พัฒนาการของสังคมโลก และ ลักษณะพื้นฐานของสังคมระหว่างประเทศ

1. วิวฒันาการสังคมโลก และ
ลักษณะพื้นฐานของสังคมระหว่างประเทศ

2. ความหมายของสังคมโลก
พจนานุกรมของเคมบริดจ์ให้นิยาม “สังคม” หมายถึง กลุ่มคนขนาด
ใหญ่ที่อาศัยอยู่ด้วยกันในรูปแบบที่เป็นระบบ มีการตัดสินใจเรื่องต่างๆ ว่าจะ
จัดการสิ่งต่างๆ อย่างไร และทา งานที่จา เป็นต้องทา ให้เสร็จร่วมกัน
ธอมป์สันและฮิคกี้ ให้นิยาม “สังคม”หมายถึง กลุ่มคนที่อาศัยอยู่ใน
อาณาเขตทางภูมิศาสตร์ที่เจาะจงมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างกันและมีขนบธรรม
เนียม วัฒนธรรมเหมือนกัน และให้นิยามความหมาย “สังคมโลก” เพิ่มเติมว่า
เป็นระบบระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจ การเมือง สังคม ค่านิยม
และวัฒนธรรมของคนในโลก

3. ฮาร์ท ให้ความหมายของ “สังคมโลก” หมายถึง
ส่วนประกอบทั้งหมดในความสัมพันธ์ทางสังคมที่เกี่ยวข้องกับผู้อยู่
อาศัยทั้งหมดบนโลกใบนี้
ความหมายของ “สังคมโลก”
หมายถึง ความสัมพันธ์ระหว่างกันของมนุษย์ที่อยู่ในสังคม
ย่อยต่างๆ ภายในโลก

4. ความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นระหว่างสังคมสามารถพิจารณา ได้ดังนี้คือ
มิติด้านกายภาพ
มิติด้านการรวมกลุ่มผลประโยชน์ระหว่างประเทศ
มิติด้านอุดมการณ์ทางการเมือง
มิติด้านลา ดับพัฒนาความเจริญ

5. มิติด้านกายภาพ
เป็นการมองสังคมโลกตามการแบ่งพื้นที่เป็นอาณา
บริเวณต่างๆ ของโลก เป็นทวีปหรืออนุทวีปต่างๆ

6. มิติด้านการรวมกลุ่มผลประโยชน์ระหว่างประเทศ
เป็นการมองสังคมโลกตามการรวมกลุ่มเครือข่าย
ระหว่างประเทศ เพื่อผลประโยชน์บางประการ

7. เช่น
ผลประโยชน์ด้านความมั่นคง เช่น องค์การนาโต (NATO)
เออาร์เอฟ(ARF) เป็นต้น
ผลประโยชน์ด้านเศรษฐกิจ เช่น ASEM, ASEAN, OPEC,
APEC, NAFTA
ผลประโยชน์ทุกด้าน เช่น องค์การสหประชาชาติ(UN) เป็นต้น

8. มิติด้านอุดมการณ์ทางการเมือง
เช่น ฝ่ายเสรีประชาธิปไตย, ฝ่ายสังคมนิยม
คอมมิวนิสต์และ กลุ่มที่ไม่ฝักฝ่ายฝ่ายใดที่นาโดยประเทศ
อินเดีย

9. มิติด้านลาดับการพัฒนาความเจริญ
เป็นการมองสังคมโลกตามการแบ่งช่วงชั้นของการ
พัฒนาความเจริญทางเศรษฐกิจของประเทศต่างๆ ประกอบกับ
การพิจารณาถึงระบอบการจัดการทางเศรษฐกิจของประเทศ
ลักษณะใด ระหว่างแบบรวมศูนย์อา นาจโดยกา หนดแผนการ
ผลิตจากส่วนกลาง หรือแบบกลไกตลาดเสรี

10. แบ่งได้ดังนี้
โลกกลุ่มที่1 ประกอบด้วยกลุ่มประเทศพัฒนาแล้ว
โลกกลุ่มที่ 2 ประกอบด้วยกลุ่มประเทศคอมมิวนิสต์
ที่ใช้ระบบการจัดการแบบรวมศูนย์ในอดีต
โลกกลุ่มที่ 3 เป็นกลุ่มประเทศที่กา ลังพัฒนา

11. พัฒนาการของสังคมโลก
คลื่นลูกที่ 1 ( The first wave )
สังคมเกษตรปฏิวัติการเกษตร สังคมเกษตรกร
นักประวัติศาสตร์เรียกช่วงเวลาดังกล่าวว่า “ยุคคลาสสิค”
(Classical Age) และมีการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราช

12. ปัจจัยแห่งยุคนี้ คือ ที่ดิน ผู้นา ทางสังคม
หรือผู้นา แห่งยุค คือ ขุนพล ผู้คุมอา นาจทางการทหาร
เพื่อปกป้องปัจจัย และหาปัจจัยใหม่ให้สังคมของตน

13. ยุคนี้เป็นยุคที่พ่อค้า นักธุรกิจ จะอาศัยบารมี
ของผู้นา ทัพ เพื่อให้ตนมีอา นาจทางธุรกิจ เหนือกว่า
คนอื่น ขณะเดียวกัน ขุนพลก็ต้องการพ่อค้าที่เก่งๆ
เพื่อเลี้ยงดู ตนและกองทัพ

14. คลื่นลูกที่ 2 ( The second wave )
สังคมอุตสาหกรรม กลางศตวรรษที่ 18 ปฏิวัติ
อุตสาหกรรมด้านเครื่องจักร ปฏิวัติระบอบประชาธิปไตย
ความเป็นรัฐชาติโลกาภิวัตน์

15. ปัจจัยของยุคนี้ คือ ทุน เครื่องมือแห่งยุค
ได้แก่ เครื่องจักร เครื่องกลต่างๆ หลังจากที่มีการคิดค้น
สร้างเครื่องจักรไอน้า โลกเราก็เข้าสู่สังคมอุตสาหกรรม
มีการสร้างถนน และสาธารณูปโภคต่างๆ การเดินทาง
ไปมาหาสู่กันของคนมีมากขึ้น เนื่องจากการคมนาคม
สะดวกขึ้น

16. ภาษาท้องถิ่นเริ่มมีบทบาทน้อยลง ในขณะที่
ผู้คนหันมาเรียนรู้ที่จะใช้ภาษาสากล เพื่อง่ายและมี
ประสิทธิผลในสื่อสารระหว่างกันมากขึ้น ยุคนี้เป็นยุคที่
ทหารจะซ่อนอยู่เบื้องหลังนายทุน พ่อค้า นักธุรกิจ

17. คลื่นลูกที่ 3 (The third wave)
สังคมแห่งข้อมูลหรือสังคมโลกาภิวัตน์ปฏิวัติอุตสาหกรรม
ด้านเทคโนโลยีกระแสโลกาภิวัตน์ปฏิวัติข้อมูลข่าวสารและองค์
ความรู้โดยมีเทคโนโลยีด้านสารสนเทศและการสื่อสาร มีการขยายตัว
ของทุนนิยมและการค้าเสรี การจัดระเบียบโลกในสมัยใหม่

18. ปัจจัยแห่งยุคนี้ คือข้อมูล เครื่องมือแห่งยุค คือ
IT (Information Technology) สิ่งต่างๆ ใน
ยุคนี้เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ผู้ที่เข้าถึงข้อมูลก่อนจะ
ได้เปรียบในการแข่งขัน

19. ตัวอย่าง เช่น
ใครที่รู้ก่อนว่าถนนจะตัดไปทางไหน ก็จะไป
กว้านซื้อที่ดินแถบนั้น เพื่อเก็งกา ไร ซึ่งผลตอบแทนสูง
กว่าการลงทุนทา ธุรกิจแบบดั้งเดิมหลายเท่าตัว

20. คลื่นลูกที่ 4 (The forth wave )
สังคมแห่งองค์ความรู้ มีเครื่องมือแห่งยุคคือศาสตร์แขนง
ต่างๆ เช่น Nanotechnology biotechnology , Pharmaceutical เป็น
ต้น เพื่อให้เห็นภาพได้ชัดเจน

21. ตัวอย่าง เช่น
ปัจจุบันสหรัฐอเมริกามีประชากรเพียง 1% เท่านั้น
ที่เป็นสังคมของคลื่นลูกที่ 1 ประชากรถึง 70 % นั้นอยู่ใน
คลื่นลูกที่ 4 และประชากรส่วนที่เหลืออยู่ในสังคมคลื่น
ลูกที่ 2 และ 3

22. คลื่นลูกที่ 5 (The five wave )
สังคมแห่งปัญญา หรือ“ปราชญ์สังคม”
ปัจจัยแห่งยุคนี้ คือ สติปัญญา เครื่องมือแห่งยุค คือ
นักคิด นักบูรณาการ เป็นยุคของการคิด การบูรณาการความรู้
และใช้ปัญญาเพื่อการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่
สังคมใดสามารถพาตนสู่การเป็น ปราชญ์สังคมได้
สาเร็จสังคมนั้น จะเจริญล้า หน้ากว่าใครในโลก

23. ลักษณะพื้นฐานของสังคมระหว่างประเทศ
สังคมระหว่างประเทศ (International Society)
ถือเป็นเวทีที่แสดงในสังคมระหว่างประเทศมาแสดงบทบาทต่อ
กัน อันจะก่อให้เกิดความสัมพันธ์ระหว่างกันในรูปแบบต่างๆ
ซึ่งหากจะทา ความเข้าใจเหตุการณ์ในเวทีโลกที่เกิดขึ้นนั้น
จา เป็นต้องทา ความเข้าใจธรรมชาติของเวทีโลกก่อน

24. ลักษณะของสังคมระหว่างประเทศ
1. สังคมชุมชนระหว่างประเทศมีจา นวนสมาชิกที่ไม่แน่นอน และ
เปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา
เมื่อก่อนสงครามโลกครัง้ที่2 จานวนสมาชิกที่เป็นรัฐเอกราชในองค์การสันนิบาตชาติ
มีจานวนสมาชิกมากที่สุดเพียง 69 รัฐ แต่เมื่อสนิ้สุดสงครามโลกครัง้ที่ 2 รับอาณานิคม
ทัง้หลาย เช่น อินเดีย ลาว ฯลฯ ได้รับการปลดปล่อยจากเจ้าอาณานิคม จึงก่อให้เกิดรัฐ
เอกราชเพิ่มขึน้อีกมาก และเมื่อโซเวียตล่มสลาย และแยกตัวออกเป็นรับเอกราช 15
สาธารณรัฐ และการรวมประเทศ เยอรมันตะวันตกกับเยอรมันตะวันออก ซึ่งล้วนมีผล
ต่อการเปลี่ยนแปลงจานวนสมาชิกในสังคมชุมชนระหว่างประเทศ

25. 2. ทรัพยากรธรรมชาติมีค่อนข้างจา กัด
ทรัพยากรธรรมชาติ ได้แก่ ทรัพยากรทางด้านอาหาร พลังงาน และแร่ธาตุ
ต่างๆ ที่ใช้ตอบสนอง ความต้องการของมนุษย์ ทาให้รัฐเอกราชทัง้หลาย
พยายามที่จะปกป้องและพิทักษ์รักษาผลประโยชน์ของรัฐ เช่น การใช้มาตรการ
ประกาศเขตเศรษฐกิจจาเพาะทางทะเล หรือปัญหาพลังงานนา้มันราคาแพงขึน้
ทาให้ประเทศไทยประสบกับภาวะขาดดุลการค้าและจาเป็นต้องรับจัดหา
พลังงานทดแทนในปัจจุบัน เป็นต้น

26. 3. ความเสมอภาคท่ามกลางความไม่เสมอภาค
ตามกฎบัตรสหประชาชาติรัฐเอกราชทุกรัฐมีความเสมอภาคเท่าเทียมกัน มี
1 เสียงเหมือนกัน ไม่ว่าจะเป็นรัฐใหญ่หรือรัฐเล็ก แต่ในความเป็นจริงรัฐใหญ่
ย่อมจะมีผลประโยชน์และความได้เปรียบมากกว่ารัฐเล็กๆจึงเป็นบ่อเกิดของ
การต่อสู้แข่งขัน และแย่งชิงอานาจกันเพื่อให้ได้มาซงึ่ความได้เปรียบ ทัง้
ทางด้านการทหาร เศรษฐกิจ การค้าและยุทธศาสตร์

27. 4. ความสมัพันธร์ะหว่างรัฐ
แต่ละรัฐในสังคมชุมชนระหว่างประเทศ นัน้ไม่สามารถที่จะอยู่โดดเดี่ยว
ตามลาพังได้ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐไม่ว่าจะเป็นระหว่างรัฐใหญ่กับรัฐเล็ก
รัฐใหญ่กับรัฐใหญ่ รัฐเล็กกับรัฐเล็กก็ตาม อาจมีผลออกมาในรูปแบบของ
ความร่วมมือ หมายถึงสันติภาพ ความประนีประนอมกันเพื่อการอยู่ร่วมกัน
อย่างสันติ หรือความขัดแย้งอันอาจนาไปสู่ภาวะสงครามได้

28. 5. การพึ่งพาอาศัยกัน
ในยุคโลกาภิวัตน์ซึ่งเป็นโลกไร้พรมแดนเชื่อมโยงข้อมูลข่าวสารความคิด
การเงินการค้า การบริการ การเมือง วัฒนธรรมสังคม สิ่งแวดล้อม ทาให้เกิด
ความใกล้ชิดระหว่างรัฐก่อให้เกิดการพึ่งพาอาศัยกัน

29. 6. สังคมชุมชนระหว่างประเทศมีลักษณะเป็นพลวัตร
ในลักษณะที่มีความไหลลื่น และมีความเปลี่ยนแปลงอย่างเสมอในทุกรูปแบบ
เช่น การพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การขนส่งภาพและข้อมูลข่าวสาร
ข้ามทวีปผ่านดาวเทียม เป็นต้น

30. 7. สังคมชุมชนระหว่างประเทศมีลักษณะเป็นอนาธิปไตย
เป็นสังคมที่ประกอบไปด้วยสมาชิกที่มีความหลากหลาย เช่น รัฐเอกราชทัง้หลาย
องค์กรพัฒนาเอกชน องค์กรอาสาสมัคร บรรษัทข้ามชาติเป็นต้น

31. 8. สื่อครอบโลก
สิ่งที่มนุษย์ไม่สามารถหลีกหนีพ้นไปได้ คือ สื่อ ซึ่งอาจจะมาในหลากหลาย
รูปแบบ เช่น สื่อในฐานะที่เป็นแหล่งข่าวสารให้ความรู้ สื่อในฐานะแหล่งโฆษณา
และสื่อบันเทิง ไม่ว่าจะเป็นทางวิทยุ โทรทัศน์ ภาพยนตร์ หนังสือพิมพ์ นิตยสาร
อินเตอร์เน็ต เป็นต้น จะมีอิทธิพลต่อมนุษย์ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ สื่อจึงอยู่
ใกล้ชิดกับมนุษย์อย่างแนบแน่น และเป็นปัจจัยสาคัญในการชีน้าทิศทางของ
สังคมชุมชนระหว่างประเทศ

32. 9. ทุนข้ามชาติ
เช่น การเคลื่อนย้ายการลงทุน และทุนการผลิตรถยนต์ของโตโยต้า ,ฟอร์ด
การลงทุนข้ามชาติของ เทสโก้โลตัส หรือเอไอเอ เป็นต้น

33. 10. สังคมไร้พรมแดน
พรมแดนและทฤษฎีทางด้านภูมิศาสตร์เริ่มหมดความหมายเพราะความก้าวหน้า
ด้านเทคโนโลยี และความสาเร็จในอวกาศ สื่อต่างๆผ่านดาวเทียมสามารถส่งข้าม
พรมแดนประเทศต่างๆ ได้ โดยรัฐเจ้าของอธิปไตยไม่สามารถกัน้ขวางหรือว่าตรวจ
ตราได้การปฏิบัติทางเทคโนโลยีและการสื่อสารในโลกตะวันตก โดยเฉพาะสหรัฐฯ
มีผลต่อการครอบงาเหนือระบบสื่อสารในรัฐที่กาลังพัฒนา

34. แหล่งที่มา
http://bbznet.pukpik.com/scripts/view.php?user=sin
ghthong007&board=4&id=25&c=1&order=numview
http://www.l3nr.org/posts/462025
http://www.oknation.net/blog/print.php?id=286338
http://wellnotice.blogspot.com/2011/04/professor-kriengsak-
chareonwongsak-and_15.html

35. แหล่งที่มา (ต่อ)
http://www.baanjomyut.com/library_2/extension-
3/worldview_of_the_modern_age/01.html
http://mhtech.dmh.go.th/library/dublin.php?ID=3640
http://megaclever.blogspot.com/2008/07/blog-post_
6269.html
http://human.tru.ac.th/elearning/local/global01/s_
kom.html