Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620 Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van Download luận văn thạc sĩ ngành quản lí giáo dục với đề tài: Biện pháp tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, cho các bạn tham khảo

1. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
LAI HỒNG HẢI
BIỆN PHÁP TỔ CHỨC PHỐI HỢP
CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ EM
ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2013

2. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
LAI HỒNG HẢI
BIỆN PHÁP TỔ CHỨC PHỐI HỢP
CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ EM
ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
HIỆN NAY
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số:60 14 01 14
Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS TRƯƠNG THÀNH TRUNG
HÀ NỘI - 2013

3. MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 3
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ
CHỨC PHỐI HỢP CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO
DỤC TRẺ EM ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH
13
1.1 Các khái niệm cơ bản của đề tài 13
1.2 Đặc điểm hoạt động của các lực lượng giáo dục trẻ em
đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh 19
1.3 Thực trạng tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục
trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh
25
Chương 2 YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC PHỐI
HỢP CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ EM
ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
47
2.1 Yêu cầu tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ
em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh
47
2.2 Những biện pháp cơ bảntổ chứcphốihợp các lực lượng
giáo dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh
54
2.3 Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp 71
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 80
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 83
PHỤ LỤC 87

4. 3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đảng và Nhà nước ta coi “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”,
là nền tảng và động lực của sự phát triển đất nước. Vì vậy, Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ XI đã xác định phải “ Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và
đào tạo theo nhu cầu pháttriển của xã hội;... Đẩy mạnh xây dựng xã hội học
tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời” [15, tr.
77]. Việc thực hiện chủ trương đó mở ra triển vọng cho mọi thành phần trong
xã hội, kể cả các nhóm yếu thế, bị tổn thương như trẻ em đường phố có được
nhiều cơ hội hơn để tiếp nhận sự giáo dục theo những mục tiêu, nội dung,
phương thức thích hợp.
Là một thành phố lớn của Việt Nam, thành phố Hồ Chí Minh đứng đầu
trong việc giao thương với các nước trên thế giới, một thành phố văn minh,
hiện đại, kinh tế, văn hóa, xã hội không ngừng phát triển. Vì vậy, nơi đây trở
thành địa chỉ có sức hấp dẫn đối với các doanh nghiệp, cũng như người lao
động đến làm ăn, sinh sống. Nhưng bên cạnh đó, số lượng trẻ em lang thang,
cơ nhỡ từ nhiều vùng miền khác nhau cũng tìm đến Thành phố Hồ Chí Minh
để kiếm kế sinh nhai cũng khá lớn. Để quản lý và giáo dục đối tượng trẻ em
đường phố, nhiều tổ chức, nhiều lực lượng, nhiều nhà hảo tâm đã có những
hình thức tập hợp, giúp đỡ các em và đã đạt những kết quả nhất định, nhưng
hiệu quả giáo dục trẻ em đường phố còn nhiều hạn chế. Một trong những
nguyên nhân của tình trạng đó là việc tổ chức phối hợp các lực lượng giáo
dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh còn có những bất cập do sự
chồng chéo, phân tán trong hoạt động, cần được giải quyết trên phương diện
quản lý giáo dục.
Thực tế cho thấy, việc quản lý giáo dục trẻ em đường phố nếu được
tiến hành tốt thì sẽ góp phần rất tích cực vào việc bảo đảm trật tự, trị an, xây
dựng thành phố văn minh, lịch sự, đồng thời trẻ em có cơ hội thuận lợi hơn

5. 4
để phát triển nhân cách, trở thành những công dân tốt, có khả năng bổ
sung vào nguồn nhân lực cho sự phát triển xã hội. Quan tâm đến tổ chức phối
hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố sẽ tạo nên sự đồng tâm, hợp lực
của toàn xã hội trong việc đảm bảo công bằng xã hội trong giáo dục, vì vậy
các chủ thể quản lý giáo dục phải thực sự chăm lo đến vấn đề này.
Hiện nay, những công trình nghiên cứu ở thành phố Hồ Chí Minh về
giáo dục trẻ em có rất nhiều, nhưng chủ yếu là giáo dục trong gia đình, nhà
trường chính quy, còn những công trình nghiên cứu về giáo dục trẻ em đường
phố chưa nhiều. Trên phương diện khoa học quản lý giáo dục, những nghiên
cứu về tổ chức phốihợp hoạt động của các chủ thể giáo dục trẻ em đường phố
ở thành phố Hồ Chí Minh chỉ mới đề cập những khía cạnh cụ thể của sự hợp
tác giữa một vài lực lượng nhất định trên địa bàn hẹp.
Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi chọn đề tài: “Biện pháp tổ chức phối
hợp các lực lượng giáo dụctrẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh hiện
nay” để nghiên cứu.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến vấn đề giáo dục, rèn
luyện thế hệ trẻ, Người coi “Thanh thiếu niên là người tiếp sức cách mạng
cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh
thiếu niên tương lai”. Và trong mọi công việc, thanh niên là lực lượng có khả
năng thực hiện khẩu hiệu: “Đâu cần thì thanh niên có , việc gì khó thì thanh
niên làm” [ 42, tr. 129, 288 ]. Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở toàn Đảng, toàn
dân ta phải xem trọng và có trách nhiệm trong giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ, vì
vậy phải có sự chung tay, góp sức của mọi người, mọi nhà vào sự nghiệp giáo
dục để mọi đối tượng trẻ em đều được học hành, tiến bộ. Để mở mang giáo
dục cho mọi người, đặc biệt cho thế hệ trẻ, Hồ Chí Minh đã thường xuyên chú
trọng chỉ đạo xây dựng hệ thống giáo dục và đào tạo, với nhiều quy mô và

6. 5
loại hình tổ chức trường, lớp khác nhau, đáp ứng yêu cầu từ thực hiện xoá mù
chữ, bổ túc văn hoá, phổ cập giáo dục, đào tạo nghề. . . đến đào tạo chính quy,
chất lượng cao ở tất cả các bậc học. Những tư tưởng của Hồ Chí Minh về tổ
chức hệ thống giáo dục và việc huy động sức mạnh của toàn xã hội vào sự
nghiệp giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ có thể coi là quan điểm chỉ đạo hết sức
quan trọng cho hoạt động thực tiễn, cũng như nghiên cứu lý luận về tổ chức
phối hợp các lực lượng giáo dục trong xã hội ở Việt Nam.
Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về mở mang giáo dục, bảo đảm cơ
hội bình đẳng cho mọi người được học hành, nhiều nhà khoa học về giáo dục
và quản lý giáo dục ở nước ta đã nghiên cứu và công bố những công trình
khoa học về quản lý giáo dục. Các công trình của các tác giả đã được công bố
như: Nguyễn Ngọc Quang “Những khái niệm cơ bản về quản lý giáo dục”,
Trường cán bộ quản lý giáo dục và đào tạo, Hà Nội, 1998; Đặng Quốc Bảo
“Một số khái niệm về quản lý giáo dục”, Trường cán bộ quản lý giáo dục và
đào tạo, Hà Nội, 1997; Trần Kiểm, “Khoa học quản lý giáo dục – một số vấn
đề lý luận và thực tiễn”, Nxb Giáo dục, 2004; Đặng Bá lãm “Quản lý nhà
nước về giáo dục, lý luận và thực tiễn”, Nxb CTQG, Hà Nội, 2005; Bùi Minh
Hiền “Quản lý giáo dục”, Nxb Đại học Sư phạm, 2006, Đỗ Minh Cương,
Phương Kỳ Sơn “Các học thuyết quản lý”, Nxb CTQG, Hà Nội, 1996.
Các công trình nghiên cứu của các tác giả tập trung luận giải nhiều vấn
đề, nhiều nội dung cơ bản như: Vai trò quản lý, quản lý giáo dục, khái niệm
về quản lý, khoa học quản lý giáo dục, bản chất, chức năng, phương pháp
quản lý giáo dục. Các thông tin trong quản lý, công cụ quản lý giáo dục, quản
lý tài chính, quản lý cơ sở vật chất kỹ thuật trong giáo dục, quản lý chất lượng
giáo dục. Xây dựng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, xây dựng văn
hóa trong quản lý giáo dục, các mô hình quản lý giáo dục, phân cấp trong
quản lý giáo dục, thực trạng công tác quản lý nhà nước về giáo dục, một số

7. 6
kinh nghiệm quốc tế về quản lý giáo dục, quản lý giáo dục trong xu thế hội
nhập và toàn cầu hóa.
Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên của sự tiến bộ khoa học công
nghệ và khuynh hướng toàn cầu hoá, do đó nhu cầu của con người ngày càng
phong phú và đa dạng, trong đó nhu cầu mở mang tri thức, phát triển năng lực
đang trở nên cấp thiết đối với từng các nhân, cũng như cả xã hội. Điều đó thúc
đẩy hình thành một xã hội học tập, làm cho học và lao động nhập, đan xen
vào nhau, buộc các cá nhân phải học suốt đời để tồn tại và phát triển trong xã
hội không ngừng đổi mới. Trước bối cảnh đó, giáo dục cho mọi người (EFA:
Education For All) đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều quốc gia.
UNESCO đã tổ chức nhiều Hội nghị quốc tế bàn về giáo dục: Năm 1990 tại
Jomtien (Thái Lan) đã diễn ra Hội nghị về “Giáo dục cho mọi người”; năm
1996 tại Amman (Jordanie) Hội nghị “Giáo dục cho mọi người” đã tuyên bố:
“ Giáo dục cho mọi người: một mục tiêu trong tầm tay chúng ta”. Đáp ứng
đòi hỏi bức thiết về thực hiện mục tiêu “Giáo dục cho mọi người” nhiều quốc
gia đã quan tâm mở rộng xã hội hoá giáo dục, thu hẹp bất bình đẳng về giáo
dục, từng bước khắc phục tình trạng trẻ em lang thang không được đi học.
Ở Việt Nam thời gian qua, trên lĩnh vực giáo dục và đào tạo chúng ta
đã thu được những thành tựu to lớn về phát triển quy mô, loại hình đào tạo,
đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, cũng như huy động các lực lượng
trong xã hội tham gia vào sự nghiệp giáo dục. Trong bối cảnh đó, nhiều công
trình nghiên cứu về quản lý giáo dục đã được thực hiện nhằm góp phần luận
giải cơ sở khoa học cho những chủ trương, giải pháp đổi mới giáo dục, đào
tạo. Trong số đó có không ít công trình bàn về biện pháp phối hợp giữa nhà
trường, gia đình và xã hội để giáo dục thế hệ trẻ. Chẳng hạn như: Đề tài “Biện
pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài’ giờ lên lớp trường Trung học Phổ
thông Kiến An thành phố Hải phòng” luận văn Thạc sỹ của tác giả Phạm

8. 7
Trung Diện [8]; nghiên cứu: “Quản lý sự phối hợp các lực lượng giáo dục
đạo đức cho học sinh của Hiệu trưởng Trung học Cơ sở huyện Vũ Thư, Thái
Bình”luận văn thạc sỹ Đoàn Thị Thu Hà [24]; đề tài “ Các biện pháp quản lý
công tác giáo dục đạo đức của Hiệu trưởng trường Trung học phổ thông tỉnh
Hưng Yên” luận văn thạc sỹ Đỗ Quang Hợp [26] .
Theo tác giả luận văn Phạm Trung Diện, mục tiêu của Giáodục phổ
thông là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động
và sáng tạo, hình thành nhân cách con người, xây dựng tư cách và trách
nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục lên đi vào cuộc sống lao động,
tham gia bảo vệ Tổ quốc. Để đạt được mục tiêu giúp học sinh phát triển toàn
diện, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, ngoài việc
đẩy mạnh hoạt động dạy học nhằm truyền thụ kiến thức cơ bản và có hệ thống
còn phải đẩy mạnh giáo dục đạo đức nhằm hình thành cho học sinh về ý thức
và niềm tin, về thái độ ứng xử đúng đắn trong các mối quan hệ xã hội, về
hành vi và các kỹ năng sống ... bằng các tác động của nhiều lực lượng giáo
dục cả trong và ngoài nhà trường.
Tác giả luận văn Đoàn Thị Thu Hà cho rằng, muốn phát triển con người
toàn diện, đặc biệt khai thác phát triển tâm lực trong bối cảnh xã hội đan xen,
giao thoa các yếu tố tích cự và tiêu cực. . . thì cần tổ chức xây dựng môi
trường giáo dục lành mạnh, thân thiện, huy động thống nhất mọi tiềm lực xã
hội. Trong môi trường giáo dục đó nhà trường, gia đình và xã hội giữ vai trò
quan trọng đối với sự phát triển nhân cách của trẻ em và là nhân tố cốt lõi của
mối liên kết các lực lượng giáo dục học sinh.
Theo tác giả Đỗ Quang Hợp, đạo đức là những chuẩn mực của xã hội,
là thước đo giá trị nhân cách của con người. Các phẩm chất đạo đức là một bộ
phận của nhân cách con người. Đạo đức là cái gốc, là cái lõi nhất của con

9. 8
người. Giáo dục phổ thông không chỉ cung cấp kiến thức mà còn cần phải
phát triển các kỹ năng, hệ thống thái độ, tính cảm, niềm tin để các em trở
thành chủ nhân của đất nước, xây dựng cuộc sống hạnh phúc, văn minh. Giáo
dục đạo đức khác với quá trình dạy học của các môn văn hóa vì đó là quá
trình xã hội hóa, vì vậy cần có sự tham gia rộng rãi của gia đình và các lực
lượng xã hội để giáo dục không chỉ trong khuôn viên nhà trường mà còn là
các hoạt động ngoài giờ học, cần phải tổ chức quản lý sự phối hợp giữa nhà
trường với gia đình để tạo ra sự đồng thuận thực hiện mục tiêu giáo dục.
Ngoài các công trình nghiên cứu trên, còn có rất nhiều bài viết của các
nhà khoa học, các tác giả về công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đã được
đăng tải trên các tạp chí, kỷ yếu, hội thảokhoa học đã được công bố. Các công
trình đã đề cập đến mục đích, vị trí, vai trò của công tác quản lý giáo dục,
phối hợp các lực lượng giáo dục, trong đó có những chương trình, dự án dành
cho các trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Ở đây có thể kể đến “Giải pháp tổ
chức quản lý các lớp học tình thương tại thành phố Hồ Chí Minh” luận văn
thạc sỹ của Lê Thị Xuân Lang [32] . Tác giả cho rằng ở các nước trên thế
giới, kể cả các nước đang phát triển, đời sống kinh tế cao nhưng vẫn có một
bộ phận trẻ em nghèo khó. Hiện nay, trên thế giới có tới 130 triệu trẻ em
trong độ tuổi tiểu học không được đi học. Ở Việt Nam các loại hình trường,
lớp phổ cập,lớp học tình thương là loại hình không chính qui đã thu hút một
số lượng lớn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn vào học, khi các em
không thể đến trường, lớp chính qui. Hệ thống quản lý giáo dục phải chỉ đạo
thống nhất hoạt động của các loại hình trường, lớp đó.
Qua đó cho thấy, đã có một số đề tài, chuyên đề và bài viết nghiên cứu
và luận giải trên nhiều góc độ khác nhau về quản lý giáo dục, quản lý và phối
hợp các lực lượng giáo dục. Tuy nhiên, chưa có công trình nào tập trung

10. 9
nghiên cứu về công tác phối hợp các lực lượng giáo dục dành cho trẻ em
đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn tổ chức phối hợp các lực
lượng giáo dục trẻ em đường phố ở Thành phố. Từ đó đề xuất tăng cường các
biện pháp tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở Thành
phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục
trẻ em đường phố.
- Làm rõ thực trạng tổ chức phối hợp các lực lượnggiáo dục trẻ em
đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh và nguyên nhân của thực trạng đó.
- Đề xuất một số biện pháp cơ bản tổ chức phối hợp các lực lượng giáo
dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh.
4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu
Qúa trình quản lý các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở thành phố
Hồ Chí Minh.
Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở
thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Phạm vi nghiên cứu
Dưới góc độ khoa học quản lý giáo dục, đề tài giới hạn nghiên cứu về
sự tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục của các cơ sở bảotrợ, các lớp học
tình thương, lớp học ban đêm, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm
dạy nghề và giải quyết việc làm cho trẻ em đường phố (sau đây gọi chung là

11. 10
các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố) tại thành phố Hồ Chí Minh tồn tại trong
khoảng thời gian từ 2007 đến 2012.
5. Giả thuyết khoa học
Lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh rất đa
dạng về nguồn gốc, quy mô, cơ cấu tổ chức, nội dung và phương thức hoạt
động. Nếu như các chủ thể quản lý giáo dục trẻ em đường phố thực hiện tốt
những biện pháp: kế hoạch hóa việc phát triển lực lượng giáo dục, xây dựng
nền nếp phối hợp hoạt động giáo dục; tổ chức các hoạt động chung; tranh thủ
sự hợp tác, giúp đỡ của các tổ chức xã hội và các nhà trường trên địa bàn đối
với các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố, thường xuyên kiểm tra, đánh giá
hoạt động hiệp đồng thực hiện nhiệm vụ giáo dục - đào tạo thì sẽ tăng cường
được sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở thành phố
Hồ Chí Minh.
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận
Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác
– Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan niệm của Đảng Cộng sảnViệt
Nam, nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của các cấpvề giáo dục – đào tạo và quản
lý giáo dục – đào tạo. Đề tài nghiên cứu trên quan điểm hệ thống – cấu trúc,
đối chiếu – so sánh, lôgic – lịch sử và quan điểm thực tiễn để xem xét, phân
tích những vấn đề liên quan.
Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
Thực hiện việc đọc tài liệu, thu thập thông tin, phân tích, tổng hợp, hệ
thống hoá, mô hình hoá, khái quát hoá các tài liệu liên quan phục vụ cho mục
đích và nhiêm vụ nghiên cứu: Một số tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác
– Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, các văn kiện, nghị quyết của Đảng, Bộ Giáo

12. 11
dục và Đào tạo, Luật Giáo dục; sách tham khảo, tài liệu, báo chí về khoa học
quản lý và quản lý giáo dục, các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Phương pháp điều tra: Điều tra xã hội học đối với trẻ em đường phố và
cán bộ quản lý giáo dục các cấp về tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục
trẻ em đường phố.
Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động giáo dục, học nghề, rèn
luyện trẻ em đường phố của các lực lượng giáo dục.
Phương pháp toạ đàm, trao đổi: toạ đàm, trao đổi với cán bộ quản lý,
các nhà giáo dục và trẻ em đường phố.
Phương pháp nghiên cứu từ các phương tiện quản lý: Nghiên cứu các
hệ thống chương trình, qui trình, nội dung đào tạo, bài giảng, kế hoạch quản
lý, hệ thống sổ sáchcủa cán bộ quản lý và kế hoạch học tập công việc của các
em, trong đó chú trọng đến kế hoạch quản lý các em của các cán bộ và kế
hoạch học tập, hoạt động sau bài giảng của các em.
Phương pháp tổng kết thực tiễn: Nghiên cứu những kinh nghiệm của
các tổ chức về quản lý hoạt động học tập của trẻ em đường phố tại thành phố
Hồ Chí Minh.
Phương pháp chuyên gia: xin ý kiến của các nhà khoa học, nhà quản lý
về một số vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan trong quá trình nghiên cứu
đề tài.
Phương pháp thống kê toán học: Dùng để tổng hợp kết quả điều tra và
xử lý số liệu.
7. Ý nghĩa của đề tài
Về lý luận
- Luận văn làm sáng tỏ cơ sở khoa học của việc tổ chức phối hợp các
lực lượng giáo dục trẻ em đường phố.

13. 12
- Làm rõ khái niệm và đặc điểm hoạt động của các lực lượng giáo dục
trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh.
Về thực tiễn
- Chỉ ra thực trạng, nguyên nhân tổ chức phối hợp các lực lượng giáo
dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh.
- Đề xuất một số biện phápcơ bản tổ chức phối hợp các lực lượng giáo
dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh.
8. Cấu trúc của luận văn
Cấu trúc của đề tài bao gồm: Phần mở đầu, 2 chương ( 6 tiết ), kết luận,
kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.

14. 13
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC PHỐI HỢP
CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ EM ĐƯỜNG PHỐ
Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
1.1. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.1.1. Khái niệm về trẻ em đường phố
Trẻ em Việt Nam
Trước khi Luật Bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em ra đời, “trẻ em” là
một khái niệm được mọi người trong xã hội hiểu theo nhiều cách khác nhau,
điều đó dẫn đến những khác biệt trong giải quyết vấn đề “trẻ em trên cả
phương diện lý luận và thự tiễn. Dựa trên cơ sở Công ước Liên hiệp quốc về
Quyền trẻ em chúng ta đã dần thống nhất được khái niệm về trẻ em”. Theo
điều 1 Công ước này, “Trẻ em có nghĩa là người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp
luật pháp áp dụng với trẻ em đó qui định tuổi thành niên sớm hơn” [50, tr.69].
Trẻ em của Việt Nam, trẻ em được hiểu là công dân nhỏ tuổi (dưới 16
tuổi) đang hình thành nhân cách, cần được bảo vệ, chăm sóc, giáo dục để phát
triển về thái độ, kiến thức, kỹ năng năng lực lao động và hoạt động xã hội.
Về mặt xã hội học, trẻ em được nhìn nhận như là một nhóm nhân khẩu
đặc biệt, có độ tuổi từ 0 đến 16 tuổi đang trong quá trình xã hội hoá, tức là có
hoạt động chính tiếp thu kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm xã hội để tham gia
hoạt động với tư cách là một chủ thể xã hội.
Trẻ em đường phố
Theo UNICEF, trẻ em đường phố là những trẻ tham gia vào hoạt động
kinh tế, dưới các hình thức từ ăn xin đến bán dạo để kiếm sống. Một trong số
những trẻ này có thể trở về nhà vào cuối ngày, chúng góp phần vào việc kiếm
tiền cho gia đình, chúng cũng có thể đi học, nhưng do đời sống kinh tế mong
manh của gia đình nên cuộc sống của chúng diễn ra chủ yếu ngoài đường phố.

15. 14
Trẻ em đường phố là trẻ sống ngoài đường phố, sống bên trong hay bên
ngoài một gia đình bình thường, nếu có sự hiện trong gia đình thì cũng duy trì
không thường xuyên. Trẻ em đường phố đa số có nhiều ở tại các thành phố
lớn, đặc biệt tại các nước đang phát triển, chúng có thể là những đối tượng bị
bỏ rơi trong gia đình, bị lạm dụng lao động, hay bị khai thác trong một số vấn
đề nhạy cảm nào đó. . .Như vậy có thể hiểu, trẻ em đường phố là trẻ kiếm
sống ngoàiđường phố trong điều kiện duy trì không thường xuyên hoặc hoàn
toàn thiếu vắng đời sống sinh hoạt gia đình.
Trẻ em đường phố ở Thành phố Hồ Chí Minh
Ở thành phố Hồ Chí Minh, trẻ em đường phố đôi khi còn gọi là trẻ bụi
đời, phần lớn chúng thường bị bỏ rơi bởi các gia đình nghèo, con đông, hoặc
bởi các gia đình đã tan vỡ, không người nuôi dưỡng chúng. Khi đầu tư nước
ngoài bùng nổ ở đỉnh cao tại thành phố cũng chính là lúc người ta thấy có
nhiều dòng nhập cư nhanh chóng của những lao động trẻ em. Đó là những trẻ
em bỏ nhà từ nhiều miền quê khác nhau vào Thành phố Hồ Chí Minh để làm
việc nhằm phụ giúp gia đình. Họ thường làm những nghề trên đường phố (
bán hoa, bán vé số, đánh giày. . .), hoặc ở những phân xưởng, doanh nghiệp tư
nhân. Phần lớn số trẻ em này không có việc làm ổn định, chúng có thể lang
thang sống trên đường phố, không có sự chăm sóc và bảo vệ của gia đình.
Cuộc sống của trẻ em đường phố thường diễn ra trong các hàng quán, công
viên hay chính trên các vỉa hè, chúng kiếm sống bằng nhiều hình thức như:
đánh giày, bán vé số, bán đồ lưu niệm cho khách nước ngoài ở các khu phố
Tây hoặc làm nghề lặt vặt như: khuân vát đồ đạc ở chợ, xin ăn . . .
Những trẻ em này thường luôn di chuyển khu vực kiếm sống từ phường
này sang phường khác hoặc quận này sang quận khác, hoặc có thể các em
hoạt động trong một số địa bàn định phù hợp với cách kiếm sống của mình.
Những nơi có đông trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh là: Khu vực

16. 15
trung tâm thành phố (đường Nguyễn Huệ, Đồng Khởi, Nhà hát Thành Phố),
Chợ Bến Thành Quận 1, phố Tây Phạm ngũ Lão, Đề Thám, công viên 23/9,
khu vực Chợ Lớn, Ga Sài Gòn , các bến xe Miền Tây, Miền Đông; khu vực
cầu Bình Triệu. .
Trẻ em đường phố thuộc nhóm người yếu thế trong xã hội, nhưng
chúng vẫn lớn lên và sẽ là một lực lượng lao động không nhỏ. Vì vậy, xã hội
cần quan tâm giáo dục để trẻ em đường phố trưởng thành tốt hơn. Điều 28
Công ước Liên hiệp quốc về Quyền trẻ em đã xác định: “Các quốc gia thành
viên công nhận quyền trẻ em được học hành” [50, tr.91], luật pháp Việt Nam
cũng đã qui định: “Trẻ em có quyền được học tập” [50, tr. 39]. Đây là sự công
nhận về mặt pháp lý về quyền được học tập của trẻ em.
Thực hiện “Hiến chương Liên Hiệp Quốc về quyền trẻ em” các chính
phủ thường giải quyết vấn đề quản lý trẻ em đường phố bằng cách tập trung
các em vào các trại mồ côi, nhà trẻ hay các nhà dành cho trẻ vị thành niên, tuy
nhiên, một số em lại lẩn tránh sự quản lý, bỏ chạy khỏi các cơ sở đó. Điều đó
đặt ra vấn đề là, để giáo dục tốt trẻ em đường phố cần phải đẩy mạnh tuyên
truyền, thu hút, tập hợp các em vào những mô hình quản lý, chăm sóc thích
hợp nhằm giảm bớt tình trạng sốnglang thang, cách ly các em khỏi đời sống
đường phố,đồng thời tổ chức giáo dục cho đối tượng này theo những nội
dung, phương thức thích hợp.
1.1.2 Khái niệm về lực lượng giáo dục trẻ em đường phố
Theo dữ liệu của Streets Educators’Club, số lượng các trẻ em đường
phố ở thành phố Hồ Chí Minh năm 2007 có khoảng 8.000 em, đến nay số
lượng trẻ em đường phố vẫn còn rất đông đảo. Để quản lý, giáo dục số trẻ em
đường phố, các cấp chính quyền có trách nhiệm chăm lo công tác phổ cập
giáo dục, đồng thời động viên, tổ chức các lực lượng, đoàn thể xã hội trên địa
bàn tham gia vào giáo dục các em. Các ban ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội,

17. 16
tổ dân phố tham gia có hiệu quả vào giáo dục, vận động các gia đình nghèo,
gia đình khó khăn cho con em đi học, đồng thời là lực lượng phối hợp, vận
động tại địa bàn các nhà hảo tâm hổ trợ vật chất, nhân lực để mở các lớp tình
thương, các hoạt động nhân đạo dành cho trẻ em đường phố. Các tổ chức
nhân đạo giúp đỡ, ủng hộ các trẻ em đường phổ về tài chính và các điều kiện
sinh hoạt... Tất cả những sự giúp đỡ tạo điều kiện đó đã đưa tới hình thành
những cơ sở giáo dục trẻ em đường phố như các cơ sở bảo trợ, các mái ấm,
nhà mở, các lớp học tình thương, lớp học ban đêm, trung tâm giáo dục thường
xuyên, trung tâm dạy nghề và giải quyết việc làm cho trẻ em đường phố... Để
tiến hành các hoạt động giáo dục, dạy học cho trẻ em đường phố tại các cơ sở
này cần có các cán bộ quản lý giáo dục, các giáo viên. . . Những người này
tạo thành lực lượng giáo dục trẻ em đường phố.
Như vậy có thể nói: Lực lượng giáo dục trẻ em đường phố là những tổ
chức và cá nhân tham gia trực tiếp vào các hoạt động quản lý và giáo dục
nhằm nâng caotrình độ học vấn, chuẩn bị nghềnghiệp, hoàn thiện nhân cách
để trẻ em đường phố hòa nhập đời sống cộng đồng một cách có kết quả.
Chức năng chủ yếu của lực lượng giáo dục trẻ em đường phố là dạy
học và giáo dục. Theo đó lực lượng giáo dục trẻ em đường phố tham gia vào
quá trình “dạy chữ”, “dạy nghề” cho các em theo những chương trình, nội
dung thích hợp với từng cơ sở giáo dục. Bên cạnh đó, ho phải tổ chức mọi
mặt hoạt động và điều chỉnh các mối quan hệ xã hội cho các em, trên cơ sở đó
giáo dục các em trở thành những công dân, những người lao động chân chính.
Lực lượng giáo dục trẻ em đường phố thường bao gồm những người là
thành viên chính thức của các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố và những tình
nguyện viên, cộng tác viên tham gia giáo dục, dạy học cho các em nhưng họ
không phải là thành viên của các cơ sở vừa nêu. Số lượng tình nguyện viên,
cộng tác viên của các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố khá lớn, họ làm việc

18. 17
theo chuyên môn chính của mình trong nhiều cơ quan, tổ chức kinh tế, chính
trị, văn hóa, xã hội, tôn giáo... khác nhau. Do tính chất đa dạng, phức tạp về
thành phần xã hội của lực lượng giáo dục trẻ em đường phố nên rất cần phải
tổ chức phối hợp họ để tập trung sức mạnh của mọi cá nhân, mọi tổ chức
trong thực
hiện nhiệm vụ giáo dục trẻ em đường phố.
1.1.3 Khái niệm về tổ chức phối hợp và biện pháp tổ chức phối hợp
các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố
Trong đời sống xã hộii, thuật ngữ “tổ chức” thường được hiểu là quá
trình sắp xếp trật tự, nền nếp, xác lập một chỉnh thể, một cơ cấu thống nhất
của các hoạt động hoặc các quan hệ xã hội nhất định. Bên cạnh đó, thuật ngữ
“phốihợp” thường được dùng trong trường hợp các cá nhân hoặc tổ chức trao
đổi thông tin; thống nhất mục tiêu, nội dung, cách thức hành đông; hiệp đồng
kế hoạch, tiến độ thực hiện để có thể cùng nhau hành động và hỗ trợ nhau một
cách có kết quả.
Từ đó cho phép chúng ta suy ra rằng: Tổ chức phối hợp các lực lượng
giáo dục trẻ em đường phố là hoạt động xác lập trật tự, nền nếp cho việc trao
đổi thông tin, kế hoạch; hiệp đồng các hành động, thao tác của những cá
nhân và tổ chức để thống nhất các nỗ lực sư phạm và hỗ trợ lẫn nhau trong
quá trình giáo duc, dạy học tại các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố.
Tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố là một
trong các khâu không thể thiếu trong công tác chỉ đạo, quản lý giáo dục. Sự
phối hợp này không chỉ bảo đảm cho việc quản lý trẻ em được chặt chẽ, mà
còn nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục toàn diện ở cả trong và ngoài
nhà trường. Để đạt được điều đó, cần có sự chung tay góp sức của các cấp,
các ngành, của nhiềulực lượng, nhiều tổ chức, đoàn thể, của mỗi gia đình và
toàn xã hội vào các hoạt động giáo dục. Vì vậy, cơ quan quản lý giáo dục và

19. 18
lực lượng giáo dục trẻ em đường phố trên cùng một địa bàn phải tiến hành
xác lập các mối quan hệ công việc thật cụ thể; phân định rõ ràng và triển khai
thực hiện nghiêm trách nhiệm của từng lực lượng giáo dục; tổ chức tốt các
hoạt động hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong quản lý, giáo dục, bảo đảm đời sống
và việc làm phù hợp cho đối tượng giáo dục. Để đạt được điềuđó chủ thể quản
lý giáo dục phái có những biện pháp tổchức phối hợp cáclực lượng giáo dục
trẻ em đường phố một cáchcó hiệu quả.
Biện pháp tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố
là cách thức tác động một cách có mục đích, có kế hoạch đến các tổ chức và
cá nhân tham gia quá trình giáo dục nhằm thúc đẩy và tạo điều kiện để họ
trao đổi thông tin, hiệp đồng thống nhất hành động và hỗ trợ lẫn nhau trong
thực hiên mục tiêu, kế hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục và dạy học tại
các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố trên những địa bàn nhất định.
Tùytừng thời điểm,từng điều kiện cụ thể của lực lượng giáo dục mà chủ
thể quản lý giáo dục lựa chọn những biện pháp tổ chức phối hợp các lực
lượng giáo dục khác nhau, nhưng cần tập trung vào những cách thức tác động
chủ yếu sau:
Một là, kiện toàn, phát triển lực lượng giáo dục và trấn chỉnh nền nếp
hoạt động của từng cơ sở giáo dục. Đây là điều kiện quan trọng để hiệp đồng,
phối hợp, bởi vì nếu lực lượng quá mỏng, nền nếp kỷ luật của cơ sở giáo dục
lỏng lẻo thì sẽ thiếu thực lực để phối hợp lực lượng giáo dục cả bên trong và
bên ngoài cơ sở đó. Ta có thể coi đây là biện pháp tạo sức mạnh “nội sinh”
cho sự phối hợp lực lượng giáo dục.
Hai là, sử dụng hoạt động chung như là một “đòn bẩy” để nâng chất
lượng tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục. Bởi vì, hoạt động chung vừa
đòi hỏi, vừa tạo điều kiện cho các chủ thể quản lý thực hiện các hành động
hiệp đồng, phối hợp. Nếu hoạt động chung giữa các cơ sở giáo dục khác nhau

20. 19
được tổ chức tốt thì không chỉ đưa đến mối quan hệ gần gũi, thân thiết giữa
các nhà quản lý, giáo viên và trẻ em giữa các cơ sở đó mà còn rèn luyện được
kỹ năng, năng lực tổ chức phối hợp của chủ thể quản lý giáo dục.
Ba là, tăng cường mối quan hệ gắn bó giữa cơ sở giáo dục trẻ em
đường phố với những tổ chức cung cấp lực lượng tình nguyện viên, cộng tác
viên cho hoạt động giáo dục và dạy học cho trẻ em đường phố, trước hết là
các đoàn thể, tổ chức xã hội và các nhà trường chính quy trong hệ thống giáo
dục quốc dân. Đây là tiền đề, điều kiện thuận lợi cho tổ chức phối hợp các lực
lượng giáo dục trẻ em đường phố, bởi vì khi các đoàn thể, tổ chức xã hội, nhà
trường chính quy đỡ đầu, kết nghĩa, hỗ trợ dạy học... thì lực lượng giáo dục
trẻ em đường phố có cơ hội phát triển về số lượng, chất lượng và tận dụng
được sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội để thực hiện mục tiêu “dạy chữ, dạy
người, dạy nghề”.
Bốn là, thực hiện tốt chức năng kiểm tra, đánh giá để kịp thời phát huy
những sáng kiến, kinh nghiệm tốt, đồng thời điều chỉnh những lệch lạc trong
việc phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố. Đây là tác động rất
cần thiết nhằm làm cho hoạt động phối hợp các lực lượng giáo dục được từng
cơ sở giáo dục trẻ em đường phố quan tâm hơn.
1.2. Đặc điểm hoạt động của các lực lượng giáo dục trẻ em đường
phố ở thành phố Hồ Chí Minh
1.2.1. Đặc điểm về mục tiêu hoạt động
Mục tiêu của giáo dục đào tạo là giúp thế hệ trẻ pháttriển toàn diện về
đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách
con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công
dân, chuẩn bị cho thế hệ trẻ đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và
bảo vệ tổ quốc.

21. 20
Mục tiêu hoạt động của các lực lượng giáo dục cho các trẻ em đường
phố nhằm thực hiện một cách linh hoạt mục tiêu, nội dung chương trình giáo
dục trẻ em nói chung, đồng thời tập trung hướng vào tạo ra điều kiện để trẻ
em đường phố được học tập và từng bước nâng kết quả học tập, nâng cao đạo
đức, lối sống, ý thức và năng lực thực hiện các quy định của pháp luật, có
trình độ tay nghề phù hợp để có thể kiếm được việc làm, tự nuôi sống cho bản
thân mình, có thể phụ giúp cho những người cùng cảnh ngộ như mình và hoà
nhập cộng đồng trong xã hội. Mục tiêu hoạt động của từng lực lượng giáo dục
có thể thường bị chế định bởi cơ cấu xã hội của những người tham gia vào lực
lượng giáo dục, phương thức tập hợp trẻ em đường phố và điều kiện, hoàn
cảnh tổ chức hoạt động giáo dục. Chẳng hạn,chương trình lớp học tình thương
Nguồn Sáng ở 228 Nam Kỳ khởi nghĩa, phường 6, quận 3 được khởi xướng
bởi một nhóm người làm công tác xã hội vào ngày 14/3/2002. Các lực lượng
tham gia ở đây đã cử ra Ban điều hành, có Trưởng ban chịu trách nhiệm
chung. Lúc đầu mục tiêu hoạt động chỉ là tập hợp trẻ em đường phố để dạy
học bằng cách phân công giáo viên đi tìm và đem trẻ về học. Khi trẻ em biết
rủ nhau đến học tại địa điểm của lớp tình thương và đạt tới số lượng trên 50
em thì mục tiêu hoạt động lại tập trung vào nâng cao chất lượng dạy học.
Nhìn chung, các chương trình dành cho trẻ em đường phố không cứng
nhắc trong việc đặt ra mục tiêu giáo dục chung mà tùy từng loại đối tượng trẻ
em được tập hợp mà tổ chức từng chương trình khác nhau, hướng tới những
mục tiêu cụ thể khác nhau. Chẳng hạn, chương trình Bạn Trẻ Em Đường Phố
- Friends for Street Children Association FFSC), địa chỉ tại 140/4 Võ thị Sáu,
Phường 8, Quận 3, TP.HCM tập hợp đối tượng thanh thiếu niên đã lớn, có
nhu cầu việc làm, nhưng trình độ văn hoá thấp, chưa có tay nghề thì mục tiêu
hoạt động của lực lượng giáo dục phải hướng tập trung vào dạy cho các em
kiến thức và kỹ năng trang điểm, làm tóc để có thể tự kiếm việc, đồng thời hổ
trợ vay vốn ban đầu để các em có thể lập tiệm riêng.

22. 21
1.2.2.Đặc điểm về nội dung, phương thức phối hợp hoạt động của
các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố
Hoạt động của lực lượng giáo dục trẻ em đường phố baohàm đầy đủ
các đặc trưng của quản lý xã hội, quản lý giáo dục, đồng thời mang những nét
đặc thù theo yêu cầu giáo dục, tạo việc làm cho các em. Mọi hoạt động của
lực lượng giáo dục trẻ em đường phố mang tính chủ động, năng động, sáng
tạo, tự quản cao và thể hiện những đặc điểm sau:
Một là, hoạt động của lực lượng giáo dục trẻ em đường phố diễn ra
trong sự dung hòa giữa yêu cầu của phát triển giáo dục nói chung và yêu cầu
chuẩn bị cho trẻ em đường phố những phẩm chất năng lực cần thiết để trở về
đời sống gia đình và hòa nhập cộng đồng.
Căn cứ vào trình độ, thời gian, điều kiện của địa điểm của các em
đường phố, nội dung, chương trình giáo dục ở các lớp học dànhcho trẻ em
đường phố thường có tính mềm dẻo, vừa bảo đảm trang bị cho các em kiến
thức cơ bản, vừa thích ứng với đời sống thường ngày của các em và hoàn
cảnh thực tế của cơ sở giáo dục. Đặc điểm này có thể nhận thấy ở hầu hết
các lớp tình thương trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Thực tế, tại giáo
xứ Nhân Hòa phường 15, quận Tân Bình – nơi có tới 9 lớp tình thương, với
324 học sinh, 9 giáo viên và đã được trường tiểu học trong phường hổ trợ,
nhưng ông NguyễnVăn Đình quản lý lớp học tình thương vẫn rất trăn trở:
“Chúng tôi dạy dỗ các em theo những gì chúng tôi có thể, chúng tôi không
có đủ thời gian vì buổi học chỉ vỏn vẹn có 2 giờ, các khoản sách vở, dụng cụ
và trang thiết bị hoàn toàn do giáo xứ giúp đỡ và mong đợi từ các nhà hảo
tâm”. Do đó, những nội dung giáo dục ở đây chủ yếu là những vấn đề về đạo
lý làm người được truyền đạt qua những bài thơ, câu hò, vè hay qua tổ chức
các phong trào xã hội nhằm giúp các em hòa nhập được với đời sống của
cộng đồng.

23. 22
Hai là, hoạt động của lực lượng giáo dục trẻ em đường phố mang tính
đa dạng, linh hoạt, phù hợp với đặc điểm về sự non nớt, thiếu kinh nghiệm và
cuộc sống không ổn định của đối tượng giáo dục. Mỗi trẻ em đường phố là
những mảnh đời khác nhau nên việc tổ chức các hoạt động quản lý giáo dục
cho các em cũng khác nhau. Những giáo viên dạy những lớp học dành cho trẻ
em đường phố, ngoài những tình thương còn phải có tính kiên nhẫn, chịu khó
lắng nghe các em, biết thu hút trẻ đến lớp và tận tình truyền thụ kiến thức,
giáo dục nhân cách cho những con người thiếu những điều kiện phát triển
bình thường. Thêm vào đó, những điều kiện, phương tiện phục vụ cho việc
giảng dạy lại không đầy đủ nên chỉ có những người tình nguyện với tất cả tấm
lòng thì mới có kiên nhẫn, chịu khó để luôn đến với các em.
Với tình thương thực sự đối với trẻ em đường phố, những lực lượng giáo
dục cho đối tượng này thường không nề hà công việc gì có lợi cho việc dạy dỗ
các em. Chẳng hạn, để lớp học tình thương không phải dạy chay, học chay vì
thiếu sách, do các em không có tiền mua, những người tình nguyện, các vị chư
tăng ở chùa Từ Quang 2 (quận Gò vấp) không quản ngại đi tận Lái Thiêu xin
sách về cho các em học. Đó chỉ là một dẫn chứng nhỏ trong muôn vàn công
việc mà các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố phải lo toan giải quyết.
Ba là, khâu quan trọng trong hoạt động của lực lượng giáo dục trẻ em
đường phố là tập hợp, quản lý, hướng dẫn các em thích nghi và tự giác hoạt
động theo các quy định của các mái ấm, nhà mở, các lớp học tình thương,
lớp hướng nghiệp, đào tạo nghề, qua đó góp phần hình thành nhân cách cho
các em.
Các mái ấm, nhà mở, các cơ sở bảo trợ xã hội, lớp phổ cập, lớp học tình
thương, trung tâm dạy nghề... ra đời đã góp phần không nhỏ trong việc quản
lý trẻ em đường phố trong khuôn khổ của cơ sở giáo dục, giảm bớt số trẻ lang
thang trên đường phố, nơi có nhiều nguy cơ bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội

24. 23
và vi phạm pháp luật. Ví dụ như mái ấm Hoa Hồng Nhỏ (Quận 7), nuôi các
em bị bỏ rơi, là những bé gái từ 12 đến 18 tuổi các em được đi học và giới
thiệu học nghề ở các trường dạy nghề. Người thân các em hay cha mẹ các em
là những người không có nghề nghiệp ổn định, thất nghiệp, một số hành nghề
mãi dâm. . . nếu các em lang thang trên đường phố, bị dụ dỗ theo nghề của
của mẹ hoặc sau nầy bắt chước theo, thì đó là tệ nạn của xã hội. Hoặc như mái
ấm Tre Xanh (quận 1), là nơi quản lý nuôi các trẻ em trai từ các nơi, các địa
phương khác di cư đến thành phố Hồ Chí Minh kiếm sống, nếu các em không
được quản lý, không có nơi nương tựa các em sẽ dễ trở thành những phần tử
bất hợp pháp. Ở đây các em được đi học, được giới thiệu học nghề phù hợp
với các em. Một số em còn có gia đình nhưng quá nghèo không thể nuôi nổi
các em, nếu không có những nơi quản lý các em, cho các em nơi cư trú, cho
các em ăn học. Những trẻ đường phố thiếu sự giáo dục gia đình, không nơi cư
trú, không được tiếp nhận giáo dục, các em sẽ dễ trở thành người phạm pháp,
bị lôi cuốn vào các tệ nạn xã hội.
Qua khảo sát các trẻ trong các mái ấm, nhà mở, nhà tình thương. . . tại
quận 1 ( Mái ấm Tre xanh), quận 2 (Nhà tình thương chùa Diệu Giác), quận 8
(Mái ấm Hoa Hồng Nhỏ ), quận Tân phú (Mái ấm Hoa Hồng nhà thờ Thiên
Tân, Huyện Hóc Môn (Hội BảoTrợ trẻ em Huyện Hóc Môn). . . , có nhiều trẻ
có cha, mẹ hoặc cả cha và mẹ không đi làm do nhiều nguyên nhân: thất
nghiệp, bị đuổi việc, không vốn, không tay nghề, không đi làm. Hoặc có
những trẻ không có cha hoặc không có mẹ, cha mẹ bỏ nhau, chết, ở tù, không
rõ nguyên nhân .v. v. .
Trẻ em đường phố với nguồn gốc xuất thân rất phức tạp, lớn lên trong
môi trường có nhiều rủi ro, cạm bẫy, bất định, quen sống không có khuôn
khổ, vô kỷ luật khi tập hợp vào các cơ sở giáo dục thường rất khó thích ứng.
Phần lớn trẻ em đường phố khi mới được thu hút vào các cơ sở giáo dục có

25. 24
những biểu hiện thụ động, thăm dò, nghi ngại trước những đòi hỏi của quy
định mà cơ sở giáo dục đề ra, thậm chí một bộ phận trong các em còn có phản
ứng tiêu cực, chống đối hoặc bỏ trốn để trở lại cuộc sống lang thang. Thực tế
đó đòi hỏi các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố phải dành phần công sức
rất lớn vàotập hợp và duy trì kỷ luật của các em, đồng thời từng bước giáo
dục thói quen sống có khuôn khổ, có tổ chức và ý thức chấp hành qui định
của cơ sở giáo dục, của pháp luật.
Bốn là, hoạt động của lực lượng giáo dục trẻ em đường phố thể hiện sự
thống nhất biện chứng giữa quản lý và giáo dục các em. Quản lý chặt chẽ tạo
điều kiện thuận lợi cho giáo dục, đồng thời cũng là một phương thức giáo
dục; nâng chất lượng giáo dục sẽ làm cho trẻ em tự giác hơn trong chấp nhận
sự quản lý của cơ sở giáo dục (các mái ấm, nhà mở, các cơ sở bảo trợ xã hội,
lớp học tình thương...).
Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hồ Chí Minh luôn ủng
hộ các sáng kiến của địa phương trong việc tạo các mái ấm, nhà mở, các cơ sở
bảo trợ xã hội, nhà tình thương cho các em có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là
trẻ em đường phố. Những mái ấm, nhà mở, nhà tình thương, các cơ sở bảo trợ
xã hội rất có ích cho các em, vì đó là nơi an toàn dành cho các em, có người
quản lý, giúp các em có chỗ ở và được đăng ký cư trú. Nhờ các mái ấm, nhà
mở, nhà tình thương trẻ em đường phố có được những giấy tờ cần thiết xin
học nghề hoặc các trường đào tạo chính quy khác, từ đó mở ra nhiều cơ hội để
các em có việc làm và ổn định cuộc sống.
Để ngăn ngừa tội phạm, mà trẻ bụi đời, trẻ không có chổ ở nhất định,
trẻ ngủ ngoài hè phố thường dễ mắc phải, ở thành phố Hồ Chí Minh đã tiến
hành những chiến dịch thu gom các trẻ em này vào Trường Thiếu niên 3. Đối
tượng được thu gom chính ở đây là nhóm trẻ em có nguy cơ cao mắc phải tệ
nạn xã hội và phạm pháp. Phần lớn trẻ em đường phố không thuộc diện thu

26. 25
gom vừa nêu được thu hút vào các mái ấm, nhà mở, nhà tình thương. Cả hai
loại hình tập hợp trẻ em đường phố này đều nhằm thực hiện chức năng quản
lý và giáo dục các em. Theo đó vừa phải bắt buộc các em tuân thủ những quy
định của người quản lý, cơ sở quản lý, vừa vận động, giải thích để các em tự
giác chấp hành, nhưng điều quan trọng nhất là tạo ra cơ hội cho các em được
học tập về văn hóa và nghề nghiệp, đồng thời tổ chức để các em lao động để
trang trải cuộc sống và chuẩn bị “hành trang” cho việc hòa nhập cộng đồng xã
hội. Rõ ràng, hoạt động của các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố luôn thể
hiện sự hòa quyện giữa quản lý, chăm sóc, dạy dỗ và chuẩn bị cho tương lai
của các em. Vì vậy, các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố phải phối hợp
chặt chẽ với nhau trong các khâu, bước của quá trình giáo dục.
1.3 Thực trạng tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em
đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh
1.3.1. Ưu điểm và nguyên nhân ưu điểm
1.3.1.1. Ưu điểm
Hoạt động tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố
HồChí Minh trongnhững năm qua đã đạtđược những ưu điểm chủ yếu sau đây:
Một là, chính quyền và các cơ quan quản lý giáo dục đã làm tròn chức
năng quản lý, đồng thời phát huy được vai trò đầu mối hiệp đồng phối hợp
các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố trên địa bàn
Thực tế, Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh xem hiện tượng
những người lang thang, ăn xin, các trẻ em đường phố là một vấn đề nhân bản
và mang tính xã hội cần được phối hợp nghiên cứu và giải quyết bằng những
biện pháp đồng bộ. Vì vậy, theo báo cáo tình hình thực hiện Luật Bảo vệ,
chăm sóc và giáo dục trẻ em giai đoạn 2005 – 2012, hàng loạt vấn đề có liên
quan đến quản lý, giáo dục trẻ em đường phố đã được tích cực giải quyết và
được đông đảo các tầng lớp nhân dân ủng hộ. Trong số những vấn đề đó nổi

27. 26
lên việc triển khai chương trình chăm sóc sức khoẻ ban đầu, chương trình phổ
cập giáo dục các bậc học, phổ cập mầm non cho trẻ em, chương trình ngăn
ngừa và giải quyết quản lý tình trạng trẻ em lang thang, trẻ bị xâm hại và bị
bắt buộc lao động nặng nhọc trong điều kiện độc hại, nguy hiểm. . .
Bên cạnh đó, các ngành chức năng thuộc bộ máy chính quyền và các
đoàn thể xã hội đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về giáo dục trẻ em và trẻ
em đường phố. Trong thời gian qua, công tác truyền thông ở Thành phố Hồ
Chí Minh đã tập trung phổ biến các qui định của Luật Bảo vệ, chăm sóc trẻ
em và Quyết định, Nghị định, Thông tư của Chính phủ và các Bộ, Ngành có
liên quan nhằm triển khai thực hiện Luật Bảo vệ chăm sóc trẻ em như: Quyết
định 19/2004/QĐ - TTg của Thủ tướng Chínhphủ phê duyệt chương trình hành
độngQuốc gia về phòng ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em lang thang, trẻ em
phải lao động trong điều kiện độc hại, nguy hiểm; Nghị định 71/2011/NĐ-CP
ngày 22/08/2011 của Chính phủ về qui định chi tiết và hướng dẫn thi hành một
số điều của Luật bảo vệ, chăm sóc và Giáo dục trẻ em; các qui định của pháp
luật có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của trẻ em, người chưa thành niên
được qui định cụ thể trong một số văn bản quy phạm pháp luật hiện hành ở các
lĩnh vực y tế, Giáo dục, Văn hoá – Thể thao và Du lịch.
SỐ LƯỢNG CÁN BỘ CÔNG TÁC BVCS & GDTE Ở TPHCM
TT Cán bộ công tác BVCSGDTE Đơn vị tính 2010 2012(ước
tính)
1 Cánbộ cấp tỉnh(gồmcánbộphòng
BVCSGDTE và Quỹ BVTE)
Người 8 12
2 Cán bộ cấp huyện (BVCSGDTE) Người 56 56
3 Chuyên trách Người 32 32

28. 27
4 Kiêm nhiệm Người 24 24
5 Cán bộ cấp xã(BVCSGDTE) Người 322 322
6 Chuyên trách Người 17 17
7 Kiêm nhiệm Người 305 305
8 Cộng tác viên Người 11.563 11.563
9 Thù lao cho cộng tác viên Đồng/Tháng 240.000 240.000
Về phương diện tổ chức, từ khi ban hành Luật Bảo vệ, chăm sóc và
giáo dục trẻ em, công tác quản lý bảo vệ chăm sóc trẻ em của cả nước nói
chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng đã có nhiều thay đổi, trong đó lớn
nhất là việc giải thể Uỷ ban dân số gia đình và trẻ em chuyển chức năng quản
lý nhà nước về lĩnh vực Bảo vệ, chăm sóc trẻ em cho Ngành Lao động –
Thương binh và Xã hội. Chính sự quản lý trực tiếp của ngành Lao động –
Thương binh và Xã hội đối với công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em đã tạo điều
kiện thuận lợi hơn cho việc giải quyết các vấn đề cụ thể của quản lý, giáo dục
trẻ em đường phố.
Để giải quyết vấn đề nhân lực, đặc biệt là đội ngũ chuyên gia trong lĩnh
vực quản lý bảo vệ, chăm sóc trẻ em, ngày 25/03/2010 Bộ Giáo dục & Đào
tạo đã cấp mã ngành đào tạo đại học về “Công tác xã hội”. Những sinh viên
ngành “Công tác xã hội” sau khi ra trường sẽ góp phần làm cho các hoạt động
xã hội, sự trợ giúp quản lý các đối tượng cần sự bảo trợ, bình đẳng giới và
phát triển cộng đồng... sẽ được tiến hành khoa học, bài bản hơn. Điều đó ít
nhiều tác động tích cực tới việc tổ chức phối hợp lực lượng giáo dục trẻ em
đường phố.
Trên cơ sở đẩy mạnh tuyên truyền vận động, hoàn thiện tổ chức, phát
triển nhân lực, chính quyền và các cơ quan quản lý giáo đã quy tụ được sức

29. 28
mạnh ủng hộ, trợ giúp về tinh thần, vật chất, tài chính và nhân lực của các tổ
chức xã hội, tổ chức phi chính phủ, đoàn thể, gia đình và cá nhân trong cộng
đồng để quản lý, xây dựng, phát triển các mái ấm, nhà mở, các cơ sở bảo trợ
xã hội, lớp học tình thương. . . , tạo môi trường giáo dục thuận lợi cho trẻ em
đường phố.
Hai là, trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã có nhiều mô hình tổ
chức lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ra đời và hoạt động đạt hiệu quả
thiết thực
Theo tài liệu nghiên cứu về trẻ em đường phố ở Thành phố Hồ Chí
Minh của Terre des hommes Foundation [43, tr. 94, 95], có những chương
trình dành cho các em đường phố như:
- Chương trình Dục Đức
- Chương trình Thảo Đàn
- Mái ấm quận 8
- Mái ấm Ánh sáng ( quận 3, quận 10 )
- Mái ấm Nụ Hồng
- Nhà Tình thương (quận Tân Bình)
- Nhà May mắn
- Mái ấm Hướng Dương
- Mái ấm Thanh Xuân
- Mái ấm Tre Xanh
- Mái ấm Hoa Hồng
- Mái ấm Hoa Hồng Nhỏ
- Mái ấm Bà Chiểu
- Trung tâm Nhị Xuân
- Nhà mở Nhị Xuân 1, 2, 3
- Câu lạc bộ Ga Sài Gòn

30. 29
- Quán cơm xã hội
- Nhà mở Niềm Tin
- Nhà Tình thương (quận 6)
- Hội Bạn Trẻ vào đời
- Dự án Tương Lai
- Lớp học Cây Bàng
- Trung tâm giáo dục dạy nghề thiếu niên
Trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh tổng cộng có 13 nhà mở, nhà
tình thương, mái ấm, 8 trung tâm lưu trú, 2 dự án hỗ trợ trực tiếp trên đường
phố, 3 chương trình đa hoạt động, 1 dịch vụ hướng dẫn và một trường trại.
Các cơ sở này hiện đang giúp đỡ cho khoảng 1.400 trẻ em đường phố [43,
tr.95]. Ngoài ra, để giúp trẻ em đường phố luyện tập sức khoẻ, sinh hoạt cộng
đồng và ngăn ngừa những tác động gây tổn thương đến thể xác, nhân phẩm
của các em, ở nhiều khu phố, phường, quận còn tổ chức các mô hình câu lạc
bộ ngoài trời, với những tên gọi tạo nên niềm hy vọng, lạc quan cho trẻ em
khó khăn, thiệt thòi như “Câu lạc bộ Đời Rất Đẹp” đang hoạt động ở một số
khu phố, công viên trong Thành phố.
Lực lượng giáo dục ở các mái ấm, nhà mở, lớp học tình thương, các lớp
dạy nghề thường bao gồm những người tình nguyện, họ cống hiến cho công
việc chủ yếu vì lương tâm, vì lòng cảm thông, thương yêu, muốn giúp đỡ
những trẻ em đường phố. Bởi vậy, trong các mái ấm, nhà mở, các lớp dạy
chữ, dạy nghề các lực lượng giáo dục không dùng quyền uy, không dựa vào
qui chế hay luật mà chủ yếu bằng sự động viên, khích lệ về mặt tinh thần,
khơi sâu thêm lòng nhân đạo, thương yêu, có tinh thần trách nhiệm với các
em. Điều đó làm cho hoạt động của lực lượng giáo dục trẻ em đường phố trở
nên phong phú, đa dạng và giàu tính nhân văn.

31. 30
Ba là, các cơ sở quản lý, giáodục trẻ em đường phố đã tranh thủ được
sự hợp tác, giúp đỡ của nhiều cá nhân, tổ chức để thực hiện tốt việc kết hợp
giữa dạy chữ, dạy người, dạy nghề và tạo việc làm cho các em.
Để tranh thủ được sự giúp đỡ rộng rãi, có hiệu quả của toàn xã hội dành
cho trẻ em, nhất là cho trẻ em đường phố, các cơ quan quản lý trên địa bàn
Thành phố Hồ Chí Minh đã có nhiều hình thức vận động linh hoạt, thiết thực.
Riêng trong năm 2011- “Năm vì trẻ em”, Sở Lao động – Thương binh và Xã
hội đã cho in và phát hành 50.000 tờ rơi, tờ gấp tuyên truyền “Năm vì trẻ em”
của Thành phố Hồ Chí Minh, 500.000 tờ rơi về các nội dung có liên quan đến
phòng chống HIV/AIDS cho trẻ em, 50.000 tờ rơi về phòng chống tai nạn
thương tích trẻ em, các hình thức phòng chống xâm hại tình dục, bạo lực,
20.000 tờ rơi tuyên truyền về các xã, phường phù hợp với trẻ em. Tổ chức
truyền thông, lồng ghép, tập huấn hơn 7.900 cuộc, với hơn 350.000 lượt tham
dự. Bên cạnh đó, với lực lượng 103 điểm tư vấn cộng đồng và 47 điểm tư vấn
đường đã tư vấn cho hơn 19.000 lượt người về những vấn đề thắc mắc, khó
giải quyết có liên quan đến trẻ em [48, tr. 5].
Nhờ tích cực vận động các tầng lớp nhân dân, các tổ chức trong và
ngoài nước ủng hộ trẻ em đường phố nên trong thời gian qua nhiều chương
trình, dự án giúp đỡ các em đã được triển khai. Dưới đây là những chương
trình, dự án đã kết hợp tốt giữa dạy chữ, dạy người, dạy nghề và tạo việc làm
cho trẻ em đường phố ở Thành phố Hồ Chí Minh.
- Triangle GH phối hợp với Sở Lao động – Thương binh – Xã hội
Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng trường kỹ thuật, đào tạo nghề miễn phí
cho thanh thiếu niên có hoàn cảnh khó khăn tại số 153, Xô viết Nghệ Tỉnh,
Quận Bình Thạnh, TP.HCM.
- Trường nghiệp vụ nhà hàng cho trẻ em đường phố được tài trợ từ
nguồn ngân sách Uỷ ban Châu âu, vùng Rhône Alpes, Bộ Ngoại Giao Pháp,

32. 31
Tổ chức Liên Chính phủ Khối nói tiếng Pháp và Chính phủ Việt Nam, Thành
phố Hồ Chí Minh.
- Trường Nghiệp vụ Nhà hàng đào tạo Đầu bếp, nhân viên phục vụ, với
các nội dung về món ăn Âu, Á, cách thức làm bánh kiểu Pháp, pha chế thức
uống (Bartender), sắp xếp bàn ăn và cách phục vụ bàn. . . cũng tiếp nhận học
viên là trẻ em đường phố.
- Trường Nghiệp vụ Nhà hàng Thành phố có một nhà hàng thực hành
với 50 chỗ ngồi (Nhà Hàng Sésame) để học viên vận dụng những điều đã học,
đồng thời giới thiệu Trường với những đơn vị kinh doanh nhà hàng bên ngoài.
Thu nhập từ Nhà hàng này được dùng vào hỗ trợ kinh phí cho trẻ em nghèo,
trẻ em đường phố theo học tại Trường.
Chương trình của các trường, lớp nêu trên không chỉ có nội dung đào
tạo nghiệp vụ, mà còn bổ sung kiến thức phổ thông như: văn, tiếng Việt,
ngoại ngữ Anh, toán, tin học ứng dụng, thể dục ... cho học viên - trẻ em
đường phố.
Để đánh giá mức độ phối hợp của các lực lượng giáo dục trẻ em đường
phố trong dạy chữ, dạy người, dạy nghề và tạo việc làm cho các em, chúng tôi
đã điều tra bằng phiếu cán bộ quản lý, giáo viên, cộng tác viên của các cơ sở
giáo dục trẻ em đường phố về mức độ thực hiện các nội dung phối hợp trong
quản lý và giáo dục các em, kết quả thu được như sau:
Bảng tổng hợp ý kiến đánh giá về mức độ phối hợp của các lực lượng
giáo dục trẻ em đường phố trong quản lý, giáo dục các em.
TT Nội dung tổ chức phối hợp
các lực lượng giáo dục
Tỷ lê (%) người thừa nhận
Thường
xuyên
Thỉnh
thoảng
Chưa
thực
hiên
1 Trao đổi thông tin về tiểu sử, hoàn cảnh

33. 32
TT Nội dung tổ chức phối hợp
các lực lượng giáo dục
Tỷ lê (%) người thừa nhận
Thường
xuyên
Thỉnh
thoảng
Chưa
thực
hiên
gia đình, quan hệ giao tiếp của trẻ em
đường phố
81.0 17.7 1.3
2 Thống nhất phương châm giáo dục, nội
qui, kỷ luật của các cơ sở giáo dục, mái
ấm, nhà mở trẻ em đường phố
79.9 17.4 2.7
3 Trao đổi thông tin về kết quả học tập của
trẻ em đường phố 65.5 29.7 4.8
4 Phát huy vai trò của Hội Bảo vệ, Chăm sóc
và Giáo dục trẻ em để chăm sóc sức khoẻ
cho trẻ em đường phố
44.9 46.5 8.6
5 Phối hợp với Hội Cựu chiến binh, Hội
Liên hiệp Thanh niên, Hội Phụ nữ để
tuyên truyền, giáo dục về truyền thống cho
trẻ em đường phố
38.2 37.5 24.3
6 Tận dụng sự hỗ trợ, giúp đỡ trường, lớp,
cơ sở dạy nghề chính quy trong đào tạo
nghề cho trẻ em đường phố
35.8 34.0 30.2
7 Phối hợp với các đơn vị sản xuất kinh
doanh, các công ty trên địa bàn giáo dục
hướng nghiệp và giới thiêu việc làm cho
trẻ em đường phố.
29.3 32.8 37.9

34. 33
TT Nội dung tổ chức phối hợp
các lực lượng giáo dục
Tỷ lê (%) người thừa nhận
Thường
xuyên
Thỉnh
thoảng
Chưa
thực
hiên
8 Thông qua Sở lao động Thương binh & Xã
hội, các cơ sở bảo trợ, các mái ấm, nhà mở.
..làmcácthủtụcpháplýcho trẻem đường phố.
24.4 28.7 46.9
Qua bảng trên ta thấy rằng, sự phối hợp các lực lượng giáo dục được
thực hiện theo nhiều nội dung cụ thể khác nhau, trong đó những phối hợp
giữa các lực lượng giáo dục trong từng cơ sở đào tạo diễn ra thường xuyên
hơn so với sự phối hợp giữa cơ sở giáo dục trẻ em đường phố với những đoàn
thể xã hội, những tổ chức kinh tế, văn hóa, xã hội... Tuy vậy, cũng phải thừa
nhận rằng các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố đã thu hút được sự hợp tác, hỗ
trợ của nhiều thành phần xã hội, nhiều tổ chức khác nhau để thực hiện mục
tiêu, kế hoạch giáo dục.
Bốn là, ở các địa bàn dân cư đã tổ chức được có một số nội dung, hình
thức hoạt động chung giữa những cơ sở quản lý và giáo dục trẻ em đường
phố với các trường học phổ thông và các đoàn thể xã hội.
Thời gian qua, nhận thức và thái độ của các cán bộ quản lý giáo dục,
cũng như của đông đảo nhân dân đối với vấn đề bảo vệ, chăm sóc, giáo dục
trẻ em đường phố đã từng bước được nâng cao. Do đó nhiều tổ chức và cá
nhân đã phối hợp hành động tốt để có sự can thiệp cụ thể, kịp thời nhằm bảo
vệ trẻ em đường phố chống lại sự bóc lột, tạo điều kiện cho các em vừa lao
động kiếm tiền, vừa có thể đi học và chuẩn bị về mọi mặt để tìm được việc
làm thích hợp.

35. 34
Việc triển khai thực hiện Luật Bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em và các
chương trình, kế hoạch hành động quốc gia vì trẻ em đã đưa tới xác định rõ
hơn phạm vi trách nhiệm của từng cơ quan, ban, ngành và các địa phương
trong giải quyết các vấn đề về quản lý trẻ em, đồng thời cũng đưa tới nhiều dự
án cần sự chung tay giải quyết bởi nhiều lực lượng. Điều đó đã tạo điều kiện
mở rộng hoạt động chung của các cơ quan quản lý, các cơ sở giáo dục và lực
lượng giáo dục trẻ em đường phố.
Thực tế, các cơ quan quản lý xã hội, quản lý giáo dục và chính quyền
cơ sở đã thường xuyên trao đổi thông tin, hiệp đồng kế hoạch hành động,
kiểm tra đánh giá tình hình phổ cập giáo dục, giúp đỡ, hỗ trợ trẻ em đường
phố học nghề, tìm việc làm... Các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố (mái ấm,
nhà mở, câu lạc bộ ngoài trời. . .) đã có những hoạt động giao lưu văn nghệ,
thể thao (giải bóng đá trẻ em đường phố, bơi lội,. . .). Tất cả những hoạt động
đó đã ảnh hưởng tích cực tới chất lượng giáo dục trẻ em đường phố ở Thành
phố Hồ Chí Minh hiện nay.
1.3.1.2. Nguyên nhân ưu điểm
Nhận thức, trách nhiệm và năng lực chỉ đạo, điều hành của bộ máy
chính quyền và cơ quan quảnlý giáo dục các cấp đối với hoạt động giáo dục
trẻ em đường phố ở Thành phố Hồ Chí Minh đã được nâng cao.
Luật Bảo vệ chăm sóc và Giáo dục trẻ em được ban hành năm 2004 và
chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2005, việc ra đời của Luật chính là điều
kiện, cơ sở cho việc đảm bảo thực thi các quyền cơ bản cho trẻ em. Từ khi
ban hành Luật, công tác bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em của cả nước nói
chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng đã có nhiều thay đổi, có cơ sở
pháp lý vững chắc cho việc tổ chức các hoạt động quản lý, giáo dục trẻ em,
trong đó có trẻ em đường phố.

36. 35
Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thực hiện tốt chức năng quản lý
nhà nước về lĩnh vực Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em trên phương diện
triển khai thực hiện Luật và các văn bản dưới Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo
dục trẻ em. Điều đó đã tác động tích cực tới giáo dụ trẻ em đường phố. Thực
tế, nhiều văn bản pháp quy đã đề cập tới những vấn đề cấp thiết của quản lý
xã hội và giáo dục trẻ em đường phố, trong đó nổi lên số văn bản như: Quyết
định 19/2004 về ngăn ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em lang thang, trẻ em
đường phố, trẻ em bị xâm hại tình dục và phải lao động nặng nhọc trong điều
kiện độc hại, nguy hiểm giai đoạn 2004; Chương trình Bảo vệ trẻ em thành
phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2011 – 2015 được ban hành theo Quyết định
276/2010/QĐ-TTg; Quy định về việc thự hiện Quyết định số 37/2010/TTg
trong Bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em ở cấp xã, phường; Kế hoạch hành
động Quốc gia vì trẻ em và tầm nhìn đến năm 2020, ban hành theo Quyết
định 84/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; những hướng dẫn thực hiện
Tháng hành động vì trẻ em, tổ chức hoạt động cho trẻ em trong các dịp hè, lễ,
tết. . . Trên cơ sở chỉ đạo chung của Uỷ ban nhân dân thành phố đã được các
Sở, Ban, Ngành của Thành phố phối hợp triển khai tương đối chặt chẽ và có
hiệu quả ở các cấp, cuối năm các ngành đều có thành lập các đoàn đi kiểm tra,
giám sát và đánh giá trên địa bàn các quận, huyện.
Đời sống kinh tế, văn hóa, an ninh trậttự ở thành phố Hồ Chí Minh
phát triển tích cực đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và phối hợp
hoạt động của các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố.
Hiện nay, toàn thành phố có khoảng 15.058 trẻ em có hoàn cảnh đặc
biệt (trẻ tại cộng đồng là 13.769 trẻ, trẻ ở các Trung tâm Bảo trợ x hội là
1.269 trẻ) [48, tr. 8]. Đối với nhóm trẻ bị bỏ rơi, mồ côi, trẻ em làm việc nặng
nhọc, trẻ em lang thang đường phố đều được hỗ trợ từ các chương trình lớn
của Chính phủ như Quyết định 19/2004/QĐ-TTg, Chương trình Bảo vệ trẻ em

37. 36
(QĐ 267). Chương trình, dự án như: Dự án Hệ thống Bảo vệ trẻ em do
UNICEF, SciV tài trợ từ năm 2009 – 2011, Dự án Hỗ trợ trẻ em lang thang do
Uỷ ban Châu Âu phối hợp Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hổ trợ từ năm
2009 – 2011, Dự án Bạn hữu trẻ em được UNICEF hổ trợ từ năm 2010 –
2011 (giai đoạn 1), 2012– 2016 (giai đoạn 2).
Trong những năm qua, các trung tâm Bảo trợ xã hội của thành phố đã
tiếp nhận hàng ngàn học viên, tỷ lệ giải quyết hồi gia gần 70%. 100% các em
khi được chuyển giao vào Trung tâm, các em được sắp xếp học các lớp văn
hoá và học nghề, tham gia các lớp tập huấn về Giáo dục đạo đức, giáo dục
hoà nhập để chuẩn bị hoà nhập sau này.
Kinh phí cho các hoạt động có liên quan trong lĩnh vực bảo vệ chăm
sóc và giáo dục trẻ em của thành phố trong thời gian qua được chi chủ yếu từ
ngân sách nhà nước. Ngoài ra để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác
bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em, Thành phố còn tiếp nhận nguồn viện trợ
dưới nhiều hình thức (hiện vật, hiện kim, hổ trợ kỹ thuật. . .) của các cá nhân,
tổ chức trong và ngoài nước. Những nguồn kinh phí đó đã góp phần rất quan
trọng vào việc chăm lo cho sự nghiệp giáo dục nói chung, giáo dục trẻ em
đường phố nói riêng ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Sở dĩ chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh có thể bảo
đảm được những điều kiện thiết yếu cho giáo dục trẻ em đường phố trong thời
gian qua là do sự quan tâm của các cấp, các ngành, các đoàn thể và cá nhân
được thực hiện trên nền tảng của sự phát triển về mọi mặt ở địa phương. Bởi
vì, xét cho cùng khi đời sống kinh tế, văn hóa... có sự tăng trưởng thì chính
quyền mới có điều kiện thực hiện tốt an sinh xã hội và người dân tham gia
hoạt động từ thiện sẽ đông đảo và thiết thực hơn, từ đó sự phối hợp hoạt động
của các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố sẽ có nhiều thuận lợi hơn.

38. 37
Qui mô và mạng lưới cơ sở giáo dục trong địa bàn Thành phố Hồ Chí
Minh phát triển theo yêu cầu của xã hội học tập đã hỗ trợ có hiệu quả cho
hoạt động giáo dục trẻ em đường phố.
Cùng với việc chăm lo phát triển các lĩnh vực kinh tế, vấn đề an sinh xã
hội vấn đề trẻ em lang thang, trẻ em đường phố luôn được Thành phố quan
tâm giải quyết. Chương trình ngăn ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em lang
thang, trẻ em đường phố được thực hiện thường xuyên liên tục. Chương trình
phổ cập giáo dục các bậc học, các lớp học tình thương, các mái ấm, nhà mở,
nhà tình thương được nhân dân đồng tình hưởng tích cực, tạo điều kiện cho
việc quản lý và phối hợp củacác lực lượng giáo dục trẻ đường phố góp phần
xây dựng môi trường lành mạnh.
Thực tế, trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã ra đời khá nhiều cơ sở
tiếp nhận và giáo dục trẻ em đường phố: các quận, huyện, phường, xã đều cố
tạo điều kiện cho các lớp học tình thương, các mái ấm, nhà mở hoạt động;
nhiều chùa chiền, nhà thờ tham gia vào trợ giúp trẻ em khó khăn; nhiều tổ
chức từ thiện, nhà hảo tâm triển khai các mô hình dạy nghề và giải quyết việc
làm cho trẻ em đường phố; hệ thống các trường phổ thông, trường dạy nghề,
trường trung cấp, cao đẳng và đại học tích cực hỗ trợ các cơ sở giáo dục trẻ
em đường phố... Tất cả những việc làm đó đã góp phần xây dựng mạng lưới
rộng khắp các cơ sở giáo dục trẻ em đường phố, tạo ra nhiều cơ hội cho các
em tiếp nhận sự giáo dục của xã hội.
Lực lượng giáo dục trẻ em đường phố không ngừng phát triển về số
lượng, chất lượng và được tổ chức ngày một chặt chẽ hơn.
Thông qua các chính sách chăm lo an sinh xã hội và các hoạt động thực
hiện luật bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em, đến nay thành phố đã đạt được
nhiều thành tựu đáng kể. Tổ chức bộ máy chăm sóc bảo vệ trẻ em được hoàn
thiện với hơn 11.500 cộng tác viên được bố trí đến tổ dân phố, khu phố, ấp.
Quyền được tham gia của trẻ em vào vấn đề bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ
em được đẩy mạnh. Hàng năm, thành phố đều tổ chức diễn đàn “Lắng nghe

39. 38
tiếng nói trẻ em” qua đó giúp cho trẻ em có cơ hội tham gia bày tỏ ý kiến của
mình với lãnh đạo thành phố.
Sự phối hợp của các ban, ngành đoàn thể ngày càng tốt hơn trong việc
triển khai thực hiện Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em. Công tác bảo
vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em từng bước được xã hội hoá, đã thu hút nhiều
nguồn lực trong và ngoài nước. Đội ngũ người làm công tác trợ giúp trẻ em
lan rộng ra nhiều lĩnh vực khác như: rèn luyện kỹ năng sống, hoạt động tư vấn
tâm lý, công tác xã hội đối với trẻ em đường phố, giáo viên các lớp học tình
thương, người bảo trợ các cơ sở xã hội, nhà mở, các mái ấm. Điều đó đã làm
cho lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở Thành phố Hồ Chí Minh không
ngừng lớn mạnh.
1.3.2. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế
1.3.2.1. Hạn chế
Mặc dù đã đạt được một số thành tựu cơ bản nhưng việc tổ chức phối
hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở Thành phố vẫn còn những
yếu kém, bất cập.
Một là, chưa thực hiện tốt kế hoạch hóa việc tổ chức phối hợp lực
lượng giáo dục trẻ em đường phố trên phạm vi toàn Thành phố, cũng như
từng quận, huyện
Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế thương mại lớn nhất Việt
Nam, có tới 24 quận, huyện (trong đó có 19 quận và 5 huyện), 300 phường,
xã. Sự gia tăng dân số ở Thành phố này mỗi ngày một nhiều và người dân đến
nhập cư ngày một cao, trong số đó có không ít trẻ em bỏ nhà sống lang thang
trên đường phố. Điều đó đã làm gia tăng số lượng trẻ em đường phố trên địa
bàn Thành phố. Nhưng cho đến nay Thành phố chưa có cuộc điều tra tổng thể
nào về trẻ em đường phố, chỉ có từng cơ quan quản lý riêng lẻ điều tra sơ bộ
phục vụ cho việc lập và triển khai những dự án cụ thể. Mặt khác, do còn có sự
khác biệt về quan niệm, cũng như phương pháp tiếp cận vấn đề của từng cơ
quan nên số liệu về trẻ em đường phố chưa chính xác và thống nhất.

40. 39
Hiện nay, việc xây dựng các cơ sở quản lý, cán bộ giáo dục trẻ em
đường phố ở Thành phố Hồ Chí Minh phụ thuộc rất lớn vào các nguồn hỗ trợ
nhân đạo, từ thiện. Các cơ quan quản lý chưa thể chủ động dự báo chính xác
được các nguồn hỗ trợ này, nhất là khi tình hình kinh tế có khó khăn và biến
động mạnh.
Thực tế đã xác nhận rằng, do tình hình trẻ em đường phố không ổn
định, khả năng thu nạp của các cơ sở quản lý giáo dục thấp hơn so với số
lượng trẻ em lang thang, các cơ quan quản lý lại chưa chủ động được về
nguồn kinh phí, vật chất và nhân lực bảo đảm cho hoạt động giáo dục trẻ em
đường phố... thì kế hoạch hóa việc tổ chức lực lượng giáo dục trẻ em đường
phố sẽ gặp không ít trở ngại. Hệ quả tất yếu của tình hình đó sẽ dẫn đến khó
thực hiện những kế hoạch phối hợp dài hạn của các lực lượng giáo dục trẻ em
đường phố. Điều tra kế hoạch phối hợp lực lượng của các mái ấm, nhà mở
trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh cho thấy sự phối hợp đó chủ yếu diễn ra
khi có việc cần, những kế hoạch phối hợp hàng tháng, hàng quý, hàng năm
chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong số kế hoạch phối hợp lực lượng giáo dục trẻ em
đường phố đã được xây dựng bởi các chủ thể quản lý. (Xem bảng dưới đây)
Bảng các dạng kế hoạch phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường
phố tại những mái ấm, nhà mở, trung tâm bả o trợ trẻ em đường phố thuộc
các quận nội thành, thành phố Hồ Chí Minh.
S
TT
Dạng kế hoạch phối hợp các lực lượng giáo
dục
Tỷ lệ
1 Phối hợp khi có công việc cần 70%
2 Phối hợp hàng tháng 15%
3 Phối hợp hàng quí 10%
4 Phối hợp hàng năm 5%

41. 40
Xem xét tỷ lệ thực hiện những dạng kế hoạch phối hợp các lực lượng
giáo dục trẻ em đường phố trong bảng trên ta có thể thấy rằng, những kế
hoạch phối hợp mang tính tình huống (khi có công việc cần) chiếm tỷ lệ cao.
Những kế hoạch phối hợp trong khoảng thời gian càng dài thì càng chiếm tỷ
lệ thấp. Điều đó chứng tỏ việc kế hoạch hóa tổ chức phối hợp lực lượng giáo
dục trẻ em đường phố còn có những trở ngại, nhất là trong những hoạt động
giáo dục diễn ra trong một khoảng thời gian tương đối dài.
Hai là, sự quản ý, chỉ đạohoạt động của các lực lượng giáo dục trẻ em
đường phố chưa bảo đảm chặt chẽ, tập trung, thống nhất cao
Theo Luật Bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, ngành Lao động, thương
binh, xã hội có trách nhiệm quản lý hoạt động chăm sóc, bảo vệ trẻ em, nhưng
hoạt động quản lý giáo dục, trong đó có cả trẻ em đường phố lại rất cần sự chỉ
đạo của ngành giáo dục và sự hỗ trợ của các đoàn thể xã hội. Tuy nhiên một
số các cấp uỷ, lãnh đạo cơ quan đơn vị chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm
bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em đường phố, nên thiếu sự quan tâm đúng
mức đến việc bảo đảm tính thống nhất cao, hiệp đồng chặt chẽ trong chỉ đạo,
điều hành các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố.
Thực tế, các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố thường hoạt động
độc lập. Mặt khác do nhu cầu, khả năng và hoàn cảnh học tập của đối tượng
đặc thù trẻ em đường phố, nên chương trình giáo dục các em cần có sự khác
biệt nhất định với chương trình giáo dục của nhà trường chính quy, thậm chí
chương trình giáo dục của từng cơ sở giáo dục trẻ em đường phố cũng có
những mục tiêu, nội dung, phương thức riêng. Điều đó gây trở ngại ho việc
chỉ đạo tập trung, thống nhất của cơ quan quản lý đối với các lực lượng giáo
dục trẻ em đường phố. Trong khi đó, ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay,
một số quận, huyện vẫn chưa làm tốt công tác tuyên truyền, vận động giáo
dục dành cho các em đường phố, một số Trung tâm Bảo trợ xã hội trẻ em

42. 41
đường phố chưa có đủ người làm công tác xã hội, chưa đủ điều kiện thành lập
Trung tâm, nên việc triển khai công tác quản lý giáo dục trẻ em đường phố
còn nhiều khó khăn.
Ba là, các cơ sở quản lý, giáo dục trẻ em đường phố, nhìn chung còn
nhỏ lẻ, phân tán, ít hiệp đồng, phối hợp thực hiện các hoạt động chung nhằm
giáo dục toàn diện cho các em
Hiện nay chưa có cơ cấu tổ chức thống nhất của các cơ sở bảo trợ và
giáo dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh. Các cơ sở quản lý giáo
dục đào tạo cho các trẻ em đường phố còn manh mún, nhiều lớp học cho các
em còn tạm bợ, chưa phù hợp với hoạt động học tập, vật chất kỹ thuật còn
thiếu và lạc hậu, nhất là ở các lớp dạy nghề.
Khảo sát nhiều cơ sở bảo trợ trẻ em đường phố cho thấy, việc tổ chức
cho trẻ em đường phố lao động để kiếm sống thường lấn át các hoạt động học
tập của các em. Các trình độ đào tạo nghề, trong đó có giáo dục nghề nghiệp
chưa quan tâm đúng mức, chưa đáp ứng nhiều yêu cầu nhân lực xã hội.
Ngành Giáo dục và ngành Lao động, thương binh, xã hội của Thành phố chưa
có sự chỉ đạo rõ ràng về liên kết hoạt động giữa các nhà trường phổ thông và
dạy nghề chính quy với các cơ sở quản lý và giáo duc trẻ em đường phố.
Bốn là, thiếu những điều kiện đảm bảo cho sự phát triển bền vững và
mở rộng giao lưu, phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố
Thực tế cho thấy, hiện nay quản lý hoạt động chung của trẻ em đường
phố trên cùng một địa bàn dân cư chưa nhiều, chưa được quan tâm đúng mức,
thiếu trợ giúp về các điều kiện thiết yếu cho hoạt động giao lưu giữa các cơ sở
giáo dục trẻ em đường phố. Đa số các trung tâm xã hội trong nội thành có
diện tích nhỏ hẹp, thiếu sân chơi nên việc tổ chức giao lưu, giải trí, vui chơi
cho các em gặp nhiều trở ngại. Nhiều cơ sở giáo dục trẻ em đường phố thiếu
người có năng lực tổ chức các hoạt động chung cho các em.

43. 42
Cán bộ chăm sóc trẻ em xã - phường - thị trấn và cộng tác viên trong
khu phố, ấp thường có mức lương và phụ cấp thấp nên có một bộ phận trong
số họ tỏ ra không yên tâm công tác, dẫn đến có những biến động về lực lượng
chuyên trách công tác trẻ em ở cơ sở, tất yếu tác động bất lợi đến lực lượng
giáo dục trẻ em đường phố.
Những khó khăn về nhân lực và vật lực dành cho hoạt động giáo dục
trẻ em đường phố như vừa nêu ở trên ít nhiều cản trở việc mở rộng giao lưu,
phối hợp hoạt động giữa các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố tại từng địa
bàn dân cư, cũng như trên quy mô toàn Thành phố.
1.3.2.2 Nguyên nhân hạn chế
Nhận thức và trách nhiệm của một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý
các cấp đối với nhiệm vụ giáo dục trẻ em đường phố chưa tốt
Về mặt nhận thức, một bộ phận cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý giáo
dục, đặc biệt cán bộ kiêm chức ở cấp cơ sở chưa hiểu hết vai trò, trách
nhiệm giáo dục trẻ em đường phố, chưa được đào tạo về công tác xã hội
đối với trẻ em đường phố. Cá biệt một số cán bộ đến với trẻ em đường phố
nhưng thiếu tình thương, còn nặng thành kiến với trẻ bụi đời. Do đó không
ít cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp thiếu sâu sát chỉ đạo quá trình quản lý,
giáo dục trẻ em đường phố tại các mái ấm, nhà mở, nhà tình thương, các cơ
sở bảo trợ xã hội, các lớp phổ cập, các lớp học tình thương...thuộc phạm vi
mình phụ trách.
Do hạn chế về nhận thức và trách nhiệm của một bộ phận cán bộ lãnh
đạo, quản lý đối với công tác giáo dục trẻ em đường phố nên ở một số nơi
thuộc địa bàn thành phố Hồ Chí Minh còn thực hiện chưa đồng bộ chính sách
ưu đãi xã hội về giáo dục dành cho các em đường phố, một phần phúc lợi xã
hội ở cấp cơ sở bị cắt bỏ, mà phần chính lại là cắt bỏ những trợ giúp cho giáo
dục trẻ em đường phố.

44. 43
Mạng lưới các lực lượng giáo dục trẻ em đường còn mỏng, chưa đồng
đều, các tình nguyện viên, cộng tác viên chưa được bồi dưỡng, tập huấn về
các kiến thức, kỹ năng giáo dục trẻ em đường phố
Trong những năm gần đây, do nhiều lý do khác nhau mà số người từ
các địa phương khác, trong đó có cả trẻ em lang thang đã đến Thành phố Hồ
Chí Minh kiếm kế sinh nhai tăng nhanh, làm cho số lượng trẻ em đường phố
không ngừng biến đổi. Điều đó dẫn đến nhiều cơ sở bảo trợ xã hội, quản lý và
giáo dục trẻ em đường phố trở nên quá tải và lực lượng giáo dục bị dàn mỏng
vào rất nhiều khâu công việc chăm lo cho các em.
Mặt khác, phần lớn lực lượng giáo dục trẻ em đường phố là những tình
nguyện viên, cộng tác viên của các cơ sở giáo dục, họ trợ giúp các em dưới
hình thức công tác xã hội, trong khi đó họ vẫn phải thực hiện trách nhiệm của
mình đối với cơ quan, đơn vị, gia đình của họ. Do đó, thời gian họ dành cho
công tác tình nguyện này không được nhiều, kiến thức, kinh nghiệm giáo dục
trẻ em đường phố cũng còn nhiều hạn chế. Kết quả khảo sát một số nơi như:
Mái ấm Tre xanh (quận 1), Nhà tình Thương Chùa Diệu Giác (quận 2), Cơ sở
giáo dục trẻ em đường phố của Nhà Thờ Thiên Tân (quận Tân Phú), Trường
học của Chùa Từ Hạnh (quận Tân Phú), Cơ sở Bảo trợ trẻ em Hóc môn
(huyện Hóc Môn). . . cho thấy rằng, các cán bộ quản lý, cán bộ giáo dục, tình
nguyên viên, cộng tác viên tại các cơ sở này chưa bao giờ được các cơ quan
quản lý giáo dục trên địa bàn cho dự tập huấn, bồi dưỡng về kiến thức, kỹ
năng sư phạm. Vì vậy, hoạt động của các lực lượng giáo dục trẻ em đường
phố còn phải mò mẫm nhiều và gặp không ít khó khăn, trở ngại.
Điều kiện bảođảm về tài chính, cơ sở vật chất cho việc giáo dục trẻ em
đường phố rất thiếu thốn.
Mặc dù kinh tế xã hội những gần đây có sự phát triển, nhưng Nhà nước
đầu tư kinh phí cho giáo dục trẻ em, nhất là trẻ em đường phố vẫn ở mức

45. 44
khiêm tốn. Nguồn tài chính đảm bảo cho giáo dục trẻ em đường phố phụ
thuộc rất nhiều vào sự tài trợ của các cá nhân, các “mạnh thường quân”, các
tổ chức xã hội, các tổ chức phi chính phủ . . ., vì vậy nó mang tính không ổn
định. Đây là khó khăn lớn đối với các mái ấm, nhà mở, nhà tình thương, các
cơ sở bảo trợ xã hội, các cơ sở giáo dục và đào tạo nghề trong việc kế hoạch
hóa công tác bảo đảm cơ sở vật chất cho giáo dục.
Hiện nay, việc thu chi tài chính của các cơ sở giáo dục trẻ em đường
phố ở địa bàn thành phố Hồ Chí Minh rất không thống nhất. Nếu các mái ấm,
nhà mở, các cơ sở bảo trợ xã hội do các địa phương hay do đoàn thể, hay một
cá nhân lập ra thì chính các cơ sở đó tự lo liệu từ việc thành lập cơ sở vật chất
đến việc ăn uống, cũng như các chi phí hành chính (Mái ấm Hoa Hồng Nhỏ,
Mái ấm Tre Xanh, Cở sở Bảo trợ trẻ em ở Hóc Môn. . . ). Nếu nhà tình
thương, các lớp học tình thương được thành lập từ các tổ chức tôn giáo như:
nhà chùa, nhà thờ, nhà dòng thì nhà chùa, nhà thờ tự lo việc nuôi dưỡng, giáo
dục các em, việc quản lý tài chính ở đây thường chặt chẽ và ổn định hơn (Nhà
Tình Thương Chùa Diệu Giác, Trường học của Chùa Từ Hạnh, Cơ sở nuôi
dưỡng, giáo dục các trẻ em đường phố của Nhà thờ Thiên Tân. . ).
Thiếu chính sách, chế độ khuyến khích, tôn vinh đối với những người
tham gia lực lượng giáo dục trẻ em đường phố
Những người tham gia giáo dục trẻ em đường phố thường tự nguyện
làm công tác xã hội, với không ít khó khăn, vất vả. Các mái ấm, nhà mở, các
cơ sở bảo trợ xã hội, nhà tình thương, lớp học tình thương, . . đã thu nạp số
lượng lớn trẻ em đường phố để quản lý, giáo dục các em trở thành người có
ích, thông qua đó đóng góp tích cực vào giữ gìn trật tự, trị an, văn minh đô thị
và bảo đảm an sinh xã hội. Công sức của những cá nhân và cơ sở giáo dục trẻ
em đường phố đều rất lớn, mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, nhưng hiện nay chế
độ khuyến khích, tôn vinh những người quản lý, giáo dục trẻ em đường phố