2. Açık ve Uzaktan Eğitim Açık ve uzaktan eğitim
son yıllarda dünyada fazlasıyla ilgi gören bir
eğitim yöntemidir. İlk uygulama 1840 yılında
Isaac Pitman tarafından İngiltere’de mektup
yolu ile başlamıştır. Ülkemizde ise fiili olarak ilk
örneği Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi,
Bank ve Ticaret Hukuku Araştırma
Enstitüsü’nde mektup ile yapılan eğitimdir.
Teknolojinin gelişmesi ile açık ve uzaktan eğitim
yöntemleri de değişmiş ve gelişmiştir.
Günümüzdeki internet ve bilgisayarla olan halini
almıştır.
3. Yönetici: yönetim becerileri, bütçeleme becerileri, pazarlama becerileri
ve stratejik planlama becerileri gibi yeterlilikleri içerir.
Öğretici, kolaylaştırıcı: içerik bilgisi öğretim stratejileri , genel öğretim
teorisi, öğretim için internet araçlarını kullanma becerisi, interaktif
teknolojiler için öğretim tasarımı kütüphane araştırma becerileri ve
davranış beceri modelleme gibi yeterlilikleri içerir.
Eğitimci: eğitim becerileri davranış modelleme genel eğitim teorisi ,
öğretim stratejileri , öğretim için internet araçlarını kullanma becerisi ve
danışmanlık rehberlik becerileri gibi yeterlilikleri içerir.
Lider, değişim ajanı: davranış modelleme, yönetsel beceriler,
pazarlama becerileri, stratejik planlama becerileri, politika oluşturma
becerileri ve genel eğitim teorisi gibi yeterlilikleri içerir. Teknoloji
uzmanı: bilgisayar donanım becerileri ve öğretim için internet araçlarını
kullanma becerisi gibi yeterlilikleri içerir.
4. Grafik tasarımcısı: grafik tasarım becerileri; metin düzenleme
becerileri, medya niteliklerini anlama bilgisi ve öğretim için
internet araçlarını kullanma becerisi gibi yeterlilikleri içerir.
Teknisyen: teknoloji kullanım onarım becerileri , bilgisayar
donanım becerileri ve bilgisayar ağı gibi yeterlilikleri içerir.
Destek personeli : danışmanlık / rehberlik becerileri gibi
yeterlilikleri içerir.
Kütüphaneci : kütüphane araştırma becerileri gibi yeterlilikleri
içerir.
Değerlendirme uzmanı: genel eğitim teorisi gibi yeterlilikleri
içerir.
Site kolaylaştırıcı : araştırmada bu rol için herhangi bir yeterlilik
konusunda fikir birliğine varılamadığından bu rol çok önemli
değildir.
5. Fiziki düzen: yüz yüze öğrenme ortamları açısından ele
alındığında öğrenci sayısı , oturma düzeni, renkler, ışık,
ısı, temizlik, ve görünüm gibi unsurlarla ilişkilidir. Ancak
fiziki düzen sanal öğrenme ortamları açısından , eş
zamanlı etkinliklere katılan öğrenci sayısı , öğretim
materyallerinin ve yönetim sisteminin görsel tasarım
unsurları açısından uygunluğu ve kullanışlığı olarak ifade
edilebilir.
Plan ve program etkinlikleri : hedeflerin belirlenmesi ,
kaynakların sağlanması hedeflerle kaynaklar arasındaki
ilişkilerin kurulması yüz yüze öğrenme ortamlarında plan
ve program faaliyetidir.
6. Davranış ve kurallar yönetimi : sınıf kurallarının
önceden belirlenmesi ve uyulması, sınıf ikliminin
oluşturulması meydana gelebilecek olumsuz
davranışların önceden belirlenerek önlenmesi için
gerekli tedbirlerin alınması açısından önemlidir.
Zaman yönetimi : etkili bir öğretim için zaman
yönetimi iyi planlanmış olmalı ve uygulanmalıdır.
Öğrencilerin dese devamı , ders süresi içerisinde
öğrencilerin ilgilerinin canlı tutulması , dersi
bırakmalarının önüne geçilmesi için yapılacak
çalışmalar bu kapsamda değerlendirilebilir.
7. Motivasyon: genel olarak öğretimin gerçekleşmesinde önemli bir
unsurdur. Bu bağlamda yüz yüze ve sanal öğrenme
ortamlarında da öğretimin etkililiği açısından göz önünde
bulundurulmalıdır.
İletişim ve etkileşim . Çevrimiçi öğrenme ortamlarında
öğrenmenin merkezinde bulunan öğrencilerin ihtiyaçlarına en iyi
şekilde cevap verilmesinde etkileşimin önemli bir kavram olduğu
ifade edilmektedir. Bu bağlamda iletişim ve etkileşim öğrencilerin
başarıya ulaşmasında sınıf yönetiminin önemli boyutlarından biri
olarak düşünülebilir.
Eğitmen : eğitmen hem yüz yüze hem de sanal ortamlarda bir
sınıfı, fiziki olarak düzenleyen , planlanan program
çerçevesinden öğrenme etkinliklerini gerçekleştiren , sınıftaki
davranış ve kuramları belirleyen,zaman yönetimini etkili olarak
kullanan , sınıfı motive eden ve iletişimi başlatarak öğrencilerin
öğrenme aktiviteleri ile etkileşimlerini sağlayan kişidir.
8. Zaleznik yöneticiler ve liderler arasında önemli
farklılıklar bulunduğunu iddia etmektedir
liderlerin yapısal eksiklikler ve sorunlar la başa
çıkabildikleri, hazır cevap olduklarını ancak
önemli konularda aceleci olduklarını ifade
etmiştir.
Yöneticilerin ise, süreci savundukları istikrar ve
denetim istediklerini,bazen bir problemin
önemini tam olarak anlamaksızın hızlı bir
şekilde çözmeye çalıştıkları ve iç güdüsel ve
hareket ettiklerini ifade etmiştir.
9. Vizyon: geleceğin bilgisi ve oraya nasıl ulaşacağı, Doğruluk: doğru olanı
yapmak için mutlak bağlılık,
Güven: başkalarının “liderini” yetiştirme becerisi Bencil olmama: varlıkların
takipçilerine hizmet etmesi fikri Sadakat: önemseme dikkate alma endişe
duyma ve bu yapının devamlılığını isteme Yaratıcılık: dünya engellerin az
olanakların çok olduğu bir dizi fırsatlar serisi olarak
Açık fikirlilik: bir şeyler yapmak için her zaman yeni yollar denemeye hazır
olma, dayanıklılık: Neye ihtiyaç duyduğunu ve ne yapmak istediğini tüm kalbi
ile bilme, İletişim yeteneği: Neler olup bittiğini bilme,
Dinleme yeteneği: Nasıl sessiz fakat olaylardan haberdar kalınacağını bilme,
Risk alma : Olanaklar için açık olma, varsayımları sorgulama Yenilikçi olma :
Başarısız olmaktan korkmama,
Görünürlük: Topluluğun parçası gibi hissetme, Meraklılık: Sürekli soru sorma
ve cevapları araştırma, Önsezi: Yeni sezgilere sahip olma ve farklı açıları
geliştirme, Azimlilik: Başkalarının vazgeçmesine veya bırakmasına izin
verilmemesi,
10. Bugünün örgütlerinde işin doğası değişmektedir. Bilgi ve iletişim
teknolojisinde gelişmeler, geçmişe oranla daha hızlı bir değişim hızlı
sağlanmış ve gittikçe daha karmaşık ve dinamik olan işleri yaratmıştır.
Bu değişikliklerin sonucu olarak, örgütsel sistemler, yapılar ve süreçler
daha esnek ve uyarlana bilir hale gelmeye başlamıştır. Bu bağlamda,
sanal iş gücü kavramı sıklıkla kullanmaya başlanmıştır. Sanal iş gücü,
küreselleşen dünyada bir örgütün yerine getirmesi gereken görevleri
yürüten çalışmaların farklı konumlarda bölgelerde hatta ülkelerde
olabilmesine olanak sağlamaktadır. Bu sanal iş gücünden oluşan
çalışma ekiplerine sanal ekip, bu şekilde çalışan organizasyonlara da
sanal organizasyon denilmektedir. Sanal ekipler esnek bir şekilde farklı
coğrafi bölgelerden yetenekli kişilerin bireysel ya da toplu olarak sanal
organizasyonlara entegre edilmesine imkan verirken, sanal ekipleri
oluşturulması önemli maliyet avantajları sağlamaktadır.
11. Yükseköğretimdeki öğrenme-öğretme olgusunu çağın
gereksinimlerini karşılayabilmesi için bir dönüşüme ihtiyaç
vardır açık ve uzaktan öğretimin bir parçası olan e-
öğrenmenin bu dönüşümün merkezinde olduğu
düşünülmektedir. Değişimin gerçekleşmesinde başarılı
dönüşüm etkili lidere bağlıdır. E-öğrenmeyi yüksek
öğretimin kurumsal yapısına tam olarak entegre etmek için
gerekli olan özelliklerin liderde var olduğu
düşünülmektedir. Başarılı liderler adil, dürüst,açık ve
saygılı olmakla birlikte vizyon sahibi, kurumuna bağlı,
kararlı ve yetenekleri tanıma becerisine sahip kişilerdir.
Simonson ve arkadaşları süreci dikkatli bir şekilde yöneten
organizasyonların, hataları azaltabileceğini ve başarıyı
artıra bileceğini ifade etmişlerdir.
12. 1. Adım : Dönüşümün kaçınılmaz olduğu
hissi uyandırılmalıdır.
2. Adım : Etkili bir planlama gurubu
oluşturulmalıdır.
3. Adım : Bir vizyon oluşturulmalıdır.
4. Adım : Vizyon çevreye yayılmalıdır.
5. Adım : Vizyon doğrultusunda hareket
edenler desteklenmelidir.
13. 6. Adım : Kısa vadeli kazançlar oluşturulmalı
ve bunun için plan yapılmalıdır.
7. Adım : Daha fazla değişim meydana
getirmek için başarılı açık ve uzaktan
öğretim faaliyetleri bir araya getirilmeli ve
birleştirilmelidir.
8. Adım : Açık ve uzaktan öğretimdeki
başarılar bir araya getirilmelidir.
14. Bir örgütte meydana gelen olaylar karşılıklı
davranışlardır. Örgütün yapısı bu karşılıklı yapılarla
tanımlanır. Ortak amaç için bir araya gelen
bireylerim oluşturduğu topluluklarda da bir yönetim
yapısına ihtiyaç vardır. Bozkurt-Bostancı örgütlerin,
teknolojik gelişmeler sonucunda oluşan rekabet
koşulları içinde yaşamlarını sürdüre bilmek ve
gelişmelere uyum sağlaya bilmek için bilgiyi sürekli
kullanmak zorunda olduklarını belirterek. Örgütlerin
geleneksel örgüt yapılarını değiştirip, bilgiye
ulaşma, işleme ve değerlendirme yollarını örgütsel
yapısına oturtarak yeniden yapılandırmaları
gerektiğini vurgulamıştır.
15. Açık ve uzaktan öğretim örgütleri iki alt gruba
ayrılmaktadır.
Özel ve Devlet Uzaktan Öğretim Kurumları
ya da Fakülteleri
Uzaktan Öğretim Üniversiteleri veya Açık
Üniversiteler
16. Bu kurumlar bağımsızlardır. Bağımsız oldukları için
kendi kararlarını kendileri verirler. Bu bağlamda;
yönetim yapısı, insan kaynakları, eğitim- öğretim
faaliyetleri, öğretim materyalleri, teknik altyapıları
vb. konulara organizasyon yapıları kapsamında
kendileri karar verirler. Ülke genelinde hizmet veren
çeşitli özel kuruluşlar, uzaktan öğretim sertifika/kurs
eğitimleri düzenlemektedir. Bu eğitimler genelde
belirli bir alana yönelik sınavlara hazırlık eğitimleri
veya yabancı dil öğretimi ya da yabancı dil
sınavlarına yönelik hazırlık hizmetlerid
17. Uzaktan Öğretim Üniversiteleri veya Açık Üniversiteler: Bu
üniversiteler ülke/dünya genelinde öğreneni bulunan ve uzaktan
diploma/sertifika programları veren kurumlardır. Bu kurumların
örgüt yapısı üniversitelerde olduğu gibidir. Bulundukları ülkedeki
diğer üniversitelerin yönetim yapısını barındırır ancak uzaktan
öğretim faaliyetleri için gerekecek ilgili birimler yönetim yapısı
içerisinde yerini almıştır. Bu kapsamda ülkemizde sadece açık
ve uzaktan öğretim faaliyeti yürüten bir üniversite
bulunmamaktadır. Ancak dünyada çeşitli örnekleri
bulunmaktadır; İngiltere’deki Açık Üniversite (Open University)
başta olmak üzere, Kanada’daki Athabasca Üniversitesi ve
Thompson River Üniversitesi, Hong Kong’daki Hong Kong Açık
Üniversitesi gibi üniversiteler örnek verilebilir.
18. Karışık açık ve uzaktan öğretim örgütleri,
uzaktan ve örgün öğretim faaliyetlerini bir
arada yürüten kurumlardır bu kapsamda
karışık yapılı açık ve uzaktan öğretim
örgütleri kendi içersinde üç alt guruba
ayrılmaktadır.
Açık ve uzaktan öğretim hizmeti veren
fakülteler, yüksekokullar, merkezler
Konsültasyon modeli
Entegre olan sistemler
19. Bu kurumlar bağlı bulundukları üniversite ya da
devlet kuruluşu bünyesinde faaliyetlerini
sürdürmektedir. Ülkemizde bu kapsamda
faaliyet sürdüren üniversiteler; Anadolu
Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Atatürk
Üniversitesi, Gazi Üniversitesi vb. Ayrıca
ülkemizde yükseköğretim kurumları bünyesinde
faaliyetlerini sürdüren 74’ü devlet ve 20’si vakıf
olmak üzere toplamda 94 uzaktan eğitim
uygulama ve araştırma merkezi bulunmaktadır.
20. Bu kurumlar birden fazla kurumun bir araya gelerek
oluşturdukları geniş ölçekli yapıya sahip kuruluşlardır. Bu
kurumların örgüt yapısı bağımsız değildir. Konsültasyona katılan
eğitim kurumları tarafından oluşturulan komite yönetim
görevlerini yerine getirmektedir. Bu eğitim modelindeki bazı
kurumlarda kayıt yaptıran öğrenenler, derece alacakları
üniversiteye çok uzak olabilirler ancak danışma merkezi adı
verilen kurumlar öğrenenlerin ev ya da iş yerlerine yakındır.
Diğer kurumlarda ise, danışma merkezi ve öğrenenlerin
yararlanacakları diğer hizmetler aynı üniversite içerinde olabilir.
Öğrenenler kendilerine verilen öğrenme materyalleri ile
evlerinde çalışırlar. Bu çalışmaları her iki haftada bir düzenli
olarak danışmayı içerir. Danışma ile öğrenenler kampüste bir
gün geçirir ve öğrenene çalışma konuları hakkında yüz-yüze
rehberlik yapılır. Öğrenenlerin iş yeri eğitimi, çalışma
programlarının önemli bir boyutunu oluşturur.
21. Bu modelde kampüs içi ve kampüs dışı öğrenenler bir
aradadır. Akademik personel her iki öğrenen grubuna da
aynı öğretim müfredatını ve aynı değerlendirme planını
uygular. Böylece öğrenenlerin aynı diploma derecesine ve
eşit haklara sahip olması garanti altına alınır. Akademik
personelin kampüs içi öğrenenlerin öğretim sürecinden
sorumlu olduğu gibi, kampüs dışı öğrenenlerin öğretim
sürecinden ve öğretim materyallerinin geliştirilmesinde de
sorumludur. Ayrıca akademik personeli idari ayrıntılardan
kurtarmak için Dış Araştırmalar Departmanı kurulmuştur.
Avusturalya’daki New England Üniversitesi bu tür
kurumlardan biridir.
22. Kitlesel Açık Çevrimiçi Ders (MOOC)
Sistemleri: Bu sistemi dünya genelinde tüm
üniversite ve kuruluşlar kullanabiliyor. Söz
konusu hizmet ABD başta olmak üzere
birçok ülke tarafından desteklenen
platformlar ile sağlanmaktadır. Bu
platformların en bilinenleri: Coursera, edX,
FutureLearn, XuetangX, Udacity ve
Udemy’dir.
