More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (6)
อำนาจและการเมืองในองค์การ
- 1. อำนำจและกำรเมืองในองค์กำร Power and Politics in Organization เรียบเรียงและบรรยายโดย ปริญญา ทวีจันทร์
- 2. แนวความคิดของ “อานาจ” • อำนำจ (Power) คือ วิธีกำรที่บุคคล ทีม หรือ องค์กร ใช้ควำมสำมำรถในกำรใช้ อิทธิพลต่อผู้อื่น เพื่อให้บุคคลอื่นยินยอมปฏิบัติตำมควำมต้องกำรของตนเอง • อิทธิพล (Influence) หมำยถึง อำนำจซึ่งแฝงอยู่ในบุคคล ซึ่งสำมำรถบันดำล ให้เป็นไปตำมควำมประสงค์ เป็นอำนำจที่สำมำรถบันดำลให้ผู้อื่นต้องคล้อยตำมหรือ ทำตำม • อำนำจหน้ำที่ (Authority) คือ สิทธิอันชอบธรรมที่มีอิทธิพลต่อผู้อื่นตำม ตำแหน่งหรือตำมที่กฎหมำยกำหนดไว้
- 3. แหล่งที่มาของอานาจในองค์การ เฟรนซ์และรำเวน (John French and and Bertram Raven ,1968) ได้แบ่งประเภทของอำนำจตำมแหล่งที่มำของอำนำจได้ 5 ประเภทดังนี้ • อำนำจตำมกฎหมำย (Legitimate Power) • อำนำจจำกกำรให้รำงวัล (Reward Power) • อำนำจจำกกำรขู่บังคับ (Coercive Power) • อำนำจจำกควำมเชี่ยวชำญ (Expert Power) • อำนำจจำกกำรอ้ำงอิง (Referent Power )
- 4. 1. อานาจตามกฎหมาย Legitimate Power อำนำจตำมกฎหมำย หมำยถึง อำนำจที่ติดมำกับหน้ำที่หรือตำแหน่งตำมสำยงำน มีกำรแต่งตั้งจำก องค์กรอย่ำงเป็นทำงกำร ซึ่งพนักงำนต้องยอมรับ เมื่อใครมำดำรงตำแหน่งนี้ก็จะมีอำนำจตำม ตำแหน่ง แต่เมื่อใดที่หมดวำสนำอำนำจนั้นก็จะหมดไปด้วย
- 5. 2. อำนำจจำกกำรให้รำงวัล Reward Power เป็นอำนำจที่เกิดขึ้นเมื่อมีสิทธิหรือควำมสำมำรถที่จะให้รำงวัลผู้อื่น ผู้อื่นต้องทำตำมที่สั่ง ถ้ำไม่ ทำตำมเมื่อใดก็อดที่จะได้รำงวัล หรือสิ่งที่ต้องกำร เช่น กำรเลื่อนตำแหน่ง ขึ้นเงินเดือน ไม่ อนุญำตให้ลำหยุดงำน ฯลฯ อำนำจนี้ส่วนใหญ่ก็คือ ผู้บังคับบัญชำโดยตรงของบุคคลนั้น หรือผู้ ที่มีส่วนประเมินผลกำรทำงำนของบุคคลนั้น
- 6. เป็นอำนำจที่เกิดขึ้นโดยถ้ำลูกน้องไม่ทำตำมที่ผู้บริหำรสั่งก็จะถูกขู่ลงโทษ หรือไล่ออก ทำให้เกิด ควำมกลัวถ้ำใครก็ตำมที่มีอำนำจจำกหน้ำที่ ก็มักจะมีอำนำจประเภทนี้ และอำนำจจำกกำรให้ รำงวัลควบคู่ไปด้วยเสมอ 3.อานาจจากการขู่บังคับ Coercive Power
- 7. 4.อานาจจากความเชี่ยวชาญ Expert Power เป็นอำนำจที่เกิดขึ้นจำกควำมรู้ ควำม ชำนำญ ทำงำนได้ดีมีประสิทธิภำพ เหนือผู้อื่น เป็นอำนำจแบบไม่เป็น ทำงกำร (informal power) ไม่ใช่เกิดจำกตำแหน่งตำมสำยงำนแต่ เป็นอำนำจที่เกิดจำกภำยในบุคคล มี อิทธิพลเหนือคนอื่นเนื่องจำกมีควำมรู้ หรือทักษะที่มีคุณค่ำ
- 8. 5.อานาจจากการอ้างอิง Referent Power เป็นอำนำจที่เกิดจำกตัวบุคคล ที่เรำเคำรพ ยกย่องนับถือ หรือชื่นชอบควำมมีชื่อเสียง และเรำนับถือเป็นต้น ผู้นั้นมักจะมีอำนำจในกำรชี้นำต่อเรำได้เช่น ดำรำภำพยนตร์ นักกีฬำ นักร้อง ซึ่งทำให้เกิดพฤติกรรมเลียนแบบ
- 9. ยุทธวิธีกำรใช้อำนำจ (Power Tactics) • กำรใช้เหตุผล : ใช้ข้อเท็จจริง และข้อมูลประกอบ • กำรใช้ควำมเป็นมิตร : ยกย่องให้เกียรติ สุภำพอ่อนโยน • กำรร่วมมือ : ขอควำมสนับสนุนจำกผู้อื่นเพื่อช่วยเสริมแรง • กำรใช้กำรต่อรอง : เจรจำต่อรอง ให้ควำมช่วยเหลือเพื่อแลกเปลี่ยนผลประโยชน์กัน • กำรถือสิทธิ : อ้ำงสิทธิอำนำจอันชอบธรรม เน้นย้ำกฎระเบียบ ชี้ให้เห็นถึงควำมจำเป็น • กำรใช้อำนำจหน้ำที่ที่สูงกว่ำ : ขอควำมสนับสนุนจำกผู้ที่มีอำนำจเหนือกว่ำ • ใช้กำรลงโทษ : ใช้วิธีกำรให้รำงวัลทั้งด้ำนบวก และด้ำนลบ
- 11. ควำมหมำยของกำรเมืองในองค์กำร กำรเมืองในองค์กำร คือ กำรใช้อำนำจเพื่อต่อรองผลประโยชน์ ที่แตกต่ำงกันระหว่ำงสมำชิกขององค์กำร ในขณะที่พยำยำมรักษำ ผลประโยชน์ของคนใดคนหนึ่งในประเด็นปัญหำบำงอย่ำงของ องค์กำร หำกเปรียบเทียบอำนำจเป็นเช่นทรัพยำกรกำรเมือง ก็คือ กำรกระทำเพื่อพัฒนำอำนำจนั้น ดังนั้น อำนำจและกำรเมืองมักเป็น คำที่เกี่ยวพันกันอย่ำงแยกไม่ออก (Lewis, 2002)
- 12. การเมืองในองค์การของผู้บริหาร : การใช้อานาจ • Organizational Politics : กำรเมืองในองค์กำร หมำยถึง กิจกรรมที่ผู้บริหำรกระทำเพื่อเพิ่มอำนำจ และสร้ำงอิทธิพลให้กับตนเอง จุดมุ่งหมำยเพื่อผลประโยชน์ หรือเพื่อให้บรรลุตำมเป้ำหมำยที่ต้องกำร
- 13. พฤติกรรมกำรเมืองในองค์กำร • เกิดจำกกำรกระทำของบุคคลในองค์กำร ซึ่งไม่ใช่เป็นบทบำทหน้ำที่อัน ถูกต้อง แต่เป็นควำมพยำยำมที่จะกระทำทุกรูปแบบเพื่อสร้ำงฐำนอำนำจ นำไปสู่ ควำมได้เปรียบ ต่อสู้แย่งชิงผลประโยชน์เพื่อควำมสำเร็จ และเพื่อควำมก้ำวหน้ำใน อำชีพของตนเอง ทั้งนี้กำรเมืองในองค์กำรที่เข้มข้นจะเกิดจำกองค์กำรนั้นมี ทรัพยำกรที่จำกัด
- 14. รูปแบบของพฤติกรรมการเมือง • พฤติกรรมกำรเมืองที่ถูกกฎหมำย : กำรปฏิบัติตำมกฎระเบียบอย่ำง เคร่งครัด เป็นไปตำมสำยกำรบังคับบัญชำ ใช้อำนำจอย่ำงถูกต้อง • พฤติกรรมกำรเมืองที่ผิดกฎหมำย : กำรละเมิดกฎระเบียบที่กำหนดไว้ อย่ำงรุนแรง เช่น กำรแก้แค้น กำรเปิดโปงควำมลับ กำรรวมตัวกันนัดหยุดงำน
- 15. ปัจจัยที่ทาให้เกิดพฤติกรรมการเมืองในองค์การ ปัจจัยด้ำนตัวบุคคล (Individual Factors) • ควำมสำมำรถในกำรปรับตัวสูง • ควำมเชื่อเกี่ยวกับกำรควบคุมชะตำชีวิตว่ำเกิดจำกตนเอง • ควำมมี เล่ห์เหลี่ยมสูง ต้องกำรอำนำจ อยำกเป็นใหญ่ อยำกเด่น • กำรลงทุนในองค์กำร • กำรรับรู้ทำงเลือกของงำน • ควำมคำดหวังต่อควำมสำเร็จ
- 16. ปัจจัยที่ทาให้เกิดพฤติกรรมการเมือง(ต่อ) ปัจจัยระดับกลุ่ม (Group Factors) กลุ่มคนเกิดจำกคนหลำยๆ คนที่มีควำมคิดหรือมีบุคลิกลักษณะ คล้ำยกันมำรวมกัน…ดังนั้นเมื่อมีคนที่อยู่ในกลุ่มรู้สึกไม่ถูกชะตำ กับใคร…ย่อมอำจโน้มน้ำวและชักจูงให้คนอื่น ๆ ในกลุ่มมี ควำมรู้สึกตำมไปด้วย…โดยเฉพำะผู้นำกลุ่มซึ่งสำมำรถมีอิทธิพล ในกำรโน้มน้ำวควำมคิดของสมำชิกในกลุ่มได้…..
- 17. ปัจจัยที่ทาให้เกิดพฤติกรรมการเมือง(ต่อ) ปัจจัยด้ำนองค์กำร (Organizational Factors) • กำรจัดสรรทรัพยำกรใหม่ • โอกำสเลื่อนขั้น เลื่อนตำแหน่ง • ควำมไว้วำงใจต่ำ • กำรมีบทบำทที่ไม่ชัดเจน • ระบบกำรประเมินผลงำนไม่ชัดเจน
- 18. วิธีการลดการเมืองในองค์การและผลกระทบของการเมืองในองค์การ มี 5 วิธีกำร 1. ตั้งกฎระเบียบขององค์กำรให้ชัดเจนและเจำะจง 2. ผู้บริหำรต้องสนับสนุนให้พนักงำนตระหนักถึงคุณค่ำขององค์กำร มำกกว่ำ กำรใช้กำรเมืองภำยใน 3. ใช้กำรสื่อสำรแบบเปิดและทั่วถึงทั้งองค์กำร เพื่อไม่ให้เกิดวงใน 4. สร้ำงตัวอย่ำงที่ดี โดยผู้บริหำรเองไม่ใช้กำรเมืองภำยในองค์กำร และแสดง ให้เห็นว่ำกำรใช้กำรเมืองภำยในเป็นกำรทำงำนที่ไม่ใช้มีอำชีพ 5. มีป้ำหมำยองค์กรที่ชัดเจนและชี้แจงบทบำทของแต่ละตำแหน่งอย่ำงชัดเจน
- 20. ช่วงถำมตอบ
Editor's Notes
- “องค์กร” เป็นศัพท์บัญญัติที่ตรงกับภาษาอังกฤษว่า “Organ” หมายถึง ส่วนประกอบย่อยของหน่วยใหญ่ ทำหน้าที่สัมพันธ์กันหรือขึ้นต่อกันและกัน (ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕) “องค์การ” ตรงกับภาษาอังกฤษว่า “Organization” หมายถึง ศูนย์กลางของกิจการที่รวมประกอบกันขึ้นเป็นหน่วย หรือจะพูดง่ายๆ ก็คือ หลายๆ “องค์กร” รวมกันเข้ามา จะกลายเป็น “องค์การ” ทันที เพราะฉะนั้น การที่หลายคนมารวมตัวกันเป็นกลุ่มแล้วทำภารกิจอะไรสักอย่างร่วมกัน ยังไม่ถือว่าเป็นองค์กร เพราะ “องค์กร” จะต้องเป็นส่วนย่อยของ “องค์การ” และมีหน้าที่เฉพาะของตน
- ใครทายถูกว่าบุคคลในภาพทั้งสามคือใคร รับของรางวัลไปเลย
- 1.รู้เรา สิ่งสำคัญที่สุดก่อนจะไปใส่ใจ คนอื่น คือหัดใส่ใจตัวเองเสียก่อน เตรียมตัวให้ดีตั้งแต่ก่อนเริ่มเข้าทำงานว่า หน้าที่ความรับผิดชอบของเราคืออะไร ต้องรายงานขึ้นตรงกับนายคนไหน พูดง่ายๆ ว่าตรวจความเรียบร้อยของตัวเองพร้อมกับมองหาเพื่อนร่วมงานที่สามารถขอความช่วยเหลือได้ เผื่อว่าเวลามีปัญหาระหว่างการทำงานเกิดขึ้น จะได้รู้ว่าควรหันหน้าไปพึ่งใคร 2. รู้เขา หมั่นสังเกตนิสัยใจคอของผู้บังคับบัญชา และเพื่อนร่วมงาน เพื่อจะได้รู้ว่า ควรเข้าหาใคร อย่างไร เพื่อลดปัญหาในการทำงานให้น้อยที่สุด คนแต่ละคนมีพื้นฐานที่ไม่เหมือนกัน บางคนอาจชอบให้ตามงาน บางคนไม่ชอบ บางคนอาจชอบสั่ง แต่บางคนชอบให้เราเสนอความเห็น อย่ามองข้ามเรื่องเล็กน้อยเหล่านี้ในออฟฟิศ เชื่อเถอะว่า มันมีประโยชน์ต่อการทำงานของคุณแน่ๆ 3. ไตร่ตรองก่อนแสดงความรู้สึก ออฟฟิศไม่ใช่โรงละคร (ถึงแม้บางครั้งความดราม่าจะไม่แพ้กัน) ก่อนที่จะแสดงความรู้สึกอะไรออกไป ควรทบทวนกับตัวเองก่อนว่า ทำไปแล้วจะมีผลดี หรือผลเสียมากกว่ากัน การแสดงออกในที่นี้ไม่ได้หมายถึงการ พูดอย่างเดียว แต่รวมถึงการแสดงออกทางสีหน้า และกิริยาอื่นๆ ด้วย อย่าทำงานด้วยอารมณ์ บางทีการที่คุณแสดงออกมากไป อาจทำให้เพื่อนร่วมงานบางคนไม่พอใจกับพฤติกรรมของคุณก็เป็นได้ 4. พูดให้น้อย ความลับไม่มีในโลกฉันใด ก็อย่าพูดเยอะฉันนั้น ไม่ว่าจะไปได้ยินเรื่องราวอะไรต่ออะไรมา ก่อนจะเอ่ยปากเล่าให้ใครฟัง ขอให้คิดให้ดีก่อนว่าเป็นเรื่องที่สมควรเล่าหรือไม่ คนพูดบางทีพูดออกไปแล้วจำไม่ได้ แต่คนฟังพึงระวังไว้ด้วยว่า มีคนจำนวนไม่น้อยได้ยินสิ่งที่คุณพูดอยู่ ซึ่งอาจเป็นการสร้างศัตรูได้โดยไม่รู้ตัว 5. ฟังให้เยอะ เวลามีใครมาเล่าเรื่องราวต่างๆ ในออฟฟิศ ก็ควรใช้วิจารณญาณส่วนตัวไตร่ตรองเหตุและผล ก่อนจะปักใจเชื่อ แนะนำว่าควรเลือกฟังแต่สิ่งดีๆ มีประโยชน์ ข้อมูลที่สร้างสรรค์ จรรโลงสังคม และเกี่ยวข้องกับการทำงานจะดีกว่า 6. อย่าสร้างศัตรูก่อน ความโอบอ้อมอารีเป็นเรื่องสำคัญ การให้ความช่วยเหลือเพื่อนร่วมงานสร้างรอยยิ้มให้คนรอบข้าง ระมัดระวังคำพูด ไม่ทำตัวเองให้ดูยโสโอหังทั้งกับหัวหน้า เพื่อนร่วมงาน หรือผู้ใต้บังคับบัญชาหรือแม้แต่การใช้ชีวิตในแง่มุมใดก็ตาม ข้อที่ควรพึงระวังมากที่สุด คือ อย่าสร้างศัตรู 7. หาพวกไว้ยามยาก การสร้างมิตรภาพที่ดีให้เกิดขึ้นในองค์กรถือเป็นหนึ่งในกุญแจสำคัญของความสำเร็จในการทำงาน ยามที่งานของคุณไม่เป็นไปดั่งที่คาดหวังไว้ หรือโดนพายุเฮอร์ริเคนจากเจ้านายซัดเข้าใส่ เพื่อนแท้ในออฟฟิศจะกลายร่างเป็นหน่วยกู้ภัยชั้นดี ที่จะคอยช่วยเหลือ หรืออาจเป็นกระบอกเสียงให้คนอื่นได้เข้าใจเจตนารมณ์อันดีของเรามากขึ้น เรื่องบางเรื่องคงไม่สามารถไปขอความช่วยเหลือจากเพื่อนนอกออฟฟิศ หรือไปบ่นให้ใครเข้าใจเราได้ เชื่อเถอะว่าถ้าคุณมีเพื่อนแท้ในออฟฟิศอยู่บ้าง พวกเขาจะเข้าใจและหยิบยื่นไมตรีมาให้คุณอย่างคาดไม่ถึง 8. รักสงบ แต่ถึงรบ สู้สุดใจ หากทำตามแนวทาง 7 ข้อด้านบนที่เรียกได้ว่ารักสงบแล้ว ยังหนีไม่พ้นเคราะห์ซ้ำกรรมซ้อนของ ภัยการเมืองในออฟฟิศ แนะนำว่า เมื่อถึงเวลาที่ต้องสู้ ก็อย่าไปกลัว ชี้แจงปัญหาด้วยเหตุผล อย่าใช้อารมณ์ และหาประจักษ์พยานมาเสริมสร้างความน่าเชื่อถือให้พร้อม การวางกลยุทธ์นอกจากจะต้องมีเชิงรับ อันเข้มแข็งแล้ว ต้องมีเชิงรุกอย่างดีด้วย ถ้าหนีไม่พ้น ก็หาหลักฐานมาสู้กลับ แต่ต้องมั่นใจว่าเราไม่ผิดจริงๆ ถ้าไม่เช่นนั้นอาจทำให้คุณเสียความน่าเชื่อถืออย่างใหญ่หลวงกับเพื่อนร่วมงานอีกด้วย ที่มา : JobsDB.com