Luận án ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG CỔ THẤP CƠ CHẾ CÚI-CĂNG- XOAY BẰNG PHẪU THUẬT BOHLMAN CẢI TIẾN.Chấn thương cột sống cổ (CSC) thấp là một tổn thương rất nặng, gây tử vong hay tàn phế với tỉ lệ cao do tổn thương tủy cổ. Tổn thương này gây ra gánh nặng cho gia đình và xã hội, nhất là ở xã hội đang phát triển như nước ta, vì có đến 71% số bệnh nhân (BN) bị chấn thương CSC thấp thuộc độ tuổi lao động

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Luận án ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG CỔ THẤP CƠ CHẾ CÚI-
CĂNG- XOAY BẰNG PHẪU THUẬT BOHLMAN CẢI TIẾN.Chấn thương
cột sống cổ (CSC) thấp là một tổn thương rất nặng, gây tử vong hay tàn phế với tỉ
lệ cao do tổn thương tủy cổ. Tổn thương này gây ra gánh nặng cho gia đình và xã
hội, nhất là ở xã hội đang phát triển như nước ta, vì có đến 71% số bệnh nhân (BN)
bị chấn thương CSC thấp thuộc độ tuổi lao động [13].
MÃ TÀI LIỆU BQT.YHOC. 00015
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Theo tác giả Daffner ở Bắc Mỹ, gãy trật cột sống cổ chiếm 80% trong các trường
hợp chấn thương CSC [54]. Hàng năm, cứ khoảng 100.000 dân có 5 người bị chấn
thương CSC mới [44], [104]. Tại bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình thành phố
Hồ Chí Minh, theo nghiên cứu của tác giả Võ Văn Thành, chấn thương CSC thấp
chiếm 89,05% trên tổng số chấn thương CSC đã đến điều trị tại khoa Cột sống A
[20].
Thế kỷ qua, ngành phẫu thuật cột sống có nhiều tiến bộ nhờ vào sự tiến bộ của
công nghệ, kỹ thuật và hiểu biết về cơ thể học, sinh cơ học cột sống. Càng ngày
càng có nhiều công trình nghiên cứu có giá trị đã được công bố. Các tác giả chứng
minh rằng: đối với gãy cột sống cổ, điều trị phẫu thuật hiệu quả hơn điều trị bảo
tồn [17]. Tuy nhiên, hiện nay việc phẫu thuật theo phương pháp nào là tốt nhất để
điều trị chấn thương CSC thấp cũng còn nhiều ý kiến khác nhau [53]. Dù vậy,
nhiều tác giả đồng ý rằng tổn thương chủ yếu ở đâu thì sửa chữa ở đó.
Biết được các tổn thương giúp cho việc lựa chọn phương pháp điều trị hợp lý và
hiệu quả hơn.Việc nghiên cứu cơ chế chấn thương để hiểu rõ các tổn thương là
khâu quan trọng trong quá trình điều trị. Ở Việt Nam chưa có tài liệu nghiên cứu
nào về đặc điểm tổn thương cột sống cổ thấp do cơ chế cúi-căng và cơ chế xoay
(gọi tắt là cúi-căng-xoay).
Việc điều trị bằng phẫu thuật không những để giải ép thần kinh tạo điều kiện phục
hồi tối đa mà cònđể nắn trật trả lại sự thẳng trục cho CSC, để kết hợp xương tạo sự
vững chắc tức thì, cho ngồi dậy sớm tránh được các biến chứng nằm lâu và để
ghép xương kích thích sự liền xương tốt.
Đối với chấn thương cột sống cổ, điều trị phẫu thuật dù lối trước hay lối sau thì
mục tiêu cũng là: giải ép, nắn xương, ghép xương và kết hợp xương. Lối vào trước
có những ưu điểm là lấy được đĩa đệm thoát vị, ít nhiễm trùng [121]. Nhưng cũng
có khuyết điểm như: không lấy được khối máu tụ và dây chằng vàng phía sau [61],
nắn xương khó khăn và nguy hiểm, chống lực căng phía sau yếu khi có tổn thương

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
các dây chằng phía sau [111]. Lối vào sau có nhiều ưu điểm như: đường mổ đơn
giản vì không có cơ quan nào quan trọng cả, lấy được khối máu tụ và dây chằng
vàng chèn ép phía sau [61], nắn xương an toàn, chống lực căng phía sau tốt [24].
Tuy nhiên, cũng có những khuyết điểm là không lấy được đĩa đệm phía trước (nếu
có thoát vị), xâm phạm khối cơ sau cổ [122].
Phẫu thuật lối sau thường dùng nẹp – vít khối mỏm khớp, còn gọi là phẫu thuật
Roy Camille (1961). Phẫu thuật này giải quyết sự mất vững ở cột sau rất tốt, nhưng
vít bắt vào mỏm khớp có nguy cơ gây tổn thương mạch máu và rễ thần kinh phía
trước [26].
Năm 1979, Bohlman giới thiệu kỹ thuật KHX với 3 sợi chỉ. Trong đó: 1 sợi chỉ néo
ép mỏm gai và 2 sợi chỉ khác cố định chắc 2 mảnh xương ghép hai bên mỏm gai.
Kỹ thuật này cũng đáp ứng được nhu cầu tái tạo sự vững chắc cột sau và có ưu
điểm là ít nguy cơ tổn thương mạch máu và thần kinh hơn.
Ở Việt Nam, vào thập niên 70, Hoàng Tiến Bảo và cộng sự đã sử dụng lối vào phía
trước để điều trị trật và gãy trật cột sống cổ C3-C7. Tiếp theo, Võ Văn Thành và
Vũ Tam Tỉnh đã phẫu thuật lối trước cho các bệnh nhân bị trật và gãy trật CSC
thấp bằng lối vào trước. Lần lượt các tác giả như Hà Kim Trung, Vũ Hùng Liên,
Trương Thiết Dũng… sử dụng lối vào trước hoặc sau (làm nẹp – vít khối mỏm
khớp) để điều trị chấn thương CSC thấp. Chưa có tác giả nào ứng dụng phẫu thuật
Bohlman để điều trị chấn thương CSC thấp.
Vào thập niên 90, chúng tôi ứng dụng phẫu thuật Bohlman để điều trị các trường
hợp gãy trật CSC thấp, tuy có đạt được kết quả khích lệ nhưng phương pháp này có
2 nhược điểm: thứ nhất là dùng 1 sợi chỉ thép néo ép 2 mỏm gai trên và dưới mức
tổn thương làm sợi chỉ thép uốn lượn nhiều lần gây biến dạng, nên thao tác rút chỉ
trở nên khó khăn, kết quả là chỉ rút không chặt và kéo dài thời gian mổ. Mặt khác,
việc xoắn chỉ một bên tạo lực ép mất cân bằng lên mỏm khớp 2 bên, có thể ảnh
hưởng đến khả năng chống trượt do giảm lực ma sát ở 2 mặt khớp, đó là nhược
điểm thứ hai.
Để khắc phục hai nhược điểm của phẫu thuật Bohlman nhưng vẫn giữ được tên gọi
của nguyên tác là “kỹ thuật 3 sợi chỉ thép”, chúng tôi cải tiến kỹ thuật này bằng
cách néo ép mỏm gai bằng 2 sợi chỉ, và xoắn chỉ 2 bên mỏm gai để tạo lực ép cân
bằng lên 2 mỏm khớp ở hai bên như Stauffer [109]. Đồng thời, cố định xương ghép
vào hai bên mỏm gai bằng 1 sợi chỉ (hình chữ O), xoắn chỉ 1 bên. Như thế, vẫn bảo
tồn được kỹ thuật 3 sợi chỉ, vẫn đảm bảo được sự vững chắc cũng như phẫu thuật
Bohlman, nhưng đơn giản, dễ thao tác hơn, rút ngắn thời gian phẫu thuật.
Dù phương pháp có tốt đến đâu mà dụng cụ kết hợp xương bị gãy thì kết quả sẽ
không như mong muốn. Trong một nghiên cứu từ năm 1992 đến năm 2000: “Điều
trị gãy trật cột sống cổ C3-C7 bằng phương pháp mổ Nắn – Néo Ép – Hàn Xương

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
lối sau”. Chúng tôi áp dụng phẫu thuật Bohlman và kết hợp xương bằng nhiều loại
chỉ thép. Kết quả có 1 trường hợp đứt chỉ và hai trường hợp giãn chỉ [13]. Thất bại
này là do không biết phải dùng cỡ chỉ thép bao nhiêu là phù hợp, là đủ độ vững ở
CSC thấp.
Để giải quyết những vấn đề tồn tại trên, chúng tôi nghiên cứu đề tài:
“ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG CỔ THẤP CƠ CHẾ CÚI-CĂNG-
XOAY BẰNG PHẪU THUẬT BOHLMAN CẢI TIẾN”.
Với các mục tiêu sau:
1/Xác định cỡ chỉ thép phù hợp và độ vững chắc của phẫu thuật Bohlman
cải tiến trong điều trị chấn thương CSC thấp.
ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG CỔ THẤP CƠ CHẾ CÚI-CĂNG-
XOAY BẰNG PHẪU THUẬT BOHLMAN CẢI TIẾN
1.Hoàng Đình Cầu (1976), Từ điển Y Dược Pháp-Việt. Nhà xuất bản Y Học.
2.Nguyễn Văn Cự (1989), “Điều trị 100 trường hợp tổn thương cột sống cổ”. Kỉ
yếu công trình nghiên cứu khoa học trong chuyên khoa phẫu thuật thần kinh về tổn
thương cột sống, tr. 5-13.
3.Cao Minh Châu (2002), “Phục hồi chức năng cho bệnh nhân chấn thương tủy
sống”, Vật lý trị liệu phục hồi chức năng. NXB Y Học Hà Nội, tr. 615-649.
4.Đỗ Văn Dũng (2008), “Cách tính cỡ mẫu”, Phương pháp nghiên cứu khoa học và
học VN, Phẫu thuật thần kinh, 6,7,8, tr. 53-57.
6.Trương Thiết Dũng (2005), “Điều trị gãy trật cột sống cổ thấp bằng phẫu thuật”,
Luận văn chuyên khoa II ngoại thần kinh. Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí
Minh, tr. 53-77.
7.Vũ Hùng Liên (2004), “Phẫu thuật cắt thân đốt sống cổ giữa và thấp bị vỡ chèn
ép tủy và ghép xương tự thân có dùng nẹp vít”. Kỉ yếu hội nghị ngoại Thần Kinh
toàn quốc, tr. 18-25.
8.Nguyễn Quang Long (1976), Kỹ thuật điều trị gãy xương theo Boehler, Tập I, tr.
195-301.
9.Lê Phúc (1983), “Nghiên cứu tai biến và biến chứng trong phẫu thuật điều
trịbệnh lao xương sống”, Luận văn tốt nghiệp BS chuyên khoa cấp I, tr. 21-28.
10.Nguyễn Quang Quyền (1986), “Các xương và khớp của thân”, Bài giảng giải
phẫu học. Nhà xuất bản Y Học. Tập 2, tr. 22-36
11.Nguyễn Quang Quyền (1997), Atlas Giải phẫu người theo Frank H Netter. Nhà
xuất bản Y học, tr. 162.
12.Võ Văn Sĩ (2011), “Tái tạo sự vững chắc phía sau của cột sống cổ thấp bằng
phẫu thuật Bohlman cải tiến”. Y học thực hành số 12 (Bộ Y Tế), tr. 68-71.
13.Võ Văn Sĩ (2000), “Điều trị gãy trật cột sống C3-C7 bằng phương pháp

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
mổ”nắn-néo ép-hàn xương” lối sau”, Luận văn chuyên khoa II. Đại học Y Dược
TP. Hồ Chí Minh, tr. 65-81.
14.Võ Văn Sĩ (2000), “Điều trị gãy trật cột sống cổ C3-C7bằng phương pháp mổ
nắn, néo ép, hàn xương lối sau”. Y học thành phố Hồ Chí Minh, (4), tr. 75-87.
15.Võ Văn Thành (1984), “Chẩn đoán và điều trị hội chứng phong bế giao cảm
cổtrong chấn thương cột sống cổ kèm liệt”, Sinh hoạt khoa học kỹ thuật BV Bình
Dân. Tập 4, tr. 65-71.
16.Võ Văn Thành (1994), Phân loại chấn thương cột sống cổ C3 -C7 mới theo
Argenson,1, tr. 5-45.
17.Võ Văn Thành (1985), “Điều trị gãy và gãy trật cột sống cổ kín do chấn thương
trong 10 năm tại BV Bình Dân”, Sinh hoạt khoa học Kỹ thuật BV Bình Dân. Tập
4, tr. 74-87.
18.Võ Văn Thành (1997), “Vài thông tin dịch tễ học trong chấn thương cột sống
cổ”, Công trình nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Y Dược TP HCM,tr. 65-78.
19.Võ Văn Thành (2011), “Một chặng đường phát triển của ngành cột sống (1970-
1988)”, Lịch sử hình thành và phát triểnngành cột sống TP. Hồ Chí Minh, Việt
Nam, tr. 7-19.
20.Võ Văn Thành (2003), “Chấn thương cột sống cổ và tủy sống cổ”, Bệnh học
Phẫu Thuật Thần Kinh, Nhà xuất bản Y Học, tr. 284-330.
21.Hà Kim Trung (1998), “Điều trị chấn thương CSC dưới bằng phẫu thuật qua
đường cổ trước”. Tạp chí y học VN, Phẫu thuật thần kinh, 6,7,8, tr. 58-61.
22.Lê Xuân Trung (1997), “Chấn thương và vết thương sọ não ở trẻ em và người
trưởng thành”, Bệnh học ngoại thần kinh. Tập I, tr. 167-170.