CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG.docx

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG MẦM NON
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Cũng như nước ta, các nước phát triển trên thế giới đều coi trọng chính
sách XHHGD, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho GD phát triển và quan tâm sâu
sắc đến hiệu quả GD mang lại cho nền kinh tế - xã hội. Nhiều quốc gia chú
trọng phát huy sức mạnh tổng hợp của xã hội trong cải cách GD để bảo đảm ai
cũng được học tập, ai cũng được hưởng thụ GD, ai cũng tham gia phát triển
GD.
Năm 1947, Nhật Bản đặt GD vào vị trí hàng đầu của các chính sách quốc
gia. Nhật Bản đẩy mạnh cải tổ hệ thống GD nhằm tạo ra một hệ thống GD mở,
với mục đích tạo cho học sinh lòng ham học, tự chủ trong suy nghĩ, phát triển
những năng lực khác nhau nhằm tạo cơ hội thích hợp với nhu cầu học tập và
nghề nghiệp của học sinh, luôn dành cho địa phương và nhà trường quyền tự
chủ. Năm 1971, Nhật Bản thành lập Bộ GD, đề ra chính sách: Đối với các
trường MN bắt buộc thì “sự bình đẳng” là nguyên tắc tối cao. Còn đối với các
trường sơ trung và cao trung thì nguyên tắc “tài năng” là cao nhất. Quan điểm
này không những xoá bỏ sự bất bình đẳng trong xã hội về GD, mà còn tạo ra
cơ hội cho sự phát triển tiềm năng của con người. Để xây dựng XHHT, Chính
phủ Nhật Bản đã lập ra ủy ban Quốc gia về GD suốt đời. Ở Nhật Bản có hai hệ
GD: GD nhà trường và GD xã hội. GD nhà trường chính là hệ GD ban đầu,
gồm trường mẫu giáo, trường phổ thông và các loại hình trường đào tạo nghề
từ trung cấp đến đại học. Nhật Bản rất quan tâm đến hệ GD xã hội (GD tiếp
tục) vì đây là hệ GD có tác dụng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực. Đối với Hàn Quốc, vai trò tư nhân trong

7
GD là nhân tố quan trọng thúc đẩy nền GD phát triển mạnh mẽ, tạo ra sự công
bằng, dân chủ trong thụ hưởng chính sách GD. Hàn Quốc tập trung mạnh các
nguồn lực xã hội cho GD, dựa trên đầu tư của nhà nước kết hợp với nguồn lực
của tư nhân. Chính phủ Hoa Kỳ đầu tư mạnh cho hiện đại hóa GD, thực hiện
mục tiêu học tập suốt đời và đề cao việc học để đạt trình độ học vấn cao. Để
đạt được điều này, một trong những biện pháp quan trọng là Chính phủ chủ
trương đa dạng hóa các loại hình trường học nhằm thực hiện tốt chiến lược phát
triển GD dựa trên nền tảng công nghệ thông tin, đón đầu sự phát triển của nền
kinh tế thế giới trong thế kỷ XXI.
Ở In-đô-nê-xi-a, ngoài hệ thống GD nhà trường, còn coi trọng các loại
hình GD ngoài nhà trường: ở gia đình, xã hội, các doanh nghiệp, các trường đại
học mở, phục vụ nhu cầu học tập đa dạng của nhân dân. Chính phủ Vương quốc
Thái Lan đã và đang thực hiện chính sách đa dạng hóa các loại hình đào tạo,
đào tạo nghề nghiệp - kỹ thuật, tổ chức nhiều loại hình nghề nghiệp chính quy
và phi chính quy để thích ứng với nhu cầu nhân lực của thị trường lao động
trong quá trình phát triển đất nước.
Như Vậy, chúng ta thấy rằng các nước có đặc điểm riêng về kinh tế - xã
hội nhưng đều có điểm chung trong phương thức XHHGD: Đó là huy động mọi
tiềm lực của cộng đồng cho GD. Ở nhiều quốc gia, XHHGD là sự lựa chọn ưu
tiên, có tính chất quyết định cho mô hình phát triển GD của riêng mình.
1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước
XHHGD là một truyền thống quý báu từ xa xưa của dân tộc Việt Nam,
trải qua lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, truyền thống đó luôn luôn
được giữ gìn và nhân rộng. Vào thế kỷ XI (1070), Nhà Lý cho xây dựng Văn
Miếu - Quốc Tử Giám; năm 1075, vua Lý Thánh Tông cho mở khoa thi đầu
tiên để lựa chọn nhân tài. Sang thời nhà Hồ, Hồ Quý Ly thể hiện sự quan tâm
đến công việc học hành qua chủ trương mở rộng trường học ở các lộ, châu,

8
phủ. Vào những năm 1420, nhà Lê mở rộng chế độ GD, thi cử so với các triều
đại trước, con em mọi tầng lớp nhân dân đều được tham gia dự thi. Vào thế kỷ
XVIII (năm 1788), triều đại Tây Sơn chủ trương mở rộng nền GD đến tận thôn,
xóm. Với câu nói bất hủ: “Dựng nước, trước tiên phải lo việc học”, vua Quang
Trung (Nguyễn Huệ) đã ban hành Chiếu lập học, các xã phải lập ra nhà xã học,
chọn người hay chữ và có đức hạnh phụ trách việc giảng dạy (gọi là xã giảng
dụ), cho phép một số địa phương mở một số đền, chùa làm trường học. Những
chính sách nêu trên chứng tỏ vua Quang Trung có hoài bão muốn xây dựng nền
học thuật, GD dân tộc, nâng cao ý thức tự lực, tự cường, thoát khỏi những ràng
buộc của nền GD khuôn sáo cũ [17]. Cách mạng tháng Tám thành công, Nhà
nước Việt Nam mới ra đời. Với sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, mà đứng đầu
là Chủ tịch Hồ Chí Minh, nền GD Việt Nam đã vượt qua nhiều khó khăn, gian
khổ, hạn chế, thiếu thốn để chuyển mình sang giai đoạn mới: Phát triển “nền
GD của dân, do dân, vì dân”. Trong giai đoạn sau khi thống nhất đất nước đến
trước đổi mới (trước năm 1986), với cơ chế tập trung, quan liêu, bao cấp, đất
nước nói chung và nền GD nước ta nói riêng rơi vào khủng hoảng, sự nghiệp
GD toàn dân có lúc chưa được coi trọng, bản chất xã hội của GD không quan
tâm đầu tư đúng mức, không thu hút được các nguồn lực của toàn xã hội tham
gia vào các hoạt động GD. Cơ sở vật chất GD xuống cấp, lạc hậu, nền GD nước
ta rơi vào tụt hậu nghiêm trọng, không đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế
- xã hội của đất nước và xu thế phát triển chung của thời đại.
Trước yêu cầu phát triển đất nước và hội nhập ngày càng sâu rộng vào
các thể chế kinh tế - xã hội toàn cầu, Đảng ta đã kịp thời ban hành những chủ
trương, quyết sách đúng đắn về GD&ĐT. Từ Đại hội VII đến Đại hội XI của
Đảng, Đảng ta luôn xác định “GD&ĐT là quốc sách hàng đầu”, “XHH” là một
trong những quan điểm, chủ trương lớn để hoạch định hệ thống các chính sách
xã hội. Bàn về vấn đề XHHGD, các nhà nghiên cứu, nhà quản lý GD đều

9
có chung nhận định về vai trò, vị trí, ý nghĩa chiến lược của công tác XHHGD
trong sự nghiệp GD&ĐT ở nước ta.
Tác giả Phạm Minh Hạc khẳng định: “XHH công tác GD, một con đường
phát triển GD nước ta” [18]. Ông cho rằng, XHHGD là “Làm cho xã hội nhận
rõ trách nhiệm đối với GD, GD phục vụ đắc lực cho phát triển KT - XH, thực
hiện việc kết hợp GD trong nhà trường và ngoài nhà trường, tạo điều kiện để
GD kết hợp với lao động, học đi đôi với hành; XHHGD có quan hệ hữu cơ với
dân chủ hoá GD”. “XHH công tác GD là một tư tưởng chiến lược, một bộ phận
của đường lối chiến lược, một con đường phát triển GD của nước ta... Sự nghiệp
GD không chỉ là của Nhà nước mà là của toàn xã hội, mọi người cùng làm GD,
nhà nước và xã hội, Trung ương và địa phương cùng làm GD” [19]. Tác giả
Đặng Quốc Bảo quan niệm: “XHHGD phản ánh bản chất của luận đề: GD cho
tất cả mọi người, tất cả cho sự nghiệp GD”. Vậy, huy động toàn xã hội làm GD,
động viên các tầng lớp nhân dân góp sức xây dựng nền GD quốc dân dưới sự
quản lý của Nhà nước không phải là một
ý tưởng mới lạ. Ông nhấn mạnh: “Không có xã hội nào có thể tồn tại nếu không
có sự GD và mọi sự GD đều hướng tới sự tiến bộ của xã hội. Như vậy là luôn
luôn tồn tại nền GD xã hội” [26]. Tác giả Vũ Văn Phúc khẳng định: “Đẩy mạnh
XHHGD, huy động mọi nguồn lực để phát triển sự nghiệp GD và xây dựng
XHHT... XHHGD vừa là mục tiêu vừa là một trong những biện
pháp chủ yếu để phát triển GD&ĐT” [26], Nhà nghiên cứu Nguyễn Trần Bạt
cho rằng: “XHHGD là tinh thần, là nội dung quan trọng nhất của cải cách GD,
bảo đảm sự thành công của cải cách GD”. Ông cũng cho rằng: “XHHGD có ý
nghĩa là nhà nước phải tạo ra không gian xã hội, luật pháp và chính trị cho việc
hình thành một khu vực GD mà ở đấy ai cũng có quyền đóng góp vì sự nghiệp
GD, thực hiện sự cạnh tranh về chất lượng GD, tức là GD phải thuộc về xã hội”
và “XHHGD không chỉ là đa dạng hoá hình thức và các nguồn đầu tư cho
GD&ĐT, mà quan trọng nhất là đa dạng hóa nội dung hay

10
đa dạng hoá, hiện đại hóa chương trình GD thích ứng với những đòi hỏi của xã
hội” [3].
Trong những năm gần đây, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu như GS.TS
Nguyễn Mậu Bành, PGS. TS Trần Quang Nhiếp, Tiến sĩ Hồ Thiệu Hùng... có
nhiều bài viết về XHHGD. Bộ GD&ĐT, Viện Khoa học GD Việt Nam đã và
đang tiến hành hệ thống hóa các đề tài nghiên cứu về XHHGD, đúc kết kinh
nghiệm từ thực tiễn quản lỳ để phát triển lý luận và đề xuất chính sách nhằm
hoàn thiện hệ thống cơ sở lý luận, ban hành các văn bản hướng dẫn địa phương,
các đơn vị GD thực hiện nhiệm vụ công tác XHHGD. Trên cơ sở kết quả công
tác XHHGD giai đoạn 2006 – 2010, Bộ GD&ĐT đã đề xuất với Chính phủ ban
hành Đề án đẩy mạnh công tác XHHGD và đào tạo giai đoạn 2012-2016 [30].
Ngoài ra, được sự hướng dẫn của các nhà khoa học, nhiều luận văn thạc
sĩ, luận văn tiến sĩ trong nước đã đề cập đến vấn đề XHHGD ở nhiều khía cạnh
khác nhau. Trên địa bàn tỉnh, cũng có nhiều nghiên cứu về vấn đề XHHGD ở
cấp huyện. Trên cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn công tác XHHGD của địa
phương, hầu hết các nghiên cứu đã đề xuất được biện pháp quan trọng, có tính
khả thi để đẩy mạnh công tác quản lý XHHGD ở địa phương mình, song, hạn
chế chung nhất của các nghiên cứu này là chưa tập trung đề xuất vấn đề mấu
chốt, cốt lõi, có tính chi phối hiệu quả công tác quản lý XHHGD: Ðề xuất cơ
chế, chính sách đẩy mạnh công tác XHHGD.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Xã hội hóa, xã hội hóa giáo dục
1.2.1.1. Xã hội hóa
Xã hội hóa là quá trình cá nhân chịu tác động của các yếu tố của môi
trường xã hội, hòa nhập vào cấu trúc nhân cách dưới ảnh hưởng của các tác
nhân xã hội và những kinh nghiệm cá nhân, làm cho cá nhân thích nghi với môi
trường xã hội. Trong kinh tế - chính trị học, thuật ngữ “xã hội hóa”...đó

11
là quá trình phát triển của lực lượng sản xuất từ trình độ hợp tác giản đơn lên
trình độ hợp tác có phân công, chuyên môn hoá cao trên phạm vi toàn xã hội.
Từ đầu thế kỷ XX, Emile DurKheim (1858-1917) nhà xã hội học người
Pháp cho rằng “Giáo dục vừa có chức năng phân hóa vừa có chức năng xã hội
hoá”. Trong ba thập niên gàn đây, khái niệm xã hội hóa được quan tâm thảo
luận nhiều hơn, khái niệm “xã hội hóa” chủ yếu được xem xét và hiểu biết ở
bình diện xã hội học. Đây là một lý thuyết khoa học về sự hình thành và phát
triển nhân cách. Các vấn đề chính sách xã hội đều giải quyết theo tinh thần
XHH, Nhà nước giữ vai trò nòng cốt đồng thời động viên mỗi người dân, các
doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, các cá nhân và tổ chức nước ngoài cùng tham
gia giải quyết vấn đề xã hội. Những quan điểm trên đây đã nêu lên nội dung cơ
bản thuộc phạm trù xã hội hóa. Cho dù các định nghĩa có khác nhau nhưng cốt
lối của xã hội hóa là sự tương tác, mối liên hệ, thuộc tính vốn có của con người,
của cộng đồng diễn ra trong tất cả lĩnh vực đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá,
xã hội, trong mối quan hệ tương hỗ lẫn nhau; có thể hiểu xã hội hóa một cách
đầy đủ nhất theo định nghĩa: XHH là quá trình cá nhân nhờ hoạt động, tiếp thu
giáo dục, giáo lý... mà học hỏi được cách sống trong cộng đồng, trong đời sống
xã hội và phát triển được khả năng đảm nhiệm các vai trò xã hội với tư cách
vừa là cá thể vừa là một thành viên của xã hội.
Trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn vận dụng và phát
triển chủ trương XHH, coi trọng việc phát huy lực lượng toàn xã hội vào quá
trình thực hiện nhiệm vụ chính trị như một đường lối vận động quần chúng
trong từng thời kỳ cách mạng, nó chứa đựng tư tưởng chiến lược, quan điểm
chỉ đạo của Đảng ta đối với công cuộc phát triển đất nước.
Vì vậy, xét về phương diện hoạt động chung, có thể hình dung: XHH
một hoạt động chính là quá trình vận động và tổ chức sự tham gia rộng rãi của
nhân dân, của toàn xã hội vào lĩnh vực hoạt động đó để đạt mục đích, yêu cầu
đề ra về mặt xã hội.

12
XHH có những đặc điểm sau đây:
- XHH không phải là buông lỏng sự quản lý hoặc từ bỏ chức năng quản lý
thống nhất của Nhà nước mà thực chất là tăng cường sự quản lý Nhà nước bằng
pháp luật.
- XHH gắn liền với mở rộng dân chủ, khuyến khích, động viên tinh thần tự
quản, tự chịu trách nhiệm của mọi cá nhân và tổ chức đoàn thể xã hội. Khắc
phục dần tính thụ động, thờ ơ, phó mặc mọi công việc cho cơ quan chính quyền
nhà nước.
- XHH là thu hút mọi tổ chức xã hội, mọi thành phần kinh tế tham gia thực
hiện các dự án phát triển của Nhà nước.
1.2.1.2. Xã hội hóa giáo dục
XHHGD được hiểu trên phương diện rộng là toàn thể nhân dân, toàn thể
xã hội tham gia vào sự nghiệp GD. XHHGD là làm cho hoạt động GD trở thành
hoạt động chung của toàn xã hội. XHHGD là việc thực hiện mối liên hệ phổ
biến giữa hoạt động GD và cộng đồng xã hội, là làm cho GD phù hợp với sự
phát triển của xã hội, thích ứng với xã hội. XHHGD là duy trì sự cân bằng động
giữa hoạt động GD và xã hội sẽ tạo động lực cho việc huy động cộng đồng
tham gia xây dựng và phát triển giáo dục . XHHGD là cách nói gọn của “XHH
công tác GD” với nội hàm là phương thức, cách thức, phương châm, cách làm
GD, tổ chức và quản lý GD. Đảng và Nhà nước ta chủ trương XHHGD là một
tư tưởng chiến lược, một bộ phận quan trọng trong đường lối,
chính sách GD.
Nghị quyết Đại hội X của Đảng xác định: “Đẩy mạnh XHH GD&ĐT. Rà
soát, sắp xếp lại mạng lưới các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên
nghiệp và dạy nghề. Đổi mới cơ chế quản lý, nâng cao chất lượng trường công
lập; bổ sung chính sách ưu đãi để phát triển các trường ngoài công lập và các
trung tâm GD cộng đồng” [16]. Nghị quyết số 90/1997/NQ-CP của Chính phủ
xác định khái niệm XHHGD là: “Vận động và tổ chức sự tham gia

13
rộng rãi của nhân dân, của toàn xã hội vào sự phát triển sự nghiệp GD” [7].
Nghị định số 73/1999/NĐ-CP ngày 19 tháng 8 năm 1999 về chính sách khuyến
khích XHH đối với các hoạt động trong lĩnh vực GD, y tế, văn hoá, thể thao ghi
rõ: “XHH hoạt động GD là vận động và tổ chức sự tham gia rộng rãi của nhân
dân, của toàn xã hội vào sự phát triển sự nghiệp GD nhằm từng bước nâng cao
mức hưởng thụ về GD trong sự phát triển về vật chất và tinh thần của nhân dân”
[8].
Theo tác giả Phạm Minh Hạc, XHHGD là: “Làm cho xã hội nhận rõ trách
nhiệm đối với GD, GD phục vụ đắc lực cho phát triển KT - XH, thực hiện việc
kết hợp GD trong nhà trường và ngoài nhà trường, tạo điều kiện để GD kết hợp
với lao động, học đi đôi với hành; XHHGD có quan hệ hữu cơ với dân chủ hoá
GD” [19]. Tác giả Trần Quang Nhiếp đưa ra một hệ thống các khái niệm về
XHHGD: “XHHGD là làm cho các hoạt động mang tính GD của xã hội được
huy động vào quá trình GD một cách tích cực, có hiệu quả; là xã hội tham gia
giải quyết một cách phù hợp những vấn đề GD đang đặt ra; là đa dạng hoá các
loại hình GD; là mở rộng quy mô đáp ứng yêu cầu GD của xã hội; là xây dựng
cơ cấu ngành học, cấp học hợp lý; là kiểm soát được chất lượng đào tạo toàn
diện và ngày càng nâng lên; là hướng tới đáp ứng các yêu cầu phát triển xã hội;
là quá trình tiếp thu có chọn lọc những tri thức, những thành tựu văn minh, tiến
bộ của thời đại, của thế giới làm cho GD cập nhật với xã hội hiện đại... XHHGD
là phát huy vai trò của các chủ thể trọng yếu mà nền GD nước nhà đã tổng kết
thành phương châm: GD nhà trường kết hợp với GD gia đình và GD xã hội”
[24].
XHHGD, theo chúng tôi phải được hiểu trên phương diện rộng là toàn
thể xã hội tham gia vào sự nghiệp GD, làm cho hoạt động GD trở thành hoạt
động chung của toàn xã hội.
1.2.2. Quản lí, quản lí hoạt động xã hội hóa giáo dục
1.2.2.1. Quản lí

14
Theo tác giả Nguyễn Lộc (2010) trong cuốn Lý luận về quản lý “Quản
lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, kiểm tra công việc của các thành
viên trong tổ chức và sử dụng mọi nguồn lực sẵn có để đạt những mục tiêu của
tổ chức” [23,tr.l6].
Theo tác giả Trần Khánh Đức (2014) trong cuốn Giáo dục và phát triển
nguồn nhân lực trong thế kỷ XXI khái quát: “Quản lý là hoạt động có ý thức
của con người nhằm định hướng, tổ chức, sử dụng các nguồn lực và phối hợp
hành động của một nhóm người hay một cộng đồng người để đạt được các mục
tiêu đề ra một các hiệu quả nhất trong bối cảnh và các điều kiện nhất định” [14,
tr.393-394].
Theo tác giả Bùi Minh Hiền và các cộng sự (2011) trong cuốn Quản lý
giáo dục “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản
lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra” [20; tr.12].
Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2015) trong
cuốn Đại cương khoa học quản lý thì định nghĩa kinh điển nhất về quản lý là:
“Quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động
(chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra [6; tr.9]”.
Như vậy, bản chất của quản lý là phối hợp các nỗ lực của con người
thông qua 4 chức năng: lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, kiểm tra, để đạt được
các mục tiêu đề ra.
1.2.2.2. Quản lí hoạt động xã hội hóa giáo dục
Quản lý công tác xã hội hóa giáo dục bao gồm quản lý sự huy động, sử
dụng các nguồn lực: Con người, cơ sở vật chất, tài chính (nhân lực, vật lực, tài
lực)
* Quản lý nguồn nhân lực
Nhân lực trong XHH giáo dục bao gồm Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân
viên trong ngành giáo dục...; sự tham gia của toàn dân đối với sự nghiệp giáo
dục; sức mạnh của cộng đồng, những năng lực vốn có của từng thành viên

15
trong cộng đồng; lợi thế, chức năng của các tổ chức xã hội để tạo môi trường
đồng thuận vào sự nghiệp giáo dục và đào tạo.
Quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục thực chất là quản lý con người,
quản lý nhân tố đóng vai trò quyết định cho sự phát triển giáo dục nói chung
và chất lượng đào tạo nhân cách nói riêng theo yêu cầu của xã hội.
Quản lý nguồn nhân lực trong XHH giáo dục chính là quá trình huy động
các lực lượng xã hội gồm các cấp ủy Đảng, chính quyền, các đoàn thể chính trị
- xã hội, xã hội - nghề nghiệp, tôn giáo, dân tộc, các cộng đồng địa phương,
dòng họ, gia đình... tích cực tham gia vào các hoạt động trực tiếp hoặc gian tiếp
hỗ trợ cho phát triển giáo dục bằng các nguồn lực: vật lực, tài lực và nhân lực.
Để quản lý tốt nguồn nhân lực trong XHH giáo dục, Nhà nước cần có
chính sách sử dụng đãi ngộ, đảm bảo các điều kiện về vật chất và tinh thần để
nhà giáo, các lực lượng xã hội và nhân dân thể hiện vai trò, trách nhiệm của
mình đối với giáo dục. Ngành giáo dục phải làm tốt công tác tham mưu; phối
hợp tuyên truyền vận động, huy động sức mạnh tổng hợp của mọi nhân tố, mọi
lực lượng xã hội cho giáo dục.
* Quản lý cơ sở vật chất
Cơ sở vật chất là một nguồn lực rất quan trọng trong GD&ĐT, góp phần
cùng các nguồn nhân lực, tài lực để các đơn vị thực hiện có hiệu quả công tác
GD&ĐT. Không thể có hoạt động giáo dục nếu không có các phương tiện, điều
kiện vật chất nhất định. Nguồn vật lực này nằm trong tiềm lực của xã hội của
nhân dân. Đó là việc dành quỹ đất cho giáo dục (xây dựng trường học, sân chơi,
bãi tập, phòng học ngoại khoá, thư viện; thực hành, nhà
ở cho giáo viên...); đó cũng là sự đầu tư, hỗ trợ về thiết bị dạy học (máy tính,
phương tiện nghe nhìn, nhạc cụ, phương tiện phục vụ cho ngoại khoá và giáo
dục ngoài nhà trường...).
Quản lý cơ sở vật chất XHHGD là quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị

16
kỹ thuật cho trường học...
Để quản lý tốt nguồn lực CSVC giáo dục, đòi hỏi chủ thể quản lý phải
có năng lực về pháp luật, năng lực về quản lý hành chính, năng lực về quản lý
kinh tế, năng lực về quản lý thông tin và môi trường.
* Quản lý tài chính
Quản lý tài chính trong XHH giáo dục là quản lý lượng tiền - ngân sách
đảm bảo cho giáo dục bao gồm: Nguồn do ngân sách nhà nước cấp; nguồn tài
chính do các nhà trường tự khai thác qua nhiều kênh khác nhau; nguồn thu khác
trên cơ sở đúng nguyên tắc tài chính, đúng pháp luật và huy động được của các
tổ chức, cá nhân và từ địa phương. Theo Luật giáo dục, thì ngoài các khoản học
phí, lệ phí thi và tiền đóng góp xây dựng trường, nhà trường không được đặt ra
một khoản thu bắt buộc nào khác. Những khoản thu có tính tự nguyện nên để
các tổ chức ngoài nhà trường vận động, thu chi và quản lý trực tiếp, dưới dạng
quỹ bảo trợ giáo dục. Nhà trường có thể tham gia với tư cách tư vấn hoặc giám
sát.
Việc huy động tài chính qua các cuộc vận động XHH giáo dục phải đảm
bảo nguyên tắc công khai, dân chủ, tự nguyện và đúng pháp luật.
1.3. Hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường mầm non
1.3.1. Ý nghĩa, mục tiêu của hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường
mầm non
1.3.1.1. Ý nghĩa của hoạt động xã hội hóa giáo dục
Xã hội hóa giáo dục với chúng ta là khái niệm mới, mặc dù đã nhắc đến
nhiều lần dưới nhiều hình thức khác nhau nhưng nội hàm của nó còn có những
cách hiểu khác nhau.
Trước hết, nói về xã hội hóa là thuật ngữ được nước ta sử dụng để chỉ
cách làm, cách thực hiện một hoạt động xã hội nào đó bằng con đường giác
ngộ, tổ chức huy động tổng sức mạnh của toàn dân làm cho hoạt động này
không chỉ thực hiện ở một ngành, một đoàn thể hay một tổ chức xã hội nào

17
đó, mà được tất cả các ngành, các giới, các lực lưỡng xã hội cũng như mỗi
người dân đều nhận thấy đó là trách nhiệm của mình, nền đều tự nguyện và tích
cực phối hợp hành động thực hiện, đồng thời chính họ là người hưởng thụ mọi
thành quả của hoạt động đó đem lại.
Không ít người cho rằng xã hội hóa giáo dục là do xã hội thực hiện. Mọi
hoạt động giáo dục đều do xã hội phải lo liệu như kinh phí giáo dục, cơ sở vật
chất, chất lượng giáo dục, trách nhiệm giáo dục… Cách hiểu như vậy không
xác định được đâu là chủ thể giáo dục, đâu là đối tượng giáo dục, đâu là môi
trường giáo dục và đâu là sự kết hợp các mối quan hệ ấy trong quá trình giáo
dục. Xã hội hóa giáo dục là làm cho hoạt động giáo dục mang tính xã hội. Trong
đó người đi giáo dục và người được giáo dục trong mọi hoạt động về nội dung
và phương thức thực hiện, kết quả đạt được đều mang tính xã hội, tính chuẩn
mực xã hội rất cao. Giáo dục nhằm bồi đắp cho người học tư tưởng, hình thành
ý thức chính trị. Nhân cách, bản lĩnh dân tộc cùng với những tri thức khoa học,
kỹ thuật, văn hóa, đạo đức, lối sống. Xã hội hóa giáo dục là làm cho các hoạt
động mang tính giáo dục của xã hội được huy động vào quá trình giáo dục một
cách tích cực, có hiệu quả. Xã hội hóa giáo dục cũng có ý nghĩa là xã hội tham
gia giải quyết một cách phù hợp những vấn đề giáo dục đang đặt ra. Xã hội hóa
giáo dục là đa dạng hóa các loại hình giáo dục; là mở rộng quy mô đáp ứng yêu
cầu giáo dục của xã hội; là xây dựng cơ cấu ngành học, cấp học hợp lý; là kiểm
soát được chất lượng đào tạo toàn diện và ngày càng nâng lên; là hướng tới đáp
ứng các yêu cầu phát triển xã hội. Xã hội hóa giáo dục và quá trình tiếp thu có
chọn lọc những tri thức, những thành tựu văn minh, tiến bộ của thời đại, của
thế giới làm cho giáo dục cập nhật với xã hội hiện đại.
Xã hội hóa giáo dục cũng là quá trình trao đổi kinh nghiệm, đổi mới nội
dung chương trình, phương pháp, hình thức, phương tiện giáo dục một cách

18
phù hợp với đối tượng và điều kiện nước ta. Xã hội hóa giáo dục cũng là quá
trình mở rộng phạm vi giáo dục, nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục
ở quy mô quốc gia, khu vực và quốc tế. Việc coi trọng chăm lo giáo dục chính
trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, văn hóa….của các tổ chức chính trị - xã
hội, các hội, đoàn thể, các thôn xóm, tổ dân phố, cộng đồng dân cư thực chất là
xã hội hóa giáo dục, là các tổ chức này tham gia vào quá trình giáo dục.
Tiến hành xã hội hóa giáo dục không có nghĩa xem nhẹ, càng không phải
giản đơn hóa, thu hẹp vai trò chủ thể giáo dục của nhà trường, của hệ thống
giáo dục quốc dân. Trái lại càng xác định trách nhiệm nặng nề, vai trò chủ thể
to lớn của hệ thống giáo dục và nhà trường. Nó đặt ra cho nhà trường và hệ
thống giáo dục phải đổi mới tư duy, tìm tòi sáng tạo về nội dung, hình thức,
phương pháp giáo dục thích hợp để huy động có hiệu quả các hoạt động xã hội,
các lực lượng xã hội vào quá trình giáo dục để có kết quả giáo dục với chất
lượng toàn diện và nâng cao. Xã hội hóa giáo dục là phát huy vai trò của các
chủ thể trọng yếu mà nền giáo dục nước nhà đã tổng kết thành phương châm:
giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. Đây là
quá trình kết hợp nhiều quy luật: quy luật sự phạm, quy luật quản lý hệ thống,
quy luật kinh tế, quy luật xã hội, quy luật nhận thức trong quá trình xã hội hóa
giáo dục. Sự kết hợp này đã cho ta những kết quả giáo dục toàn diện, đào tạo
các thế hệ góp phần hoàn thành xuất sắc sự nghiệp bảo vệ, xây dựng đất nước.
Trong điều kiện hiện nay của xu thế toàn cầu hóa, hội nhập với thế giới hiện
đại, chúng ta cần nghiên cứu, tìm tòi, đổi mới các hoạt động của quá trình kết
hợp nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục một cách phù hợp, thiết thực.
1.3.1.2. Mục tiêu của hoạt động xã hội hóa giáo dục
Mục tiêu giáo dục mầm non là nhằm giúp học sinh hình thành những cơ
sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể

19
chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.
Mục tiêu của công tác xã hội hóa giáo dục mầm non là huy động sự tham gia
của toàn xã hội vào phát triển sự nghiệp giáo dục, xây dựng môi
trường giáo dục lành mạnh, làm cho mọi người, mọi tổ chức đều được đóng
góp để phát triển giáo dục cũng như được hưởng thụ những thành quả của giáo
dục ngày càng cao. Đẩy mạnh xây dụng xã hội học tập, thực hiện tốt công tác
phổ cập giáo dục THPT, tạo điều kiện cho mọi thành viên của xã hội nâng cao
kỹ năng nghề nghiệp, tri thức và khả năng thích ứng với thị trường lao động.
Thống nhất nhận thức của các cấp, các ngành, các tổ chức Đảng, chính
quyền, đoàn thế, các tổ chức kinh tế, xã hội, mọi cá nhân, tập thể, cộng đồng về
vị trí, vai trò quan trọng của xã hội hoá giáo dục trong sự phát triển đất nước,
xác định rõ trách nhiệm trong việc thực hiện nghĩa vụ học tập và đóng góp sức
người, sức của để phát triển sự nghiệp giáo dục.
Xã hội hoá giáo dục phải đảm bảo chất lượng và hiệu quả; đảm bảo sự
thống nhất quản lý của Nhà nước, giữ vững vai trò nòng cốt của các trường
công lập trong hệ thống giáo dục quốc dân; gắn liền với nhu cầu phát triển kinh
tế - xã hội của các huyện - tỉnh.
1.3.2. Nội dung hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường mầm non
Nói đến XHHGD không nên chỉ nghĩ đến việc khai thác sự đóng góp của
các lực lượng xã hội đối với giáo dục, mà cần phải thấy cả nghĩa vụ tham gia,
đồng thời cũng cần thấy được cả quyền lợi được hưởng thụ từ thành quả giáo
dục đem lại.
XHHGD có nội dung phong phú mà cốt yếu là huy động các lực lượng
xã hội tham gia cùng làm giáo dục dựa trên đặc điểm và thế mạnh của mình để
thực hiện ở mức độ và hình thức khác nhau.
XHHGD chứa đựng hai nội dung là giáo dục hóa xã hội và xã hội hóa

20
giáo dục. Hai nội dung này có mối quan hệ với nhau, hỗ trợ cho nhau.
1.3.3. Phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động xã hội hóa giáo
dục ở trường mầm non
1.3.3.1.Phương pháp tổ chức hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường
mầm non
Hoạt động xã hội hóa giáo dục mang tính xã hội, có thể liệt kê một số
phương pháp thực hiện như sau:
a. Tham mưu, tư vấn
Trong xây dựn kế hoạch năm học, nhà trường phải xác định rõ vấn đề
cần được hỗ trợ, ủng hộ của gia đình, chuẩn bị nội dung tham mưu thật ngắn
gọn, rõ ràng.
Nhà trường chủ động xin gặp tranh thủ trong các cuộc họp, hội nghị gia
đình và nhà trường về những điều kiện cần thiết của nhà trường để thực hiện
nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt nhất, tư vấn với chính quyền,
các ban nghành, cộng đồng địa phương về việc tổ chức hoạt động chăm sóc và
nuôi dưỡng trẻ của trường.
b. Tuyên truyền, vận động:
Tuyên truyền phổ biến và tăng cường mối quan hệ gắn kết nhà trường
với gia đinhg trong giáo dục trẻ mầm non qua tờ rơi, pano áp phích, quảng cáo,
qua hệ thống phương tiện thông tin đại chúng(loa truyền thanh của xã phường,
đài truyền hình của địa phương, bảng tin nơi công cộng...)
Tuyên truyền vận động trực tiếp(ban giám hiệu/ giáo viên trường mầm
non) hoặc sử dụng tuyên truyền viên tuyên truyền với gia đình để tranh thủ sự
giúp đỡ, ủng hộ cho nhà trường.
Viết bài viết tuyên truyền gửi cho gia đình và các ban nghành. Nội dung
bài viết ngắn gọn, rõ ràng về mục đích và có hình ảnh nhấn mạnh để mọi người
ghi nhớ.
c. Trao đổi, tọa đàm

21
Phương pháp này đực sử dụng trong các cuộc họp, hội nghị, hội thảo.
+ Nếu là cuộc hợp riêng về giáo dục mầm non thì cần chuẩn bị nhiều nội
dung đưa ra trao đổi, thảo luận xoay quaynh về vấn đề chăm sóc giáo dục trẻ.
+ Nếu là các buổi họp khác của các ban nghành nhưng có trường mầm
non dự thì chỉ nên chuẩn bị nội dung ngắn, hướng vào một vấn đề mà nhà
trường thấy cần thiết phải thảo luận.
d. Tổ chức hoạt động
Tổ chức một số hoạt động phối hợp như: Phong trào đóng gióp nguyên
vật liệu, làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ, vận động gia đình cùng tham gia tổ chức
các hoạt động cho trẻ như đi xem xiếc, đi công viên, tham quan công trình hay
di tích lịch sử, phụ huynh cùng tham gia với nhà trường tham gia vào hoạt động
lễ hội của địa phương.
Tổ chức một số công việc của trường lớp như trang trí lớp, làm vệ sinh,
cải thiện cảnh quan môi trường và mời các hội, đoàn cùng tham gia.
Tổ chức các hoạt động sinh hoạt văn nghệ, vui chơi của trẻ ở trường và
các dịp khai giảng, trung thu, kết thúc năm học, hoacjwj hội thị theo phát động
của nghành hoặc nhân dịp ngày lễ trọng đại nào đó của đất nước hoặc địa
phương mình đề nghị chính quyền, các ban nghành cùng tham gia, hỗ trợ hoạt
động.
e.Tổng kết thông qua báo cáo kết quả
Kết thúc mỗi hoạt động, nhà trường phải có bản báo cáo tổng kết về hoạt
động động đã làm, ghi rõ kết quả đã đạt và thông báo với cha mẹ và cộng đồng
biết.
1.3.3.2. Hình thức tổ chức xã hội hóa giáo dục ở trường mầm non
Họp phụ huynh: Là hình thức phổ biến, thu hút được nhiêu phụ huynh
tham gia. Thời gian và nội dung các buổi họp phụ huynh thường do nhà trường
ấn định.

22
Ở trường mầm non có thể tổ chức họp phụ huynh 2-3 lần trong 1 năm
học, thường vào đầu năm học, kết thúc học kỳ I và cuối năm.
Bảng thông tin tuyên truyền là hình thức dùng các bảng biểu được trang
trí hấp dẫn để những nơi phụ huynh dễ thấy, dễ đọc nhằm tuyên truyền, đưa
những thông tin về hoạt động của trường, về các phương pháp, điều kiện cơ sở
vật chất tốt nhất để chăm sóc giáo dục trẻ
Mạng điện tử là hình thức giới thiệu về nhà trường( thông tin hoạt động
của nhà trừng, của trẻ ở các lớp cũng như những hoạt động phối hợp hỗ trợ của
phụ huyn) qua những bài viết, những video clip trên Website của trường. Thông
qua mạng điện tử, phụ huynh cũng tham gia trao đổi ý kiến phản hồi, đóng gps
xây dựng của mình cho nhà trường. Đây là hình thức thông tin nhanh, hiện đại,
ít tốn kém song có thể do điều kiện kinh tế hay hạn chế về cách sử dụng hay
đơn giản là chưa có thói quen sử dụng mạng điện tử nên tính đại trà của hinh
thức này chưa cao
Bên cạnh đó còn có các hình thức như gửi thư ngõ, thông báo, hòm thư
góp ý, mời phụ huynh đến lớp, tổ chức lễ hội cho trẻ, đóng góp tạo điều kiện
về cơ sở vật chất , tinh thần cho nhà trường.
Thống kê rõ các kết quả đã đạt và thông báo với cha mẹ và cộng đồng
biết về công tác xã hội hóa giáo dục trong nhà trường.
1.3.4. Đánh giá kết quả hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường mầm
non
Nhận thức của xã hội nói chung, của lãnh đạo các cấp, các ngành các địa
phương về vai trò của giáo dục và xã hội hoá giáo dục đã có những chuyển biển
cơ bản, đó là : Giáo dục được coi là động lực để phát triển kinh tế
- xã hội; đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển, nhất thiết phải đặt giáo
dục lên vị trí quốc sách hàng đầu; muốn phát triển giáo dục phải huy động sự
tham gia của toàn xã hội dưới sự tổ chức và quản lý của nhà nước; cùng với
trường công lập cần đẩy mạnh phát triển các loại hình trường ngoài công lập.

23
Với những định hướng khuyến khích xã hội hóa giáo dục, giáo dục mầm
non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học ngoài công
lập trong những năm qua đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần nâng
tỷ lệ huy động trẻ, học sinh trong độ tuổi ra lớp, phổ cập giáo dục, đào tạo
nguồn nhân lực, phát triển loại hình trường, lớp, chương trình chất lượng cao
đáp ứng nhu cầu học tập của người dân. Ớ các trường ngoài công lập, hoạt động
hỗ trợ của Hội cha mẹ học sinh đã gánh đỡ cho ngân sách Giáo dục một khoản
tiền rất lớn, góp phần giải quyết đáng kể mâu thuẫn giữa nhu cầu và khả năng
về tài chính, giúp giảm gánh nặng cho ngân sách trong phát triển Giáo dục.
1.4. Vấn đề quản lý hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường mầm non
1.4.1. Sự cần thiết phải quản lý hoạt động xã hội hóa giáo dục ở
trường mầm non
1.4.1.1. Quản lý công tác xã hội hóa giáo dục mầm non có vai trò quan
trọng trong việc khai thác tối đa tiềm năng của xã hội, khắc phục những khó
khăn của quá trình phát triển giáo dục mầm non
Thực hiện xã hội hóa giáo dục MN, ngoài việc huy động vốn còn là việc
huy động tối đa nguồn lực cho giáo dục MN, cả về nhân lực, vật lực và tài lực,
trong đó quan trọng là trí tuệ và tâm huyết của nhân dân vào sự nghiệp giáo
dục. Quản lý tốt công tác XHH giáo dục MN cũng chính là huy động tốt các
nguồn lực vật chất, nguồn lực tinh thần cho phát triển giáo dục nói chung và
khẳc phục những khó khăn của giáo dục MN nói riêng.
1.4.1.2. Quản lý công tác xã hội hóa giáo dục mầm non góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục Mầm non
XHH giáo dục MN nhằm huy động các nguồn lực trong xã hội, giúp giáo
dục MN phát triển. Việc huy động các lực lượng xã hội tham gia vào giáo dục
góp phần tạo nên những chuyển biến căn bản về chất lượng giáo dục, huy động
cộng đồng tham gia vào việc cải tiến nội dung và phương pháp giáo

24
dục, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh; phát triển yếu tố con người
trong giáo dục, tạo thuận lợi cho việc tổ chức quá trình giáo dục của nhà trường.
1.4.1.3. Quản lý công tác xã hội hóa giáo dục mầm non tạo ra sự công
bằng, dân chủ trong hưởng thụ và trách nhiệm xây dựng giáo dục mầm non
Thực hiện tốt XHH giáo dục MN có nghĩa là xây dựng được cộng đồng
trách nhiệm của mọi lực lượng xã hội để không chỉ “tham gia” mà phải “cùng
làm”. Như vậy, XHH giáo dục MN là biện pháp quan trọng để thực hiện công
bằng xã hội, đa dạng hóa các hình thức học tập, các loại hình trường, lớp, mở
rộng cơ hội cho mọi thành phần kinh tế, tầng lớp nhân dân trong thực hiện nghĩa
vụ và hưởng thụ lợi ích từ các hoạt động giáo dục.
Nghị quyết lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VII đã chỉ
rõ: “Thực hiện công bằng trong giáo dục người đi học phải đóng học phí, người
sử dụng qua đào tạo phải đóng góp chi phí đào tạo, có chính sách đảm bảo cho
người nghèo và các đối tượng chính sách đều được đi học”.
Dân chủ hóa giáo dục là một chủ trương lớn trong đường lối giáo dục
của Đảng và Nhà nước ta. Thực hiện dân chủ hóa giáo dục MN nhằm xóa bỏ
tính khép kín của hệ thống giáo dục, tạo điều kiện cho mọi người đều có cơ hội
được hưởng quyền lợi về giáo dục, thực hiện quyền làm chủ với sự nghiệp giáo
dục. XHH giáo dục MN chính là con đường để thực hiện dân chủ hóa trong
giáo dục.
1.4.1.4. Quản lý công tác xã hội hóa giáo dục Mầm non góp phần nâng
cao hiệu quả quản lý Nhà nước, phát huy truyền thống giáo dục của dân tộc
Quản lý công tác XHHGD nhằm xây dựng môi trường giáo dục lành
mạnh, tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo dục trong nhà trường, giáo
dục ở gia đình và giáo dục ngoài xã hội, làm cho mọi người, mọi tầng lớp, từ
cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thế, tổ chức, doanh nghiệp và mọi cá nhân
nhận thức rõ vị trí, vai trò của giáo dục, xác định trách nhiệm của mình đối

25
với sự nghiệp giáo dục.
Thực hiện quản lý công tác XHHGD sẽ huy động các lực lượng xã hội
cùng tham gia hoạt động giáo dục, không phân biệt tuổi tác, giới tính, dân tộc
từ việc tham gia học tập cho đến việc tham gia điều hành, tổ chức quản lý nhà
trường để phát triển giáo dục.
1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động hoạt động xã hội hóa giáo dục ở
trường mầm non
1.4.2.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường mầm
non
“Kế hoạch hoá” là “làm cho phát triển một cách có kế hoạch (thường là
trên quy mô lớn)”. Trong tất cả các hoạt động của đời sống xã hội, nếu có sự
tham gia của nhiều người thì đều đòi hỏi phải có kế hoạch. Kế hoạch hóa có vai
trò rất to lớn. Nếu làm việc mà không có kế hoạch thì sẽ rất khó đạt được kết
quả cao bởi vì “Người nào bắt tay vào giải quyết những vấn đề riêng trước khi
giải quyết những vấn đề chung, thì người đó trong mỗi bước đi sẽ không tránh
khỏi những vấp váp một cách không tự giác”.
Hiệu trưởng nhà trường có trách nhiệm xây dựng kế hoạch xã hội hóa
giáo dục trong nhà trường. Đây là một nội dung quan trọng của công tác quản
lí. Kế hoạch xây dựng cụ thể, chi tiết, phù hợp với tình hình thực tế của trường
sẽ giúp việc thực hiện kế hoạch dễ dàng và mang lại kết quả cao. Các bước lập
kế hoạch bao gồm:
-Khảo sát tình hình thực tế hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia
đình của trường;
-Xác định mục tiêu phối hợp cụ thể, sát với điều kiện thực tế của trường;
-Xây dựng nội dung xã hội hóa giáo dục trong nhà trường;
-Lựa chọn các biện pháp phù hợp để tiến trình thực hiện công tác xã hội
hóa giáo dục dễ dàng;

26
- Xác định các nguồn lực để thực hiện hoạt động xã hội hóa giáo dục,
nguồn kinh phí từ cha mẹ trẻ, các doanh nghiệp trên địa bàn;
- Xây dựng kế hoạch cụ thể dự trù kinh phí chi tiết cho từng hạng mục
- Duyệt kế hoạch, dự trù kinh phí cho ho ạt động xã hội hóa giáo dụ c
- Nội dung phối hợp phải mang tính hợp lý và hợp pháp.
1.4.2.2. Tổ chức hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường mầm non
Người Hiệu trưởng thực hiện chức năng tổ chức trong quản lí phối hợp
gia đình và nhà trường trong CSGD trẻ là quá trình tiếp nhận, phân phối và sắp
xếp nguồn nhân lực theo những cách thức nhất định để đảm bảo thực hiện tốt
nhất mục tiêu đã đề ra. Để tạo điều kiện cho mọi người cùng làm việc với nhau
nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu CSGD trẻ, Hiệu trưởng cần xây dựng và
duy trì một cơ cấu nhất định về những vai trò, nhiệm vụ và vị trí công tác trong
hoạt động quản lí xã hội hóa giáo dục . Tổ chức là “chỉ một cơ cấu chủ định về
vai trò nhiệm vụ hay chức vụ được hợp thức hoá. Làm như vậy để cá nhân hay
bộ phận hiểu rõ công việc của mình thuộc bộ phận nào, liên quan với ai, phối
hợp với ai và cần những thông tin nào để hoàn thành công việc của mình. Với
kế hoạch phối hợp đã được đề ra thì hoạt động chỉ đạo, điều khiển của người
hiệu trưởng là rất cần thiết trong suốt quá trình phối hợp giữa nhà trường và gia
đình. Điều này giúp cho hoạt động phối hợp tiến hành thường xuyên, liên tục,
đáp ứng cho công tác chăm sóc, giáo dục trẻ diễn ra từng ngày. Theo quan niệm
vừa nêu thì tổ chức xã hội hóa giáo dục mầm non bao gồm các công việc như
sau:
Thành lập Ban tổ chức hoạt động xã hội hóa giáo dục mầm non: Thành
lập tổ chủ nhiệm, Tổ trưởng là Hiệu trưởng, tổ phó thường trực là đoàn thanh
niên, thành viên là các giáo viên chủ nhiệm. Tổ chủ nhiệm là cầu nối triển khai
các hoạt động xã hội hóa giáo dục mầm non . Phân công các thành viên thực
hiện :

27
Thống nhất quy chế xã hội hóa giáo dục mầm non giữa Ban giám hiệu
với Ban đại diện cha mẹ học sinh trường. Quy định việc xã hội hóa giáo dục
mầm non vơi giáo viên chủ nhiệm,với Ban đại diện cha mẹ học sinh các lớp.
Cụ thể hóa nội dung chương trình hành động của Ban đại diện cha mẹ
học sinh của trường và chương trình hành động của Ban đại diện cha mẹ học
sinh của các lớp.
Hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm cách thức tổ chức hoạt động vận động
xã hội hóa giáo dục mầm non tổ chức Hội nghị cha me học sinh qua đó nhằm
tuyên truyền, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết, văn bản hướng dẫn của các cấp,
các ngành liên quan và chủ trương của nhà trường.
Lựa chọn giáo viên có kinh nghiệm, có khả năng tham gia hoạt động .
Kiện toàn đội ngũ mầm non hàng năm. Lựa chọn và phân công giáo viên đứng
lớp là người có năng lực, có uy tín và tâm huyết tham gia vào ban tư vấn nhà
trường và các hoạt động trực tiếp thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục.
Phổ biến kế hoạch hoạt động xã hội hóa giáo dục của nhà trường tới toàn
thể phụ huynh ;
Tổ chức, phân công nhiệm vụ vân động xã hội hóa giáo dục cho các thành
viên trong nhà trường.
Tạo điều kiện cho Ban đại diện cha mẹ học sinh hoạt động, cả về thời
gian và không gian với cán bộ, giáo viên và các tổ chức nhà trường. Vận động
cha mẹ học sinh tham gia vào các hoạt động giáo dục của trường, giúp nhà
trường tổ chức tốt các hoạt động ngoại khoá như tham quan, lễ hội, văn nghệ,
cắm trại, các hoạt động trải nghiệm,...
Huy động sự đóng góp của cha mẹ học sinh cho một số hoạt động của
trường như hỗ trợ khen thưởng trẻ em, vận động trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh,
trẻ em khuyết tật, tu sửa và trang bị cơ sở vật chất...
Đảm bảo nguồn kinh phí, cơ sở vật chất trong quá trình phối hợp:
+ Nguồn kinh phí;

28
+ Kế hoạch phân bổ kinh phí cho các bộ phận;
+ Phân công người phụ trách, giám sát;
1.4.2.3. Chỉ đạo hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường mầm non
Chỉ đạo thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục là quá trình tác động ảnh
hưởng của Hiệu trưởng- trưởng Ban phối hợp đến hành vi và thái độ của các thành
viên trong Ban phối hợp nhằm đạt các mục tiêu đã đề ra. Đây là chức năng thể
hiện năng lực quản lí của người Hiệu trưởng. Sau khi hoạch định kế hoạch và sắp
xếp xong Ban phối hợp, người Hiệu trưởng phải điều khiển cho ban công tác này
hoạt động nhằm đạt được mục tiêu định sẵn. Chỉ đạo là một quá trình gây ảnh
hưởng của người quản lí đến đối tượng bị quản lí.
Từ kế hoạch phối hợp đã được đề ra, Hiệu trưởng phải tập trung và chỉ
đạo, điều hành các khâu quản lý hoạt động xã hội hóa giáo dục đảm bảo đúng
kế hoạch đã được thống nhất và xây dựng đảm bảo tính thường xuyên, liên tục,
với một số nội dung cơ bản sau:
Chủ động nắm bắt đầy đủ các thông tin và tình hình ở các bộ phận của
nhà trường trong quá trình tổ chức các hoạt động xã hội hóa giáo dục.
Thu nhận thông tin đảm bảo độ tin cậy và chính xác mang tính thông suốt
hai chiều, khách quan không phiến diện. Đặc biệt cần chuẩn bị tốt về đội ngũ,
cơ sở vật chất. Từ đó giúp Hiệu trưởng điều hành, tổ thực hiện và kiểm tra đánh
giá một các chính xác, thuyết phục trong công tác chỉ đạo của mình.
Chỉ đạo Ban phối hợp với Ban đại diện CMHS của trường kết hợp với
người đứng đầu thôn/bản/xóm/tổ dân phố/cụm dân cư để thống nhất và thực
hiện có hiệu quả các hoạt động xã hội hóa giáo dục: Góc tư vấn gia đình hoạt
động dã ngoại thực tế để các em học sinh được tìm tòi, học hỏi và trải nghiệm
kỹ năng sống,...
Hiệu trưởng thực hiện thi đua khen thưởng đối với các cá nhân, tổ chức
của nhà trường có thành tích xuất sắc trong công tác xã hội hóa giáo dục.
Hiệu trưởng chỉ đạo việc Hội đồng tự kiểm tra, đánh giá, kiểm định

29
chất lượng thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục của nhà trường, hằng năm
công khai chất lượng giáo dục và các vấn đề liên quan theo quy định. Đồng thời
chỉ đạo các bộ phận của nhà trường thực hiện công khai chất lượng giáo dục
theo định kỳ, từng học kỳ và cả năm học thông qua các cuộc họp PHHS, trên
cổng thông tin điện tử của nhà trường, thông qua hệ thống sổ liên lạc điện
tử…theo quy định.
1.4.2.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động xã hội hóa giáo dục ở trường mầm
non
Giám sát, kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm hàng năm, từng học kì và
những trường hợp đột xuất nổi bật, có hiệu quả cao hay gặp khó khăn trở ngại.
Quản lí hoạt động xã hội hóa giáo dục cần nắm chắc quan hệ giữa hiệu trưởng
với Hội cha mẹ trẻ; hoạt động xã hội hóa giáo dục giữa giáo viên với cha mẹ
trẻ ở các lớp, giữa giáo viên với các bộ phận khác trong nhà trường; giữa ban
giám hiệu với các cá nhân và các bộ phận khác. Hiệu trưởng cần nắm được kế
hoạch xã hội hóa giáo dục giữa giáo viên với cha mẹ trẻ của từng lớp, theo dõi
các hoạt động qua báo cáo và qua kiểm tra thực tế để kịp thời nhắc nhở, uốn
nắn cũng như có hình thức khen thưởng, động viên những gương điển hình.
Việc kiểm tra, đánh giá hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình thể
hiện qua các công việc như:
-Xác định nội dung kiểm tra hoạt động xã hội hóa giáo dục;
-Xác định hình thức, phương pháp kiểm tra xã hội hóa giáo dục;
-Phân công lực lượng kiểm tra hoạt động xã hội hóa giáo dục;
-Quy định các tiêu chuẩn đánh giá hoạt động xã hội hóa giáo dục;
-Tiến hành đánh giá kế hoạch xã hội hóa giáo dục;
-Theo dõi, giám sát trực tiếp hoạt động xã hội hóa giáo dục;
-Theo dõi kiểm tra việc thực hiện chỉ đạo của Hiệu trưởng về các cuộc
họp, hội nghị PHHS, các nội dung chuyển tải, tuyên truyền đến PHHS của
GVCN. Từ đó điều chỉnh hoạt động của GVMN trong công tác xã hội hóa

30
giáo dục với gia đình và giữa nhà trường với gia đình.
- Kiểm tra, theo dõi, giám sát kế hoạch hoạt động của GVMN lớp đã
được phê duyệt qua kiểm tra thực tế bằng cách gặp gỡ trực tiếp gia đình học
sinh, thông qua Ban đại diện CMHS của lớp, các tổ chức chính trị và khu dân
cư ở xã/phường, thôn/phố,…để kịp thời nhắc nhở uốn nắn cũng như có những
khen thưởng và động viên kịp thời.
Đánh giá hoạt động xã hội hóa giáo dục giữa nhà trường và gia đình
thông qua giáo viên, qua nhận xét của cấp trên và các lực lượng ngoài xã hội;
Tổng kết, rút kinh nghiệm từng giai đoạn để kịp thời điều chỉnh hoạt
động phối hợp giữa nhà trường và gia đình có hiệu quả.
Công tác tổng kết đánh giá cũng là một nội dung của quản lí hoạt động xã
hội hóa giáo dục trong trường mầm non. Đây là hoạt động của hiệu trưởng để xem
lại kết quả quản lí hoạt động xã hội hóa giáo dục của nhà trường và gia đình trẻ,
hoạt động phối hợp tốt đồng nghĩa với kết quả giáo dục của nhà trường cao, ngược
lại kết quả giáo dục của nhà trường chưa cao thì một phần là do hoạt động phối
hợp chưa tốt. Việc tổng kết, đánh giá, kịp thời khen thưởng và động viên của nhà
trường giúp việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục trẻ tốt hơn đồng thời cũng
giúp cha mẹ trẻ nhận thức tốt hơn về quan điểm giáo dục mới và nhiệm vụ giáo
dục của gia đình mà Luật giáo dục đã đề ra.
1.4.2.5. Đảm bảo các điều kiện thực hiện hoạt động xã hội hóa giáo dục
ở trường mầm non
Điều kiện đảm bảo cho hoạt động xã hội hóa giáo dục trường mầm non
phải phù hợp với phát triển về kinh tế, văn hóa của thực tế địa phương, khả
năng kinh tế của cha mẹ trẻ, đồng thời cần có những quy chế, quy định để các
thành viên có điều kiện thực hiện tốt hoạt động xã hội hóa giáo dục mầm non.
Các điều kiện như:
- Huy động nguồn kinh phí dành cho hoạt động xã hội hóa giáo dục;
- Bố trí thời gian hợp lí cho hoạt động xã hội hóa giáo dục;

31
- Các điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động xã hội hóa giáo
dục;
* Các văn bản và phương tiện phục vụ cho hoạt động xã hội hóa giáo
dục;
* Về mặt cơ chế:
Nhà trường có vai trò chủ đạo trong quá trình phối hợp, trong đó hiệu
trưởng vạch ra kế hoạch, chịu trách nhiệm chỉ đạo mọi hoạt động xã hội hóa
giáo dục.
Giáo viên là lực lượng nòng cốt có trách nhiệm thực hiện các chỉ đạo xã
hội hóa giáo dục .
Đoàn thể và các bộ phận khác trong nhà trường (Công đoàn, Đoàn Thanh
niên, bộ phận y tế, cấp dưỡng… ) là những bộ phận kết hợp với giáo viên dưới
sự chỉ đạo thống nhất của hiệu trưởng nhà trường.
Gia đình có vai trò chủ động thực hiện hoạt động xã hội hóa giáo dục
như:
+ Hội cha mẹ trẻ thông qua quy chế;
+ Người đại diện cho cha mẹ trẻ thống nhất với nhà trường qua kế
hoạch và biện pháp thực hiện;
+ Nhận thức đúng trách công tác xã hội hóa giáo dục;
+ Tham gia các hoạt động do nhà trường tổ chức;
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động xã hội hóa giáo dục ở
các trường mầm non
1.5.1. Yếu tố khách quan
Các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, Bộ, Ngành về công
tác XHHGD ngày càng được quan tâm chỉ đạo cụ thể. Có vai trò định hướng,
chỉ đạo, tạo hành lang pháp lý và cơ chế để thực hiện công tác XHHGD.
Yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục của xã hội, cộng đồng, địa
phươrng là động lực để thúc đẩy công tác quản lý XHHGD, tạo điều kiện

32
thuận lợi để phát triển công tác XHHGD.
Sự phát triển KT-XH của địa phương có nhiều ảnh hưởng lớn đến công
tác XHHGD. Giáo dục và đào tạo phụ thuộc rất nhiều vào công tác xã hội hóa
giáo dục. Nguồn tài chính, tài sản của các trường thu được từ 3 nguồn chính:
Nhà nước, cha mẹ và chính quyền địa phương. Ngoài ra điều kiện phát triển
kinh tế còn quyết định sự phát triển của công tác XHHGD. Công tác giáo dục
và đào tạo rất cần sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, một mặt nó tạo ra
sự thống nhất trong công tác giáo dục, mặt khác nó phát huy thế mạnh giáo dục
gia đình và nhà trường trong giáo dục tránh tình trạng “trống đánh xuôi, kèn
thổi ngược”. Bởi vậy điều kiện KT- XH, phong tục, tập quán, lối sống và đặc
điểm dân cư có tác động trực tiếp đến công tác XHHGD.
Sự quan tâm tạo điều kiện của chính quyền địa phương các cấp, đặc biệt
là sự đồng lòng của hội cha mẹ học sinh sẽ tạo điều kiện cho công tác XHHGD
phát triển.
1.5.2. Yếu tố chủ quan
Nhận thức, thái độ của đội ngũ CBQL, GV các cấp chính quyền, phụ
huynh học sinh trong công tác XHHGD có tác dụng vô cùng quan trọng, định
hướng xuyên suốt trong toàn bộ quá trình thực hiện nhiệm vụ của họ. Là động
lực thúc đẩy việc XHHGD có chất lượng cao hơn.
Trình độ đào tạo, năng lực chuyên môn, năng lực quản lý của CBQL có
ý nghĩa quyết định trong việc phát triển công tác XHHGD.
Các biện pháp quản lý công tác XHHGD của huyện, Phòng Giáo dục và
Đào tạo là yếu tổ ảnh hưởng gián tiếp nhưng hết sức quan trọng đến công tác
XHHGD. Việc nắm vững và quản lý, chỉ đạo thực hiện tốt mục tiêu XHHGD
vừa là mục tiêu, vừa là nhiệm vụ của cán bộ quản lý.

33
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Quản lý công tác xã hội hóa giáo dục MN là quá trình huy động toàn xã
hội đóng góp nhân lực, tài lực, vật lực cho phát triển giáo dục mầm non; là cuộc
vận động xã hội hóa giáo dục mà qua đó phát huy được truyền thống hiếu học,
tôn sư trọng đạo, thực hiện chủ trương “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, thực
hiện đa dạng hóa, đa phương hóa các nguồn đầu tư, trong đó quan trọng là trí
tuệ và tâm huyết của nhân dân vào sự nghiệp giáo dục.
Quản lý công tác XHHGD MN là quá trình vận động, thu hút sự tham gia
quản lý của các cấp lãnh đạo địa phương, các ngành, các đoàn thể, các tổ chức
xã hội, các cá nhân và gia đình tham gia đóng góp xây dựng và phát triển giáo
dục MN, tạo điều kiện để mọi người cùng thừa hưởng quyền được giáo dục ở
trình độ MN xã hội hóa giáo dục tuy là phong trào vận động nhân dân làm giáo
dục, được đặt dưới sự quản lý của Nhà nước, được thể chế hóa và thực hiện trên
cơ sở pháp lý, đảm bảo dân chủ và công bằng.
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý XHHGD MN đòi hỏi ngành giáo
dục phải chủ động tham mưu cho cấp ủy và chính quyền, tích cực phối hợp với
các ban, ngành, đoàn thề, tổ chức xã hội trên địa bàn, chỉ đạo các trường MN
huy động và quản lý tốt mọi nguồn lực cho sự nghiệp giáo dục .

CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG.docx

Similar to CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG.docx (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 👍👍 Liên hệ Zalo/Tele: 0917.193.864

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 👍👍 Liên hệ Zalo/Tele: 0917.193.864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG.docx