ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdf
Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ - ΘΡΥΛΟΙ. Βασιλική Μπιζάνη
1. Αγιά Σοφιά
ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
1
2. Αγιά Σοφιά
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
2
• Ο ναός της Αγίας Σοφίας ή
Αγιά-Σοφιά, όπως
συνηθίζουμε να την
προφέρουμε, είναι ένα από
σημαντικότερα μνημεία
της συγχρονης ιστορίας
αλλά και ένα από τα
κορυφαία σύμβολα της
Ορθοδοξίας, το οποίο έχει
ξεχωριστή θέση στην
καρδιά των Ελλήνων.
3. .
• Ο πρώτος ναός της Αγία Σοφίας θεμελιώθηκε από το
Μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ., όταν μετέφερε
στην Πόλη την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας. Αυτός ο ναός καταστράφηκε δύο
φορές στα χρόνια που ακολούθησαν. Ο ναός
είναι χτισμένος σε ρυθμό βασιλικής με τρούλο και
υπεύθυνοι για το σχεδιασμό υπήρξαν οι αρχιτέκτονες
Ισίδωρος από τη Μίλητο και Ανθέμιος από τις
Τράλλεις. Ο κυρίως χώρος του κτίσματος έχει σχήμα
κύβου, ενώ τέσσερις τεράστιοι πεσσοί (τετράγωνοι
στύλοι), που απέχουν μεταξύ τους 30 μέτρα,
στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα τόξα πάνω στα οποία
εδράζεται ο επιβλητικός τρούλος, διαμέτρου 31
μέτρων, ο οποίος δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται
στο κενό, εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται
γύρω από τη βάση του
• .
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
3
5. Αγιά Σοφιά
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
5
Ο Ιουστινιανός ήθελε το ναό αυτό να τον νιώθουν δικό τους όχι μόνο οι
κάτοικοι της Πόλης αλλά όλης της αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό ζήτησε απ’ όσους
επιθυμούσαν να προσφέρουν υλικά και χρήματα για το χτίσιμό του. Πολύτιμα
μάρμαρα και δυσεύρετα υλικά από κάθε γωνιά του κράτους προσφέρθηκαν και
μεταφέρθηκαν στην Πόλη. Δέκα χιλιάδες εργάτες και διαλεχτοί τεχνίτες
εργάστηκαν πέντε χρόνια χωρίς διακοπή, για να ολοκληρώσουν το έργο.
Η Αγία Σοφία εγκαινιάστηκε το 537 μ.Χ. και ήταν, η καλύτερη στον κόσμο. Ο
Ιουστινιανός, όταν προσήλθε στο ναό την ημέρα των εγκαινίων, σήκωσε
εντυπωσιασμένος τα μάτια του στον ουρανό και ψιθύρισε: «νενίκηκά σε
Σολομώντα!». Στους αιώνες που ακολούθησαν ο ναός στέγασε όλες τις δόξες
και τις δοκιμασίες της Πόλης και της αυτοκρατορίας. Εκεί στέφονταν οι
αυτοκράτορες και οι πατριάρχες και τελούνταν οι δοξολογίες των θριάμβων.
Εκεί γίνονταν και οι παρακλήσεις του λαού προς την Παναγία για τη σωτηρία
της Πόλης, στις ώρες των κινδύνων που την απειλούσαν.
6. Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
6
Όλοι έχουμε ακούσει για τον θρύλο του μαρμαρωμένου βασιλιά. Οι απόψεις για το
πρόσωπο του βασιλιά δίισταντο.
Πολλοί νομίζουν ότι λέγοντας «μαρμαρωμένος βασιλιάς» εννοούμε τον τελευταίο
Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Όμως, η προφητεία
μιλάει ξεκάθαρα για τον Ιωάννη Βατάτζη κι όχι για τον Κωνσταντίνο, που σύμφωνα
με τον Φραντζή, σκοτώθηκε μαχόμενος των Τούρκων στην αποφράδα μέρα της Πόλης
και το πτώμα του αναγνωρίστηκε απ’τις χρυσές περικνημίδες του με τους δικέφαλους
αετούς.
Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς είναι ο Άγιος Ιωάννης Δούκας Βατάτζης ο Ελεήμων, ο
Αυτοκράτορας Νικαίας, ο οποίος βρέθηκε παντελώς άφθαρτος στον τάφο του στην
Μικρασία, τόσο ο ίδιος, όσο και τα βασιλικά του ενδύματα και ο οποίος είναι
πράγματι «μαρμαρωμένος» σε σημείο κρυφό από τα μάτια των Τούρκων και
φυλάσσεται κεκρυμμένο, σε μυστικό σπήλαιο το οποίο γνωρίζει μόνο ένα μυστικό
τάγμα Ελλήνων κρυπτοχριστιανών, που φυλάσσουν το ιερό μυστικό για αιώνες,
αναμένοντας την «έγερση του μαρμαρωμένου»
8. Τα ψάρια του καλόγερου -Το μπαλουκλί
( τα ψάρια της Ζωοδόχου Πηγής )
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
8
Ένας Κωνσταντινοπολίτης καλόγερος είχε ψαρέψει
ψάρια σε ένα ποτάμι και τα τηγάνιζε κοντά στην όχθη
του ποταμού. Τη στιγμή εκείνη ακούστηκε από ένα
πουλί το μήνυμα της πτώσης της Κωνσταντινούπολης
στους Τούρκους. Ο καλόγερος σάστισε και αμέσως τα
μισοτηγανισμένα ψάρια πήδησαν από το τηγάνι και
ξαναβρέθηκαν στο ποτάμι. Εκεί ζουν αιώνια μέχρι τη
στιγμή της απελευθέρωσης της Πόλης από τους
Τούρκους, οπότε και θα ξαναβγούν για να συνεχιστεί
το τηγάνισμά τους.
9. Σαράντα μέρες πολεμά ο Μωχαμέτ να πάρητην Πόλη τη μεγάλη.
Σαράντα μέρες έκαμεν ο γούμενος το ψάρι
στα χείλη του να βάλη.
Απ τις σαράντα κι ύστερα πεθύμησε να φάγη...
τηγανισμένο ψάρι.
-Αν μας φυλαγ΄ η Παναγιά, καθώς μας εφυλάγει,
την Πόλη ποιος θα πάρη ;
Ρίχτει τα δίχτυα στο γιαλό, τρία ψαράκια πιάνει,
-Θεός να τα 'βλογήσει
Το λάδι βάλλει στη φωτιά μες στ αργυρό τηγάνι,
για να τα τηγανίση.
Τα τηγανίζ' από τη μια και πα να τα γυρίση
κι από το άλλο μέρος.
0 παραγιός του βιαστικά πετά να του μιλήση,
και τα 'χασεν ο γέρος !
Mην τηγανίζης, γέροντα, και μόσχισε το ψάρι
στην Πόλη τη μεγάλη !
την Πόλη την έξακουστη οι Τούρκοι έχουν πάρει,
μάς κόβουν το κεφάλι!
- Στην Πόλη Τούρκου δεν πατούν κι ' Αγαρηνού ποδάρια !
Μου φαίνεται σαν ψέμα !
Μ' αν ειν' αλήθεια το κακό, να σηκωθούν τα ψάρια,
να πέσουν μες στο ρέμα !
Ακόμα ο λόγος βάσταγε, τα ψάρια απ' το τηγάνι,
τη μια μεριά ψημένα,
πηδήξανε και πέσανε στης λίμνης τη λεκάνη,
γερά, ζωντανεμένα.
Ακόμα ως τώρα πλέουνε, κόκκιν' από το μέρος,
όπου τα είχε ψήσει.
Φυλάγουν το Βυζάντιο ν' αναστηθή,
κι ο γέρος να τ' αποτηγανίση.
( Ατθίδες Αύραι ) Γεώργιος Bιζυηνός
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
9
10. Ο παπάς της Αγιάς Σοφιάς
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
10
Ένας άλλος θρύλος ιδιαίτερα αγαπητός είναι ο θρύλος του παπά
της Αγίας Σοφίας. Η παράδοση λέει ότι την ώρα που οι Τούρκοι
έμπαιναν στην εκκλησία, ο παπάς διέκοψε τη λειτουργία και
κρύφτηκε πίσω από το ιερό. Σε εκείνο το σημείο που κρύφτηκε
ενώ υπήρχε μία πόρτα, "ως δια μαγείας" η πόρτα έγινε τοίχος
τον οποίο κανείς και ποτέ δεν κατάφερε να σπάσει από τότε.
Ούτε οι Τούρκοι, ούτε οι Έλληνες μάστοροι τους οποίους
έφερναν για αυτό το σκοπό δεν μπόρεσαν να γκρεμίσουν τον
τοίχο. Ο θρύλος καταλήγει ότι όταν η Αγία Σοφία ξαναγίνει
ελληνική εκκλησία, τότε ο παπάς θα βγει από το ιερό και θα
ολοκληρώσει την ημιτελή λειτουργία του.
12. Ο πονοκέφαλος του Ιουστιάνου
1/31/2021
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 2ο
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΞΑΝΘΗΣ
12
Λέγεται ότι ο Ιουστινιανός υπέφερε από χρόνιες ημικρανίες. Τις νύχτες
λοιπόν όταν τον έπιαναν αυτοί οι αφόρητοι πόνοι ερχόταν στην Αγία Σοφία.
Οι γιατροί του παλατιού δεν μπορούσαν να βρουν θεραπεία και ο
πονοκέφαλος δεν περνούσε με κανένα φάρμακο από αυτά που του έδιναν.
Ερχόταν λοιπόν στην Αγία Σοφία και παρακαλούσε το Θεό να τον απαλλάξει
από αυτό το μαρτύριο.
Ένα βράδυ ακούμπησε το κεφάλι του σε μία κολόνα την οποία πίστευαν ότι
τη φυλάει ο Άγιος Γρηγόριος ο θαυματουργός. Μπροστά σε αυτή την κολόνα
παρακάλεσε ο Ιουστινιανός να απαλλαχθεί από τον τρομερό πονοκέφαλο
που είχε. Και το θαύμα έγινε.
Ο πονοκέφαλος πέρασε και για την ακρίβεια δεν τον ταλαιπώρησε ξανά.
Όταν διαδόθηκε αυτό μέσα στο λαό, άρχισαν να έρχονται όλοι για να
πιάσουν την κολόνα και συγχρόνως να κάνουν μία ευχή. Προσεύχονταν να
εισακουστεί η προσευχή τους όπως ακριβώς εισακούστηκε του Ιουστινιανού.