Vào cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX, cùng với sự xâm lược của thực dân, văn hóa Việt Nam đã có những chuyển biến khá sâu sắc...

2. CON ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN CỦA
VĂN HÓA VIỆT NAM QUA SỰ TIẾP
XÚC VỚI VĂN HÓA PHƯƠNG TÂY
Giảng viên: ThS. Nguyễn Thị Thúy Hạnh
Học phần: Văn hóa Việt Nam trong Đông Nam Á
Nhóm sinh viên: Nhóm 9 - K62 - Việt Nam học

3. NỘI DUNG
Chương 1: Hoàn cảnh lịch sử xã hội diễn ra sự tiếp
xúc văn hóa Việt Nam với phương Tây
Chương 2: Những biểu hiện của sự tiếp xúc văn hóa
Việt Nam - phương Tây
Chương 3: Đánh giá những biến đổi

4. Chương 1: Hoàn cảnh lịch sử xã hội diễn ra sự
tiếp xúc văn hóa Việt Nam với phương Tây
1.Bối cảnh thế giới cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX
Giữa thế kỉ XIX chủ nghĩa tư bản phương Tây chuyển sang giai đoạn độc
quyền, tiến hành chiến tranh xâm lược.
Nửa sau thế kỉ XIX, thực dân Pháp chiếm Đông Dương, tiến hành vơ vét.
Chiến tranh thế giới thứ nhất xảy ra. Pháp tổn thất tiến hành mạnh hơn các
chiêu bài bóc lột.
Trào lưu Duy tân làm “châu Á thức tỉnh” đi theo con đường phương Tây.
Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi.

5. Chương 1: Hoàn cảnh lịch sử xã hội diễn ra sự
tiếp xúc văn hóa Việt Nam với phương Tây
2. Tình hình chính trị, xã hội ở nước ta đầu thế kỉ XIX
Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền.
• Năm 1802 Nguyễn Ánh đặt niên hiệu là Gia Long. Năm 1806 lên ngôi hoàng đế.
Ban hành bộ Hoàng triều luật lệ (hay luật Gia Long - 1815); Năm 1831, chia nước
ta ra làm 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc.
Ngoại giao: thuần phục nhà Thanh, lấy nhà Thanh làm chuẩn mực; khước
từ tiếp xúc phương Tây.
Cuộc sống nhân dân cực khổ dẫn đến các cuộc đấu tranh diễn ra khắp nơi.
Đến năm 1858 thực dân Pháp chính thức nổ súng xâm lược Việt Nam.

6. Chương 2: Những biểu hiện của sự tiếp xúc văn
hóa Việt Nam - phương Tây
Văn hóa vật chất
Văn hóa tinh thần
Văn hóa tổ chức xã hội
1
3
2

7. Văn hóa vật chất1
Trang phục
Xưa
Âu hóa

8. Ẩm thực
Trước Âu hóa
• Dùng đũa
• Ăn cơm
• Uống nước chè
Âu hóa
• Dùng dao dĩa
• Ăn bánh mỳ
• Uống cà phê, sữa

9. Nhà ở
Trước Âu hóa
 Vật liệu :rơm rạ, tre nứa,
cỏ...
 Xây theo số gian 3, 5, 7...
Âu hóa
 Vật liệu: gạch, đá,...
 Xây dựng: nhà cao tầng,
chia phòng: phòng ăn,
phòng ngủ, phòng bếp...

10. • Nhà thờ lớn • Cầu Long Biên
Kiến trúc

11. • Trước kia Ảnh hưởng phương Tây
Phương tiện đi lại

12. • Đạo kito: được truyền bá vào Việt Nam bởi các giáo sĩ phương Tây từ
thế kỉ XVI, và sau đó phát triển mạnh ở triều Nguyễn và thời Pháp
thuộc.
• Đạo Tin lành: du nhập vào Việt Nam cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX do
các nhà truyền giáo từ Bắc Mỹ.
• Bài trừ những hủ tục,truyền thống cũ không còn phù hợp.
Tôn giáo – tín ngưỡng
Văn hóa tinh thần2

13.  Giữa thế kỉ XIX (ở Nam Bộ) và đầu thế kỉ XX (ở bắc bộ),
chữ quốc ngữ phát triển mạnh mẽ và được sử dụng phổ
biến.
 Đối tượng đi truyền bá chữ quốc ngữ: Nhà nho và người
Pháp.
 Nhiều trường dạy chữ quốc ngữ được thành lập
 Chữ quốc ngữ được dùng trong các giấy tờ chính thức
(1/1/1879: có lệnh đòi các văn kiện chứng thực phải dùng
chữ quốc ngữ), được sử dụng trên báo chí, ấn phẩm (Gia
Định Báo - tờ báo đầu tiên viết bằng chữ quốc ngữ).
Chữ viết

14. Chính sách của Pháp về giáo dục:
- Ban đầu, Pháp bảo lưu chế độ giáo dục thi cử theo nho giáo.
- Sau đó, bãi bỏ chế độ khoa cử và xây dựng hệ thống giáo dục
theo phương tây: từ tiểu học, trung học tới đại học.
- Mở nhiều trường học dạy tiếng Pháp, chữ quốc ngữ và một số cơ
quan nghiên cứu khoa học:
Sự tiếp nhận văn hóa phương Tây của Việt Nam:
Thể hiện qua những quan điểm và các hoạt động của trường: “Đông
Kinh Nghĩa Thục”
Các thầy giáo sử dụng những phương pháp sư phạm mới: giảng
sách, đọc báo, thuyết diễn, bình văn, thảo luận, đóng kịch. Trai gái
đều được đi học và bình đẳng trong học tập.
viện Pasteur ở Sài Gòn 1891
trường Viễn Đông Bác Cổ ở
Hà Nội (1898).
Giáo dục

15.  Đầu thế kỉ XX, văn học Việt Nam bước vào quá trình hiện đại
hóa văn học.
 Từ những năm 1920 đến 1932 xuất hiện những nhà văn tiên
phong đặt nền móng mới cho văn học hiện đại phát triển về
sau như Tản Đà, Hồ Biểu Tránh…
 Những năm 1932 đến 1945, văn học hoàn thiện quá trình
hiện đại hóa và phát triển rực rỡ nhất.
 Các tác giả tiêu biểu xuất sắc như: Hồ Chí Minh, Xuân
Diệu, Nam Cao, Vũ Trọng Phụng…
Văn học

16.  Tiếp cận văn hóa và kĩ thuật mới của Pháp, báo chí
xuất hiện ở nước ta
 Báo chí góp phần truyền bá chữ quốc ngữ, truyền
bá văn hóa, là phương tiện đăng tải văn học…
Báo chí

17. • Sân khấu: kịch nói
• Âm nhạc: trữ tình, cách
mạng
• Mĩ thuật: tranh sơn dầu
Nghệ thuật

18. Văn hóa tổ chức xã hội3
Giai cấp
công nhân
• Nông dân phong
kiến bị bần cùng
hóa
• Làm thuê, bán
sức lao động
cho tư bản
Thị dân
• Ra đời cùng với
quá trình đô thị
hóa
• Bao gồm: thợ
thủ công, buôn
bán, tiểu tư sản,
tư sản…
Tri thức độc
lập
• Lực lượng sáng
tác mới với tư
duy mới.
• Là nhà báo, nhà
văn, học sinh,
sinh viên…

19.  Quá trình kết hợp văn hóa cũ, mới để xây dựng văn hóa
dân tộc trong điều kiện lịch sử mới.
 Hình thành nếp sống mới với cái nhìn kẻ sĩ không còn
đứng đầu thiên hạ, thương nhân không còn là kẻ mạt hạng,
lớp cư dân mới có cuộc sống tràn ra ngoài khuôn khổ luân
thường truyền thống.

20.  Hình thức sản xuất mới xuất hiện ở Việt Nam.
 Dân trí được mở mang, tư tưởng mới cái nhìn mới của con
người tiến tới cái văn minh hơn.
 Khoa học kĩ thuật phương Tây được du nhập.
 Kiến trúc nghệ thuật có sự đóng góp rõ nét được thể hiện ở các
công trình còn tồn tại đến ngày nay.
 Sự xuất hiện và ra đời của chữ Quốc ngữ cho đến ngày vẫn
được sử dụng và là chữ viết chính.
 Quan hệ với nước ngoài phát triển hơn và mở rộng hơn.
Chương 3: Đánh giá những biến đổi

21.  Một số mặt văn hóa chưa phù hợp với Việt Nam cũng được tiếp
thu vào: lối sống phương Tây phóng khoáng tự do chỉ được tiếp
xúc nửa vời, hình thành lối sống phương Tây giả tạo mà trước
đây chúng ta gọi là phong trào “Âu hóa”.
 Tiếp biến quá nhanh không chọn lọc làm mất đi những giá trị nét
văn hóa của ta.
Chương 3: Đánh giá những biến đổi