More Related Content
Similar to มุมมองทางจิตวิทยาการเรียนรู้กับเทคโนโลยีและสื่อการศึกษา
Similar to มุมมองทางจิตวิทยาการเรียนรู้กับเทคโนโลยีและสื่อการศึกษา (20)
More from AomJi Math-ed (14)
มุมมองทางจิตวิทยาการเรียนรู้กับเทคโนโลยีและสื่อการศึกษา
- 2. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
สถานการณ์ปัญหา(Problem-based learning)
หลังจากที่ใช้วิธีการสอนที่เน้นให้นักเรียนจดจำความรู้ ของครูเป็นหลัก ครูสมศรีจึงเปลี่ยน วิธีการสอนใหม่เพื่อให้ สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสารสนเทศใน ปัจจุบัน โดยนำสื่อเข้ามาใช้ในการเรียนการสอน โดยครูสมศรีได้ สร้างสื่อขึ้นมาตามแนวความคิด และประสบการณ์ของตนเอง เช่น ในสื่ออยากให้มีข้อความรู้ก็นำเนื้อหามาบรรจุ อยากให้มีรูปภาพ ประกอบก็นำรูปภาพมาบรรจุในสื่อ แทนการบอกจากครู และเพิ่ม เทคนิคทางกราฟิกต่างๆ เข้าไป เพื่อให้เกิดความสวยงามตรงตาม แนวคิดของตน และส่งเสริมการสอนของตนเองให้มีระสิทธิภาพ มากขึ้น
- 3. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
แต่พอใช้ไปได้ระยะหนึ่งพบว่า ในช่วงแรกๆ ผู้เรียนให้ความสนใจ เป็นอย่างมาก เพราะมีกราฟิกที่ดึงดูดความสนใจ แต่พอหลังจากนั้น ไปสักระยะผู้เรียนก็ไม่ให้ความสนใจกับสื่อที่ครูสมศรีสร้างขึ้น ทั้ง ผลการเรียนและกระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียนเมื่อเปรียบเทียบกับ วิธีการสอนแบบเดิมที่เคยใช้ก็ไม่แตกต่างกัน จึงทาให้ครูสมศรี กลับมาทบทวนใหม่ว่าทาไมจึงเป็นเช่นนี้ ในฐานะที่นักศึกษาเป็น ครูนักเทคโนโลยีทางการศึกษา จะมีวิธีการช่วยเหลือครูสมศรี อย่างไร
- 4. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
1. วิเคราะห์หาสาเหตุที่ทำให้การเรียนรู้จากสื่อของครูสมศรีไม่ ตรงตามเป้าประสงค์ที่ต้องการให้เกิดขึ้น พร้อมอธิบายเหตุผล
1. วิเคราะห์หาสาเหตุที่ทำให้การเรียนรู้จากสื่อของครูสมศรีไม่ตรงตามเป้าประสงค์ที่ต้องการให้เกิดขึ้น พร้อมอธิบายเหตุผล
- 5. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
สาเหตุที่ทำให้การเรียนรู้จากสื่อของครูสมศรีไม่ ตรงตามเป้าประสงค์ที่ต้องการให้เกิดเพราะ ครูสมศรีมีการ พัฒนาการเรียนการสอนจากเดิมในเรื่องของ การใช้สื่อใน การสอน มีการนำสื่อมาใช้ในการสอน มีการออกแบบให้ สวยงามให้ดึงดูดเด็กๆ แต่ครูสมศรีก็สร้างสื่อขึ้นมาตาม แนวความคิด และประสบการณ์เดิมของตนเอง เช่น ในสื่อ อยากให้มีข้อความรู้ก็นำเนื้อหามาบรรจุ อยากให้มีรูปภาพ ประกอบก็นำรูปภาพมาบรรจุในสื่อ แทนการบอกจากครู และเพิ่มเทคนิคทางกราฟิกต่างๆ เข้าไป เพื่อให้เกิดความ สวยงามตรงตามแนวคิดของตน และส่งเสริมการสอนของ ตนเองให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
- 6. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
แต่จากลักษณะที่กล่าวมาจะเห็นว่าครูสมศรียังติดแนวการสอนแบบเดิมๆคือ อยากให้มีข้อความรู้ก็นำเนื้อหามาบรรจุ อยากให้มีรูปภาพประกอบก็นำรูปภาพมาบรรจุใน สื่อ แทนการบอกจากครู ซึ่งลักษณะนี้จะเหมือนสื่อที่ครูเตรียมมาเป็นหนังสือ แล้วครูก็ สอนนักเรียนตามหนังสือ ซึ่งยังเป็นการสอนในลักษณะเดิมของครูสมศรี ถึงจะมีการใช้สื่อ ในการสอนแต่ก็ยังเป็นการสอนแบบให้ผู้เรียนท่องจำ อาจจะเปลี่ยนจากท่องจำในหนังสือ เป็นท่องจำจากสื่อการสอน และการสอนยังเป็นการเน้นที่ครูผู้สอนอยู่ยังไม่ใช่การเน้นที่ ตัวผู้เรียนซึ่งสังเกตได้จากการทำสื่อที่ครูจะยึดตามความเข้าใจ, ความคิดและประสบการณ์ เดิมของครู
- 9. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
การออกแบบสื่อการสอนของครูสมศรีจะมีลักษณะดังนี้ คือ ครูสมศรีเห็นว่า การสอนแบบเดิม(การใช้หนังสือเป็นสื่อ)ไม่สามารถดึงดูดนักเรียนได้ ครูสมศรีจึงใช้ สิ่งเร้า โดยการใช้เทคโนโลยีมาช่วยเป็นสื่อในการสอน ใส่เนื้อหา, รูปภาพ (ที่ครูอยาก ให้นักเรียนรู้) และกราฟิกให้สวยงามน่าสนใจ ซึ่งสามารถดึงดูดเด็กๆได้ในช่วงแรกๆ แต่ไม่นานนักเรียนก็จะเป็นเหมือนเดิม เพราะครูสมศรีใช้สื่อเทคโนโลยีเข้าช่วยแต่การ จัดการในชั้นเรียนก็ยังคงเป็นแบบเดิมที่ครูสมศรีอยากให้เป็น ครูสมศรียังมีบทบาท มากในชั้นเรียน นักเรียนยังเป็นแค่ผู้ฟัง ผู้รอรับความรู้จากครู ซึ่งการสอนลักษณะนี้จะ มีพื้นฐานมาจากการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการเรียนรู้ดังนี้
1.การเรียนรู้ตามแนวพฤติกรรมนิยม
2.การเรียนรู้ตามแนวพุทธิปัญญานิยม
- 10. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
การเรียนรู้ตามแนวพฤติกรรม นิยม
การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมซึ่งเป็นผลเนื่องมาจากการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ ระหว่างสิ่งเร้า และการตอบสนอง จะมุ่งเน้นเพียงเฉพาะพฤติกรรมที่สามารถวัดและ สังเกตได้เท่านั้น โดยไม่ศึกษาถึงกระบวนการภายในของมนุษย์(Mental process) ซึ่ง ผู้เรียนจะเป็นผู้ที่รอรับ(Passively) ความรู้ ตลอดจนสิ่งเร้าต่างๆที่จัดให้ในขณะที่ เรียนรู้ ในขณะที่บทบาทของครูจะเป็นผู้บริหารจัดการสิ่งเร้าที่จะให้ผู้เรียน ซึ่งจะเห็น ได้ว่าการออกแบบสื่อและการสอนของครูสมศรี จะมีลักษะเหมือนการเรียนรู้ตามแนว พฤติกรรมนิยม มุ่งเน้นการออกแบบเพื่อให้ผู้เรียนสามารถจดจำความรู้ให้ได้ใน ปริมาณมากที่สุดบทบาทของผู้เรียนเป็นผู้รับข้อมูลสารสนเทศ งานของครูผู้สอนจะ เป็นผู้นาเสนอข้อมูลสารสนเทศนี้ ข้อมูลข่าวสารจะถูกถ่ายทอด โดยตรงจากครูผู้สอน ไปยังผู้เรียน
- 11. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
การเรียนรู้ตามแนวพุทธิปัญญานิยม
เป็นการเปลี่ยนแปลงความรู้ของผู้เรียน ทั้งทางด้านปริมาณและด้านคุณภาพ หรือ การเรียนรู้เป็นผลมา จากการจัดระเบียบ หรือ จัดหมวดหมู่ของความจาลงสู่โครงสร้างทาง ปัญญา หรือเรียกว่าMental Models คือ นอกจาก ผู้เรียนจะมีสิ่งที่เรียนรู้เพิ่มขึ้นแล้ว ยัง สามารถจัดรวบรวมเรียบเรียงสิ่งที่ เรียนรู้เหล่านั้น ให้เป็นระเบียบ เพื่อให้สามารถเรียก กลับมาใช้ได้ตามที่ต้องการและสามารถถ่ายโยง ความรู้ และทักษะเดิม หรือสิ่งที่เรียนรู้ มาแล้วไปสู่บริบทและปัญหาใหม่" ซึ่งครูจะมีบทบาทเป็นผู้นำเสนอสารสนเทศ ผู้เรียนจะ รอรับสารสนเทศ ให้ความสำคัญในการศึกษาเกี่ยวกับ"ปฏิสัมพันธ์ ระหว่างสิ่งเร้า ภายนอก (ส่งผ่านโดยสื่อต่างๆ) กับสิ่งเร้าภายใน คือ ความรู้ความเข้าใจ หรือ กระบวนการรู้คิด หรือ กระบวนการรู้คิด(Cognitive Process) ซึ่งลักษณะการสอนและการใช้สื่อของครูสมศรีก็จะ เหมือนการเรียนรู้ตามแนวพุทธิปัญญานิยม ที่ครูยังมีบทบาทมากในชั้นเรียน แต่นักเรียนก็ ยังเป็นเพียงผู้ที่รอรับความรู้อยู่
- 14. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
ข้อแตกต่าง
การเรียนรู้ตามแนวพฤติกรรมนิยม
-เน้นพฤติกรรมภายนอกที่ตอบสนองต่อสิ่งเร้า ไม่สนใจ พฤติกรรมภายใน
การเรียนรู้ตามแนวพุทธิปัญญานิยม
-เน้นปฏิสัมพันธ์ ระหว่างสิ่งเร้า ภายนอก(ส่งผ่านโดยสื่อ ต่างๆ) กับสิ่งเร้าภายใน คือ ความรู้ความเข้าใจ หรือ กระบวนการรู้คิด (Cognitive Process)
- 16. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
กระบวนทัศน์ใหม่ของการศึกษา ควรจะนำเอา ทฤษฎีคอน สตรัคติวิสต์ที่อธิบายว่าการเรียนรู้เกิดขึ้นเมื่อผู้เรียนสร้างความรู้อย่าง ตื่นตัวด้วยตนเองโดยพยายามสร้างความเข้าใจ (Understanding) นอกเหนือเนื้อหาความรู้ที่ได้รับ โดยการสร้างสิ่งแทนความรู้ (Representation) ขึ้นมา ซึ่งต้องอาศัยการเชื่อมโยงกับประสบการณ์เดิม ของทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์อธิบายว่าการเรียนรู้เกิดขึ้นเมื่อผู้เรียนสร้าง ความรู้อย่างตื่นตัวด้วยตนเองโดยพยายามสร้างความเข้าใจ (Understanding) นอกเหนือเนื้อหาความรู้ที่ได้รับ โดยการสร้างสิ่งแทน ความรู้ (Representation) ขึ้นมา ซึ่งต้องอาศัยการเชื่อมโยงกับ ประสบการณ์เดิมของตนเอง และรากฐานของหลัก
- 17. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
ทฤษฎีนั้นมาจากการศึกษาวิจัยการเรียนรู้ของมนุษย์ใน สภาพจริง (Realistic) ตามแนวคิดนี้บทบาทของผู้เรียนคือผู้สร้าง ความรู้ ในขณะที่ผู้สอนมีบทบาทเป็นผู้แนะนำทางพุทธิปัญญา (Cognitive guide) ที่ให้คำแนะนำและรูปแบบเกี่ยวกับภารกิจการ เรียนรู้ตามสภาพจริง บทบาทของผู้เรียนคือลงมือกระทำการ เรียนรู้ ส่วนบทบาทของนักออกแบบสื่อคือผู้สร้างสิ่งแวดล้อม ทางการเรียนรู้ที่ให้ผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์อย่างมีความหมายกับ เนื้อหา สื่อ ตลอดจนแหล่งเรียนรู้ทั้งหลายที่อยู่รอบตัวผู้เรียน (Meyer, 1996) ในงานทางเทคโนโลยีการศึกษาได้นำทฤษฎีคอน สตรัคติวิสต์ที่สำคัญ 2 กลุ่ม
แนวคิดมาใช้เป็นพื้นฐาน คือ ทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์เชิงปัญญา (CognitiveConstructivism) และ ทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์เชิงสังคม
- 19. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
การเรียนรู้ตามแนวคอนสตรัคติวิสต์ เป็นรูปแบบการออกแบบการจัดการ เรียนรู้ที่ประสานร่วมกันระหว่าง "สื่อ"(Media) กับ "วิธีการ" (Methods) โดยการนำ ทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์มาเป็นพื้นฐานในการออกแบบร่วมกับสื่อ ซึ่งมีคุณลักษณะของ สื่อและระบบสัญลักษณ์ของสื่อที่สนับสนุนการสร้างความรู้ของผู้เรียน โดยมี องค์ประกอบ และหลักการสำคัญที่ใช้ในการออกแบบดังนี้
(1) สถานการณ์ปัญหา (2) แหล่งการเรียนรู้
(3) ฐานการช่วยเหลือ(4) การร่วมมือกันแก้ปัญหา
(5) การโค้ช
สำหรับการออกแบบสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวคอนสตรัคติวิสต์จะมุ่งเน้น การ พัฒนากระบวนการคิดอย่างอิสระและ สร้างความรู้ได้ด้วยตนเองของผู้เรียน
- 20. 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
ตัวอย่างการออกแบบการสอนและสื่อ การสอน
เมื่อเข้าสู่ชั้นเรียน ครูก็จะมีการทักทายผู้เรียน และเริ่มเข้า สู่สถานการณ์ปัญหาด้วยการถามด้วยคำถามปลายเปิด เพื่อเปิด โอกาสให้นักเรียนสามารถตอบคำถามได้หลายรูปแบบ โดยการ เน้นให้ผู้เรียนเป็นผู้แสวงหาความรู้โดยตนเอง ครูทำหน้าที่เป็น เพียงผู้คอยแนะแนวทาง กระตุ้นให้ผู้เรียนเรียนรู้โดยตนเอง และ เปิดโอการให้นักเรียนได้นำเสนอแนวคิดของตนเอง และครูสรุปสิ่ง ที่ได้เรียนรู้โดยเชื่อมโยงกับแนวคิดของนักเรียน
สวัสดีเด็กๆ
