Hoe kan een zorg- en welzijnsorganisatie inspelen op de superdiversiteit van zijn cliënteel en personeel? Deelnemers krijgen zicht op de betekenis van een interculturaliseringsproces binnen een organisatie: Wat zijn de verschillende fasen en wat zijn succesfactoren en valkuilen? Wit-Gele Kruis Limburg duidt op welke manier zij hun diversiteitsbeleid gerealiseerd hebben. Saloua Berdai, Coördinator Welzijn en Sport, Antwerps Integratiecentrum De8 vzw Meer info over dit thema op www.pigmentzorg.be.

1. Interculturaliseren
Studiedag Cultuursensitieve zorg
23 mei 2014
Saloua Berdai

2. Inhoud
 Situering
 Diensten zijn onderdeel van een breder context
 Interculturaliseren
 Waarom?
 Hoe?
 Wat?

3. Waarom?
Waarom kiezen voor interculturalisering?

4. Context:trends in de samenleving
 Zorginstanties = spelers in een bepaalde context
 Superdiversiteit
 Toenemende diversiteit van personeel en zorgvragen
 Toenemende snelheid van verandering
 Technologisch vooruitgang
 Urbanisatie
 Socio-economische spanningsvelden
 Organisatie (formele) zorg?

5. Context: reactie
 Reactie Mainstream hierop:
 Ontkenning
 Beheren
 Simplificaties, groepsdenken
 Culturalisatie
 Omarming?

6. Why?
 Meestal:
 Ethisch
 Juridisch
 Zakelijk
 Vaak onderhuids
 Meerwaarde?
 Innovatieve organisatie, klaar voor de toekomst.
 Gemotiveerd en ondersteund personeel
 Kwalitatief aanbod voor iedereen

8. Hoe?
Interculturaliseren:
Wat &
Wanneer succesvol?

9. Interculturaliseren: definitie
Interculturalisering
= veranderingsproces in een organisatie/bedrijf
Omgaan met/ antwoord op EC-diversiteit
Afstemming organisatiestructuur, medewerkers,
cliënteel en aanbod op multiculturele samenleving
 Opstap ruime diversiteitsbeleid

10. IC-eren vs diversiteitsbeleid
Diversiteits
beleid
Gender
Functie-
beperking ECM Armoede Leeftijd Holebi

11. 4 domeinen
1. Organisatiebeleid
In visie, missie en strategische doelen
1. Personeelsbeleid
Aanwervings-, onthaal- en ondersteunings-beleid
Veranderen van gewoontes
1. Aanbod
Rekening met noden en behoeften ECM
1. Cliënt (zorgontvanger)
Participatie van oude en nieuwe gebruikers

12. Organisatiedriehoek
Cliënt
organisatie-
beleid
personeel/
middelen
aanbod
!!
Communicatie
Draagvlak !!

13. 6 Fasen in een IC-proces
Actieplan
Maken
Uitvoeren
Evalueren
Diagnose
Agenderen Verankering
tijd

14. Wanneer
Succesvol?

15. 1. Weloverwogen keuze
 Een engagement in tijd en in middelen
 Vraagt een duurzaamheidshouding
  korte termijn acties:
 Korte termijn effecten
 ‘diversiteitsmoeheid’

16. 2. Breed platform
  draagt het proces
 Vertegenwoordiging van alle lagen van de organisatie (4 domeinen)
 Beleidsmakers zijn essentieel
 Verandering = weerstand
 Positieve kracht, ombuigen tot engagment
 PAIN ?
 20 – 80 – 20 %

17. 3. Communicatie
 Bij elke stap van het Actieplan:
 Wat, wanneer, wie en hoe?
 Participatie
 Medewerkers, cliënten
 Kracht, bron van good practices, ambassadeurs
 Extern: Netwerken
 Stakeholders
 Sleutelfiguren (ECM), andere organisaties

18. 4. Kleine successen vieren
 Haalbare doelstellingen eerst!
 Vertering lange termijn proces

19. 5. Maatwerk
 Er is geen passe-partout
 IC-proces is overal anders
 Afhankelijk:
 Noden
 Doelstelling
 Organisatiecultuur
 Mogelijkheden/middelen
 Start organisatiedomein: verschillen
 !! Altijd effect op de 3 andere

20. Centrale rol
zorgverlener
1) Interculturele competenties
2) Zorgrelatie in dialoog

21. Migratiegeschiedenis
Meervoudige identiteit,
…
Open
Luister,…
Non-verbale
communicatie
Dialoog,…
Nood: lange termijn
en herhaaldelijk HR
ondersteuning !
VAARDIGHEDEN
KENNIS
HOUDING
1) Interculturele Competenties

22. Voorbeeld
Realiteitstoets:
Welke aspect is op dit MOMENT op de voorgrong? Beïnvloedt dit de zorgvraag?

23. 2) Zorgrelatie in dialoog
Vb.:
 Kunnen de kinderen
betrokken worden?
 Wat heeft zorgvrager
nodig?
 …

24. Meer lezen?
 Editors:prof. dr. Sara Willems en Jos Mertens.
 Auteurs: Stephanie De Maesschalck, Sara
Willems, Kristin Hendrickx, Joke Simons, Saloua
Berdai, Bea Van Robaeys, Joke Impens, Miet
Neyens, Louis Ferrant, Rena Zendedel, Ludwien
Meeuwesen, Walter Rombouts
 Dit cahier biedt een overzicht van
de diversiteit in de Belgische
samenleving, en van de uitdagingen
voor (de opleiding van)
zorgverstrekkers in de
gezondheids- en welzijnssector.

25. Vragen?
Saloua.berdai@de8.be
berdai@live.be