salik ng produksyon
Maibibigay ang kahulugan ng produksyon.
Masusuri ang mga salik ng produksyon.
Mapahahalagahan ang mga salik ng produksyon
at ang implikasyon nito sa pang-araw-araw na
pamumuhay.
Primary stage – pagkalap ng mga hilaw na sangkap (raw materials)
Secondary Stage – pagproproseso ng hilaw na sangkap (refining process)
Final Stage – pagsasa-ayos ng mga tapos na produkto (packaging, labeling and distribution) para mapakinabangan ng tao.
Basahin ang slide
Input
Halimbawa ng fix input lupa
Halimbawa ng variable input lakas paggawa o labor
At Output naman ay mga kalakal o paglilingkod na resulta ng proseso ng produksyon.
Sa madaling salita, pinagsasama-sama ang mga input upang makapagprodyus ng output
Lupa bilang isang salik ng produksyon
Ang lupa ay hindi lamang tumutukoy sa tinataniman ng mga magsasaka o pinagtatayuan ng bahay. Kasama rin dito ang lahat ng yamang likas sa ibabaw at ilalim nito pati ang yamang tubig, yamang mineral at yamang gubat.
Hindi tulad ng ibang salik, ang lupa ay may naiibang katangian sapagkat ito ay FIXED o takda ang bilang.
Sa makatuwid, ang wastong paggamit ng lupa ay mahalaga Malaki man o maliit ang sukat nito.
So Kailangan nating tiyakin ang pagkakaroon ng produktibong paggamit nito.
Mayroon tayong tinatawag na Upa o renta
ito ang tawag sa kabayaran sa paggamit ng lupa.
Tandaan ha kung kayo ay mag b busines
Ang halaga ng lupa o renta ay tinatakda sa laki, gamit at lokasyon ng lupa.
Ang lakas-paggawa ay tumutukoy sa kakayahan ng tao sa produksiyon ng kalakal o serbisyo
Mahalaga ang ginagampanan ng mga manggagawa sa ating pang- araw- araw na pamumuhay sapagkat ang kanilang paggawa ng mga produkto at serbisyo ang tumutustos at tumutugon sa ating pangangailangan
Kabayarang natatanggap mula sa paggawa ay sahod o sweldo.
White-Collar Job – Ang mga manggagawang may kakayahang mental. Ginagamit ang kanilang isip kaysa lakas ng katawan sa paggawa.
Halimbawa: mga propesyunal tulad ng doctor, abogado, inhinyero, guro at iba pa.
2. Blue Collar Job – Ang mga manggagawang may kakayahang pisikal.
Mas ginagamit nila ang lakas ng katawan kaysa sa isip sa paggawa.
Halimbawa: karpintero, drayber, magsasaka, tubero, at iba pa
Uri ng Manggagawa
Skilled – may mataas na antas ng kaalaman, kasanayan at karanasan
Semi-skilled – ang kasanayan, kaalaman at karanasan ay higit na mababa kaysa sanay na manggagawa (skilled workers)
Unskilled – mga taong walang kaalaman, kasanayan at karanasan
White-Collar Job – Ang mga manggagawang may kakayahang mental. Ginagamit ang kanilang isip kaysa lakas ng katawan sa paggawa.
Halimbawa: mga propesyunal tulad ng doctor, abogado, inhinyero, guro at iba pa.
2. Blue Collar Job – Ang mga manggagawang may kakayahang pisikal.
Mas ginagamit nila ang lakas ng katawan kaysa sa isip sa paggawa.
Halimbawa: karpintero, drayber, magsasaka, tubero, at iba pa
Uri ng Manggagawa
Skilled – may mataas na antas ng kaalaman, kasanayan at karanasan
Semi-skilled
4. You Can Fill It! Pahaba:
2. Ekonomiyang may 2 uri ng
ekonomiya.
3. Ekonomiyang nakatuon sa
mga paniniwala at
tradisyon.
Pababa:
1. Ekonomiyang may
malayang pamilihan.
4. Ekonomiyang nasa kontrol
ng pamahalaan
T R A D I S Y O N L
M
A
R
K
E
T
M I X D
C
O
M
M
N
D
1._________________
2._________________
3._________________
4._________________
5._________________
5. Sa pagtatapos ng araling ito, inaasahan na ikaw ay:
Maibibigay ang kahulugan ng produksyon.
Masusuri ang mga salik ng produksyon.
Mapahahalagahan ang mga salik ng produksyon
at ang implikasyon nito sa pang-araw-araw na
pamumuhay.
7. Tukoy
Imahinasyo
n
Gamit ang isang bagay na inyong makikita, mapipili bilang
halimbawa sa loob ng inyong tahanan na tutukuyin kung
anu ano ang mga bagay na ginamit dito upang mabuo ito.
9. Produksyon
Ito ay ang proseso ng pagsasama-sama ng
mga salik o hilaw na materyales upang
makabuo ng produkto.
INPUT OUTPUT
PROCESS
10. Mga Antas ng Produksyon
Primary stage – pagkalap ng mga hilaw na sangkap (raw
materials)
Secondary Stage – pagproproseso ng hilaw na sangkap
(refining process)
Final Stage – pagsasa-ayos ng mga tapos na produkto
(packaging, labeling and distribution) para
mapakinabangan ng tao.
11. INPUT - Tinatawag ding mga materyales at paglilingkod
ng mga salik ng produksyon
Uri ng input
Fixed Input at Variable Input
OUTPUT - mga kalakal o paglilingkod
na resulta ng proseso ng
produksyon.
12. Pangksyon ng Produksyon
(Production Function)
Nagkakaroon ng pagbabago ang output kapag may
idinagdag sa input na may salik na nag-iiba o variables.
Production Function
INPUT
Manggagawa
Serbisyo
Hilaw na
Materyal
Makinarya
Yaring
Produkto
OUTPUT
13. Mga Salik ng Produksyon
•Tumutukoy sa mga sangkap sa paggawa ng isang kalakal.
Hindi mabubuo ang isang kalakal kung wala ang kahit isa
sa mga ito.
lupa
Lakas paggawa
kapital
entreprenyur
Produkto
14. LUPA
• Tinataniman ng mga magsasaka o
pinagtatayuan ng bahay
• Kasama ang lahat ng yamang likas sa ibabaw
at ilalim nito, pati ang yamang-tubig,
yamang-mineral, at yamang-gubat
• May naiibang katangian sapagkat ito ay
fixed o takda ang bilang kaya kailangan
ang wastong paggamit ng lupa ay mahalaga
• Maliit man o malaki kailangang tiyakin ang
pagkakaroon ng produktibong paggamit.
• Kabayarang natatanggap ay mula sa upa o
renta.
15. PAGGAWA
• Ang lakas-paggawa ay tumutukoy sa
kakayahan ng tao sa produksiyon ng
kalakal o serbisyo
• Mahalaga ang ginagampanan ng mga
manggagawa sa ating pang- araw-
araw na pamumuhay sapagkat ang
kanilang paggawa ng mga produkto at
serbisyo ang tumutustos at
tumutugon sa ating pangangailangan
• Kabayarang natatanggap mula sa
paggawa ay sahod o sweldo.
16. 2 Uri ng Lakas-Paggawa
1. White-Collar Job – Ang mga manggagawang may kakayahang mental.
Ginagamit ang kanilang isip kaysa lakas ng katawan sa paggawa.
Halimbawa: mga propesyunal tulad ng doctor, abogado,
inhinyero, guro at iba pa.
2. Blue Collar Job – Ang mga manggagawang may kakayahang pisikal.
Mas ginagamit nila ang lakas ng katawan kaysa sa isip sa paggawa.
Halimbawa: karpintero, drayber, magsasaka, tubero, at iba pa
Uri ng Manggagawa
• Skilled – may mataas na antas ng kaalaman, kasanayan at
karanasan
• Semi-skilled – ang kasanayan, kaalaman at karanasan ay higit na
mababa kaysa sanay na manggagawa (skilled workers)
• Unskilled – mga taong walang kaalaman, kasanayan at karanasan
17. KAPITAL
•Tumutukoy sa kalakal na
nakalilikha ng iba pang produkto.
•Makinarya o kasangkapang
gagamitin ng mga manggagawa.
•Ito ay maaring salapi at
imprastruktura tulad ng mga
gusali, kalsada, at tulay .
•Ang kabayaran sa paggamit ng
kapital ay tinatawag na interes.
18. Uri ng Kapital ayon sa Pagpapalit Anyo
• Circulating Capital – kapital na mabilis magpalit-anyo
at mabilis maubos (hal. langis, kuryente, asukal).
• Fixed Capital – kapital na hindi mabilis magpalit ng
anyo at matagal ang gamit (hal. gusali, makinarya,
sasakyan).
19. ENTREPRENEURSHIP
• Tumutukoy sa kakayahan at kagustuhan
ng isang tao na magsimula ng isang
negosyo.
• Entrepreneur ang tagapag-ugnay ng
mga salik ng produksiyon upang
makabuo ng produkto at serbisyo. Siya
rin ang nag-oorganisa, nagkokontrol at
nakikipagsapalaran sa mga desisyon sa
mga bagay na makaaapekto sa
produksiyon.Tinatawag din na
Negosyante
• Tubo o profit ang kabayarang nakukuha
20. Katangian ng isang Entrepreneur
•Malikhain
•Puno ng inobasyon at handa sa
pagbabago
•Kakayahan sa pangangasiwa ng
negosyo
•Matalas ang pakiramdam hinggil sa
pagbabago sa pamilihan
•May lakas ng loob na humarap at
makipagsapalaran sa kahihinatnan ng
negosyo
21. Halaga ng produksyon
• Tumutukoy sa halagang ginagastos upang makalikha
ng kalakal.
• Ang halaga ng produksyon ang nagiging batayan sa
pagtatakda ng presyo ng isang kalakal.
renta sahod Interest tubo
Halaga
ng
kalakal
lupa paggawa kapital entrepeneur
22. I-SHARE MO NAMAN!
• Ano ang iyong natutunan sa ating aralin ngayon araw na ito?
Ang aking natutunan ay
___________________
Attendance check
After po ng ating online kamustahan na ito ay mag sesend po ako ng link ng ating 1st qt 1st summative test gamit ang google form na akin pong I ssend sa inyong mga gc at gaya po ng aking nabanggit last week once na naopen po nila ang link ay mag start na rin po ang time na naka a lot sa inyo pong pagsasagot. Ok po
So….. Magbalik tanaw po muna tyo ukol sa mga nagdaang aralin natin from week 13 ng ating lesson na nagging nilalaman ng ating mga sinasagutang module -
Magbalik tanaw po muna tyo ukol sa mga nagdaang aralin natin from week 13 ng ating lesson na nagging nilalaman ng ating mga sinasagutang module
Sa activity na ito may crossword puzzle tayo na nakikita sa ibaba kung saan sa pamamagitan ng mga katanungan sa itaas ay matutukoy natin ang kasagutang hinahanap upang mapunan ang bawat box sa ibaba. Magtatawag ako ng ilang representative sa bawat bilang upang sagutin ang bawat katanungan na siyang isusulat nila sa mga sumusunod na bilang na may naka underline gamit ang annotation marker. At pagkatapos ay sabay sabay nating alamin kung tama ang naging mga kasagutan.
Nakuha po ba ang panuto?
Alinsunod sa layunin nung nakaraang lingo,
Sa pagtatapos ng araling ito
Inaasahang
Nasusuri ang iba’t-ibang
sistemang pang-ekonomiya
Para sa paksang….
Sistemang pang ekonomiya part 2
Sa aspetong ito, base sa nakikita Ninyo sa screen mayroon tayong INPUT at OUTPUT
I eexplore natin ang lawak ng ating kaisipan kung saan
Gamit ang isang bagay na inyong makikita, mapipili bilang halimbawa sa loob ng inyong tahanan na tutukuyin kung anu ano ang mga bagay na ginamit dito upang mabuo ito.
Pagkatapos maaari Ninyo itong itala muna sa papel. At para akin din malaman kung nasundan ang nakikita sa creen ay maaari Ninyo itong I type sa ating chatbox.
And then tatawag ako ng isang representative upang ibahagi sa atin ang kanyang ginawa.
Maliwanag po ba
Isang minute lamang ang ilalaan natin sa bagay na ito ok po. Simulan na
Dahil kung mapapansin Ninyo hindi lahat ng bagay na nasa kapaligiran ay maaaring makatugon agad sa ating pangangailangan at kagustuhan. Minsan kailangan pa itong idaan sa proseso upang higit na mapakinabangan ito.
Sa ekonomiks ang pinagkukunang yaman ay mananatiling walang halaga kung hindi ito mapapakinabangan.
Ang kapakinabangan ng isang bagay ang nagtatakda sa gamit nito para sa tao.
Halimbawa nito ang isang puno ay maaaring putulin upang maging torso.
Ito ay maaaring gamitin bilang panggatong upang mapakinabangan.
Ngunit kung babaguhin pa ang anyo nito, ito ay maaaring gamitin upang makabuo ng upuan,mesa at maging paggawa ng isang buong bahay
Sa madaling salita ito ay nabuo mula sa proseso ng bagbabagong anyo na tinatawag nating produksyon
Sa prosesong ito, tinatawag itong produksyon
Ano ang produksyon?
Ang produksyon ng kahit na anong kalakal ay dumadaan sa sa iba’t ibang antas:
Basahin ang slide
Input
Halimbawa ng fix input lupa
Halimbawa ng variable input lakas paggawa o labor
At Output naman ay mga kalakal o paglilingkod na resulta ng proseso ng produksyon.
Sa madaling salita, pinagsasama-sama ang mga input upang makapagprodyus ng output
Ang salik ng produksyon ay binubuo ng mga sumusunod: basahin ang slide
So Talakayin natin ang katangian ng bawat isa
Lupa bilang isang salik ng produksyon
Ang lupa ay hindi lamang tumutukoy sa tinataniman ng mga magsasaka o pinagtatayuan ng bahay. Kasama rin dito ang lahat ng yamang likas sa ibabaw at ilalim nito pati ang yamang tubig, yamang mineral at yamang gubat.
Hindi tulad ng ibang salik, ang lupa ay may naiibang katangian sapagkat ito ay FIXED o takda ang bilang.
Sa makatuwid, ang wastong paggamit ng lupa ay mahalaga Malaki man o maliit ang sukat nito.
So Kailangan nating tiyakin ang pagkakaroon ng produktibong paggamit nito.
Mayroon tayong tinatawag na Upa o renta
ito ang tawag sa kabayaran sa paggamit ng lupa.
Tandaan ha kung kayo ay mag b busines
Ang halaga ng lupa o renta ay tinatakda sa laki, gamit at lokasyon ng lupa.
Ang mga likas na yaman at mga hilaw na sangkap ay hindi magiging kpakipakinabang kung hindi gagamitin at gagawing produkto.
Nangangahulugan ito na kailangan ang manggagawa sa transpormasyon o pagbabagong anyo ng mga hilaw na materyales sa pagbuo ng kapos na produkto o serbisyo.
Ang lakas paggawa ay tumutukoy sa kakayahan ng tao sa produksyon o paglikha ng kalakal o serbisyo.
May dalawng uri tayo ng lakaspaggawa
Ang mga manggagawang mental o mga taong may white collar job
At ang mga manggagawang pisikal o mga taong may blue collar job.
Mas ginagamit ng mga manggagawang mental ang kanilang isip kaysa sa lakas ng katawan sa paggawa.
Halimbawa ng mga ito ay ang mga doctor,abogado, engineer, guro at iba pa.
Mas ginagamit naman ng mga manggagawang pisikal ang kanilang lakas ng katawan kaysa sa isip sa paggawa.
Halimbawa nito ay ang mga karpintero,drayber, magsasaka, tubero at iba pa
(Basahin ang slide) mayroondin tayong uri ng mga manggagawa skilled, semi-skilled, unskilled.
tandaan
Sweldo o sahod naman ang tawag sa pakinabang ng isang manggagawa sa kanyang ipinagkaloob na paglilingkod
Kapital bilang salik ng produksyon
Ang kapital ay anumang bagay na nalikha na at ginagamit sa paglikha pa ng isang bagong produkto o serbisyo.
Mas nagiging mabilis ang produksyon kung may mga makinarya o kasangkapang gagamitin ang mga manggagawa.
Ang kapital ay maaaring iugnay sa salapi at mga iprastraktura tulag ng mga gusali, kalsada, tulay pati narin ang mga sasakyan.
Ang kapital ay isa sa mga salik sa pagtamo ng pagsulong at pag unlad ng isang bansa.
Sa isang makabagong ekonomiya, nangangailangan ang mga bansa na mangalap ng malaking kapital upang makamtan ang kanyang pagsulong.
Tandaan
Ang kabayaran sa paggamit ng kapital sa proseso ng produksyon ay tinatawag na interes.
Ito ay tumutukoy sa kakayahan at kagustuhan ng isang tao na magsimula ng isang Negosyo
Ang entrepreneur ang tagapagugnay ng naunang mga salik ng produksyon upang makabuo ng produkto at serbisyo.
Siya rin ang nag-oorganisa, nagkokontrol at nakikipagsapalaran sa mga desisyon sa mga bagay na makakaapekto sa produksyon
Taglay ng isang entrepreneur ang pag iisip na maging malikhain puno ng innovation at handa sa pagbabago.
Napaka halaga ng innovation para sa isang entrepreneur
Ang inobasyon o patuloy na pagbabago ng entrepreneur sa kanyang produkto at serbisyo ay susi sa pagtamo ng pagsulong ng isang bansa.
Henry Sy (Shoe Mart) Tony Tan Caktiong(Jollibee)
Ilan sa mga katangian na dapt taglayin upang maging matagumpay na entrepreneur
Siyempre
Una na rito ay ang kakayahan sa pangangasiwa ng Negosyo
Pangalawa ay may Matalas na pakiramdam hinggil sa bagbabago sa pamilihan
At may lakas ng loob na humara at makipagsapalaran sa kahihinatnan ng kanyang Negosyo.
Matapos ang matagumpay na pakikipagsapalaran sa Negosyo,
TUBO o PROFIT ang tawag sa kita ng isang entrepreneur.
Dapat tandan na ang produkyon ang tumutugon sa ating pangangailangan
dahil kung walang produksyon ay lawa rin tayong produkto at serbisyo na makokonsumo.
at siyempre ito rin ang nagiging batayan kung bakit sa mga tapos na produktong binibili na natin sa mercado/pamilihan ay MAY TAKDANG PRESYO NA, ito ay dahil ayon sa nakikita Ninyo sa screen
Mga dapat sagutan:
Gawain: I-seen mo, I-tsek mo! p.8
Pang-wakas na pagsusulit p.9
Mga dapat sagutan:
Gawain: I-seen mo, I-tsek mo! p.8
Pang-wakas na pagsusulit p.9