Dokumen tersebut membahas tentang sifat-sifat wajib, mustahil dan harus bagi Allah SWT. Sifat-sifat wajib meliputi keberadaan, kekekalan, ketunggalan dan ketidakmiripan dengan makhluk. Sifat mustahil meliputi ketiadaan, kebinasaan, kelemahan dan kekurangan. Sifat harus berarti tidak ada yang dapat memaksa Allah menciptakan atau menghapuskan sesuatu.

1. SIFAT WAJIB, MUSTAHIL DAN HARUS
BAGI ALLAH S.W.T
AKIDAH DAN AKHLAK
(MPU 23012)
Dr. Wan Khairul Aiman Wan Mokhtar

2.  Dalam Bahasa Arab, Tuhan disebut sebagai ilah.
 Menurut Ibnu Manzur di dalam karyanya Lisan al-Arab, ilah
bermaksud Allah SWT.
 Kata jamak bagi ilah ialah yang bermaksud sesuatu yang
ditumpukan peribadatan kepadanya.
 Menurut pengertian ulama tauhid, Uluhiyyat ialah
mengiktikad yang bersungguh-sungguh bahawa Allah SWT
adalah Tuhan yang berhak disembah dan tiada tuhan lain
selain daripadaNya iaitu Allah SWT.

3.  Maksud sifat-sifat wajib ialah sifat-sifat yang mesti ada bagi
Allah SWT.
 Walaupun sifat Allah SWT bukan terbatas setakat ini sahaja (20
sifat), namun sifat-sifat ini merupakan perkara yang wajib ada
bagi Allah SWT.
 Ia lebih dikenali sebagai Sifat 20

4. SIFAT MAKSUD
1) Wujud
2) Qidam sedia
3) Baqa’
4) Mukhalafatuhu Ta’ala lilhawadisi
5) Qiyamuhu Ta’ala binafsihi
6) Wahdaniyah
7) Qudrah
8) Iradah
9) Ilmu
10) Hayyah
 Ada
 Sedia
 Kekal
 Bersalahan Allah Ta’ala bagi segala
yang baharu
 Berdiri Allah dengan sendirinya
 Esa
 Kuasa
 Berkehendak
 Mengetahui
 Hidup

5. SIFAT MAKSUD
11) Sama’
12) Basar
13) Kalam
14) Qadiron
15) Muridon
16) ‘Aliman
17) Haiyann
18) Sami’an
19) Basiran
20) Mutakalliman
 Mendengar
 Melihat
 Berkata-kata
 Kuasa
 Berkehendak
 Mengetahui
 Yang Hidup
 Yang Mendengar
 Yang Melihat
 Yang Berkata-kata

6.  Maksud : Sifat- sifat mustahil ialah sifat-sifat yang tidak layak
pada Allah SWT. Sifat-sifat ini merupakan lawan kepada sifat-
sifat wajib kepada Allah SWT.
 Terdapat 20 sifat yang mustahil bagi Allah SWT iaitu :

7. SIFAT MAKSUD
1) Adam Tiada
2) Hudus Baharu
3) Fana Binasa
4) Mumasalatuhu Ta’ala Lil Hawadis Bersamaan Allah SWT yang baharu
5) Qiamuhu Ta’ala Bighairih Berdiri Allah SWT dengan yang lain
6) Ta’addud Berbilang-bilang
7) Ajzun Lemah
8) Karahah Benci
9) Jahlun Jahil
10) Al-Maut Mati

8. SIFAT MAKSUD
11) As-Summu Tuli
12) Al-Umyu Buta
13) Al-Bukmu Bisu
14) Kaunuhu Ta’ala Ajizan Keadaan Allah yang lemah
15) Kaunuhu Ta’ala Kaarihan Keadaan Allah yang benci
16) Kaunuhu Ta’ala Jahilan Keadaan Allah yang jahil
17) Kaunuhu Ta’ala Mayitan Keadaan Allah yang mati
18) Kaunuhu Ta’ala Asamma Keadaan Allah yang tuli
19) Kaunuhu Ta’ala A’maa Keadaan Allah yang buta
20) Kaunuhu Ta’ala Abkam Keadaan Allah yang Bisu

9.  Dimaksudkan dengan sifat harus bagi ALLAH S.W.T ialah harus pada
Allah S.W.T untuk menciptakan sesuatu perkara atau mengekalkan
sesuatu itu dalam ketiadaan.
 Tiada sesiapa yang boleh memaksa Allah S.W.T untuk menciptakan
atau mentiadakan sesuatu.

10. PEMBAHAGIAN
SIFAT
SIFAT
NAFSIYAH
SIFAT
MA’ANI
SIFAT
MAKNAWIYAH
SIFAT
SALBIYAH

11.  MAKSUD -> sifat yang dinisbahkan kepada
Allah S.W.T.
 Terkandung di dalam sifat nafsiyah ini ialah:-
1. Wujud

12.  MAKSUD -> Sifat yang menunjukkan penafian tentang adanya
kekurangan atau kecelaan pada nama, sifat, perbuatan
dan zat Allah S.W.T iaitu bukan seperti sifat
makhlukNya yang baharu.
 Terkandung di dalam sifat salbiyah ini ialah sifat:-
1. Qidam
2. Baqa’
3. Mukhalafatuhu Ta’ala Lil Hawadis
4. Qiamuhu Ta’ala Binafsihi
5. Wahdaniyyah

13.  MAKSUD -> Sifat yang ada pada zat Allah S.W.T secara maknanya.
 Terkandung di dalam sifat Ma’ani ini ialah sifat:-
1. Qudrah
2. Iradah
3. Ilmu
4. Hayat
5. Sama’
6. Basar
7. Kalam

14.  MAKSUD -> Sifat yang mengikuti sifat Ma’ani.
 Contohnya: apabila Allah S.W.T bersifat Qudrah maka melazimi Allah
S.W.T itu dengan sifat Kaunuhu Ta’ala Qadiran.
 Terkandung di dalam sifat Maknawiyah ini ialah sifat:-
1. Kaunuhu Ta’ala Qadiran
2. Kaunuhu Ta’ala Muridan
3. Kaunuhu Ta’ala Aliman
4. Kaunuhu Ta’ala Haiyan
5. Kaunuhu Ta’ala Sami’an
6. Kaunuhu Ta’ala Basiran
7. Kaunuhu Ta’ala Mutakalliman

15. • Imam Abu Hassan al-Asy’ari berpendapat bahawa wujud itu adalah
ain al-maujud. Maksudnya wujud itu terkena kepada diri benda dan
wujud itu tidak menyerupai sifat Allah SWT.
• Imam Abu Mansur al-Maturidi dan Imam al-Razi berpendapat
bahawa wujud itu adalah satu sifat bukan diri zat. Ini kerana
perkataan `ada’ itu satu kelakuan bagi zat, selama mana ada zat.
Sifat Pertama: WUJUD
(Kewujudan Allah
SWT itu wajib ada
sejak azali lagi)
• Sifat baharu adalah mustahil bagi Allah SWT kerana
perkara baharu merupakan perkara yang dimulai dan
tiada.
Sifat Kedua: QIDAM
(Wujud Allah SWT itu
tidak didahului atau
dimulai dengan tiada)

16. • Binasa tidak layak sama sekali untuk Allah SWT kerana
binasa itu termasuk di dalam perkara yang mustahil bagi
dirinya.
Sifat Ketiga: BAQA’
(Wujud Allah SWT tidak akan
binasa selama-lamanya)
• Semua perkara yang menyamai atau menyerupai makhluk
adalah tidak layak sama sekali bagi Allah SWT yang Maha
Mulia.
• Oleh itu, mengatakan Allah SWT berjirim, berjisim, berarah,
bertempat, dan mempunyai bentuk tertentu adalah bersalahan
dengan pegangan akidah Ahl al-Sunnah Wa al-Jama’ah.
Sifat Keempat:
MUKHALAFATUHU TA’ALA LIL
HAWADIS
(Allah SWT tidak menyamai dan
menyerupai dengan segala
ciptaanNya sama ada pada zat,
sifat dan perbuatanNya)
• Sekiranya Allah memerlukan pencipta dan zat, maka
jadilah kewujudan Allah SWT itu sama seperti kewujudan
makhluk sedangkan diriNya sendiri adalah zat.
Sifat Kelima: QIYAMUHU
TA’ALA BINAFSIHI
(Allah SWT tidak berhajat kepada
pencipta, zat dan tempat)

17. Sifat Keenam:
WAHDANIYYAH
(Allah SWT tidak
berbilang-bilang)
1. Pengertian Esa Pada Zat
# Zat Allah SWT itu tidak berjuzuk atau
berhimpun beberapa anggota padaNya.
# Tidak wujud Tuhan selain daripada Allah SWT.
3. Pengertian Satu Pada
Perbuatan
# Allah SWT menciptakan
sesuatu tanpa berkongsi dengan
sesiapa.
# Tidak wujud sesuatu yang
selain daripada Allah SWT dapat
ciptakan sesuatu perkara sama
seperti ciptaan Allah SWT.
2. Pengertian Satu Pada Sifat
# Tidak wujud pada perkara
selain daripada Allah SWT yang
memiliki sifat yang sama dengan
sifat Allah SWT.
# Tidak berbilang sifat yang
sama pada zat Allah SWT seperti
wujud dua sifat Qudrah pada diri
Allah SWT.

18. • Kemampuan berdiri dengan sendiri.
• KuasaNya juga tidak terbatas dan tidak ada
bandingan.
Sifat Ketujuh: QUDRAH
(Sifat azali yang ada pada zat Allah
yang boleh mengadakan atau
menidakkan sesuatu perkara)
• Allah mampu menjadikan dan melarang sesuatu yang
dimahuNya.
Sifat Kelapan: IRADAH
(Sifat azali yang ada pada zat Allah
dan dapat ditentukan mumkin pada
perkara harus)
• Sekiranya Allah jahil, Allah tidak akan mungkin
dapat menciptakan makhluk.
• Allah bersifat ilmu dan tidak jahil.
Sifat Kesembilan: ILMU
(Allah mengetahui segala perkara
yang wajib, harus dan mustahil)

19. • Sekiranya Allah tidak bersifat hayat, sudah tentu
Allah akan mati dan makhluk tidak akan wujud.
Sifat Kesepuluh: HAYAT
(Sifat ini perlu untuk
mengesahkan sifat idrak
yang terdiri dari sifat Ma’ani)
• Mustahil bagi Allah bersifat tuli kerana boleh
membawa pada kekurangan dan kelemahan zat
Allah.
Sifat Kesebelas: SAMA’
(Allah mendengar setiap
sesuatu tanpa perlu kepada
bantuan lain)
• Mustahil bagi Allah bersifat buta .
Sifat Kedua belas: BASAR
( Penglihatan Allah tidak
boleh dihalang oleh apa jua)

20. • Kalam Allah tidak berhuruf, tidak bersuara,
tidak terdahulu serta tidak terkemudian dan
sebagainya.
Sifat Ketiga belas: KALAM
( berkata-kata)
• Sifat yang berdiri pada zat Allah yang padanya
terdapat sifat Qudrah.
Sifat Keempat belas:
KAUNUHU TA’ALA QADIRAN
(keadaan Allah yang berkuasa)
• Sifat yang berdiri pada zat Allah yang padanya
terdapat sifat Iradah.
Sifat Kelima belas: KAUNUHU
TA’ALA MURIDAN
(keadaan Allah yang
berkehendak)

21. • Sifat yang berdiri pada zat Allah
yang padanya terdapat sifat ilmu.
Sifat Keenam belas: KAUNUHU
TA’ALA ALIMAN
(Keadaan Allah yang
mengetahui)
• Sifat yang berdiri pada zat Allah
yang padanya terdapat sifat Hayat.
Sifat Ketujuh belas: KAUNUHU
TA’ALA HAIYAN
(Keadaan Allah yang hidup)
• Sifat yang berdiri pada zat Allah
yang padanya terdapat sifat Sama’.
Sifat Kelapan belas: KAUNUHU
TA’ALA SAMI’AN
(Keadaan Allah yang
mendengar)

22. • Sifat yang berdiri pada zat Allah
yang padanya terdapat sifat
Basar.
Sifat Kesembilan belas:
KAUNUHU TA’ALA
BASIRAN
(Keadaan Allah yang
melihat)
• Sifat yang berdiri pada zat Allah
yang padanya terdapat sifat
Kalam.
Sifat Kedua puluh:
KAUNUHU TA’ALA
MUTAKALLIMAN
(Keadaan Allah yang
berkata-kata)