Tanka at Haiku
•Download as PPTX, PDF•
9 likes•46,090 views
Kaligirang Pangkasaysayan ng Tanka at Haiku; Pagkakatulad at pagkakaiba ng tanka at haiku; integrasyon ng tanka at haiku sa tula ng Pilipino; paghahambing ng tulang hapon sa lokal na kauri nito.
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Tanka at Haiku
Similar to Tanka at Haiku (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
Tanka at Haiku
- 2. Balik-aral Pandiwang nasa Panaganong Paturol KATATAPOS
- 4. Hanay A Hanay B 1. Tanka 2. Kana 3. Haiku 4. Manyoshu 5. Japan a. “hiram na mga pangalan” b. Collection of Ten Thousand Leaves c. Maiikling awitin na puno ng damdamin d. Land of the Rising Sun e. Mas pinaikli sa Tanka f. Salitang paghihintuan
- 5. LAYUNIN Pagkatapos ng talakayan, ang mga mag-aaral ay inaasahang: a. Nasusuri ang pagkakaiba at pagkakatulad ng estilo ng pagbuo ng tanka at haiku (F9PB-IIa-b-45); at b. naisusulat ang payak na tanka at haiku sa tamang anyo at sukat (F9PU- IIa-b-47).
- 6. Tanka at Haiku Inihanda ni: DANIELLE JOYCE D. MANACPO
- 7. Napakalayo pa nga Wakas ng paglalakbay Sa ilalim ng puno Tag-init noon Gulo ang isip. Ambong kaylamig Maging matsing ay nais Ng kapang damo
- 8. Tanka Haiku Katapusan ng Aking Paglalakbay ni Oshikochi Mitsune Isinalin sa Filipino ni M.O Jocson Napakalayo pa nga Wakas ng paglalakbay Sa ilalim ng puno Tag-init noon Gulo ang isip. Haiku ni Bashō Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat Ambong kaylamig Maging matsing ay nais Ng kapang damo
- 10. JAPAN
- 11. Panitikang Filipino sa Panahon ng mga Hapon •1941-1945 sinakop ng bansang Hapon ang Pilipinas •Sa panahong ito nabalam ang umuunlad na panitikang Filipino sapagkat ipinapinid ng mga Haponang mga pahayagan. •Ang wikang Niponggo, kulturang Hapones, at Wikang Pilipino lamang ang ipinaturo sa mga paaralan. •Tinawag na “Gintong Panahon”
- 13. Tanka Haiku Ikawalong siglo Manyoshu o Collectionof Ten ThousandLeaves Maiikling awitin na puno ng damdamin Magpahayag ng emosyon at kaisipan Pagbabago, pag-iisa, o pag-ibig Ika-15 siglo Panahon ng pananakop ng mga Hapon sa Pilipinas Pagbigkas ng taludtod na may wastong antala o paghinto (Kiru) Kalikasan at pag-ibig
- 14. Tanka Haiku Tatlumpu’t isang pantig na may limang taludtod 7-7-7-5-5, 5-7-5-7-7 o maaaring magkapalit-palit Pagbabago, pag-ibig, at pag-iisa Nagpapahayag ng masidhing damdamin Mas pinaikli sa tanka Labimpitong pantig na may tatlong taludtod 5-7-5 o maaaring magkapalit-palit Kalikasan at pag-ibig Nagpapahayag ng masidhing damdamin
- 15. Tanka Haiku Katapusan ng Aking Paglalakbay ni Oshikochi Mitsune Isinalin sa Filipino ni M.O Jocson Napakalayo pa nga Wakas ng paglalakbay Sa ilalim ng puno Tag-init noon Gulo ang isip. Haiku ni Bashō Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat Ambong kaylamig Maging matsing ay nais Ng kapang damo
- 17. Tanaga •Uri ng sinaunang tulang Pilipino na may layong linangin ang lalim ng pagpapahayag ng kaisipan at masining na paggamit ng antas ng wika. •Binubuo ito ng tigpipitong pantig sa bawat taludtod ng bawat saknong.
- 18. Tanaga Alon Mistulang walang alat Kung humalik ang dagat Sa pampang, kung yumakap Ay mahigpit, banayad.
- 19. Balak •Ang tawag sa pangkalahatang anyo ng tula ng mga Cebuano/Bisaya •Binubuo ito ng mga balaybay (enigma)o sambingay(metaphor) •Inaawit ng nakararami tulad ng awit sa paghahanapbuhay at paghehele.
- 20. Balak
- 21. Carlos P. Garcia Ikawalong Presidente ng Republika ng Pilipinas Prince of Visayan Poets at Bard from Bohol
- 22. Isip ko’y gulo Lalaban pa ba, Sa labang ako’y talo? ©D Hindi ko masasabi Iniisip mo O aking kaibigan Sa dating lugar Bakas pa ang ligaya ©Ki Tsurayuki;M.O. Jocson
- 23. Haiku Tanka Isip ko’y gulo - 5 Lalaban pa ba - 5 Sa labang ako’y talo? – 7 ©D Hindi ko masasabi - 7 Iniisip mo - 5 O aking kaibigan - 7 Sa dating lugar - 5 Bakas pa ang ligaya – 7 ©Ki Tsurayuki;M.O. Jocson
- 24. Naghintay ako, oo Nanabik ako sa’yo Pikit-mata nga ako Gulo sa dampi Nitong taglagas ©Prinsesa Nukada;M.O. Jocson Alipatong lumapag Sa lupa, nagkabitak Sa kahoy, nalugayak Sa puso, naglagablab ©Ildefonso Santos
- 25. Tanka Tanaga Naghintay ako, oo - 7 Nanabik ako sa’yo - 7 Pikit-mata nga ako - 7 Gulo sa dampi - 5 Nitong taglagas – 5 ©Prinsesa Nukada;M.O. Jocson Alipatong lumapag – 7 Sa lupa, nagkabitak – 7 Sa kahoy, nalugayak – 7 Sa puso, naglagablab – 7 ©Ildefonso Santos
- 26. Bilang isang mag-aaral, paano mo pahahalagahan ang Panitikang Asyano partikular na ang Panitikang Pilipino?
- 28. II. Gumawa ng isang payak na Tanka o Haiku. Maaaring pumili nang nanaisin na paksa.
- 29. PAMANTAYAN SA PAGGAWA NG TULA (TANKAAT HAIKU) Kaisipan 5 puntos Paggamit ng salita 3 puntos Nilalaman 2 puntos Kabuuan 10 puntos
- 30. PAGTATAYA Tanka (Pagkakaiba) • Maaaring pagbabago o pag-iisa ang paksa • Tatlumpu’t isa ang tiyak na bilang ng pantig • may limang taludtod • Tatlong taludtod ang tig-pitong pantig; tig- limang pantig ang dalawang taludtod Tanka at Haiku Pagkakatulad • Maaaring pag-ibig ang ipaksa • Nagpapahayag ng masisidhing damdamin Haiku (Pagkakaiba) • Labimpitong pantig • May tatlong taludtod • Maaaring kalikasan ang maging paksa
- 31. TAKDANG ARALIN Panuto: Sagutan ang mga sumusunod. Tukuyin kung ito ba ay Tanka o Haiku. Isulat ang sagot bago ang bilang. Isulat sa sangkapat na papel. __________1. Maikling awitin at puno ng damdamin. __________2. Pagbabago, pag-iisa o pag-ibig ang karaniwang pinapaksa nito. __________3. Tungkol sa kalikasan at pag-ibig ang ginagamit na paksa.
- 32. __________4. Tatlumpu’t isa ang tiyak na bilang ng pantig at may limang taludtod ang tradisyunal na uri nito. __________5. Unang lumaganap ito sa panahon ng pananakop ng mga Hapon sa Pilipinas. __________6. Ang pagbigkas ng taludtod na may wastong antala o paghinto ang pinakamahalaga nito. __________7. Binubuo ng labimpitong pantig na nahahati sa tatlong taludtod. __________8. Nagsilbing daan upang maipahayag ang damdamin.
- 33. __________9. Sumibol noong ikawalong siglo. _________10. Sumibol noong ika-15 siglo.
Editor's Notes
- Silangang Asya. Binubuo ng mga bansang Russia, China, North at South Korea at ang Japan.
- JAPAN – kilala at nangunguna sa larangan ng ekonomiya at teknolohiya hindi lamang sa Asya kundi maging sa buong daigdig. Napananatili ang kultura at pagpapahalaga sa panitikan. Patuloy na ginagamit at pinagyayaman tulad ng TANKA AT HAIKU. Alam ba ninyo? Ang bansang Japan ay tinawag ng mga hapones na “nippon” na ang ibig sabihin ay “pinagmulan ng araw” Ang pulang bola sa kanilang watawat ay sumisimbolo sa araw.
- Gintong Panahon sapagkat maraming mga makata ang umusbong sa panahong ito at wikang Pilipino ang ginagamit sa pagbuo ng iba’t ibang uri ng panitikan. Umunlad ang panitikang Pilipino sa panahong ito. May mga tulang umusbong at lumaganap sa panahon ng Hapon at kabilang dito ang Tanka at Haiku.
- TANKA - MANYOSHU – ang kalipunan ng mga tula na nasa iba’t ibang anyo na karaniwang ipinahahayag at inaawit ng nakararami. Ang mga sinaunang mga makatang hapon ay gumagamit ng wikang Tsino sapagkat eksklusibo lamang ang wikang Hapon sa pagsasalita at wala pang Sistema ng pagsulat sa panahong iyon. Sa pagitan ng ikalima hanggang ikawalong siglo, isang Sistema ng pagsulat ang nilinang na mula sa karakter ng pagsulat sa Tsina upang ilarawan ang tunog ng Hapon. KANA ang tawang sa ponemikong karakter na ang ibig sabihin ay “Hiram na mga pangalan” Daan upang magpahayag ng damdamin sa isa’t isa ang nagmamahalan Laro ng aristocrats Sa laro, Binubuo ang unang tatlong taludtod ng tula at dinudugtungan naman ng dalawang taludtod upang mabuo ang tula. HAIKU - Isinilang ang bagong anyo ng tula.
- MANYOSHU – ang kalipunan ng mga tula na nasa iba’t ibang anyo na karaniwang ipinahahayag at inaawit ng nakararami. Ang mga sinaunang mga makatang hapon ay gumagamit ng wikang Tsino sapagkat eksklusibo lamang ang wikang Hapon sa pagsasalita at wala pang Sistema ng pagsulat sa panahong iyon. Sa pagitan ng ikalima hanggang ikawalong siglo, isang Sistema ng pagsulat ang nilinang na mula sa karakter ng pagsulat sa Tsina upang ilarawan ang tunog ng Hapon. KANA ang tawang sa ponemikong karakter na ang ibig sabihin ay “Hiram na mga pangalan”
- Sa laro, Binubuo ang unang tatlong taludtod ng tula at dinudugtungan naman ng dalawang taludtod upang mabuo ang tula.
- Isinilang ang bagong anyo ng tula.
- Maaaring anyo ay 5-7-5 o magkapalit
- Basho – ang tinaguriang Haiku master ng Japan.
- Pinasikat ito ni Ildefonso Santos May sukat at tugma PAKSA: Kalikasan, Kapaligiran at Pag-ibig
- Enigma-palaisipan o talinghaga Ang balak ang siyang pinakananatiling tula ng mga Bisaya. Sa panahon ngayon, unti-unti na rin itong nawawala. BALITAW ang tawag sa pagtatalo ng babae at lalaki sa pamamagitan ng isang debate gamit ang balak. Kadalasang inaawit o isinasayaw ang uring ito.
- Kagaya ng Tanka, Haiku at Tanaga, nagpapahayag din ng matinding damdamin ang Balak ng mga Bisaya. Ito rin ang ginagamit ng mga kalalakihan sa pagpapahayag ng kanilang pagsinta sa babaeng kanilang napupusuan.
- Bago naging president, isa siyang guro sa Filipino at naging kilala sa pagiging isang makata kaya tinaguriang Prince of Visayan Poets at Bard from Bohol. Mahusay na mambabalak. ALAM BA NINYO na ang dating Pangulong Carlos P. Garcia ay isang batiking mambabalak bago nagging politiko? Sinasabing bahagi ng kaniyang popularidad sa mga botante ng Bohol ang kaniyang pagiging makata. Lahat tayo ay may iba’t ibang paraan ng pagpapahayag ng damdamin. Gaya ng tula, naipaparating natin ang ating mga saloobin sa pamamagitan ng paggamit ng mga salitang naaangkop sa ating damdamin. Mas madali ring ipahayag ang ating mga saloobin kung idinadaan natin ito sa pasulat na paraan. Sino ang nakaranas na na magsulat ng tula para sa isang tao?