LUẬN ÁN KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY QUA NỘI SOI.Chóp xoay là tên gọi phần gân bám vào đầu trên xƣơng cánh tay của bốn cơ bao gồm cơ dưới vai, cơ trên gai, cơ dƣới gai và cơ tròn bé. Chóp xoay có nhiệm vụ làm cho khớp vai thực hiện các động tác dang, khép, xoay trong, xoay ngoài, đƣa cánh tay ra trƣớc, đƣa ra sau và giữ vững khớp vai

1. LUẬN ÁN KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY QUA NỘI SOI.Chóp
xoay là tên gọi phần gân bám vào đầu trên xƣơng cánh tay của bốn cơ bao gồm cơ
dưới vai, cơ trên gai, cơ dƣới gai và cơ tròn bé. Chóp xoay có nhiệm vụ làm cho
khớp vai thực hiện các động tác dang, khép, xoay trong, xoay ngoài, đƣa cánh tay
ra trƣớc, đƣa ra sau và giữ vững khớp vai.
MÃ TÀI LIỆU BQT.YHOC. 00158
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Rách chóp xoay là loại bệnh lý hay gặp ở khớp vai, rách gân trên gai và dƣới gai
hay gặp chiếm 10% đến 40% trên cộng đồng dân số trên 40 tuổi [114].
Gân dƣới vai ít gặp hơn với tỉ lệ rách đơn thuần 4,9% [68]. Thƣơng tổn rách chóp
xoay làm cho bệnh nhân đau đớn, hạn chế vận động khớp vai, làm yếu trƣơng lực
cơ của các cơ quanh khớp và gây ảnh hƣởng rất nhiều đến các hoạt động của
ngƣời bệnh. Tổn thƣơng rách chóp xoay không thể lành đƣợc nếu không đƣợc
khâu lại sớm và chỗ gân rách đó sẽ ngày càng toác rộng đến mức không thể khâu
đƣợc nữa. Trong lâm sàng không phải trƣờng hợp nào bệnh nhân cứ đau và hạn
chế vận động khớp vai cũng là có rách chóp xoay và cũng còn nhiều bệnh nhân bị
rách chóp xoay nhƣng chƣa đƣợc chẩn đoán và xử trí sớm. Khi rách chóp xoay
chỏm xƣơng cánh tay sẽ không còn đƣợc giữ ở vị trí cân bằng giữa các nhóm cơ,
chỏm xƣơng cánh tay thƣờng bị kéo lên trên tỳ vào mỏm cùng vai gây hạn chế
vận đ ộng và lâu dài gây thoái hóa khớp vai.
Điều trị bảo tồn bằng thuốc, vật lý trị liệu và tiêm corticoide vào khoang
dƣới mỏm cùng có thể đem lại kết quả tốt cho bệnh nhân ở giai đoạn sớm (Neer I-
II) [85]. Nhƣng tác giả Gartsman [48] đã cho thấy việc điều trị bảo tồn không
đem lại kết quả tốt khi bệnh nhân có rách chóp xoay. Phẫu thuật khâu lại
chổ rách của chóp xoay có tác dụng giảm đau, phục hồi lại sự vững chắc của khớp
và về lâu dài tránh đƣợc biến chứng thoái hóa khớp. Để điều trị khâu rách chóp
xoay cho kết quả tốt, theo Neer phải đạt đƣợc 4 yêu cầu là khâu lại phần gân chóp
xoay bị rách, loại bỏ sự chèn ép của mỏm cùng vai đối với gân chóp xoay và bảo
tồn chỗ bám của cơ Delta, ngăn đƣợc sự hạn chế vận động khớp vai mà không gây
đứt tại chỗ gân khâu bằng các bài tập vận động hợp lý.
Phẫu thuật mổ mở khâu chóp xoay đƣợc Codman áp dụng từ nhữngnăm
1911 cho kết quả phục hồi chức năng tốt chỉ đạt 60-70% và hay gặp biến chƣgn1
teo cơ delta. Những năm gần đây khi phẫu thuật nội soi khớp vai với các ƣu điểm
nổi bật về khả năng đánh giá chính xác thƣơng tổn, chấn thƣơng phẫu thuật ít hơn
và sau mổ bệnh nhân tập vận động sớm hơn thì nhiều phẫu thuật viên đã thực hiện
khâu chóp xoay qua nội soi với kết quả phục hồi chức năng tốt đạt đến hơn 90%.

2. Tại Việt Nam, vấn đề chẩn đoán sớm và điều trị rách chóp xoay mới chỉ đƣợc
quan tâm nhiều từ những năm 2000 trở lại đây. Phƣơng pháp khâu rách chóp
xoay với đƣờng mổ nhỏ có sự trợ giúp cảu nội soi đƣợc Hoàng Mạnh
Cƣờng báo cáo lần đầu tại Hội nghị Thƣờng niên Hội Chấn Thƣơng Chỉnh Hình
Việt Nam từ năm 2006 và tiếp theo đó là kết quả công bố trong luận văn tốt nghiệp
bác sĩ chuyên khoa cấp 2 (2009) với tỷ lệ kết quả tốt đạt khoảng 85,8%. Tiếp theo
đó phẫu thuật khâu qua nội soi cũng đã đƣợc nghiên cứu áp dụng và thu đƣợc kết
quả rất khả quan. Tuy nhiên cho đến nay chƣa có một công trình nào thực hiện
nghiên cứu có hệ thống về hình ảnh tổn thƣơng gân chóp xoay trên phim cộng
hƣởng từ, hình ảnh nội soi cũng nhƣ phân tích sự liên quan giữa mức độ tổn
thƣơng và kỹ thuật khâu qua nội soi. Do đó việc nghiên cứu tổng kết điều trị rách
chóp xoay qua nội soi là cần thiết, có ý nghĩa khoa học và thực tiễn đối với chuyên
ngành chấn thƣơng chỉnh hình.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY
QUA NỘI SOI
Mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi bao gồm:
1. Mô tả các đặc điểm tổn thƣơng rách chóp xoay và các tổn thƣơng kết
hợp tại khớp vai trên hình ảnh phim chụp cộng hƣởng từ và hình ảnh nội soi
ở các bệnh nhân bị rách chóp xoay đƣợc điều trị khâu gân qua nội soi.
2. Đánh giá kết quả điều trị rách chóp xoay bằng khâu qua nội soi và phân tích các
yếu tố liên quan.
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
…………………………………………………………………………………………… 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN …………………………………………………………………… 4
1.1. Tổng quan về chóp xoay ………………………………………………………………… 4
1.1.1. Giải phẫu học gân cơ chóp xoay …………………………………………….. 4
1.1.2. Hình dạng mỏm cùng vai và bệnh lý rách chóp xoay ……………….. 10
1.1.3. Sự nuôi dƣỡng của chóp xoay ………………………………………………. 11
1.1.4. Cơ sinh học …………………………………………………………………………. 11
1.1.5. Diễn tiến của rách chóp xoay ………………………………………………… 18
1.1.6. Sinh bệnh học ……………………………………………………………………… 19
1.1.7. Chẩn đoán rách chóp xoay ……………………………………………………. 20
1.1.8. Phân loại …………………………………………………………………………….. 29
1.2. Tổng quan các vấn đề cơ bản khâu chóp xoay qua nội soi ………………… 31
1.2.1. So sánh lành gân khi khâu vào xƣơng xốp và vào vỏ xƣơng ……… 31
1.2.2. Kỹ thuật đóng neo vào xƣơng ……………………………………………….. 32
1.2.3. Kỹ thuật khâu một hàng ……………………………………………………….. 33
1.2.4. Kỹ thuật khâu hai hàng ………………………………………………………… 33
1.2.5. Kỹ thuật khâu bắc cầu ………………………………………………………….. 34
1.2.6. So sánh giữa các kiểu khâu trong kỹ thuật khâu 1 hàng ……………. 35
1.2.7. Các kỹ thuật cột chỉ trong nội soi khớp vai …………………………….. 35
1.2.8. Các biến chứng trong phẫu thuật nội soi khâu chóp xoay ………… 38

3. 1.2.9. Các bảng đánh giá chức năng khớp vai sau khâu chóp xoay ……… 39
1.3. Tổng quan về điều trị phẫu thuật rách chóp xoay …………………………….. 40
1.3.1. Phƣơng pháp điều trị phẫu thuật mổ mở …………………………………. 40
1.3.2. Phƣơng pháp phẫu thuật mổ mở với đƣờng mổ nhỏ …………………. 41
1.3.3. Phƣơng pháp khâu rách chóp xoay qua nội soi ……………………….. 41
1.3.4. Các kết quả nghiên cứu trong nƣớc ……………………………………….. 42
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ………… 44
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu…………………………………………………………………… 44
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ………………………………………………………………. 45
2.2.1. Thiết kế nghiên nghiên cứu …………………………………………………… 45
2.2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh và tính cỡ mẫu …………………………………….. 45
2.2.3. Các công cụ nghiên cứu ……………………………………………………….. 46
2.2.4. Phƣơng pháp phẫu thuật và phục hồi chức năng ………………………. 48
2.2.5. Đánh giá kết quả điều trị ………………………………………………………. 61
2.2.6. Đánh giá kết quả lành gân trên phim cộng hƣởng từ ………………… 63
2.2.7. Phƣơng pháp xử lí số liệu ……………………………………………………… 63
Chƣơng 3: KẾT QUẢ ………………………………………………………………………. 64
3.1. Đặc điểm đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………………….. 64
3.2. Phƣơng pháp điều trị rách chóp xoay …………………………………………….. 68
3.3. Kết quả điều trị ……………………………………………………………………………. 69
Chƣơng 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………….. 93
4.1. Thƣơng tổn kèm theo rách chóp xoay và kết quả lành gân chóp xoay
qua hình ảnh cộng hƣởng từ sau mổ khâu chóp xoay ………………. 93
4.2. Kết quả chức năng khớp vai sau mổ phân bố theo tuổi, giới, kiểu rách
chóp xoay, kỹ thuật khâu chóp xoay, thời gian mổ
và các thƣơng tổn kèm theo ………………………………………………….. 99
4.2.1. Kết quả chức năng khớp vai phân bố theo giới tính …………………. 99
4.2.2. Kết quả chức năng khớp vai sau mổ ở bệnh nhân lớn tuổi ………. 101
4.2.3. Kết quả chức năng khớp vai trƣớc và sau mổ khâu rách chóp xoay
qua nội soi …………………………………………………………………………
107
4.2.4. So sánh kết quả chức năng khớp vai giữa nhóm rách bán phần
bề dày gân chóp xoay và nhóm rách hoàn toàn ……………………… 112
4.2.5. So sánh kết quả chức năng khớp vai giữa nhóm khâu một hàng
và khâu bắc cầu ………………………………………………………………….
113
4.2.6. Tƣơng quan giữa thời gian mổ và kết quả chức năng khớp vai
sau mổ ………………………………………………………………………………
116
4.2.7. Kết quả chức năng khớp vai sau mổ và các thƣơng tổn đi cùng .. 117
4.2.8. Kết quả chức năng khớp vai phân bố theo thời gian theo dõi …… 123
4.3. Các biến chứng của phƣơng pháp khâu chóp xoay hoàn toàn qua

4. nội soi
………………………………………………………………………………. 125
KẾT LUẬN
…………………………………………………………………………………….
133
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
1: Các bệnh án minh họa
2: Bệnh án nghiên cứu
3: Bảng thang điểm đánh giá khớp vai Constant và UCLA
4: Danh sách thành viên ban đánh giá kết quả chức năng khớp vai bệnh nhân
5: Danh sách bệnh nhân
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ
RÁCH CHÓP XOAY QUA NỘI SOI
1. Tăng Hà Nam Anh (2009), “Điều trị rách một phần và toàn phần chóp xoay
qua nội soi. So sánh hai nhóm theo dõi tối thiểu 1 năm”, Y Dược Học
Quân sự, tập 34, tr. 150-154.
2. Tăng Hà Nam Anh (2012), “Nghiên cứu điều trị rách chóp xoay bằng kỹ thuật
khâu gân qua nội soi”, Đề tài nghiên cứu cấp sở thuộc chương trình Vườn Ươm
Sáng Tạo Khoa Học- Công Nghệ Trẻ của Sở Khoa Học Công Nghệ Thành Phố Hồ
Chí Minh, cơ quan chủ trì Trung Tâm Phát Triển Khoa Học Và Công Nghệ
Trẻ, nghiệm thu ngày 17/01/2012.
3. Tăng Hà Nam Anh (2012), “Điều trị rách chóp xoay bằng kỹ thuật khâu gân
qua nội soi khớp vai”, Tạp chí chấn thương chỉnh hình Việt Nam, số đặc
biệt, tr. 91-95.
4. Tăng Hà Nam Anh (2012), “So sánh kết quả khâu chóp xoay qua nội soi khớp
vai bằng kỹ thuật khâu một hàng và hai hàng”, Y học Thành phố Hồ Chí Minh,
tập 16, số 3, tr. 158-162.
TÀI LIỆU THAM KHẢO KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY QUA
NỘI SOI
Tiếng Việt
1. Tăng Hà Nam Anh (2008). “Khâu gân dƣới vai qua nội soi khớp
vai. Nhân một trƣờng hợp”. Y học TP Hồ Chí Minh, tập 12 (phụ bản của số 1),
pp. 310-312.
2. Tăng Hà Nam Anh (2009). “Điều trị rách một phần và toàn phần chóp xoay qua
nội soi: so sánh giữa hai nhóm”. Y học Thành phố Hồ Chí Minh, tập 13(phụ bản
của số 1) tr.233-238.

5. 3. Tăng Hà Nam Anh (2009). “Điều trị rách một phần và toàn phần chóp xoay qua
nội soi: so sánh giữa hai nhóm theo dõi tối thiểu 1 năm”. Y học thành phố Hồ Chí
Minh, tập 13, số 3, trang 139-144.
4. Tăng Hà Nam Anh, Dƣơng Đình Triết (2010). “Diện bám chóp xoay của ngƣời
Việt Nam: giải phẫu học và ứng dụng lâm sàng”. Tạp chí Y học Việt Nam, Tổng
Hội Y Dƣợc Học Việt Nam, tập 374 (2), tr 445-452.
5. Tăng Hà Nam Anh, và cộng sự (2012). “Sức cơ tay ngƣời Việt
trong bảng điểm Constant”. Tạp chí Y Dược Học Quân Sự, vol 37, No 7, tr 54-57.
6. Hoàng Mạnh Cƣờng (2009). Đánh giá kết quả sử dụng nôi soi và đường mổ
nhỏ điều trị rách chóp xoay. Luận án chuyên khoa cấp II CTCH-Đại Học Y
Dƣợc TP.HCM.
7. Hoàng Mạnh Cƣờng (2010). “Ứng dụng nội soi trong chẩn đoán và điều trị các
thƣơng tổn ở vai tại Bệnh Viện Chấn Thƣơng Chỉnh Hình TP.HCM”. Tạp Chí Y
Học Việt Nam tập 374, tr 49-53.
8. Netter F.H [Nguyễn Quang Quyền dịch] (1997). “Chi trên”. In:
Netter F.H. Atlas giải phẫu người, 2nded, pp. 401. Nhà Xuất Bản Y Học, TP Hồ
Chí Minh