Liderliğin önemi dönem dönem sorgulanmakla birlikte, özellikle belirsizlik ve karmaşa dönemlerinde (özetle VUCA) kritik etkisi daha da ortaya çıkmakta. Liderlik, kimlik ve otorite sorgulaması, mükemmel liderlik arayışı gibi konuları ele alan ve Novida Kurucu ve CEO'su Işık D. Aydın tarafından hazırlanan Liderlik sunumunu ekte bulabilirsiniz.

1. Kime Lider Deriz?
Işık D. Aydın
Kurucu ve CEO
Novida StratejikYönetim HizmetleriTic. Ltd. Şti.

2. Liderlerin Takipçileri Olur!
 KimiTakip Ederiz?
 NedenTakip Ederiz ki?
 …

3.  İlham verebilen kişilerdir.
 Bir şekilde ‘gönüllülük’ temelli takipçiler oluştururlar.
 Takipçilerini, amaca ve işlerine odaklayabilir.
 Takipçilerini dâhil etmeyi bilir.
Etkili Liderler

4. Liderden Nasıl İlham Alırız?
 Liderler, model teşkil eder.
 Liderler, bir şekilde yön belirler.
 Liderler, iç ve dış çevrelerini iyi analiz eder ve konum alır.
 Liderler, proaktif davranır.
 Liderler, karar verirler, özellikle belirsizlik ya da tehdit altında iken.
 Liderler, takipçileri ile birlikte ilerleme kat eder ya da değişim gösterir.

5. İŞte, Liderler …
Bu süreçleri yöneten,
ya da
toplum/örgütlerde otorite sahibi
kişilerdir.
Nasıl Otorite Sahibi Olunuyor?
geleneksel karizmatik
yasal-ussal
Weber

6. Otorite Türleri
Geleneksel
Örgütler
 Otorite, geleneklerle ve
hükmetmenin doğal hak
olduğu ya da geleneksel
(‘münasip’) prosedürler
yoluyla sahip olunduğu
süregelen inancı ile haklı
gösterilir.
Örn. Papa, Kral, Kraliçe ya da babaerkil
işveren,…
Bürokratik
Örgütler
 Otorite, resmî kural ve
prosedürler, ve kişisel-
olmayan prensiplerin
kabulüne dayandırılır.
 Yasal-rasyonel otorite,
kişilikten değil de
organizasyondaki hiyerarşik
konumdan kök salar.
Örn. Silahlı Kuvvetler, Bakanlar Üniversite
Rektörleri,…
Karizmatik
Örgütler
 Otorite, liderin kişisel
özelliklerine olan inançla
haklı gösterilir ve liderin
kişiliğinin ve ilhamının
gücüne dayandırılır.
Örn. Winston Churchill, Mustafa Kemal
Atatürk,…
 Bu akımın devam etmesi için
sistemler, ekonomik destek,
prosedürler vb. yoluyla
organize hale getirilmeli. Bir
varis olmadıkça, bu tür
organizasyonlar ya
geleneksel ya da bürokratik
hale gelir.

7.  Yöneticiler, işleri doğru biçimde yaparlar.
 Liderler ise, doğru işleri yaparlar.
 Liderlerin rolü, yöneticilerin ve yönettikleri kişilerin doğru işi
yapmalarıyla ilgili kararlar vermektir.
Bennis & Nanus
Liderler ve Stratejileri

8.  Arzulanan sonuca götürecekleri yapmak,
 Çıktıların belirsiz olduğu durumlarda kararlar vermek,
 Risk ya da tehdit durumlarında verilen kararların ‘doğru’ sonuçlar
doğurması.
Bu tanıma göre, ‘riskin düşük olduğu ya da çıktıların o
denli belirsiz olmadığı durumlarda, liderliğe çok da fazla
gerek duyulmaz’.
Doğru Nedir?

9. Doğru Nedir?
Etik olarak doğru olanı yapmak, belli bir durumda ‘uygun’
karşılanacak değerlere bağlı kalmak.
Bu tanıma göre, ‘ahlâkî olarak çelişki yaratan ya da
kötü algılanan eylemler sonuca ulaştırabilir, ancak
‘iyi’ bir liderlikten bahsetmiyor oluruz.

10. Doğru İŞi Yapmak için 4 Strateji
 Nereye gideceğine dair net bir vizyon ve vizyona net biçimde odaklanma,
 Liderlik edilen insanlara vizyonun net olarak iletişimi, anlam kazandırma,
 İş yapışta tutarlı davranma, insanların gerçekten güven duymasını sağlama,
sağlama,
 Zayıf yönlerini gözden kaçırmadan, kendine ve yapabileceklerine dair güçlü bir
inancı olması.

11. Yöneticiler Ne Yapar?
 Karmaşayı yönetebilme
 Bütçe ve plan hazırlama
 Amaç ve hedef belirleme
 Örgütleme (yapı ve rollere karar verme)
 İstihdam (doğru kişiler doğru rolde)
 Organizasyonun amaç ve hedeflerini gerçekleştirme
kapasitesi geliştirme
 Neyin yapılıp yapılmadığını kontrol etme
 Sorunları çözme
 Planların yerine getirilmesini sağlama
Liderler Ne Yapar?
 Vizyon geliştirme
 Değişim stratejilerini belirleme
 Yön çizme
 İnsanları, belirlenen yöne doğru odaklama
 İletişimde bulunma
 İnsanların bağlılıklarını sağlama
 Vizyon doğrultusunda çalışılmasını sağlama
 İnsanların gereksinim, değer ve duygularına hitap
etme
 Motivasyon sağlama ve ilham verme
Liderler Gerçekte Ne Yapar?
John Kotter

12. Liderlik…
«Liderlik, neyin yapılacağı ve en etkili nasıl yapılabileceği
konusunda diğerlerinin anlamasını ve kabul etmesini sağlayacak
şekilde insanları etkileme …
ve
ortak hedeflerin gerçekleştirilmesi için bireysel ve kolektif çabaları
yönlendirme…
sürecidir.»Yukl (2010)

13. Liderliğin Doğası
«Artan kıdemle birlikte, liderliğin doğası da değişir:
 Çevreyle daha fazla etkileşim, ve
 Artan düzeyde karmaşayla baş edebilme
gereksinimi ortaya çıkar.»
Elliot Jaques (1978)

14. Dolaylı Liderlik
 Küçük bir işletmenin lideri, şirket düzeyinde gelecekte yaşanabilecek zorluklara dair
ön görülerde bulunabilmeli.
 Büyük şirketlerin üst düzey yöneticileri ise, öncelik belirlemek ve dış ilişkileri
yönetmek kaydıyla, hatırı sayılır miktarda belirsizlik ve karmaşayla baş edebilmeli.
 İş, herhangi bir CEO’nun karar verip, kişisel kontrolü ele geçirmesinden ziyade, etkili
bir ekip oluşturmak haline gelir.
 Ayrıca, her Allah’ın günü ortaya atılıp, günü kurtaran bir kahraman olmaktan ziyade,
defalarca ve tekrar tekrar aynı şekilde işleyecek güvenilir sistemler inşa etmeye
doğru dönüşür.
«Daha büyük örgütlerde, ‘dolaylı liderlik’ daha önem kazanır.»
Pfeffer & Sutton (2006)

15. Charles Schwab, girişimcilerin çok geç farkına vardığı birşey keşfetti.
Kendisinin bir alanda büyük bir yeteneği vardı. Oysa başarısını devam
yolunun, kendisinin yeteneği olmadığı alanlar için diğer yetenekli kişileri
almak ve desteklemek olduğunu biliyordu.
Sizin yerinizi doldurabilecek, kendi yolunuzda yetiştirebileceğiniz kişileri
zaman, girişimcilikten liderliğe adım atmış oluyorsunuz.
Mükemmel Bir Lider Olmak!

16. Mükemmel Bir Lider Olmak!
«Gözleri parlayan bireylere ihtiyacınız var.
Öyle ki bu bireyler şevkle parıldarlar, 11. sırada otururken bile
liderlik ederler. Mükemmel bireyler, o gün orkestranın neresinde
otururlarsa otursunlar işlerini gururla yaparlar.»
Boston Filarmoni Orkestrası Şefi, Benjamin Zander

17. «Liderlik saati söylemek değil,
saati inşa etmekle ilgilidir.»
Collins & Porras (2000)

18. Kimlik ve Liderlik

19. Kimlik Seviyesi Öncelikli Sorun Liderliğin Kaynağı
Bireysel Ben Kişisel özellikler
İlişkisel Ben ve sen İkili ilişkiler
Kollektif Hepimiz Paylaşılan uygulama ve inançlar
Kimlik ve Liderlik

20. «Şartlar bir insanı ‘adam’ yapmaz,
sadece içindeki ‘adamı’ ortaya çıkarır.»
Yunan Filozofu Epictatus

21. ?
Kontrol ve Kumanda
Odaklı Uzlaşı-Odaklı
İşbirliği ve Etkileşim
Odaklı
Nasıl bir ÖrgütYapısı? Hiyerarşi
Matris organizasyonlar
küçük ekipler
Dağıtık, organizasyonlar-arası
iletişim ağı
Gerekli Bilgi Kimde? Kıdemli yöneticiler
İlgili coğrafyanın ve disiplinlerin
resmen atanmış üyeleri ya da
temsilcileri
Her seviyede çalışan ve coğrafya ve
muhtelif dış paydaşlar
Nihaî KararVerici Kim?
Üst yönetimdekiler,
net otoriteye (söz hakkına) sahiptir
Tüm tarafların eşit otoritesi (söz
hakkı) vardır
Etkileşimleri yönetenlerin açık
otoritesi (söz hakkı) vardır.
Yükümlülük ve
Kontrolün Esasları Ne?
Plana göre finansal sonuçlar
Fonksiyon ya da coğrafya bazında
birçok performans göstergesi
Ortak hedefleri elde etme
performansı
En İyi Nerede İşler?
Tanımlı bir hiyerarşide iyi işler,
Karmaşık örgütlerde ve
yenilikçiliğin önemli olduğu
yapılarda aksaktır.
Küçük ekiplerde işler
Hızın önemli olduğu ortamlarda
zorlaşır
Çeşitliliğin hakim olduğu ekiplerde
ve birimler-arası ve şirketler-arası
işlerde, yenilikçilik ve yaratıcılığın
kritik olduğu ortamlarda.
3 Tip Liderlik-Kıyaslama

22. Kime Lider Deriz?
Işık D. Aydın
Kurucu ve CEO
Novida StratejikYönetim HizmetleriTic. Ltd. Şti.