Kurum ve kuruluşların amaç ve hedeflerini gerçekleştirmesi, rekabet avantajı sağlaması, lig atlaması ya da ölçek, kapsam veya yön değiştirmesi amacıyla ÇEVİK Stratejik Yön (neden ve nereye doğru), İş (Pazara-Gidiş) Modeli (hangi modelle) ve Yol Haritanızın (ne, nasıl, ne zaman, kim, hangi başarı göstergeleri ile) netleştirilmesi ve hayata geçirilmesi için…
Novida 5-Adımda (5-S) Stratejik Planlama ve İş Modeli Geliştirme
1. NOVİDA 5-ADIMDA (5-S)
STRATEJİK YÖN,
İŞ (PAZARA-GİDİŞ) MODELİ
VE
YOL HARİTASI GELİŞTİRME
https://isikaydin.com
www.novida.com.tr
2. NOVİDA 5-ADIMDA (5-S)
STRATEJİK YÖN, İŞ (PAZARA-GİDİŞ) MODELİ VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
Kuruluşunuzun amaç ve hedeflerini gerçekleştirmesi, rekabet avantajı sağlaması, lig atlaması ya da ölçek,
kapsam veya yön değiştirmesi amacıyla Stratejik Yön (neden ve nereye doğru), İş (Pazara-Gidiş) Modeli (hangi
modelle) ve Yol Haritanızın (ne, nasıl, ne zaman, kim, hangi başarı göstergeleri ile) netleştirilmesi ve hayata
geçirilmesi için…
Nihaî amaç ise yöneticilerin zihinlerindeki soruların yanıt bulmasıdır:
• Stratejik yön ve yol haritamızı nasıl belirleyeceğiz? Stratejilerimizi nasıl hayata geçireceğiz?
• Bizi pazarda farklılaştıracak stratejik konumlanmamız ne olmalı?
• En hızlı biçimde, en az maliyetle en fazla değeri nasıl yaratabiliriz?
• Pazara gidiş kurgumuzu nasıl yapacağız?
• Hikâyemizi pazara anlatmanın en iyi yolunu nasıl bulacağız?
• Stratejik performans ve sürdürülebilir iş başarımızı nasıl güvence altına alacağız?
3. Strateji, bir ülkenin, kuruluşun ve hatta bireyin yol haritasıdır.
• Stratejiyi, ‘belirli bir amaca erişmek üzere belirlenen yön ve bu yönde
ilerlemeyi sağlayacak yol haritasının tasarlanması’ olarak
tanımlıyoruz.
• Strateji belirleme, kuruluşa, değişen pazar dinamikleri ve paydaş
beklentileri ortamında, olası fırsatları değerlendirme, rekabet
avantajı kazanabilme, sürdürülebilir ve etkili iş sonuçları elde
edebilme olanağı sunacak bir Oyun Planının kurgulanma sürecidir.
• Strateji geliştirme, dış çevrede olan biteni, rekabeti, müşterileri iyi
anlamayı, geleceğe dair ‘bilinçli’ seçimleri ve ne yapılacağının
belirlenmesini içerir.
STRATEJİK YÖN VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
4. Strateji belirlemeyi, mekanik bir planlama sürecine indirgeyenler, işletmelerinin akıbetiyle oynarlar!
• Strateji belirleme, özünde kuruluşun hangi pazarda, hangi rekabet avantajlarını ve değeri üreterek
konumlanacağını ve sürdürülebilir başarıyı yakalayacağını saptama işidir.
• Seçenekler geliştirme, seçimler yapma; hemen beraberinde de bir şeylerden vaz geçmeyi gerektirir.
• Düşük kârlı ya da potansiyelli işlerden çekilebilmek, karmaşık işleyişleri ya da verimsiz işleri daha iyi
yapabileceklere devretmek, az gelir getiren Müşteriler için farklı hizmet kanalları geliştirmek bir yandan
vazgeçmek öte yandan yeni çözümler geliştirebilmek anlamı taşımakta.
• Pazarı ve kendi gerçeklerimizin iyi anlaşılması, geleceğe dair eğilim ve ön görülerin sağlıklı yapılabilmesi,
stratejik seçenekler geliştirilmesi ve net bir sentezde buluşturulabilmesi gibi yetkinliklere gereksinim duyar.
• İnce iştir! Planlama, bu işin sistemli biçimde yapılmasında destek rolü görür.
STRATEJİK YÖN VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
5. Strateji, temelde analizlere dayansa da, işin başarısı, önemli ölçüde doğru sentezden geçiyor.
• Stratejiler, tüm kuruluşu kapsayacak şekilde topyekûn geliştirilebildiği gibi; belirli (Stratejik) İş ya da Destek
Birimleri, ürün, hizmet ya da çözüm sahaları; müşteri kesimleri veya kanal vb. özelinde kısmî olarak da
geliştirilebilir. Her durumda ana stratejiler ve yol haritası ile uyumluluğun ve bütünleşikliğin gözetilmesi
gerekir.
• Kuruluşun, kaynak ve yetkinliklerini; bilgi ve becerilerini; yapı, kültür ve süreçlerini; ürün, hizmet ve
çözümlerini; iş performansını; iş (pazara-gidiş) modeli ve iş birliklerini; kısacası tüm yönetim sistemini,
stratejik yön doğrultusunda yönlendirmesi ve odaklaması gerekir.
• Seçimlerimizin, strateji ve ilgili eylemlerimizin bizi nihaî amacımıza ne denli ulaştırabileceğini; ilintili, gerekli
ve yeterli olup olmadığını, yani ‘tutarlılığını’ da çok iyi değerlendirmek durumundayız. Örneğin, belli başlı
dünya ekonomileri arasında olmayı amaçlayan bir ülkenin, üretimini artırma; ihracat/ithalat dengesini
gözetme; yapısal sorunlarını aşma; gençlerini bilim ve akıl ekseninde yoğurma; kadın, erkek tüm bireylerini
üretime ve ekonomiye değer katar hale getirme, gibi temel konularda çok net ve tutarlı stratejilerle yol
alması gerekir.
STRATEJİK YÖN VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
6. Hayata geçemeyen strateji, anlamsızdır. Hedeflediğimiz sonuçlara götürmeyen strateji, verimsizdir.
İstediğimiz sonuçları üretmeyen strateji ise, gereksizdir.
• Hem organizasyonlara, hem de çalışan ve etkilenen herkese beyhude zaman ve emek harcatır.
• Odak, enerji ve verim kaybına yol açar.
• Sanırım, dünya, hayata geçemeyen birçok fikir ve proje kadar; bir o denli de sonuca ulaşmamış stratejiyle
doludur.
• Düşünceyle, icraatı; icraatla sonucu bağdaştırmak şart.
STRATEJİK YÖN VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
7. Stratejilerin, eylem ve projelerle tüm işletmenin en uç noktasındaki kişiye kadar dokunması gerekir.
• İşletmeyi ileriye taşıyacak amaç ve stratejik hedefleri gerçekleştirmek için her bir bireyin performans
sergilemesi lâzım.
• İnsanların zihninde şirketin amacı, vizyon ve stratejileri net olmalıdır.
• İnsanlar şirketin gittiği yönle uyumlu işleri yapmalı, katılımcı ve sorumluluklarının bilincinde olmalıdır.
• Şirket de stratejilerine ulaştırabilecek yetkinlikte insanları seçip, onlara yatırım yapmalıdır.
• Daha da önemlisi, stratejiler ancak, çalışanlarca benimsendiğinde, müşterilerimize ve iş ortaklarımıza
değdiğinde anlamlanıyor ve vücut buluyor.
STRATEJİK YÖN VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
8. • Büyümek, pazar payını artırmak, yeni pazarlara açılmak, bir iş birimini kapamak gibi stratejiler, mevcutta
yapılan iş ve iş yapış tarzında değişiklikleri, vaz geçilecekleri ya da yeni yapılacakları ifade eder.
• Özünde bir dönüşümü zorunlu kılar.
• Dolayısı ile stratejilerin hayata geçirilmesi için dönüşümün etkili biçimde yönetilmesi elzemdir.
• Stratejiler, amacımızı gerçekleştirecek sonuçlara ulaştıran köprülerdir.
• Strateji bilinçli bir planlama ile başlar; şartlarla şekillenir.
• Nihai amacımız net olabilir; rota ve yolumuz ise şartlara göre değişim göstermek durumunda.
• Stratejilerin planlanarak, operasyon ve organizasyonla bağlantılarının kurulması, bilimsel ve analitik bir
planlama süreci ile mümkün olmaktadır.
STRATEJİK YÖN VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
9. STRATEJİK YÖN VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
Gelecek odaklı olduğu için, bünyesinde doğal olarak ‘belirsizliği’
barındırır.
• Günümüzün A-VUCA (hızlandırılmış, kaygan, belirsiz, karmaşık ve
muğlak) dünyasında strateji belirleme ve hayata geçirme işi, çevik,
esnek ve seri biçimde gerçekleştirilmek durumunda.
• Bir an önce strateji belirlenmeli, hızla hayata geçirilmeli ve gelişen
şartlara göre manevralar hızla yapılmalı, yeni stratejilere hızla uyum
sağlanabilmeli.
• Zihinsel ve yapısal olarak tüm organizasyonda ‘çeviklik’ kültürünü
elzem kılan bir durumdur bu.
10. STRATEJİK YÖN VE YOL HARİTASI GELİŞTİRME
• Kuruluşların sürdürülebilir başarı elde edebilmeleri açısından yenilikçi stratejiler ve iş (pazara-gidiş)
modelleri geliştirmesi gerekmektedir.
• Yenilikçi stratejiler geliştirebilmek için, paydaşların geri bildirimleri, önerileri, fikirleri gibi seslerin dâhil
edilmesi; ortak düşünce ortamlarının geliştirilmesi; bilginin farklı biçimlerde derlenmesi; yeni bakış
açılarının kazanılması; deneyimlerden öğrenme gibi yaklaşımlara gereksinim olacaktır.
• Sağlıklı ve sürdürülebilir bir stratejik yön ve yönelim ancak stratejik, dönüşümcü ve yenilikçi liderlik
sayesinde oluşturulabilmekte.
• Kuruluş açısından en etkili ve doğru stratejilere yönelme, ayrıca özellikle, bilgiyi etkili kullanma, karar
verme ve hayata geçirebilme becerileriyle de yakından ilintilidir.
11. İŞ MODELİ GELİŞTİRME
• Yıllardır, kuruluşlar daha fazla para kazanmanın, büyümenin ve kâr
etmenin birkaç başarı unsurundan geçtiğini deneyimlediler.
• Birçok kuruluş için yeni ürün ve hizmetler geliştirerek, portföylerine
yatırım yapmak önde gelen yaklaşım oldu.
• Diğerleri, müşterilerin gereksinimlerini anlayıp, onlara en doğru ve iyi
çözümü sunmaya odaklandı.
• Yeni pazarlara girmeyi ya da birleşme ve satın almayı deneyimleyenler de
oldu.
• Özellikle dijitalleşme ve yeni ekonomi şirketlerinin devreye girmesi ile,
artık farklı iş modellerini deneyimleyenlerin sayısı da artmakta.
• Tüm bu denemelerin özünde, “en hızlı şekilde, en az maliyetle ve
olabilecek en yüksek değeri nasıl yaratacağız?” sorusuna yanıt arayışı
yatmakta.
12. İŞ MODELİ GELİŞTİRME
• İş Modelini, işletmenin ürün, hizmet ve çözümlerini hedef müşterilerine kârlı ve sürdürülebilir
biçimde nasıl sunacağının tüm boyutları ile kurgulanması olarak tanımlayabiliriz.
• İş Modellerinde yenileşim (İnovasyon) sayesinde strateji, Ar-Ge, müşteri ilişkileri, iş geliştirme gibi
büyüme-odaklı faaliyetlerin de azami fayda üretme olasılığı ortaya çıkmaktadır.
• En fazla kullanılan İş Modeli yaklaşımlarının başında ‘İş Tuvali (Business Canvas)’ gelmektedir.
• İş Modelinin sağlıklı ve işletmeyi hedeflediği sonuçlara götürecek biçimde tasarlayabilmek için bazı
kritik sorulara net, anlamlı ve tutarlı yanıtlar verebilmek gerekir.
13. İŞ MODELİ GELİŞTİRME
• Hedef Müşterimiz kim(ler)? Başka kim(ler) olabilir? Profilleri ne?
• Hedef Müşterilerin gereksinim ve beklentileri ne?
• Hangi gereksinim ve beklentileri, ne derece karşılanmış? Hangileri karşılanmayı bekliyor?
• Gereksinim ve beklentileri karşılamak için neler sunuyoruz/sunabiliriz?
• Hangi işler yapılacak? (JTBD-Jobs To Be Done)
• Peki sunduklarımızı hedef müşterilerimizle nasıl, hangi kanallardan buluşturacağız?
• Hedef Müşterimizle ilişkilerimizi nasıl uzun dönemli ve sağlıklı hale getireceğiz?
• İşletme olarak toplam çözümün müşteriye sunulmasının biz neresinde, hangi rolde bulunacağız?
• Ne gibi bir değer üreteceğiz?
• Bu değeri kimlerle birlikte üretebiliriz?
• Hangi faaliyetleri gerçekleştirmemiz gerekir?
• Nasıl bir maliyet yapısı ile çalışacağız?
• Parayı nereden ve nasıl kazanacağız? Nasıl kâr edeceğiz?
14. İş Modeli, bir tasarı, bir kurgudur. Kurgu ancak, farklı seçenekleri deneyip, birbiriyle tutarlılığını, hedefe götürme
gücünü ve fizibilitesini tartmak kaydıyla güçlenebilir. ‘Acaba bu kanaldan mı gitsek? Acaba şu ürünü mü üretsek?
Acaba yanında ne gibi servisler sunsak?’ gibi onlarca alternatif soru ve yanıtla beslenen İş Modelinin ayakları çok
daha sağlam basacaktır. Dahası sorular ne kadar derinleşirse, aradığımıza o denli yaklaşabiliriz. Örneğin, ‘ne
sunacağız?’ sorusuyla yetinmeyip;
• Ürün mü, servis mi, yoksa çözüm mü sunmalıyız?
• Standart paket çözüm mü olmalı? Yoksa, müşteri gereksinimlerine göre özelleştirmeli miyiz?
• Faydaları illâ ölçülebilir, somut mu olacak? Somut olmayan faydalar da işe yarar mı?
• Harcıâlem ürün ya da hizmetler mi olsun? Marka mı oluşturalım?
• Uzun süre dayanabilir mi olsun? Hızlı tüketim ürünü ya da sarf malzemesi mi olsun?
• ..
sorularına aradığımız yanıtlar, bizi çok daha anlamlı ve yeni kulvarlara taşıyabilir. Bunca farklı seçenek ürettikten
sonra da, önceliklendirmek ve bizim açımızdan en anlamlı, bizi hedefimize taşıyacak olanları seçmek gerekecektir.
İŞ MODELİ GELİŞTİRME
15. Novida Stratejik Yön ve Yol Haritası GeliŞtirme
• Hayalden Dijitale® Dijital Dönüşüm
• Hayalden Hayata® Tasarım ve Yenileşim
• Gelecek (TO BE) Tasarımı
• Stratejik Yön
• İş (Pazara-Gidiş) Modeli
• Strateji Ağacı
• Çevik Stratejiler
• Novhow® Kültürel Dönüşüm
• Stratejik Liderlik
• Operasyonel/Çevik Liderlik
• Dönüşümcü Liderlik
• Yenilikçi Liderlik
• PESTEL Analizi
• Endüstri/Pazar Analizi
• Portföy ve Rekabet Analizi
• Paydaş Analizi
• Örgüt Analizi
• Kurumsal Sağlık Analizi
• Kurumsal Uyumluluk Analizi
• SWOT Analizi
• Uluslararasına Açılma
• Yeni Yatırımlar
• Ar-Ge ve Yenileşim (İnovasyon)
• Kurumsallaşma
• Markalaşma
• Operasyonel Mükemmellik
• Müşteri Deneyimi
• (Dijital) Dönüşüm
• Kültürel Dönüşüm
• Varlık/Kaynak Optimizasyonu
• Birleşme ve Satın Alma
16. Novida 5-Adımda (5-S) Strateji ve İş (Pazara-Gidiş) Modeli Geliştirme
ADIM I – TESPİT: Mevcut Durum (AS IS) Analizi
Novida, şirketin mevcut amaç, vizyon, misyon, değerler, strateji ve İş Modelini; yürütülmekte olan stratejik
planlama sürecini ve Strateji ve İş Modeli geliştirmeye girdi oluşturacak, pazara ve işletmeye dair tüm bilgi ve
belgeleri inceler; gerekli görüşmeleri yapar. Gerekirse, paydaş geri bildirimi tasarlanır ve uygulanır; paydaş
görüşmeleri yapılır. Endüstriyel ve Pazar eğilimlerini araştırır.
Stratejik Analiz Aracı üzerinden Şirket Yönetimi ve ilgili Birimler, Stratejik Ortam (Dış/İç) Analiz
çalışmalarını Novida yönlendirmesi veya moderasyonu ile ön hazırlık ya da Atölye Çalışması olarak
gerçekleştirir. Gerekli olan Stratejik Analizler:
• PESTEL Analizi
• Endüstri/Pazar Analizi
• Portföy ve Rekabet Analizi
• Ekosistem/Paydaş Analizi
• Örgüt Analizi
• Kurumsal Sağlık Analizi
17. Novida 5-Adımda (5-S) Strateji ve İş (Pazara-Gidiş) Modeli Geliştirme
ADIM II-TEŞHİS - Kurumsal Uyumluluk ve SWOT/KALDIRAÇ Analizi
Strateji Geliştirme Atölyesi gerçekleştirilir. Stratejik Analizler paylaşılır, mini atölyeler halinde, tüm
katılımcıların ortak anlayış geliştirdiği ‘büyük fotoğraf’ halinde derlenir.
Kuruluşun güçlü ve geliştirmeye açık yönleri ile pazar fırsat ve tehditleri, moderasyon desteği ile,
SWOT/KALDIRAÇ Analizi halinde sentezlenir.
18. Novida 5-Adımda (5-S) Strateji ve İş (Pazara-Gidiş) Modeli Geliştirme
ADIM III -TASAVVUR: Gelecek (TO BE) Tasarımı
Amaç ve vizyon birliği tesis etmek üzere işletmenin ‘Gelecek Hayali’ üzerine mini atölye çalışması yapılır.
Ardından, İç ve Dış Ortam Mevcut Durum ve SWOT Analizi baz alınarak, Stratejik Konum ve Seçeneklere dair
karar verilir, önceliklendirme yapılır ve Strateji Ağacı oluşturulur. Kuruluşun amaç, vizyon, misyon ve
değerleri bu doğrultuda güncellenir.
Stratejik Seçeneklerin hayata geçirilmesi için Ana Başarı Unsurları (KSF) ve Kritik İş Zorlukları (CBI) belirlenir.
Olası başarı kriterleri ve hedefler genel hatlarıyla tartışılır.
Stratejileri destekleyecek Gelecek İş (Pazara-Gidiş) Modeli belirlenir, mevcut İş Modeline göre farklılıklar
ortaya konulur.
Stratejik seçenekleri ve İş Modelini hayata geçirmek için ne gibi proje/inisiyatif ya da İş/Birim
operasyonel/eylem planlarına gereksinim olduğu konusunda netleşilir.
Böylece, İş Birimleri ve Destek Fonksiyonlarının, Planlarını hazırlamaları için bir temel ve yön teşkil edilir.
19. Novida 5-Adımda (5-S) Strateji ve İş (Pazara-Gidiş) Modeli Geliştirme
ADIM III -TASAVVUR: Gelecek (TO BE) Tasarımı
Hayalden DijitaleÒ Dijital Dönüşüm Programı (opsiyonel)
Program sayesinde, yönetimin, stratejik seçenek ve kararları, günün dijitalleşme gerçekleri ile beslemek ve güçlendirmek amacıyla,
Endüstri 4.0 ya da Fin-Tech gibi dijital gelişmelerin farklı endüstrilerde, sahalarda uygulanmasına dair bilgisini ve vizyonunu
genişletmesi sağlanır.
Hayalden HayataÒ Tasarım Atölyesi (opsiyonel)
Yenilikçi stratejiler geliştirmek amacıyla, yaratıcı ve yenilikçi fikirler, konseptlerin (ürün, hizmet, çözüm, mekân, ortam, etkinlik,
proje, v.b.) ortaya konulduğu Hayalden HayataÒ Tasarım Atölyesi gerçekleştirilir. Bu sayede işletmenin pazar fırsatları, potansiyel
rekabet avantajı sahaları, müşteri değer önermeleri, iş geliştirme potansiyeli, iş modeli, yeni ürün, hizmet ya da çözüm geliştirme
ya da sunma gibi stratejik seçeneklerine dair katılımcı biçimde akıllı ve yeni fikirler geliştirmesi, konsept/ senaryolar haline
getirmesi ve en değerlilerini seçerek, planlaması sağlanmakta.
20. Novida 5-Adımda (5-S) Strateji ve İş (Pazara-Gidiş) Modeli Geliştirme
ADIM IV -TEDAVİ: Stratejik Planlama
Artık Stratejik Yön ve İş Modelini destekleyecek Stratejik Yol netleştirilmesi aşamasına gelinmiş olunacaktır.
Karar verilen Stratejiler ile İş Modeli ve onları destekleyecek Proje/İnisiyatif/Yeni Konsept ve İş/Birim Planları, Novida
Planlama koçluğu sayesinde ilgili Birimler tarafından hazırlanır.
Malî İşler tarafından, Stratejik Seçeneklere dair Fizibilite, Bütçe Planlama çalışması başlatılır. Bu çalışma, İnsan
Kaynaklarının Kaynak Planlama çalışması ile beslenir.
İlgili Planların (Taslak) hazırlanmasını takiben Atölye Çalışması ile Şirket Stratejileri ile İş/Birim ve Proje Planları
arasında hizalanma/uyumluluk tesis edilerek, hedef birliği sağlanır.
Stratejilere karar verilmesi bir dönüşüm sürecinin başlangıcı olup, stratejilerin yayılımı ise bu dönüşüm sürecinin
etkili ve sağlıklı yönetilmesini gerekli kılmaktadır. Bu amaçla, işin sadece iş ve eylem tarafı dışında, kültür,
ekipleşme, iletişim, ilişki yönetimi gibi beşerî boyutlarının da ele alınacağı, Novida 4EÓ Dönüşüm Modeli destekli bir
Gelecek Birliği Atölyesi ile Ekip Prensiplerinde ve Yönetsel Taahhütlerde anlaşma sağlanır.
Tüm Stratejik Seçenekler ve İş/Proje Planları tek bir doküman/sunum halinde derlenir. Böylece, yönetimin Kılavuzu
halini alır, tüm paydaş/çalışanlarla farklı ortamlarda etkili iletişim amaçlı kullanılır ve dönemsel gözden geçirmeleri
kolaylaştırır.
21. Novida 5-Adımda (5-S) Strateji ve İş (Pazara-Gidiş) Modeli Geliştirme
ADIM V - TUTARLI İCRAAT & SÜRDÜRÜLEBİLİR DÖNÜŞÜM:
Stratejilerin Hayata Geçirilmesi
İşin en zorlu kısmı, planlananların istenen hız ve etkililikte hayata geçirilmesi, icraatı kısmıdır.
Başlı başına bir değişim/dönüşüm yönetimini gerekli kılar.
Bu aşamada, Novida olarak hayata geçirme sürecinde kuruluşa periyodik bazda Proje Koçluğu ve
Gözden Geçirme Atölyeleri ile yol arkadaşınız olmaktayız.
22. • Stratejik Yön ve İş (Pazara-Gidiş) Modelini Geliştirme Çözümlerimiz
http://novida.com.tr/kurumsal-cozumler/#stratejik-yon-ve-is-pazara-gidis-modelini-gelistirme
• Strateji ile ilgili Işık D. Aydın Makaleler/Konuşmalar
https://isikaydin.com/
• Novhow Kültürel Dönüşüm Programları- Stratejik Liderlik ve Çeviklik Kültürü
https://www.slideshare.net/IsikDeliormanAydin/novhow-kltrel-dnm-programlar-148674931
• Bizimle Temasa Geçebilirsiniz:
info@novida.com.tr
Işık D. Aydın: +90 533 484 4675
www.novida.com.tr
Novida 5-Adımda (5-S) Strateji ve İş (Pazara-Gidiş) Modeli Geliştirmek için: