1. Багш гэж хэн бэ?<br /> Бид бүхний ажиллаж амьдрах 21-р зуун бол мэдээлэл оюуны эрин үе юм. Цаг хугацаа хувьсан өөрчлөгдөж, хорвоо ертөнц дээр оршин буй хүн төрөлхтөн ч дэвшил хөгжлийн замруу тэмүүлхийн хэрээр, бидний эзэмшиж буй мэргэжилд ч их өндөр шаардлага тавигдах боллоо. Бидний зарим нэг нь цаг үеэ мэдэрч өөрийн байр сууриа хадгалан үлдэж байгаа ч, ихэнх хүмүүс үүнийг анзааралгүй, өнгөрсөн үеэрээ амьдарч байгаа нь нууц биш. Тэгвэл бид орчин үетэйгээ хөл нийлүүлэн бусдаас хоцролгүй алхахын тулд яах ёстой вэ? Үүнийг ярихын өмнө багш гэж хэн бэ? гэдэг талаар авч үзье! Бидэнд зааж сургаж, зөвлөж, мэдлэг боловсрол олгож, биднийг ирээдүйн замд хөтлөдөг ачтан. Энэ үнэн ч одоо үед багшийн энэ тодорхойлолт дэндүү ядмаг тодорхойлолт болох байх. Тэгвэл орчин үеийн багш гэж хэн бэ? Түүнд тавигдаж буй шаардлагын талаар авч үзье! Хүн дуртай ажлаа хийж байхдаа л хамгийн их аз жаргалтай байдаг гэсэн энэ үг ганцхан утга санааг илэрхийлээгүй бололтой. Хүн бүр ямар нэгэн юманд ур чадвартай байдаг. Ямар ч ур чадваргүй хүн гэж огт байдаггүй. <br /> Тиймээс хувийн ур чадвартаа тулгуурлан мэргэжил ажилаа сонговол амжилтанд хүрэх зам их ойрхон байдаг. Жишээ нь: Хэрвээ та ятгах авъяастай бол менежир, гарын мэдрэмжтэй бол эмч, хариуцлагатай тэвчээртэй бол эдийн засагч, хүүхдэд хайртай бол багш гэх мэтчилэн юуны түрүүнд өөрийнхөө ур чадварт тохируулан мэргэжлээ сонгож сурах шаардлагатай. Түүний дараа харин та сонгосон мэргэжилдээ дур сонирхолтой байх нь юунаас ч чухал юм. Хүн дуртай зүйлээ хийж байхдаа өдрийн турш өөртөө итгэлтэй бардам байхаас гадна, ажлын бүтээмж үр дүн ч их өндөр байдаг. Хэрвээ та ажилдаа дур сонирхолгүй бол өдрийн турш магадгүй амьдралынхаа ихэнх хэсгийг ял үүрч байгаа байдалтай л өнгөрүүлнэ. Өөрийн сонирхолтой, сэтгэл санаа, ур чадвартаа нийцсэн ажил хийж байгаа хүнээс гайхмаар эрч хүч гардаг. Үүний дараа мэдээж мэдлэг боловсрол. Урьд нь багш хүнийг өөрийнхөө мэргэжлийг л бүрэн төгс мэддэг байхад болно гэж үздэг байсан бол одоо үед энэ багш гологдхоор үе иржээ. Өөрийн мэргэжлээс гадна гадаад хэл, компьютер, улс төрийн талаар зохих хэмжээний мэдлэгтэй байхыг шаардаж байна. Мөн харилцааны соёл, үлгэр жишээ ч, эрэл хайгуулч, байх ёстой гэх мэтчилэн тавигдаж байгаа шаардлагуудаас үзэхэд үнэхээр шилдэг, шилмэл, төгс төгөлдөр багш л орчин үед ажлын байртай болох боломжтой боллоо. Магадгүй та хүн төрөлхтөн байгаа цагт багш мэргэжил хэзээ ч устаж алга болохгүйгээс хойш бид ямар ч мэдлэг боловсролтой байсан ч цаг үеийг эзэлсээр байх болно гэж бодож байна уу? Таны бодож байгаад үнэний хувь байгаа ч одоо чинь мэдээлэл технологын дэвшил асар хурдастай явагдаж байгаа өнөө үед өв тэгш, бүхнийг мэддэг электрон багш гараад ирэхийг хэнч үгүйсгэхгүй болохоор яах ч аргагүй та цаг үеэ мэдрэх л шаардлагатай болоод байна. Эцэст нь одоо багш мэргэжлээр суралцаж байгаа оюутнууддаа хандаж миний зүгээс хэдэн үг хэлэхэд цаас нь дээр бичигдээд үлдэх дүнгийн төлөө битгий гүйгээч, өөрийн ур чадвартаа тохирсон мэргэжлээ сонгон суралцаад хэнээс ч илүү түүнийгээ эзэмшсэн байхад, та хэзээ ч, хаана ч гологдохооргүй цаг үеэ эзэлсэн хүн байх болно. <br />Анги удирдсан багшийн аз жаргал ба бэрхшээл<br />..Хичээл эхэлж, дууссаныг зарлах хонхон дуугаар багшийн ажлын мөч хэмжигддэг. Тэр л хонхноос хонхны хоорон дахь мөчүүд л багшийн сэтгэл , авьяас чадвар, мэдлэг, ур чадварыг илэрхийлж байдаг. Тэр урт хэрнээ богино мөчид хүүхэд багш хоёулаа л хөгжиж байдаг. Багш нар янз бүр л дээ....Зарим нь энэ мөчид бүх сэтгэл зүрхээ, ухаан бодлоо, арга билгээ шавь нартаа бүрэн зориулж байдаг. Тэд энэ үедээ заасан хичээлийг нь хэн ойлгож, хэн ойлгож чадахгүй үлдэх, энэ цагт цонхоор ширтэн, санаа алдах сурагчийн сэтгэл нь юунд шаналж, бодол нь хаа тэнүүчилж буйг ч мэдэрдэг. Яг энэ мөчид хэнийг нь магтаж, хэнийг нь зэмлэх, бас хэнийг нь шоолохоо сайн мэднэ. Харин тэд энэ богино хоромд, анги дүүрэн харагдах олон сурагчиддаа бүгдэд нь анхаарлаа хандуулж, бас тэдэнд тусалж амжихгүйдээ харамсдаг. 40 минутад 40 заримдаа түүнээс ч олон хүүхдэд хичээл зааж, бүгдийг мэдэрч амжих хэцүү. Гэхдээ л тэд аргаа олохыг хичээдэг. Хичээлийн дараа, заримдаа гэртээ заримыг нь аваачаад ч болов сургаж мэдрүүлэхийг бодно.Харин үүнийхээ төлөө илүү цалин хөлс нэхдэггүй, шагнуулж, магтуулахыг бүр ч хүсдэггүй. Тэдэнд, сурч ойлгож, мэдэрч мэдсэнийхээ төлөө очтон гялалзаж, quot;
онгирон quot;
инээх шавийнх нь нүд л, ямар ч зуйрган магтаалаас илүү урам өгнө. Заримдаа зэмлүүлж байвч, гомдсон бяцхан сэтгэл нь, өөрийнх нь төлөө хийсэн үйл, хэлсэн хатуу үгийн илчинд амархан тайтгардаг шавь нараа чин сэтгэлээсээ өхөөрдөн хайрладаг.. Цаг ямагт урсах энэ л халуун сэтгэлийн илчинд багш шавь 2, бие биендээ ээнэгшин дасна.Хэзээ хойно, хүүхэд насны цагаан цаас шиг сэтгэл дээр нь, чин сэтгэлээр бичсэн багшийн хөдөлмөр, зүтгэл нь шингэж үлдсэн байдаг. quot;
Багш аа quot;
гэж хэлэх тэр л дөрвөн авианд ямархан их талархал, хүндлэл шингээстэй байдаг гээч. Өөрөө өөдрөг сайн явах цагт, энэ бүхний үндсийг сэтгэл оюунд нь соёолуулсан тэр л багш нартаа чин сэтгэлээсээ баярлаж, бас хайрлан хүндэлж байдаг.Өнөөгийн монголын боловсролын салбарт, гайхамшигтай олон сайн багш нар бий. Тэд л энэ салбарын ололт амжилтыг, ачааны хүндийг үүрч явна....Зарим нь хичээлийн энэ цагт, бие нь ангид байвч бодол нь алсад тэнүүчилж байдаг. Хичээлээ амаараа зааж байвч, сэтгэл нь хүүхдэд хүрэхгүй. Хэлж, зааж буйг хэн ойлгож хэн ойлгохгүйг ерөнхийдөө багцаалавч, тэгтлээ шаналахгүй. Тэр багшийн нүдэнд, хүүхдүүдийн эцэг эхийн төрх харагдахаас, хүүхдийн нүд анзаарагдахгүй. Тийм болохоор хэнд ямар дүн тавьж, хэнд инээмсэглэж, хэнд хөмсгөө зангидахаа сайн мэднэ.Хичээлийн тэр богино хором түүнд даанч удаан мэт, бас залхуутай. quot;
Тэртээ тэргүй бүгдэд сайн сургаж чадахгүйгээс хойш, өөрийгөө зовоох хэрэг юун quot;
гэж сэтгэлдээ өөрийгөө зөвтгөнө. Харин хэнд сайн багш мэт, хэрхэн сайнаар харагдахаа сайн мэднэ. Харин хүүхдүүдийн зэвүүцэж, шоолж, дургүйцсэн харц, хандлагыг анзаарахгүй.Яг л цагаан цаас шиг хүүхдийн гэнэн сэтгэл , харин үүнийг сайн мэдэрдэг гэдгийг тэрээр харин мэдэхгүй. Шавийнхаа сэтгэл оюуны талархлыг мэдэрдэггүй тэрээр, харин бэлэг авахаас татгалздаггүй. Хэн нэгэнд зусардаж, бас арга залийг хослуулан байж алдар нэр, шагналыг авч чаддаг. Хэзээ хойно сайн яваа шавиа хоосон магтаж, хариуд нь quot;
гар харна quot;
.Хүүхдийг сургаж, ухааруулж, хөгжүүлсний төлөөх чин сэтгэлийн талархлаас, хананд хадах хивс, хуруунд зүүх бөгж, дугтуйнд хийсэн мөнгийг илүүд үзнэ. Багшийн ажил гэдэг авьяас, хүүхдийн төлөөх чин сэтгэл, бас оюун ухааны гайхамшигт хөдөлмөр гэдгийг харин тэд хэзээ ч ойлгохгүй. Шавийнхаа сэтгэлийн гүнээс quot;
багш аа quot;
гэж уулга алдах авиаг сонсохгүй.Өнөөгийн монголын боловсролын салбарт өдөр хоног өнгөрөөсөн, сэтгэл бас авьяас чадваргүй олон багш нар бий. Тэд өнөөдөр энэ салбарын нэр хүндийг унагааж, олон муу зуршил, хэлбэрдэлтийг бий болгож байгаа.Багш нарт боломж олгохсонСайн ч муу ч багш нар Монголын боловсролын салбарын хөдөлгөгч хүч нь. Машинаар бол мотор нь. Тэд хэрхэн өөрчлөгдөхөөс, тэд хэрхэн хөгжихөөс, тэд хэрхэн хичээхээс Монголын боловсролын салбарын шинэчлэл хамаарна. Түүнээс энэ салбарыг улстөрчид удирдсанаас, бодлого боловсруулж, ном болгон хэвлүүлэхээс, бас төсөл зохиож туршсанаар гэнэт бүх зүйл өөрчлөгдөхгүй.Өнөөдрийн монголын боловсролын тогтолцоо нь өөрөө багш нарыг хүлж, тэдний урмыг хугалж, бас дарамталж байна.Өдөржингөө цаасан дээр төлөвлөгөө бичиж, өрөөл бусдад шалгуулахын тулд үзүүлэн хийж, ажил шалгуулахын тулд ангиа цэвэрлэж суугаа тэдэнд өөрийгөө хөгжүүлэх цаг хэзээ гарах вэ? Мэдээлэл хөгжсөн энэ эринд, багшийн хөдөлмөрийн бэлэг тэмдэг болсон самбар, шохойг хэзээ халах вэ?Арван жил будал нялсан ширээн дээр шахцалдан, анги дүүрэн өөдөөс ширтэх сурагчдаа хэзээ цөөлөх вэ?Сонгох боломжӨөрийн заадаг хичээлийнхээ агуулга арга зүйгээ өөрөө сонгох боломж олгоё. Заавал нэг загвараар биш, өөртөө тохируулж, өөрөө сонгож авсан арга зүйгээрээ хичээлээ заах, үүний тулд өөрийн хүсэл боломжоороо бэлтгэх боломжийг нь олгоё.Хардаж шалгахаасаа илүүтэй, тогтоосон СТ хэрхэн хэргэжиж байгааг улс хянаж, түүнээс хол илүү, бас хэрэгтэй олон зүйлд хүүхдийг хөгжүүлж, сургах боломжийг нь олгоё.Хөгжих боломжАлбадлагаар бус ухамсраараа өөрөө хөгжих боломжийг нь олгоё. <br />Тэд өнөөдрийн боловсролын тогтолцооны бодит байдал, болхи тогтолцоог хэнээс ч илүү мэдэж байгаа. Багш өөрөө хоцрогдохгүйн тулд ямар мэдээлэл яаж авч, юуг нэмж сурахаа сайн мэдэж байгаа. Багш өөрөө сонгож, өөрийгөө хөгжүүлэх боломжийг нь олгоё. Багшийн СТ тогтоож, тэр шаардлагаа л барьж чадвал, авьяас чадваргүй, сэтгэл зүтгэлгүй хүмүүс өөрсдөө л эндээс явцгаана. Харин чин сэтгэлээсээ сургаж чаддаг хүмүүс үлдэх болно. Харин тэднийг дэмжих хэрэгтэй.Ажиллах боломжБагш нарыг аятай таатай, үр дүнтэй ажиллах боломжийг нь олгоё. <br />Нэг багшид ноогдох сурагчийн тоог нь цөөлж, самбар, шохойн дээр нь цахим төхөөрөмж нэмж, олсон мэдлэгээ дадлагажуулан бататгах, амьдралд хэрэгжүүлэх боломжийг нь олгох орчныг бүрдүүлэх хэрэгтэй байна. Өөртөө байгаа боломжоо ашиглах, өргөн олны дэмжлэг авах , бас өөрсдөө хийж бүтээх,өргөн олон боломж тэдэнд байгаа. Харин хардлага дарамт, бэлэнчлэх сэтгэлгээг халах цаг болж байна<br /> Дүгнэлт <br /> Ñóðàã÷èääàà îëîí íîì óíøèõûã çºâëºäºã áàãø ººðºº ÷ ãýñýí îëîí <br />íîì óíøèõ õýðýãòýé. Áàãø õ¿í ¿íýí÷, ìýäëýãòýé,ºðºâ÷ ñýòãýëòýé, öýìöãýð áºãººä ñî¸ëòîé áàéõ ¸ñòîé.<br /> Энэ өдөр, сургууль бүхэн хөл хөдөлгөөнтэй, инээд баясал дүүрэн, уур уцааргүй, муу дүнгүй өнждөг. quot;
Багш аа! Танд баярын мэнд хүргэе, баярлалаа quot;
гэж, ардаа нуусан бяцхан бэлгээ ичингүйрэн байж өгөх агшинд, зэмлүүлж бас муу дүн авч, заримдаа гомдож, бас баярлаж байсан бүхэн нь мартагддаг. Жилд ганцхан энэ өдөр л quot;
эрдэм quot;
хэмээх их ухааны далайд, нэг нь сургаж, нөгөө нь сурч явсан багш шавийн барилдлагааны нотолгоо, их баяр тохиодог. <br /> Энэ өдөр, багшилж байгаад тэтгэвэртээ гарсан, сургууль төгсөөд өдгөө ажил хөдөлмөр хийж яваа олон монголчууд дурсамжаа сэргээдэг. quot;
Хөөрхий багш минь хаана яажшуухан яваа бол доо quot;
гэх хүндлэл талархал шингэсэн дурсамж, мэндчилгээ хүлээж аваад quot;
муу шавь минь овоо доо quot;
гэж өхөөрдөн хайрлах дурсамжууд сүлэлдэн сүлэлдэж, бие биеэ хайрлах, хүндлэх, бахархах сэтгэлийн давалгаа болон цалгилдаг.<br />Áîëîâñðîë , õóâü õ¿íèéã ñàéí, çºâ, ñàéõàí á¿õíèé òºëºº õºòºëäºã áàéõ ¸ñòîé, çàðèì íýãýí òºðºëõ àâúÿàñûã íýýæ ãàðãàäàã áàéõ õýðýãòýé. Ñóðãóóëüä ñî¸ëûí ºâèéã óëàìæëóóëæ, òýäíèé ¿íý öýíèéã ñàéí îéëãóóëàõ õýðýãòýé.<br />“Амгалан” цогцолбор сургууль<br />Сэдэв: Анги удирдсан багшид тохиолдох бэрхшээл,засаж залруулах арга зам <br />Гүйцэтгэсэн: Áàãø Á. Íàâ÷àà<br />2010-2011 оны хичээлийн жил<br />Анги удирдсан багшийн аз жаргал ба бэрхшээл<br />..Хичээл эхэлж, дууссаныг зарлах хонхон дуугаар багшийн ажлын мөч хэмжигддэг. Тэр л хонхноос хонхны хоорон дахь мөчүүд л багшийн сэтгэл , авьяас чадвар, мэдлэг, ур чадварыг илэрхийлж байдаг. Тэр урт хэрнээ богино мөчид хүүхэд багш хоёулаа л хөгжиж байдаг. Багш нар янз бүр л дээ....Зарим нь энэ мөчид бүх сэтгэл зүрхээ, ухаан бодлоо, арга билгээ шавь нартаа бүрэн зориулж байдаг. Тэд энэ үедээ заасан хичээлийг нь хэн ойлгож, хэн ойлгож чадахгүй үлдэх, энэ цагт цонхоор ширтэн, санаа алдах сурагчийн сэтгэл нь юунд шаналж, бодол нь хаа тэнүүчилж буйг ч мэдэрдэг. Яг энэ мөчид хэнийг нь магтаж, хэнийг нь зэмлэх, бас хэнийг нь шоолохоо сайн мэднэ. Харин тэд энэ богино хоромд, анги дүүрэн харагдах олон сурагчиддаа бүгдэд нь анхаарлаа хандуулж, бас тэдэнд тусалж амжихгүйдээ харамсдаг. 40 минутад 40 заримдаа түүнээс ч олон хүүхдэд хичээл зааж, бүгдийг мэдэрч амжих хэцүү. Гэхдээ л тэд аргаа олохыг хичээдэг. Хичээлийн дараа, заримдаа гэртээ заримыг нь аваачаад ч болов сургаж мэдрүүлэхийг бодно.Харин үүнийхээ төлөө илүү цалин хөлс нэхдэггүй, шагнуулж, магтуулахыг бүр ч хүсдэггүй. Тэдэнд, сурч ойлгож, мэдэрч мэдсэнийхээ төлөө очтон гялалзаж, quot;
онгирон quot;
инээх шавийнх нь нүд л, ямар ч зуйрган магтаалаас илүү урам өгнө. Заримдаа зэмлүүлж байвч, гомдсон бяцхан сэтгэл нь, өөрийнх нь төлөө хийсэн үйл, хэлсэн хатуу үгийн илчинд амархан тайтгардаг шавь нараа чин сэтгэлээсээ өхөөрдөн хайрладаг.. Цаг ямагт урсах энэ л халуун сэтгэлийн илчинд багш шавь 2, бие биендээ ээнэгшин дасна.Хэзээ хойно, хүүхэд насны цагаан цаас шиг сэтгэл дээр нь, чин сэтгэлээр бичсэн багшийн хөдөлмөр, зүтгэл нь шингэж үлдсэн байдаг. quot;
Багш аа quot;
гэж хэлэх тэр л дөрвөн авианд ямархан их талархал, хүндлэл шингээстэй байдаг гээч. Өөрөө өөдрөг сайн явах цагт, энэ бүхний үндсийг сэтгэл оюунд нь соёолуулсан тэр л багш нартаа чин сэтгэлээсээ баярлаж, бас хайрлан хүндэлж байдаг.Өнөөгийн монголын боловсролын салбарт, гайхамшигтай олон сайн багш нар бий. Тэд л энэ салбарын ололт амжилтыг, ачааны хүндийг үүрч явна....Зарим нь хичээлийн энэ цагт, бие нь ангид байвч бодол нь алсад тэнүүчилж байдаг. Хичээлээ амаараа зааж байвч, сэтгэл нь хүүхдэд хүрэхгүй. Хэлж, зааж буйг хэн ойлгож хэн ойлгохгүйг ерөнхийдөө багцаалавч, тэгтлээ шаналахгүй. Тэр багшийн нүдэнд, хүүхдүүдийн эцэг эхийн төрх харагдахаас, хүүхдийн нүд анзаарагдахгүй. Тийм болохоор хэнд ямар дүн тавьж, хэнд инээмсэглэж, хэнд хөмсгөө зангидахаа сайн мэднэ.Хичээлийн тэр богино хором түүнд даанч удаан мэт, бас залхуутай. quot;
Тэртээ тэргүй бүгдэд сайн сургаж чадахгүйгээс хойш, өөрийгөө зовоох хэрэг юун quot;
гэж сэтгэлдээ өөрийгөө зөвтгөнө. Харин хэнд сайн багш мэт, хэрхэн сайнаар харагдахаа сайн мэднэ. Харин хүүхдүүдийн зэвүүцэж, шоолж, дургүйцсэн харц, хандлагыг анзаарахгүй.Яг л цагаан цаас шиг хүүхдийн гэнэн сэтгэл , харин үүнийг сайн мэдэрдэг гэдгийг тэрээр харин мэдэхгүй. Шавийнхаа сэтгэл оюуны талархлыг мэдэрдэггүй тэрээр, харин бэлэг авахаас татгалздаггүй. Хэн нэгэнд зусардаж, бас арга залийг хослуулан байж алдар нэр, шагналыг авч чаддаг. Хэзээ хойно сайн яваа шавиа хоосон магтаж, хариуд нь quot;
гар харна quot;
.Хүүхдийг сургаж, ухааруулж, хөгжүүлсний төлөөх чин сэтгэлийн талархлаас, хананд хадах хивс, хуруунд зүүх бөгж, дугтуйнд хийсэн мөнгийг илүүд үзнэ. Багшийн ажил гэдэг авьяас, хүүхдийн төлөөх чин сэтгэл, бас оюун ухааны гайхамшигт хөдөлмөр гэдгийг харин тэд хэзээ ч ойлгохгүй. Шавийнхаа сэтгэлийн гүнээс quot;
багш аа quot;
гэж уулга алдах авиаг сонсохгүй.Өнөөгийн монголын боловсролын салбарт өдөр хоног өнгөрөөсөн, сэтгэл бас авьяас чадваргүй олон багш нар бий. Тэд өнөөдөр энэ салбарын нэр хүндийг унагааж, олон муу зуршил, хэлбэрдэлтийг бий болгож байгаа.Багш нарт боломж олгохсонСайн ч муу ч багш нар Монголын боловсролын салбарын хөдөлгөгч хүч нь. Машинаар бол мотор нь. Тэд хэрхэн өөрчлөгдөхөөс, тэд хэрхэн хөгжихөөс, тэд хэрхэн хичээхээс Монголын боловсролын салбарын шинэчлэл хамаарна. Түүнээс энэ салбарыг улстөрчид удирдсанаас, бодлого боловсруулж, ном болгон хэвлүүлэхээс, бас төсөл зохиож туршсанаар гэнэт бүх зүйл өөрчлөгдөхгүй.Өнөөдрийн монголын боловсролын тогтолцоо нь өөрөө багш нарыг хүлж, тэдний урмыг хугалж, бас дарамталж байна.Өдөржингөө цаасан дээр төлөвлөгөө бичиж, өрөөл бусдад шалгуулахын тулд үзүүлэн хийж, ажил шалгуулахын тулд ангиа цэвэрлэж суугаа тэдэнд өөрийгөө хөгжүүлэх цаг хэзээ гарах вэ? Мэдээлэл хөгжсөн энэ эринд, багшийн хөдөлмөрийн бэлэг тэмдэг болсон самбар, шохойг хэзээ халах вэ?Арван жил будал нялсан ширээн дээр шахцалдан, анги дүүрэн өөдөөс ширтэх сурагчдаа хэзээ цөөлөх вэ?Сонгох боломжӨөрийн заадаг хичээлийнхээ агуулга арга зүйгээ өөрөө сонгох боломж олгоё. Заавал нэг загвараар биш, өөртөө тохируулж, өөрөө сонгож авсан арга зүйгээрээ хичээлээ заах, үүний тулд өөрийн хүсэл боломжоороо бэлтгэх боломжийг нь олгоё.Хардаж шалгахаасаа илүүтэй, тогтоосон СТ хэрхэн хэргэжиж байгааг улс хянаж, түүнээс хол илүү, бас хэрэгтэй олон зүйлд хүүхдийг хөгжүүлж, сургах боломжийг нь олгоё.Хөгжих боломжАлбадлагаар бус ухамсраараа өөрөө хөгжих боломжийг нь олгоё. <br />Тэд өнөөдрийн боловсролын тогтолцооны бодит байдал, болхи тогтолцоог хэнээс ч илүү мэдэж байгаа. Багш өөрөө хоцрогдохгүйн тулд ямар мэдээлэл яаж авч, юуг нэмж сурахаа сайн мэдэж байгаа. Багш өөрөө сонгож, өөрийгөө хөгжүүлэх боломжийг нь олгоё. Багшийн СТ тогтоож, тэр шаардлагаа л барьж чадвал, авьяас чадваргүй, сэтгэл зүтгэлгүй хүмүүс өөрсдөө л эндээс явцгаана. Харин чин сэтгэлээсээ сургаж чаддаг хүмүүс үлдэх болно. Харин тэднийг дэмжих хэрэгтэй.Ажиллах боломжБагш нарыг аятай таатай, үр дүнтэй ажиллах боломжийг нь олгоё. <br />Нэг багшид ноогдох сурагчийн тоог нь цөөлж, самбар, шохойн дээр нь цахим төхөөрөмж нэмж, олсон мэдлэгээ дадлагажуулан бататгах, амьдралд хэрэгжүүлэх боломжийг нь олгох орчныг бүрдүүлэх хэрэгтэй байна. Өөртөө байгаа боломжоо ашиглах, өргөн олны дэмжлэг авах , бас өөрсдөө хийж бүтээх,өргөн олон боломж тэдэнд байгаа. Харин хардлага дарамт, бэлэнчлэх сэтгэлгээг халах цаг болж байна<br />Багш гэж хэн бэ?<br /> Бид бүхний ажиллаж амьдрах 21-р зуун бол мэдээлэл оюуны эрин үе юм. Цаг хугацаа хувьсан өөрчлөгдөж, хорвоо ертөнц дээр оршин буй хүн төрөлхтөн ч дэвшил хөгжлийн замруу тэмүүлхийн хэрээр, бидний эзэмшиж буй мэргэжилд ч их өндөр шаардлага тавигдах боллоо. Бидний зарим нэг нь цаг үеэ мэдэрч өөрийн байр сууриа хадгалан үлдэж байгаа ч, ихэнх хүмүүс үүнийг анзааралгүй, өнгөрсөн үеэрээ амьдарч байгаа нь нууц биш. Тэгвэл бид орчин үетэйгээ хөл нийлүүлэн бусдаас хоцролгүй алхахын тулд яах ёстой вэ? Үүнийг ярихын өмнө багш гэж хэн бэ? гэдэг талаар авч үзье! Бидэнд зааж сургаж, зөвлөж, мэдлэг боловсрол олгож, биднийг ирээдүйн замд хөтлөдөг ачтан. Энэ үнэн ч одоо үед багшийн энэ тодорхойлолт дэндүү ядмаг тодорхойлолт болох байх. Тэгвэл орчин үеийн багш гэж хэн бэ? Түүнд тавигдаж буй шаардлагын талаар авч үзье! Хүн дуртай ажлаа хийж байхдаа л хамгийн их аз жаргалтай байдаг гэсэн энэ үг ганцхан утга санааг илэрхийлээгүй бололтой. Хүн бүр ямар нэгэн юманд ур чадвартай байдаг. Ямар ч ур чадваргүй хүн гэж огт байдаггүй. <br /> Тиймээс хувийн ур чадвартаа тулгуурлан мэргэжил ажилаа сонговол амжилтанд хүрэх зам их ойрхон байдаг. Жишээ нь: Хэрвээ та ятгах авъяастай бол менежир, гарын мэдрэмжтэй бол эмч, хариуцлагатай тэвчээртэй бол эдийн засагч, хүүхдэд хайртай бол багш гэх мэтчилэн юуны түрүүнд өөрийнхөө ур чадварт тохируулан мэргэжлээ сонгож сурах шаардлагатай. Түүний дараа харин та сонгосон мэргэжилдээ дур сонирхолтой байх нь юунаас ч чухал юм. Хүн дуртай зүйлээ хийж байхдаа өдрийн турш өөртөө итгэлтэй бардам байхаас гадна, ажлын бүтээмж үр дүн ч их өндөр байдаг. Хэрвээ та ажилдаа дур сонирхолгүй бол өдрийн турш магадгүй амьдралынхаа ихэнх хэсгийг ял үүрч байгаа байдалтай л өнгөрүүлнэ. Өөрийн сонирхолтой, сэтгэл санаа, ур чадвартаа нийцсэн ажил хийж байгаа хүнээс гайхмаар эрч хүч гардаг. Үүний дараа мэдээж мэдлэг боловсрол. Урьд нь багш хүнийг өөрийнхөө мэргэжлийг л бүрэн төгс мэддэг байхад болно гэж үздэг байсан бол одоо үед энэ багш гологдхоор үе иржээ. Өөрийн мэргэжлээс гадна гадаад хэл, компьютер, улс төрийн талаар зохих хэмжээний мэдлэгтэй байхыг шаардаж байна. Мөн харилцааны соёл, үлгэр жишээ ч, эрэл хайгуулч, байх ёстой гэх мэтчилэн тавигдаж байгаа шаардлагуудаас үзэхэд үнэхээр шилдэг, шилмэл, төгс төгөлдөр багш л орчин үед ажлын байртай болох боломжтой боллоо. Магадгүй та хүн төрөлхтөн байгаа цагт багш мэргэжил хэзээ ч устаж алга болохгүйгээс хойш бид ямар ч мэдлэг боловсролтой байсан ч цаг үеийг эзэлсээр байх болно гэж бодож байна уу? Таны бодож байгаад үнэний хувь байгаа ч одоо чинь мэдээлэл технологын дэвшил асар хурдастай явагдаж байгаа өнөө үед өв тэгш, бүхнийг мэддэг электрон багш гараад ирэхийг хэнч үгүйсгэхгүй болохоор яах ч аргагүй та цаг үеэ мэдрэх л шаардлагатай болоод байна. Эцэст нь одоо багш мэргэжлээр суралцаж байгаа оюутнууддаа хандаж миний зүгээс хэдэн үг хэлэхэд цаас нь дээр бичигдээд үлдэх дүнгийн төлөө битгий гүйгээч, өөрийн ур чадвартаа тохирсон мэргэжлээ сонгон суралцаад хэнээс ч илүү түүнийгээ эзэмшсэн байхад, та хэзээ ч, хаана ч гологдохооргүй цаг үеэ эзэлсэн хүн байх болно. <br />Îðøèë<br />Áàãø õ¿í ñàéí ÿðüäàã áàéõ ¸ñòîé. Õ¿¿õä¿¿äèéã ñóðãàæ ýõëýõýýñýý ºìíº ººðèé㺺 ñóðãà. ßàãààä ãýâýë òýä á¿ãä ë òýä òàíûã õàðæ áàéãàà. ×àìä ñàéõàí ñàíàãäàõ á¿õ ç¿éëñ òýäýíä ÷ ìºí ñàéõàí ñàíàãäàæ, ìóó ìóóõàé ãýæ áîääîã á¿õ ç¿éëñ òýäýíä ÷ ãýñýí ìóóõàé ñàíàãäàíà. <br />Áàãø õ¿í áàãà àíãèàñ ë ýõëýýä ë ¿ëãýð æèøýý õ¿í þì. Ñóðãóóëü äýýðýý èðýýä ìýäëýã áîëîâñðîëûí òàëààð þó ÷ ìýäýõã¿é ãýäãýý îéëãîñîí ñóðàã÷, áàãøèéã á¿õ ç¿éëèéã ìýääýã íýãýí áîëãîæ õàðíà. Èéì ó÷ðààñ ñóðàã÷èä áàãøààñ õàðæ ñóðñàí á¿õ ç¿éëýý ººðòºº øèíãýýõèéã áîääîã. Òèéì ÷ ó÷ðààñ àíõààðàëòàé áàéæ, ñóðàã÷èääàà ìóó ¿ëãýð æèøýý áîëîõã¿é áàéõ íü ÷óõàë.<br />Áàãøèéí àíõààðàë òàòàõ ÷àäâàð, òºãñ òºãºëäºð áàéõ õýðýãòýé. Àíãèäàà õýäõýí ñóðàã÷òàé õàðüöàæ õè÷ýýë çààõ ìóõàðäàëä îðíî.<br />Ñóðãóóëü íü á¿õýë á¿òýí öîãöîëáîð þì. Ñóðãóóëü, ýðõ ìýäýë áà ¿ð íºëºº õîëèëäñîí öîãöîëáîð áàéãóóëëàãà ìºí.<br />Áàãøèéí íàñ, òóðøëàãà, ñî¸ë, ýð¿¿ë ñàðóóë áàéäàë íü àíãè óäèðäàõàä íºëººëíº.<br />Àíãè óäèðäàõàä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñèéí íýã áîë áàãø íàð ÿíç á¿ðèéí øàëòãààíààð õè÷ýýëýýñ õîöîðñîí ñóðàã÷äûã õóðäàí ã¿éöýýëãýõ ãýæ àëáàääàã. Ýíý àðãà áàðèë íü àíãèéí àìæèëòûí òºâøèíã áóóðóóëàõûí çýðýãöýý ñóðàã÷äûã ñóðãóóëèàñ õîëäóóëíà.<br />Áîëîâñðîë, ñóðãàëò íü íýã òºðëèéí ¿éë ÿâö þì. <br />