Membincangkan mengenai caregiver stress serta cara-cara menguruskannya

1. MENGURUS TEKANAN
EMOSI PENJAGA PESAKIT
TERLANTAR
Bengkel Kesejahteraan Penjaga & Pesakit Terlantar
Anjuran:
Jabatan Kerja Sosial Perubatan dengan kerjasama
Jabatan Perkhidmatan Pemulihan Perubatan
24 Mei 2016
Dr Tuti Iryani Mohd Daud
Pensyarah & Pakar Psikiatri,
Jabatan Psikiatri,
Hospital Canselor Tuanku Muhriz

2. DISCLAIMER

3. Photo by Sheila (licensed under Creative Commons)
https://www.flickr.com/photos/96434059@N00/306242877/in/photostream/

4. https://www.youtube.com/watch?v=XaonoH1XqNI

5. OBJEKTIF:
Tekanan emosi di kalangan penjaga pesakit terlantar
(caregiver stress)
Cara-cara mengurus

6. Stres Di Kalangan
Penjaga Pesakit Terlantar
Caregiver stress

7. Stres adalah
perkara normal
Stres yang berlebihan perlu ditangani

8. APAKAH YANG DIMAKSUDKAN
DENGAN CAREGIVER STRESS?
Tekanan emosi dan fizikal akibat menjaga pesakit.
Penjaga pesakit (caregiver) melaporkan tahap stres yang
lebih tinggi berbanding
individu-individu yang bukan penjaga.
Ramai penjaga melaksanakan penjagaan
hampir sepanjang hari.
Sesetengah penjaga mungkin berasa tertekan dengan
tahap penjagaan yang diperlukan oleh ahli keluarga
mereka yang semakin tua,
sakit atau hilang upaya.

9. Photo licensed under Creative Commons
https://i.ytimg.com/vi/aaREsiYVYRg/maxresdefault.jpg
GEJALA
CAREGIVER
STRES

10. GEJALA
• Rasa overwhelm
• Rasa sunyi, terpencil, atau dilupakan oleh orang lain
• Tidur yang terlalu banyak atau terlalu sedikit
• Berat badan bertambah atau berkurangan dengan banyak
• Selalu rasa letih
• Hilangan minat dalam aktiviti sebelum ini diminati
• Selalu sedih
• Sakit-sakit badan
• Membuat kesilapan (i.e. memberi ubat-ubatan)
Rujukan:
http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/caregiver-stress.html

11. KESAN
(kepada penjaga)
• Murung atau anxious
• Imunisasi badan lemah
• Obes
• Berisiko untuk menghidapi penyakit kronik
• Selalu rasa letih
• Masalah ingatan atau fokus
Rujukan:
http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/caregiver-stress.html

12. KESAN
(kepada pesakit)
“more likely to abuse and or neglect the care
recepient in various ways”
(Karen Fazio, 2014)
Rujukan:
1. http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/caregiver-stress.html
2. Karen Fazio (Gerontologist), https://www.youtube.com/watch?v=qkvNqE0_cZg

13. Photo by Miikka H licensed under Creative Commons: https://www.flickr.com/photos/miikkah/5067446540/in/photolist-3Qzz99-8QBLjs-8QBNeh-8QBE4U-93fhbV-5KwRqS-8QBJzG-
JaP8-6CHsQ-JTJFP-4obvgS-4cQq2C-p6qox4-8HMZiW-CExymi-NS2ao-8fbW2H-c9knMh-c9kncu-c9knbh-beSbj-58Vju-DHLECT

14. Cara-cara mengurus
tekanan emosi
penjaga pesakit

15. TIPS UNTUK MENGURUSKAN
STRES DI KALANGAN PENJAGA
• Maklumat / latihan: bagaimana cara yang betul untuk
menjaga pesakit terlantar
• penyakit
• persekitaran (contohnya: lampu)
• insurans
• Menerima takdir (acceptance)
• Minta dan terima bantuan (yang ada)
• libatkan ahli keluarga lain, termasuk anak-anak
• catit dalam kalendar
• komunikasi, berkongsi perasaan
Rujukan:
1. http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/caregiver-stress.html
2. Karen Fazio (Gerontologist), https://www.youtube.com/watch?v=qkvNqE0_cZg

16. TIPS UNTUK MENGURUSKAN
STRES DI KALANGAN PENJAGA
• Senaraikan apa yang harus di lakukan (to-do list), rutin
harian
• Perubahan (Open to change)
• Teruskan hubungan keluarga dan kawan-kawan
• “Care partnership” - you are in this together
• Menjaga kesihatan diri
• Kaunseling
Rujukan:
1. http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/caregiver-stress.html
2. Karen Fazio (Gerontologist), https://www.youtube.com/watch?v=qkvNqE0_cZg

18. JENIS-JENIS
(TYPES OF LISTENING)
MAKLUMAT
(informational)
MENILAI
(evaluative)
EMPATI
(empathetic)
Rujukan:
Module 5: Listening Skills to improve Communication, University of Florida. http://edis.ifas.ufl.edu/he911

19. Melihat dari sudut perspektif orang lain
Tidak menghukum
Mengenalpasti perasaan pihak yang sedang berbicara
Menyampaikannya kepada beliau
EMPATHY IS FEELING WITH PEOPLE

20. BAGAIMANA KITA BOLEH MENDENGAR
DENGAN EMPATI?
Kurang bercakap dan lebihkan mendengar
Talk less and listen more
Elakkan daripada menghukum
Avoid being judgmental
Dengarkan luahan perasaan dan juga fikiran
Listen for feelings as well as ideas
20

21. CONTOH

22. https://www.youtube.com/watch?v=QRfTylX46pU

23. PARAPHRASE
Sebut perkara yang sama, menggunakan perkataan yang
berlainan
Tujuan: kita sedang cuba memahami apa yang dilalui individu
tersebut

24. PERKATAAN YANG PERLU
DIELAKKAN
“Sabar… sabar…”
“Tak pe, banyak pahala tu…”
“Saya dulu lagi teruk…”
“Tak lama lagi, OK lah…”
“Saya faham apa yang awak lalui”

25. GANTIKAN DENGAN
PERKATAAN BERIKUT
“Puan / Encik nampak seperti kepenatan…”
(reflect)
“Bunyinya seperti Puan / Encik rasa kecewa / marah / sedih
(ikut pada emosi yang anda ingin nyatakan) dengan…..”
(reflect on emotions)
“Maksudnya Puan / Encik sekarang…..?”
(memastikan betulkah apa yang saya faham / clarify)

26. GANTIKAN DENGAN
PERKATAAN BERIKUT
“Berat mata memandang, berat lagi bahu memikul…”
(It must be difficult for you)
“Semoga terus dikurniakan kesabaran”
“Semoga terus bersabar dengan ujian ini”
“Semoga terus dikurniakan pahala”

27. emosi
seperti
air
yang
mendidih
di
dalam
cerek

28. KENAPA?
ianya satu bentuk terapi

29. RINGKASAN
• Perlu akui / kesan stres di kalangan penjaga pesakit
terlantar
• Stres perlu diurus untuk mengelakkan komplikasi
(kepada penjaga dan juga pesakit)
• Kemahiran mendengar merupakan kemahiran yang
penting dalam mengurus caregiver stress

30. FOR LISTENING

31. This work by Tuti Mohd Daud is licensed under a
Creative Commons Attribution-NonCommercial-
NoDerivatives 4.0 International License.