Liderin El Kitabı konularından derlenmiştir.

1. Liderin El Kitabı
İDEAL LİDERİN ÖZELLİKLERİ

2. LİDER ve LİDERLİK
 Lider kelimesinin köküne bakarsak
yönlendirme/önderlik etme/yönetme anlamlarına
gelen “lead” fiilinden türediğini görebiliriz.
 Türkçe ’deki karşılığı önderdir ama lider kadar
popüler/yaygın kullanımı yoktur.
 Gücü, ünü ve toplumsal yeri dolayısıyla, belli
zaman ve durumlar içinde, ilişkili bulunduğu
küme veya toplumun tutum, davranış ve
etkinliklerini değiştirip yönetme yeteneğini
gösteren kimse olarak genellemek mümkündür
(Eraslan, 2004).

3. LİDER ve LİDERLİK
 Liderlik bazı kapasitelerin tek bir kişide bir
arada bulunması ile meydana gelen bir
sinerjik özelliktir.
 Lider bu özellik ve kapasiteleri kullanarak
toplulukları etkileme, organize etme ve
sürükleme kabiliyetine sahiptir.

4. Liderin Özellikleri

5. Kişisel Özellikler
 Özgüven:
 Kendi yeteneklerinin ve değerlerinin
bilincinde olan, başkalarının takdirini
beklemeyen, kibirli ve saldırgan olmayan
sakin fakat kararlı bir öz-güven
başkalarının ve izcilerin güvenini de
kazanmak için çok etkilidir.

6. Kişisel Özellikler
 Samimiyet:
 Etkin bir lider bu dünyanın insanı olduğu
görünümünü verir, izleyenlerden üstün
olduğu görünümü vermeyen mütevazı bir
yaklaşımı vardır. Bu gönül samimiyetiyle,
varsa izcilerin kötü alışkanlıklarını yok
edip hidayet cazibesi haline gelir.

7. Kişisel Özellikler
 Sağduyu:
 Liderin temel ve anlamlı olguları, ayrıntı
ve sıradan olgulardan ayırabilmesini, bunu
insanlar ve olaylar arasında ilişkisini kuran
ve bütün ve parçalar arasındaki ilişkileri
görebilmesini sağlayan özelliktir.

8. Lider Donanımlıdır
 Lider kişiliğin özelliklerini tanımlamak gerçek
bir lideri tanımlamada yetersiz kalır, ama ne
de olsa bir başlangıç noktasıdır.
 Geleceğin potansiyel liderleri, kendilerini lider
yapacak bir takım aktüel özellikler veya
kabiliyetlere sahip olmalıdır.
 Lider, doğuştan ve sonradan edindiği
özellikleriyle topluma ve izcilere faydalı
olmanın yollarını arar. Bunları kişisel özellikler
ve izcilik becerileri diye ikiye ayırabiliriz
(Yolaç, 2011).

9. Lider Üretkendir
 İdeal lider, kendi manevi gelişimi ve
izcilerinin bireysel, sosyal ve manevi
gelişimi için sürekli kendini yenilemeli,
eğitim materyalleri ve yeni oyunlarla
onları diri ve canlı tutmalıdır.
 Lider, yeniliğe açık olmalı, yeni fikir ve
görüşlere açık olmalı, kendini sürekli
yenilemelidir (Başlıgil, 2010).

10. Lider Karizmatiktir
 Karizmatik lider; izcilerini, hitabet gücü,
sahip olduğu bilgi ve vizyonu ile etkileyip
peşinden sürükleyen bir yapıya sahiptir.
 İzcileri dinler ve anlamak için özel çaba
sarf eder. Onların en iyi yanlarını
geliştirmelerine olanak sağlayacak olumlu
değişim ve sürekli öğrenme ortamları
sağlar.

11. Lider Karizmatiktir
 Sahip olduğu güçlü sosyal değerler ve
özellikler sayesinde oluşturduğu bu “karizma”
sahip olduğu örnek kişilik ve tutarlı
davranışları, izcileri ve diğer insanlar için
etkin bir rol modeli olmasını sağlar.
 İzcileri ortak hedeflere yönelten, hedefleri
benimseten ve izciler arasında oba içinde
gelişmeyi teşvik ve motive edici bir sinerji
oluşturan kişidir.

12. Lider Karizmatiktir
 Karizmatik lider, obasındaki izcilerin her
birinin ne ile mutlu olduklarını, nelerden
zevk aldıklarını, öğrenir ve bu şekilde
ilgisini eksik etmez.
 İzcilerinin yaptığı güzel ve örnek
davranışlarını topluluk içinde över ve
takdir eder.

13. Lider Karizmatiktir
 Karizmatik liderlik, öncelikle insanları
anlamak, onları dinlemek, sorunları ve
beklentileri ile ilgilenmek ve bunlara cevap
bulacak kapasitede olunduğunu göstermektir.
 İzciler arasında doğacak anlaşmazlık ve
çatışmaları kırıcı olmadan uyarmak ve
çözüme bağlamak karizmatik liderin
özelliklerindendir (Süleyman Tarman, 2000).

14. Lider Teknolojiktir
 İzci lideri, izcilere eğitim verirken teknolojik
materyallerden azami ölçüden faydalanması
gerektiği gibi kendisinin teknolojik araçları ve
buna bağlı olarak sosyal medya ve bilişim
konularında izcilerinden aşağı seviyede
olmaması gerekir.
 Çünkü liderini ilgi duyduğu alanda yeterli
görmeyen izci, ciddiye almamaya başlar ve
liderliğin kapsamı daralmış olur.

15. Lider Teknolojiktir
 Bir liderin teknolojiyi kullanma sebebi olarak
iletişimi örnek verebiliriz.
 Obasıyla WhatsApp’ta bir grup kurabilecek
olan lider, izcilerinin hayatına daha kolay
girmiş ve onları değişime daha hazır hale
getirmiş olur.
 Bu sayede grup içi iletişimi en üst seviyede
tutarak sinerjiyi de kalıcı hale getirmiş olur.

16. Lider Rehberlik Yapar
 Rehber lider, izcinin kendini anlaması, oba
içinde veya ailesiyle olan problemlerini
çözmesi, gerçekçi kararlar almasına
yardımcı olma, kapasitelerini geliştirmesi,
çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum
yapması ve böylece kendini
gerçekleştirmesi için izcisine psikolojik
yardımlarda bulunur.

17. Lider Rehberlik Yapar
 İzcilik süreci içinde bu yardım izcinin okul-
aile-çevre arasında uyumunu
gözetmesinde lider izcisine yardımcı olur.

 Lider, izcisine geleceğini yönlendirmesinde
ve ilgi duyduğu alanları tanımasında da
yarımcı olur, yol gösterir

18. Liderin Sosyal Yönü Geniştir
 Lider, sosyal çevresi geniş olduğu kadar
sosyal bağları da kuvvetlidir.
 Lider, soru soran, sorgulayan, öğrenme
arzusunda olan, kendi dünyası içindekini
değil, dışındaki dünyayı da araştırıp,
öğrenen ve bu iradeye sahip olabilen ve
bunu izcilerine aşılayan kişidir.

19. Liderin Sosyal Yönü Geniştir
 Toplumun sorunlarıyla yakından ilgilenir.
 İzcilerinin yakınlarıyla ilişkilerinde nasıl
davranması gerektiğiyle ilgili olarak adab-ı
muaşeret kurallarını uygulayarak ve
yaşayarak örnek olur.

20. İzcilik Becerileri
 TİF Yönetmeliğinde belirtilen yaş ve eğitim seviyesi
altında olmamalı.
 İzcilik bilgisi yeterli olmalı, teknik becerileri bilmeli
 Olgun ve sorumluluk sahibi olmalı; yetişkinlere ve
küçüklere karşı sorumluluklarını bilmeli
 Program geliştirmede teknik becerisi ve bilgisi olmalı
 Örneklemeler yaparak izcileri etkilemeli velilerin
ilgisini çekebilmeli

21. İzcilik Becerileri
 İzcilik ile diğer gençlik ve sivil toplum örgütleri
arasında iyi ilişkiler kurabilmeli
 Mahalli idareler ve gönüllü teşkilatlarla iyi ilişki
kurabilmeli
 Çocuk veya gencin gelişmesinde izciliğin alacağı
rolün bilincinde olmalı
 Çocuk ve gençlerin ilgilerini çekebilmeli
 Pratik zekâlı olmalı sorunları hemen çözebilmeli

22. İzcilik Becerileri
 Rol yapmayı bırakıp olduğu gibi davranan,
daha erişilebilir olan bir insan olmalı
 Çalıştığı yaş gurubunun ilgi ve ihtiyaçlarını
bilmeli
 İyi planlama yapabilmeli
 Rehberlik yapabilmeli ve paylaşmayı
öğretebilmeli

23. İzcilik Becerileri
 Basamağının ileriye götürücü aşama
çalışmalarını iyi bilmeli
 Kendisini sürekli yenileyebilmeli
 Lider izcisine örnek olmalıdır,
 İzcisine güvenmelidir,
 Bütün izcilerine karşı adil olmalıdır,

24. İzcilik Becerileri
 Çok yönlü olmalıdır,
 Yenilikçi olmalıdır,
 İzcisini tanımalıdır,
 İzcilerin sorunlarına eğilmelidir,
 Rehber olmalıdır,
 İzcilerin çalışmalarını değerlendirmeli ve
denetlemelidir.

25. İzcilik Becerileri
 İzcinin ailesine güvenmelidir,
 Ailenin inançlarına karşı saygılı olmalıdır,
 İzcinin ailesini yakından tanımalıdır,
 İzcinin yaptıkları etkinliklere aileleri davet
etmelidir,
 İzciliği aileye tanıtmalıdır.
 Lider sosyal olmalıdır,

26. İzcilik Becerileri
 Liderin toplumda saygınlığı olmalıdır,
 Lider faal olmalıdır,
 Toplumun değer hükümlerine saygılı olmalıdır,
 Topluma izciliği tanımak için çaba sarf
etmelidir,
 Toplumun izciliğe katkıda bulunmalarını
sağlamalıdır.