ΥΛΙΚΟ

1. ΧΑΣΜΑ ΓΕΝΕΩΝ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ: Ιδεολογική διάσταση μεταξύ δύο επάλληλων γενεών που έχει
αντίκτυπο στις σχέσεις νέων – μεγάλων, καθώς κλονίζει την αληθινή επικοινωνία και την
κοινωνική συνοχή.. αυτή η διάσταση επικεντρώνεται στον τρόπο συμπεριφοράς, στο κύρος των
αξιών και εκδηλώνεται με έντονες συγκρούσεις:
↪ σε θέματα ηθικής ↪ στη θρησκεία - παράδοση
↪ στη γλώσσα ↪ στις πολιτικές απόψεις
↪ στην εμφάνιση ↪ στις σχέσεις των δύο φύλων
↪ στον τρόπο ψυχαγωγίας ↪ στην επιλογή επαγγέλματος
↪ στον τρόπο σκέψης ↪ στα οράματα – στόχους
ΑΙΤΙΑ ΧΑΣΜΑΤΟΣ
► Η κοινωνία εξελίσσεται διαρκώς ως προς τις δομές της και ως προς τις αντιλήψεις που τη
χαρακτηρίζουν.. φορέας αυτής της εξέλιξης είναι οι νέοι που αποτελούν τον πυρήνα της
ανανέωσης.. ωστόσο, η πρόοδος – εξέλιξη προϋποθέτει την άρνηση ή τη διαφοροποίηση έναντι του
παλιού, το οποίο εκπροσωπείται από τους μεγαλύτερους ⇒αντίθεση / χάσμα νέων – μεγάλων..
► Οι νέοι, ονειροπόλοι ενός καλύτερου κόσμου, εναντιώνονται με πάθος στους μεγάλους,
κατηγορώντας τους για πολλά από τα σύγχρονα προβλήματα (αδικίες, αναξιοκρατία, θεοποίηση
του χρήματος, βία – πόλεμοι, καταστροφή του περιβάλλοντος, υποκρισία..).. από την άλλη, οι
μεγάλοι κατηγορούν τους νέους για ανωριμότητα, άγονη αμφισβήτηση, επιπολαιότητα, αλαζονεία
και έλλειψη ρεαλισμού ⇒ρήξη / σύγκρουση..
► Πνεύμα αδιαλλαξίας διέπει τους νέους που, λόγω αυθορμητισμού και συναισθηματισμού
(χαρακτηριστικά νεανικής φύσης), εμμένουν στις θέσεις τους και απορρίπτουν στείρα καθετί
προερχόμενο από την προηγούμενη γενιά.. πνεύμα όμως αδιαλλαξίας διέπει και τους μεγάλους που
έχουν την πεποίθηση πως τα γνωρίζουν όλα και έτσι αντιδρούν σε κάθε προοδευτικό στοιχείο,
ταυτιζόμενοι με τον συντηρητισμό ⇒αδυναμία συνεννόησης..
► Νέοι και ηλικιωμένοι, καθώς μεγάλωσαν σε διαφορετικές εποχές, γαλουχήθηκαν με άλλες αξίες
και έχουν διαφορετικές ηθικές – κοινωνικές αρχές.. είναι λογικό λοιπόν να έχουν ξεχωριστή
βιοθεωρία που συνεπάγεται «απόσταση» μεταξύ τους..
► Ο δημοκρατικός χαρακτήρας της εποχής μας, το κλίμα ελευθεροστομίας, η πολύπλευρη
ενημέρωση από τα ΜΜΕ επιτρέπουν στους νέους και να έχουν άποψη συγκροτημένη και
ουσιαστική, αλλά και να μπορούν να την εκφράσουν και να την υποστηρίξουν (αφού απουσιάζει ο
φόβος της τιμωρίας που υφίσταται στις αυταρχικές κοινωνίες) ⇒ η δυνατότητα έκφρασης με
παρρησία της όποιας άποψης εκ μέρους των νέων διευρύνει τη διαφοροποίησή τους από τους
μεγάλους..
► Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και οι πολλαπλές υποχρεώσεις τόσο των μεγαλυτέρων (υπερεργασία)
όσο και των νεότερων (μαθητικά – μορφωτικά χρέη) περιορίζουν ζωτικά τον ελεύθερο χρόνο των
μεν και των δε, με συνέπεια να ελαχιστοποιείται ο μεταξύ τους διάλογος και η δυνατότητα
επικοινωνίας ⇒αδυναμία αλληλοκατανόησης και ψυχικής επαφής..
► Η τεχνολογική εξέλιξη και οι επιταχυνόμενες αλλαγές δεν επιτρέπουν στους μεγαλύτερους να
τις παρακολουθήσουν με ευκολία, σε αντίθεση με τους νέους που είναι εξοικειωμένοι μ’ αυτές ⇒
το χάσμα διογκώνεται και τα κοινά στοιχεία που εκφράζουν τις επάλληλες γενιές λιγοστεύουν..
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ

2. ☹ Οι νέοι δεν αξιοποιούν την πείρα, τη λογική των μεγάλων και πολλές φορές προβαίνουν σε
άστοχες ενέργειες.. οι μεγάλοι δεν αξιοποιούν τη ζωντάνια και τη δυναμικότητα των νέων, οπότε η
κοινωνία δεν προοδεύει..
☹Προωθείται η απολυτότητα, ο δογματισμός και το χάσμα ταυτίζεται με την έλλειψη σεβασμού
των μεν προς τους δε..
☹ Η απουσία αλληλοκατανόησης δημιουργεί πικρία και απογοήτευση εκατέρωθεν.. ειδικά στους
νέους αυτό επιτείνει το άγχος και την ανασφάλεια..
☹Οι νέοι λειτουργούν αντιδραστικά, αμφισβητούν στείρα το ό,τι προέρχεται από τον κόσμο των
μεγάλων και προβαίνουν σε ενέργειες που ξέρουν ότι θα τους εκνευρίσουν..
☹ Στο πλαίσιο της αμφισβήτησης, οι νέοι εκτονώνονται σε ανούσιες μορφές διασκέδασης,
αδιαφορούν για τις παραδόσεις, κακοποιούν τη γλώσσα και συντελούν στην αλλοίωση της
πολιτιστικής ταυτότητας (μέσω υιοθέτησης ξενόφερτων προτύπων)..
☹Οι μεγάλοι φέρονται «εξουσιαστικά», προσπαθούν να επιβάλλουν τις δικές τους απόψεις στους
νέους, δεν τους δείχνουν εμπιστοσύνη.. απομακρύνονται ψυχικά από τη νεολαία, αφήνοντάς τη
χωρίς καθοδήγηση – υγιή πρότυπα..
☹Περιορίζεται η συνεργασία και η αλληλεγγύη.. οι μεγάλοι εμμένουν σε συντηρητικές απόψεις, οι
νέοι αποκλείονται από τα κέντρα λήψης αποφάσεων και οδηγούνται στην απολίτικη συμπεριφορά,
αμφισβητώντας τους θεσμούς και υπονομεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη δημοκρατία..
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
♦ Οικογένεια:
 όχι αυταρχισμός αλλά ούτε και άκριτος φιλελευθερισμός..
 όχι ανούσιες απαγορεύσεις..
 σεβασμός προς τους νέους..
 ενδεικτικές υποχωρήσεις εκ μέρους των γονιών (δείγμα καλής θέλησης)..
 αφιέρωση χρόνου – διάλογος – κατανόηση των προβλημάτων των νέων..
 αποφυγή επιβολής ιδεών ή τρόπων σκέψης.. παροχή περιθωρίων αυτενέργειας και πρωτοβουλιών
στους νέους (δείγμα εμπιστοσύνης)..
 συναισθηματικότητα, συμβουλευτική διάθεση..
♦ Σχολείο:
 ανθρωπιστική παιδεία.. το σχολείο πρέπει να γίνει ο κρίκος μεταξύ νέων – μεγάλων και να
αποδείξει πως μέσω της συνεργασίας τους μπορούν να επιτευχθούν πολλά..
⇒ Γονείς και εκπαιδευτικοί απαιτείται να λειτουργήσουν ως υγιή πρότυπα που θα κερδίσουν το
σεβασμό και την εκτίμηση των νέων, ώστε να τους προσεγγίσουν και να αποφευχθούν οι
ακρότητες – αντιπαραθέσεις..
♦ Νέοι:
 προσπάθεια περιορισμού των αρνητικών χαρακτηριστικών της νεανικής τους φύσης
(παρορμητισμός, οξυθυμία, αντιδραστικότητα..)..
 προσέγγιση των μεγάλων και παρουσίαση των ανησυχιών – προβλημάτων τους σ’ αυτούς..
 κατανόηση της προστατευτικότητας και της συντηρητικής αρκετές φορές στάσης των μεγάλων..
 αμοιβαίες υποχωρήσεις.. διάθεση διαλλακτικότητας – συνεννόησης – συνεργασίας..
♦ ΜΜΕ:

3.  συζητήσεις που αφορούν το θέμα.. συμβουλές από ψυχολόγους / κοινωνιολόγους κατά τη
διάρκεια αυτών των εκπομπών..
 παρουσίαση των επιπτώσεων του χάσματος γενεών στις αντικρουόμενες πλευρές αλλά και
ευρύτερα στην κοινωνία (επιβράδυνση της προόδου)..