 0 0 0 _ 0
B.NVCSH 5959,8 36,9 6042,6 26,2 82,8 1,4 -10,7
I.Nguån
vènquü
5959,8 100 6042,6 100 82,8 1,4 0
1.NVKD 6000 100,
7
6000 99,3 0 0 -1,4
2.Chªnh lÖch
®¸nh gi¸ l¹i TS
0 0 0 0 0 _ 0
3.Chªnh lÖch
tØ gi¸
0 0 0 0 0 _ 0
4.Quü §TPT 0 0 0 0 0 _ 0
5.Quü DPTC 0 0 0 0 0 _ 0
6.Lîi nhuËn
cha ph©n phèi
-40,2 -0,7 42,6 0,7 82,8 -
205,
8
1,4
7.Nguån vèn
§TXDCB
0 0 0 0 0 _ 0
II.Nguån kinh
phÝ, quü kh¸c
0 0 0 0 0 _ 0
Tæng céng
NV
16114,
4
100 23035,
1
100 6920,7 42,9 0
NhËn xÐt:
Trang 47

Nî ph¶i tr¶ t¨ng lªn vÒ sè tiÒn lµ 6837,9 triÖu ®ång (tØ träng t¨ng
10,7%) øng víi tØ lÖ 67,3% trong khi ®ã Nguån vèn chñ së h÷u l¹i
gi¶m ®i 82,8 triÖu ®ång øng víi tØ lÖ 1,4%, tØ träng gi¶m 10,7%. Sù
t¨ng lªn qu¸ nhanh cña Nî ph¶i tr¶ so víi Nguån vèn chñ së h÷u cho
thÊy møc ®é ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña c«ng ty lµ rÊt thÊp. Trong ®ã
Nî ph¶i tr¶ t¨ng chñ yÕu do Ph¶i tr¶ ngêi b¸n t¨ng (173,8% øng víi
10731,6 triÖu ®ång). §iÒu nµy cho thÊy mét mÆt nhu cÇu vÒ Tµi
S¶n Lu §éng cña c«ng ty gia t¨ng m¹nh, mÆt kh¸c ph¶n ¸nh viÖc ®i
chiÕm dông vèn qu¸ møc cña c«ng ty víi ®¬n vÞ kh¸c. Trong thêi gian
tíi c«ng ty cÇn cã kÕ hoÆch tr¶ nî vµ thùc hiÖn viÖc tr¶ nî nghiªm tóc,
tr¸nh lµm mÊt uy tÝn cña c«ng ty víi nhµ cung cÊp.
Xem xÐt chi tiÕt Nguån vèn chñ së h÷u cho thÊy Nguån vèn chñ
së h÷u t¨ng chËm, chñ yÕu do lîi nhuËn cha ph©n phèi t¨ng lªn. Cô
thÓ sè ®Çu n¨m lµ - 40,2 triÖu ®ång, sè cuèi n¨m lµ + 42,6 triÖu
®ång. Trong n¨m c«ng ty kh«ng trÝch lËp çc quü Dù phßng tµi chÝnh,
quü §Çu t ph¸t triÓn, nguån vèn ®Çu t X©y dùng c¬ b¶n. Nguyªn nh©n
cña t×nh tr¹ng nµy cã thÓ ®îc gi¶i thÝch lµ do c«ng ty míi ®i vµo ho¹t
®éng cha ®îc 3 n¨m cho nªn viÖc kh«ng ®Ó bÞ lç vµ ®¹t lîi nhuËn lµ
môc tiªu tríc m¾t cña c«ng ty, cßn viÖc trÝch lËp çc quü ®Ó gi¶m bít
rñi ro vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh sÏ ®îc triÓn khai trong thêi
gian tíi.
2.2. u vµ nhîc ®iÓm:
Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña nguån vèn lµ mét néi
dung kh¸ quan träng trong viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp. Çch ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng nguån vèn
cña c«ng ty nh trªn kh«ng nh÷ng cho thÊy kh¸i qu¸t møc ®é ®éc lËp
hay phô thuéc vÒ mÆt tµi chÝnh cña c«ng ty, mµ qua ®ã ngêi quan
t©m cßn ®îc cung cÊp th«ng tin chi tiÕt tíi tõng kho¶n môc, tõng chØ
Trang 48

tiªu cña phÇn nî ph¶i tr¶ vµ nguån vèn chñ së h÷u. Kh«ng dõng l¹i ë
®ã ngêi ®äc cßn cã thÓ thÊy ®îc chÝnh s¸ch tµi trî cña c«ng ty lµ sö
dông nguån vèn cña b¶n th©n hay khai th¸c huy ®éng tõ bªn ngoµi,
xem c«ng ty cã chÊp hµnh tèt kØ luËt thanh to¸n, tÝn dông, quan t©m
®Õn viÖc gi÷ g×n uy tÝn hay kh«ng...ChÝnh v× nh÷ng u ®iÓm trªn
cho nªn B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña nguån vèn lµ tµi
liÖu quan träng ®èi víi ban gi¸m ®èc c«ng ty vµ tÊt c¶ çc chñ thÓ kh¸c
cã nhu cÇu th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty.
3. Ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n c«ng nî cña
c«ng ty.
Søc m¹nh cña tµi chÝnh doanh nghiÖp thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng chi
tr¶ çc kho¶n cÇn ph¶i thanh to¸n, çc ®èi tîng cã liªn quan trùc tiÕp
hoÆc gi¸n tiÕp lu«n ®Æt ra c©u hái: liÖu doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶
n¨ng thanh to¸n çc mãn nî tíi h¹n hay kh«ng? vµ t×nh h×nh thanh to¸n
cña doanh nghiÖp nh thÕ nµo? Çc nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp lu«n
®Ó ý ®Õn çc kho¶n nî ®Õn h¹n, s¾p ®Õn h¹n ph¶i tr¶ ®Ó chuÈn bÞ
s½n çc nguån thanh to¸n chóng. NhÊt lµ ®èi víi çc doanh nghiÖp
x©y l¾p, s¶n phÈm cã gi¸ trÞ lín, thêi gian thi c«ng dµi, çc chñ nî cã
thÓ c¨n cø vµo LuËt ph¸ s¶n ®Ó yªu cÇu doanh nghiÖp tuyªn bè ph¸
s¶n nÕu kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n çc kho¶n nî tíi h¹n.
ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî nh»m thÊy ®îc tÝnh chÊt hîp
lÝ cña çc kho¶n c«ng nî. XÐt vÒ tæng thÓ, trong mèi quan hÖ cña
çc kho¶n c«ng nî ph¶i thu vµ çc kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶ th× nÕu çc
kho¶n c«ng nî ph¶i thu lín h¬n çc kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶ khi ®ã doanh
nghiÖp bÞ chiÕm dông vèn. Ngîc l¹i, nÕu çc kho¶n c«ng nî ph¶i thu
nhá h¬n çc kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶ th× doanh nghiÖp ®ang ®i chiÕm
Trang 49

dông vèn cña doanh nghiÖp kh¸c. Tuy nhiªn viÖc chiÕm dông vµ bÞ
chiÕm dông vèn lµ ®iÒu b×nh thêng trong kinh doanh, nhng nhÊt
thiÕt ph¶i xÐt tÝnh chÊt hîp lÝ cña tõng kho¶n c«ng nî ®Ó cã gi¶i ph¸p
qu¶n lÝ phï hîp nh»m tr¸nh hiÖn tîng d©y da lßng vßng khã ®ßi.
Víi ý nghÜa quan träng nh vËy cho nªn viÖc ph©n tÝch h×nh
c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n c«ng nî ®îc bé phËn kÕ to¸n cña c«ng
ty tiÕn hµnh ph©n tÝch ®Þnh k× vµo cuèi n¨m. Nguån sè liÖu ®Ó
ph©n tÝch lµ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, çc hîp ®ång vay vèn, çc hîp
®ång mua hµng, sæ theo dâi t¹m øng, b¶ng l¬ng, sæ tæng hîp vµ chi
tiÕt c«ng nî cña c«ng ty. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch chñ yÕu lµ ph¬ng
ph¸p so s¸nh gi÷a çc chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cuèi k× víi
®Çu n¨m. C«ng thøc tÝnh cña çc chØ tiªu nµy ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Trang 50

B¶ng 2.3.
ChØ tiªu Çch x¸c ®Þnh ý nghÜa kinh tÕ
1.HÖ sè kh¶ n¨ng
thanh to¸n tæng
qu¸t
Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n
Tæng nî ph¶i thanh to¸n
§o lêng kh¶ n¨ng
thanh to¸n tæng qu¸t.
thanh to¸n nî ng¾n
h¹n
Tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n
h¹n
Tæng nî ng¾n h¹n
thanh to¸n t¹m thêi nî
ng¾n h¹n.
thanh to¸n nhanh
TiÒn + ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n
Tæng nî ng¾n h¹n
thanh to¸n nhanh.
4.Sè vßng thu håi
nî
Doanh thu b¸n chÞu ®· thu ®îc
tiÒn
Sè d b×nh qu©n çc kho¶n ph¶i
thu
Ph¶n ¸nh tèc ®é lu©n
chuyÓn çc kho¶n
ph¶i thu
5.Thêi gian thu håi
nî
Sè ngµy trong k×
Sè vßng thu håi nî
Ph¶n ¸nh tèc ®é lu©n
chuyÓn çc kho¶n
ph¶i thu
6.TØ suÊt çc
kho¶n ph¶i thu(%)
Çc kho¶n ph¶i thu*100%
Tæng tµi s¶n
Ph¶n ¸nh møc ®é bÞ
chiÕm dông vèn cña
doanh nghiÖp
7.TØ suÊt çc
kho¶n ph¶i tr¶(%)
Çc kho¶n ph¶i tr¶*100%
Tæng tµi s¶n
Ph¶n ¸nh møc ®é ®i
chiÕm dông vèn
Sau ®©y lµ néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng
thanh to¸n cña c«ng ty n¨m 2002, 2003(trÝch B¸o ço ph©n tÝch kinh
doanh cña phßng KÕ To¸n c«ng ty n¨m 2003).
Trang 51

B¶ng 2.4. B¶ng çc chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n:
Çc chØ tiªu n¨m 2002 n¨m 2003 Chªnh
lÖch
1.HÖ sè
thanh to¸n
tæng qu¸t
16.114.364.863
=
1,59
10.154.614.130
23.035.056.729
= 1,36
16.992.481.484
- 0,23
2.HÖ sè
thanh to¸n
nî ng¾n h¹n
11.189.521.869
=
1,11
10.061.814.130
19.260.125.572
=
1,13
16.992.481.484
0,02
3.HÖ sè
thanh to¸n
nhanh
2.292.757.149
=
0,23
10.061.814.130
5.369.149.139
=
0,32
16.992.481.484
0,09
4.Sè vßng
thu håi nî
9.442.037.844
=
27,9
338.401.605,5
14.705.000.000
=
4,14
3.549.081.833
-23,76
5.Thêi gian
thu håi nî
365
= 13,08
27,9
365
= 88,16
4,14
75,08
6.TØ suÊt
çc kho¶n
ph¶i thu(%)
645.053.534
*100 =
4%
16.114.364.863
6.453.110.132
*100=28%
23.035.056.729
24%
7.TØ suÊt
çc kho¶n
ph¶i tr¶(%)
10.154.614.130
*100=63%
16.114.364.863
16.992.481.484
=73%
23.035.056.729
10%
NhËn xÐt:
Trang 52

Nh×n chung kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t cña c«ng ty lµ cha ®¹t
yªu cÇu. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n tæng qu¸t ®Çu n¨m so víi cuèi k×
gi¶m kh¸ lín (-0,23). ChÝnh v× thÕ cho nªn çc hÖ sè thanh to¸n nî
ng¾n h¹n vµ hÖ sè thanh to¸n nhanh còng ë t×nh tr¹ng rÊt nhá. HÖ sè
thanh to¸n nî ng¾n h¹n chÊp nhËn ®îc khi xÊp xØ b»ng 2. Qua ®ã
cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c«ng ty ®ang cã nh÷ng dÊu hiÖu
kh«ng b×nh thêng. Tuy nhiªn hai hÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n vµ
thanh to¸n nhanh cã xu híng t¨ng vÒ cuèi k× cho thÊy kh¶ n¨ng thanh
to¸n cña c«ng ty ®ang dÇn ®îc c¶i thiÖn.
3.2. u vµ nhîc ®iÓm.
B¶ng çc chØ tiªu vÒ t×nh h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n
c«ng nî lµ bøc tranh tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp
t¹i thêi ®iÓm cuèi çc n¨m. HÖ thèng çc chØ tiªu cña b¶ng sÏ gióp cho
nh÷ng ®èi tîng cã nhu cÇu n¾m b¾t nhanh chãng th«ng tin vÒ t×nh
h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n c«ng nî cña c«ng ty, tõ ®ã cã thÓ
®a ra ®îc nh÷ng kÕt luËn tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng
ty nÕu nh kh«ng cÇn quan t©m ®Õn nh÷ng khÝa c¹nh chi tiÕt h¬n.
Tuy nhiªn nÕu chØ tiÕn hµnh so s¸nh gi÷a ®Çu n¨m víi cuèi k×
vÒ tõng chØ tiªu ®Ó ®i ®Õn kÕt luËn vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ t×nh
h×nh c«ng nî cña c«ng ty nh trªn th× cha ®ñ vµ cha chÝnh x¸c. Nguyªn
nh©n thø nhÊt lµ do çc chØ tiªu trªn kh«ng cho thÊy møc ®é biÕn
®éng cña çc kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶, kh«ng chØ ra ®îc nguyªn nh©n
cña çc kho¶n nî ®Õn h¹n mµ cha ®ßi ®îc, çc kho¶n nî ph¶i tr¶ mµ
cha tr¶ ®îc. Nªn ch¨ng viÖc ph©n tÝch çc chØ tiªu trªn cÇn kÕt hîp víi
viÖc xem xÐt B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n chi tiÕt çc kho¶n
ph¶i thu, ph¶i tr¶ vµ cho tõng trêng hîp ®Õn h¹n, cha ®Õn h¹n vµ qu¸
h¹n còng nh cho tõng kh¸ch hµng.
Trang 53

1336227137 dtkf 70_dc74k_f7anj_20131116081046_65671

1336227137 dtkf 70_dc74k_f7anj_20131116081046_65671

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (11)

Similar to 1336227137 dtkf 70_dc74k_f7anj_20131116081046_65671

Similar to 1336227137 dtkf 70_dc74k_f7anj_20131116081046_65671 (20)

More from Nguyễn Ngọc Phan Văn

More from Nguyễn Ngọc Phan Văn (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (15)

1336227137 dtkf 70_dc74k_f7anj_20131116081046_65671