3. PAGSUSURI NG MGA PANGYAYARI
Ang pagsusuri ng mga pangyayari ay isa sa
mahahalagang hakbang sa pagiging matalino at
mapanuring tao
4. PAGHATOL AT PAGMAMATUWID
Ang paghatol at pagmamatuwid ay isang paraan
upang maipamalas natin ang ating mga nalalaman
tungkol sa isang isyu, paksa o usapin. Mas
nagiging makabuluhan at tama ang pagpapasya,
paghatol o pagmamatuwid sa tuwing tayo ay
nakakapagsuri ng tama sa mga pangyayari sa ating
paligid.
5. Basahin at unawain ang teksto sa ibaba.
PANIBAGONG PAGHIHIGPIT
Editoryal ng Pilipino Star Ngayon August 4, 2020 - 12:00 am
Balik sa modified enhanced community qua•rantine (MECQ) ang Metro
Manila ngayong araw na ito. Panibagong paghihigpit na naman ang
ipatutupad para hindi na lumaganap pa nang todo ang COVID-19 na
ngayon ay nasa 106,330 na ang kaso. Ang pagsasailalim sa MECQ ay
dahil• na rin sa pakiusap ng health frontliners para magkaroon sila ng
“timeout’’. Ang pagsasailalim sa MECQ ay inihayag noong Linggo ng gabi
ni President Duterte. Tatagal ang MECQ hanggang Agosto 18. Bukod sa
Metro Manila, nasa ilalim din ng MECQ ang Cavite, Laguna, Rizal at
Bulacan.
6. Sa ilalim ng MECQ, bawal ang pagpasada ng mga
pampasaherong bus, dyipni at maski ang Metro Rail Transit
(MRT) at Light Rail Transit (LRT) at iba pang public utility
vehicle. Pinag-aaralan kung papayagang bumiyahe ang mga
traysikel. Fifty percent lamang ng mga pagawaan o
establisimiento ang papayagang magbukas. Bawal din ang
dine-in sa restaurants, barber shops, salons, gyms at internet
cafes.
7. Ayon kay Interior and Local Government Secretary
Eduardo Año, mag-iisyu muli ng quarantine pass ang
barangay sa mga residente. Isang tao lamang ang papayagang
lumabas ng bahay para bumili ng mga pangunahing
pangangaila•ngan. Magkakaroon din umano ng schedule ang
pamimili para maiwasan ang pagdagsa ng tao sa palengke.
Mahigpit umanong ipatutupad ang social distancing at ang
pagsusuot ng face masks.
8. Ang paghihigpit na ito ay hindi na gaanong mahirap
sa mamamayan sapagkat napagdaanan na ito sa
nakalipas na apat na buwan. Sanay na ang mga tao
rito. Ang kailangan lamang ay ang pagsunod ng iba pa
na nananatiling pasaway kahit na mahigpit na
ipinatutupad ang health protocol. Sana sa
pagkakataong ito ay sumunod ang iba pa sa ipinag-
uutos para makamit na ang minimithing pagbaba ng
COVID cases. Huwag na sanang abutin pa ang
prediksiyon ng UP experts na aabot pa sa sangkatutak
ang dami ng COVID. Makipagtulungan sana ang lahat
at sumunod sa utos para matapos na ang problemang
ito. Tulungan ang pamahalaan sa dinaranas na ito.
9. : Sagutan ang mga tanong sa inyong baba sa
inyong kwaderno.
1. Ano ang modified enhanced community
quarantine (MECQ)?
2. Ano ang tinutukoy na ‘timeout’ ng mga
medical practitioner?
.
10. 3. Ano ang mga sistemang nakapaloob sa
MECQ sa aspeto ng:
3.1 transportasyon,
3.2 operasyon ng mga negosyo, at
3.3 health protocol?
4. Ipaliwanag ang mga koneksyon ng
usaping kwarantina sa mga prediksyon ng
Unibersidad ng Pilipinas
11.
12. Mahalagang maunawaan ang mga
kahulugan at pakikipahulugan sa
mga terminolohiya o mga salitang
nakapaloob sa isang parirala,
pangungusap o teksto. Ang
kaalaman sa mga kahulugan ay
magbibigay-liwanag sa kontekstong
nais bigyang ipahiwatig ng
manunulat o tagapagsalita.
13. Subukn natin
: Bigyang-kahulugan ang mga sumsusunod na salitang nasa
Hanay A sa Hanay B.
HANAY A HANAY B
1. nilagyan A. gabi
2. dilim B. masama
3. itim C. sinuhulan
4. krus D. parte ng
katawan
5. palad E. problema
F. sakripisyo
14. PAGBIBIGAY-KAHULUGAN
Ang pagbibigay ng kahulugan sa isang salita
o sa isang bagay ay hindi lamang
nakabatay sa isa, maaaring magkaroon ito
ng dalawa o higit pang kahulugan depende
sa kung paano ito inaanalisa, sinusuri at
ginagamit.
15. Sa kultura nating mga Pilipino, mayaman tayo sa
karanasan,sa wika at masging sa mga kaugalian
na siyang nagiging daan at batayan natin sa
buhay upang mabigyan punto o tiyak na
pagpapakahulugan ang isang salita o
pangayayri a buhay.Nakakabuo tayo ng iba’t
ibang paraan ng pagpapakahulugan maging ito
man ay denotatibo o konotatibong kahulugan.
16. Upang lubos na maunawaang ang
pagpapakahulugang denotatibo at konotatibo
tunghayan sa ibaba ang maikling pagtalakay.
KAHULUGANG KONOTATIBO
Tumutukoy isa sa ekstrang kahulugang
taglay ng isang salita depende sa intensyon o
motibo ng taong gumagamit nito.
18. Gamit sa pangungusap ng Konotatibong
kahulugan:
Halimbawa:
1.May pakpak ang balita kaya naman
mabilis nalalaman ng madla.
2.Nasa wastong edad na si Arnold kaya
nais ng lumagay sa tahimik.
3.May gatas pa sa labi si Anton ngunit
marunong na sa buhay.
19. Ang denotatibong mga salita ay ang
literal na kahulugan nito at makikita sa
diksyonaryo.
Ito ay nagbibigay ng tiyak
na kahulugan o mas
tinatawag na literal o
totoong kahulugan ng
isang salita.
20. Gamit sa pangungusap ng Denotatibong
kahulugan:
Halimbawa:
1. Ang ibon ay may pakpak kaya
nakakalipad.
2. Sa edad na siyamnapu, lumagay na sa
tahimik si Mang Carding.
3. Nakalimutang magsipilyo ni Ramon
pagkatapos kumain kaya may gatas pa sya
sa labi.
21.
22. 01
Panitikan
Ang panitikan o panulatan ay
ang pagsulat ng tuwiran o
tuluyan at patula na nag-
uugnay sa isang tao.
23. Ito ay nagsasalaysay ng buhay, pamumuhay,
lipunan, pamahalaan, pananampalataya at
mga karanasang kaugnay ng iba't ibang uri ng
damdaming tulad ng pag-ibig, kaligayahan,
kalungkutan, pag-asa, pagkapoot,
paghihiganti, pagkasuklam, sindak at
pangamba.
25. Maikling kwento - ay isang
maigsing salaysay hinggil sa
isang mahalagang
pangyayaring
kinasasangkutan ng isa o
ilang tauhan at may iisang
kakintalan o impresyon
lamang.
Maikling Kwento
26. Maikling Kwento at nobela
Bilang isang masining na
panitikan,naglalahad ng isang pangyayari
ang maikling kuwento. Hindi katulad ng
nobela, hindi kahabaan ang pagsasalaysay
sa maikling kwento, higit na kakaunti ang
mga tauhan nito, mas mabilis ang
paglalahad, at higit na matipid sa paggamit
ng mga pananalita.
27. Ang maikling kuwento ay binubuo ng mga
sumusunod na bahagi:
1. Panimula - ay ang magpapakita ng
magandang direksyon ng kuwento.
28. 2. Saglit na kasiglahan - ay
naglalarawan sa panimula hanggang sa
paglalahad ng suliranin at lunas o solusyun
dito.
3. Suliraning inihahanap ng lunas - ay
nakapaloob sa paggising ng kamalayan
o damdamin ng tauhan tungkol sa suliraning
pinagdadaanan.
29. 4. Kasukdulan - ay bahagi ng kwento na
nagpapakita ng lubhang kawilihan sa daloy ng
kuwento.
5. Kakalasan - ay ang panghuling bahagi ng
kuwentong magbibigay ng sa mambabasa ng pag-
iisip tungkol sa iba’t ibang isyu o suliraning
nakapaloob sa kuwento
31. Ano ang angkop na ilagay sa patlang?
Bibisitahin nila ang kanila lolo at lola sa
probinsya.
Bumili sila ng pasalubong na biskwit
mansanas.
32. Ang pag-uuganayan ng iba’t-ibang bahagi
ng pagpapahayag ay mahaLaga upang
makita ang pag-uugnayang namamagitan
sa pangungusap o bahagi ng teksto. Sa
FiLipino, ang mga pang-ugnay na ito ay
kadaLasang kinakatawan ng pang-
angkop,pang-ukoL,at pangatnig.
33. Pang-angkop
Ito ay ang mga katagang nag-uugnay sa
panuring at saLitang tinuturingan. Ito ay
nagpapaganda o nagpapaduLas sa pagbigkas ng
mga pariraLang pinaggagamitan. May daLawang
uri ng pang-angkop.
34. Ang pang-angkop na na ay ginagamit kapag ang
unang saLita ay nagtatapos sa katinig maLiban
sa n. Hindi ito isinusuLat nang nakadikit sa
unang saLita. InihihiwaLay ito. Nagigitnaan ito
ng saLita at panuring.
HaLimbawa:
1. mataas na puno
2. Matangkad na babae
3. MabiLis na kotse
35. Kapag ang unang saLita naman ay nagtatapos
sa titik na n tinatanggaL o kinakaLtas ang n at
ikinakabit ang -ng.
HaLimbawa:
1. huwarang pinuno
2. miLyong pera
3. mabaLbong pusa
36. Ang pang-angkop na -ng ay ginagamit kung ang
unang saLita ay nagtatapos sa mga patinig.
Ikinakabit ito sa unang saLita.
HaLimbawa:
1. mataLinong mag-aaraL
2. maLansang isa
3. mabuting kaLooban
4. maLaking regaLo
37. Pang-ukoL
Ito ay kataga/saLitang nag-uugnay sa isang pangaLan sa
iba pang mga saLita sa pangungusap.Narito ang mga
kataga/pariraLang maLimit na gamiting pang-ukoL.
● Sa
● Ng
● Kay/kina
● ALinsunod sa/kay
● Laban sa/kay
● Ayon sa/kay
● HinggiLsa/kay
● UkoLsa/kay
● Para sa/kay
● TungkoLsa/kay
38. HaLimbawa:
1. ALinsunod sa kaLooban ng Diyos, ang kaniyang naging desisyo
2. Ang Lahat ng ating ginagawa ay para sa ating pamiLya.
3. Ang mga iniLabas na ebidensya ay Laban sa ating panguLo.
4. Ang ating araLin ngayong Lingo ay tungkoL sa RetorikaL na
Pang-ugnay.
5. Ibinigay ko kina nanay at tatay ang aking unang sweLdo sa
trabaho.
6. Ayon sa mga manggagamot at siyentipiko,hindi maaring
gamitin ang gasoLina para makapuksa ng virus.
7. Pumunta siya sa kanyang kaibigay upang humingi ng tawad.
8. Ano ang inyong natutunan ukoLsa kwentong ito?
9. HinggiLsa aking guro, ako ay nakapasa sa pagsasanay.
10.Binigay ng guro ang mga Libro sa siLid-akLatan.
39. Pangatnig
-Ito ay mga kataga/saLita na nag-uugnay ng daLawang saLita,pariraLa, o
sugnay.
● Pangatnig na Pandagdag: Nagsasaad ng pagpuno o pagdaragdag ng
impormasyon.(at,pati)
● Pangatnig na Pamukod: Nagsasaad ng pagbubukod o paghihiwaLay.
(o,ni,maging)
● Pagbibigay Sanhi/DahiLan: Nag-uuganay ng mga Lipon ng saLitang
nagbibigay-katwiran o nagsasabi ng kadahiLanan. (dahiLsa,sapagkat,
paLibhasa)
● PagLaLahadng Bunga/ResuLta: Nagsaad ng kinaLabasan o
kinahinatnan. (bunga,kayaokayanaman)
● Pagbibigay ng Kondisyon:Nagsasaad ng kondisyon o pasubaLi.(kapag,
pag,kung, basta)
● Pagsasaad ng Kontrast o PagsaLungat: Nagsasaad ng pag-iba,
pagkontra o pagtutoL
.(ngunit,subaLit,datapwat,bagama’t)
40. HaL
imbawa sa Pangungusap
Pandagdag
1. Ako ang nagLinis ng bahay at nagLuto ng uLam kahapon.
2. Inayos ko ang mga damit pati na rin ang aking higaan.
Pamukod
1. Saan ka tutungo? Singapore o ThaiLand?
2. Ni kumain,ni maLigo ay di niya nagawa.
3. Maging ikaw o ako ay hindi kaiLanman mapipiLi.
Sanhi/DahiLan
1. DahiLsa hindi niya pag-aaraL, siya ay nakakuha ng mababang
marka.
2. Lumakas ang kanyang katawan sapagkat siya ay nag-
eehersisyo at kumakain ng guLay at prutas.
41. HaLimbawa sa Pangungusap
Bunga o ResuLta
1. Nagsikap magtrabaho si Luke kaya naman guminhawa ang kanyang
buhay.
2. Bunga ng mahigpit na pagsunod sa mga batas, ang PiLipinas ay Covid-
freena.
Kondisyon
1. BibiLhan kita ng bagong teLeponokapag naging mataas ang iyong
marka.
2. ILiLibre kita kung tutuLungan mo ako sa ginagawa ko.
Kontrast or PagsaLungat
1. Maganda ang kanyang suhestiyon ngunit makakasama ito sa
karamihan.
2. Sinasabing siya ay nagbago na subaLit iba ang kanyang ipinapakita.
42. Tandaan
● Ang retorika ay ang masining at epektibong
pagpapahayag.
● Ang mga retorikaL na pang-ugnay ay ang mga
pang-angkop,pangatnig,at pang-ukoL
.
● MaLaki ang maitutuLong ng kaaLaman sa
retorikaL na pang-ugnay upang magkaroon ng
wastong ugnayan ang mga ideya ng
pangungusap.
43. ● Ang pagpapabuti ng kaaLaman sa gramatika
at retorika ay pagpapatunay ng
pagpapahaLaga sa wikang FiLipino.
● MaLaki ang ginamgampanan ng mga retorikaL
na pang-ugnay upang magkaroon ng
kaisahan at koneksyon ang mga ideya sa Loob
ng teksto.
44. ILagay sa patLang ang tamang pang-angkop (-
ng,-g,o na).
1.May mga bahay bato na nakatayo pa sa
Vigan.
2.Ang Qatar ang isa sa pinakamayaman
bansa sa buong mundo
3.Limandaan piso ang sinukLi ng kahera.
4. Si Nico ay takot pumasok sa madiLim siLid.
5.Nauuna ang puLa kotse sa karera
45. Tukuyin ang pang-ukoL na ginamit sa
pangungusap.
1. May baLita ka ba tungkoLkay Rosa?
2. Ang pataLastas ay ukoLsa pagLikas niLa sa
bayan
3. Ang mga kapote at bota ay para kina Roberto
at Lino.
4. Ayon kay tatay, mas mabuting hintayin natin
ang tamang panahon.
5. Ang paghahanda natin ay aLinsunod sa utos ni
kapitan.
46. Do you have any questions?
addyouremail@freepik.com
+91 620 421 838 yourcompany.com
SaLamat!
CREDITS: This presentation template was created by Slidesgo,
including icons by Flaticon, and infographics & images by Freepik.
Please keep this slide for attribution.
48. Sa pagpapadaloy ng kuwento,
mayroong mga salitang maari tayong
gamitin upang mas makita ang kaugnayan
ng mga salita, parirala o pangungusap
upang mahabi ang magandang koneksyon
ng bawat isa. Ang mga ito ay tinatawag na
pang-ugnay.
49. Ang pang-ugnay ay tawag sa mga salitang
nagpapakita ng pagkakaugnay ng mga
salita, parirala o pangungusap. Mayroong
tatlong uri ng pang-ugnay na binubuo ng
mga sumusunod:
50. 1. Pangatnig - mga salitang pang-ugnay sa
mga salita o parirala o sugnay na nagpapakita
ng pagkakasunod-sunod.
Pangatnig na Magkatimbang:
at pati sakani datapuwa
maging ngunit subalit
1.Ang aking nanay at tatay ay mahal ko.
2.Maglalaro sana ako ngunit tinawag ako ni ate.
51. Pangatnig na Di-Magkatimbang:
Kung nang kapag upang
dahil sa sapagkat kaya
para
ang mag-asawa sapagkat tumutulong sa
mga kapitbahay na nangangailangan.
52. 2. Pang-angkop - salitang nag-uugnay sa
panuring at tinuturingan. na -g -ng
Halimbaw: kapatid na lalaki
lalaking kapatid
53. 3. Pang-ukol - katagang nag-uugnay sa isang
pangngalan sa iba pang salita sa pangungusap.
ng ni/nina kay/kina laban sa/kay ayon
sa/kay ukol sa/kay tungkol hinggil
sa/kay alinsunod sa/kay
54. Nasusuri mo ang maikling kuwentobatay sa:
paksa, mga tauhan, pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari, estilo ng awtor, at iba pa.
Nasusuri mo ang mga pangyayari at ang kaugnayan nito sa
kasalukuyang lipunang Asyano batay sa napakinggang akda.
Napagsusunod-sunod mo ang mga pangyayari gamit ang
angkop na mga pang-ugnay.
Napagsusunod-sunod mo ang mga pangyayari sa akda.
55. Simulan natin ang ating aralin gamit
ang inyong matang mapanuri!
Inaasahan na pagkatapos ng ating
paglalakabay ay matutuhan mo ang
mga sumusunod:
56. A. Tingnan ang mga larawan sa ibaba. Pansinin ang
pagkakaiba ng dalawang larawan. Pagkatapos masuri,
sagutin ang mga katanungan sa ibaba.
57. 1.Ibigay ang pagkakaiba ng dalawang
ama sa larawan.
2. Sino sa dalawang ama na nasa
larawan ang dapat tularan? Bakit?
3. Batay sa iyong sagot sa unang bilang, paano
ba para sa iyo ang tamang pagtrato ng isang
ama sa kanyang mga anak?
58. ang pang-aabuso sa bata ay maituturing
na paggawa o hindi paggawa na maaaring
magpahamak o magpahina sa pisikal o
sikolohikal na kalusugan ng mga nasa
edad labingwalo pababa. “Violence
Against Women and their Children Act of
2004” o VAWC.
59. May hinuha ka na
ba tungkol sa
nilalaman ng ating
kuwento?
60. ● Pakinggan at suriin ang pagkakasunod-sunod ng
mga pangyayari sa kuwentong
“Ang Ama” mula sa Singapore
61. Sa ngayon, subukin natin
ang iyong kakayahan sa
pamamagitan ng pagsagot
sa sumusunod na mga
katanungan.
62. Performance task no.1
Mula sa maikling kuwento, sagutan ang mga
sumusunod na tanong sa isang malinis na
papel.
1. Sinu-sino ang mga tauhan sa kuwento?
2. Saan at kailan nangyari ang kuwento?
3. Ibigay ang pagkakasunod-sunod ng mga
importanteng pangyayari batay sa mga bahagi
ng maikling kuwento.
63. Upang lubos mong maunawaan ang kuwento,
kailangang bigyan ng konotatibo at denotatibong
kahulugan ang mga ginuhitang mga pahayag ayon
sa pahiwatig nito sa pangungusap. Pagkatapos mo
itong masagot balikan ang kuwento at basahing
muli. Isulat ang sagot sa talahanayan na nasa
ibaba.
64. 1. Ang takot ay sa alaala ng isang lasing na
suntok sa bibig na nagpapatulo ng dugo at
nagpapamaga ng ilang araw sa labi.
2. Natatandaan ng mga bata ang isa o
dalawang okasyon na sinurpresa sila ng ama ng
kaluwagang-palad
65. 3. Kung umuuwi itong pasigaw-sigaw at
padabug-dabog, tiyak na walang pagkain,
at ang mga bata'y magsisiksikan, takot na
anumang ingay na gawa nila ay makainis
sa ama at umakit sa malaking kamay
nito upang pasuntok na dumapo sa
kanilang mukha
66. 4. Alam nila na ang halinghing niyon
ay parang kudkuran na
nagpapangilo sa nerbiyos ng ama at
ito'y nakakabulahaw na sisigaw, at
kung hindi pa iyon huminto, ito'y
tatayo, lalapit sa bata at hahampasin
iyon ng buong lakas.
67. 5. Ang balita tungkol sa malungkot
niyang kinahinatnan ay madaling
nakarating sa kanyang amo, isang
matigas ang loob pero mabait na
tao, na noon di'y nagdesisyong
kunin siya uli, para sa kapakanan
ng kanyang asawa at mga anak.
68. Pahayag
Konotatibong
Kahulugan
Denotatibong
Kahulugan
1. alaala ng isang
lasing na suntok sa
bibig
ito ay ang hindi
sinasadyang mga
masasakit na
pinakawalang mga
salita.
2. kaluwagang-palad
Mabuti ang kalooban
at may magandang
gawain
3. umakit sa malaking
kamay
ang pag buhat ng kamay sa anak,
dahil ito ay nakabasi sa kuwentong
binasa
4. nagpapangilo sa
nerbiyos
Ang ibig sabihin nito ay lubhang
nag-aalala, kinakabahan o
natatakot.
matapang
69.
70. Kagaya ng maikling kuwento, ang
mga nobela ay mahalagang bahagi rin
ng ating mayamang kasaysayan at
panitikan. Ang mga nobela ay mas
mahabang bersyon ng maikling
kwento na mas maraming tauhan,
mas maraming lunan o lugar at mas
detalyadong pagkakahanay ng
kuwento.
71. Ano ang iyong paboritong
telenobela?
Maaari mo bang ibahagi ang
dahilan kung bakit paborito
mo ito?
72. NOBELA
Ang nobela ay isang mahalagang uring
pampanitikan na nagpapakita ng mga
pangyayari na isinulat sa pinakamaayos
na pagpaplano at pagbabalangkas ng
mga importanteng bahagi at sangkap
nito. Ito ay madalas na sumasalamin sa
mga isyu sa lipunan.
73. 1. tagpuan - lugar at panahon ng mga
pinangyarihan
2. tauhan - nagpapagalaw at
nagbibigay buhay sa nobela
3. banghay - pagkakasunud-sunod
ng mga pangyayari sa nobela
74. 4. pananaw - panauhang ginagamit
ng may-akda
a. una - kapag kasali ang may-akda
sa kwento
b. pangalawa - ang may-akda ay
nakikipag-usap,
c. pangatlo - batay sa nakikita o
obserbasyon ng may-akda
75. 5. tema - paksang-diwang binibigyan
ng diin sa nobela
6. damdamin - nagbibigay kulay sa
mga pangyayari
7. pamamaraan - istilo ng manunulat
76. 8.pananalita - diyalogong ginagamit sa
nobela
9.simbolismo - nagbibigay ng mas malalim
na kahulugan sa tao, bagay at
pangyayarihan
77. Basahin at unawain ang
buod ng nobelang Gapo
na isinulat ni Lualhati
Bautista.
78. Perfomance task
Batay sa nobelang Gapo, sagutan ang
talahanayan sa ibaba. Isulat ang sagot sa iyong buong
papel.
Sangkap ng Nobela Kasagutan
Tagpuan
Tauhan
Banghay
Pananaw
Tema
Damdamin
Pamamaraan
Pananalita
Simbolismo
