SOSYAL SERMAYE ÖLÇÜLEBİLİR Mİ?

1. Sosyal Sermayenin
Ölçülmesi
Prof. Dr. Coşkun Can Aktan
Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır:
Coşkun Can Aktan & Hilmi Çoban, “Ekonomik Refaha Ulaşmanın Ötesinde Sağlıklı ve Güçlü Bir Toplum
Oluşturmanın Altyapısı: Sosyal Sermaye”, Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 2008/2. Yıl 7, Sayı 26.
Sunumu Hazırlayan: Sabuhi Ganbarzade

2. Sosyal Sermaye Nedir?
◉ Sosyal sermaye; toplumsal yaşamda ahlak, sivil
erdem, güven, kurallar ve kurumlar, sosyal
normlar, değerler ve inançlar gibi kavramlarla
ifade edilen unsurların tamamını ifade etmektedir.

3. Ölçülmesi
◉ Sosyal sermayenin ölçülmesi başlıca üç sebeple önem taşır:
Sosyal sermayenin ölçülmesi ile ortaya çıkan göstergeler,
organizasyonlara ve kurumlara daha fazla sosyal sermaye
üretme anlamında yol gösterici olabilir.
Sosyal sermayenin ölçülmesi ile ortaya çıkan eksiklikler,
toplumun sosyal sermaye yatırımlarını arttırabilir.
Soyut kavramlar etrafında tanımlanan sosyal sermayenin
ölçülmesi, onu daha somut bir yapıya kavuşturur.

4. Sosyal sermayeyi ölçmek için Coleman (1988), Hall
(1998), Putnam (2000), Bjørnskov ve Svendsen
(2003), Lin (1999) tarafından çeşitli göstergeler
kullanılmıştır.
James
Samuel
Coleman
(1988)
Robert
Putnam
(200)
Peter
Andrew
Hall
(1998)
Christian
Bjørnskov
(2003)
Gert
Tinggaard
Svendsen
(2003)
Nan Lin
(1999)

5. James Samuel Coleman
◉ Coleman, gençlerin eğitim
becerilerinin gelişmesinde
sosyal sermaye göstergelerini
üç boyutta ele almıştır:
Kişisel
Ailesel
Toplumsal

6. Peter Andrew Hall
◉ Hall sosyal sermayenin
ölçülmesine ilişkin göstergeleri
üç ayrı kategoride incelemiştir:
Gönüllü
kuruluşlara
resmi
katılım
İnformel
sosyallik
Sosyal
güven

7. Robert Putnam
◉ Putnam ise oluşturduğu sosyal
sermaye indeksinde göstergeleri
beş grup halinde ele almıştır:
Güvenin
Ölçülmesi
İnformel
Sosyalliğin
Ölçülmesi
Toplumsal
gönüllülüğün
ölçülmesi
Siyasal karar
alma sürecine
katılımın
ölçülmesi
Toplumun
örgütsel
yaşamının
ölçülmesi

8. Green ve arkadaşları
◉ Öte yandan Green ve
arkadaşları Güney
Yorkshire’daki sosyal
sermaye üzerine yapmış
oldukları çalışmada şu
göstergeleri dikkate
almışlardır:
Komşuluk ilişkileri
Toplumsal ağ coğrafyası
Karşılıklı yardımlaşma
Güven
Sivil katılım
Yaşam biçimi (sigara içme
alışkanlığı, diyet vb.)

9. Christian Bjørnskov ve Gert Tinggaard Svendsen
◉ Bjørnskov ve Svendsen sosyal
sermayenin ölçülmesine
ilişkin yapmış oldukları
çalışmada, literatürde sosyal
sermayenin on farklı biçimde
ölçüldüğünü ortaya
koymuşlar ve bunu üç
kategoride incelemişlerdir.
Genelleştirilmiş güven,
güven faktörleri ve
toplumsal ağlara ilişkin
mikro yaklaşımlar.
Gönüllü organizasyonlara
üyelik, yolsuzluk ve sivil
katılıma ilişkin meso
yaklaşımlar.
Devlete olan güven,
ekonomik özgürlükler ve
yerelleşmeye ilişkin makro
yaklaşımlar.

10. Nan Lin
◉ Lin sosyal sermayenin üç
temel unsurdan oluştuğunu
belirtmiştir:
Sosyal yapı içerisinde yer alan kaynaklar
Bireyler tarafından sosyal yapılara
ulaşabilirlik
Sosyal kaynakların bireyler tarafından
amaçları doğrultusunda kullanımı

11. Dünya Bankası
◉ Öte yandan, Dünya
Bankası, sosyal
sermayenin
ölçülmesine ilişkin
olarak beş kategori
belirlemiştir:
Bilgi ve iletişim
Sosyalliğin kapsamı
Kolektif davranış
Güven
Gruplar ve ağlar

12. ◉ CAN AKTAN: Sosyal Bilimler Kütüphanesi
◉ CAN AKTAN: Social Science Library
◉ http://www.canaktan.org
◉
◉ CAN AKTAN: Yaşam Felsefesi ve Gezme Sanatı
◉ CAN AKTAN: Philosophy of Life and Art of Travel
◉ http://www.canaktan.net
◉ Prof.Dr. Can Aktan
◉ Faculty of Economics & Management
◉ Dokuz Eylul University
◉ ccan.aktan@deu.edu.tr
◉
◉ Prof.Dr. Can Aktan
◉ Chairman, Social Sciences Research Society
◉ http://www.sobiad.org/