Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to ANAYASAL VERGİ REFORMU
Similar to ANAYASAL VERGİ REFORMU (20)
More from COSKUN CAN AKTAN
More from COSKUN CAN AKTAN (20)
ANAYASAL VERGİ REFORMU
- 1. ANAYASAL VERGİ REFORMU PROF.DR. COŞKUN CAN AKTAN Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır: Coşkun Can Aktan, Yeni İktisat Okulları ve İktisadi Düşünce: Ankara: Seçkin Yayınları, 2018. Sunum Hazırlayan: Sabuhi Ganbarzade
- 2. Anayasal İktisat (Constitutional Economics) teorisinin kurucusu olarak kabul edilen 1986 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi James M. Buchanan, geleneksel maliye teorisyenlerinden farklı olarak vergiler ile ilgili temel kuralların anayasal düzeyde tespit edilmesini önermektedir. 2
- 4. 4 Devletin vergileme üzerindeki hak ve yetkisi sınırsız bir yetki midir? Vergileme ya da daha geniş bir anlamda sosyal düzenin tarihini araştıranlar bu sorunun cevabı bulabilirler.
- 5. 5 Devletin vergileme üzerindeki hak ve yetkisi sınırsız bir yetki midir? Maliye tarihinde “temsilsiz vergileme olmaz.” sözü büyük önem ve değer taşır. Eski çağlarda devleti temsil eden kralların ve hükümdarların deyim yerindeyse keyiflerine göre vergi koymaları halkın isyanına neden olmuştur. Ağır vergiler altında ezilen halk, vergilerin ancak halkı temsil eden parlamentonun izni ve onayı ile konulması halinde adil ve meşru olabileceğini öne sürmüş ve bunun mücadelesini vermiştir.
- 6. 6 Devletin vergileme üzerindeki hak ve yetkisi sınırsız bir yetki midir? İngiltere’de Magna Carta’nın ilan edildiği tarihten sonra da krallar keyiflerince vergi koymaya devam etmişlerdir. Bu konuda asırlar boyunca süren mücadeleler sonunda 1679 tarihinde ilan edilen İngiliz Haklar Bildirgesi’nde krala uyması gereken ilkeler hatırlatılıyor ve ardından vergilerin ancak temsilcilerin izni ve onayı ile tarh edilebileceği belirtiliyordu. 1215 tarihinde İngiltere Kralı Yurtsuz John’a karşı bazı derebeylerinin ilan ettiği Magna Carta Libertatum bugün elimizde bulunan ilk yazılı özgürlük bildirgesi olarak kabul edilir ve bildirgede kralın vergileme yetkisini sınırlayan önemli ifadeler yer almaktadır.
- 7. 7 Acaba Vergilerin Oransal Olarak Bir Sınırı Var Mıdır? Ya Da Olmalı Mıdır? Vergi oranlarının çok yüksek olarak belirlenmesi ekonomik birimlerin karar ve tercihleri üzerinde etkili olur. İnsanlar, ağır vergilerin olduğu ortamlarda daha az çalışma, daha az yatırım yapma, daha az tasarruf etme eğiliminde olurlar. Bu da sonuç olarak ekonomik büyüme ve kalkınmanın yavaşlaması demektir. Buradan hareketle vergilerin bir üst sınırının olması gerektiğini söyleyebiliriz.
- 8. Peki Bu Sınır Nedir? Maksimum Vergi Oranı Nedir Ve Ne Olmalıdır? 8 Maksimum vergi oranının ne olması gerektiği konusu her şeyden önce bir “optimalite” meselesidir. Optimal vergi oranını belirlemeye yönelik bir objektif kriter mevcut değildir. Dolayısıyla bu konudaki görüş ve öneriler esasen subjektiftir. Toplam vergi yükünün ne olması gerektiği konusu ile ilk ilgilenen yazarların başında Colin Clark gelmektedir.
- 9. Profesör Colin Clark 1945 yılında İngiltere’de bir akademik dergide yayınlanan yazısında vergi yükünün “net milli gelirin yüzde 25’i” olarak belirlenmesini önermiştir. GSYİH’nın esas alınması halinde o zaman bu sınırın yüzde 23 olarak belirlenebileceğini ifade etmişti. Colin Clark’ın bu görüşleri ölçülebilir- test edilebilir bir araştırmanın sonuçlarına dayalı değildir. Tamamen subjektif değer yargılarına dayalıdır. 9
- 10. Vergiler Hangi Noktaya Kadar Artırılabilir?
- 11. 11 Vergiler için maksimum sınır nedir? • vergi oranları ile vergi gelirleri arasındaki ilişkiyi gösteren bir eğridir. Vergi oranlarının belirli bir noktaya kadar artırılması vergi gelirlerini artırır ve optimal sınıra ulaşıldıktan sonra vergi oranlarının daha fazla artırılması vergi gelirlerini azaltır. Laffer Eğrisi Vergilerin bir sınır vardır ve olmalıdır... Eğer vergi oranları için bir sınır belirlenmemişse bu takdirde toplam piyasa üretimi (GSYİH) ve bunun sonucu olarak da vergi gelirlerinde azalma sözkonusu olur.
- 12. Optimal Devlet Büyüklüğü ve Optimal Vergi Oranının Tespit Edilmesi 12 T1 T2 T3 T4 A E C R1 R2 R3 R4 U1 U2 U3 U4 K L M N Vergi Oranı VergiGeliri KamusalHizmetlerden sağlanantoplumsalfayda% Vergi Rantı Vergi Sömürüsü D
- 13. Vergileme Yetkisi Anayasada Ne Şekilde Sınırlandırılabilir?
- 14. Vergileme yetkisinin anayasal normlarla sınırlandırılması konusunda literatürde yeralan başlıca önerileri iki ana başlık altında şekilde özetleyebiliriz. 14 Vergileme üzerinde demokratik sınırlamalar mümkün müdür? Eğer değilse, anayasal sınırlamalar getirilmeli midir? Prosedürel Sınırlamalar Nümerik- Kantitatif Sınırlamalar