Ekonomiks alokasyon grade 9

1. Aralin 4-
Alokasyon at Sistemang
Pang-ekonomika

2. Pagsasanay (Tukuyin kung anong
baytang ng pangangailangan)
1. Kabilang dito ang mga pangangailangang
pisikal na katawan ng tao.
2. Kabilang dito ang mga bagay na
nagpapalakas sa emosyon ng tao.
3. Ito ay kakayahan upang makamit ang
kahusayan sa iba’t ibang larangan.
4. Kabilang dito ang mga pangangailangan
para sa katiyakan ng buhay.
5. Nauukol ito sa pangangailangang
panlipunan.

3. Physiological Needs
Self-Esteem
Actualization
Safety Needs
Social Needs

4. Balik-aral:
•Pangunahing suliranin ng isang
ekonomiya ang kakapusan at
walang katapusang
pangangailangan ng tao.
•Layunin ng ekonomiks na
malutas ang mga suliraning ito.
Paano nakatutulong ang ekonomiks sa
paglutas sa suliranin ng kakapusan?

5. Tamang Paggamit ng Pinagkukunang
Yaman
Bagaman hindi
matutugunan ng
limitadong
pinagkukunang-yaman
ang lahat ng
panganga-ilangan at
kagustuhan ng tao,
dapat pa ring tiyakin
ang lubos na paggamit
nito.

6. Break muna!
1.Magkano ang nakahanda mong gastusin
sa mga sumusunod na pangangailangan?
• Meryenda sa tanghali
• Bagong T-shirt
• Pampagupit o pampaayos ng buhok
• Notebook
2. Ano ang iyong naging batayan sa
pagtatakda ng halaga?

7. Alokasyon
• Pagtatakda ng dami ng pinagkukunang
yaman (halaga) para matugunan ang mga
pangangailangan at kagustuhan ng tao.
• Ito ang pamamaraan ng pagtugon ng tao
ukol sa suliranin ng kakapusan ng mga
pinagkukunang yaman.

8. Pinagkukunang
Yaman
Pangangailangan
ALOKASYON

9. Budget
• Ang halagang inilalaan upang tugunan
ang isang pangangailangan o
kagustuhan.

10. PAANO MAKATUTULONG ANG
KAALAMAN SA KONSEPTO NG
ALOKASYON SA PAGBUO NG
MATALINONG PAGDEDESISYON?
PAGPAPAHALAGA

11. Sistemang Pang-ekonomiya
• Ang paraan ng pagsasaayos ng iba’t
ibang yunit upang makatugon sa
suliraning pangkabuhayan ng isang
lipunan.
• Layunin nito na mapigilan ang labis-
labis na paglikha ng mga kalakal at
serbisyo at maiwasan ang
kakulangan ng mga ito.

12. Kailangang tumugon ang bawat lipunan
sa tatlong katanungan pang-ekonomiya.
Anu-anong mga kalakal at serbisyo ang
gagawin?
Paano lilikhain ang mga kalakal at
serbiyong ito?
Para kanino ang mga lilikhaing kalakal
at serbisyo?
Gaano karami ang mga lilikhaing
kalakal at serbisyo?

13. • Hindi makagagawa ang lipunan ng
produktong kailangan ng tao ayon sa dami
at uri na gusto ng lahat. Bahagi ito ng
suliranin ng kakapusan.
• Ang desisyon kung anong produkto at
serbisyo ang gagawin ay nakasalalay sa
pangangailangan ng tao.
• Kabilang dito ang pagpili ng mga sa mga
bagay na dapat likhain at kung anu-ano
ang maaring gawing alternatibo para dito.
Anu-anong mga kalakal at serbisyo
ang dapat gawin?

14. • Kung paano isasakatuparan ang pagbuo ng
produkto at serbisyo ay nakasalalay kung
anong input ang gagamitin. Marami ring mga
paraan na maaaring gamitin kung papaano
isasakatuparan ang produksiyon. Maaaring
gumamit ng teknolohiya o tradisyonal na
paraan ng paggawa upang mabuo ang
• Kabilang dito kung sinu-sino ang lilikha ng mga
kalakal at serbisyo at ang mga paraan,
teknolohiya at presyo ng mga bagay na
kailangan sa paglikha nito.
Paano lilikhain ang mga kalakal
at serbiyong ito?

15. • Ang makikinabang sa pagbuo ng produkto o
serbisyo ang nagsisilbing motibasyon sa
pagpapatuloy ng produksiyon.
• Ang makikinabang sa produkto o serbisyo ay kung
sino ang nangangailangan at may kakayahang
makamit ito. Maaaringnasa loob o labas ng bansa
ang gagamit ng gagawing produkto at serbisyo.
• Kabilang dito kung sino-sino ang makikinabang sa
mga malilikhang kalakal at serbisyo at kung
paano maisasagawa ang maayos na distribusyon
nito.
Para kanino ang mga gagawing
kalakal at serbisyo?

16. •Kailangang malaman ang laki ng
pangangailangan ng ekonomiya
upang makapagdesisyon kung
gaano karami ang gagawing
produkto at serbisyo. Ang
potensiyal na makabuo ng
produkto at serbisyo batay sa
gagamiting output
Gaano karami ang gagawing
produkto at serbisyo?

17. PAGSASANAY: Tukuyin kung ang
mga ss. na sitwasyon ay
KAKAPUSAN o KAKULANGAN
1. Maraming estudyante ang hindi
nakabii ng softdrinks sapagkat
ilang case lang ng softdrinks ang
dineliver sa canteen.

18. Kakulangan

19. 2. May takdang aralin at
pagsusulit ka subalit
naatasan ka ng iyong ina ng
ibang gawain. Aling gawain
ang iyong uunahin?

20. Kakapusan

21. 3. Nagtaas na naman
ng presyo ang
produktong petrolyo
sa pandaigdgang
pamilihan.

22. Kakapusan

23. 4. Nagkaroon ng El
Niño kaya hindi
nakagtanim ang
mga magsasaka.

24. Kakulangan

25. 5. Nadoble ang
populasyon ng Brgy.
Maligaya kung kaya
ang mga tao sa gilid
ng ilog gumawa ng
tirahan.

26. Kakapusan

27. 6. Umaangkat ng mga
care giver para sa
matatandang
mamamayan ang
bansang Hapon.

28. Kakulangan

29. ANG PAGKAKAIBA NG SISTEMANG
PANG-EKONOMIYAAY NAKABATAY
SA KUNG SINO-SINO ANG
GUMAGAWA NG PAGPAPASYAAT
SA PAMAMARAAN NG
PAGPAPASYANG GINAGAWA.
Uri ng Sistemang Pang-
ekonomiya

30. Uri ng Sistemang Pang-ekonomiya
Traditional
Market Economy
Command Economy
Mixed Economy

31. TRADITIONAL ECONOMY
•Ito ay nakabatay sa tradisyon,
kultura at paniniwala ng
lipunan.
•Umiikot lamang sa
pangunahing pangangailangan
ng tao tulad ng damit, pagkain
at tirahan.

33. •Ang produksyon ng mga
kalakal at serbisyo ay
nagaganap sa malayang
pamilihan.
•Ang bawat kalahok ay
kumikilos alinsunod sa
kanyang pansariling interest.
MARKET ECONOMY

35. •Ang ekonomiya ay nasa kontrol
at regulasyon ng pamahalaan.
•Ang pamahalaan ay may ganap
na kapangyarihan na gamitin ng
husto ang lupa, paggawa at
kapital upang makamit ang mga
layuning pang-ekonomiya.
COMMAND ECONOMY

50. •Pinaghalong sistema ng Market
at Command ekonomiya.
•Hinahayaan ang malayang
pagkilos ng pamilihan subalit
maaring manghimasok ang
pamahalaan sa presyo at
kaligtasan ng mamimili.
MIXED ECONOMY

53. • Bakit mahalaga na magkaroon ng
sistemang pang-ekonomiya ang isang
lipunan?
• Para sa iyo, ano ang angkop na
sistemang pang-ekonomiya sa Pilipinas.
PAGPAPAHALAGA

54. KASUNDUAN
1.Anu- ano ang
katangian ng bawat
sistemang pang-
ekonomiya?

55. Sistemang Pang-
ekonomiya
Mga Bansa
: http://www.ehow.com/info_8393807_list-
economic-systems-continent.html
Traditional
Economy
the Inuit people, residing in
Canada, Aboriginal people of
Australia
Market
Economy
Australia, United States,
Singapore, Hongkong, South
Korea,
Command Economy Cuba, China, USSR, Iran, North
Korea, Nicaragua, Egypt, Libya
Mixed
Economy
Saudi Arabia, Japan, Germany,
United Kingdom, Italy

56. Anong Sistemang Pang-ekonomiya ang
tinutukoy? Piliin ang sagot sa ss. TRADITIONAL,
MARKET, COMMAND, MIXED ECONOMY
1. Hinihikayat ang tao na magnegosyo,
2. Ang pagpaplanong pang-ekonomiya ay
nagmumula sa pinakamataas na antas ng
pamahalaan.
3. Nakabatay sa kaugalian, kultura at paniniwala
4. Ang pamahalaan ang gumagawa ng iba’t
ibang paraan upang mapaunlad ang
ekonomiya

57. 5. May malayang pagkilos ang pamilihan
subalit ang pamahalaan ay maaaring
manghimasok.
6. Isa sa katangian ng sistemang pang-
ekonomiya na ito ay ang pribadong
pagmamay-ari ng kapital
7. Ang sistema ng paggawa ay yaon lamang
nakagisnan mula sa mga ninuno.
8. May kalayaan sa pakikilahok sa
pagnenegosyo ang sinumang mayroong
kakayahang magnegosyo

58. 9. Pag-aari at kontrolado ng pamahalaan ang
lahat ng salik ng produksyon.
10.Pinahihintulutuan ang pribadong pag-
mamayari bagamat may pakikiaalam ang
pamahalaan

59. Kasagutan
1. Market economy
2. Command economy
3. Traditional economy
4. Command economy
5. Mixed economy
6. Market economy
7. Traditional economy
8. Market economy
9. Command economy
10.Mixed economy

60. Pagnilayan

61. BALIK-ARAL

62. Anong Sistemang Pang-ekonomiya ang
tinutukoy? Piliin ang sagot sa ss. TRADITIONAL,
MARKET, COMMAND, MIXED ECONOMY
1. Hinihikayat ang tao na magnegosyo,
2. Ang pagpaplanong pang-ekonomiya ay
nagmumula sa pinakamataas na antas ng
pamahalaan.
3. Nakabatay sa kaugalian, kultura at paniniwala
4. Ang pamahalaan ang gumagawa ng iba’t
ibang paraan upang mapaunlad ang
ekonomiya

63. 5. May malayang pagkilos ang pamilihan
subalit ang pamahalaan ay maaaring
manghimasok.
6. Isa sa katangian ng sistemang pang-
ekonomiya na ito ay ang pribadong
pagmamay-ari ng kapital
7. Ang sistema ng paggawa ay yaon lamang
nakagisnan mula sa mga ninuno.
8. May kalayaan sa pakikilahok sa
pagnenegosyo ang sinumang mayroong
kakayahang magnegosyo

64. 9. Pag-aari at kontrolado ng pamahalaan ang
lahat ng salik ng produksyon.
10.Pinahihintulutuan ang pribadong pag-
mamayari bagamat may pakikiaalam ang
pamahalaan

67. Pamprosesong Tanong:
1. Batay sa usapan ng mga tauhan,
anong sistemang pang-ekonomiya
ang umiiral sa Pilipinas?
2. Kung ikaw ay bibigyan ng
pagkakataong pumili ng sistemang
pang-ekonomiya na paiiralin sa ating
bansa, anong sistema ang iyong
pipiliin? Bakit?

68. Magbigay ng 5 bagay na natutuhan
mo tungkol sa alokasyon
1.
2.
3.
4.
5.

69. KASUNDUAN
1.Mag-aral para sa
isang mahabang
pagsusulit.

70. References:
• Chua, Johannes L., Panahon,
Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks)
Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing
House
• Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks:
Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI
• Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks
Mga Konsepto at Aplikasyon (2012),
VPHI
• De Leon, Zenaida M. et. al. (2004),
Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad,
VPHI

71. A. Alin sa mga sumusunod na
sitwasyon ang nagpapahiwatig ng
KAKAPUSAN o KAKULANGAN
1. Maraming estudyante ang hindi nakabii ng
softdrinks sapagkat ilang case lang ng
softdrinks ang dineliver sa canteen.
2. May takdang aralin at pagsusulit ka subalit
naatasan ka ng iyong ina ng ibang gawain.
Aling gawain ang iyong uunahin?
3. Nagtaas na naman ng presyo ang produktong
petrolyo sa pandaigdgang pamlihan.
1

72. 4. Nagkaroon ng El Niño kaya hindi
nakagtanim ang mga magsasaka.
5. Nadoble ang populasyon ng Brgy.
Maligaya kung kaya ang mga tao sa gilid
ng ilog gumawa ng tirahan.
6. Umaangkat ng mga care giver para sa
matatandang mamamayan ang bansang
Hapon.
7. Pag-iimbak ng tubig dahil mahina ang
tulo sa gripo.

73. 8. Mahaba ang pila ng mga sasakyang nais
magpakarga ng produktong petrolyo.
9. Nagbibigay ang pamahalaan ng card para sa
pagrarasyon ng bigas.
10. Itinatago ng mga negosyante ang asukal
para tumaas ang presyo
B. Tukuyin kung TAMA O MALI
1. Ang Kakapusan ay pansamanatala lamang
2. May kakapusan kung walang mabili kahit na
may perang pambili

74. 3. Lahat ng mga bansa, mahirap man o mayamn
ay apektado ng suliranin ng kakapusan.
4. Ang kakulangan ay panandaliang pagkawala ng
produkto sa pamilihan.
5. Ang kakapusan ay isang suliraning panlipunan.
6. Ang pagtatago ng mga produkto ay
nagbubunsod ng kakulangan.
7. Dahil sa kakapusan, natuto ang taong maging
interdependent sa bawat isa.
8. Tumataas ang antas ng kabuhayankapag may
kakapusan.

75. 9. Natututong maging malikhain ang tao
dahil sa kakapusan.
10. Tumataas ang antas ng kaguluhan at
kriminalidad dahil sa kakapusan.
C. Tukuyin ang mga sumusunod.
1. Sitwasyon kung saan hindi kayang
mapunan ng dami ng malilikhang produkto
ang dami ng planong pagkonsumo ng tao.

76. 2. Pagpili o pagsakripisyo ng isang bagay
kapalit ng isang bagay
3. Tumutukoy sa halaga ng isang bagay o
nang best alternative na handang
ipagpalit sa paggawa ng desisyon
4. Pagsusuri ng isang indibidwal sa
karagdagang halaga, gastos man o
pakinabang na makukuha sa gagawing
desisyon
5. Karagdagang pakinabang na iniaalok ng
lumilikha ng produkto at serbisyo