1. ยุคภูมิปัญญา
จัดทำโดย
1. นำงสำวคันธรส โชติวรรณ์ เลขที่ 11
2. นำงสำวอรณิชำ ฉันทะ เลขที่ 22
ชั้น มัธยมศึกษำปีที่ 6/2

2. ยุ ค ภู มิ ปั ญ ญา/ยุ ค ภู มิ ธ รรมและแนวคิ ด ประชาธิ ป ไตย
กำรปฏิวัติทำงวิทยำศำสตร์ที่เริ่มขึ้นในสังคมตะวันตกในคริสต์ศตวรรษที่ 17
ไม่เพียงก่อให้เกิดควำมเจริญก้ำวหน้ำทำงวิทยำกำรและเทคนิค ตลอดจน
สิ่งประดิษฐ์ที่เป็นประโยชน์ต่อกำรพัฒนำคุณภำพชีวิตให้ดีขึ้นเท่ำนั้น แต่ยัง
นำไปสู่กำรปฏิวัติทำงภูมิปัญญำ (Intellectual Revolution) ในคริสต์ศตวรรษที่ 18
อีกด้วย วิธีกำรทำงวิทยำศำสตร์และกำรหลุดพ้นจำกอำนำจของคริสต์ศำสนจักร
ทำให้ชำวตะวันตกกล้ำใช้เหตุผลเพื่อแสดงควำมคิดเห็นทำงสังคมและกำรเมือง
มำกขึ้น และเชื่อมั่นว่ำควำมมีเหตุผลสำมำรถเปลี่ยนแปลงชีวิตและสังคมให้
ดีขึ้นได้

3. กำรแสดงควำมคิดเห็นทำงสังคมและกำรเมือง ตลอดจนกำรเรียกร้อง
สิทธิเสรีภำพในกำรมีส่วนร่วมในกำรปกครองจึงเป็นลักษณะเด่นประกำรหนึ่ง
ของคริสต์ศตวรรษที่ 18 กำรพัฒนำกำรด้ำนต่ำงๆ ที่เกิดขึ้นในคริสต์ศตวรรษนี้
จึงเปรียบเสมือนแสงสว่ำงที่ส่องนำทำงให้โลกตะวันตกเป็นสังคมที่รุ่งโรจน์
ในวิชำกำรต่ำงๆ ทำให้ผู้คนมีควำมรู้ มีสติปัญญำและควำมคิด ตลอดจน
ควำมสำมำรถได้รับกำรยกย่องจำกสังคมมำกขึ้น และเป็นพื้นฐำนสำคัญที่ทำ
ให้ชำติตะวันตกเข้ำสู่ควำมเจริญในยุคใหม่ ดังนั้นคริสต์ศตวรรษที่ 18 จึงได้รับ
สมญำว่ำเป็น ยุคภูมิธรรม (The Age of Enlightenment)

4.  นักปราชญ์การเมืองแนวประชาธิปไตย
นักคิดคนสำคัญที่วำงรำกฐำนของปรัชญำกำรเมืองแนวประชำธิปไตย
ได้แก่ ทอมัส ฮอบส์ ,จอห์น ล็อก ชำวอังกฤษ และกลุ่มนักคิด
ฟิโลซอฟ (Philosophs) ของฝรั่งเศส เช่น มองเตสกิเออร์ วอลแตร์,
ชอง-ชำคส์ รูสโซ

5. ทอมัส ฮอบส์ (Thomas Hobbes ค.ศ. 1588-1679)
นั ก ปรั ช ญำชำวอั ง กฤษ แนวคิ ด
ด้ำนกำรเมืองของฮอบส์ ปรำกฏในหนังสือ
ลีไวอำทัน (Leviathan) ซึ่งเป็นงำนเขียน
ชิ้ น เอกของฮอบส์ กล่ ำ วว่ ำ ก่ อ นหน้ ำ ที่
มนุษย์จะมำอยู่รวมกันเป็นสังคมกำรเมือง
มนุษย์มีอิสระและเสรีภำพในกำรกระทำ
ใดๆ ซึ่งย่อมก่อให้เกิดควำมวุ่นวำย มนุษย์
จึง ตกลงกั นที่ จะหำคนกลำงมำทำหน้ ำ ที่
ปกครองเพื่ อ ให้ เ กิ ด สั ง คมกำรเมื อ งที่ อ ยู่
ร่วมกันอย่ำงสันติสุข

6. โดยแต่ละคนยอมเสียสละอำนำจสูงสุดของตนให้แก่ฝ่ำยปกครอง
ทั้งนี้ประชำชนมีสิทธิเลือกกำรปกครองที่สอดคล้องกับควำมต้องกำรของคน
ส่วนใหญ่ โดยมีข้อผูกมัดว่ำทุกคนจะต้องเชื่อฟังผู้ปกครอง ซึ่งจะเป็นผู้ออก
กฎหมำยมำบังคับประชำชนต่อไป
จะเห็ น ว่ ำ แม้ ฮ อบส์ จ ะนิ ย มระบอบกษั ต ริ ย์ แต่ ก็ มี แ นวควำมคิ ด ว่ ำ
อำนำจของกษัตริย์ไม่ใช่อำนำจของเทวสิทธิ์หรืออำนำจศักดิ์สิทธิ์ แท้จริงแล้ว
เป็นอำนำจที่ประชำชนยินยอมพร้อมใจมอบให้ ส่วนทำงศำสนจักรนั้น ฮอบส์มี
ควำมเห็นว่ำไม่ควรเข้ำมำเกี่ยวกับกำรปกครองของรัฐ นอกจำกนี้ฮอบส์ ยัง
โจมตีควำมเชื่อทำงศำสนำของมนุษย์ว่ำเป็นเรื่องไร้เหตุผล มนุษย์ควรมีชีวิตอยู่
ด้วยเหตุผลและวิธีกำรทำงวิทยำศำสตร์ ไม่ควรอยู่ด้วยควำมเชื่องมงำย อย่ำงไร
ก็ตำม ฮอบส์มิได้ปฏิเสธพระเจ้ำ แต่ปฏิเสธพิธีกรรมและผู้นำทำงศำสนำ

7. จอห์น ล็อก (John Locke ค.ศ. 1632-1704)
นั ก ปรั ช ญำชำวอั ง กฤษ เป็ น
ผู้เขียนหนังสือเรื่อง Two Treatises of
Government (ค.ศ. 1689) แนวคิดหลัก
ของหนังสือ คือ กำรเสนอทฤษฎีที่ว่ำ
รัฐบำลจัดตั้งขึ้นโดยควำมยินยอมของ
ประชำชน และต้องรับผิดชอบต่อชีวิต
ควำมเป็นอยู่ของประชำชน

8. แนวคิดทำงกำรเมืองของล็อกอำจสรุปได้ว่ำ ประชำชนเป็นที่มำของ
อำนำจทำงกำรเมืองและมีอำนำจในกำรจัดตั้งรัฐบำลขึ้นได้ รัฐบำลจึงมีหน้ำที่
ปกครองโดยคำนึงถึงประโยชน์และสิทธิธรรมชำติของประชำชนอันได้แก่ ชีวิต
เสรีภำพ และทรัพย์สิน รัฐบำลมีอำนำจภำยในขอบเขตที่ประชำชนมอบให้ และ
จะใช้เฉพำะเพื่อผลประโยชน์ของประชำชน เท่ำนั้น รัฐต้องไม่เข้ำแทรกแซงใน
กิจกำรของปัจเจกชน นอกจำกในกรณีที่จำเป็นจริง ๆ เพื่อรักษำเสรีภำพและ
ทรัพย์สินของผู้นั้น แนวคิดทำงกำรเมืองดังกล่ำวจึงเป็นรำกฐำนควำมคิดของ
ระบอบประชำธิปไตยสมัยใหม่และมีอิทธิพลต่อปัญญำชนและปรัชญำเมธีของ
ยุโรป โดยเฉพำะกลุ่มนักคิดฟิโลซอฟ (philosophes) ของฝรั่งเศษ

9. บารอน เดอ มองเตสกิเออร์
(Baron de Montesquieu ค.ศ. 1689-1755)
บำรอน เดอ มองเตสกิเออร์ (Baron
de Montesquieu หรือ ชำร์ลส์ หลุยส์ เดอ
เซ็กกองดำต์ (Charies Louis de Secondat)
ขุ น นำงฝรั่ ง เศส เป็ น ผู้ เ ขี ย นหนั ง สื อ เรื่ อ ง
วิญญำณแห่งกฎหมำย (The Spirit of Laws)
ซึ่งใช้เวลำศึกษำค้นคว้ำกว่ำ 20 ปี หนังสือ
เล่มนี้ พิมพ์เ ผยแพร่ครั้งแรกใน ค.ศ. 1748
และต่อมำได้รับกำรตีพิมพ์อีก 22 ครั้ง และ
แปลเป็นภำษำตะวันตกต่ำงๆ เกือบทุกภำษำ

10. แนวคิดหลักของหนังสือเรื่อง วิญญำณแห่งกฎหมำยสรุปได้ว่ำกฎหมำย
ที่ รั ฐ บำลแต่ ล ะสั ง คมบั ญ ญั ติ ขึ้ น ต้ อ งสอดคล้ อ งกั บ ลั ก ษณะภู มิ ป ระเทศและ
เงื่อนไขทำงนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรม ประวัติศำสตร์ของแต่ละสังคม
แต่กำรปกครองแบบกษัตริย์ภำยใต้รัฐธรรมนูญเป็นรูปแบบกำรปกครองที่ดี
ที่สุด นอกจำกนี้อำนำจกำรปกครองควรแยกออกเป็น 3 ฝ่ำย คือ ฝ่ำยนิติบัญญัติ
ฝ่ำยบริหำรและฝ่ำยตุลำกำร กำรแบ่งอำนำจดังกล่ำวเป็นเสมือนกำรสร้ำงระบบ
ตรวจสอบและถ่วงอำนำจ (check and balance system) จะช่วยไม่ให้ผู้ปกครอง
หรือคณะผู้ปกครองหรือรัฐบำลใช้อำนำจแบบเผด็จกำรได้
แนวคิดในหนังสือเล่มนี้ มีอิทธิพลต่อสังคมตะวันตก รัฐธรรมนูญกำร
ปกครองประเทศของสหรั ฐ อเมริ ก ำ ซึ่ ง ถื อ ว่ ำ เป็ น แม่ แ บบของระบอบกำร
ปกครองในระบอบประชำธิปไตยก็ใช้แนวคิดเรื่องกำรแบ่งแยกอำนำจ และ
ระบบคำนอำนำจของมองเตสกิเออร์เป็นหลัก

11. วอลแตร์ (Voltaire ค.ศ. 1694-1778)
มีชื่อจริงว่ำ ฟรองซัว-มำรี อำรูเอ
(Francois – Marie Arouet) เป็นนักคิด
และนั ก เขี ย น ที่ มี ชื่ อ เสี ย งของฝรั่ ง เศส
วอลแตร์ ป ระทั บ ใจในระบอบกำร
ปกครองของอังกฤษมำก และตั้งใจจะใช้
งำนเขียน คัดค้ำนกำรปกครองแบบเผด็จ
กำร และต่อ ต้ ำ นควำมงมงำยไร้ เหตุ ผ ล
ตลอดจนเรี ย กร้ อ งเสรี ภ ำพในกำร
แสดงออกซึ่งควำมคิดเห็นทำงด้ำนต่ำงๆ

12. ควำมคิดดังกล่ำวของวอลแตร์ สะท้อนออกในหนังสือเรื่องจดหมำย
ปรัชญำ (The Philo – Sophical Letters) หรือที่รู้จักในอีกชื่อว่ำ จดหมำยเรื่อง
เมืองอังกฤษ (Letter on the English) เนื้อหำของหนังสือโจมตีสถำบันและ
กฎระเบียบต่ำงๆ ที่หล้ำหลังของฝรั่งเศส นอกจำกนี้วอลแตร์ยังเรียกร้องให้มี
กำรปฏิรูปประเทศฝรั่งเศสให้ทันสมัยเหมือนอังกฤษ อย่ำงไรก็ดี แม้วอลแตร์
จะต่ อ ต้ ำ นควำมอยุ ติ ธ รรมในสั ง คมและควำมไร้ ขั น ติ ธ รรมทำงศำสนำ
ตลอดจนระบบอภิ สิทธิ์ต่ำง ๆ แต่ใ นด้ ำนกำรเมืองเขำก็ไม่เคยแสดงควำม
คิดเห็นอย่ำงชัดเจนต่อรูปแบบกำรปกครองที่เขำพึงพอใจ หรือต้องกำรให้มี
กำรเปลี่ยนแปลงสังคมและกำรเมืองอย่ำงถอนรำกถอนโคนด้วยกำรปฏิวัติอัน
รุนแรง เขำคิดว่ำกำรใช้เหตุผลและสติปัญญำสำมำรถจะแก้ไขปัญหำสังคม
และกำรเมือง

13. ซอง - ชาคส์ รูโซ
(Jean-Jacques Rousseau ค.ศ. 1712-1778)
เป็นคนเชื้อสำยฝรั่งเศส เขำเขียน
หนั ง สื อ หลำยเล่ ม โจมตี ฟ อนเฟะของ
สั ง คม และกำรบริ ห ำรที่ ล้ ม เหลวของ
รั ฐ บำล นอกจำกนี้ เ ขำยั ง แสดงทั ศ นะ
เกี่ยวกับระบบกำรศึกษำ ปัญหำควำมไม่
เสมอภำคทำงสังคมอันเป็นผลจำกสภำวะ
แวดล้อม เรื่องกำรถือครองกรรมสิทธิ์ใน
ทรัพย์สิน และแนวทำงกำรปกครอง และ
อื่น ๆ

14. งำนเขียนชิ้นเอกของเขำซึ่งเป็นตำรำทำงกำรเมืองที่สำคัญ
และมีอิทธิพลมำก คือ สัญญำประชำคม (The Social Contract) ค.ศ.
1762 ว่ำด้วยปรัชญำทำงกำรเมืองด้ำนกำรปกครองและพันธสัญญำ
ทำงกำรเมืองระหว่ำงรัฐบำลและประชำชน งำนเขียนเรื่องนี้ทำให้
รูโซได้ชื่อว่ำเป็นผู้วำงรำกฐำนอำนำจอธิปไตยของประชำชน

15.  การปฏิวัติทางการเมืองการปกครองของอังกฤษ
หลั ง จำกสมเด็ จ พระรำชิ นี น ำถอลิ ซ ำเบทที่ 1 (Elizabeth I)
สิ้นพระชนม์ใน ค.ศ. 1603 กษัตริย์อังกฤษองค์ต่อๆ มำมักจะมีควำมขัดแย้งกับ
รัฐสภำอยู่เสมอ เนื่องจำกกำรใช้พระรำชอำนำจเกินขอบเขต ใช้เงินแผ่นดินไป
ในทำงที่ฟุ่มเฟือยและก่อสงครำม ควำมขัดแย้งระหว่ำงรัฐสภำกับกษัตริย์
รุนแรงมำกขึ้นเรื่อย ๆ จนกลำยเป็นสงครำมกลำงเมืองใน ค.ศ. 1642-1649
และรัฐสภำได้จับพระเจ้ำชำร์ลที่ 1 ประหำรชีวิต จำกนั้นกษัตริย์อังกฤษถูกลด
อำนำจลงเรื่อย ๆ จนถึง ค.ศ. 1688 ในสมัยพระเจ้ำเจมส์ที่ 2 (James II) ที่ทรง
พยำยำมใช้อำนำจอย่ำงสูงสุดอีก จึงก่อให้เกิดกำรปฏิวัติขึ้น

16. โดยรัฐสภำอังกฤษได้อันเชิญพระเจ้ำวิลเลียม (William)
พระรำชบุตรเขยของพระเจ้ำเจมส์ที่ 2 ขึ้นครองรำชย์บัลลังก์โดยพระองค์
ทรงสัญญำว่ำจะปฏิบัติตำมพระรำชบัญญัติว่ำด้วยสิทธิพื้นฐำนของพลเมือง
(Bill of Rights) ที่รัฐสภำเป็นผู้จัดร่ำงถวำยซึ่งให้อำนำจรัฐสภำและให้
สิทธิเสรีภำพแก่ชำวอังกฤษเหตุกำรณ์ครั้งนี้ เรียกว่ำ กำรปฏิวัติอันรุ่งโรจน์
(The Glorious Revolution) เป็นกำรปฏิวัติที่ไม่มีกำรเสียเลือดเนื้อ
และได้ รั บ กำรสนั บ สนุ น จำกชนทุ ก ชั้ น นั บ แต่ นั้ น มำรั ฐ สภำอั ง กฤษ
ได้ อ อกกฎหมำยให้ สิ ท ธิ เ สรี ภ ำพ แก่ ช ำวอั ง กฤษ ปฏิ รู ป สั ง คมและ
กำรเมืองของอังกฤษ ก้ำวหน้ ำไปตำมลำดั บจนถึงปัจจุบัน อังกฤษได้รั บ
กำรยกย่ อ งว่ ำ เป็ นประเทศแม่ แ บบของกำรปกครองแบบประชำธิป ไตย

17. อังกฤษไม่มีรัฐธรรมนูญเป็นลำยลักษณ์อักษรเหมือนประเทศ
อื่น ๆ ดังนั้นกำรปกครองของอังกฤษจึงยึดหลักกำรขนบธรรมเนียม
ประเพณี ที่ เ คยปกครองกั น มำและยึ ด กฎหมำยเป็ น หลั ก รั ฐ สภำ
กำรปฏิวัติใน ค.ศ. 1688 ทำให้ระบอบรำชำธิปไตยแบบเทวสิทธิ์
ของอั ง กฤษสิ้ น สุ ด ลง และได้ ยุ ติ ปั ญ หำขั ด แย้ ง ทำงกำรเมื อ งที่
กระทบกระเทือนอังกฤษมำตั้งแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 17 นอกจำกนี้ในปี
ต่อมำมีกำรออกพระรำชบัญญัติว่ำด้วยขันติธรรมทำงศำสนำ (Act of
Toleration) ให้เสรีภำพในกำรนับถือศำสนำแก่พวกโปรเตสแตนต์สำขำ
ต่ำง ๆ ที่ไม่ยอมขึ้นต่อนิกำยแองกลิคัน

18.  การปฏิวติของชาวอเมริกัน ค.ศ. 1776
ั
ชำวอังกฤษที่อพยพไปตั้งรกรำกในสหรัฐอเมริกำในระยะแรกมีควำม
ผูกพันกับเมืองแม่ของตนด้วยกำรยอมรับนับถือกษัตริย์อังกฤษเป็นกษัตริย์ของ
ตน และรวมตัวกันปกครองตนเองในรูปแบบอำณำนิคมขึ้นตรงต่ออังกฤษ แต่
เนื่องจำกรัฐบำลอังกฤษเก็บภำษีชำวอำณำนิคมอย่ำงรุนแรง และเอำเปรียบทำง
กำรค้ำ เช่น อังกฤษบังคับให้อำณำนิคมขำยวัตถุดิบและซื้อสิ้นค้ำสำเร็จรูปจำก
อังกฤษในรำคำที่อังกฤษกำหนด ทั้งยังห้ำมผลิตสินค้ำสำเร็จรูปด้วยตนเอง สร้ำง
ควำมไม่พอใจแก่ชำวอำณำนิคมเป็นอย่ำงมำก ใน ค.ศ. 1776 ชำวอำณำนิคมจึง
พร้อมใจกันประกำศอิสรภำพจำกอังกฤษ อังกฤษส่งทหำรมำปรำบกลำยเป็น
สงครำม เรียกว่ำสงครำมประกำศอิสรภำพ ในที่สุดชำวอำณำนิคมได้รับชัยชนะ
ได้ ตั้ ง เป็ น ประเทศใหม่ คื อ สหรั ฐ อเมริ ก ำ มี ป ระธำนำธิ บ ดี เ ป็ น ประมุ ข

19. เนื่องจำกชำวอเมริกันเป็นชำวยุโรป ประกอบด้วยชำวอังกฤษเป็นส่วน
ใหญ่ มีกำรศึกษำดีและมีจิตใจยึดมั่นในเรื่องของสิทธิเสรีภำพและอิสรภำพ ซึ่ง
เหตุผลหนึ่งที่อพยพมำก็เพื่อแสวงหำควำมเป็นอิสรภำพ เพรำะไม่สำมำรถทน
ต่อกำรบีบคั้น และกำรปกครองอย่ำงกดขี่ของรัฐบำลในทวีปยุโรป ดังนั้นชำว
อเมริ กั นจึ ง มีค วำมคิ ดและจิ ต ใจที่ ยึ ด มั่ นในระบอบประชำธิ ป ไตย สำมำรถ
วำงรำกฐำนกำรปกครองแบบประชำธิปไตยได้ อ ย่ ำงมั่นคง ประธำนำธิบ ดี
อเมริกันผู้มีชื่อเสียงในกำรส่งเสริมระบอบประชำธิปไตยและควำมเสมอภำคใน
ประชำชนคือ ประธำนำธิบดีเอบรำแฮม ลิงคอล์น (Abraham Lincon ค.ศ.
1861-1865) ได้ประกำศยกเลิกระบบทำสและให้ควำมเสมอภำคแก่ชำวผิวดำ
กำรปฏิวัติของชำวอเมริกัน ค.ศ. 1776 มีอิทธิพลต่อกำรปฏิวัติฝรั่งเศส
ค.ศ. 1789 เป็นอย่ำงมำก ฝรั่งเศสได้ตัวอย่ำงกำรให้สิทธิประชำชนทุกคนเท่ำ
เทียมกัน ไม่มีกำรแบ่งชนชั้นและศำสนำ ไม่เข้ำมำมีบทบำททำงกำรเมือง

20.  การปฏิวัติฝรั่งเศส ( ค.ศ. 1789 )
กำรปกครองระบอบสมบูรณำญำสิทธิรำชย์ของฝรั่งเศส เริ่มประสบ
ควำมล้ ม เหลวในช่ ว งเวลำก่ อ นกำรปฏิ วั ติ ฝ รั่ ง เศส สำเหตุ ม ำจำก
พระมหำกษัตริย์อ่อนแอไม่ทรงพระปรีชำสำมำรถ ในกำรบริหำรบ้ำนเมือง
ประชำชนทั่วไปถูกขูดรีดภำษี จนอยู่ในภำวะยำกจนสิ้นหวัง ขณะที่พวกพระ
และขุนนำงชั้นสูงมีควำมเป็นอยู่อย่ำงฟุ่มเฟือย สมัยพระเจ้ำหลุยส์ที่ 14 (Louis
XIV ค.ศ. 1649-1715) ทรงใช้พระรำชทรัพย์ไปในกำรทำสงครำมและเพื่อ
ควำมหรูหรำของรำชสำนักแวร์ซำย ถึงสมัยพระเจ้ำหลุยส์ที่ 15 (Louis XV
ค.ศ. 1715-1774) ก็มิได้ทรงประกอบพระรำชกรณียกิจในทำงที่จะแก้ปัญหำ
เศรษฐกิจของฝรั่งเศส ทั้งยังเสียดินแดนอำณำนิคมเกือบทั้งหมดให้อังกฤษ
เนื่องจำกเป็นฝ่ำยแพ้สงครำม เจ็ดปี (ค.ศ. 1745-1763)

21. ต่อมำในสมัยพระเจ้ำหลุยส์ที่ 16 (Louis XVI ค.ศ. 1774-1792)
เศรษฐกิจของฝรั่งเศสยิ่งมีปัญหำมำกขึ้นเพรำะควำมฟุ่มเฟือยของรำชสำนักแวร์
ซำย ประกอบกับต้องใช้จ่ำยในกำรช่วยเหลือชำวอเมริกันในสงครำมประกำศ
อิสรภำพปัญญำชนฝรั่งเศสพยำยำมหำทำงแก้ไขปรับปรุงสถำนกำรณ์ต่ำงๆ
ภำยในประเทศให้ ดี ขึ้ น อั ง กฤษซึ่ ง ปกครองในระบอบกษั ต ริ ย์ ภ ำยใต้
รัฐธรรมนูญ และกำลังเจริญรุ่งเรืองจึงกลำยเป็นแม่แบบและแรงบันดำลใจให้
กลุ่มปัญญำชนหำหนทำงให้ประชำชนชำวฝรั่งเศสได้ชื่นชมกับเสรีภำพอย่ำง
ชำวอังกฤษบ้ำง นอกจำกนี้ ชำวฝรั่งเศสยังมีควำมเชื่อว่ำกำรปกครองแบบมี
รัฐสภำ (parliamentary government) หรือรัฐบำลประชำธิปไตยจะนำควำมมั่น
คั่งมำสู่ประเทศไทยได้

22. ในที่สุดชำวฝรั่งเศสหมดควำมอดทนที่จะยอมอยู่ภำยใต้เงื่อนไขของ
ระบบสังคมเก่ำที่กีดกั้นเสรีภำพและกำรสร้ำงควำมยุติธรรมให้เกิดขึ้นในสังคม
งำนวรรณกรรมทำงกำรเมืองของล็อก มองเตสกิเออร์ วอลแตร์ และรูโซ รวมทั้ง
ปั ญ ญำชนอื่ น ๆจึ ง สร้ ำ งเงื่ อ นไขอั น ก่ อ ให้ เ กิ ด ควำมหวั ง ใหม่ ขึ้ น มำในหมู่
ประชำชน ซึ่งระบบสังคมเก่ำไม่เอื้ออำนวยประโยชน์ให้เต็มที่ และควำมคิด
ดังกล่ำวก็เป็นรูปธรรมมำกขึ้น เมื่อชำวอเมริกันได้ก่อกำรปฏิวัติใน ค.ศ. 1776
เพื่อแยกตัวเองเป็นอิสระจำกกำรเป็นอำณำนิคมของอังกฤษ กำรปฏิวัติอเมริกัน
ค.ศ.1776 จึงไม่เพียงแต่นำควำมชื่นชมมำสู่ผู้นิยมเสรีนิยมเท่ำนั้น แต่ทำให้ควำม
มุ่งหวังต่ำงๆของกลุ่มนักคิดของยุคภูมิธรรมบรรลุควำมเป็นจริง อันได้แก่เรื่อง
สิทธิเสรีภำพและควำมเสมอภำค กำรล้มล้ำงอำนำจที่ไม่เป็นธรรมของรัฐและ
กำรประกำศใช้ รั ฐ ธรรมนู ญ เป็ น ลำยลั ก ษณ์ อั ก ษรที่ ก ำหนดให้ แ ยกอ ำนำจ
อธิปไตยออกเป็นสำมส่วน เป็นต้น

23. ดังนั้นอีก 13 ปีต่อมำ ในวันที่ 14 กรกฎำคม ค.ศ. 1789 ชำวฝรั่งเศส
จึงได้ก่อกำรปฏิวัติครั้งใหญ่เพื่อล้มล้ำงอำนำจกำรปกครองแบบประชำธิปไตย
และต่อมำได้จัดตั้งระบอบกำรปกครองแบบสำธำรณรัฐ ซึ่งนับว่ำมีผลกระทบ
อย่ำงใหญ่หลวงต่อควำมคิดทำงกำรเมืองของนำนำประเทศทั่วโลกทั้งใน
ระยะเวลำอันสั้นและยำว
กำรปฏิวัติฝรั่งเศส ค.ศ. 1789 เป็นปรำกฏกำรณ์ครั้งแรกที่ประชำชนได้
เรียกร้องเสรีภำพ(liberty) เสมอภำค (equality) และภรำดรภำพ (fraternity)
ตำมแนวทำงของรักปรำชญ์กำรเมืองของคริสต์ศตวรรษที่ 18 แนวควำมคิด
ดังกล่ำวก็ยังสะท้อนออกเป็นลำยลักษณ์อักษรในรัฐธรรมนูญฉบับแรกของ
ฝรั่งเศสอีกด้วย เช่น เรื่องของสิทธิในกำรครอบครองทรัพย์สินในมำตรำ 11
ควำมเสมอภำคทำงกระบวนกำรยุติธรรมในมำตรำ 17 และกำรแบ่งแยกอำนำจ
อธิปไตยออกเป็น 3 ส่วนในมำตรำ 51 เป็นต้น

24. นอกจำกนี้ในคำประกำศสิทธิมนุษยชนและพลเมือง (La Declaration
des droits de I’homme et du citoyen) ซึ่งคณะปฏิวัติได้แถลงต่อประชำชน
เมื่อวันที่ 27 สิงหำคม ค.ศ. 1789 ก็เป็นกำรนำเอำควำมคิดหลักของล็อก มอง
เตสกิเออร์ วอลแตร์ และรูโซ ย้อนกลับมำใช้ให้เห็นอย่ำงชัดเจนอีกครั้ง เช่น
ในเรื่องเสรีภำพส่วนบุคคล ควำมเสมอภำคในกระบวนกำรยุติธรรม สิทธิใน
กำรครอบครองทรัพย์สิน และอำนำจอธิปไตยแห่งรัฐ ดังจะเห็นว่ำมำตรำที่ 1
ของคำประกำศก็ระบุว่ำ มนุษย์ทุกคนเกิดและดำรงชีวิตอย่ำงอิสระและมีสิทธิ
เสมอภำคกั น ในมำตรำอื่ น ก็ ย กเลิ ก ระบบอภิ สิ ท ธิ์ ท ำงชนชั้ น และกำร
แทรกแซงในเสรีภำพทำงควำมคิดและศำสนำระบุหน้ำที่ข้ำรำชกำรเป็นผู้รับ
ใช้ ข องประชำชน ซึ่ ง เป็ น องค์ อ ธิ ปั ต ย์ หำกข้ ำ รำชกำรกระท ำกำรใดให้
ประชำชนไม่เชื่อถือแล้วประชำชนก็มีสิทธิที่จะต่อต้ำนและล้มล้ำงอำนำจได้

25. กำรปฏิวัติฝรั่งเศส ค.ศ. 1789 ได้ส่งผลกระทบให้แนวคิดเรื่องเสรีภำพ
ควำมเสมอภำค และภรำดรภำพ แพร่กระจำยไปทั่วทวีปยุโรป โดยผ่ำนกำรที่
ฝรั่ ง เศสท ำสงครำมยึ ด ครองประเทศต่ ำ งๆในยุ โ รปในช่ ว งสงครำมปฏิ วั ติ
ฝรั่งเศส (French Revolutionary War ค.ศ. 1792-1802) และสงครำมนโปเลียน
(Napoleonic War ค.ศ. 1803-1815) แม้ว่ำในท้ำยที่สุด ฝรั่งเศสต้องพ่ำยแพ้
สงครำมก็ตำม แต่ประชำชนในประเทศต่ำงๆ ก็ตื่นตัวต่อแนวคิดของกำรปฏิวัติ
ฝรั่งเศส นำไปสู่กำรต่อต้ำนผู้ปกครองตลอดช่วงเวลำคริสต์ศตวรรษที่ 19 และ
20 เพื่ อ เรี ย กร้ อ งสิ ท ธิ แ ละเสรี ภ ำพในกำรปกครองตนเองของประชำชน

26. กล่ำวได้ว่ำ แนวควำมคิดประชำธิปไตยของล็อก สองเตสกิเออร์ วอล
แตร์ และรูโซ มีผลในกำรปลุกเร้ำจิตสำนึกทำงกำรเมืองของชำวตะวันตกเป็น
อันมำก และก่อให้เกิดกำรต่อสู้เพื่อให้ได้มำซึ่งประชำธิปไตยในประเทศ
ต่ำงๆ อย่ำงต่อเนื่องนับแต่ปลำยคริสต์ศตวรรษที่ 18 เป็นต้นมำ ซึ่งถือได้ว่ำ
เป็นจุดเริ่มต้นของศักรำชใหม่ของระบบกำรเมืองที่ประชำชนถือว่ำตนเป็น
เจ้ำของประเทศ และต้องกำรมีส่วนร่วมในกำรปกครองประเทศ เหตุกำรณ์
ปฏิวัติทำงกำรเมืองโดยเฉพำะกำรปฏิวัติฝรั่งเศส ค.ศ.1789 เป็นแม่แบบให้
ชำวตะวันตกร่วมเรียกร้องสิทธิเสรีภำพทำงกำรเมืองมำกขึ้น

27. แหล่งอ้างอิง:
นักปราชญ์การเมืองแนวประชาธิปไตย .[ออนไลน์]. เข้ำถึงได้จำก
: http://writer.dekd.com/Writer/story/viewlongc.php?id
=669683&chapter=6 (วันที่ค้นข้อมูล : 12 มกรำคม 2554).
นักปราชญ์การเมืองแนวประชาธิปไตย .[ออนไลน์]. เข้ำถึงได้จำก
: http://www.thaigoodview.com/node/14435
(วันที่ค้นข้อมูล : 12 มกรำคม 2554).
ยุคภูมิธรรมและแนวคิดประชาธิปไตย .[ออนไลน์]. เข้ำถึงได้จำก :
http://neoeu.blogspot.com/2009/11/6.html
(วันที่ค้นข้อมูล : 12 มกรำคม 2554).