Khái Quát Văn Học Hiện Đại Nhật Bản

1. KHÁI QUÁT VĂN HỌC HIỆN ĐẠI
NHẬT BẢN

2. NỘI DUNG
 Bối cảnh lịch sử, xã hội
 Tình hình văn học
 Các nhà văn tiêu biểu
 Kết luận

3. I. Bối cảnh lịch sử, xã hội Nhật Bản
3 thời kỳ:
+ Meji: 1868 – 1912
+ Taiso: 1912 – 1926
+ Showa:1926 – 1989

4. • Thời Edo (1603 – 1867): Nhật đóng cửa đất nước suốt hơn hai thế kỷ.
Chế độ Mạc Phủ ra chính sách “bế quan tỏa cảng”, cấm thương nhân
Nhật thông thương với nước ngoài.
• Càng về sau, chế độ cai trị của chính quyền Mạc Phủ ngày càng trở
nên lỗi thời. Thời điểm này, Mĩ liên tục tạo áp lực đối với chính quyền
Nhật Bản  Chế độ Mạc Phủ phải xóa bỏ chính sách “bế quan tỏa
cảng”.
• Khoảng giữa TK XIX, mâu thuẫn giữa nền kinh tế tư bản và quan hệ
sản xuất phong kiến lỗi thời trở nên sâu sắc. Nhiều cuộc đấu tranh của
nhân dân nổ ra và chế độ phong kiến Mạc Phủ khủng hoảng trầm
trọng.
• 1868: cuộc Cách mạng của Thiên Hoàng Mitshuhito thắng lợi, xóa bỏ
hoàn toàn chế độ Mạc Phủ, mở ra kỷ nguyên mới của lịch sử Nhật
Bản: Minh Trị Duy Tân.
 Nhật Bản bắt đầu mở cửa, giao lưu với thế giới sau mấy trăm năm
bị kìm hãm.

5. 1. Thời Minh Trị
Thời kỳ có tính chất bước ngoặt. Thiên hoàng Minh Trị
đã có nhiều chính sách cải cách quan trọng, “duy tân”
đất nước:
+ Bãi bỏ chế độ đẳng cấp khắt khe
+ Đẩy mạnh giao lưu, tiếp xúc với thế giới về mọi mặt
+ Thay lịch âm bằng lịch dương
+ Đổi mới to lớn trong giáo dục: xóa bỏ phân biệt giới tính
địa vị; Giáo dục dành cho phụ nữ -> bước tiến lớn của
phong trào Duy tân.
 Từ một nước quân chủ chuyên chế, Nhật tiến nhanh
lên con đường TBCN với tốc độ rất cao, rút ngắn thời
gian công nghiệp hóa và chuyển sang giai đoạn chủ
nghĩa quân phiệt.

6. 2. Thời Taiso (1912 – 1926) và Showa (1926 – 1989)
• 1912: Nhật Hoàng qua đời, kết thúc triều đại Minh Trị, mở
ra thời kỳ lịch sử mới với hai triều đại Taiso và Showa do
hoàng đế Taisho và hoàng đế Hirohito trị vì.
• Đây là thời kỳ bất thường nhất của Nhật Bản; được đánh
dấu bằng các cuộc chiến tranh xâm lược, nhằm thực hiện
tham vọng bành trướng:
+ Chiến tranh Trung – Nhật: 1894 – 1895
+ Chiến trann Nga – Nhật: 1904 – 1905
+ Chiến tranh Thế giới II: 1939 – 1945
• NB huy động toàn bộ tiềm lực kinh tế cho chiến tranh xâm
lược này. Nhưng đã thất bại hoàn toàn.
Giai đoạn lịch sử đen tối nhất của nước Nhật.

7. • Xuất hiện một nền “văn hóa đại chúng”, phát triển song song với các
trào lưu dân chủ. Giới trí thức thời này có một môi trường sinh hoạt
khá thoải mái hơn thời Minh Trị.
• Xuất hiện phong trào khuyến khích thanh niên sống và ăn mặc theo
mốt hiện đại kiểu Phương Tây.
• Thời kỳ này, sách báo được xuất bản nhiều chưa từng thấy, tạo tiền đề
và điều kiện thuận lợi thúc đẩy sự phát triển của văn hóa và văn học.
• Chiến tranh TG 2 kết thúc, Nhật Bản trở thành một đất nước hoang
tàn, kiệt quệ, không còn gì, hoàn toàn mất tinh thần. Sự bại trận, thảm
họa bom nguyên tử và thời kỳ chiếm đóng của Mỹ trở thành những cú
sốc tinh thần to lớn, để lại những vết thương sâu sắc trong tâm hồn
người Nhật.
 Giai đoạn khủng hoảng đối với nền văn hóa, đạo đức truyền thống
Nhật Bản.

8. • Sau 1954, nền kinh tế Nhật được phục hồi và phát
triển thần tốc, đặc biệt là vào những năm 1960 –
1970. Làn sóng công nghiệp hóa, hiện đại hóa diễn
ra mạnh mẽ ở Nhật, biến Nhật trở thành một trong
những nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới (đứng
thứ 2).
• Đến nay, Nhật Bản là một nước dân chủ kiểu
phương Tây với nền chính trị ổn định, kinh tế phát
triển nhanh và ổn định,tỷ lệ tội phạm ít, xung đột
giai cấp dường như không có, do xã hội Nhật đã
hình thành giai cấp trung lưu, chiếm hầu hết dân số.
Về mặt văn hóa, xã hội, tuy rất phát triển về mặt
kinh tế nhưng Nhật Bản vẫn giữ được cấu trúc văn
hóa và những giá trị truyền thống.

9. Bí quyết nào đã giúp Nhật Bản thành
công như vậy?
Liệu cuộc hôn phối giữa một nền văn hóa
có ý thức cộng đồng, tôn ti trật tự, theo
then nhiên với một nền văn hóa trọng cá
nền văn hóa trọng cá
nhân chủ nghĩa, tự do tư sản, dựa trên kĩ
nhân chủ nghĩa, tự do tư sản, dựa trên kĩ
thuật và tiêu thụ
thuật và tiêu thụ có lâu bền?

10. II. Tình hình văn học
 Vấn đề phân kỳ văn học hiện đại Nhật Bản
Có ba quan điểm phân chia:
(1) VH hiện đại Nhật Bản có 3 giai đoạn:
Thời Duy Tân Minh Trị (1868 – 1912)
Thời Taiso (1912 – 1926)
Thời Showa (1926 – 1989)
(2) Có 4 giai đoạn:
Thời Duy Tân Minh Trị (1868 – 1912)
Thời Taisho (1912 – 1926)
Thời Showa tiền chiến (1926 – 1941)
Showa hậu chiến (1941 – 1989)
(3) Một số học giả với quan niệm cởi mở, họ cho rằng văn học hiện
đại Nhật Bản không chỉ trong khoảng từ 1868 đến 1989 mà còn
phải kể đến các nhà văn thời đại Heisei (cuối thế kỷ XX - đầu
thế kỷ XXI).

11. 1. Một số đặc điểm cơ bản của văn học hiện đại Nhật Bản
 Quá trình hiện đại hóa nền văn học diễn ra song song với quá trình
Nhật Bản hiện đại hóa đất nước (bắt đầu từ thời Duy Tân Minh Trị).
Nhưng việc “hiện đại hóa văn học” diễn biến đa dạng và phức tạp
hơn.
 Giai đoạn đầu, văn học hiện đại Nhật Bản tiếp thu nền văn học
phương Tây trên cơ sở dịch thuật các tác giả, tác phẩm lớn. Cuối thế
kỷ XIX – đầu thế kỷ XX, hầu kết tinh hoa văn học nhân loại dường
như đều có mặt ở Nhật Bản với những tên tuổi: Dostoievski, Nietzche,
Jame Joyce, Proust… Chính điều này đã trở thành nhân tố kích thích
sự phát triển nền văn học Nhật Bản.
 Song song với việc dịch những tác phẩm kinh điển của văn học Châu
Âu là sự mô phỏng nhiều sáng tác nổi tiếng: Robinson Crusoe
(Defoe), Không Tưởng (Thomas More), Sự thú tội (Rousseau),
Hamlet, Vua Lear, Người lái buôn thành Venice (Shakespeare)…

12. Ở giai đoạn đầu thế kỷ XX, văn học Nhật đã
hội tụ đầy đủ các học thuyết, trường phái,
chủ nghĩa trong văn học thế giới: chủ nghĩa
lãng mạn, chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa
tượng trưng, chủ nghĩa tự nhiên, phân tâm
học…

13.  Năm 1885: dấu mốc đánh dấu bước
ngoặt về sự cách tân của nền văn xuôi
Nhật Bản, với sự xuất hiện cuốn “Tinh
túy của tiểu thuyết” của nhà nghiên cứu,
phê bình văn học Tsubouchi Shoyo.
 Mở ra một giai đoạn mới cho nền văn
học Nhật Bản: văn xuôi chiếm vị trí
trung tâm. Tải bản FULL (31 trang): https://bit.ly/3o6YleN
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

14. Một số nhà văn bắt đầu sáng tác theo khuynh
hướng hiện đại. Xuất hiện hàng loạt những cây
bút đầy tài năng trong nền văn học Nhật Bản. Đây
là lực lượng sáng tác mới, quyết định sự bứt phá
của một nền văn học nội sinh. (những tên tuổi
như: Mori Ogai, Natsume Soseki, Tanizaki
Junichiro, Akutagawa Ryunosuke, Kawabata
Yasunari, Mishima Yukio, …)
Tải bản FULL (31 trang): https://bit.ly/3o6YleN
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

15. 2.Vai trò của các tạp chí văn học và hoạt động phê bình
 Các tạp chí văn học không chỉ đóng vai trò quan trọng
trong lịch sử văn học Nhật Bản mà còn có ý nghĩa quyết
định đến sự nghiệp sáng tác của các nhà văn.
+ Mỗi tờ tạp chí có thể coi là phát ngôn của các khuynh
hướng, trào lưu khác nhau  giúp người đọc có thể nhận
diện một cách rõ ràng sự khác biệt của các khuynh hướng,
trường phái sáng tác.
+ Các tạp chí này hầu hết là những tổ chức có cơ cấu hết sức
chặt chẽ và được vận hành chuyên nghiệp  tạo nên một
bối cảnh văn học mới, thúc đẩy nền văn học hiện đại phát
triển với phạm vi rộng lớn hơn.
+ Xét về mặt lịch sử văn học, các tạp chí này đã góp phần
thúc đẩy sự phát triển của phê bình, lí luận trong văn học.
4034080