The Book of Wisdom, or the Wisdom of Solomon, is a Jewish work written in Greek and most likely composed in Alexandria, Egypt.

2. CAPITULUM 1
1 [Diligite justitiam, qui judicatis terram;
2 quoniam non tentantibus se invenietur.
apparet se his non diffidentibus.
3 Perversae enim cogitationes separant a
Deo: probata autem virtus corripit
insipientes.
4 In malevolam enim animam non introibit
sapientia; neque habitare in corpore peccato
subjecto.
5 Spiritus enim sanctus disciplinae effugiet
dolum, et auferet a cogitationibus insensatis,
et non permanebit cum invenerit iniquitas.
6 Sapientia enim spiritus diligens est; et
blasphemantem verba illius non absolvet:
renum enim illius testis est Deus, et cordis
illius scrutator verus, et linguae eius auditor.
7 Quoniam Spiritus Domini replevit orbem
terrarum, et quod continet omnia, scientiam
habet vocis.
8 Itaque qui loquitur iniquitatem, abscondi
non potest: nec vindictam habens in
punientem pertransibit.
9 Nam quæritur impiorum consilia, et
sonitus verborum ejus veniet ad Dominum
in manifestatione malorum suorum.
10 Auris enim zeli audit omnia, et sonitus
murmurationis non est absconditus.
11 { Cavete ergo a murmuratione, quod
inutile est; et a detractione compesce
linguam tuam: non enim est verbum tam
obscurum, quod gratis evacuetur; os autem
quod mentitur occidit animam.
12 In errore vitæ tuæ noli quærere mortem,
et in operibus manuum tuarum ne despicias.
13 Quoniam Deus mortem non fecit, nec
lætatur in perditione vivorum.
14 Cuncta enim creavit ut essent: et sanæ
sunt generationes sæculi; et venenum
mortiferum non est in eis, neque regnum
mortis in terra:
15 Iustitia enim immortalis est.
16 Impii autem operibus et verbis vocabant
ad se: cum enim cogitaverint habere
amicum suum, consumpti sunt, et fœdus
inierunt cum eo, quia digni sunt qui cum eo
participent.
CAPITULUM 2
1 Dixerunt enim impii apud semetipsos, sed
non recte : Breve est et longum vita nostra,
et non est in morte viri sanitas : neque enim
erat cognitus homo ab inferis redisse.
2 In omni enim adventu nascimur, et in
futurum erimus sicut non fuissemus: spiritus
enim in naribus nostris sicut fumus, et
scintilla parva in motu cordis nostri;
3 Quo exstincto, corpus nostrum in cinerem
convertetur, et spiritus noster quasi aer
mollis corrumpetur.
4 et nomen nostrum oblivioni delebitur in
tempore et non erit in memoria homo opera
nostra sole, et vinci calore eius.
5 Umbræ enim transitus est tempus nostrum;
Consignata est, et nemo revertitur.
6 Venite ergo, fruamur bonis quæ sunt: et
utamur creatura tamquam in juventute
celeriter.
7 Vino pretioso et unguentis nos impleamus,
et non prætereat nos flos fontis:
Coronemus nos rosis antequam marcescant
9 Nemo nostrum exsors sit luxuriæ nostræ:
in omni loco relinquamus signa lætitiæ
nostræ, quoniam hæc est pars nostra, et hæc
est sors.
10 Opprimamus pauperem justum, et non
parcamus viduæ, nec revereamur canos
antiquos.
11 Fortitudo nostra, lex justitiæ: in eo quod
debile est, reputatum est.
12 Ideo insidiemur justis; quia non est ad
nostram vicem, et contrarius est operibus
nostris: exprobat nos offensa legis, et obicit
infamiae nostrae delicta eruditionis nostrae.
13 Promittit se scientiam Dei habere, et
filium Domini se nominat.
Factus est arguere cogitationes nostras.
15 Gravis est nobis usque ad videndum: non
enim sicut aliena est vita eius, aliter autem
viae eius.

3. 16 In mendacio reputati sumus: a viis nostris
quasi a sordibus abstinet: finem justorum
prædicat benedictum, et patrem suum Deum
gloriatur.
17 Videamus si vera sunt verba eius, et
probemus quid in fine illius futurum sit.
18 Si enim est verus filius Dei, suscipiet
illum, et liberabit eum de manu
contrariorum.
19 Cum contumelia et tormento
interrogemus eum, ut sciamus
mansuetudinem eius et patientiam eius
faciamus.
20 Damnamus eum morte turpissima:
quoniam in suo sermone servabitur.
21 Hæc cogitaverunt, et erraverunt:
excæcavit enim illos malitia eorum.
22 Mysteria autem Dei non cognoverunt,
neque exspectaverunt mercedem justitiæ,
neque mercedem animarum sine crimine
sunt.
23 Deus enim creavit hominem inmortalem,
et fecit illum imaginem aeternitatis suae.
24 Invidia autem diaboli mors introivit in
mundum: et qui apprehenderunt eam,
inveniunt eam.
CAPITULUM 3
1 Justorum autem animæ in manu Dei sunt,
et non tangent illos tormentum mortis.
Visi sunt oculis insipientium mori, et
æstimata est afflictio exitus illorum.
3 quorum discessu a nobis ad internecionem
constitutis; illi autem sunt in pace.
4 Nam etsi puniuntur in conspectu hominum,
spes tamen immortalitatis plena est.
5 Et in modico castigati, in retributionem
magnam: probavit enim illos Deus, et
invenit illos dignos sibi.
6 Sicut aurum in fornace probavit eos, et in
holocaustum dedit eos.
7 Et in tempore visitationis suæ fulgebunt,
et sicut scintillae in arundineto discurrent.
8 Judicabunt gentes, et dominabuntur
populis, et regnabit Dominus eorum in
æternum.
9 Qui confidunt in illo intelligent veritatem,
et fideles in dilectione manebunt illi,
quoniam gratia et misericordia est sanctis
ejus, et electis suis visitabit.
10 Impii autem secundum quæ cogitaverunt
correptionem habebunt, quæ neglexerunt
justum, et Dominum dereliquerunt.
11 Sapientiam enim et disciplinam qui
despicit, miser est, et vana est spes eorum,
labores sine fructu, et inutilia opera eorum;
12 Mulieres eorum stultae sunt, et filii
eorum nequam;
13 Maledicta progenies eorum. Propterea
beata sterilis, inmaculata, quæ thorum
peccati nescivit: habebit fructum in
visitatione animarum.
14 et spado qui non operatus est per manus
suas iniquitatem, nec cogitavit adversus
Deum nequissima: dabitur enim illi fidei
donum speciale, et hæreditas in templo
Domini acceptior animo.
Bonorum enim laborum gloriosus est fructus,
et quæ non concidat radix sapientiæ.
16 Filii adulterorum in bono non sunt: et
semen lectus injusti eradicetur.
17 Nam etsi longævus es, in nihilo
reputabitur: et sine honore erit novissima
eorum aetas.
18 aut si celerius defuncti fuerint, non
habebunt spem neque consolationem in die
iudicii.
19 Finis enim injusti generationis horribilis.
CAPITULUM 4
1 [Melius est filios non habere, et virtutem
habere: memoriale enim ejus inmortale est,
quia nota est apud Deum, et apud homines.
2 Cum adest, imitantur eam; et, cum
abscesserit, desiderant eam: coronam gerit,
et in aeternum triumphat, intemerata certans
praemia victoriae.
3 Multigena autem impiorum multitudo non
erit utilis, et spuria vitulamina non dabunt
radices altas, nec stabile firmamentum
collocabunt.

4. 4 Nam etsi ad tempus florent in ramis; et
non stantes stantes, et vi ventorum
eradicentur.
Fracti sunt rami imperfecti, fructus eorum
inutiles, non maturi ad comedendum, et ad
nihilum utile.
6 Nam ex illicitis cubilibus filii testes
nequitiae contra parentes in iudicio
nascuntur.
7 Justus autem cum morte præoccupatus
fuerit, in refrigerio erit;
8 Aetas enim honesta, non quae diuturnitate
temporis est, nec annorum numero
mensuratur.
9 Canities autem est hominibus sapientia, et
senectus senectutis vita inmaculata.
10 Placuit Deo, et dilectus est ab eo: ut inter
peccatores translatus est.
11 Cito ablatus est ne malitia mutaret
intellectum ejus, aut ne fictio deciperet
animam suam.
12 Fascinatio enim nequitiae obscurat bona;
et vaga concupiscentiae mentem simplicem
labefactat.
13 Qui in modico tempore consummatus est,
longum tempus implevit.
14 Placuit enim Domino anima eius:
propterea festinavit tollere eum de medio
impiorum.
15 Quod cum vidisset populus, et non
intellexerunt, nec cogitaverunt, quia gratia
ejus et misericordia in sanctis suis, et
visitavit super electos suos.
16 Condemnat autem justus mortuus vivos
impios; et juventus cito consummata multis
annis et senecta iniquis.
17 Videbunt enim finem sapientis, et non
intelligent quid cogitaverit de illo Deus, et
quare munierit eum Dominus.
18 Videbunt, et contemnent eum; Deus
autem subsannabit eos, et post haec erunt
cadaver vilis et opprobrium inter mortuos
usque in aeternum.
19 et scindet eos et praecipitabit eos,
quoniam ipsi stupebunt. et a fundamento
excutiet eos; et desolabuntur et maerebunt;
et peribit memoria eorum.
20 Et cum abjecerint de peccato suo, venient
cum timore, et iniquitates suas arguent eos
in faciem suam.
CAPITULUM 5
1 Tunc justi stabunt in magna constantia
ante faciem tribulantium eum, et nullam
reddentes laborum ejus.
2 Videntes turbabuntur timore horribili, et
mirabuntur ab insolentia salutis ipsius,
usque ad omnes quod exspectaverunt.
3 et dicent intra se pœnitentes et gementes
præ angustia spiritus: Hic erat ille, quem
habuimus aliquando in derisum, et in
proverbium:
4 Insipientes putavimus vitam illius
insaniam, et finem ejus sine honore esse.
5 Quomodo computatus est inter filios Dei,
et inter sanctos sors ejus?
6 Ergo erravimus a via veritatis, et justitiae
lumen non luxit nobis, et sol non est ortus
nobis.
7 In via malitiæ et perditionis nos
fatigavimus : et solitudines ambulavimus,
ubi non erat via : viam autem Domini non
cognovimus.
8 Quid nobis profuit superbia? aut
divitiarum iactantia quid contulit nobis?
9 Transierunt omnia ista sicut umbra et sicut
festinatio;
10 et sicut navis, quæ cum præterit aquas
maris, vestigium ejus non est reperiri, neque
semitam in fluctibus esse, neque semitam in
sede carinae.
11 aut sicut avis transvolavit per aerem,
nullum invenitur viae eius, sed alarum
percussione levi percussus alarum crepitu ac
motu eorum transiens; in qua postea nullum
signum quo ierit, invenitur;
12 aut sicut sagitta emissa ad signum, aerem
statim revertitur, ut non possit homo scire
quo pertranseat;
13 sic et nos nascimur cum finem iam
coepimus nullum virtutis signum ostendere
sed in nostra malitia consumpti sunt.

5. 14 Exspectatio impiorum sicut pulvis, qui
vento aspiratur; tenues ut tempestas
depellitur undas; sicut fumus, qui hic et illic
tempestate dispergitur, et transit sicut
memoria hospitis morantis dies.
15 Justi autem in perpetuum vivent; et apud
Dominum est merces eorum, et cogitatio
illorum apud Altissimum.
16 Ideo accipient regnum gloriæ, et
coronam de manu Domini decoram:
quoniam dextera sua teget eos, et brachio
suo defendet illos.
17 Adsumet ad eum arma zeli sui, et faciet
vindictam inimicorum suorum in manu sua.
18 Induet pro thorace justitiam, et pro galea
judicium certum;
19 sumet pro scuto inexpugnabili
sanctitatem
20 Gladium ira ejus acet, et pugnabit cum eo
mundus contra insensatum.
21 Tunc ibit recta directio fulmina; et de
nubibus quasi arcum puteum profudum ad
locum fugient.
22 Et grando magna sicut arcum lapideum:
et aqua maris desæviet in eos, et flumina
obruent eos vehementer.
23 Et stabit contra eos spiritus fortis, et velut
impetus tempestatis auferet eos, et dissipabit
iniquitas omnem terram, et subvertet sedes
fortium.
CAPITULUM 6
1 Audite ergo, reges, et intelligite; discite,
iudices finium terrae.
2 Audite, qui principes populorum, et
gloriamini in multitudine nationum.
3 Quia data est tibi a Domino potestas, et
potestas ab Altissimo, qui tentas opera tua,
et perscrutabor consilia tua.
4 quoniam cum essetis ministri regni eius,
non recte iudicastis, nec custodistis legem,
nec secundum consilium Dei ambulastis.
Horrende et cito veniet super vos, quoniam
iudicium durissimum his qui in sublimibus
erunt.
6 cito enim infimis ignoscet misericordia, et
potentes potenter tormenta patientur.
7 Qui enim Dominus omnium est, personam
nullius timebit, nec magnitudinis cujusquam
timorem habebitis: pusillum enim et
magnum ipse fecit, et æqualiter curaverit
omnes.
8 sed et super potentes quoque tribulatio
veniet;
9 Ad vos ergo reges loquor, ut discatis
sapientiam, et non excidatis.
10 Qui enim sancte custodiunt, sancti
judicabuntur: et qui talia didicerint,
invenient quid respondeant.
11 Quam ob rem adficies sermones meos;
desiderate ea, et erudimini.
12 Gloriosa est sapientia, et numquam
marcescit: et facile videtur diligentibus se, et
invenietur requirentibus eam.
13 Præoccupat qui se desiderant, indicare se
illis.
14 Qui de luce vigilaverit ad illam, non
laborabit: assidentem enim illam foribus
suis inveniet.
15 Perfectio autem sapientiæ videtur de illa:
et qui vigilaverit ad illam, cito erit sine cura.
16 Quoniam dignos se ipsa circuit quærens,
in viis ostendit se illis, et in omni
cogitatione occurrit eis.
17 Initium enim ejus verum est desiderium
disciplinæ; Cura autem disciplinæ dilectio
est.
18 Custodit Dominus legem ejus;
Observatio autem legum, securitas
incorruptionis;
19 et incorruptio facit nos Deo proximam
20 Concupiscentia itaque sapientiæ deducit
ad regnum.
21 Si ergo delectamini sedibus et sceptris, o
reges populorum, honorificate sapientiam,
ut regnetis in sæcula sæculorum.
22 Sapientiam autem quæ sit et quomodo
ascenderit, dicam tibi, et non abscondam abs
te mysteria: sed exquiret eam ab initio
nativitatis suæ, et cognoscet eam in lucem,
non transibit veritatem.

6. 23 Neque accedam cum zelo tabescentis. hic
enim non erit cum sapientia.
24 Multitudo autem sapientium sanitas est
orbis terrarum, et rex sapiens stabilimentum
populi est.
25 Accipite ergo disciplinam in verbis meis,
et faciet vobis bonum.
CAPITULUM 7
1 Et ego ipse homo, similis omnibus
mortalibus, et progenies primi quidem de
terra facta est.
2 Et in utero matris meæ conglutinatus est in
carne decem mensium tempore, compactus
in sanguine, ex semine hominis, et
delectamento somni.
3 Et ego natus traxi communem aerem et
decidi in terram, quae similis est naturae;
4 In involumentis nutritus sum, et curis;
5 Nullus enim rex aliud habuit nativitatis
initium.
6 Unus introitus est omnibus ad vitam, et
similis exitus.
7 Propter quod oravi, et datus est mihi
sensus: invocavi Deum, et venit ad me
spiritus sapientiæ.
8 Ante sceptra et thronos praeposui eam, et
in comparatione illius non addam divitias.
9 Nec contuli illi omnem lapidem pretiosum,
quoniam omne aurum in circuitu eius sicut
arena est, et argentum quasi lutum coram
illa.
10 Super salutem et speciem dilexi illam, et
proposui pro luce habere illam, quoniam
inexstinguibile est lumen illius.
11 Omnia mihi bona convenerunt cum illa,
et infinitae divitiae in manibus eius.
12 Et gavisus sum in omnibus, quoniam
præcedebat eos sapientia, et ignorabam
quod esset mater eorum.
13 Cognovi diligenter, et communicavi illi:
divitias ejus non abscondo.
14 quoniam thesaurus est hominibus
indeficiens: quo qui usi sunt, participes facti
sunt amicitiæ Dei, propter disciplinæ dona
commendati.
15 Dedit mihi Deus ex sententia loqui, et
sapere de his, quae dantur mihi : quoniam
ipse est qui ducit ad sapientiam, et dirigit
sapientes.
16 In manu enim eius sumus et nos, et verba
nostra; omnem sapientiam, et scientiam
operis.
17 certam enim dedit mihi eorum quae sunt
ad cognoscendum quomodo mundus factus
est et operatio elementorum
18 initium et finis et medium temporum
vicissitudines solis et commutationes
temporum
19 circuitus annorum et locorum stellarum;
20 naturas animalium et iras bestiarum vim
ventorum et cogitationes hominum
differentias plantantium et virtutes radicum
21 Omnia autem quæ vel occulta sunt vel
manifesta, hæc scio.
22 docuit me enim sapientia quae est
omnium artifex velox, quod non potest
demitti, bene facere paratus;
23 mansuetum, firmum, securum, securum,
habentem omnem potestatem, prospicientes
omnia, et perambulantes omnem intellectum,
purum, et subtilissimum spiritum.
24 Omni enim motu mobilior est sapientia ;
25 Est enim hæc spiraculum virtutis Dei, et
spiritus purus fluit de gloria Omnipotentis:
nulla ergo labes in eam cadere potest.
26 Candor est enim lucis æternæ, sine
macula virtutis Dei, et imago bonitatis illius.
27 Et cum sit una, omnia potest: et in se
permanens omnia innovat: et per omnia
saecula saeculorum in animas sanctas,
amicos Dei et prophetas constituit.
28 Neminem enim diligit Deus, nisi eum,
qui cum sapientia inhabitat.
29 Est enim hæc speciosior sole, et super
omnem stellarum ordinem : luci comparata,
prior invenitur.
30 Illi enim succedit nox; sapientia autem
non praevalebit.

7. CAPITULUM 8
1 Sapientia de fine ad finem fortiter pervenit,
et suaviter omnia disponit.
2 Hanc amavi et exquisivi a iuventute mea,
sponsam volui facere eam, et amator eram
pulchritudinis eius.
3 Quia cum Deo conversatur, magnificat
nobilitatem suam, et dominus omnium
dilexit eam.
4 Est enim conscia mysteria scientiæ Dei, et
amator operum ejus.
5 Si divitiae in hac vita optandae sunt; quid
sapientius, qui omnia operatur?
6 Quod si prudentia opus est; Quis horum
omnium illa callidior est?
7 Et si quis diligit justitiam, labores illius
sunt virtutes: sobrietatem enim et
prudentiam docet, justitiam et fortitudinem.
8 Si quis multa expertus est, vetera scit, et
quæ futura sunt conjicit : scit versutias
sermonum, et aenigmata exponere :
prævidet signa, et portenta, et eventus
temporum, et temporum.
9 Cogitavi ergo eam mecum ut habitaret in
me, sciens quod esset bonorum consiliarius,
et solatium curarum et dolorum.
10 Propter eam in multitudine æstimabo, et
gloriam cum majoribus natu, cum adhuc
essem.
11 Veloces inveniar in judicio, et in
conspectu magnorum admirabor.
12 Cum tacuissem, dixerint quod otium
meum erat: et cum locutus fuero, audient me:
si multum loquar, ponent manus super os
suum.
13 Per hanc autem immortalitatem
consequar, et memoriam æternam his, qui
post me futuri sunt, derelinquam me.
14 disponam populum, et gentes
subjicientur mihi.
15 Videbuntque me omnes qui audiunt me;
videbor bonus in multitudine, et fortis in
bello.
16 Postquam introivi in domum meam,
conquiescam cum illa; non enim habet
amaritudinem conversatio illius. et
convivere cum ea tristitiam non habet, sed
laetitiam et gaudium.
17 Haec autem considerans in meipso,
conferens cor meum, quoniam adnectere
sapientiae immortalitas est.
18 Et magna voluntas ejus, quæ est in
amicitia? et in operibus manuum ejus
multae divitiae; et in exercitio colloquii cum
ea prudentia; et in loquendo cum illa bona
fama; Ibam quaerens quomodo eam ad me
duceret.
19 Ego enim eram puer lepidus, et habens
spiritum bonum.
20 Sed cum essem bonus, veni in corpus
immaculatum.
21 Sed cum cognovi quoniam non possem
aliter obtinere eam, nisi Deus det. sapientiae
quoque illud erat scire, cuius esset; Oravi
Dominum, et oravi eum, et in toto corde
meo dixi.
CAPITULUM 9
1 Deus patrum meorum, et Domine
misericordiae, qui fecisti omnia verbo tuo.
2 et per sapientiam tuam constituisti
hominem ut dominetur creaturae quae tu
fecisti
3 et dispone orbem in aequitate et iustitia, et
iudicium in corde recto fac:
4 Da mihi sapientiam, sedenti solio tuo; et
ne repellas me a filiis tuis;
5 Ego enim servus tuus et filius ancillae tuae
ego sum debilis et brevi et minor ad
intellectum iudicii et legum.
6 Nam etsi perfectus est vir inter filios
hominum, et si non fuerit sapientia tua cum
eo, non erit in nihilum.
7 elegi me regem populi tui et iudicem
filiorum tuorum et filiarum
8 Praecepisti mihi ut aedificarem templum
super montem sanctum tuum et altare in
civitatem, in qua habitas, similitudinem
tabernaculi sancti, quod praeparasti ab initio.
9 et erat apud te sapientia, quae novit opera
tua, et praesens erat quando fecisti mundum;

8. 10 Emitte illam de caelis sanctis tuis, et de
sede gloriae tuae, ut mecum laboret, ut
sciam quid tibi placeat.
11 Scit enim, et intelligit omnia, et in
adinventionibus meis moderabitur, et in
potentia sua conservabit me.
12 Sic acceptabunt opera mea, et judicabo
populum tuum juste, et dignus sedere in
throno patris mei.
13 Quis est enim homo qui sciat consilium
Dei? aut quis potest cogitare quid sit
voluntas Domini?
14 Cogitationes enim mortalium miserae
sunt, et cogitationes nostrae incertae.
15 Corpus enim, quod corrumpitur, aggravat
animam, et deprimit terrena inhabitatio
sensum multa cogitantem.
16 Et vix recte aestimamus quae in terra
sunt, et quae ante nos sunt invenimus cum
labore: sed quae in caelo sunt, quis
investigavit?
17 Consilium autem tuum quis scivit, nisi tu
dederis sapientiam, et mittes spiritum
sanctum tuum desursum?
18 Sic enim correctae sunt viae eorum qui
habitant in terra, et eruditae sunt quae tibi
placent, et salvae sunt per sapientiam.
CAPITULUM 10
1 Primam plasmatum patrem mundi
conservavit, qui solus creatus est, et de lapsu
suo eduxit illum;
2 Et dedit illi potestatem regendi omnia.
3 Sed cum ab ea recessisset iniustus in
furore, etiam in furore, quo fratrem suum
occiderat, deperiit.
4 Propter quod demersa est terra, iterum
sapientia conservavit eam, et gubernavit
justorum in ligno vili.
5 Sed et in conjuratione pessima gentes
fundavit justum, et conservavit sine querela
Deo, et in filii misericordia fortem
custodivit.
6 Et cum periit impio, liberavit justum, qui
fugit de igne, qui cecidit super quinque
civitates.
7 Cujus impietatis testimonium est terra
usque in præsentem diem, et herbam
fructificantem, qui numquam venit ad
maturitatem: columna autem salis stantem,
monumentum est animæ increduli.
8 Sapientiam enim non accipientes, non
solum hoc noverunt, ut ignorarent bona. sed
etiam saeculo post eos reliquit stultitiae suae
memoriam: ut in his, in quibus offendiculum
non poterant, occultari non possent.
9 Sapientia autem hos qui se observant a
doloribus liberavit.
10 Cum fugeret justum ab ira fratris sui,
deduxit eum per vias rectas, et ostendit illi
regnum Dei, et dedit illi scientiam
sanctorum, et honestavit illum in itineribus
suis, et fructum laborum suorum
multiplicavit.
11 In avaritia circumvenientium illum affuit
illi, et honestum fecit illum.
12 Et defendit eum ab inimicis suis, et a
insidiantibus fugit, et in conflictu gravi
victoriam dedit illi. ut sciret bonitatem
omnibus esse fortiorem.
13 Justum autem venditum, non dereliquit
eum, sed a peccato liberavit eum.
14 et non reliquit illum in vinculis, donec
afferret illi sceptrum regni, et potentiam
adversus eos qui eum deprimebant;
15 Hæc populum justum et semen sine
querela liberavit de gente, quæ deprimebat.
16 Et introivit in animam servi Domini, et
restitit regibus horribilibus, et signis et
portentis.
17 Reddidit justos mercedem laborum
suorum miro in via, et dedit illis in
velamento diei, et in luce stellarum in nocte;
18 Transduxit eos per mare Rubrum, et
transduxit eos per aquam nimiam.
19 inimicos vero eorum demersit et ab imo
profundo proiecit.
20 Propter hoc justi spoliaverunt impios, et
laudaverunt nomen sanctum tuum, Domine,
et magnificaverunt unanimiter manum tuam,
qui pugnabat pro eis.
21 Os mutorum aperuit sapientia, et
disertum fecit linguas loquentes.

9. CAPITULUM 11
1 Direxit opera eorum in manu prophetae
sancti.
2 Iter fecerunt per deserta quæ non
habitabantur, et in locis desertis fixerunt
casas.
3 Steterunt contra hostes, et de inimicis se
vindicaverunt.
4 Sitierunt, et clamaverunt ad te: et data est
eis aqua de petra altissima, et sitis de lapide
duro.
5 Quibus enim rebus hostes vindicati sunt,
eadem illis egere auxilio.
6 Nam pro perpetuo cursu fluvii taetro
cruore vexantur;
7 ad correptionem enim mandati illius qua
infantes interfecti sunt dedisti eis copiam
aquae per quod non sperabant
8 indicans ergo siti quomodo adversarios
tuleris.
9 Cum enim tentati sunt, sed in misericordia
castigati, sciverunt quomodo judicarentur in
ira impii, et cruciarentur, sitientes aliter
quam justi.
10 hos enim ut patrem monuisti et probasti:
hunc autem ut regem gravem, castigasti et
punisti.
11 Absentes pariter an praesentes moleste
ferebant.
12 Duplex enim super eos est timor, et
gemitus cum memoria praeteritorum.
13 Nam cum alterum iuvari poenis suis
audiebant, Dominum aliquid sentiebant.
14 Quem enim longe ante abjectum ab
infantium iectione venerabantur, hunc in
finem, videntes quod factum est, admirati
sunt.
15 Sed propter insensatas nequitias suas,
quibus seducti sunt, agentes, serpentes, et
immunditias: immisisti illis multitudinem
bestiarum iniquarum ad vindictam.
16 ut cognoscant quia in quo quis peccat, in
hoc punietur.
17 Non enim voluit omnipotens manus tua,
quæ fecit mundum, materia incomposita, ut
mitteret in eis multitudinem ursorum aut
leonum sæculorum.
18 Aut ferae ignotae, rabie plena, recentes,
Aut vaporem ignei spirantes, aut fumi
squalentes odores, Aut horrendas micat
ignibus aether: ex oculis;
19 Quibus non modo nocumenta statim
amittent, sed etiam terror terrorem incutiunt.
20 Sed et sine his uno spiritu poterant occidi,
persecutionem passi ultionis, et dispersi per
spiritum virtutis tuæ: sed omnia in mensura,
et numero, et pondere disposuisti.
21 Fortitudinem enim tuam ostende omni
tempore quando vis; et potentiam brachii tui
quis sustinebit?
22 Quoniam sicut momentum staterae, sic
est ante te totus orbis terrarum, et quasi stilla
roris matutini descendentis in terram.
23 Tu autem omnium misertus es; omnia
enim potes, et hominum peccata despicis,
quia emendas.
24 Diligis enim omnia quae sunt, et nihil
abominaris quod fecisti: nunquam enim
fecisses aliquid, si odisses.
25 Quomodo autem posset aliquid
permanere, nisi tu voluisses? aut a te
vocatus, vocatus?
26 Parcis autem omnibus: tua enim sunt,
Domine, animarum amator.
CAPITULUM 12
1 Spiritus enim tuus incorruptibilis in
omnibus est.
2 Ideo eos qui peccantes paulatim corripis,
et admones eos in quibus offenderint, ut
relicto malitia sua credant in te, Domine.
3 Per manus enim patrum nostrorum et eos
seniores terrae tuae deleri voluit.
4 quem odisti malefacientes opera tua, et
scelerata sacrificia;
5 nec non et interfectores immitis filios et
devoratores carnis hominum et festa
sanguinis
6 cum sacerdotibus suis de medio turbae
idololatriae, et parentes, qui manibus
propriis occiderunt animas sine auxilio,

10. 7 ut terra quam honorasti super omnes filios
Dei reciperet coloniam
8 Sed et illis sicut hominibus pepercisti, et
misisti vespas præcursores exercitus tui, ut
eos paulatim exterminarent.
9 non quod non possis impios sub manu
iustorum in prælio ferre, aut cum crudelibus
bestiis simul conterere, aut uno verbo aspero,
10 sed sensim facientes in eis iudicia tua,
pœnitentiae locum dedisti eis, ignorans
quoniam generatio nequam est, et insita est
in eis malitia eorum, et cogitatio eorum non
mutabitur.
11 Semen enim erat maledictum ab initio.
neque enim ex his, in quibus peccaverunt,
cuiquam dabas eis veniam.
12 Quis enim dicet: Quid fecisti? aut quis
sustinebit judicium tuum? aut quis te
accusabit pro pereuntibus gentibus, quas tu
fecisti? aut quis stabit contra te, ultor
iniustis?
13 Nec est enim quisquam Deus, nisi tu, qui
omnibus curas est, cui ostendas non esse
iniustum iudicium tuum.
14 Neque rex neque tyrannus in conspectu
tuo poterunt insidiari tibi in his quos
perdidisti.
15 Cum ergo sis ipse justus, juste omnia
disponis: non congruum existimas cum tua
potestate eum qui puniri non meruit,
condemnare.
16 Virtus enim tua justitiae initium est, et
quia tu Dominus omnium es, omnibus te
parcere facit.
17 Cum enim plenae potestatis es, non
credentibus, fortitudinem tuam ostendis, et
in eis qui noverunt manifestas audaciam.
18 Tu autem, dominator virtutis tuae, cum
aequitate judicas, et cum magna gratia
disponis nos : ut possis, cum volueris, posse.
19 sed per opera tua docuisti populum tuum
ut iustus sit misericors et bonae spei fecisti
filios tuos ut des paenitentiam peccatorum
20 Si enim inimicos filiorum tuorum, et
damnatos ad mortem punisti, tali
deliberatione præsens tempus et locum, quo
liberarentur ab eorum malitia:
21 Quam cum diligentia judicasti filios tuos,
quorum jurasti patres, et fecisti testamenta
bonarum promissionum.
22 Cum ergo corripis nos, inimicos nostros
millies plus flagellas, propterea quod
diligenter consideremus bonitatem tuam
cum judicamus, et cum judicamur,
exspectemus misericordiam.
23 Ideo cum vixerunt homines injuste et
injuste, abominationibus suis ad iracundiam
provocaverunt.
24 Longe enim erraverunt in viis erroris, et
tenuerunt eos pro diis, quos etiam in bestiis
inimicorum suorum despiciebant, sedentes
tamquam parvuli ignari.
25 Idcirco eis quasi parvulis sine ratione
usus es, iudicium ad eos derisum misisti.
26 Qui autem noluerint emendari per illam
correctionem, in qua eis praestiterit, dignum
Dei iudicium sentient.
27 Videte enim quae invident, cum puniti
fuerint, id est, pro his quos deos putaverunt;
nunc in eis puniti cum viderent, agnoverunt
eum esse verum Deum, quem prius nosse
negaverunt: et ideo summa damnatio in eos
venit.
CAPITULUM 13
Vani enim sunt omnes homines natura, qui
ignorant Deum, et non potuerunt ex his quae
videntur bona nosse eum qui est: nec
considerando opera agnoscebant artificem;
2 Sed aut ignis aut ventus aut aer volucris
aut gyrum siderum aut violenta aqua aut
coeli lumina sunt, qui mundum regunt, deos
esse.
3 quorum si specie delectati deos esse
voluerunt; Sciant quanto melius est
Dominus eorum: primus enim pulchritudinis
auctor creavit eos.
4 Quod si de eorum virtute ac virtute
mirabuntur, intelligant, quanto sit fortior qui
fecit.
5 Magnitudine enim et pulchritudine
creaturarum, creator earum proportionaliter
videtur.

11. Sed tamen in hoc minus sunt culpabiles:
fortasse enim errant Deum quaerentes, et
eum invenire volentes.
7 Nam conversati in operibus ejus diligenter
inquirunt eum, et visum eorum credunt: quia
speciosa sunt, quæ videntur.
8 Sed nec his debet ignosci.
9 Si enim tantum potuerunt scire, ut possent
mundum appetere; quomodo eius Dominum
non citius invenerunt?
10 miseri autem sunt et in mortuis spes
eorum, qui dicunt illos deos, quae sunt opera
manuum hominum, aurum et argentum, ad
faciendam artem et similitudinem bestiarum,
aut lapidem ad nihilum, opus. manu antiqua.
11 Faber autem ligna cecidit, postquam
decidit lignum idoneus rei, et auferens omne
cortex scite in circuitu, et bene operatus est,
et fecit vas illud aptum ad serviendum vitae
humanae;
12 Cumque abiisset opus ut faceret cibos,
ipse se implevit.
13 Et tollens ipsum detrectationem in his qui
nulli usui inserviebant, lignum tortuosum, et
nodis plenum, diligenter sculpsit illud, cum
nihil esset aliud quod faceret, et formavit
illud per sollertiam prudentiae suae; hominis
imaginem finxit;
14 aut sicut bestiam aliquam vilem, textam
minio circumjectam, et fuco colore
rubentem, et omne maculam ejus operiens;
15 Et cum ei locum idoneum fecisset,
maceriam pone, et constringe eam ferro.
16 Nam ne caderet, sciens quod non poterat
se adiuvare; est enim imago, et auxilio opus
est;
17 Et de bonis suis orat, pro uxore et filiis,
et non erubescit loqui ei qui non habet vitam.
18 Salus enim infirmum invocat, vita enim
ad mortuos pertinet; nam id quod minimum
habet auxilii, humiliter implorat: et pro
itinere bono petit quod pedem progredi non
potest:
19 Et adquirendi et acquirendi, et in
manibus illius bonae voluntatis, quaerit
facultatem ab eo, qui plus potest operari.
CAPITULUM 14
1 Iterum se parans navigare, et per undas
furentes iturus, lignum putidius invocat
quam vas, quod portat.
2 Nam et quaestus cupiditas cogitabat, et
artifex artificio suo id fabricavit.
3 Sed tua providentia, pater, gubernat: nam
in mari viam fecisti, et in fluctibus viam
tutam;
4 Ostendens quod ab omni periculo possit
salvare, et cum sine arte navigaverit homo.
5 Verumtamen non vis ut opera sapientiae
tuae sint otiosae, et ideo homines vitam
exiguo ligno commendant, et transeuntes
mare asperum in vase infirmi salvantur.
6 Nam et olim, cum superbi gigantes
perierunt, spes mundi gubernantis per
manum tuam in vasculo infirmiori evasit, et
semen generationis omni aetati relinquitur.
7 Beata est enim lignum quo advenit justitia.
8 Sed quod manufactum est, maledictum est
et illud, et qui fecit illud. et quia
corruptibilis, deus dictus est.
9 Similiter autem odio sunt Deo, et impietas,
et impietas.
10 Quod enim factum est, cum ipso, qui
fecit, punietur.
11 Propter hoc et in idolis Gentium visitatio
erit, quia in creatura Dei abominatio facta
est, et in scandalum animabus hominum, et
in laqueum pedibus inprudentium.
12 Initium enim fornicationis spiritualis est
exquisitio idolorum, et adinventio eorum
corruptio vitæ.
13 neque enim erant ab initio, neque erunt in
perpetuum.
14 per inanem enim gloriam hominum
introierunt in mundum, et ideo cito finientur.
15 Nam pater immaturo luctu afflictus, cum
mox raptum pueri imaginem fecerit, nunc
eum pro deo, qui tum defunctus erat,
honoravit, et cæremoniis et sacrificiis sub eo
traditus.
16 Et sic processu temporis convalescens
impia consuetudo pro lege servabatur, et
mandata regum sculptilia colebantur.

12. 17 Quem coram hominibus honorare non
poterant, quia procul habitabant, speciem
vultus eius de longe sumentes, et regis quem
honorabant, expressam fecerunt effigiem, ut
per hoc sibi blandirentur, aberat, ac si
adesset.
18 Singulari diligentia artificis etiam
imperitos ad superstitionem magis promovit.
19 Is enim fortasse auctoribus placere voluit
omnem scientiam ad similitudinem
optimorum faciendam.
20 Multitudo itaque operis per gratiam
operis seducta iam eum pro deo, qui paulo
ante honoratus fuerat, suscepit.
21 Et hæc fuit occasio deceptionis mundi:
homines enim, aut calamitati aut tyrannidi
servientes, incommunicabile nomen
lapidibus et lignis ascripserunt.
22 Sed et hoc eis non erat sufficiens, quod
errarent in scientia Dei. sed quia in magno
inscientiae bello vixerunt, has tantas pestes
pacem appellant.
23 Nam cum infantes suos immolarent in
sacrificiis, aut caerimoniis occultis utebantur,
aut comessationibus externorum rituum
fiebant;
24 nec vitam, nec conjugia jam immaculata
servaverunt, sed aut proditorie unum
alterum occiderunt, aut adulterio
contristaverunt.
25 ita ut regnavit in omnibus sine ulla
exceptione sanguis, caedes, furtum,
simulatio, corruptio, infidelitas, tumultus,
periurium,
26 sollicitudo proborum virorum, oblivio
bonæ voluntatis, coinquinationem animarum,
transfigurationem benignitatis,
inconstantiam matrimoniorum, adulteriorum,
et immunditiæ.
27 Nam idolorum cultura non nominanda
est omnium malorum principium, causa, et
finis.
28 Aut enim insaniunt cum epulantur, aut
prophetant mendacia, aut iniuste vivunt, aut
leviter periurant.
29 quoniam confidunt in idolis, quae non
habent vitam; quamvis falso iurant, non
laedi tamen spectent.
30 Utraque autem causa juste plectetur: tum
quia non bene senserunt de Deo, attendentes
idolis, et juraverunt injuste in dolo,
spernentes sanctitatem.
31 Non enim est potestas eorum per quos
iurant: sed iusta ultio peccatorum est, qui
punit semper delictum impiorum.
CAPITULUM 15
1 Tu autem, Deus, clemens et verus es,
longanimis et misericors omnia disponens,
2 Si enim peccaverimus, tui sumus, tui
sumus, scientes virtutem tuam;
3 Nosse enim te consummata justitia est, et
nosse virtutem tuam radix est immortalitatis.
4 Nam nec nos hominum decepit mala
figmenta, nec varios maculosa imagine
colores, infructuosum pictoris opus;
5 Cuius aspectum stultos ad
concupiscendum deridet, et ideo desiderant
formam imaginis mortuae, quae non habet
spiritum.
6 Malorum amatores sunt, et qui faciunt ea
qui volunt ea, et qui colunt;
7 Omne enim vas fictile, quod molle est,
cum multo labore fabricat ad nostrum
servitium; de eodem autem luto et vasa
munditia, et similiter omnia quae e contrario
serviunt; utriusque usus ipse figulus iudex
est.
8 Et inhoneste utens, Deum de eodem luto
vanum fingit, etiam qui paulo ante de ipso
terreno factus est, et infra paulo post ad
eumdem revertitur, quando vita ejus, quae
sibi commodata est, erit. poposcerat.
9 Illius autem cura non est ei multum
laborans, neque vita illius brevis est: sed
studet superare aurifices, et argentarios, et
conatur facere sicut ærea, et æstimat gloriam
suam fingere.
10 Cineres cor ejus, terra vilior est spes ejus,
et luto vilior vita ejus:

13. 11 Quia non noverat factorem ejus, et qui
inspiravit ei animam activam, et inspiravit in
spiritu vivo.
12 Sed vitam nostram æstimaverunt, et
tempus nostrum hic quaestus est.
13 Hic enim scit se super omnes delinquere,
qui ex terreno materia fragilia vasa et
sculptilia fingit.
14 Stulti sunt, et miserrimi, omnes inimici
populi tui.
15 Nam cuncta gentium idola
dinumeraverunt, quibus nec oculorum usus
est ad videndum, nec nares ad respirandum,
nec aures ad audiendum, nec digitos ad
contrectandum; Pedes autem eorum pigri
sunt.
16 Homo enim fecit illos, et qui spiritum
suum mutuatus est: finxit autem istos, nemo
sibi similem facit Deum.
17 Cum enim sit mortalis, mortuum operatur
malis manibus: ipse est enim melior, quæ
colit.
18 Sed et animalia quæ sunt exasperantia,
coluerunt: quoniam in invicem comparata
sunt, his sunt pejora.
19 Nec sunt speciosa, sicut desiderabilia in
pecoribus: sed abierunt sine Dei laudibus et
ejus benedictione.
CAPITULUM 16
1 Ob hanc causam etiam hisdem digne
vindicati sunt, et a multitudine bestiarum
tormenta patientur.
2 Pro qua pœna benignus cum populo tuo
parasti eis cibum alieni saporis, et coturnices
ad excitandum gulam;
3 ut ad deformitatem animalium conspectum
missorum inter eos, hoc ipsum quod necesse
est appetant, aversantur; sed isti, ad
exiguum temporis inopiam laborantes,
participes facti sunt alieni gustus.
4 Oportebat enim ut eis qui tyrannidem
exercebant inopem venirent, quam vitare
non poterant: his autem solum ostenditur
quomodo torquerentur inimici.
5 Cum enim irruit super eos horribilis
bestiarum saevitia, et aculeis perversorum
serpentum perierunt, ira tua non permanet in
aeternum.
6 Sed turbati sunt in modico tempore, in
commonitione salutis signum habentes, in
memoriam præcepti legis tuæ.
7 Qui enim advertit, non per hoc quod
videbat, salvus es, sed per te, qui omnium
Salvator es.
8 et in hoc confiteris inimicis tuis quoniam
tu es qui liberas ab omni malo
9 Illis morsus locustarum et muscarum
occidit, nec repertum est remedium vitae
eorum: digni enim sunt ut a talibus
puniantur.
Filii autem tui non vicerunt draconum
venenatorum: misericordia enim tua ab ipsis
semper, et sanavit eos.
11 Comprehensi sunt enim sermones tui; et
cito salvati sunt, ne in altam incidentes
oblivionem, bonitatis tuae semper essent
memores.
12 Neque enim herba, neque malagma
sanavit eos, sed verbum tuum, Domine, qui
sanat omnia.
13 Potestatem enim habes vitae et mortis; tu
ad portas inferi deducis et reducis.
14 Homo quidem occidit per malitiam suam:
et cum exierit spiritus, non revertetur. nec
recipitur anima.
15 Sed manum tuam effugere non potes.
Impii enim, qui te nosse negaverunt, robore
brachii tui flagellati sunt: alienis imbribus,
grandibus, et imbribus persecuti sunt, ne
vitare possent, et per ignem absumi.
17 Quod enim magis mirum est, plus ignis
in aqua, quæ omnia exstinguit, plus valebat:
mundus enim pro justo pugnat.
18 Aliquando enim mitigata est flamma, ne
incenderet bestias contra impios missas; sed
ipsi videant et sentiant, Dei iudicio
persecutionem esse.
19 Et alias etiam in aqua super virtutem
ignis exardescit, ut exstinguat iniquæ terræ
fructum.

14. 20 pro qua cibaria angelorum panibus tuis,
et panem de caelo misisti eis paratum sine
labore, sufficiens omni delectatione et omni
gustu consentiens.
21 Substantia enim tua dulcedinem tuam,
quam in filios habes, ostendebat;
22 Nix autem et glacies sustinebant ignem,
et non tabescebant, ut scirent quoniam
fructus inimicorum exterminabat ignis
ardens in grandine et pluvia coruscans.
23 Sed hoc iterum etiam oblitus est virtutis
suæ, ut nutrirentur justi.
24 Creatura enim, quæ tibi servit, factori suo
addat contra injustos ad supplicium, et robur
illius ad utilitatem eorum qui in te sperant
sublevat.
25 propter quod et in omnes vias commutata
est et obediens gratiae tuae quae nutris
omnia secundum desiderium eorum qui
erant necessaria
26 Ut cognoscant filii tui, quos amas,
Domine, quoniam non est qui incrementum
dat qui nutrit hominem, sed quia verbum
tuum est, qui salvos facit sperantes in te.
27 Quod enim non exstinguit ignis,
calefactus est paululum a sole, et statim
tabescebat:
28 Ut notum sit, præveni nos solem ad
confitendum tibi, et orare ad te orare.
29 Ingrati enim spes sicut hiemis pruina
tabescet, et sicut aqua supervacua defluet.
CAPITULUM 17
1 Quia magna judicia tua, et non credi
possunt;
2 Cum enim impii cogitarent deprimere
gentem sanctam. in domibus suis inclusi,
vincti tenebrarum, et compediti vinculis
longae noctis, ab aeterna providentia exulati
iacebant.
3 Nam dum putant se latere in occultis
delictis, tenebroso oblivionis velamento
dispersi sunt, horrende attoniti, et miris
phantasmatibus conturbati.
4 Neque enim poterat quod timeret eos
angulus, sed sicut aquarum cadentium
murmura vox eorum, et tristes visiones cum
gravibus vultu apparebant eis.
5 Ignis nulla vis poterat illis lumen praebere:
nec lucidae stellae flammae illuminare
poterant illam noctem horrendam.
6 Tantum autem illis exarsit ignis ex
semetipso valde terribilis: multum enim
cogitabant quæ videbant deteriora quam
visu non videbant.
7 Magicae autem veneficii deprimebantur,
et iactatio in sapientia correptus est
opprobrio.
8 Illi enim qui promittebant timores et
perturbationes expellere se ab anima
languente, digni erant risu et timore
languebant.
9 Nihil enim horum timebat eos. cum tamen
bestiarum transeuntium stridorem et
serpentium stridorem;
10 Perierunt prae timore, negantes se videre
Aera, quod nullo latere poterat, vitari.
11 Ipsa enim timiditas est, et conscientia
pressa;
12 Nihil enim est timor nisi proditio
cogitationis auxiliorum.
13 Nam et exspectatio intus, cum minor sit,
ignorantiam magis quam causam affert
cruciatum.
14 Sed et illa nocte, quæ intolerabilis erat,
dormierunt, et quæ de profundis inferni
ineluctabilis fuit, supervenientibus illis,
15 Partim monstris vexabantur, et partim
fatiscebant, cor eorum deficiente;
16 Itaque quicumque ibi ceciderunt,
custoditus est in carcere sine vectibus ferreis.
17 Nam sive agricola, sive pastor, sive
operarius in agro, oppressus est, et sustinuit
necessitatem quam vitari non potuit: una
enim catena tenebrarum omnes erant
colligati.
18 Sive sibilus vento, seu sonitus volucrum
in patulis arbusta, sive grata cadens aquae
currens;
19 Aut vox horrenda saxorum, aut cursus
qui cerni non potuere feris saltibus,
fremitusque ferarum vel vox sævorum,

15. sonitusque cavo resonante montes; haec
prae timore deliquium fecerunt.
20 Refulsit enim omnis mundus luce clara,
et nemo impedivit laborem eorum;
21 His tantum nox invasit gravis,
tenebrarum imago illarum, quae eas postea
reciperent: sed tamen sibi erant graviores
tenebris.
CAPITULUM 18
1 Sanctis autem tuis maxima erat lux,
quarum vocem audientes, et figuram non
videbant, quia et ipsi non eadem passi sunt,
et beatos habebant.
2 Sed cum in eos, a quibus ante injuriam
acceptas, non nocerent, gratias agebant
seque ab inimicis impetrant.
3 pro quo dedisti eis columnam ignis
ardentis, et ducem itineris ignoti, et solem
innoxium, qui honorifice eos suscipiat.
4 Digni sunt enim carere luce et carcere in
tenebris, qui inclusos custodiebant filios
tuos, per quos erat incorrupta lux legis
danda mundo.
5 Et cum constituissent infantes sanctorum
occidere, uno puero proiecto et salvato, ad
arguendum eos, multitudinem filiorum
abstulisti, et eos penitus in aqua forti
perdidisti.
6 De nocte illa praenunciati sunt patres
nostri, quod utique scientes quibus
iuramentis crediderunt, bono animo postea
futuri sunt.
7 Susceptaque est populi tui salus justorum,
et contritio inimicorum.
8 In quo enim inimicos nostros visitasti, in
ipsa nos quem vocasti glorificasti.
9 In occulto enim sacrificaverunt justi filii
bonorum, et legem sanctam constituerunt
unanimiter, ut essent sancti boni et mali
participes, patres decantantes laudes.
10 Resonabat autem inconveniens
inimicorum vox, et flebilis audiebatur
planctus ploratorum infantium.
11 dominus et servus uno modo puniti sunt;
et sicut rex, ita communis persona passus est.
12 Ita omnes uno genere mortis, mortui sunt
innumerabiles. neque enim ad sepeliendum
vivi sufficiebant, quoniam uno momento
quæ erat præclarior generatio eorum
exterminata est.
13 Nam cum præ veneficio aliquid crederent;
perditione primogenitorum, agnoverunt
hunc populum esse Dei filium.
14 Cum tacita omnia essent, nox illa in
medio cursu rapido;
15 Desiliet omnipotens sermo tuus de caelo
de sede regia tua, quasi vir durus belli in
medio terrae;
16 quasi gladium acutus, et stans, replens
omnia morte, adduxisti mandata tua. et
tetigit caelum, sed stetit super terram.
17 Tunc continuo visiones somniorum
horribiles conturbaverunt eos, et timores
supervenerunt insperati.
18 Et alius alibi projectus semivivus, propter
quam moriebatur causam demonstrabat
mortis.
19 Somnia enim quae eos turbaverunt haec
praemonebant, ne forte pereuntes scirent
quare afflicti essent.
20 Tetigit autem et justos tentatio mortis, et
interitus in eremo facta est multitudinis: sed
non diu permansit ira tua.
21 Tunc festinavit vir integer, et procedebat
ad defendendum illos; et ferens scutum
ministerii sui, orationem, et incensum
propitiationem, restitit ad iram, et ad finem
perduxit calamitatem, asserens se esse
servum tuum.
22 et exterminatorem non viribus corporis,
non armis, devicit, sed castigantem verbo
subdidit, juramenta ac foedera cum patribus
imponens.
23 Nam cum mortui iam acervatim
cecidissent inter se, stans inter se, distulit
iram, et ad vivos divisit viam.
24 In veste enim longa erat totus mundus :
et in quatuor ordinibus lapidum, gloria
patrum erat sculpta, et majestas tua in
diademate capitis illius.

16. 25 His cessit qui exterminabat, et hæc
extimuit: satis enim erat quod gustassent de
ira.
CAPITULUM 19
1 Impiis autem usque in finem sine
misericordia ira facta est: sciebat enim
quidnam esset facturus.
2 Illi, data sibi licentia, abeundis hostibus
cito dimissis, poenitere ac persequi volunt.
3 Cum enim adhuc plangerent, et ad
sepulchra mortuorum plangerent, addiderunt
aliud stultam fabricam, et persecutus est eos
ut fugientes, quos rogaverunt ut
transgrederentur in terram.
4 Nam quibus digni erant, ad hoc traxit eos,
et oblivisci fecit eorum quæ acciderant, ut
pœnam, quæ deerat, adimplerent tormentis
suis.
5 et populus tuus mirabiliter transiret: sed
ipsi invenirent mortem alienam.
6 Nam omnis creatura in suo genere rursus
formata est, serviens mandatorum suorum,
quæ data sunt eis, ut filii tui sine malo
custodirentur:
7 Velut nubes castra obumbrans; et ubi aqua
stabat, terra arida apparuit; et de mari Rubro
via sine impedimento; et de torrente viridi
campus virens;
8 Unde omnis populus qui manu munitus est,
videntes mirabilia tua mirabilia.
9 ambulaverunt enim quasi equi latius, et
quasi agni exultaverunt laudantes te,
Domine, qui liberasti eos.
10 Memores enim erant adhuc eorum quæ
fiebant cum peregrinarentur in terra aliena,
quomodo produxit humus muscas pro
pecoribus, et flumen multitudinem ranarum
pro piscibus.
11 Postea vero novam viderunt volucrum
generationem, cum adducti ad appetitum
petierunt cibos delicatos.
12 Coturnix enim de mari ad eos ascendebat.
13 Peccatores autem non sine priscis signis
per vim tonitrui veniebant pœna: juste enim
passi sunt secundum nequitiam suam, in
tantum ut durioribus et odibilis moribus ad
alienos utebantur.
14 Sodomitae enim non receperunt eos,
quos nesciebant quando venissent: sed hi
bene merentes in servitutem redegerunt.
15 Non solum autem hoc, sed et forte
aliquid horum erit, quia non utebantur
alienis amicis.
16 Hi autem, quos acceperant conviviis,
graviter afflixerunt, et iam cum eis
eorumdem legum participes facti sunt.
17 Perculsi ergo caecitate, sicut erant ad
fores justi: cum, horrendis magnis tenebris
circumdati, unusquisque transitum portarum
suarum quærebat.
18 Quadam enim harmonia in se elementa
mutata sunt, sicut in psalterio soni nomen
mutant, et tamen soni semper sunt; quod
visu bene gestarum percipitur.
19 Terrena enim in aquosa conversa sunt, et
prius in aqua natant, nunc in terram
descendunt.
20 Ignis in aqua valebat, virtutis oblitus, et
aqua extinguentis naturae oblitus.
21 Flammam e contrario corruptibilium
animalium non tabescebant, cum ambularent;
nec glacialem coelestem cibum naturae
liquefactam dissolvebant.
22 In omnibus enim, Domine, magnificasti
populum tuum, et magnificasti eos, nec
sprevisti.