1. ҚЫС
Ақ киімді, денелі, ак сақалды,
Соқыр, мылқау танымас тірі жанды.
Үсті басы ақ қырау, түсі суық,
Баскан жері сыкырлап келіп қалды.
Бұлттай қасы жауып екі көзін,
Басын сіліксе, қар жауып мазаңды алды.
Борандай бұрқ-сарқ етіп долданғанда,
Алты қанат ақ орда үй шайқалды.
Әуес көріп жүгірген жас балалар,
Беті-қолы домбығып үсік шалды.
Шидем мен тон қабаттап киген малшы,
Бет қарауга шыдамай, теріс айналды.
Абай Құнанбаев
Сабақтың тақырыбы: Қыс.
Сабақтың мақсаты:
1. Оқушыларға жаңа сабақ туралы мағлұмат беру,
грамматикалық ұғымдарды дұрыс әрі сауатты қолдану.
Пәнге деген қызығушылықтарын арттыру.
2. Оқушыларды ой-өрісін дамыту, сөздік қорын кеңейту,
логикалық ойлауын дамыту.
3. Оқушыларға жаңа сабақты түсіндіру арқылы, қазақ
тіліне, жерін, табиғатына деген аялау көзқарасын
қалыптастыру.
Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап.
Көрнекі құралдар: тест сұрақтары, жұмбақ.
Пәнаралық байланыс: Жағрапия, табиғаттаны, әдебиет.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
1. Сәлемдесу.
2. Түгендеу.
3. Қажетті құралдар дайындау.
4. Сабақтың мақсатымен таныстыру.
ІІ. Сабақтың мақсатымен таныстыру.
- Ал оқушылар енді мені мұқиат тыңдап алыңдар, мен қазір сіздерге
өлең оқимын , бұл өлең не туралы және авторы кім екенін
табыңдар?
- Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Қыс»
- Сабағымыздың мақсаты: Қыс тақырыбын жалғастырып, алдынғы
сабақта алған білімдерімізді жинақтау.
2. Жаңа сөздер:
Ортасы – середина
Жиі – часто
Жағалау – берег
Жабайы – дикий
Үйректер – утки
Қыстайды – зимует
3. Көкке – на небо
Сиқыр – чудо
Ғажайып – волшебный
Көз тартады – притягивает взгляд
1. Сөздерді аударамыз
2. Буынға бөліп оқу
3. «Үйрек» - дыбыстық талдау
4. Сөз тіркестерін құрастыру: жабайы үйрек, Тобыл жағалауы,
қыстың ортасы.
Мәтінмен жұмыс.
Қыс келбеті
Қазір қыстың ортасы. Қар жауып тұр. Күн ұзарды. Түннің аязы
қатайды. Қар жиі жауып, қалыңдай түседі. Өзен мен көлдің бетін
жапқан мұз бекиді. Сол өзен бойы мен көл жағалауын жабайы
үйректер қыстайды. Аязды күндерде көкке көтерілген үйректер
аспан аясында ғажайып сиқырдай көз тартады.
1)Деңгейлік тапсырмалар. Диалогті толықтырыңдар. Интерактивті
тақтамен жұмыс.
- Қазір ненің ортасы?
- ---------------------------------
- Қыста не жауады?
- -------------------------------------------
- Өзен мен көлдің бетіне не бекиді?
- ------------------------------------------------------------------------------
- Өзен жағалауында нелер қыстайды?
- ----------------------------------------------------------
- Қыстың түні қандай?
- --------------------------------------------------
4. 2) Септікті еске түсіру
Жатыс септік
Сұрақтары Жалғаулары Мысалы
Кімде? неде? қайда? -да-де, -та-те, -нда-нде шыршада, мектепте,
қолында, үйінде,
Төмендегі сөздерге жатыс септігінің жалғауларын жалғаңдар.
Ішік, шана, тон, күрте, пима, терезе, шалбарым, қолғабың, қамзолы.
3) Зат есім туралы ережені айтып беріңдер. Қыс сөзін септеңдер.
Оқушылар біз жақында жаңа жыл мерекесін қарсы алдық. Жаңа
жылда әр үй шырша ағашын қойып, ойыншықтармен
безендіреді. Бізде шыршамызды жұмбақтарды шеше отырып,
безендірейік.
Қыста ғана болады,
ұстасаң қолың тоңады.
(Қар)
Байлаулы екi аяғым,
Қолымда екi таяғым.
Зырлаймын қардың үстiмен
Озамын атты кiсiден.
(Шаңғышы)
Қолы жоқ сурет, салады,
Тiсi жоқ, тiстеп алады.
Бұл не?
(Аяз)
Отқа жанбас, суға батпас.
(Мұз)
Қыста да, жазда да көктейдi,
Ал онсыз жаңа жыл өтпейдi.
Бұл не?
(Шырша)
Жаздай тынығады,
Қыстай зымырайды.
(Шана)
5. Бес балаға бiр бешпент,
Бiрге киiп,
Бiр шешпек.
(Қолғап)
Қанаты жоқ, ұшады,
Аяғы жоқ, жүредi,
Аузы жоқ, ұлиды.
(Боран)
Бiр ақсақал жылына
Бiр - ақ рет келедi.
Көп қызы мен ұлына
Сыйлық әкеп бередi.
(Аяз ата)
6) Айтылым. Сөздік қорды тексеру ойыны.
« Әрі оқу –әрі ойын »
Город – қала
Санки – ….
Иди – бар
Снег – …
Соль-тұз,
Лед – …
Зима – қыс
Девочка –
Месяц – ай
Масло –
Одежда – киім
Копейка –
Глаза – көз
Слова –
Собирай – жина
Валенки –
Сапоги – етік
Дверь –
Жазба жұмысы. Интерактивті тапсырма.
1. Берілген сөздер мен сөз тіркестерін бір-бірімен жұптастыру.
Қар жайнайды
Көк аспан жауып тұр
Қара жер боран соғып тұр
6. Бір топ бала салды
Аяз ою-өрнек шаңғымен сырғанайды
далада қардан көрпе жамылды
Сабақты бекіту:
Жаңылтпашты оқы
Қыс түсті, қыс түсті,
Құс ұшты, құс ұшты.
Қорытынды.
Бүгінгі сабақты қорытындылау үшін сөзжұмбақты шешейік.
Қ Ш И Т Н А Л
А Р С А Я Р Ы
Л Ы Б В З О Б
Ж Ң Қ Г А Д П
Е Р М Э Т А О
Қар, қалың, боран, аяз ата, жер.
Үйге тапсырма: Мәтін мазмұны 2-тапсырма, 110-бет.Сөздерді жаттау.
Бағалау. Сабаққа белсенді қатысқан оқушылардың білім бағалау.
№1 мектеп-лицейі
