SWON205-20160603

1. Нийгмийн ажлын багш
. .Маг Б Уянга

2. Нийгмийн ажлын практикийн үйл явц гэдэг нь
нийгмийн ажлын мэргэжлийн үйлчилгээ
үзүүлэхийн тулд үйлчлүүлэгчтэй холбоо
тогтоож эхлэхээс үйлчилгээг дуусах хүртэлх
алхмуудыг хамруулсан ойлголт юм.

3.  Сурагчдад үйлчилгээ үзүүлэхийн өмнө
тэдэнд тулгарсан асуудал, хэрэгцээ, нөхцөл
байдлын талаар нөхцөл байдлын үнэлгээ
хийх,
 Ямар үйлчилгээ үзүүлэх төлөвлөгөө гаргах,
үйлчлүүлэгчтэй зөвшилцөх
 Төлөвлөсөн үйлчилгээг үзүүлж хамтарч
ажиллах
 Үйлчилгээний үр дүн, үйлчлүүлэгчид гарч
буй өөрчлөлтийг үнэлж дүгнэх
 Эцэст нь нийгмийн ажлын үйлчилгээний
харилцаа холбоогоо хэрхэн тасалж
үйлчилгээг дуусгах үе шат

4. 1.Нийгмийн ажлын нөхцөл
байдлын үнэлгээ хийх

5. I. Нөхцөл байдлын үнэлгээ хийх

6.  Нөхцөл байдлын үнэлгээ хийх гэдэг нь
үйлчлүүлэгчид тулгарсан асуудал, түүний
байгаа нөхцөл байдал болон тухайн нөхцөл дэх
хүнийг тодорхойлж үнэлэх гэсэн үг.

7.  Хувь хүн, гэр бүл, анги, сургууль, олон нийтийн
талаарх цугуулсан мэдээллийн
тусламжтайгаар нийгмийн ажилтан сурагч,
түүний орчинд дэмжлэг үзүүлэх боломжтой
болдог бөгөөд ингэснээр зөвхөн сурагч
төдийгүй орчинг сайжруулдаг.

8.  Сурагчийн амжилттай суралцах үйл явцад
нөлөөлдөг хэвийн нөхцөл байдлыг
сайжруулахад чиглэсэн ажлыг тодорхойлох,
түүний төлөө ажиллах үүргийг нийгмийн
ажилтан хүлээдэг.
 Сурган хүмүүжүүлэгчтэй хамтран зүтгэгчийн
хувьд нийгмийн ажилтан нь сурагчийн сурах
үйл ажиллагааг сайжруулах эсвэл дахин
сэргээх зорилготой нийгмийн үйлчилгээний
ажлыг боловсруулах ажлыг нийгмийн ажилтан
хариуцдаг.

9. Энэхүү ажил нь сурагч, түүний гэр бүл,
сургууль, дүүргийн сургуулиуд, олон нийтийн
хэрэгцээ шаардлага, хөрөнгө хүч, харилцан
холбоог судлахыг шаарддаг.

10. Харилцаа
холбоо
тогтоох
Асуудлыг
тодруулах
Мэдээллийг
цуглуулах
үнэлэх

11.  Хувийн ерөнхий мэдээлэл /нас, хүйс, хөгжлийн
бэрхшээлтэй эсэх, боловсролын түвшин, гэрлэсэн
эсэх, хөдөлмөр эрхлэлтийн байдал/
 Сэтгэл зүй, зан байдлын онцлог
 Эрүүл мэндийн байдал
 Сэтгэцийн эрүүл мэндийн байдал
 Гэр бүлийн мэдээлэл
 Үйлчлүүлэгчийн амьдралын нөхцөл байдал
 Асуудлын талаар мэдээлэл : Юу тохиолдсон, хэр
удсан, юу нөлөөлсөн гэж үзэж байна?
 Үйлчлүүлэгч юу хүсч байна?

13.  Болж байгаа үйл явц, нөхцөл байдлыг
өөрчлөхөд шаардагдаж буй үйл ажиллагаа,
одоо болж буй үйл явцыг холбох арга хэмжээ
бол нөхцөл байдалд үнэлгээ өгөх явдал.
Тухайн өгөгдсөн нөхцөл байдлыг нийгмийн
ажилтан өөрийн мэдлэг, үнэлгээ, туршлагын
үүднээс үнэлнэ. Микро-эко системийн олон
талт үнэлгээнд тухайн хүн, түүний хүмүүжиж
буй орчин гэр орон, анги танхим, олон нийтийн
талаарх мэдээллийг нягтлан үзэхийг шаарддаг.

14.  Сургууль хэдийгээр асрамжлах орчинг
бүрдүүлдэг боловч тэр нь нийгмийн толь болох
учраас тогтоох, торгоох орчны хэсэг болдог.
Торгоох буюу нөхөрсөг бус орчин нь нийгэм
эдийн засгийн хүнд нөхцөлтэй залуучуудад
бараа, үйлчилгээгээр хангах болон ард
иргэдийн эдэлдэг нийтлэг эрхийг эдлэхийг
хүлээн зөвшөөрдөггүй.

15.  Дуургийн нэгэн сургуулийн үйлчлэгч хадагт ай
Симпсоны ач охин Луэлла сургуульдаа явахаас
.т ат галзсан Нийгмийн ажилт ант ай хийсэн
уулзалт аар Луэлла цорын ганц унаган америк индиан
,сурагч ялангуяа эмэгт эй учраас хөвгуудэд
хундлэгддэггуй гэж уздэгээс сэт гэл санаагаар
.т ааламжгуй байдаг т ухай мэдсэн Нийгмийн ухааны
сурах бичигт т үүний ундэс угсааны т алаар сөрөг дүр
зургийг гаргадаг бөгөөд энэ т үүнд хандах бусад
.сурагчдын хандлагад нөлөөлдөг гэж т эр ярьсан Олон
нийт ийн дунд т үүний гэр бүл хүндлэддэгүи учраас
үүнд т эр их бухимддаг боловч аливаа өөрчлөлт хийх
.т алаар юу ч хийж чадахгуй гэдгээ мэдэрдэг байв Энэ
"бүхэнд өгөх т үүний хариулт бол сургуулиа хаях
" .явдал байлаа

16.  Хөгжлийн бэрхшээлтэй (биеийн, сэтгэцийн, эсвэл
сэтгэл зүйн эсвэл суралцах чадвар хомс) сурагчийн
нөхцөл байдалд дээрх орчин байнга нөлөөлнө.
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийн тухай
хуулийг баталсан явдал нь нийгмийн шударга ёсыг
хангах чиглэлд хийсэн алхам байсан ч хуулийн
хэрэгжилтэнд зөрүү, тэгш бус байдал үргэлжлэн
гарч байна.
 Үүний үр дүнгээр хувь хүний хувьд чадваргүй байх,
өөртөө итгэх итгэл дорой, найдваргүй байх
сэтгэгдэл бий болж эдгээр нь сургалтын амжилтанд
саад болж байна.

17.  Үйлчлүүлэгчээс өөрөөс нь,
 Гэр бүлийн гишүүдээс
 Найз нөхөд, хөрш
 Сургууль, ангийн хамт олон, багшаас
 Бусад байгууллага, мэргэжилтнүүдээс

18.  Анги, тоглоомын талбай, үдийн хоолны цаг,
сургуулийн коридор, гэр бүл, найз нөхдийн
дунд сурагчийг ажигласнаар үндсэн үнэлгээний
мэдээлэлд харилцан ажиллах чиглэлийг нэмж
өгнө.

19.  Ихэнх сурагчид амьдралынхаа гуравны нэгийг
ангидаа өнгөрөөдөг. Тэдний олж авсан
туршлага тэдний боловсролын үйл
ажиллагаанд нөлөөлнө. Хичээлийн танхимд
сурагч суралцах үйл явц нь зөвхөн багшийн юуг
яаж заахаас хамаараад зогсохгүй тухайн
ангийн үе тэнгийнхэн болон бусад багш нартай
хэрхэн харилцахаас хамаарна. Ажиглалтын
зорилгоос хамаарч нийгмийн ажилтны ажиглах
зүйл өөр өөр байх боловч ангид хийх ажиглалт
дараах зүйлийг багтаана.

20.  Хүн ам зүйн мэдээлэл (хэддүгээр анги, дүн, нас,
сурлагын түвшин, хүйс, арьс өнгө, соёл, сургалтанд
бэлтгэгдсэн эсэх, сургалтын арга барил, ангийн
хэмжээ, агаар, гэрэлтүүлэг, тохижилт, бие засах
өрөөний байршил, цэвэр байдал, ном сурах
бичгийн тоо, чанар, ширээ сандал, глобус,
компьютер төхөөрөмж, сургалтын бусад хэрэгсэл);
 Суралцах орчны уур амьсгал (сурагч багшийн
харилцаа, сурагчдын хоорондын харилцаа, ангийн
дэг, журам, удирдлагын хандлага, харилцааны хэм
хэмжээ);
 Ангиас сургуулийн бусад ангид хандах харилцаа.

21. II. Нийгмийн ажлын үйлчилгээг төлөвлөх
ба
үйлчлүүлэгчтэй зөвшилцөх үе шат

22.  Зорилго, зорилтуудаа тодорхойлох
 Үйлчлүүлэгч юунд хүрэхийг хүсч байна?
 Ямар өөрчлөлт гаргах /зан байдлын хувьд, хандлагын
хувьд, амьдрах ажиллах чадварын зүгээс г.м/ ?
 Асуудлыг шийдвэрлэх хувилбаруудыг дэвшүүлэн
эрэмблэх
 Хэн нь ямар үүрэг оролцоотой байхаа тодорхойлох
 Хэзээ юу хийхээ тогтох
 Үйлчлүүлэгчтэй зөвшилцөх
 Үйлчлүүлэгчийн давуу тал, нөөцөд тулгуурлах
 Үйлчилгээний уялдаа холбоог хангахад анхаарах

23.  Нийгмийн ажлын интервенц гэдэг нь
үйлчлүүлэгчийн асуудлыг шийдвэрлэх, тэдэнд
дэмжлэг туслалцаа үзүүлэх, тэднийг
хөгжүүлэхийн тулд нийгмийн ажилтны авч
хэрэгжүүлэх үйлчилгээ, ашиглах арга
техникүүдийг хэлнэ. Нийгмийн ажлын
интервенц нь нөхцөл байдлын үнэлгээ болон
үйлчилгээний төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх, үйл
ажиллагаа болгох үе шат болно.

24. III. Нийгмийн ажлын үйлчилгээ
/ /интервенц

25.  Шийдвэр гаргахад шаардлагатай мэдээллээр
хангах
 Нийгэм, сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгөх
 Бэрхшээлийг давахад туслах
 Сургалт зохион байгуулах
 Дэмжлэг үзүүлэх
 Зан байдлыг өөрчлөх
 Уур бухимдлаа зөв зохицуулахад туслах
 Сэтгэл санааг дэмжих
 Шинэ чадвар дадал эзэмшүүлэх

26.  Өөртөө итгэх итгэл, өөрийн үнэлэмжийг
дээшлүүлэх
 Өөрийн болон бусдын сэтгэл санааг ойлгоход
туслах
 Бодит байдлыг ойлгоход туслах
 Асуудлаа өөр өнцгөөс харахад туслах
 Үйлчилгээнд хамрагдахад туслах
 Эрх зөрчигдсөн тохиолдолд туслах
 Бодит туслалцаа үзүүлэх
 Дэмжлэгийн системийг хөгжүүлэх
 Асуудлаа зохицуулахад туслах

27.  Нягт нямбай хийсэн нөхцөл байдлын үнэлгээ
нь үр дүнтэй үйл ажиллагааны төлөвлөгөө
боловсруулах, үйлчилгээний үр дүнг үнэлэхэд
суурь нь болдог билээ.

28. IY. НИЙГМИЙН АЖЛЫН ҮЙЛЧИЛГЭЭГ
ҮНЭЛЭХ, ТӨГСГӨХ

29.  Нийгмийн ажлын мэргэжилд үнэлгээний
.шаардлага өсөн нэмэгдэж байна Энэ чиг
хандлага нь хүнд т услах мэргэжилт нүүдийн
дунд мэргэжлийн цогц ст ат усыг хэрхэн бий
.болгосноос их шалт гаална
 Эдгээр зүйл нь нийгмийн ажилт ныг үйл
,ажиллагаагаа сайн судалж юу нь бүт эж юу нь
бүт эхгуй байгаа т алаар баримт
.бүрдүүлэхийг шаарддаг

30.  Хувь хүний хувьд эсвэл сургуулийн хамт олны
гишүүний хувьд сургуулийн нийгмийн ажилтан
удирдлагынхаа өмнө тодорхой хариуцлага
хүлээх хэрэгтэй ба өөрийн үйл ажиллагааны үр
дүнг дүгнүүлэх буюу тайлбарлах нь тэдний
мэргэжлийн хариуцлага болдог юм.

31. Хэлбэрүүд:
Нийгмийн ажилтны
өөрийн үнэлгээ
Үйлчлүүлэгчийн сэтгэл
ханамжийн судалгаа
Байгууллагын удирдлагаас
үнэлэх

32. :Үнэлэх үр дүнгийн хэмжүүрүүд
Статусын өөрчлөлт
Мэдлэгийн өөрчлөлт
Хандлагын өөрчлөлт
Зан үйлийн өөрчлөлт
Орчны өөрчлөлт

33.  Үнэлгээний судалгаа нь тодорхой нэг үйл
ажиллагааг үр ашигтай хийсэн эсэхийг
мэдэхийн тулд шинжлэх ухааны аргыг ашиглан
нотолгоо баримтыг хуримтлуулахад чиглэнэ.
 Энэ нь ямар үйл ажиллагаа зөв болж байгаа,
аль нь болохгүй байгаа гэдгийг судлан мэдэх
боломж олгодог бөгөөд ингэснээр сургуулийн
нийт тогтолцооны бүрэдэхүүн хэсэг бүрт
нийгмийн ажилтан, үйлчүүлэгч нарын тохирсон
үйл ажиллагааны чиглэлийг гаргаж өгдөг.

34.  Нийгмийн ажлын мэдлэг туршлагаа
нэмэгдүүлэх хүчин чармайлт нь өөрсдийнхөө
үйл ажиллагааны орчныг бий болгож, хүргэсэн
амжилт, хийсэн ажил үйлчилгээнийхээ талаарх
мэдээллийг боловсруулж үнэлэлт дүгнэлт өгч,
нийгмийн ажилтны хувьд урам авч, шинэ үйлст
зоригждог юм. Тиймээс "Практик үйл
ажиллагаагаа үнэлэх нь мэргэжлийн хувьд
өөрийгөө үнэлж дүгнэх нэг хэлбэр болдог юм".

35.  Сургуулийн нийгмийн ажлын үйлчилгээн дэх
хариуцлага гэдэг нь өөрийн үйлчилж буй
сургуулийн боловсрол төв, багш, сурагчид болон
тэдний эцэг эх, гэр бүлийн өмнө өөрийн үйл
ажиллагааны талаар өгөх хариулттай байх явдал
юм.
 Ямар зорилтыг хэрхэн биелүүлэх, ямар арга барил
ашиглах тухай тодорхой дэлгэн гаргаж, өөрийн
үйлчилүүлэгчдэд нийгмийн ажилтан нь тодорхой
стандартын дагуу мэдлэг чадвартай ажилладаг
гэдгийг баталгаажуулах нь нийгмийн ажилтны
мэргэжлийн хариуцлага юм.

36.  Сүүлийн үед сургуулиудын менежмент болон
зохион байгуулалтанд гарсан гол өөрчлөлтүүд
нь хүүхэд болон тэдний гэр бүлд үзүүлэх
нийгмийн ажил үйлчилгээний үндсэн шинжийг
өөрчилсөн бөгөөд сургуулийн нийгмийн
ажилтан үзүүлж буй үйлчилгээндээ илүү
хариуцлагатай хандахыг шаардах болсон.

37.  Нийгмийн ажил үйлчилгээний үр нөлөөг хэмжих
ямар ч шалгуур стандарт нь ямагт системтэй
практик үйл ажиллагааг чухалчилна. Хийсэн
ажлаа эргэн хянах нь нь үйл ажиллагааны үе
шат бүрт , мөн дараагийн үе шатны үйл
ажиллагааг хянах боломж бий болгодог.

38. 1 ) , ,Хувь хун жижиг бүлэг гэр бүлд үзүулсэн
;ажил үйлчилгээний үр дүнгийн үнэлгээ
2) ;Хөтөлбөрийн үнэлгээ
3) .Үйл явцын үнэлгээ зэрэг болно