Тақырыбы: "Ә" дыбы¬сы және әрпімен таныстыру

1. Ақмола облысы
Бурабай ауданы
Щучинск қаласы
«Ақбота» бөбекжайы
І санатты тәрбиеші
Калмаганбетова Арайлым Балтабековна
Технологиялық карта
Білім беру саласы: Коммуникация
Бөлімі: Сауат ашу мен жазу
Тақырыбы: "Ә" дыбысы және әрпімен таныстыру
Мақсаты:
Білімділік : Балаларға өткен "Ә" дыбысын және әрпін таныстыру. Қандай
дыбысқа жататынын түсіндіру. Өткен әріптер мен дыбыстарды
қайталап еске түсіру.
Дамытушылық : Дыбыс пен әріпті ажырата білу дағдысын дамыту. "Ә"
әрпінен басталатын сөздерге мысал келтіру, дыбыстық талдау
жасау дағдыларын жетілдіру. "Ә" әрпін жазу арқылы қол
икемдерін дамыту.
Тәрбиелік : Балаларды тапсырманы орындау барысында мұқият, ұқыпты,
толық аяқтауға дейін шыдамды болуға тәрбиелеу. Білім алуға
жетелеу.
Әдістемелік әдіс – тәсілдер: Түсіндіру, сұрақ – жауап, көрнекілік,
дидактикалық ойындар, бой сергіту жаттығулары.
Көрнекіліктер: әріптер, суреттер, слайд, резеңкелер, қыстырғыштар
Cөздік жұмысы: дыбыс, әріп, буын, дауысты және дауыссыз.
Іс -әрекет
бөлімдері
Тәрбиешінің іс-әрекеті Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық
қозғаушы
І. Балалар, көңіл-күйлерің қалай? Бізде
сауат ашу және жазудан ұйымдастырылған
оқу іс-әрекеті болады. Бұл пәнде біз не
Тәрбиешіні тыңдайды

2. істеуші едік? Дұрыс айтасыңдар. Ал
бүгінгі оқу іс-әрекетіміз ерекше қызықты
болмақ. Біз «Әріптер еліне» саяхатқа
барамыз. Қане, бәріміз көзімізді жұмып
саяхатқа аттанайық.
(балалар көздерін жұмып отырады )
Балалар көздерін жұмады.
Ізденуші –
ұйымдас
тырушы
І.Жаңа тақырып:
Тәрбиеші: Қане, балалар көзімізді
ашайық. Біз «Әріптер еліне» келдік.
Тосынсый (осы кезде әтеш шығады)
Әтеш: Сәлеметсіңдер ме балалар!
«Әріптер еліне» қош келіпсіздер. Балалар,
мен «Әріптер елінің» көптеген
аялдамасында болдым, сол жерлерді
аралап жүріп, өзімнің қапшығымды
ұмытып кетіппін, соны тауып алуға
көмектесесіңдер ме?
Тәрбиеші: Әрине, көмектесеміз, әтеш.
Онда бірінші аялдамадан бастайық.
1-ші аялдама
Тәрбиеші: Балалар, бұл жерде тапсырма
бар екен соны орындайық. Енді осы
тапсырманы орындап көрсек қайтеді.
Қараңдар бұл нелер екен? Енді осы
әріптерді атап өтейікші. Ал олар неге
қызыл және көк түсті, білесіңдер ме ? Ал
әріп дегеніміз не, оны қалай түсінесіңдер?
- Дыбыс дегеніміз не?
-Дұрыс айтасыңдар.
Әтеш: Балалар, сендер бәрін білесіңдер
ғой, жарайсыңдар.
Тәрбиеші: Енді берілген әріптерді екі
топқа бөліп, дидактикалық ойынды
ойнайық. Берілген тапсырманың ішінде ол
да бар екен.
Дидактикалық ойын: «Әріптерді дұрыс
бөл»
Шарты: Ілініп тұрған әріптерді атап,
дауысты және дауыссыз дыбыс деп, екі
топқа бөлу керек.
Тәрбиеші: Балалар, қараңдар мына жерде
бір әріп қалып қойыпты ғой. Бұл қандай
әріп?
Тәрбиеші: Олай болса, қайталайық.
Бұл әріп "Ә" әрпі деп аталады, дауысты дыбысқа жатады. «Ә» әрпі
сөздің басында, ортасында, аяғында кездеседі. «Ә» дыбысын айтқанда ерніміз екі
жаққа созылады, кедергісіз айтылады. Қане, айтып көрейікші ә-ә-ә-ә-ә. Өткен
сабақта өткен «С» дыбысын айтып көріңдерші с-с
Балалар көздерін ашады
Әтешпен амандасады
Әріптерді атайды
Әріпті –көреміз, жазамыз
Дыбысты естиміз, айтамыз,
көрмейміз.
Ойынды ойнайды.
Балалар ілініп тұрған
әріптерді атап дауысты
және дауыссыз дыбыс деп,
екі топқа бөледі.

3. Оны айтқанда тіліміз тістерімізге тіреледі.
енді «Ә» әрпін ауада жазып көрейікші.
(балалар ауада жазып көрсетеді).
Ал енді экранға назар аударайық
Слайд көру.
Балалар, бәріміз бірге қайталап
отырамыз.
Тәрбиеші: Біз бірінші тапсырманы
орындадық, енді санын іздейікші. Қай
жерде тұр екен? (балалар тауып алады).
Тәрбиеші : Енді 2-ші аялдамаға жылжиық,
онда қандай тапсырма берлген екен, соны
орындайық.
2-ші аялдама ( қыстырғыштар)
ІІ.Тапсырма: «Әріптердің орнын тап»
Шарты: Балалар бейнеленген суреттердің
қай әріптерден басталғанын тауып,
қыстырғыштағы әріптерді сол суреттерге
қыстыру керек.
Бір баладан шақырып, әріптерді дұрыс
қыстырғанын тексеру.
Әтеш: Балалар, сендер бұл тапсырманы да
жақсы орындадыңдар, бірақ менің
қапшығым табылмады ғой.
Тәрбиеші: Әтеш, сен ренжіме, біз алдағы
барлық тапсырмаларды орындаймыз,
мүмкін ішінен табылып қалар. Ал қазір
кішкене сергіп, бір жаттығу жасап
алайық. Сен де бізбен бірге жаса, сонда
көңілің көтеріледі.
ІІІ.Сергіту сәті: Әтеш ерте оянып,
Жан жағына қарады.
Шынықтырып денесін,
Қанаттарын қағады.
Ку-ка-ре-ку тұр-тұрлап,
Оятады баланы.
Әтеш: Ой, балалар, қандай жақсы! Мен
туралы айттыңдар, мен қуанып қалдым
ғой. Рахмет сендерге!
Тәрбиеші: 2 санын табыңдаршы (балалар
табады, әтеш ішінен іздейді)
Тәрбиеші: Балалар, келесі аялдамаға
барайық, ондағы тапсырманы орындайық.
ә-ә-ә-ә-ә-ә-ә
с-с
Ауада жазып көреді.
Слайдты көреді.
Балалар тауып алады.
Берілген суреттерге
әріптерді қыстырып
орындайды.
Сергіту сәтін жасайды.

4. 3-ші аялдама.
Тәрбиеші: Балалар, мұнда біз үстел
басына отырып, «Ә» әрпін құрастырып
жазуымыз керек. (Тәрбиеші көрсетеді)
Ү. Жұптық жұмыс (тапсырма)
Воскабович әдісі геокант :
Балалар үстел басына отырып
резеңкелермен «Ә» әрпін құрастырып
жазуы керек. (3-санын табады)
Тәрбиеші: Міне, балалар, соңғы
аялдамаға да жеттік, енді осы тапсырманы
орындасақ, әтештің қапшығы да табылып
қалар. Бұл тапсырма «жазу» екен, енді
тапсырманы орындамас бұрын саусақ
жаттығуын жасап, саусақтарымызды
қимылдатып, дем алдырып алайық.
ҮІ. Саусақ жаттығуы:
Әтеш шықты далаға,
Жан-жағына қарады.
Айдарын тарады (саусақтарын
қимылдатады)
4-ші аялдама
ҮІІ. Дәптермен жұмыс:
Балалар берілген карточкалардағы
әріптерді басып жазады.
(Тәрбиеші балаларды мақтайды)
Тәрбиеші: Балалар, енді 4 санын тауып
алыңдаршы.
Табылған сандықтың ішінен әтештің
қапшығы шығады.
Әтеш: Ой, міне менің қапшығым,
сендерге рахмет! Барлық тапсырмаларды
дұрыс орындадыңдар, мына тәттілерді
апайларыңа берейін, топқа барып жеңдер.
Ал мен кетейін сау болыңдар!
Тәрбиеші: Балалар, мынау біздің бүгінгі
жүрген жолымыз, естеріңе түсіріңдерші
біз қандай тапсырмаларды орындадық?
Тәрбиеші: Балалар, енді біз топқа
қайтайық, бәріміз көзімізді қатты жұмып,
апай ашамыз дегенде ашамыз.
Балалар үстел басына
отырып резеңкелермен «Ә»
әрпін құрастырып жазады.
Резеңкені дұрыс қолданып,
«Ә» әрпін жазады.
Саусақтарын қимылдатып
жасайды
«Ә» әрпін жазады
Балалар жан-жақтарына
қарап тауып алады
Әтешпен қоштасады.

5. Балалар бәрін қайталап
айтады
Қорытындылау Тәрбиеші: Біз қандай елге саяхатқа
бардық? Балалар, біз қандай әріп және
дыбыс туралы айттық? «Ә» дыбысы
қандай дыбысқа жатады?
Бүгінгі сабақ ұнады ма?
Тәрбиешіні мұқият тыңдап,
«Ә» дыбысы естілгенде
тұрады, естілмегенде
отырады.
Күтілетін нәтиже:
Білуі керек: «Ә» дыбыс және «Ә» әрпі туралы біледі. «Ә» әрпінен
басталатын сөздерді айтады.
Талапты болуы: Әріп пен дыбысты ажыратуға талпынады.
Қолынан келуі керек: «Ә» әрпін жазады, ойынға қатысады, саусақ
жаттығуын жасайды.

6. Балалар бәрін қайталап
айтады
Қорытындылау Тәрбиеші: Біз қандай елге саяхатқа
бардық? Балалар, біз қандай әріп және
дыбыс туралы айттық? «Ә» дыбысы
қандай дыбысқа жатады?
Бүгінгі сабақ ұнады ма?
Тәрбиешіні мұқият тыңдап,
«Ә» дыбысы естілгенде
тұрады, естілмегенде
отырады.
Күтілетін нәтиже:
Білуі керек: «Ә» дыбыс және «Ә» әрпі туралы біледі. «Ә» әрпінен
басталатын сөздерді айтады.
Талапты болуы: Әріп пен дыбысты ажыратуға талпынады.
Қолынан келуі керек: «Ә» әрпін жазады, ойынға қатысады, саусақ
жаттығуын жасайды.