2. Take home message
• Persoonlijkheidsstoornissen kunnen
gediagnosticeerd in de adolescentie
• Persoonlijkheidsstoornissen zijn te behandelen
3. Hypothesen
1. De behandeling heeft als gevolg dat de
persoonlijkheidsproblematiek afneemt.
2. De behandeling zal leiden tot afname van
symptoomgedrag.
4. Pre-post studie op (dag) klinische
psychotherapie afdeling de Albatros
•MBT-Adolescenten (Fonagy & Bateman 2006)
•Leeftijd 16-23 jaar
•Alle persoonlijkheidsstoornissen, vaak meerdere
tegelijk
•Instroom van 2008-maart 2014
•N = 62
5. Screener persoonlijkheidsstoornissen
• Vragenlijst Kenmerken Persoonlijkheid (VKP)
(Duijsens e.a. 1999)
• een zelfrapportage vragenlijst van 197 vragen
• geeft indicatie welke persoonlijkheidsproblematiek (As II
stoornissen) aan de orde is
• veranderingen meten door herhaalde afname?
• levert zoekschema voor verdere diagnostiek
6. Structureel interview: persoonlijkheidsstoornissen
• Structured Clinical Interview for DSM IV (SCID II)
(Weertman 2000)
• een gestructureerd klinisch interview voor As-II
stoornissen
• vraagt verder uit op basis van VKP uitslag
• levert ‘wetenschappelijke’ DSM classificatie
7. Vragenlijst: symptomen
• Symptom Checklist 90 (SCL-90) Arrindell en Ettema,
2003)
• zelf-scoring lijst met negentig items
• meest voorkomende psychische klachten
• geeft totaalscore en negen subschalen
• meet veranderingen in klachtendruk tussen opname,
ontslag en follow up
8. Resultaten
• Bij begin behandeling had 91.8 % (n = 56) 1 of meer
persoonlijkheidsstoornissen en 35.4 % aan het eind
van de behandeling (n = 22) (z = 5.76, p = .000)
• 74.1% (n = 46) heeft minder
persoonlijkheidsstoornissen
• 19.4 % (n = 12) verandert niet
• 6.5% (n = 4) heeft meer persoonlijkheidsstoornissen
• Afname symptomen (t = 5.95, p = .000)
9. Figure 1. Comparison of the pre- and post-treatment total SCL-90 score by number
of SCID-II diagnosis initially
10. Conclusies en aanbevelingen
• Beide hypothesen blijken waar
• Vroege opsporing, diagnosticering en behandeling
van (trekken van) persoonlijkheidsstoornissen in de
adolescentie is dus belangrijk. Intensieve MBT op
klinische psychotherapie afdeling lijkt veranderingen
te weeg te brengen, maar welk element daarvan is
niet duidelijk
• Onderzoek om kwaliteit zorg aan te tonen is nodig
maar vooral leuk
11. Bedankt voor uw aandacht!
Contactgegevens:
Kirsten Hauber
k.hauber@dejutters.com
12. Hoofdlocatie
Dr. van Welylaan 2
2566 ER Den Haag
W www.dejutters.com
T 070 850 7 850
E info@dejutters.com
Postadres
Postbus 61452
2506 AL Den Haag
centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie