ουσιαστικά σε -η, -ος

1. Μαθαίνω για την….
κλίση των θηλυκών ουσιαστικών
σε –η και σε -ος

2. Αρχαιόκλιτα θηλυκά σε –η (με πληθυντικό σε –εις)
Στη γλώσσα μας χρησιμοποιούμε πολλές λέξεις που
προέρχονται από παλιότερες μορφές της ελληνικής γλώσσας.
Ας δούμε πώς κλίνονται:
πτώση Ενικός αριθμός
Ονομαστική η δύναμη η τάξη
Γενική της δύναμης της τάξης
Αιτιατική τη δύναμη την τάξη
Κλητική - δύναμη - τάξη
πτώση Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική οι δυνάμεις οι τάξεις
Γενική των δυνάμεων των τάξεων
Αιτιατική τις δυνάμεις τις τάξεις
Κλητική - δυνάμεις - τάξεις

3. • Στα προπαροξύτονα θηλυκά σε –η, ο τόνος στον
πληθυντικό κατεβαίνει μια συλλαβή σε όλες τις πτώσεις.
π.χ. η δύναμη – οι δυνάμεις
• Σε παλιά κείμενα ή σε επίσημες ανακοινώσεις είναι
δυνατόν να έχουμε και έναν άλλο τύπο γενικής ενικού
σε -εως. Τότε, ο τόνος μεταφέρεται στην επόμενη
συλλαβή (σε λέξεις με περισσότερες από δύο συλλαβές):
π.χ. η κυβέρνηση, της κυβέρνησης ή
της κυβερνήσεως.
• Επίσης μπορεί να συναντήσω (κυρίως σε παλιά
κείμενα) και ονομαστική ενικού σε -ις:
π.χ. η κυβέρνησις, η δύναμις, η πόλις
Συνήθως δε χρησιμοποιούμε τους τύπους αυτούς
στον καθημερινό λόγο.

4. Αρχαιόκλιτα θηλυκά σε –ος (με πληθυντικό σε –οι)
• Τα ουσιαστικά αυτά έχουν τις ίδιες καταλήξεις με τα αρσενικά σε –ος.
• Τα αρχαιόκλιτα προπαροξύτονα θηλυκά σε –ος κατεβάζουν τον τόνο στην
παραλήγουσα στη γενική ενικού και στη γενική και αιτιατική πληθυντικού.
Ας δούμε πώς κλίνονται:
πτώση Ενικός αριθμός
Ονομαστική η οδός η διάμετρος
Γενική της οδού της διαμέτρου
Αιτιατική τη οδό την διάμετρο
Κλητική - (οδέ) - (διάμετρε)
πτώση Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική οι οδοί οι διάμετροι
Γενική των οδών των διαμέτρων
Αιτιατική τις οδούς τις διαμέτρους
Κλητική - (οδοί) - (διάμετροι)

5. Αντιγράφω τις προτάσεις στο τετράδιό μου συμπληρώνοντας τα
κενά με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού στην παρένθεση:
•Η τηλεόραση έδωσε μεγάλες……………………….(διάσταση) στο θέμα.
•Έχω τις καλύτερες…………………………(ανάμνηση) από το ταξίδι.
•Πάσχει από τύψεις …………………………(συνείδηση)
•Βρίσκω στο λεξικό τη σημασία αυτής της …………………………(λέξη)
•Όταν ψωνίζουμε, πρέπει πάντα να ζητάμε ……………………(απόδειξη)
•Διαβάσαμε για την εκδήλωση στο πίνακα…………………(ανακοίνωση)
•Είναι άνθρωπος των λόγων κι όχι των ………………………(απόφαση)
•Του στέρησαν το δικαίωμα ………………………(έξοδος) από τη χώρα.
•Το σχολείο μας έχει δύο ………………………….(είσοδος)
•Τα κουστούμια των ………………………… (ηθοποιός) ήταν πολύ
όμορφα.
•Οι ……………………………(παράγραφος) του κειμένου είναι πέντε.
•Την ευθύνη για τον καθαρισμό των …………… (οδός) την έχει ο δήμος.
•Συγνώμη, πού είναι η ………………… (οδός) Ανατολικής Θράκης;

6. Αντιγράφω τις προτάσεις στο τετράδιό μου συμπληρώνοντας τα
κενά με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού στην παρένθεση:
•Η τηλεόραση έδωσε μεγάλες……………………….(διάσταση) στο θέμα.
•Έχω τις καλύτερες…………………………(ανάμνηση) από το ταξίδι.
•Πάσχει από τύψεις …………………………(συνείδηση)
•Βρίσκω στο λεξικό τη σημασία αυτής της …………………………(λέξη)
•Όταν ψωνίζουμε, πρέπει πάντα να ζητάμε ……………………(απόδειξη)
•Διαβάσαμε για την εκδήλωση στο πίνακα…………………(ανακοίνωση)
•Είναι άνθρωπος των λόγων κι όχι των ………………………(απόφαση)
•Του στέρησαν το δικαίωμα ………………………(έξοδος) από τη χώρα.
•Το σχολείο μας έχει δύο ………………………….(είσοδος)
•Τα κουστούμια των ………………………… (ηθοποιός) ήταν πολύ
όμορφα.
•Οι ……………………………(παράγραφος) του κειμένου είναι πέντε.
•Την ευθύνη για τον καθαρισμό των …………… (οδός) την έχει ο δήμος.
•Συγνώμη, πού είναι η ………………… (οδός) Ανατολικής Θράκης;