Ιστορία Ε΄ δημοτικού ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ

1. 15. Η Αγία Σοφία,
ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής

2. Μετά τη «στάση του νίκα» μεγάλο μέρος της Πόλης ξαναχτίζεται. Ο ναός της
Αγίας Σοφίας είναι το πρώτο και το μεγαλύτερο έργο. Η Μεγάλη Εκκλησία
γίνεται κέντρο της θρησκευτικής και της εθνικής ζωής του Βυζαντίου.
Στάση
του
Νίκα
Ο
Ιουστινιανός
γίνεται αυτοκράτορας
Εγκαίνια
Αγίας Σοφίας

3. Είμαστε στα 532 μ.Χ. οπότε
και μεγάλος μέρος της Πόλης
καταστρέφεται από τη Στάση
του Νίκα. Τι θα κάνει τώρα ο
αυτοκράτορας και γιατί;

4. Πρώτη φροντίδα του
Ιουστινιανού, μετά τη
«στάση του νίκα», ήταν να
χτίσει ό,τι καταστράφηκε και
να κάνει την Πόλη ακόμη
καλύτερη.
Έφιππος ανδριάντας του
Ιουστινιανού. Τον έστησε ο ίδιος ο
αυτοκράτορας πάνω σε μία στήλη σε
μια από τις πλατείες που
έφτιαξε μετά τη στάση του νίκα.

5. Το πιο σημαντικό από τα έργα του ήταν ο ναός της Αγίας Σοφίας.
Ο Ιουστινιανός έδωσε προτεραιότητα στο χτίσιμό της. Γιατί;
Μπείτε στο ναό ΕΔΏ: https://www.360tr.com/34_istanbul/ayasofya/english/

6. Ανέθεσε το χτίσιμό της σε δυο ονομαστούς Έλληνες
αρχιτέκτονες, καλούς του συνεργάτες. Ποιους;

7. Ανέθεσε το χτίσιμό της
στον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο.
Ο Ισίδωρος ήταν βοηθός του Ανθέμιου

8. Επιθυμία και εντολή του Ιουστινιανού ήταν ο ναός της Σοφίας του
Θεού να χτιστεί έτσι, ώστε να ζήσει αιώνες και όμοιός του να μην υπάρχει
πουθενά. Έζησε τελικά αιώνες; Όμοιός του υπάρχει;

9. Οι δύο αρχιτέκτονες, για να πρωτοτυπήσουν, συνδύασαν το ρυθμό της
ορθογώνιας βασιλικής, με τον οποίο είχαν χτιστεί οι πρώτοι
χριστιανικοί ναοί, και του περίκεντρου ναού με τρούλο.
ορθογώνια βασιλική περίκεντρος ναός με τρούλο
+

10. Έτσι γεννήθηκε το σχέδιο της Αγίας Σοφίας και ο νέος ρυθμός,
η βασιλική με τρούλο.

11. Ο ρυθμός αυτός επηρέασε την αρχιτεκτονική των ναών τόσο, ώστε
ακόμη και στις μέρες μας πολλοί ναοί να κτίζονται με αυτό το σχέδιο.
Η Αγία Σοφία, βασιλική με τρούλο

12. Παντοκράτορας, Πάτρα

13. Ναός Αγίου Αχιλλείου, Λάρισα

14. Ο Ιουστινιανός ήθελε το ναό αυτό να τον νιώθουν δικό τους όχι μόνο οι
κάτοικοι της Πόλης αλλά όλης της αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό ζήτησε απ’
όσους επιθυμούσαν να προσφέρουν υλικά και χρήματα για το χτίσιμό
του.

15. Πολύτιμα μάρμαρα και δυσεύρετα υλικά από κάθε γωνιά του κράτους
προσφέρθηκαν και μεταφέρθηκαν στην Πόλη. Δέκα χιλιάδες εργάτες και
διαλεχτοί τεχνίτες εργάστηκαν πέντε χρόνια χωρίς διακοπή, για να
ολοκληρώσουν το έργο.

16. Η Αγία Σοφία εγκαινιάστηκε το 537 μ.Χ. και ήταν, η καλύτερη στον
κόσμο. Ο Ιουστινιανός, όταν προσήλθε στο ναό την ημέρα των εγκαινίων,
σήκωσε εντυπωσιασμένος τα μάτια του στον ουρανό και ψιθύρισε:
«νενίκηκά σε Σολομώντα!». Τι εννοούσε;

17. Στους αιώνες που ακολούθησαν ο ναός στέγασε όλες τις δόξες και τις
δοκιμασίες της Πόλης και της αυτοκρατορίας. Εκεί στέφονταν οι
αυτοκράτορες και οι πατριάρχες και τελούνταν οι δοξολογίες των θριάμβων.

18. Εκεί γίνονταν και οι παρακλήσεις του λαού προς την Παναγία για τη
σωτηρία της Πόλης, στις ώρες των κινδύνων που την απειλούσαν.
Ψηφιδωτό της Αγίας ΣοφίαςΔεξιά από την Παναγία
στέκεται ο Ιουστινιανός
που της προσφέρει ένα
ομοίωμα του ναού.
Αριστερά της στέκεται
ο Μέγα Κωνσταντίνος
που της προσφέρει
ένα ομοίωμα της Πόλης.

19. «Το θαυμαστό στην Αγία Σοφία είναι ο τρούλος. Δε φαίνεται να στηρίζεται
πουθενά, αλλά μοιάζει ως να κρέμεται από τον ουρανό με χρυσή αλυσίδα.

20. Όταν εισέρχεται κανείς στην εκκλησία για να προσευχηθεί, αισθάνεται
ότι το κτίσμα αυτό δεν είναι έργο ανθρώπινης δύναμης.

21. Η ψυχή υψώνεται προς τον ουρανό και ο άνθρωπος νιώθει ότι ο θεός
είναι κάπου εκεί κοντά και ότι ευχαριστείται κι αυτός να ευρίσκεται εκεί,
εις την εκλεκτή κατοικία του. Προκόπιος, Περί κτισμάτων

22. Στο δυτικό μέρος της Αγίας Σοφίας ήταν το αίθριο, μια περίστυλη αυλή,
που στη μέση της υπήρχε μία μαρμάρινη κρήνη. Εκεί οι πιστοί πριν
μπουν στον ναό έπλεναν τα πρόσωπά τους.

23. Επάνω στην κρήνη αυτή υπήρχε η παρακάτω επιγραφή:
ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ
Δηλαδή: Ξέπλυνε τις αμαρτίες σου όχι μόνο το πρόσωπό σου.
Όμως για μια στιγμή! Κάτι περίεργο συμβαίνει με αυτή τη φράση!!!!
Μπορείς να το βρεις;

24. Πρόκειται για μια καρκινική επιγραφή. Οι καρκινικές φράσεις είναι
συμμετρικές και μπορούν να διαβαστούν είτε από την αρχή είτε από το
τέλος. Π.χ. τα ονόματα "ΑΝΝΑ" ή "ΣΑΒΒΑΣ" αλλά και πόλεις όπως
"ΣΕΡΡΕΣ" είναι καρκινικές.
Μπορείς να σκεφτείς κάποια άλλη καρκινική λέξη;
ΣΕΡΡΕΣ
Η γνωστότερη καρκινική επιγραφή είναι η:

25. ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ

26. Η Αγία Σοφία, μετά την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, έγινε
τζαμί και σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.

28. Στους Χριστιάνους Μεσσηνίας, ένα χωριό κοντά στα Φιλιατρά, είναι χτισμένη
η όμορφη βυζαντινή εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Οι κάτοικοι
του χωριού και της περιοχής, μιλώντας γι’ αυτή και σήμερα, λένε με
περηφάνια:
«Άγια Σωτήρα στο Μοριά κι Άγια Σοφιά στην Πόλη».
Γιατί το λένε αυτό οι κάτοικοι και μάλιστα τόσα πολλά χρόνια;

31. Ας θυμηθούμε:
Μετά τη «στάση του νίκα» μεγάλο μέρος της Πόλης ξαναχτίζεται.
Ο ναός της Αγίας Σοφίας είναι το πρώτο και το μεγαλύτερο έργο του
Ιουστινιανού. Τον έχτισαν δυο ονομαστοί Έλληνες αρχιτέκτονες,
ο Ανθέμιος και ο Ισίδωρος δημιουργώντας έναν καινούριο ρυθμό, τη
βασιλική με τρούλο. Η Μεγάλη Εκκλησία γίνεται κέντρο της
θρησκευτικής και της εθνικής ζωής του Βυζαντίου.
Τι άλλο θα κάνει ο αυτοκράτορας τώρα;